Katalog

7 KASIM 2001 ÇARŞAMBA 4- CUMHURİYET SAYFA BERİN NADİ GÜNÜN ADAMI TURHAN SELÇUK •a -*:«: KARAKTERİ KARAKTERSİZLİK OLAN GÖZLÜKLÜ SAMİW HARİKULÂDE KIVIRTMALARI KISIM . BİRDEN ( M î7- l f MAH .MIZ ÇEKERİİZ Ş Pı BEMî. PEKIİZLCÎ c^YsL Berin Nadi için insanlarm kendileri ile tutarlı olmalan çok önemliydi Çizgisihiç değişmediŞÜKRANSONER • Babasına âşık, iaskanç çocuk... Na- sıl öğrendiği sansürlü, dadısıru baba- sının bulunduğu evin kapısının önü- ne kadar kendisini götürmeye razı edi- yor. Kapıyı çalıyor. Beklenmedik ko- numda yakalanan baba, elinde olma- yan tepki ile kızına bir tokat aüyor. As- lında şiddetli bir tokat da değil ama na- sılsa burnu kanıyor. Çok şık elbisesi- nin bol bol kanlanması için elinden ge- leni yapıyor. Ertesi gün karşılaştıkla- nnda yıkatmadığı. kanı kurumuş el- bisesini üzerine giyıyor. Babası olayın farkında degil, elbisesine ne olduğu- nu soruyor. Masum çocuk edası ile "Siz yapmışünız ya babacığun" deyi- veriyor. Babasının genç eşine yapmadığını bırakmıyor. Hamile kaldığında daha fazla yanlannda olmaya katlanama- yacağına karar venp Ankara'daki ev- den uzaklaşmayı seçiyor. Istanbul'da çok genç yaşta karşdaştıgı Mesut Ce- mil'in ilk danslannda evlilikteklifıne de galiba biraz bu nedenle hemen "evet" diyor. Yaş farkından şair baba bu evliliğe çok karşı çıksa da aldırmı- yor. • Berin Nadi'nin yirıe sansürl ü ama anlattıklannın bütününden NadirNa- di'ye âşık olduğu için de aynldığı eşi Mesut Cemil'e ilişkin anJattıklan hep Onder | kadınCumhuriyet'in önder kadını Berin Nadi, gazetesini çok seviyordu. Cağaloğlu binaraızda 75. kuruluş yıidönümii pastasmı keserken mutiuydu. Gazetemizi ziyarete gelenler, deftere Nadi'nin ölümünden duyduklan üzüntüyü aktanrken onun savunduğu Ukekrin takipçisi olacaklannı da yazdılar. Angı Yayınevi'nden Dudu ve Hacı Angı, deftere şunlan yazmışlar: "Cumhuriyet gazetesini yaşatmak için ne denU çaba sarfettiğini biüyorum. Cumhuriyet gazetesinin ilkelerinden sapmadan yaym yaşanıına de^am edeceğine yürekten inanıyoruz." • Nadir Nadi'den söz açıldığındaki anılar hep oraya odaklanıyor, en çok Viyana'da başlayan ilk büyük aşk günleri akla geliyor. Aynldığı nişanlısını unutmak üzere Viyana'ya gönderilmiş Nadir Nadi; orada Berin Nadi ile karşılaşıyor. Berin Nadi'ye göre bu çok romantik, Viyana'nın olağanüstü doğal güzelliği ve müzik ortamı ile beslenen aşk günlerinin odağında Atatürk devrimleri, Cumhuriyet Türkiyesi'nin geleceği var. çok sevecen. Ünlü sanatçının sanatı ka- dar ünlü çapkınlıklannı bile büyük bir hoşgörü ile aktanyor. Sanatçı doğasın- dan gelen bu özelliğinin kendisine çok saygıh, özenli olmasına engel oluş- turmadığını vurgulayan sözcükler kul- laruyor. Bütün aynlıklann tartışmasız pek çok kırgınlığın, duş kınklığının so- nucu olması gerekirken, Berin Na- di'nin çizdiğı portrede çok büyük bır sanatçı, çok değerli bir insan Mesut Ce- mil \ar. • Nadir Nadi'den söz açıldığında, ki anılar hep oraya odaklanıyor. en çok Viyana'da başlayan ilk büyük aşk gün- leri geliyor. Aynldığı nişanlısını unut- mak üzere Viyana'ya gönderilmiş Na- dir Nadi, orada Berin Nadi ile karşı- laşıyor. Berin Nadi'ye göre bu çok ro- mantik, Viyana'nın olağanüstü dogal güzelliği ve müzik ortamı ile beslenen aşk günlerinin odağında Atatürk. dev- rimleri, Cumhuriyet Türkiyesi'nin ge- leceği var. Doğrusu bana yine çok san- sürlü gibi gelmiştir, ama ne kadar kur- calarsam kurcalayayım, hep aynı tür- den yanıtlar aldım. Berin Hanım doğ- ruluğunu vurgulamak üzere, "Nadir'in aklıhepTürkrye'de. Atatürk vt devrim- lerinde, nasd kurrulacağnnızday dL Bu konular açddı mıçok heyecanlanır, sus- mak bilmezdi. Benim deöyle. Biz o de- ğerlerk.vetiştik.Birbirinıizide onuniçin çoksevdik"derdi. A$k viyana'da basladı • Viyana'da Berin Nadi'ye âşık olup peşinden Türkiye'ye gelen Nadir Na- di ne yapacağını bilemez konumda. Mesut Cemil yakınarkadaşı. Aşkmı içı- ne gömüyor. Bir gün Mesut Cemil ile biriikte bir eğlence yolculuğunda, Me- sut Cemil'ın bir başka kadmla olan ılişkısine tanıklık ediyor. Aşkını kal- bine gömmesınin bir anlamı olmadı- ğına karar veriyor. Berin Nadi'ye açı- lıyor. Boşanmadan sonra evleniyorlar. • Berin Nadi önceleri bir gazeteci ile evliliğin renkli bir yaşam anlarru- na geldiğini düşünüyor. Sonrasuıda çok büyük bir sorumluluk, hep sorun- lar, sorunlar anlamına geldiğini öğre- nıyor. Ama çok sevilen birınsan ve bü- yük sorumluluklar. idealler olduğun- da bütün sıkıntılara katlanıhyor. En büyük hocasının, Nadir Nadi'yi çok sevmiş annesi NazinıeNadiolduğunu düşünüyor. Nazüne Nadi'nin Yunus Nadi'nin yanrnda yer aldığı rol, en zorlu yıllar, tstanbul'dan kaçışlan, kat- landığı yoksunluklar, Berin Nadi için derslerle dolu. "O >iğit, da>anıkİL sa- bnt kadın bana çok şe\ öğretti" der du- rurdu. • Berin Nadi için insanlann yaşam- lanrnn bütünü içinde kendileri ile tu- tarlı olmalan çok önemli idi. En çok çizgi değiştirenlere kızardı. Yaşarmn- da çok önemli yerleri, çok şeyi pay- laşmışhklan olsa da çizgisinden sapan- lara kendine göre bir çarpı çizerdi. Toplumsal olaylann, taröşmalann çok uzağında gibi görünse de akıl ahnaz bir gözlemci. iyi okur ve izleyicı. ay- Üzüntülerini deftere döktülerIstanbul Haber Senia - "Cumhuriyet çuıan'', "Cıunhuriyetimizi geçmişten gekcege bağla>an simge insan". "babaanne", "Gidişin kuzey yıkbznun kayması"-. Cumhuriyet gazetesinin Cağaloğlu'ndaki binasında Berin Nadi anısına açılan defterden birkaç sözcük... Deftere gazetemizi ziyaret eden sivil toplum kuruluşu temsilcilen, okurlar, aydınlar duygulannı aktardılar. Nadi anısına açılan defterdeki bazı ifadeler şöyle: Dünya Gazetesı Genel Yayın Yönetmeni Osman S. Arolat: "Örnek bir insan. Çağdaş bir Türk kadını, ölümü önemli bır kayıp. Cumhuriyetin Nadi'yi kaybetmesinin arduıdan yoluna bilinçle devam etmesi dileğiyle. Bütün çalışanlanna başsağlığı dilerim." ÇYDD Genel Başkanı Dr. Türkân Saylan: "Çağdaş Yaşamı Destekleme Derneği Genel Merkezi ve rüm şubeleri olarak cumhuriyetimizi geçmişten geleceğe bağlayan simge insan Berin Nadi'nin vefatı nedeniyle ailemize başsağlığı diliyor, acımızı paylaşıyoruz. Şimdi Cumhuriyet'i yaşatmarun tüm sorumluluğunu üstlenenlere güç ve kuvvet gerekıyor. Berin Nadi anısına saygılar." Dr. Oryal Gökdemir 'Herkes beni onun doktoru zanneder, oysa bir tek defa muayene ettirmedi kendini. îlaçlannı da gerektiği gibi hiç kullanmadı. Yoksa uzun yaşamasını bu iki nedene mi borçlu? Bilirim şakalanmı severdi, bu kadarmış... Başınuz sağ olsun." Gazeteci Orhan Karaveü: 'Örnek Türk kaduıı Berin Nadi annemizin ölümü bizleri çok sarsrı ama Cumhuriyet hep yaşayacak." BahattinCan 'Değerli Berin Nadi Hanım sevgili Nadir Nadisi'ne ka^'uştu. Toprağı bol olsun ve aydınlıklar içinde yatsın. Elbet hepimizin v^cudu sırası geldiğinde toprak olacaktu". Fakat Cumhuriyet ve Türkiye Cumhuriyeti dünya durdukça yükselerek yaşamım sürdürecektir. Bütün Cumhuriyetçıleıin başı sağolsun." nntı ustası olduğu için, pek çoğumu- zun göremediği boyutlann alrını çi- zer, bir iki sözcükle özetleyiverirdi. 12 Mart dönemi • Nadir Nadi'nin 12 Mart sürecin- de, gazetenin yönetiminden aynlmak zorunda kaldıgı, gazetenin çizgi değiş- tirmesi nedeniyle de okurlannın pro- testosuna uğradığı aylarda, Nadir Na- di'nin acısını hafifletmek için, kadrn- ca komplolar yaptı. Gazeteden aynl- mak zorunda kalanlan kendisi özel telefonla arar, Nadir Nadi'yi yanlız bırakmamalannı isterdi. Zaten ilk kez bu ortamda tanışmışnk. NadirNadi'yi bir yandan da çok sevdiği kemanı ve kitaplan ile oyalama yolunu seçmiş- ti. Durmadan yemekler, çaylar düzen- liyor, Nadir Nadi'nin sevdiği dostlan arasında gazeteden ayn ohnanın acı- suu hafifletmeye çalışıyordu. • Nadir Nadi ve Berin Nadi 'nin 12 Mart ve 12 Eylül sürecınde cezaevle- ri, mahkemelerin kapılannı aşınduan Cumhuriyet yazarlan ile dayanışma- lan unutulur gibi değildi. Herkesin her sorunu ile bire bir ügilendiler. 12 Mart sûrecinde bir gün gazetecilikten hocam Muhsin Ertuğrul'un telefon edip, çok özel dostlan Nadi ailesi adı- na, "Şükran ne olur sık sık Yeniköy'e gtt. Seniniçin bir şe> yapamamış ohnâk- tançokrahatsKİar.Merakedivorlar,rvi olduğunu görmek istiyorlar" uyansın- da bulunmuştu. (O dönemingelişme- lerini bilmeyen genç okurlara kısa bir not. 12 Mart sûrecinde Cumhuriyet önce işverenlerin ilan boykotu ile kar- şılaşmış, sonra aile için bir yönetim dar- besi ile, solda sayılan yazarlar işten atılmış, Nadir Nadi yönetimden istifa etmek zorunda kahnışn. Birçok Cum- huriyet çalışanı da dayamşma olarak istifa etmişti. Ama dünyada örneği ol- mayan bir okur boykotu üzerine 9 ay kadar sonra aile için dengeler değiş- miş, özellüde Nazüne Nadi'nin çaba- sı üe gazete yönetimi yeniden Nadir Nadi'nin eline verikniş, aynlan yazar- larve çahşanlar gazeteye okurlarla bir- iikte dönmüşlerdi.) Davalar. davalar • Berin Nadi'nin gazetenin sorum- lu sahibi olarak açılan sayısız davalar- da mahkemelerde verdiği ıfadelerin çok renkli bır kitap konusu olacağını biüyorum. Umarım en uzun dönemli tanüdardan Fîkretfildzya da diğer ar- kadaşlar, inançlı, değerleri olan, aym zamanda çok zeki ve esprili bir insa- nın, gazetede çıkmış, haberinin ohna- dığı, büyük olasıhkla aynntılannı bi- le bılmediği konularda yazanna sahip çıkışının belgelerinden bir derleme yaparlar. Bir tek Nadir Nadi'nin yar- gılanmasında, suçlama konusunun kımliği ile çelişkisinden çok yaralan- mıştı. Atatürk, devrimleri ve devletin sahiplığinde buluştuğu sevgili eşinin, zarar vermekle suçlanmasından çok incinmişti. Nadir Nadi'nin "BenAta- türkçü DeğUnn" kitabında \aırgulanan incinmışliği çok içten paylaşmıştı. • Nadir Nadi sonrasında, yaşamın- da anılar ağrrlık kazanmıştı. Üişkile- rini yakın dostlan ve Cumhuriyet dost- lan olarak sınırlamış sayılabilirdi. Za- ten her şeye rağmen hiç yitümediği ne- şesi, espri yeteneği bir yana, anılan ile yaşamak ona daha çekici geür gi- biydi. Başta Nadir Nadi, öbür dünya- da, en çok sevdikleri ile en güzel am- lardan oluşan bir çerçeve çizmiş, evi- ni, fotoğraflan, albümleri, eşyalan hep ona göre yeniden düzenlemiş gibiydi... DUZYAZI ORHAIV BİRGİT TürkiyeİçmSenaryoter.. NATO Genel Sekreteri Robertson'un, El Cezire te- levizyonunda yayınlanan röportajında. 11 Eylül saldı- na için tek sorumlunun Bin Ladin olmadığını iddia eden sözleri, Ankara'da özellikle Genelkurmay Başkanlı- ğı'nca büyüteç altına alınmış. Türk Silahlı Kuvvetleri, "operasyonun Irak'a kaydınlma olasılığı için" genel sekreterin şımdiden bır zemin hazırlayıp hazırlamadı- ğı üzerinde duruyormuş. Dünku Milliyef'te Fikret Bila'nın kaleminden oku- duğunuz bu haber, yıne dünkü Hürnyet'ın manşet üs- tü verdiği bir başka haberle ister istemez çakışıyor. New York Times gazetesındeki köşesinde, Pulitzer ödüllu ABD'li gazeteci VVilliam Safire. herhalde mu- hataplannı fazla incrtmemek amacı ile olmalı, düşün- düklerini, toprağı bol olsun Nikson ile cehennemden cep telefonu ile yaptığı bir konuşmaya dökmüş. Söy- leşı. Afganistan'a savaş açan bugünkü ABD yoneti- mine aslında bundan sonra ne yapması gerektiği yo- lunda birden çok tavsiyeyi içeriyor. O tavsiyelerden bınsi, "laik ve en güçlü orduya sa- hıp Türkiye kartının" Beyaz Saray'dakı masanın üstü- ne açılmasını içerdiği için, elbette herkesten çok bizi ilgilendinyor. Daha doğrusu, "cehennemlik" Nikson aracılığı ile Ankara'ya tatlı gelecekler için dayanılması birçok kişi için çok güç olması gereken vaatleri içeren mesajlar gönderiliyor. Fırsat bu fırsat diyecek bır Türk yönetiminın, ABD'nin desteğı ile sının geçip Irak'ın üçte bırini ilhak etmesi karşısında. VVashıngton'un saplantı haline gelen düş- manı Saddam'dan kurtulmakla kalmayacağı, Bağ- dat'ta kurulacak "özgür Iraklılaryönetimi"nin petrol tesıslerınden başlayacak satış ile OPEC'ı etkisiz hale getireceği de hatıriatılıyor. Ve o arada terörden bunal- mış tüm dünya insanlarına Bın Ladin ile çetesinin de kolaylıkla yakalanacağı müjdesi veriliyor! Ya bizim ganimetimiz? Herkes sıkı dursun! Safıre'nın "Türkler'in çıkanne?" sorusuna Nikson kanalı ile aldığı yanrt şöyle: "öncelikle büyük para. Kuzey Irak günde 2 milyon varil petrol demek ve AB de yerlere düşerek Türki- ye'yı alır. Sonra Türkiye Kuzey Irak'ta özerk bir Kür- distan oluşturarak kendi iç sorununu da çözer." Oy- lelikle, Safire 'yı yönlendirenlerin dillerinin altında ya- tan bakla da çıkmış oluyor. Türkiye, Osmanlı Impara- toriuğu'nda dedelenmizin Bağdat, Kutülamare gibi ni- ceyeherde verdiği o sonu olmayan savaşlardan biri- sine itılmek, karşılığında petrol zenginı olma serapla- n ile avutulmak ve o arada, Batı'nın Ankara dirençle "hayır" dediği için bir türlü gerçekleştiremedıği özerk Kürdistan senaryosunun da vizyona konulmasında başrolü üstlenmeye ıkna edilmek ıstenıliyor. Biz babamızın haynna mı Irak'ın toprak bütünlüğü için direniyoruz ve yine aynı şekilde Saddam"ın dış güç- lenn zorlaması ile ıktıdardan uzaklaştınlmasını kabul et- mıyoruz? Irak, cetvel ile oluşturulmuş bir yapay devletmiş; o halde şimdi de silgi ile bir hamlede ortadan kaldınla- rak üç parçaya bölünürmüş. Ana yapısı, ileride bizim coğrafyamıza da iştablı bakışlan hiç eksilmeyecek bir özerk Kürt devletini, hem de Türk askerinin dökeceği kan pahasına kurdurtmak için, tam bir Lafonten öykü- sü değil mi, New York Times'ın köşe yazısı? Ve yine, devleti bölünmüş, egemen olduğu toprak- lar elinden zorla alınmış Araplan, radikal milliyetçiliğe yönettecek, aynı anda, bu defa bizim karşımızda yeni Hamaslar, Hizbullahlar oluşturacak bir çıkmaz sokak oyununun ta kendisi! O arada, Türkiye anakarasının stratejik kalkanı Kıb- ns'ın güneyinde Bin Ladin ile ilgili kara para aklama id- dialannı incelemek ne NATO'nun, ne AB'nin nedense gündemine gelmiyor. Peki, Türk Dışişleri Bakanlığı, böylesine yaşamsal bir konuyu, her iki örgütün önüne niçin getirmekten çeki- niyor? Bizim dçımızda, kimsenin tanımadığı bir KKTC'nin gücü böyle bir feryadı elbette duyurmaya yetmıyor. Ama ya biz? Türkiye, kendı üzerinde oynanmak is- tenilen ve oynanmakta olan oyunlann bilinci ile, hare- kete geçmek için ne bekliyor? Yoksa Papandreu'nun söyfediği biçimde Kuzey Kıbns Türkünü, AB örtüsü altında yeniden Rum ege- menliğinde cebi euro dolu azınlık statüsüne sokma pla- nının bir olup bitti haline gelmesini mi istiyenlerimiz var? Faks:0212-677 07 62 [email protected] Cumhuriyet Gazetesi İmtiyaz Sahibi BERİN NADİ Hanımefendi'yi yitirmenin üzüntüsü içindeyiz. Cumhuriyet dostlarının acısını paylaşır, gazete çalışanlarına başsağlığı dileriz. KOOP-C Cumhuriyet Gazetesi İmtiyaz Sahibi BERİN NADİ Hanımefendi'yi yitirmenin üzüntüsü içindeyiz. Cumhuriyet dostlarının acısını paylaşır, gazete çalışanlarına başsağlığı dileriz. YAPI-C