Katalog

6 ŞUBAT 2001 SAU CUMHURİYET SAYFA HABERLER •• > Universitelerde cinsel sağlık dersi verilerekyanlış inanışlar ortadan kaldınlacak Fakülteler cinselliğikeşfetti E,' ğitim fakültelerindeki S00 son sınıf öğrencisiyle yapılan araştırmada, her dört öğrenciden üçünün cinsel sağlık bilgilerinin yetersiz ya da orta düzeyde olduğu belirlendi. Fakülteler, bu yetersizliğin giderilmesi içjn örgün eğitimde cinsellik dersi verecek olan öğretmenleri eğitmeye başladılar. Cinsel Sağlık Bilgileri Eğitimi ile ilgili genel konular 'insel sağlık dersinde okutulan 'Cinsel Sağlık Bilgileri Eğitimi' adlı kitapta, seksin yaşamın bir parçası olduğu anlatılıyor. Cinselliğin, bedensel, etik, psikolojik, toplumsal ve duygusal boyutlan olduğu belirtilen kitapta, davranışlann sorumluluk ve özdenetim gerektirdiği vurgularuyor. FİGENATALAY Her dört ünıversite öğrencisinden üçü, yeterli düzeyde cinsel sağlık bilgisine sahip değil. Gençlerin cin- sel sağlık eğitiminin desteklenme- si amacıyla başlatılan proje kapsa- mında. "cinsel sağhk"dersi verilen üniversite sayısı artıyor. Insan Kaynağını Geliştirme Vak- fı'nca başlatılan "Gençlerin Cinsel Sağlık Eğitiminin Desteklenraesi" projesınin temel amacı, örgün eği- timde eğitimi yürütecek olan öğret- menlerin cinsel sağlık konusunda- ki eğitimlerinin desteklenmesi. Bu amaçla, YÖK'ün de onayı alınarak Marmara Üniversitesı Atatürk Eği- tim Fakültesi, Dokuz Eylül Üniver- sitesi Buca Eğitim Fakültesi, Ulu- dağ Üniversitesi Eğitim Fakültesi ve Marmara Üniversitesi Sağlık Nûfus/Doğal kaynaklar Sosyo-ekonomik gelişme Çevre kiriiliğı Besin temini ve gereksinimı Değerfer Genetik Kromozomlar/DNA Cınsıyetın belırienmesı Cinsel geçişlı ozellıkler Değerier Anatomi ve Fızyoloji Ureme organlan Gebelık Doğum Değerier Evrim llkel insan insan ekı ınsan Değerier Cinsel Davramşlar SağlıMı cinsel davranış Masturbasyon Rontgencılık Eşcinsetiik Değerier Araştrma Eşeysız çoğalma Yapay döllenme Sperm bankası Kiralık anne Değerier Yanlış İnanışlar ve Gerçekler Beden Üreme organlan Değerier ~C Duygusal Gelişim Cınsiyet rollennın etkisi * Hormonal etkiler Değerier llişkili başlıklar Cinsel Istismar —ı Tecavüz I Pornografi * Değerier Yasal Konular Boşanma •• Evtat edinme »• Değerier Bedensel Sağlık ,, ,, CYBE :• " HIV/AIDS Değerier Toplumsal Yapı Aıle Evhlik Aıle planlaması ve sağlığı Kız-erkek ilişkileri Toplumsal aynmcılık Değerter şKiıerı rfftçf Eğitim Fakültesi'nde cinsel sağlık eğitimine başlandı. Yakında Trakya ve Kocaeli üniversiteleri eğitim fa- külteleri, Florance Nightingale Hemşirelik Yüksek Okulu ile Istan- bul Üniversitesi îletişim Fakülte- si'nde de cinsel sağlık dersi veril- mesine başlanacak. Bu derste okutulan "Cinsel Sağ- hk Bilgileri EğHuni" adlı kitap ise İnsan Kaynağını Geliştirme Vakfi tarafindan Birleşmiş Milletler Nü- rus Fonu'nun (UNFPA) mali katkı- sı ve Sağlık Bakanlığı Ana Çocuk Sağlığı ve Aile Planlaması Genel Müdürlüğü'nün yönetimsel deste- ğiyle hazırlandı. Bu kitap. "Cinsel Sağhk Bilgileri Eğitimi". "Toplumlarda Cinsettiğe Bataş". "DeğerOmşturma". "Cin- selKimlikGelişimi", "ErgenlikDÖ- nemindeki Bedensel Değişfldikler", "ErgenBkDönemindekiRuhsalDe- ğjşüdikkr", "ÜremeSağnğT, "Ka- rar Venne Süreci ye Güvenli Davra- mş", ^Cinsellikle İlgili Yanlış Bügi- ler ve tnanışlar" gibi konulardan oluşuyor. •£• Cinsellik, yaşamın :•• doğal blr parçası Eğitim fakültelerindeki 500 son sınıf öğrencisiyle yapılan araştır- jnada, her dört öğrenciden üçünün cinsel sağlık bilgilerinin yetersiz ya da orta düzeyde olduğunun belir- lendiği vurgulanan kitapta, cınsel- likle ilgili değerier şöyle sıralanı- yor: 1-Cinsellik, yaşamın doğal ve sağlıklı bir parçasıdır. 2-Cinsellik tüm insanlara özgü- dür. .,r~ •";>"-* 3-Çocuklar cinsiyeti gözetilme- den sevilmeli ve bakılmahdır. 4-Cinselliğın, bedensel, etik, psi- kolojik. toplumsal ve duygusal bo- yutlan vardır. 5-Her insan özeldir ve değerlidir. 6-Insanlar cinselliklerini değişik yollarla ifade ederler ve yaşarlar. 7-Çoğulcu toplumlarda cinsellik- le ilgili değer ve inanış farklılıklan saygı duyularak kabul görmelidir. 8-Cinsel yaşam zorlama ve sö- mürüden uzak olmalıdır. 9-CinseI yaşam karşılıklı güven, doğruluk. bağlılık ve saygı üzerine temellendirilmelidir. 10-Cinsel yaşam kararlarının et- kileri ve sonuçlan vardır. 11-lnsanlann cinsel seçimlerini yapma hakkı vardır, ancak seçimle- rinin sorumluluğunu üstlenmeleri gerekir. *-. + CİNSEL ISTİSMAR Teeavüze bahaneçok Cinsel istismar konusunda sık görülen yanlış bilgiler ve inanışlar: • Kadınlann çoğu teeavüze uğramak ister. • Eğer bir kadın teeavüze uğradıysa bu onun suçudur. • Kadın, giyimi ve davranışlanyla tecavüz edeni tahrik etmiştir. • Eğer kadın tecavüzü arzulamıyorsa buna kesinlikle izin vermez. • Cinsel şiddet seks işçilerine uygulandığında bu tecavüz sayılmaz. 12-Çocuklann cinsellikle ilgili konulan anne-babalanyla veya gü- vendikleri kimselerle konuşmalan hem bireylere hem de topluma ya- rar sağlar. 13-Gençlerin cinsel olgunluğa u- laşmalan sürecinde cinselliklerini farklı biçimde araştırmalan doğal- dır. 14-Cinsel davranışlara erken yaşta başlamak riskleri beraberinde getirir. 15-Cinsel davranış sorumluluk ve özdenetim gerektirir. 16-Cinsel ilişkiyi ertelemek, is- tenmeyen gebeliklerin ve cinsel yol- la bulaşan hastalıklann önlenmesi- nin çok önemli bir yöntemidir. 17-Cinsel ilişkiye başlayan genç- lerin sağlık hizmeti sunan kuruluş- lar konusunda bilgilendirilmeye ge- reksinimi vanbr. Yanlış bılgi ve inaiıışlar Cinsel sağlık bilgileri eğitimi konusunda sık görülen yanlış bilgiler ve inanışlar: • Okullarda cinsel eğitim verilmesi gençlerin cinsel ilişkide bulunmalanna yol açar. • Küçük çocuklara bebeklerin nasıl dünyaya geldiklerini anlatmak gereksizdir, çûnkü anlamazlar. • Eşcinsel insanlar görünüşlerine bakılarak saptanabilir. • Eşcinsellik doğuştandır. • Kendi cinsinden bir arkadaşının cinsel organlanna dokunan çocuk, eşcinsel davranış gösteriyor demektir. • Erkek ve kadınlar ya tam heteroseksüel ya.da tam eşcinseldir. • Eşcinseller diğer insanlardan daha yaratıcıdır. • Sık masturbasyon yapmak cinsel gücün azalmasma yol açar. • Masturbasyon sivilceye, deliliğe, vereme, iktidarsızhğa, eşcinselliğe, gözler etrafında mor halkalara, ellerin kıllanmasına, saç dökülmesine, penisin küçülmesine neden olur. • Sadece erkekler masturbasyon yapar. • Sadece gençler ve bekârlar masturbasyon yapar. Ders içeriğine rehberlik edecek öğeler Sakınmam gereken tehlıkeler (alkol. sıgara, uyuştunjcu, sorumsuz cinsel ilişki) Fızıksel gereksnımlenm (dınlenme, eğlence) Toplumsal gereksınımlerim (ev ve okuldaki ılışkılenm) Hedeflenrn (spor, eğitim kariyer) Değer ve yakiaşımlanm (tutumlanm) Cinsellikle ilgili bılgılenm ve gereksinımlenm Işyerinde cinsel taciz Işyennde cinsel taciz olaylan aşağıdaki davra- nışlan kapsayabilir: • "Camm". "şekerim" gibi sözcüklerin kullanıl- ması. • Kadınlann görebilecek- leri yerlere cinsel içeriklı mesajlann yazılması. • Çakşanlara nedensiz dokunma, süıtünme. • Farklı anlamlan olan sözcüklenn kullanılması ve şakalann yapılması. • Birçok kez reddedildiği halde ısrarla bir yere davet etme. • Istekli olmadığmı belirt- tiğı halde evine bırakmak için öneride bulunma. "SEVGİLİLER GÜNÜ" (St. Valentine's Day) Sevgi sözcükleriniz, sevgi dolu bir günde Cumhurlyet Ue ulaşması gereken "sevgiliye..." ulaşacak. ^-s&S^ Kronik hastalıklann basında yer alıyor Bel ağrısı işgücü kaybınayolaçtyortstanbul Haber Servisi - Kişiyi bir anda günlük işlerini yapamaz duruma getiren bel ağnsı. yapılan ani ve büinçsiz hareketler ile hijyene uymama nedeniyle oluşuyor. Yapılan araştırmalar, toplum bireylerinin yüzde 70-80 'inin yaşamının herhangi bir döneminde, en az bir kez bel ağnsı çektiğini ortaya koyuyor. Istanbul Ortopedi Merkezi doktoru Prof. Dr. Eyüp Karakaş, belden kaynaklanan sorunlann, 45 yaş altı yetişkinlerde soğuk algınlığından sonra oluştuğuna ve en sık işgücü kaybı nedeni olduğuna dikkat çekti. Karakaş, yarattığı işgücü kaybı, teşhis ve tedaviye harcanan maddı giderler bakımından ekonomiyi olumsuz etkileyen bel ağnsının • Bel ağnsının en sık rastlanan nedenleri ise "Travma, kas spazmı, bel fıtığı ve hamilelik ile doğum sonrası dönem, uygun olmayan çalışma koşullan, kemik erimesi, şişmanlık, romanzmal hastalıklar ve sigara" olarak ifade edildi. kronik hastalıklann başında geldiğini vurguladı. Düzenli egzersizin, kiloya dikkat etmenin ve uygun yatak seçiminin kişiyi bel ağnsından koruyacağını ifade eden Karakaş, diğer korunma yollannı şöyle sıraladı: a Çalısırken düz^ün oturun, doğru hareketkrle eğilip kalkın. Fiziksel zoıiamalardan kaçuun. Sigaradan uzak durun. Kemik erimesinden korunmak için de kalsiyum acısmdan zengin beslenin ve bol güneş ışığı abn." Bel ağnsının en sık rastlanan nedenleri ise "Iravma, kas spazmı, belfiüğıve hamilelik Ue doğum sonrası dönem, uygun olmayan çalışma koşullan, kemik erimesi, şişmanlık, romatizmal hastalıklar ve sigara" olarak ifade edildi. DÜZYAZI ORHAN BtRGÎT Ozelleştirmeyi İstemeyen Başkan.. Bakanlar Kurulu'nun dünkü toplantısının günde- minde, ekonomik konulann ağırlıklı olduğu bilini- yortJu. Özellikle de özelleştirilmesi, kumlun günde- minde olan konulann. Bakanlar Kurulu'nun toplantısı sürerken Anado- lu Ajansı'nın ekonomi bölümü bülteninde yer alan ve Başbakan Ecevit'e yönelik bir çağn, belki o an- da muhatabına ulaşamadı, ama bence gazetecilik mesleği açısından hayli önemli ve ilgi çekici bir ha- ber olarak öne çıktı. Haberde, "bor madenlerinin özelleştirilmemesi" isteniliyordu. Dahası, Başbakan'a, "Geleceğimizin teminatı bor madenlerine sahip çıkın" çağnsı yapı- lıyordu. Bor madenlerinin, "kamu yaran ve ulusal çıkaria- n korumak adına 1978 yılında Ecevit'in başbakan- lığı sırasında kamulaştınldığı" hatıriatılarakaynı ge-, rekçelerin bugün de geşerii olduğu söylenilfyordu., "Bazı konular vardır ki üzerinde tartışma bile ya-, pılmaz. Bor, Türkiye'nin coğrafikonumu kadarbû- yûk bir öneme sahip, stratejik bir kaynaktır. Arap ül-' kelerinin petrolû, Rusya 'nın doğalgazı onlariçin ne ifade ediyorsa bor da Türkiye için aynı anlama ge- lir" gerekçesi ile hükümetten 20 Aralık 2000 günlü; Bakanlar Kurulu toplantısında özelleştirme kapsa-, mına alındığını bildirdiği karanndan vazgeçmesi is- teniliyordu. Eti Bor'un özelleştirme kapsamına alınmasına y- ol açan tüm gelişmelerin, IMF'nin istekleri arasında toplandığı biliniyor. Tabii dünya bor rezervinin yüzde 70'ine sahip Türkiye'nin, 750 milyar dolarlık bu zen- ginliğine kimlerin ağız şapırtılan ile yaklaştığı da! Hangi yabancı kuruluşlann sıraya girdiğini benim gibi işin uzmanı olmayan birisinin bilmemesi, elbet- te sorgulanamaz. Ama kendi ülkemizde boy veren işadamlanmızdan ömeğin Turgay Ciner'ın, bor ko- nusunda adamakıllı istekliler arasında olduğu söy- lentileri de adı geçen kişi tarafindan yalanlanmıyor. Dahası, Turgay Bey'in ilişkisi olduğu bilinen med- ya grubunun yayın organlannda, bor madeninin peşkeş çekilmemesi için hükümet içinde ciddi uğ- raş veren Devlet Bakanı Profesör Şükrü Sina Gü- rel ile ilgili kampanyalar, zaman zaman dikkat çe- kici boyutlara ulaşıyor. Şükrü Sina Gürel, bor madenlerinin özelleştirme kapsamından çıkanlmasını istedıyse de hemen ar- dından aynı hükümetin özelleştirmeden sorumlu bakanı Yüksei Yalova'nın çatık bir kaşla televizyon kameralannın önünde, suçlayıcı sözleri ile karşıla- şıyoruz. Bakandan, bir başka bakana doğrudan ol- masa da günümüzde özelleştirme aleyhinde vazi- yet almanın ne kadar çağdrşı olduğunu anımsatan sözleri ibretle okuyor, izliyoruz. Dünkü "Cumhuriyet"Xe Başbakanlık Yüksek De- netleme Kurulu'nun bu alandaki özelleştirme giri- şimlerine karşı çıktığını bildiren haberin, yine dün- kü Bakanlar Kurulu toplantısında görüşüldüyse, Sa- yın Yüksei Yalova'nın Denetleme Kurulu üyelerini de yabana sermaye ve özelleştirme düşmanlığı ile suç- layan bir konuşma yapıp yapmadığını da elbette tM- miyorum. Ama bu yazının başlığında yer alan ve "özelleş- tirme istemeyen başkan"\n, Ankara Ticaret Oda- st'nın Sayın Başkanı Sinan Aygün olduğunu duy- duğu zaman, Yüksei Yalova'nın ve bor madenleri- nin kamunun elinden çıkmasından yana olan öteki sorumlulann ne diyeceklerini bayağı merak ediyo- rum. Hemen bir düzeltme yaparak Sayın Aygün'ün, özelleştirme aleyhinde bir düşüncenin sahibi olma- dtğını, bu görüşünü salt Türk/ye açısından çok de- ğerli bir stratejik maden rezervi için taşıdığını ekle- meye belki gerek bile yok, ama yanlış aniamalara yol açmamak için yine de söylemeliyim. Sayın Aygün, ola ki Bakanlar Kumlu'nun 20 Ara- lık 2000 toplant/s/nda stratejik bor madenini de özel- leştirme kapsamına alan karann ve bu karan içeren niyet mektubunun altındaki imza sahiplennin, ",,A- ma biz IMF'ye ülkemiz adına bir bağıtta bulunmuş- tuk" diye düşünürler diye olsa gerek, şu hatıriatma- yı da yapıyor: ".. Türkiye 'yi eli mahkûm gösterecek görûntû ve- rilmemesine özen gösterilmeli. IMF, Türkiye'nin is- temediği birkonuda dayatmacı bir tavır sergileye- mez. IMF'ye açık bir biçimde 'Halk istemiyor* de- meli, gerekirse referanduma bile gidilmeli. Yapıla- mayan ve geciken özelleştirmelenn acısı bordan çı- kanlırsa, ulusal çıkahanmız yara alır." Genç gazetecilere, meslekleri ile ilk "Habernedir ve hangi haberin önemli olduğunu nasıl anlarsınız" konulu derslerinde anlatılır. Birköpeğin, biradamı ısırması sıradan birhaber- dir. Ama şayet adam köpeği ısırmış ise işte o sıra- dışı ve dolayısıyla da önemli bir haberdir. 750 milyar dolarlık bir kaynağın, dünya bor rezer- vinin yüzde 70'inin özelleştırilmesine Ankara Tica- ret Odası, üstelik tarihinde ilk kez karşı çıkryorsa ve bu görüşünü Başbakan'a kamuoyu önünde bir ya- zılı açıklama ile duyurmayı sorumluluk bilincinin ge- reği sayıyorsa, bu, bizim mesleğin abc'sinde hep söyfendiği türden, yani adamın köpeği ısırmaya kal- kışması türünden önemli bir haber olarak algılan- malıdır. Umanm, öyle olur. Öyle olmalıdır da. Faks: 0212-6770762 E-mail:obirgrt(a e-koJay net. TEŞEKKÜR Kızımız DUYGU ARIKAN'ın safrakesesi ameliyatını gerçekleştiren SSK Okmeydanı Eğitim Hastanesi 3. Cerrahi Servisi doktorlanndan Klinık Şefi Op. Dr. KÂZIM SARI Genel Cerrahi Uzmanı Başhekim Yardımcısı Op. Dr. FUAT HIZLI Anestezi Reanimasyon Uzmanı Dr. FİKRET KUTLU ile ameliyat ekibine; servis, doktor, hemşire ve personeline, yakın ilgilerini gördüğümüz Başhekim Yardımcısı Op. Dr. İHSAN KAYILI Müdür Yardımcısı HAKKI CÜNCÖRMÜŞe ayn ayrı teşekkür ederiz. SACtDE - CEVAT ARIKAN