Katalog

3 ŞUBAT 2001 CUMARTESİ CUMHURİYET SAYFA EKONOM / ekonomi(5 cumhuriyet.com.tr 13 Tansaş'ta müşterilene eğitinı • İZMİR(AA)- Market ve mağazalar zinciri Tansaş, "bilinçli tûketim" başlığı altındaki etkinliklerine bir yenisıni daha ekledi. Tansaş, müşterilerini Buca ilçesindeki Tanet Entegre Et Tesisi'ne götürerek et ürünlerinin tüketiciye sunulmadan önce hangi aşamalardan geçtiği konusunda bilgi verdi. Müşteriler, kendileri içın özel hazırlanmış önlükleri, bone ve galoşlan giyerek Tansaş'ın Marmara, Iç Anadolu ve Ege Bölgesi'ndeki tüm Tansaş mağazalanna veteriner kontrolünde ve hijyen koşullannda et ve et ürünleri ulaştırdığı tesisleri gezdi. Damızhk tavuk satışı • İSTANBUL(AA)- Şeker Pılıç ve Yem Sanayi ve Ticaret AŞ Yönetim Kurulu, Şeker 1 tesislerindeki 49 bin 496 adet yumurta ırkı "damızlık tavuklannı", adedi 11.69 dolar (7.9 milyon lira) artı KDV bedelle Emek Hy Line Tavukçuluk şirketine satma karan aldı. Şeker Piliç'ten Borsa'ya gönderilen açıklamada, aynı tesisteki 7.953.44 metrekare büyüklüğündeki 11 kümesin de metrekaresi 2,70 dolar artı KDV fıyatla Emek Hy şirketine kiralanmasına karar verildiği bildirildi. Raks'tan cep telefonlan • tSTANBUL(AA)- Raks Elektronik Sanayî ve Ticaret AŞ, Raks markalı Türkiye'nin ilk GSM mobil cep telefonlarını 5 Şubat Pazartesi günü piyasaya sunacak. Raks Elektronik 'ten lMKB'ye gönderilen açıklamaya göre 19 ayn özellikte, 2 ayn model ve 4 değişik renkteki cep telefonlan, geliştirilmiş sim kartı kullanabiliyor. BJK'nin halkaara • İSTANBUL(AA)- Hisselerini halka arz etmeye hazırlanan Beşiktaş Futbol Yatmmlan Sanayi ve Ticaret AŞ, Sermaye Piyasası Kurulu'ndan (SPK) ön iznini aldı. Beşiktaş Futbol Yatınmlan 'ndan yapılan açıklamaya göre, Beşiktaş A futbol takımının haklannı BJKDemeği'nden devralarak halka açılacak olan şirketin esas sözleşmesini SPK mevzuatına uyumlu hale getirmek için yaptığı başvuru, olumlu sonuçlandı. Sony'den onüne bankacılık • Ekonomi Servisi - Elektronik dünyasının Japon devi Sony, bir on-line banka kurmak için Japon resmi makamlanndan izin istedi. Haziran ayında açılması planlanan Sony Bank şirketi internetten hizmet verecek. Japon hükümetınin yaptığı kolaylaştıncı düzenlemelerin, finans sektörûnün internetteki rekabetinı arttırdığı belirtiliyor. Sony'nin yüzde 80 hissesine sahip olduğu Sony Bank için yapılan yatınm tutannın 322 milyon dolar olduğu ve 80 kişı ıstıhdam edileceği kaydediliyor. Uygulanan politikalar her yıl en az 30 bin küçük işyerinin kapanmasına yol açıyor Estıaf kepenk indiriyorFATMAKOŞAR Ekonomik istikrar programı çerçe- vesinde uygulanan ekonomi politika- lan her yıl 30 bin küçük işyerinin ka- panmasına neden olurken Türkiye ge- nelinde yaprak dökümü sürüyor. Üretimi arttıncı önlemler almaktan uzak, dış ticaret ve cari döviz açığını sürekli büyüten "IMF patentfi" poli- tikalann diyetini, çalışanlann yanı sı- ra küçûk işletmeler ve esnaf kesimi ödüyor. Istanbul'un Ümraniye, San- gazi ve Üsküdar semt- lerinde, son günlerde 3 bine yakın işyeri kapan- dı. Durgunluktan etki- lenen 3 bin dolaymda işyerinin olduğu Kapa- lıçarşı'da yaklaşık 300 dükkân kapah. Doğubank'ta iş kapa- sitesi yüzde 30, Tahta- kale'de yüzde 50 düştü. 2000 yılının sonlanna dogru Türkiye genelin- de onbınlerce esnaf iş- yerini kapatmak durumunda kalırken Adana'da 1662, Elazığ'da 528, Ça- nakkale'de en az 150, Konya'da 2 bin 415, Erzurum'da 500, Kahramanma- raş'ta 500 işyeri kapandı. Son 2 yılda Şanlıurfa'da 2 bin 500, son 5 yılda da lzmir Aliağa'da 5 bin olan kayıtlı es- naftan 2 bini mesleğini bıraktı. Ağır vergi yükü altında ezilen ve ekonomik durgunluk ile krizlerin et- kisini yoğun olarak yaşayan esnaf borçlannı ödeyemez duruma geldi. Kredilerdekı icra takip oranı yüzde 10'lardan yüzde 40'lara çıkan esnaf icraya düştü. Yetkililer, borcunu öde- yemeyen ve icralık olan esnaf sayısı- nın binleri bulduğunu belirtirken iş- yerini kapatmak zorunda kalan esna- fin aile bireylerinin de geçim sıkıntı- sına düştüğünün göz önünde tutulma- • Kredilerdeki icra takip oranı yüzde 10'lardan yüzde 40'lara çıkan esnaf, icraya düştü. Esnaf, Türkiye Esnaf ve Sanatkârlar Konfederasyonu'nun yöneticilerini duyarsız olmakla suçladı. sı gerektiğinin altını çiziyorlar. Geçen yıl turizm sezonu, 1999'a göre daha iyi geçmesine karşın sade- ce Kuşadası'nda Ticaret Odası'na gö- re, icra dosyalannın sayısı 2000 yılı sonunda 12 bine ulaştı. Ordu'da, kredi borcunu ödeyeme- yen 150 esnafin icralık olduğu bildi- rilirken Çanakkale'nin Biga ilçesin- de Bağ-Kur primlerini zamanında ya- tınnayan 300 esnafin icralık olduğu ve son altı ay ıçinde 150 esnafin da iş- yeri kapattığı belirn'ldi. 16 bin mü- kellefı bulunan Alan- ya Vergi Dairesi de or- talama 10 bin esnafı icraya vermişti. Izmit'te, kısa aralıklar- la açılan büyük alışve- riş merkezleri ve dep- remin piyasada yarat- tığı durgunluğun etki- siyle de 7 bin esnaf dükkânını kapattı. 4 bini de depremden sonra işini terk etti. Aileler de düşünüldü- ğünde, binlerce kişinin geçim derdi- ne düştüğü sonucu çıkıyor. TESK yönctimi duyarsız Esnaf, Türkiye Esnaf ve Sanatkâr- lar Konfederasyonu'nun (TESK) yö- neticilerini, sorunlanna duyarsız ol- makla suçlarken yöneticilerin işyer- lerinin kapanmasıyla ilgili güncel ve yeterli veriye sahip olmadığı gözlen- di. Kamuoyuna bilgi vermek ve esna- fin sesini duyurmak için çaba harca- mayan yöneticilerin, temsil ettikleri kesimden olmadıklanna dikkat çeki- liyor. Esnaf, "Mereedeslere binenler bizim sorunlanmızla niçin Ugüensin" görüşünü dile getiriyor. Antalya esnafi da TESK onaylarsa işyerlerine iki gün süreyle siyah kur- dele asarak eylem yapacak. Esnaf zararına çalışıyor ÇTL) Gider kalemleri Stopaı KDV SSK (şyen kırası Işçıucretı Bağkur Toplam ader (su. elekink, tetefon) GeçKsvergı Gelırveroısı Aytık (ortalamalar) 49.837.000 30.000 000 59.750 000 62.400.000 87 772 000 39.375.000 65.000.000 5000 000* 168.000.000** YıNık 478.050.000 362.780.000 717.000.000 748.800.000 1.053.000.0000 472.500.000 780 000.000 20.040.000 505.838.000 •ûçayhk Beyannamelerden kesten vergi ve fonlar 16.810.000 101.430.000 Kar-zararduıumu VergiyüküIMF'ye emek karşıtı, sosyal devlet ve kamu yaran ilkelerini hiçe sayan özelleştirmeler ile yasal düzenleme- ler taahhüt eden hükümet, mali sek- tördeki "restorasyonun" yarattığı sı- kıntılan da yüksek oranh vergilerle üretici kesime ve esnafa çıkardı. îstikrar programı çerçevesinde uy- gulanan politikalar sonucunda vergi yükünü çalışanlarla birlikte üstlenen küçük işyerlerinin büyük bir kısmı, getirilen özel bir vergileme biçimiy- le gelir elde etmemiş olsalar da bu ay içinde beyanname verecekler. Hedef Muhasebe yetkilisi Hüseyin Kaplan'ın hesaplamalanna göre, as- gari ücretle bir çahşanı olan ve kayıt- lı satışı 2 milyar 500 bin lira olan kü- çük esnaf, yılda toplam 1 milyar 468 milyon 138 bin lira vergi ödüyor. Bunun 478 milyon 50 bin lirası sto- paj, 362 milyon 780 bini KDV, 20 mil- yon 40 bin lirası geçici vergi, 505 mil- yon 838 bini Gelir Vergisi ve 101 mil- yon 430 bin lirası da beyannameler- den alınan vergilerden oluşuyor. Ömek alınan söz konusu işyerinde kayıtsız satış yapıldığı ve bunun ka- yıtlara geçen 2.5 milyar liralık top- lam gelir kadar olduğu hesaplandı- ğında bile işyeri zarar ediyor. Zarar kaçınümaz Kaplan'ın örnek aldığı ve tabloda gider ile gelirleri hesaplanan işyerinin kâr-zarar durumu küçük işyerlerinin kapanmasının nedenleri anlatılıyor. Söz konusu işyeri, 2000 yılının ilk 3 ayında 222 milyon lira, ikinci 3 aylık dönemde 391 milyon, üçüncü 3 aylık dönemde 494 milyon ve yılın son 3 ayın- da da 499 milyon lira zarar etti. Bu iş- yerinin kayıtlı 2.5 milyar liralık satış ya- nı sıra 2.5 milyar lira da faturasız satış yaptığı düşünülse bile yılı ortalama 300 milyon lira zararla kapattığı görülüyor. Zinut Mühendisleri Odası Başkanı Ergin, tasan De tanm topraklan, ormanlar ve kıyılann yatmmcınm tenrihine bıraküıp sermayenin suursız talanına açıldığını söytedL Endüstri bölgeleri ile ilgiliyasa tasarısı 'kapitülasyon'lan gerigetiriyor SamtyidesömürününyeniyohıANKARA (Cumhuriyet Bürosu) - Endüstn bölgeleri ile ilgili yasa tasansınm "ka- pmHasyonlan" gen getireceği belirtildı. Ziraat Mühendisle- ri Odası Başkanı Prof. Dr. Gü- rol Ergin, tasan ile tanm top- raklan, ormanlar, meralar, kı- yılar, tarihi ve kültürel alanla- nn "planlamaya bağhyer seçi- mi" yerine "yatnnıcının ter- dhine" bırakıldığrnı ve serma- yenin sınırsız talanına açıldı- ğını savundu. Tanm ve Köyişleri Bakanı Hüsnü Yusuf Gökalp de tanm arazilerinin korunmasının mümkün olmayacağı görü- şüyle Bakanlar Kurulu'na su- Yasa ne getiriyor Yabancı sermaye yahnmını teşvik etmek amacını taşıyan kanun taslağı, endüstri böl- gelerinin, Yatınmlan Teşvik Koordinasyon ve Danışma Kurulu tarafindan belirlenmesi- ni veya yatınmcılar taranndan önerilen yer- lerde, kurulun teklifi üzerine Bakanlar Kuru- lu'nca izin verilerek kurulmasını öngörüyor. Endüstri bölgelerinde yapılacak yatmmlar için nıhsat, onay ve benzeri işlemlerin kurul tarafindan 15 gün içinde verilmesi hükme bağlanıyor. Yabancı Sermaye Genel Müdürlüğü'nün yabancı sermaye kuruluşlan adına yaptıklan yanrım izni başvurulannın 15 gün içinde ce- vaplandınlmasmı, cevaplandınlmayan talep- lerin ise kabul edilmiş sayılmasını öngörüyor. nulan endüstri bölgeleri yasa taslağını imzalamadığı belir- tildi. Bakanlık yetkılileri, hür kümetin, yabancı sermayenin yatınm yapma şantajı karşı- sında, bu şirketlerin istedikle- ri yerdeki verimli topraklan vermek durumunda kâlacağı- nı söylediler. Kanun taslağına, DTM Ser- best Bölgeler Genel Müdür- lüğü'nün de olumsuz göriiş bildırdiği öğrenildi. Ziraat Mühendisleri Odası Başkanı Gürol Ergin, "En- düstri Bölgeleri Hakkmda Ka- nun" tasansının asıl amacının ulusal devleti yok sayarak ül- Koç'un hedefi, dünyada ilk 200'e gircııek KoçGnıbuBaşkaHveküiAtay. EkonomiServisi- Koç Holdıng Yönetim Ku- rulu Başkanvekili ve Koç Topluluğu Yönetim Komitesi Oyesi TemeJ Atay, Türk Telekom ve THY'nin özelleştirilmeleri konusunda değer- lendirme ve hazırlık çahşmalannı sürdürdükle- rini bildirdi. Koç Topluluğu'nun 2000 yılı değerlendirme- si ve 2001 yılı öngörülerini sunan Atay, 5 yıl içinde dünyanın en büyük 200 şirketi arastnda yer almayı hedeflediklerini söyledi. Atay, top- luluğun 2001 yılında yüzde 11.7 büyüyerek uluslararası pazarda 13.1 milyar dolarlık satış hacmine ulaşmasım beklediklerini ifade etti. Türkiye ekonomisinin geçen yıl yüzde 6-6.5 oranındabüyüdüğünü söyleyen Atay, tutturula- mamış olmasına karşın enflasyonun son 14 yı- ün en düşük seviyesine düşmesinin küçümsen- meyecek bir başan olduğunu ifade etti. Ülke ekonomisindeki büyümenin Koç Topluluğu'na olumlu yansıdığını dile getiren Atay, "Tophılu- ğumuz2000yüı büyümesi geçensenehedeflenen yüzde 12'nin üzerine çıkarak yüzde 17 olarak gerçekkşmiştir. Bu büyüme bize hedeflernnizi iddiah tutmak için cesaret vermistir r dıye ko- nuştu. Atay, liranın değer kazanmasına ve Eu- ro-dolar paritesindeki düşüşe karşın önceki yı- la oranla yüzde 14 artış ile 962 milyon dolarlık ihracat gerçekleştirildiğini söyledi. Koç Holding Endüstn ve Halkla ÎJişkiler Baş- kanı Tuğrul Kudatgobilik yüzde 11.7 oranında büyümesi beklenen topluluğun 75. yıl dönümü kutlamalan kapsamında tüm çalışanlann şir- ketlere ortak edileceğini, yaklaşık 50 bin çalı- şana hisse senedi dağıtılacağım açıkladı. kenin ulusal ve evrensel çev- re ve kültür değerlerini koru- maya yönelik tüm yasa ve ku- rumlannı işlevsiz kılmak ol- duğunu dile getirdi. Tasanya göre yabancı yatı- nmcılann istedikleri yerde en- düstri bölgeleri kurabilecek- lerini aktaran Ergin, Tûrldye Cumburiyeti Devleti, bu yer- leri endüstri bölgesi dışında başka hiçbir amaçla kuDana- mavacakür" dedi. Ergin, tasa- n uyannca yatınm izni talep- lerinin 15 iş günü içinde kar- şılanacağını, yasal engel çıka- ran kurumlann "gerektiğinde 15 iş günü snsması" yoluyla izin vermelerinin sağlandığı- na dikkat çekerek şunlan söy- ledi: " Yaünmcı kurulus adma yapılan izin, nıhsat ve benzeri başvurulara iSşkin hizmeöeri 10iş günü içindegerekçesiz ola- rak öncefikle ve ivedOikle so- nuçlandırmayan ilgili kamu kunun ve kuruluşlan, beledi- yeler ve meslek odalarunn yö- neticileri hakkmda memurluk- tan cıkanlmaya kadar değişen yaptırunlar uygulanarak ka- mu yönetimi çökertilecek ve kamu yöneticUeri kul konumu- na düşurülecektir." Ergin, tasanyla büyük yerli yatınmcılara izin olanağı ta- nındığı, orta ve küçük ölçekli yerli yatınmcılann ise yasadan yararlanmak için yabancılarla en az yüzde 60 oranında or- takhk kurmaya zorlandıklan- nın altını çizdi. İŞÇİNİN EVRENtNDEN ŞÜKRAN SONER Düzey... Haberier küfürte deşarj olma işlevinde giderek ağırtık kazanıyor. Ana haberleri birlikte izlediğim dostlann her biri bir başka cümlede küfürü bası- yor. Günlük yaşamlannda küfür ettikJerini hiç duy- rnadığım, alışkanlığı olmayan insanlar huy değiş- tiriyorlar. Prof. Doğan Kuban Hoca'nın kulaklan çınlasın; sosyal, ekonomik onlemleri alınmamış, sıcak yo- ğun göçlerie, kentlerin, Istanbul'un yok "köykent" olmasına hayıflanırken, gelişmiş kültürierin geri kalmış kültürier yanında azınlıkta kalmalan ile na- sıl da kolaylıkla yok olduklannı anlatıp durur. Şıhanlıoğlu'nun ölümü ile ilgili haberier, açıkla- malar verilirken, arkadaşlanmdan biri isyan halin- de, MHP'lılerin yağ gibi su üstüne çıkmaya çalı- şan hallerine sinirienip "Adam ölmüş, hiç değilse saygı gereği birözürdileseler, üzüntü belirtisi ver- seler. Densizliğin bu kadan da olur mu?" diye söylenip duruyor. Bir başka arkadaş, Çiller'in ağlamasına, fırsat- tan yararfanıp "demokrasi şehidimiz" söylemi ile ortalığı kızıştırmasına, Şıhanlıoğlu'nun kansı ile el ele tutuşmasına, olayı ustaca politik yatnmlara dönüştürmesine takılmış. Otopsı raporuna göre Şıhanlıoğlu'nun kalp kri- zinden ölmüş olması Meclıs'te yaşanan olayın va- hametini hafifletmfyor. Olsa olsa görüntülerle yum- ruk attıklan saptanmış milletvekillerinin yargılan- malan halinde suçlannı hafıfletmiş olacak. Doğru- su yaşanan olay ne MHP'lilerin ilk sabıkası, ne de ülkücü kökenlilerin genlerinden gelen kaba kuv- vet kullanma alışkanlıklannın ilk gösterisı. Onlarsn kıştıklan her an kaba kuvvete başvurmayı sadece bir alışkanlık olarak değil, güç ve karşılanndakile- ri sindirme aracı olarak kullanmayı sürdürüyorlar. Ancak onlann bu ilkel güç gösterileri onlardan aşa- ğıda kalmayan DYP'liler ya da diğerlerini aklamı- yor. Meclis'teki olay, Meclis'te bizi temsil etmekte olan vekillerimizin, siyasetimizin düzeyini, doğru- sunu ararsak sürüklenmekte olduğumuz toplum- sal düzeyi yansrtıyor. Meclis'te çıkan kavgada bir milletvekilinin ölmesi, olsa olsa durumumuza bir ayna tutma oldu. Olayın arkasından kan davası, afabulucular gibi haberier de olup bitenlerin tuzu biberi. Bu arada iktkJar partileri papuç bırakmaya ni- yetli olmadıklannı göstermek üzere demeç üstü- ne demeç patlatryorlar. Başbakan Ecevit, Mec- lis'teki yumruklu, ölümle sonuçlanan kavganın ko- nusu Meclis içtüzüğü değışıklığınden vazgeçilme- yeceğini açıkladı. Iktıdar hep ıktıdarda kalacakmış gibi, zaten olmayan, ancak Meclis görüşmelerini uzatmayı, güçlük çıkarmayı meziyet sayan muha- lefeti daha da susturma niyetinden dönmuyor. Meclis'te görüşülecek yasalar üzerinde muha- lefetin konuşma hakkını kaldırmanın, "sırada bek- leyen yasa çok, zamanyok" gibi bir gerekçesi ola- bilir mi? Dünyada muhalefet yapmak ısteyenler, bazan bir yasa metninin bir kelimesi üzennde sa- atler, günler konuşarak engelleme haklannı kullan- maya çalışırlar. Demokrasinin, parlamenter düze- nrn olmazsa olmazianndan biri de bu hak değil mi- dir? Çıkacak çok yasa varsa, Meclis çalıştınlır de- ğil mi? Yasa çıkarma sıkışıklığından söz eden hüküme- tin özrü kabahatinden büyuk. Sırada bekleyen gö- rüşülecek yasa tasansı, gerekli zaman polemikli açıklanırken, utanılması gereken, kimsenin aldır- madığı gerçek, Meclis'in çalışma sürelerinin kısa- lığı idi. Hesapladım, atlatılan günler çıktığındagün- de bir saatlik bir çalışma süresi bile kalmıyor. Hukukçular, parlamenter demokratik düzende, yasa görüşmeleri üzerine muhalefetin söz hakkı- nın alınmasının düşünülmesinin, hukuka, demok- rasiye aykın, söz konusu olamaması gerektiğini anlatmaya çalışadursunlar, en azından Meclis'in içtüzüğü, çalışması üzerinde muhalefet - iktidar uzlaşması zorunlulugunun altını çizsinler, hükü- met, muhalefetin muhalefet olamadığı bu Meclis yapısına bile katlanamıyor. Ecevit bu arada Beyaz Enerji operasyonunun sorgulamasında dışardan bilgi toplayan Savcı Şalk'a da kendi üslubu ile fırça çekiyor. Yargıya bir kez daha apaçık, pervasız müdahale edıliyor... Cenderenin içindeki Türkiye'de alternatifsiz(î) hü- kümet, asker milletvekilleri, keyfi uygulamalara sı- nırsız olanaklar tanımış 12 Eyiül hukuku düzeni ile bile iktidannı sürdürmekte zorlandıkça yeni çıkış- lar anyor. Toplumsal kirliliğin boyutlan su yüzüne çıktıkça, sorunlar artıp sıkışıklık boyutlandıkça, siyasetin düzeyi de iktidan, muhalefeti ile hızla aşağı çeki- liyor... sukransoner(a yahoo.com Hayvanolık desteği ödemeleri • ELAZIĞ (Cumhuriyet) - Geçen yıl Bakanlar Kurulu karan ile uygulamaya konan hayvancıhğın desteklenmesi için 33 trilyon liralık kaynak aynldığmı bildiren Tanm ve Köyişleri Bakanı Prof. Dr. Hüsnü Yusuf Gökalp, bunun 12.5 trilyon liralık bölümünün geçen yıl içinde ödendiğini, geriye kalan 20.5 trilyon liralık destek ödemesinin serbest bırakıldığmı belirtti. Gökalp, bu uygulama ile Türk hayvancılığınm yeniden canlandmlarak arzu edilen noktaya getirileceğini kaydetti. Desteklemenin 5 yıl süreceğini hatırlatan Bakan Gökalp, "Ureticimiz hayvancılığuı desteklenmesi karan ile rahat bir nefes alacaktır" dedi. Fmdik üreticReri zorda • ORDU (Cumhuriyet) - Fiskobirlik Yönetim Kurulu Başkanı Hüseyin Durusu, findıkta ortaya çıkan sorunlann hükümetlerin yanlış politikalanndan kaynaklandığını ifade ederek "Bir ülkenin gelişmesini sağlayan fındık üreticilerinin önüne, kendi yanlışlannızın oluşturduğu faturayı koyamazsmız" dedi. Devletin findığa verdiği desteğin fazlasıyla geri ödenmesine rağmen üreticinin yüzüne vurulduğunu belirten Durusu, tanmda üretim planlamasının yapılmasının zorunlu olduğuna dikkat çekti. Ülkeye dövız kazandıran ürünlenn başında findığm geldiğini söyleyen Durusu, findıkta ortaya çıkan üretim fazlalığının üreticiye yüklenemeyeceğini bildirdi.