Katalog

6ŞUBAT2001SAU CUMHURİYET SAYFA EKONOMÎ / ekonomi(« cumhuriyet.com.tr 13 OT 1.4 milyar dolartık kredi diümini onayhMb • WASHINGTON (AA) - Uluslararası Para Fonu IMF'in icra kurulu, Türk hükümetinin ekonomik programının beşinci gözden geçirme işlemini tamamlayarak daha önceki anlaşmalar çerçevesinde Türkiye'ye 1.4 milyar dolarlık yeni kredi diliminin hemen serbest bırakılmasını kararlaştırdı. Bu paranın yaklaşık 1.1 milyar dolan, Türk mali piyasalannda kasım sonunda ortaya çıkan sıkıntının ardından açılmasına karar verilen 7.6 milyar dolarlık ilave kaynak ımkânı SRF kredisinin ikinci parçası, geri kalan 300 milyon dolar da, Aralık 1999'da imzalanan stand-by anlaşmasmın yeni diliminden oluşuyor. Borda neferandum istendi • ANKARA(ANKA) - Ankara Ticaret Odası Başkanı Sinan Aygün, "her şeyi paraya tahvil etmeye alışkın" bir örgüt olmakla eleştirdiği IMF'ye, halkın bor madenlerinin özelleştirmesini istemediğinin bildirilmesini ve gerekirse bu konuda referanduma gidilmesini önerdi. Bor madenlerinin özelleştirilmesi durumunda Türkiye'nin özsermayesini yitirerek kredi bağımlılığının artacağına dikkat çekti. AB'ye rthaiat artışta -.•:•.%: • ANKARA (ANKA)- Euro'nun geçen yıl yaşadığı değer kaybı AB ülkelerinin Türkiye'nin dış ticareti içindeki payını azalttı. Devlet Istatistik Enstitüsü'ne (DİE) göre, Türkiye'nin yılın ilk on bir ayında AB ülkelerinden yaptığı ithalat yüzde 27.5 artarak 24 milyar 301.3 milyon dolara çıktı. îhracat ise yüzde 1.2 azalarak 12 milyar 944.5 milyon dolara geriledi. Kredi karana sanal saldırı • FRANKFUKr(AA) - Dünya ekonomisini birazdaha küreselleştirmek için önceki hafta Isviçre'nin Davos kasabasında toplanan Dünya Ekonomik Forumu toplantısma katılan çok sayıda önemli şahsiyetın kredi kartı numaralan dahil özel bilgilerinin bilgisayar korsanlan tarafından "küreselleştirildiği" söyleniyor. Isviçre'de Almanca yayımlanan SonntagsZeitung gazetesinin haberinde, Davos toplantısma katılan her ulustan bin 400 önemli şahsiyete ait özel bilgilerin saklandığı CD-Rom'un bilgisayar korsanlannın saldınsına uğradığı bildirildi. Dpel Türkiye'yi kapatmryonıC • Ekonomi Servisi - Opel Türkiye Genel Müdürü Erhard Spranger, tzmir Torbah'da faaliyet gösteren tesisin kapatılması karannın abartıldığını belirterek "Opel Türkiye'yi kapatmıyoruz. Işıklan, kapılan kilitleyip eve dönmüyoruz. Araç montajmı durduruyoruz" dedi. Temizlik ve gıda üreticileri, fahiş kâr oranlan sağlamak için toptancılan devre dışı bıraktı Türidyekâr cennetiFATMAKOŞAR Büyük temizlik ve gıda üreticisi tekeller, toptancılan aradan çıkararak tüketiciye ıstedikleri fıyatı dayatıyorlar. Rami esnafina mal verme- meleri nedeniyle Istanbul Gı- da Toptancılan Derneği'nin (İGTOD) yıllardır savaş ver- diği büyük yağ ve temizlik ürünü üreticileri, fahiş kâr oranlanyla satmak ve Türki- ye'yi "kârcennetine''dönüş- türmek için yasalan çiğner- ken Rekabet Kurulu, olan bi- tenleri izlemekle yetiniyor. Benckiser, SezginlerGıda, Ülker Gıda, Besler Gıda, Ec- zacıbaşı Procter&Gamble, Marsa Karft Jacobs Suchard Sabancı Gıda, Unilever Gru- bu'na bağlı Unilever Sanayi ve Ticaret, LeverElida Te- mizlik ve Kişisel Bakım Ürünleri, Unilever Tüketim Ürünleri, Dosan Konserve adlı ve pazan büyük oranda elinde tutan firmalar Rami Gıda Toptancılan çarşısına ürün vermiyor. Önceden şikâyet edilmişti Ambargo uygulamasmı Türkiye geneline yaymaya çalışan söz konusu firmalar, düşük kâr oranlanyla piyasa- SPK üyesi Batmaz 'Futbolda dedikodular bitecek' Ekonomi Servisi - Gazetelerin spor sayfalanndaki genellikle trans- ferlerle ilgili dedikodulan ıçeren "ügi çekkT haberlerin tarihe kan- şacağı belirtildi. Sporkulüpleri, şirketleşerek hal- ka açılma hazırhklannı sürdürür- ken Sermaye Piyasası Kurulu (SPK) üyesi Erdal Batmaz, borsa- da işlem gören kulüplerin, kamu- nun tam zamanındave doğru olarak aydmlatılması ilkesiyle çelişecek şekilde henüz gerçeİdeştirmediği transfer haberlerinin gazetelerde yayımlanamayacağını söyledi. Transfer haberlerinin halka arz edilmiş kulüplerin borsa değerleri- ni etkileyebileceğini vurgulayan Batmaz, "Bunun anlamı spekülas- yondur. SPK böyie bir doruma iztn vermez " diye konuştu. Halka arz edilen kulüplerin, sade- ce SPK tarafindan denetlenmesinin ve izlenmesinin de yetersiz olacağı- nı belirten Batmaz, Beden Terbiye- si'nin, Maliye Bakanhğı ve Türki- ye Futbol Federasyonu'nda, halka arz edilen kulüpleri denetlemesi ge- rektiğini ifade etti. Kulüplerin halka arz edilmesinin dünyada da çok yeni olduğunu be- lirten Batmaz, mevcut düzenleme- de birçok eksiklik olduğunu vurgu- ladı. Batmaz. sponsorluk yasasının da bir an önce hazırlanması gerek- tiğini belirtti. Rami esnafi. büyük firmalann uyguladıklan ambargonun faturasını tüketicinin ödediğini söylüyor. ya ürün süren yaklaşık 75 bin toptancı işletmeyi devreden çıkararak bakkal ve büyük marketlere belirledikleri sa- tış fiyatlannı "önerryorlar". Rami esnafının örgütlendi- ği İGTOD'un ortalama 4 yıl önce Rekabet Kurulu'na başvurarak şikâyet konusu yaptığı "büyük firmalann toptancılara uyguladığı ürün ambargosunun" faturası tü- keticiye çıkarken Rekabet Kurulu, faaliyetlennde reka- beti bozucu unsurlar sapta- dığı ve para cezası verdiği şirketlerin bu tutumunu sür- dürmesine karşın 26 Mart 1998 tarihli karannın, "ge- rekçeli raporunu" bir türlü yayımlamadı. Söz konusu karannda, fir- malann rekabeti bozucu fa- aliyetlerinin son bulmasını isteyen ve çeşitli para cezala- n öngören Rekabet Kurulu, gerekçeli karannı tebliğ eder- se yaptınmı olacak. Suçunun düşük kâr marjıyla çalışmak olduğunu ve mağdur edildi- ğini belirten Rami esnafi hâ- lâ gerekçeli karann tebliğ edilmesini bekliyor. Öngörülen 76 milyar lira ile 157 milyar lira arasında değişen para cezalannın da "devede kulak kakuğuıT be- lirten İGTOD Genel Sekre- teri Bülent BaykaL, Rekabet Kurulu'nun karannda kimi firmalara "ayncahk gösteril- diğjni" öne sürerek, "Kimi firmalar hem fiyat beurle- mekten hem de pasifsaüşı en- gellemekten, yani bize ürün vermemelerinden dolayı ce- zalandınhrken Idmilerine sa- dece fiyat belirlemekten ceza veribniş. Toptancryı ilk boy- kot eden Eczacıbaşı Proc- ter&Gamble ve Unilever sa- decefiyatbetirmekten suçlan- nuş" dedi. ^aflaryûksek' ~ İGTOD Başkanı Gûnay Kotil de yıllık cirosu 124 mil- yar dolan bulan gıda piyasa- sının büyük tekeller için cazip olduğunu kaydederek, "Fîr- malar bizi boykot etmeye baş- lamadan önce ûreticiden üçüncü fiyat listesi gelirken biz birinciden satmaya devam ediyorduk. HedefledikJeri fa- hiş kâr oranlannı yakalaya- mıyoriarch. Bu nedenle bizi devreden çıkardılar. Sonuç ise korkunç; deterjan ürünleri Almanya'dan. Rusya'dan çok daha pahalıya saühyor" de- ğerlendirmesini yaptı. Kotil, deterjan, şampuan ve diğer kişisel bakım ürünleri- nin Almanya'da ve Rusya'da daha ucuz olduğunu söyledi. Protesto gösterisi DTÖ Başkanı sinirlendi Ekonomi Servisi - Dünya Ti- caret Örgütü (DTÖ) Başkanı Mike Moore, dünya ticarerinin daha fazla liberalleştınlmesı ve yanda kalan uluslararası mü- zakerelerin yeniden başlaması için kulis yapmak üzere geldi- ği Avustralya'da, küreselleşme karşıtlanmn protestosuyla kar- şılaşınca fena sinirlendi. Moore, Ulusal Basın Kulü- bü'nde yaptığı konuşmada "Moore voksullan öMürüyor" sloganlan atan 30 kışilik bir kü- reselleşme karşıtı gruba "İçim- den kusmak gefivor" dedi. Mike Moore, dünya yoksuî- lanmn DTÖ'ye ve örgütün sa- vunduğu liberalleşmeye büyük ihtiyacı oiduğu iddiasında da bulundu. Moore, kasım ayında Katar'da yeni müzakereler için yeniden bir araya gelecek DTÖ üyesi 140ülkeninyetkililerinin protestoculan dinlemeleri, an- cak kendi bıldikleri gibi karar vermelerinin gerekli olduğunu dasavundu. DTÖ'nün 1999 yı- lı sonlannda ABD'nin Seattle kentine yaptığı son müzakere- ler yoğun protesto gösterileri nedeniyle sonuçsuz kalmıştı. Merkez Bankası Başkanı Gazi Erçel, enflasyon hedeflerine erişilebileceğini söyledi 'Ekonomik programa güven tazelendP ANKARA (Cumhuriyet Bürosu) - Merkez Bankası Başkanı Gazi Erçel, enflas- yonda ocak ayında gerçekle- şen rakamlann programa olan güveni tazelerken 2001 yılı enflasyon hedeflerinin erişilebilir olduğuna işaret ettiğini söyledi. "Enflasyon- daki Geüşmeler ve 2001 Yıh- na Bakış" başlıkh yazılı açıklamasmda, enflas- yonda gelinen nokta ko- nusundaki görüşlerini dile getiren Erçel, "Eli- mize geçirdiğimiz bu ta- rihi fırsatı iyi kullanmak zorunda olduğumuzun bilincinin, toplumıuı tüm kesimleri tarafın- dan iyi anlaşüması ge- rekliüğini özellikle ve özenle vurgulamak iste- rim. Yapılan fedakârh- ğm boşa gitmemesi, programa olaninancınn- zm artarak sürmesi ge- rekliliği ile yakuıdan ilgi- Bdir" dedi. Erçel, iç talep daral- masmın kasımda ger- • Merkez Bankası Başkanı Gazi Erçel, enflasyonda ocak ayında gerçekleşen rakamJann, programa olan güveni tazeleyip 2001 yılı enflasyon hedeflerinin erişilebilir olduğuna işaret ettiğini söyledi. çekleşen sermaye çıkışı ve yükselen kredi faizleriyle iv- me kazandığını belirterek şöyle devam etti: "Bu daralmaya yüksek mamul mal ve hammadde stoklan ile giren özel imalat sanayii firmalaruun 2001 yı- h fiyat davranışlannm önce- ki yıllara göre daha rasyonel olmasını beklemekteyiz." Hazine de enflasyonu "olumlu" olarak değerlen- dirdi. Hazine'nin açıklama- smda, enflasyonun düşüşü SEKTÖR TEMSİLCİLERİ HÜKÜMETTEN DÜZENLEME ÎSTEDİLER Enerjide ilanla 'taviz'talebi Ekonomi Servisi- Seramik üreticilerinden son- ra, gazetelere verdikleri ilanlarda hükümetten ta- leplerini sıralayan enerji sektörü temsilcileri, ka- mu yarannı göz ardı eden Elektrik Piyasası Ka- nunu tasansında kendi lehlerine düzenlemeler yapılmasmı istediler. Ulusal çıkarlan göz ardı ettiği ve enerjide tala- nm yolunu açacağı gerekçesiylekamuoyunca yo- ğun olarak eleştirilen Elektrik Piyasası Yasa Ta- sansı'nda kurulması öngörülen Elektrik Piyasa- sı Düzenleme Kurulu'nda "yeterince temsil edii- mediklerini" öne süren sanayiciler, verdikleri ilanlarda, tasannm bir kez daha gözden geçiril- mesini taîep ettiler. Seramik sanayicilerinin hükümetten 'istedik- lerini koparmaJannm" hemen ardından gazete- lere ilan veren enerji sanayicileri, tasandaki ken- di çıkarlanyla uyuşmayan "olumsuzluldann'' gi- derilmesi yönünde çağn yaptılar. Işletme hakkı devir projelerinden 31 Mart 2001, yap-işlet-dev- ret projelerinden 2002 sonu itibanyla vazgeçil- mesini eleştiren tlanlar. Eletkrik Sanayiciieri ve Işadamlan Derneği, Hidroelektrik Santrallan Sa- nayii Işadamlan Derneği, Elektrik Dağıtım Hiz- metleri Derneği ile Rüzgâr Enerji Santrallan Sa- nayii Işadamlan Denıeği'nin imzasmı taşıdı. Şimdi gözler, gazete ilanlanyla taleplerde bulu- nanJara -hemen yanıt veren" hükümete çevrildi. için özelleştirme ve yapısal reformlann hız kazanması gerektiği savunuldu. Bu arada Ankara Sanayi Odası (ASO) Başkanı Zafer Çağiayan, enflasyonla mü- cadele programma sonuna kadar destek olduklanm be- lirterek hükümete bir öneri paketi götürmeye hazırlan- dıklannı bildirdi. Çağiayan, Ulusal De- mokrat Sendikalar Kon- federasyonu (USEK) Genel Başkanı Kamil Aydoğan ve yönetim ku- rulu üyeleriyle görüştü. Üretim, istihdam ve ya- tırun ikliminin yeniden yaratılması için oluştu- racaklan paketin bir tak- vime bağlı olacağını kaydeden Çağiayan, Türkiye'nin şu an bir doğum sancısı yaşadığı- nı ifade ederek "Do- ğum, sancısız olmaz. Di- ğer ülkeler de birtakım sıkıntdar yaşıyor. Ama bizdokuz doğuruyoruz" diye konuştu. İŞÇtNtN EYREMNDEN ŞÜKRAN SONER Çökertme Operasyonu Eğitim-Sen'in uluslararası destekli eğitim semi- neri için Antalya'da havaalanında karşılaşan öğret- menler, 'merhaba'nın ardından yanm kalmış ko- nuşmalarını sürdürdüler. Otelde gece boyunca çaylı sohbetin de başkaca gündemi yoktu. Türki- ye'nin değişik illerinden bir araya gelen sendikalı öğretmenler, kendi bölgelerinin gelişmelerini arka- daşlanna taşıyor, ülke çapında durumu kavrama- ya çalışıyorlardı. Anımsayacaksınız geçen 1 Aralık'ta, IMF, Dün- ya Bankası dayatmalanyla kamu çalışanlan, işçi- ler, emegi ile geçinen tüm üreticilerin sürekli yok- sullaştınlmalarına karşı Emek Plarformu'nun ülke çapında gerçekleştirdiği büyük eylem yaşanmıştı. Katılım çok yüksekti. Ülke çapında tabandaki bi- rikimi, tepkiyi yansıtıyordu. Ağırlıklı olarak kamu çalışanlan ve ögretmenlerin katıldıklan eylemin ar- dından, öğretmenler özelinde hükümetten gelen çok yogun bir sindirme baskısı söz konusu idi. Adı geçen eylemlere yüz binlerce katılımın tanık- lığını ekranlara da yansıyan gönjntülerfe izlemiş- tik. Şimdi her ilde uygulaması farklı olmak üzere, valilikler, kaymakamlıklann anlayışına kalmış on binlerya da yüz binleri kapsayan soruşturmalar iş- letiliyordu. Okullar ölçeğindeki genel soruşturma- ya, pek çok ilde savcılıklar ölçeğinde adli soruş- tunrıa da ekienmişti. Soruşturmalarda söz konu- su edilen yasa ya da yönetmelik ihlalleri aynı de- ğildi. Verilen cezalar da uyandan başlayıp ücret kesimine uzayan, sürgüne kadar varan çeşitlilik gösteriyordu. Öğretmenler ülke çapında durum saptamasının ardından bölge idare mahkemelerinde iptal dava- lanna hazırlanıyorlardı. Hükümetin yıldınna, baskı politikası bağlantılı yürütülen sorgulama ve ceza- landırmalarda, daha önceki yıllann gelişimi, çalı- şanlar lehine sonuçlanmış yargı kararian, emekçi- nin ücreti için sendikası aracılığı ile tepki göster- me hakkı yok sayılıyordu. Insanca yaşama ücreti- nin çok aşağılarında ezilen eğitim ordumuzun, ör- gütlü hak arama eğilimini kırmak üzere onbinler- cesini kapsayan cezalandırmalar yolu seçilmişti. Hükümet, Emek Platformu hareketini kırmak, önü- müzdeki günlerde gündeme gelecek hak arama eylemlerinin yolunu kesmek istiyordu. Dün Antalya'da tam da sendikalann günümüz- de toplumsal rolünü tartışırken telefonda bir dost- tan öğrendim. Çok uzun bir zamandır 12 Eylül ya- sasının abuk, yasakçı bir maddesi, yasa yorumu da aykın yapılarak kayyuma teslim edilmiş BASS sendikasının geleceğini, varlığını çok yakından il- gilendiren bir gelişme daha olmuştu. Sendikanın seçilmiş yöneticilerinin elinden alınması, kayyum adı altında yabancılara teslim edilmesi, hiç değil- se hemen genel kurul yapılıp yeniden seçilecek yö- netim kadrolanna teslim edilmemesi yetmiyormuş gibi.. işkolu yetkisine itiraz davası açılmış. Son zamanlarda moda oldu. Sendikalann üze- rindeki Çalışma Bakanlığı eliyle hükümet keyfıliği ve istatistiklerie sözleşme hakkı denetimi, işkolu yetkisi verilmesi, baraj düşürme tehdidi yetmiyor.. Resmi istatistikte baraj aşabılmiş sendikalann yet- kilerine de aynca yaygın bir uygulama ile yargıda dava açılıyor. Sendikalar toplusözleşme haklan, Türkiyedeki düzende varolabilmeleri için, mahke- me kapılannda sürünüyoriar. BASS örneğinde ek trajikomik durum, bu sendikanın zaten kayyum elinde olması. Üstelik ağırlıklı özelleştirme kapsa- mına alınmış Vakıflar Bankası'nda örgütlü bulunu- yor. Özelleştirmeye yakışır(!) bir banka yaratabil- mek üzere de şu tarihlerde çok sayıda çalışan, emeklilik süresi doldu gerekçesi ile işten atılıyor- lar. Hani bu hükümet genç insanlann emekliliğine karşıydı.. Genç ve bankalar krizinde bir daha iş bu- lamayacak insanlar, yıllann kazanımı ücretlerinı, iş- lerini kaybediyorlar. En yükseği 150 milyon lirayı geçmeyecek emeklilik ücretleri ile, çocuklarının eğitim çağlannda aileleri ile biriikte işsizliğe, açlı- ğa mahkûm ediliyorlar. Haklannı aramaya çalışa- bilecek sendikalar fiilen kapatılmış, eli kolu bağlan- mış konumda. Ne demokrasi, ne adalet, ne sen- dikal haklar düzeni ama, değil mi? Biz medyaya yansıyabilen gündemle, Meclis'te- ki ölümle sonuçlanmış çirkin milletvekili yumruk- laşmasının ince siyaset oyunlan ile boğuşurken il- ginç adlarla bize sunulmakta olunan operasyon- ların yanında doğrudan insana, çalışana, emek haklanna yönelik, emekçilerin örgütlü hak arama- lannı hedef almış, sayısız 'çökertme operasyonla- n' yaşanıyor. Bu köşe sadece iki örneği alabildi. Devamı çevrenizde, yaşamın içinde, işçinin, emek- çinin oiduğu her yerde... sukransoner " yahoo.com SPK inceliyor İhlas büyüteç altına alındı ANKARA (ANKA) - Sermaye Piyasası Kurulu (SPK), mali kriz nedeniyle ödeme güçlüğü içine düşen fiılas Finans Kurumu ile Ihlas Grubu bünye- sindeki diğer bazı şir- ketleri mercek altına aldı. İhlas Finans Kuru- mu, îhlas Holding ile grubun diğer şirketle- ri nezdinde yürütülen denetim çalışmalannı değerlendiren SPK, bu konuda borsaya bir açıklama gönderdi. Kurul, İhlas Fi- nans'ın mali duru- mundaki belirsizlikle- rin îhlas Holding, ih- las Ev Aletleri, Ihlas Gayrimenkul ve Kris- tal Kola'nın mali du- rumlanna olabilecek olası etkileri nedeniy- le bu şirketlerin hisse- lerinde gerçekleştiri- len alım-satım işlem- lerinde müşteri numa- rası ile emir girilmesi zorunluluğunun geti- rilmesine karar verdi. Ihlas Finans'ın ta- sarruf sahipleri tara- fmdan açılan davalar ile haciz, icra. ihtarna- me gibi hukuki işlem- lerle ilgili olarak her ay borsaya açıklama gön- derdiğini anımsatan SPK, denetim çahş- malan tamamlanınca- ya kadar, açıklamanın İhlas Holding, Ihlas Ev Aletleri, Ihlas Gay- rimenkul ve Kristal Kola arasında gerçek- leştirilen fon hareket- leri, nedenleri ve kay- naklannı aynntılı ola- rak kapsayacak şekil- de genişletilerek her hafta gönderilmesinın sağlanmasını istedı.