Katalog

4 KASIM 2001 PAZAR CUMHURİYET SAYFA HABERLER GÜNÜN ADAMI TURHAN SELÇUK KARAKTERI KARAKTERSELİK OLAN GÖZLÜKLÜ SAMİ'NN HARİKULÂDE KIVIRTMALARI KISIM HEKMÎLÎ BİRDEN TwM AŞKA - O N U N (ÇİN '2sŞI< D£<SHŞ< K r^çR - KÎMİS i i/3ı, "3İR KJEM, içERl J Oİ- /, 13İR OLMA&A O2TEM M . Türkiye, Güney Kıbns'ı üyeliğe kabul etmeye hazırlanan AB'ye karşı tutumunu sertleştiriyor Tepki sınırsızolacakAVHAN ŞtMŞEK AMCARA-Dışişlen Bakanı İsma- il Cemın Kıbns konusunda yaptığı sert açıklamalar, dikkatleri Türkiye'nın AB'ye karşı bundan sonra takınacağı ta\Ta çevirdi. Cem'in "Kıbnsiçin be- del ödeyebüiriz'' açıklamalanna açık- lık getiren diplomatlar, Türkiye'nin *AB Ue köprüleri atmak" gibi bir dü- şüncesirun olmadığını, ancak Kıbns ko- nusunda bir oldubittiye tepkisinin de "suursız" olacağını kaydettiler. ABD ıle ilışkilerini geliştiren Tür- kiye, Güney Kıbns'ı 2003 yıhna ka- dar üyeliğe kabul etmeye hazırlanan .AB'ye karşı tutumunu sertleştiriyor. AB'nin üyelik için cesaretlendirmesi • Türkiye'nin 'AB ile köprüleri atmak' gibi bir düşüncesinin olmadığını kaydeden diplomatlar, Kıbns konusunda bir oldubittiye tepkinin 'sınırsız' olacağı uyansında bulunuyorlar. nedeniyle Rum kesımınin uzlaşmaya yanaşmadığını savunan Ankara, son uyanlanyla, hem AB, hem de Rum ke- simini çözüm için pozisyonlannı göz- den geçirmeye çağınyor. Dışişleri Bakanı Cem'in önceki gün yaptığı "bedelödeyebiliriz'* açıklama- sını değerlendiren kaynaldar, AB'nin tutumu nedeniyle Kıbns konusunda ge- lişmelerin olumsuz ilerlediğıni belir- tirken "Kıbns konusunda haklanmı- a hep koruduk, bunun bedeline de kat- landık. Bunun geçmişteki bir örneği manız kaldığınuz silah ambargosu ot- du. KKTC ise ekonomik ambargoyu hâlâ yaşryor. Bedel bunlardır. Gelecek- te benzer sıkmülar olabilir. Bu açıkla- malar buna karşı hazuiıkh olmamız için" görüşünü kaydettiler. Bu açıklamalann AB ile köprüleri atmak anlamına gelmediğini \iırgula- yan kaynaklar, "Türkiye,AB üvetigi sü- reci ile Kıbns sorunu arasında bir bağ- lanö görmedigini sayısız kereler açık- lamışor. Bunlar farklı süreçlerdir" de- diler. Türkiye'nin Kıbns'ta bir oldu- bittiye tepkisinin "snursız" olacağını vurgulayan kaynaklar, "Böyle bir du- rum ABUe ilişkilerimize tabii ki olum- lu yansımayacakhr. Ancak tepkimiz AB üyeüği sürecini askıva almak şek- Bnde olmak zorunda değiL Eümizde he- nüz açılmayan daha çok kart var" gö- rüşünü dıle getirdıler. Pe Soto'ya anlatılacak Ankara, Kıbns konusundaki pozis- yon ve görüşlerini pazartesi günü An- kara'da temaslarda bulunacak olan BM Kıbns Özel Temsilcisi Alvaro De Soto'ya aktaracak. Dışişlen Bakanı Cem, 29 Eylül'de BM Genel Sekrete- ri Kofi Annan ile New York'ta yaptı- ğı görüşmeden olumlu bir izlenimle ay- nlmıştı. De Soto'nun, adanın Türk ve Rum taraflannı eylül a>ında bir araya getir- mek için yaptığı davet, "ortak zemin oluşturulamadığı" için Türk tarafinca gen çeMilmişti. Türk tarafi, BM Genel Sekreteri'nden 12 Eylül 20O0'de yap- tığı açıklamayı yinelemesüü istiyor. Ankara'mn yenı sürecin başlaması için zemin oluşturmasını istediği açık- lama, iki kesimin "eşit statüsü" ile "•ortaJdık" kurmalannı öngörülüyor. MtlP LlDERl BAHÇELİ: Kıbns için her bedele hazınz KIZILCAR4MAM (Cumhuriyet) - MHP Ge- nel Başkanı ve Başbakan Yardımcısı Deviet Bahçe- ü, Türkiye'nin Kıbns'ta bir oldubittiye nza göster- meyeceğıni belirterek "Türkiye, Kıbns için her türtü bedefi ödemeye hazır- dır" dedı. MHPhderiBahçeli,par- tisinin Kızılcahamam top- lantısında, gelişip serpil- melerinde rol oynadıklan terör canavannın gölge- sinden endişe eden Avru- pa ülkelerinin PKK ve DHKP-C gibi örgütler konsunda hâlâ karar ver- mekte zorlandıklannı be- lirtti. Bahçeli, AB yöneti- mi başta olmak üzere Ba- tı dünyasmın terorizmle mücadelede büyük bir tu- tarhlık ve samimiyet sına- vından geçtiğini vurgula- dı. AB yönetiminin, dün bölücü başının durumunu, bugün de Kıbns sorununun çözümünü ön koşul ola- rak gündeme getirdiğine dikkat çeken Bahçeli, söz- lerinı şöyle sürdürdü: "Kıbns sorununa adil \« kalıcı birçözüm bulmak için gavret göstermekyeri- ne Güney Kıbns Rum ke- siminin yangından kaçın- hr gibi birliğe tam üye }•%- pılnıak istenmesiıü başka türiü izah etmek imkân- sızdır. Ancak, Türkiye'nin Kıbns'ta biroldubittrven- za göstermeyeceğini her- kes çok iyi bilmek ve hesa- buu buna göre yapmak du- rumundadır. AB,geleceğe bakışını yeniden kurgula- malı ve politikalannı göz- den geçirmeüdir." Bahçeli, Afganıstan'a asker gönderilmesınde pa- zarlık olduğu iddıalannı reddederek "Bu iddialar. Türk milletini tanımay an- lanndu-" dedi. Gazatecile- rin askerlerin sıcak savaşa girip girmeyeceğinı sor- ması üzerine Bahçeli, "Gi- den askerler, görevlerinin şuurundadır. Verilen göre- vi >apacaklardır" dedi GÜNEY KIBRIS BASINI Rum tarafi ABD'ye büyük öfke gösterdi REŞATAK4R LEFKOŞA-Dışişleri Ba- kanı İsmail Cem'in AB ye karşı sert bir tavır izleme- si ve Türkiye ıle KKTC arasmda entegrasyon iş/aret- leri \ermesi, Rum basının- da geniş yer aldı. Cem'in tutumunu eleştrren Rum basını, bu siyasetin arkasın- da ABD'nin bulunduğunu ıddıa etti. Güney Kıbns'ta yayım- lanan Simerinı gazetesi "ABDDenktaş'aarka çıla- jor" başlıklı haberinde, ABD yönetiminin, Kıbns konusundaki çıkmazla ılgi- lı olarak Türk taraftnı suç- knaktan kaçındığını, böy- lelikle Alvara de Soto'nun temaslanndan başan elde edilemeyeceğini savundu. Mahi gazetesi, BM'nin sadece ABD'ye hizmet et- tiğini, De Soto'nun üstlen- diği yeni misyonun "ölü misyon" olduğunu yazar- ken yüksek tirajlı Fileleft- heros gazetesi, Rum lide- n Klerides'in 26 Ekim ta- rihli "gizü" mektubunu gündeme getirdi. Bu mek- tubun BM Kıbns Özel Temsıldsi De Soto 'ya gön- derildiğüıi belirtengazete, "Klerides, Türk tarafinın arkasuun sı\azlanmasın- dan duyduğu rahatsızlığı yazıh olarak da dile getir- di" dedı. SAVAS ASKEKI DEGİLIŞ OlrfAYAt/2 adakt" ve "ABD askeri olmayahnı" yazılı pan kartlar açan partililer adına konuşan tstanbul tl Başkam Vahit Genç, "Hükümet kendisinin yarattığı ekonomik krizden gençlerimizin karuyla çıkmak istijor" dedi. Genç, Kore'de yaşananların belleklerde olduğunu, Afganistan'da ise veni acılar yaşamak istemediklerini belirtti.u Yurtta sulh, cihanda sulh", u Savaşa haşyır" ve "Amerikan askeri olmayacağız" yazıh asker künyeleri daha sonra ÖDP'Kler tarafindan "Gençlerimizin künyekrhle karşdaşmak istemiyonız" denilerek Başbakan Biiknt Ecevit'e postalandı. Künyeler, askerlerin savaşta ve banşta boyunlannda taşımak zorunda okluklan künük bilgilerini içeriyor. Künyelerden biri ölünı dunununda askerin tanınması amacnîa dişlerinin arasına yerleştirüiyor diğeri ise ailesine gdnderihyor. (Fotoğraf: ALPER TURGUT) Türk birliğinin Afganistan'ın kuzey bölgesinde görev yapması planlanıyor • •• Ilk durak OzbekistanANKARA (Cumhuriyet Bürosu) - Genelkurmay Başkanlığı, Afganistan operasyonu için görevlendirilecek özel birliğin bölgeye gidiş tarihi ve konuşlanacağı yer konusunda çahşmalann sürdüğünü bildirdi. Diplomatik kaynaklardan edinilen bilgilere göre Ankara, 90 kişilik Türk birliğini ilk aşamada Ozbekistan'da konuşlandırmayı planlıyor. Kaynaklar, "Birfiğimidn önce Afganistan'a komşu bir ülkede konuşlandinlnıası ağır basıyor. Tacikistan çok zavıf bir ihtimaL Muhtenıelen Ozbekistan olacak" diye konuştular. ABD'nin Türkiye'nin yanı sıra 6 ülkeden daha özel birlik isteminde bulunduğu bilgisüıi veren bir yetkih, bu birliklerin Afganistan içerisinde görev alacaklan bölgelerin, teknik düzeyde çahşma ve koordinasyona yeni başlandığı için netlik kazanmadığmı söyledi. Aynı yetkili, Türk birliğinin Iran sınınna yakın bir bölgede görev alacağı yönündeki haberleri doğrulamazken, "Biz Kuze> Afganistan dışında bir yer olacağuu sanmı>'onızn görüşünü dile getirdi. Askeri kaynaklar, 90 kişilik özel kuvvetler birhğinin başında bir yarbaym yer almasının planlandığını belirttiler. Türk birliği. 6 tim ile diğer destek unsurlanndan oluşacak. Özel kuvvetlerin her bir timi 2 subay ve 10 astsubaydan oluşuyor. Bunlara ek olarak birükte lojistik, istihbarat ve istihkam için görevlendirilecek subay ve astsubaylar ile iki doktorun yer alması planlanıyor. PAZAR ORHAN BURSALI Satın Alınan Özgür fpade Turkıye artık aktıf savaşın ıçindedir. Ülkenin sa- vaşarak uzmanlaşmış, dünyanın en pahalı, en de- ğeıii seçkın askerleri Afganistan'da başrolde oy- nayacaklar. Bulvar basınında savaş kalemşörlerinin yay- dığı, uzmanların, hükümetın ve askerlerin iyimser- liğını kat be kat aşan, "Korkacak bir şey yok, bu iş çokkolay, kahraman ordumuzyenı destanlarya- zacak" şeklindeki hamasi yazıların eşliğinde, sa- vaşa girdık,.. Bunun bilincinde olmalıyız! • • • Afganistan'a cepheye asker gönderme kararı- nın nedenleri üzerinde zerre kadar kuşku var mı? Eğer kuşkusu olan varsa, paranın. yanı borsanın, doların. faızın seynnı ızlesın. Bu seyir, hükümetin, neden Afganistan'da "cephe gerisinde kalma" kararından, "Askeri cepheye sürme" düşünce- sine vardığını açıklar. Karar, tamamen ekonomik gerekçelerle alınmış- tır. Türkiye'nin daha çoook sıcak ve taze paralara gereksınimı olduğu gerçeği kesin ortaya çıkınca, ABD savaşmak ıçın asker istedi. Önce şu tablo belirginleşti: 2002 yılı bütçesi eko- nomik olarak tam bir umutsuzluktu. 2002 yılının hı- per-enflasyonsuz geçirilebılmesi için yıne dışardan en az 13 mılyar dolara gereksinim vardı. Seçim ve yenı bir hükümet isteniyordu. iş, ekmek umutları, 2002 yılı için de sıfırdı... Para, bu tabloya uygun bir seyire gırdi. Dolar ve faizler tırmanmaya baş- ladı. Hükümetin bu tabloyla üç ayı bile bulması müm- kün degıldı. Bir hıper-enflasyonla ekonomının te- petaklak olması gündemdeydı. Sonra ne oldu? Yine parasal trafiği izleyelim: önce, IMF'ye 2002'de odenecek 5 milyar doların ertelenmesı kesinleşmeye başladı. Ne zaman? ABD'nın ılk karaya ayak basma gırişimı fiyasko ile sonuçlanıp ABD'Iİ askerler apar topar kaçınca ve deneyimlı Turk askerıne ıhtıyaç başgösterince... ABD'Iİ bir kongre uyesınin Ankara'yı ziyaretin- den sonra, VVashıngton'da, Türkiye'nin askeri borç- lannın (5 milyar $ kadar) sılinmesı gündeme gel- miştı. "Askeri cepheye gönderme" kararının ari- fesinde Ankara'da, bu borcun sılinmesinin hemen hemen kesinleşmış olduğu belirtiliyordu. Sıra geldi. borç ve faizlerı döndürme bütçesinin uygulanabilmesi için gerek duyulan 13 milyar do- lara. ABD hükumet yetkılilen ve IMF çevreleri. Türki- ye'nin programının bu ek parayı da hak ettığini di- le getirdıler ve henüz kaynağı bellı olmasa da bu paranın Hazıne'yegirmesı için bütün çabalan gös- tereceklerinı açıkladılar. 2002 ıçın 5 milyar dolar savunma borcunun si- linmesı + 5 milyar dolar IMF borcunun ertelenme- si + 8 veya 13 milyar dolar civarında ek kaynak ya- ratılması = ortalama toplam 20 milyar dolar vaadi, piyasayı gevşetmeye başlattı. Arkasından hükümetin askeri cepheye sürme ka- rarıyla, pıyasa bu umudu ve vaadi kesin satın al- maya yöneldi. Çünkü ön cephede savaşın Türki- ye'ye ekonomik getırısi olacağına kesin gözüyle baktı. Hazıne'nın döviz ıhtiyaçlarını karşılayabile- ceğinı ve dövızden para kazanamayacağını "gö- ren" piyasada, daha büyük kazançlar vaat eden TL'ye dönme egilımi arttı. George W. Bush'un ıkıde bırTürkiye'yı ve Ata- türk'ü ovmesı de bu beklentileri kamçıladı. TL'nin. dövizin veya piyasanın, "kan ile" huzur bulması. Tannm ne büyük bir paradokstur! Bu nok- tadan sonra tek söylenecek soz, Inşallah satın al- dıkları umutlarboş çıkmaz"d\r! • • • Hükümet cephesine geJince: Eğer iktidarda kal- mayı sürdürmek ve yeni döviz gereksınımlerıne yanıt bulmak ıstiyorlarsa, önlerındeki tek seçene- ğin cepheye asker gondermek olduğunu gördü- ler. Savaş kalemşörleri varsınlar, bu karan "bü- yük devlet adamlığına" atfetsinler... Şu sırada en büyük devlet adamının "Bay Do- lar" olduğu su götürür mü? Gerisi ve butün diğer bahanelerın hepsi, büyük Turk buyüklerının ve eteklen altındaki küçükTurkbüyüklerinın büyük pa- lavralandır. Hükümet, son kozunu oynamıştır, ancak oyunun sonu bellı değildir, tamamen ve her oiasılığa "açık"t\r. Son'u olaylar yazacaktır. Şimdilik kesin olan, Bay Dolar'ın, özgür ira- demizi satın aldığıdır... obursali@cumhuriyet.com.tr Devlet Bakanı Nejat Arseven: Avrupa Birliği bizi teşvik etmeli ALPER BALU VVASHINGTON - Türk Amerikan Dernek- len Asamblesi'nin (ATAA) Washıngton"da düzenlenen yıllık olağan konferansında konuşan insan haklarından so- rumlu Dev let Bakanı Ne- jatArseven, 11 Eylül sal- dınlannı nefretle kına- dığını belirterek "Tür- krve, bu tür caniler ve e\- lemkriniıı köklerinin ka- zuunasuıa yönelik tüm girişimlerde daima ön saflawLsrarlavaroiacak- ür" dedı. Arseven, Türkiye'nin demokratikleşmeyi sür- dürmek istediğini belir- tirken "Ancak bunun de- vamı, önenıli ölçüde AB'nin teşvik edici yak- laşımı ile bağlanüh ola- caktır" diyerek AB yö- netımine mesaj \erdi. Türkiye'nin terörle mücadelede uluslarara- sı işbirhğinin gereklilı- ğini ve önemini vurgu- ladığını anımsatan Ar- se\en, yaşanan acı tec- rübelerin Türkiye'nin hakhhğını ortaya koydu- ğunu söyledi. Arse%en, Türkiye'nin 11 Eylül saldınlannın ardından ABD'nin bek- lentilerine yamt vermek veyardımlaşmayı en üst düzeye çıkarmak için "kararlı ve şeffaT' dav- randığını belirterek ABD'nin Afganistan'da yürüttüğü operasyona as- keri birlik gönderme ka- rarının alındığını, hava sahası ve bazı üslerin açıldığını, Florida'daki operasyon merkezine ir- tibat ekibi gönderildiği- nı anımsattı. Arseven, "Dostumuz ABD makamJan ile te- maslarunız çok yakın ve sürekli bir şekilde sür- dürülmektedir ve işbirli- ğüniz, olaylann sevTİne göre geliştirilecektir" dedi.