Katalog

\RT 2001 PAZAR CUMHURİYET SAYFA kultur@cumhuriyetcom.tr 15 ^~*\ 73. Oscar Ödülleri bu gece yansmdan sonra sahiplerini buluyor vJİadyalör Çmlilere karşı• Antik Roma'nın gladyatörleriyle Çinli dövüşçüler karşı karşıya gelecekler; aradan da, başarabilirse Tatb Bela ya da Trafik'le Steven Soderbergh sıynlmaya çalışacak. Yönetmen Ang Lee'nin ise ödüllendirilme zamanı geldi. CUMHURCANBAZOĞLU Sinemaseverleri uzun bir gece bekliyor. Türkiye saatiyle 03.00'te başlayıp sabahın ilk ışıklannda sona erecek73.OscarÖdüİleri'ndebirba- kıma Antik Roma'nın gladyatörle- riyle Çinli dövüşçüler karşı karşıya gelecekler; aradan da, başarabilirse Tath Bela ya da Tra- fflc'le Steven Soderbergh sıynlmaya çalışacak. Evet, bu yılın Oscar manzarası üç aşağı beş yukan böyle; bir yanda RicDeyScott'ın bol ödül ve bolhasılath filmi Gladyatör, diğer yanda ise on adaylıkla tüm zamanlann en iddialı Oscar yanşçısı Kaplan ve Ejderha (yön: Ang Lee). Bizim sinemaseverler bu haftasonu gösteri- me giren fümlerle birlikte, bir-iki tanesi hariç, Oscar yanşına katılan tüm filmleri izleme ola- nağı buldu ve adaylarla ilgüi fikir sahibi oldu, şanslı isımlerini kendi kafasında belirledi, iyi filmler konusunda ortak kanıya vardı. Ancak tabii ki bu görüslerin Oscar yanşında fazla bir önemi olmadığı kesin. Sanatsal değerlerin pek geçerlilik taşımadı- ğı yanşta oy kullanacak 5600 Akademi üyesi- ni etkilemek için yapılan lobi çahşmalannın tutan, fılmlerin tanıtım bütçeleriyle kafa kafa- ya gelmiş durumda. Milyarlann ilgilendiği bir yanşta elde edüecek zaferin ekonomik girdisi- nin de büyük olacağuu çok iyi bilen şirketler, adeta kaz gelecek yerden tavuğu esirgemiyor- lar ve heykelciklerin sihirinden yararlanmak için ellerinden geleni artlanna koymuyorlar. Hal böyle olunca, oyunun kurallannı iyi oyna- yan, işini şansa bırakmayan, koltugunun altına sıkıştırdığı heykelciklerle evinin yolunu tutu- yor. Gladyatör tahmirüerde hep önde gftti tşte böyle bir ortamda Gladyatör, yanşa her- kestenbir adım önde başladı. Uluslararası med- yanın desteğini de kazandıktan sonra en iyi film dalmda rakipsizmiş gibibir hava yaratıla- rak daha ilk günlerden bu yana tahrninlerde hep önde gitti. Gladyatör, bir Trafik'ten ya da Kaplan ve Ej- derha'dan iyi fıîm mi? Bize göre değil. Ancak, görkemi, reklamıbcl ve iyihasılat yaprruş film- leri seven Akademi'nin kıstaslanna son dere- ce uygun bir film. Uyuşturucu gerçeğini Amenkan halkmın su- ratına şamar gibi vuran Trafik'in ya da Çin ta- rihinden naif bir masal anlatan Kaplan ve Ej- derha'nın bu dalda şanslan düşük. En iyi yönetmende ise Gladyatör'e imza at- mış Ridley Scott, yapıtı kadar rahat değil. Son yıllarda Hollywood'a, aradığı etnik kıvraklığı, zekâyı ve beceriyi getiren Ang Lee'nin ödül- lendirilme zamanı geldi. Aynca Isveçli Soder- bergh'in, Trafik'le olmasabile Tatlı Bela'ylabu iki isim arasmdan sıynlma olasıhğı da yüksek. StephenDaMry'ın Büly Effiot'la Oscar alma- sı çokbüyük sürpriz olurve herhalde ondan da- ha fazla bahisçiler sevinir. Gelelim oyunculara; erkeklerde Yeni Ha- yat'ın Tom Hanks'i ile Gladyatör'ün RusseU Crowe'u son dakikaya kadar nefes nefese sür- dürdüleryanşı. Hanks'in bir adada yaklaşıkbir buçuk saat tek başına oynadığı sahnelerdeki performansı, bir adamın vücudunu, kimliğını, ruhunu keşfettiği bölümlerdeki oyunu gerçek- ten çok etkileyici. Ancak, 12 adaylık kazanmış Gladyatör'e önemli dallardan bir-iki tanesinin de verileceğini göz önünde bulundurmak ge- rek. Bizceheykelcik Hanks'inhakkı; ama Cro- we'a gitme olasıhğı daha yüksek. Diğer adaylardan Geofrey Rush, Shine'da ol- duğukadarbaşanh değü Düşterin Efendhi'nâef Ed Harris ise basın ıçın iyi bir malzeme izle- nimi vermedi. Javier Bankmıse listenin en za- yıf ismi. Bayanlarda JuBa Roberts kesin favpri Bayanlar dalında Julia Robertsbugüne kadar rakipsiz yürüdü hep. Hollywood'un dünya tat- hsı, sorunsuz güzehni Oscar'la taçlandırma za- manının geldığmde herkes fıkir birhğı içinde. Onu tahrninlerdeyalnız bırakmamak içm med- ya bir ara JuBette Bmoche'un ismıni gündeme getirdi, ama Roberts kesin favori. Heykelciği almasına kesin gözüyle bakılan bir diğer yanşmacı ise Yabancı Film dahnda ya- nşan Kaplan ve Ejderha. En iyi film dalında da aday olan yapıt, Tayvan'a Oscar'ı götüreceğe benziyor. Diğer dallara da şöyle bir göz atalım; en iyi yardımcı oyuncuda Trafîk'tekı Meksikalı nar- kotikçi polis rolündeki inanırhğı yüksek tiple- mesıyle BenkioDelToro favon; JerTBridgesde Zirve Mücadelesi'yle onun hemen ardında. En iyi yardımcı kadın oyuncu dalı ise bu yı- lın en kanşık bölümlerinden biri; beş adayın da şansı eşit. Ancak yine de favori istenirse Far- go'yla tanınan FrancesMcDormand"ın adı ve- nlebilır. Müzikte ise Tan Dun'un imzasını taşıyan Kaplan ve Ejderha önde; Hans Zimmer'in Glâdyatör'le Oscar'ı alması da şaşırtmamalı. 'KAPLAN VE EJDERHA' YARIŞTA İDDİALI TEK ASYA FİLMİ Yabancdarbuyıl miayacak Kültür Servisi - Oscar ödülleri, yabancı filmler, özellikle de îngilizceden başka bir dilin konuşul- duğu ülke filmleri için hiçbir zaman iyi bir fırsat oluşturmadı. Ama bu yıl verilecek olan 73. Oscar ödülleri bu yerleşmiş geleneğı yıkacağa benziyor. Özellikle de Tayvan'dan 'Crouc- hing Tiger, Hidden Dragon'un (bizde Kaplan ve Ejderha adıyla gösterime giriyor)başı çektiği bir grup yabancı İconuğun sayesinde Ang Lee'nin yönetmenligini yap- tığı bu romantik savaş sanatlan fantezisi, şimdiye kadar Akade- mi ödülleri tarihinde hiçbir ya- bancı filme kısmet olmadığı ka- dar çok dalda ödüle aday gösteril- di. Ve şimdiye kadar en iyi film dalında aday olan tek Asya filmi. Akademi başkanı Robert Reh- me, Çince bir filmin, ıçlennde en iyi filmin de bulunduğu on dalda Oscar'a adayhğının çok şaşırtıcı olduğunu söylüyor. "Sanınm bu, bu yüın ayriksı bir yıl olacağını gösteriyor" diyor Rehme. Oscar'ın 72 yıllık tarihinde In- gilizce olmayan yalnızca şu film- lerbüyük ödüle aday gösterilmiş- ti: 'La grande illusjon' (Jean Re- noir-1938), 'Z' (Costa Gavras- 1969), 'The Immigrants' (Jan Troell-1971), 'Cries and VVhis- pers' (Ingmar Bergman-1972). 'Postaa' (Michael Radford- 1995) ve 'Hayat Guzeldir' (Ro- berto Benigni-1998). Hiçbiri en iyi film ödülünü ala- madı. (Burada en iyi yabancı film kategorisinden söz edilmiyor.) Ve hiçbiri büyük ödüle 'Kaplan ve Ejderha' kadar yaklaşmadı. Film aynı zamanda Los Angeles Film Eleştirmenleri Demeği tarafından da en iyi film seçildi. Yönetmen Ang Lee, en uçuk rüyalannda bile filmin böyle bir başanya ulaşacağıru düşlemediğini itiraf ediyor. Lee'nin filmi ABD ve Kanada gişelerinde şimdi- ye kadar 100 milyon dolardan fazla hasılat yaptı. Dahayakın zamanlarda, ABD'de ticari başan el- Juüette Binoche Javier Bardem de etmek isteyen yabancı fihnler için altyazılar bü- yük bir engel oluşturuyordu. Ama şimdi Amerikan seyircisi filmleri 'okumaya' açık gözüküyor. ''Kap- lan veEjderha'nın dağıtımcılan fihnihiçbir zaman dublajlı olarak gösterime sokmayı düşünmemişler. Ang Lee'nin Ingilizce olarak çektiği 'Sense and Sensbffity' (Aşk ve Yaşam) 1997 'de yedı dalda Os- car'a aday gösterilmişti. Bu ayın başmda ise Amerika Yönetmenler Birhğı tarafından en iyi yönetmen seçildi. Bu ödül Oscar'a giden yo- lun en sağlam göstergelerinden bi- ri olarakbüiniyor. 53 yıldır bu ödü- lü kazananlardan yalnızca dördü Oscar'dan eli boş döndü. Aslında Oscar ödüllerinde pek de yabancı düşmanlığı yapıldığı söylenemez. Şimdiye kadar 72 yıl boyunca 15 Ingilizce-olmayan film, genel kategorilerde Akademi tarafından ödüllendirildi. Ingmar Bergman'ın 'Fanny and Alexan- der'ı en iyi yabancı filmin yanı sı- ra sinematografı, sanatyönetmen- liği ve kostüm tasanmı dallannda ödüllendirilmişti. Buyıl, ltalya'nın resmitemsüci- si olmasa da 'Malena', sinematog- rafı ve müzik dallannda aday film- lerden biri. En iyi aktris ve aktör dallannda ise tngilizce konuşulma- yan dünyadan iki aday var. Fransız aktris JuBette Binoche ve tspanyol aktör Javier Bardem.. 1997 yılında 'tngüiz Hasta'yla en iyi yardımcı kadın oyuncu dalmda Oscar alan Binoche, bu kez 'ÇikoLata'dakı ro- lüyle Oscar'a aday. Bardem ise 'BeforeNightFaHs'ta Kübalı eşcin- sel şaır ReinakloArenas rolüyle bu dalda aday. Portorikolu aktörBenkioDeiTo- ro ise 'Trafık'teki rolüyle en iyi yardımcı erkek oyuncu dalında yanşacak. Eğer ödülü alırsa, bu ödüle değer bulunan ve bir Ame- rikan filminde Ingilizce dışında bir dil konuşan ikinci aktör olacak. llki, 1974'te 'The Godfather Il'deki rolüyle RobertDe Niro. 2000 YILI OSCAR ADAYLARI EN İYİ FİLM • Çikolata (L. Haliström) • Kaplan ve Ejderha (Ang Lee) • TaÖı Bela (S. Soderbergh) • Gladyatör(Ridley Scott) • Trafik(S. Soderbergh) EN İYİ YÖNETMEN • Stephen Daldry (Billy Elliot) • Ang Lee (Kaplan ve Ejderha) • Steven Soderbergh (Tath Bela) • Ridtey Scott (Gladyatör) • Steven Soderbergh (Trafik) EN İYİ ERKEK OYUNCU • Javier Bardem (Before Night Falls) • Russefl Crowe (Gladyatör) • Tom Hanks (Yeni Hayat) • Ed Harris (Polîock) • Geotfrey Rush (Quills) EN İYİ KADIN OYUNCU • Joan Allen (Zirve Mücadelesi) • Joüette Binoche (Çikolata) • FJlen Burstjn (Requıem For A Dream) • Laura linney(You Cm Cçunt OnMe) • Juöa Roberts (Tatiı Bela) EN İYİ YABANCI FlLM • Amores Perros (Meksika) • Kaplan ve Ejderha (Tayvan) • DividedWeFaa(Çek Cumhuriyeti) • Everybody Famous (Belçika) • The Taste Of Others (Fransa) EN İYİ YARDIMCI ERKEK OYUNCU • JetTBridges (Zirve Mücadelesi) • Wfflem Dafoe (Shadow Of The Vampire) • Benk» Dd Tbro (Trafik) • ÂBmt îînmy (Tatlı Bela) • Joaquin Phoena (Gladyatör) EN İYİ YARDIMCI KADIN OYUNCU • Judi Dench (Çikolata) • Marcia Gay Harden (Pollock) • Kate Hndson (Almost Famous) • Frances McDormand (Almost Famous) • JuJk MValters (Bilry EUiot) EN İYİ MÜZİK • Çikolata (Rachel Portman) • Kaplan ve Ejderha (Tan Dun) • Gladyatör (Hans Zımmer) • Makna (Ennio Morricone) • Vatansever (John \Villiams) EN İYİ ÖZGÖN SENARYO • CameronCrowe (Almost Famous) • Lee Hafl (Büly Elüot) • Susannah Grant (Tatlı Bela) • D. Franzoni, J. Logaa, W. Nkhobon (Gladyatör) • Kenneth Lonergan (You Can Count On Me) EN İYİ SENARYO • RobertNebon Jacobs (Çikolata) • WangHmling,J.Schames, # Tsai Kuo Jung(Kaplan ve Ejderha) • EthaiKloel Cohen (Nerdesin Be Birader?) • Stephen Gaghan (Trafik) • Steve Kloves (Wonder Boys) EN İYİ KOSTÜM • Kaplan ve Ejderha • Grinç • Gladyatör • 102 Dahnaçyah • Quüls EN İYİ GÖRÜNTÜ • Kaplan ve Ejderha • Giâdyatör • Malena • Nerdesin Be Birader? • Vatansever ENlYİSES • Yeni Hayat • Gladyatör • Vatanse\«r • KusursıuFırona • ü-571 KUŞBAKIŞI MEMET BAYDUR Bir Oyuıtıııt Ortası - Kimsesizliğin çaresi var mıdır1 ? - Yıne saçmalamaya başladın. - Kimsesizliğin çaresi diyordum.. - Yoktur canım, yoktur. Sütiinü iç, kurabiyeni ye, geceyansı oluyor. - Kimsesizliğin çaresi yoksa, söyler misin lütfen... -Sus. -... nasıl oluyor da birbirimizle anlaşmaya çalışı- yoruz? Birbirimizle... anlaşmaya çaiışıyoruz ve dün- yayı daha güzel, daha iyi, daha yaşanabılir bir yer haline getirmeye çaltşıyoruz ha? Kimsesizliğin ça- resi yoksa? Ha? - Bilmiyorum. Aynca... kimse bu söylediklerini yapmaya çalışmıyor. - Doğru değil bu. Doğru değil. - Peki, ama sus artık lütfen. - Kjrnsesizliğin çaresi yoksa... kim çıkar bekleme- den iyi insan olan binlerce, milyonlarca insana aynı iyimser merakla bakabilir? Binlerce, milyonlarca in- san yapıyor bunu. Bunu yapıyorlar, ama biz yaşar- ken, senle ben yaşarken hep kötülük kazanıyormuş gibi görünüyor. Btzim, bizim baktığımız yerden. Bet- ki, belkiyanlış bir yerden bakıyoruz meseleye. Ne di- yorsun? - Kötülük kaybeder. - Öyleyse... kimsesizliğin çaresi de var demektir. (sessizlik) - Sorun birtedavi sorunu değil. - Ama öyte olmalı. Her şey, her şey bir tedavi so- runudur önünde sonunda. - Kimsesizlik... bir başka şeye benzemez. Yalnız- lık ya da tekbaşınalık gibi değiidir ömeğin. Kimse- sizlik çok... kötü bir... şeydir. -Nedir? - Bir durumdur. - Çaresi var mıdır? - Off, yine saçmalamaya başladın işte. Yoruyor- sun beni. Git dişlerinı fırçala. - Kimsesizlik kötüdür dedin. - Demişimdir. Her dakika bir cevher yumurtluyo- rum burada sayende. - Kötülük kaybeder dedin. - öyle mi dedim? - Kötülük kaybeder, kötülük... kaybeder dedin. - Demişimdir. Ne var bunda? - Kimsesizliğin, kötülük olarak görülürse bir çare- si vardır o zaman. (sessizlik) - Aklımı kanştınyorsun. Yalnızca kendimi, yakın- lanmı, çıkaıianmı, kendime aıt böbrektaşlannı, ken- di geçmişimi, kendi geleceğimi, kendi zevklerimi, sıkıntılanmı, kendi yalnızlığımı, tekbaşınalığımı dü- şünmek istiyorum. lstiyordum. - Oysa... kendi kimsesizliğini düşünmek bile iste- miyorsun. (sessizlik) - Çünkü kimsesizlik ağır bir durum. Yalnızlığa ben- zemez. Kimsesiz bir insan yalnızca kendini, yakın- lannı, çıkarlannı, kendine ait böbrek taşlannı fılan düşünerek gideremez kimsesizliğini... Yalnızlığını süsleyebilirsin, ama kimsesizliğini süsleyemezsin. - Bu süslemek meselesi de nereden çıktı yahu? < - Bir süs, bir kenar süsü gibidir kimilerinin yaşa- mı. - Sorun bir süs sorunu değil. - Doğudan çıkanlar süslü batılı gibi davranıyorlar. Batılılar, doğulu olanlanmızın sorunlanna görece bir samimiyetle eğiliyortar. Iktidardakiler hepsiyle dalga geçiyorlar, onlann 'gerçekleri' bambaşka... Yalntzla- nn, tekbaşınaiann, 'bireylerimizin' sayısı gün geç- tikçe artıyor katlanarak. Gerıye küçuk, miniminna- cık bir azınlık olan kimsesizler kalıyor. Sorun bir süs sorunu değiidir diyorsun, ama belki bu efendiler, bu güzel kadınlar - erkekler - çocuklar... bu kimsesizler soruyoriar asıl soruyu. - Neymiş bu asıl soru? - Kimsesizliğin çaresi var mıdır? (sessizlik) - Soytanlan, şaklabanlan, madrabazlan, düşgör- meyenleri, paragözlen ayıklamak gerekebilir. Orta saha hâkimiyetini ele geçirmek için. - Pencereyi açmak gerekebilir, balkon kapısını ve aklımızı. - Açmak gerekiyor. Uykum geldi. Haydi gityat ar- tık. Çok geç oldu. Çaykovski Senfoni Istanbul'da • Kühür Servisi- Rusya'mn ünlü Çaykovski Senfoni Orkestrası, 15 Nisan 2001 tarihinde Lütfi Kırdar Kongre ve Sergi Sarayı'nda gerçekleştirilecek konserle îstanbullu müzikseverlerle buluşacak. Orkestranın Rengim Gökmen yönetiminde gerçekleştireceği İconserde Turgay Erdener'in 'Afife' bale suitinden ve Çaykovski'nin yapıtlanndan seçmeler seslendirilecek. Çaykovski Senfoni Orkestrası, 1930 yüında Sovyet Resmi Radyo Orkestrası olarak kuruldu. Uluslararası tüm festivallerde çalan orkestra, Çaykovski'nin yam sıra Şostakoviç, Mussorski, Rimsky-Korsakov gibi önemli bestecilerin çeşitli yapıtlanmn plaklanm da yaptı. Orkestranın son doldurduğu CD, Turgay Erdener'in besteleyip Rengim Gökmen'in yönettiği 'Afife Balesi'. Biletler Biletix Çağn Merkezi ve Vakkorama, 3M Migros, Raksotek mağazalanndan temin edilebilir. • MOSKOVA(AA)- Rusya'mn St. Petersburg kentindeki dünyaca ünlü Hermitage Müzesi'nden dün çalınan, Fransız ressam Jean- Leon Gerome'un 'Harem'de Bir Havuz' adlı tablosu için, Rus gizli serv isi FSB'nin de katılımıyla uluslararası çapta arama başlatıldı. Haremde Türk tipi bir hamamı gösteren tablonun çalınması sonrasında bir açıklama yapan müze müdürü Mihail Piotrovski, güvenlik güçlerinin alarma geçerek arama çalışmalanm başlattıklarmı ve uluslararası bağlantılan harekete geçirdiklerini söyledi. BUGÜN • CEMAL REŞtT REY KONSER SALONU'nda saat 19.30 tÜ.Devlet Konservatuvan Türk Musikisi tcra Heveti'nm konseri izlenebilir. (232 98 30) • TOHUM KÜLTÜR MERKEZt'nde saat 15.00'te Emre Saltık'm konseri yer alacak. (694 22 33)