Katalog

SAYFA CUMHURİYET 7 ŞUBAT 2001 ÇARŞAMBA SOZDE SOYKIRIM Devleüerin sürekli dostlcmyoktur. Sürekli düşmanları da olmaz. Ama sürekliyararı vardır. Tütk-Fransızdostluğu F ransızlarla hiçbir sorunumuz olmadığı halde, Fransız Meclisi'nin Türkiye aleyhine uygunsuz ve olumsuz karar alması, beklenmediği için herkesi ve her kurumu şaşırttı. Fransız Parlamentosu'nda küçûk bir azınlığın kabul ettiği haksız yasa ile gerginleşen Türk-Fransız ilişkilerine gerçekçi bir yaklaşım için dostluğun nasıl kurulduğunu hatırlamamızda yarar vardır. • m ransa vaktiyle kendilerine yapmış m . ' olduğumuz iyiligin altında ezik m y durumda bulunuyor. Dayanaksız ve m haksız yasa ile gerginleşen Türk- JL. Fransız ilişkilerine gerçekçi bir yaklaşım için dostluğun nasıl kurulduğunu hatırlamamızda yarar vardır. Fransa kendisini sıkıştıran Habsburglann karşısına Doğu'da güçlü bir rakip çıkarmayı tanhi boyunca düşûnmûştü. *w~ »*- raliçe muhteşem hediyelerle m^r îstanbul'a elçiler gönderdi ve MC padişahtan kendilerini kurtarmalannı m ^ k diledi. Fransa Kralı ve annesinin JL. wk yalvarmalan üzerine onlan bu mektupla teselli eden ve kurtarmayı vaat eden Kanuni Sultan Süleyman, baharda Macarlann üzerine yürüyerek Mohaç'ta Ahnan ve Macar ordulanna karşı büyük zafer kazanmıştı. LATİFMUTLU* Kimileri Pascal'ı, bilgisayann te- mel programlanndan birine adını ve- ren bir bilgisayar uzmanı olarak bihr. Yaygın olarak da okul çağında fızık dersinde gördüğümüz; "srvuann bu- lunduklan kaplarda her yöne eşit ba- sınç yapüklannı" açıklayan Pascal, yasası ile de hatırlanır. Ama dünyada, daha çok ilk hesap makınesı mucıdı olarak ün yapan Bleise Pascal (1623-1662), aynı za- manda önemli bir düşünür idi. Zama- nımıza kadar değerinden hiçbir şey kaybetmeyen "Düşünceter" isimli eseri ile insanlığa çok güzel mesajlar vermişti. Yaşadığı dönemde "mifli- yetçüik'' kavramı henüz açıkça bilin- mediği halde, Pascal bölgesel aynm- cılığa karşı eleştıriler yapmıştır. Bu bilim ve düşünce adamının bir Fransız olduğunu pek az kişi bilir. Düşünceleri bugün hâlâ konuşulur ve tartışılır. Pascal'ın "Birisine yapüğın iyiliği hak etmemiş ise o kişi size düşman ohır" özdeyışı bugün dahı geçerlili- ğini korumaktadır. Çok daha önceleri, Hazreti AH'ye, "Falan kişi senin akyhinde buiunu- yor" denince "tnanmam, doğru de- ğil,çünkü ben ona hiçbiriyffik yapma- dım" dıye yanjtlamış. Şaşırtan karar Bugünlerde Fransızlarla hiçbir so- runumuz olmadığı halde, Fransız Meclısi 'nin Türkıye aleyhine uygun- suz ve olumsuz kararalması, beklen- mediği ıçın herkesi ve her kurumu şaşırttı. Türkıye'de bu karar, tepkı ile kar- şılandı ve pek çok eylem planı yapıl- dı. Yararsız ve sonuçsuz gırişimler yenne ilk ış olarak Tûrk-Fransız iliş- kilerinı gözden geçirmekte yarar var. 1921'de Türkiye Büyük Millet Meclisi hükümeti ile Ankara'da bir anlaşma yaparak yeni devletimizi ilk tanıyan Fransa olduğu için, Antep şehrimize "Gari", Maraş ilimize "Kahraman"lık payelerini verdiren olaylan gündeme getirmiyoruz. Fransızlarla ilişkilerimizin başlan- gıcuıa inersek Pascal'ın "İyüik yap- üğın kişi onu hak etmemişse size düş- man oJur" şeklindeki düşüncesinin doğru olduğunu göreceğiz. Çünkü Fransa vaktiyle kendilerine yapmış olduğumuz iyıliğin altında ezik du- rumda bulunuyor. Fransa İle İlişkilerimizin baslangıcı Türkler, Kanuni Sultan Süleyman döneminde cihana hükmederken Fransa 15 milyon nüfusu ile Avru- pa'nın en kalabalık ülkesiydi. Içeri- de sayılan dört yüzü bulan prensler- le tam bir birliİc sağlayamamıştı ve komşulan sürekli savaş halindeydi. Fransız tarihçisi Andre Clot'a (*) göre Kanuni, "hükümdar olarak doğmuştu,parlak maiyetininortasın- da, mesafeti ve buyurgan bir haşmeti vardT. Hıristiyan âlemı onu, kazan- dığı zaferlerden dolayı dünyanm en önde gelen hükümdan olarak görü- yordu. Fransa Kralı L François, 1525 Şu- bat'mda savaşta yaralanıp Şariken'in adamlanna teslım olunca Fransa ölümcül bir tehlikeyle karşı karşıya kalmıştı. Fransa kendisini sıkışrıran Habsburglann karşısına Doğu'da güçlü bir rakip çıkarmayı tarihi bo- yunca düşünmüştü. Oğlunun esirliği ve komşulann baskısı karşısmda zora düşen Ana Kraliçe Louise'in tereddüt etmeden basvuracağı yer, "Muhteşem" diye büdiklen Kanuni'den başkası değil- di. Kraliçe muhteşem hediyelerle Is- tanbul'a elçiler gönderdi ve padişah- tan kendilennı kurtarmalannı dıledı. Fransa Kralı I. François, sultana gönderdiği bir mektubunda, Süley- SSzde Ermeıü soykınım yasa tasansınm malaşmasuun ardmdan, federas>« Türkiye, Fransa'da yapılacak şampiyonalara sporcu göndermeme karan aldı Gerginliksporsahasında man'a "Padişahlann PadişahT dıye hitap ediyor ve kendisine yardım için Macaristan'a bir sefer yapmasını di- liyordu. François bir mektubunda, "Bu konuda lütfedip yardım buyu- rulduğu halde, ebediyen minnettan- nız oJacağız" diyordu. Kanunl'nln rnektubu Kanuni'nin Fransa Kralı'na ceva- bi mektubu: "Esirgeyen vebağışlayan Tann'nın adıyla cenafoı Hakk'ın inayeti: Daima muzaffer Sultan Selim Han oğhı Şah Sfileyman Han; Ben Id suhanlar sultaın, krallann krah, ülketerin hükûmdarlanna taç giydiren, Tann'nın yeryüzfindeki gölgesi; Karadeniz'in, Akdeniz'in, Rume- K'nin,Anadohı'nun,Dulkadir, Diyar- bakır, Azerbaycan, Arabistan ve Ye- men'invebütün bölgelerin imparato- nı ve tek hâkimi; Şanfaveyöceatalannım muzaffer kudretieri saye- sinde alevlenen krvıkıma emanet ettikleri ülke saht- bi; NihayetSehmHanOg- lu Şah Sultan Süleyman Han'ım. Sen Id Fransa Kralh- ğı'nın krah François'sın. Krallann qğm»ğı olan Osmanh hûkûmetine yol- ladığuuz mekruptan ve gûveninize layık olan Frangipam'nin bana söz- lü olarak naktetmesini is- tediğiniz haberlerden öğ- rendiğime göre; Düşman, ülkenizi yağ- ma ve tahrip ederken sizi dehapsetmiş; Kurtanlmanız için be- nim bu taraftan size yar- dım etmemi istiyorsunuz. Söyfcdiğiniz her şey açık- ça anlaşddı ve benim yüce bilgim hepsini kavradı. Yaşadığumz zamanda krallann mağlup edilme- û ve hapsedümesine şaş- mamak lazımdır. Yûreğt- niz teselli bulsun! Ruhu- nuz hiçbirzaman ümidini kesmesin. Bu böyle iken, şanh bü- yüklerimiz ve uhı atalan- mız (Tann son saatierini aydınlatsu) sadece düş- mam yentnek ve fetihler yapmak için seferiere çık- mak hatasuu göstenne- mişlerdir, \e ben de onlann izm- den giderek her zaman güçlü ve erişilmez olan eyalederlekaleleriitaatal- ünaaldım; Ne gündüz ne gece uyu- dum ve kıbcımı asla ya- mmdan ayırmadun. Üahi adalet hayırlı işi kolayvapmamızı sağJasın.' Heryerdeveherzaman nazarlan ve iradesi hazır obun! Elçinizi oiaylarm duru- munu ve geüşimi hakkın- da sorguya çekiniz; size sö>ieyeceği şeylere inanın ve büin Id ber şey öytedir." Spor Servfei - Fransa Par- lamentosu tarafindan kabul edilen sözde Ermeni şoykı- nmı yasasının, Fransa Cumhurbaşkaru Jacques Chirac tarafuıdan da imza- lanarak yürürlüğe girmesi nedeniyle, ülke olarak bu ülkeye karşı uygulanan yaptınmlara spor teşkilatı da katıldı. Gençlik ve Spor Genel Müdürü Kemal MuÖu, Tür- kiye'de büyük infiale neden olan bu asılsız karann pro- testo edilmesine yönelik • Sözde Ermeni soykınmı tasansının yasalaşmasından sonra zorunlu kalmadıkça Fransa'da düzenlenecek organizasyonlara katılınmayacak. Türkiye'de yapılacak faaliyetlere de zorunlu olmadıkça Fransa'dan ekipler davet edilmeyecek. Federasyonlann kesinlikle Fransız mah spor malzemesi satın ahnayacağı bildirüdi. uygulamalara, sporteşkila- tımn da harfiyen uyacağıru belirterek zorunlu olunma- dığı sürece, Fransa'dayapı- lacak organizasyonlara ka- tılmama karan aldıklannı açıkladı. Mutlu, bu karar doğrultusunda, daha önce federasyonlann faaliyet programlanna ahnan 8 or- ganizasyona gidilmeyece- ğini söyledi. Kemal Mutlu aynca Türkiye'de yapılacak faaliyetlere de zorunlu ol- madıkça Fransa'dan ekipler davet edümeyeceğini ve fe- derasyonlann kesinlikle Fransız mah spormalzeme- si satın almayacağını ifade etti. Karar gereği iptal edilen organizasyonlar şöyle: Atletizm Federasyonu: Atmalar Avrupa Şampiyo- nası (17-18 Mart2001>. BadmintonFederasyonu: Uluslararası Gençler Tur- nuvası (2-4 Kasım 2001). Cimnastik Federasyoınu: Uluslararası Ritmik Cim- nastik Turnuvası (Nisan 2001). GvareşFederasyonu:Cris- to Lutte Turnuvası (22-25 Haziran2001). Kayak Federasyonu: Te- kerlekli Kayak Dünya Ku- pası (4-5 Ağustos 2001). Yelken Federasyonu: ISAF Dünya Gençler Şam- piyonası (2-12 Temmuz 2001), Uluslararası Yelken Euro-Cup Laser(13-16 Ni- san 2001), Mistral Avrupa Gençler Şampiyonası (4-11 Ağustos 2001). Büyük zafer Fransa Kralı ve annesi- nin yalvarmalan üzerine onlan bu mektupla tesel- li eden ve kurtarmayı va- at eden Kanuni, baharda Macarlann üzerine yürü- yerek Mohaç'ta Alman ve Macar ordulanna karşı büyük zafer kazanmıştı. François esaretten kurtul- muş saltanatına kavuş- muştu. SÜRECEK * htanbul Bilgi Ünıversitesi Kurucusu ve VahfBaşkanı (*) Andre Ctot, "Muhteşem Sülevman ". AVRUPA'DAN GÜRAYÖZ Sular Yeniden Isınırken Aslında, "sularyeniden ısıtılırken"demek gere- kirdi. Avrupa'da yeni düzen getirme çabasındak Almanya-Fransa ekseni, kendi aralanndaki sorurv lan tam olarak çözememiş, Avrupa'nın yeni düze- ninde ulusal çıkarlannı "çekirdekliAvrupa"düze- ninde uyumlaştırma konusunda henüz uzlaşama- mtş olsa da kimi konularda fikır bırliği sağlamış du- rumda. Fransa, 1915'lerin Ermeni sorununu orta- ya sürüp yüzlerce yıl sonra "vay siz Isa'yı çarmı- ha gerersinız ha!" diye Musevi tokatlayan Subaşı gibi, "dunjp dunjn\en" vurmadı mı? Konu bir ya- na, "Niye şimdi" diye soran var mı? Almanya'nın Türkiye dostu Sosyal Demokrat-Yeşil koalisyonu, son zamanlarda "73. adayü/te'laf-ıgüzafınısöz- lüğünden çıkarmadı mı? Türkiye'ye karşı FBI yön- temi uygulama konusunda zaman zaman rol de- ğişimi yapan AB ülkeleri, özellikle de lokomotif ol- ma iddiasındaki Almanya ve Fransa, bu kez iyi a- jan rolünü ABD'ye bıraktılar. Öyle yaptılar, çünkü Avrupa'nın yeni düzeni kurulurken ABD ile de pay- laşılacak kozlan vardır. ••• Münin'te her yıl yapılan Uluslararası Güvenlik Konferansı, son yıllarda "Yeni Dünya Düzeni"n\n sorunlan konusunda fikirgeliştirme, kimi konular- da eğilim belirleme alanı olarak kullanılıyor. Geçen hafta sonu yapılan Münih toplantısında da beklen- diği gibi, ABD, Rusya ve AB ülkeleri karşılıklı po- zisyonlannı ortaya koydular. Avrupa Güvenlik ve Savunma Konsepti nasıl şekillenecek, ABD'nin Ulusal Füze Savunma Sistemi'nin geleceği ne ola- cak ve Rusya bütün bu gelişmeler konusunda na- sıl bir tutum takınacak? Münih toplantısında dip- lomasi dilinin bütün olanaklan, bu karşılıklı pozis- yonlann sergilenmesi için ustalıkla kullanıldı. ABD, Avrupa Bıriiği'nin Avrupa Güvenlik ve Sa- vunma Konsepti'nde Türkiye'nin itirazlanna yeşjl değilse bile san ışık yakan ve NATO'nun rolünü öne koyan tutumunu yinelerken Avaıpa Birltği'nin ağır topu Almanya, isim vermese bile Türkiye'nin tezlerine Dışişleri Bakanı, hani şu Helsinki'deki iyi FBI ajanı, Fischer'in katı sözleriyle yanrt vermiş ol- du. Fischer'in sözlerinin özet çevirisi, 'Türkiye ve- to meto sözleri etmesin, bu iş NATO'suz, Türki- ye'siz de olur." Olur mu olmaz mı, bilinmiyor, ama mesaj yalnız Türkiye'ye değil, aynı zamanda ABD'ye gidiyordu. Daha açık sözleri ise Federal Almanya'nın eski Genelkurmay Başkanı'ndan duydu gazeteciler "Türkiye neden Avrupa Güvenlik ve Savunma Konsepti'nin kararorganlanndayeralacakmış ki", dedi eski asker, "e<Jer bir gün AB üyesi olursa o zaman yer alır." ••• Son zamanlarda Batı'nın Türkiye'ye karşı "sak- lı" tuttuğu kozlan birbıri peşi sıra masaya sürme- si, Helsinki'de iyi FBI ajanı rolünü başanyla oyna- yanlann Nice zirvesinde ve sonrasında keskin bir şekildetutum degiştirmelerinın görunürde ıkı ama- cı var: Birincisi, Türkiye'nin AB üyelıği konusunu uzun bir süre için dondurmak ve bu "çözüm yo- luna" Türkjye'yi razı etmek; ikincisi, Avrupa Gü- venlik ve Savunma Konsepti'nden Türkiye'yi ke- sin olarak dışlamak. Bu arada Türkiye üzerinden ABD ile de pazarlı- ğa oturmak. Şu sıralarda iyi ajan rolü oynayan, çi- çeği burnunda Bush başkanlığındaki ABD, iyi ajanlığı ne kadar sürdürür, bilinmez. Aslında aja- nın iyisi kötüsü olmaz, ama iç politikada sıkıntılı, yolsuzluklarla başı dertte Türi<iye, herhalde kolay bir lokma olarak görünüyor, bu sıkı briç oyuncu- lanna. • • • Şu geçen on yıl gibi kısa bir süre içinde, kamp- lann variığının Sovyetler Birliği'nin dağılması ile pek de bağlı olmadığına, tam tersine Sovyetler Birliği'nin ortadan kalkması ile o dönemlerde or- taya sürülemeyen arzulann pervasız bir şekilde di- le getirıldığine, "soğuksavaş" dönemini aratacak sıcak bir döneme girildiğine tanık oluyoruz. Rus- ya'daki yeni "otonter demokrasi!"n\n haşin lideri Putin'in temsilcisi Sergey Ivanov'un sözleri, "As- ya'daki kriz bölgeleri, sizin değil, bizim işimiz- dir"öen başka bir anlama gelmiyordu. Peki, şim- di bu oldukça ısrtılmış "Yeni Dünya Düzeni"nin Türkiye için anlamı, arada bir "Türkiyesiz olmaz" ve sık sık, "Haddini bil, sensiz de olur"üan baş- ka ne? Eh, "yeni" dünyada "düzen" böyledir. Geçmiş dönemin dengelerinin yerini yeni dengeler ala- caksa, herkes yerini iyi bellemeli. Yeni Dünya Düzeni'nin önderleri, iyi ve kötü FBI ajanlan böyle diyor. Atatürk kitabının yazarı Mango: Yasa Ingfliz turistiıı umurunda değQ AIVKARA (AA) -Is- tanbul'da doğan Ingıliz gazetecı-yazar Andren Mango, Fransa Parla- mentosu'nda kabul edi- len sözde Ermeni Soy- kınmı Yasası 'nın Ingı- liz tunstin "umunında bile ounadığmın söyle- di. Mango, Ingilız tu- ristlerin spekülasyona karşı "kulaklannın ö- kah olduğunu'' belirte- rek turiste "rahat, dost- ça yaşanan bir ülke ima- jını çizmenin" önemli olduğunu kaydetti. Turizm Bakanlı- ğı'nda dün düzenlenen konferansa konuk olan 'Atatürk' kıtabının ya- zan Mango, Türkçe olarak yaptığı konuş- masmda turizm strateji- si konusunda görüşleri- ni aktardı. "Tûrki- ye'den memnun otana- dan dönenturisterasüa- madun" diyen Mango, bununla birlikte hedıye- lik eşyalann çeşıtlennın arttınbnasını tavsiye et- ti. Fransa Parlamento- su'nda kabul edilen sözde Ermeni soykın- mına da değinen Man- go, Türkiye'de hertuns- tin Fransız zannedılerek tepki göstenlmesının yanlış sonuçlar doğura- bileceğine işaret eth. Mango, şöyle konuştu: "Ingfliz turisLabarnJ- dığnu bfliyor. tngihz tu- rist, zaten en az paıûge kapdan turistür. Erme- ni scvkmmınaSşldnbe- nim şahsi görüşüm şu- dur: Rezalet dosyalan açüacak otursa bû,çir- kin birkampanvadır.A- ma tepldde deöiçûlâol- maklazım. Senin şu gü- nahınvar, benim bugü- nahım var deroekle bir yere vanhnaz.*