Katalog

SAYFA CUMHURİYET 15 EKİM 2001 PAZARTESİ OLAYLAR VE GORUŞLER olay.goruscg cumhuriyet.com.tr Anadolu İhtilalini İlk Tanıyan Ülke: Afganistan Prof. Dr. Tuncer GÜVENÇ A BD, ılk anda hedef olarakAfganıstan'ı gostermıştı AB- D'nınhesaplaşaca- ğı ulkeler ısekendı- sının teronst dıye (Acaba sadece onlar mı 9 ) ılan eden I- rak, Sudan, Iran, Lıbya ve hatta Ce- zayır olarak gorulmektedır Hemen hatırlatalım kı bunlardan Irak, îran, Libya ve Cezayir kendi petroUeri- ni millileşrirmiş ve ABD petrol şır- ketlennın çıkarlanna ters duşmuşler- dır Bu lıstede bulunmalannda petrol pohtıkasının rolu de ınkâr edılemez SSCB'nın çozulmesınden sonra ABD şırketlen Orta Asya'da buyuk petrol \e maden ruhsatlan elde et- mışler ve Kafkasya petrollenne de 19İ7 oncesı duzenı (Isveç'ın Nobel şırketı yenne Norveç'ın Statoıl şır- ketını koyarak) getırmışlerdır Orta Asya'dan elde edılecek petrolun Ba- tı pazarlanna ulaştırılmasındakı ola- naklarda ABD yonunden sakıncalar bulunmaktadır Hazar'da Rusya ve Iran oburlennden farklı duşunmekte- dırler ve Hazar'ın statusunu oluşrur- mak dolayısı ıle petrolu Hazar, Kaf- kasya ve Turkıye uzerınden Akde- nız'e ulaştırmak, yakın bır gelecekte beklenmemektedır ABD, îran uze- rınden Basra Korfezı'ne ulaştırmayı ıstememektedır Bu durumda Afga- nıstan-Pakıstan uzerınden Hınt De- nızı'ne ulaştırmak en kolay yol ola- rak gorulmektedır \e buyuk petrol şırketlen bırkaç yıldan ben bu olası- lık uzennde çalışmaktadırlar ABD'nın tepkısınde \e hazırlıkların- da buyuk petrol şırketlennın polıtıka- larının etkısı açıkça gorulmektedır v e 11 Eylul olayı ABD'ye bu fırsatı ver- mıştır Ingıltere'nın ABD'ye buyuk ve açık destegınde bu bolgede uzun zamandan ben kaybettığı etkı ve çı- karlannın yeruden elde edılmesı \e petrol hattından pay alması umudu- nun varlığı da pek uıkâr edılebılecek bır şey değıldrr Gelecek, pek çok olaylara \e değışıklıklere gebedır A- maç ne olursa olsun ya da ne goste- nlırse gostenlsın, ılk elde Afganis- tan 'a asken harekât yapılması sonun- da gerçekleştınldı Bombardımanlar suruyor Boyiebırgınşımınnelerge- tıreceğıru ıse yakında goreceğız Af- ganistan, tanhı boyunca ıstılalara he- def olmuş(CengizHan,Timur Sa- fe\ı îran, Rus>a, Ingıltere, Sovyetler Bırlığı), fakat hepsı ıle sa\ aşmayı bıl- mıştır Ingıltere ıle 1878-80'de, 1919'da savaşmış \e Ingıltere'yı ış- galden \ azgeçırmıştır Afganistan Anadolu ihtilalini ilk tanıyan \ eAnkara'da ilk elçilik açan ülkedir Afgan halklan, ıster Peştu, ısterTacık, ısterTurkmen veya Ozbek kokenlı olsun daima Türk ulusunun dostu olmuştur Afganıstan'ı tanı- mış olanlar, bu buyuk \ e ıçten dost- lu|a tanık olmuşlardrr Afgan Kra- lf nın Turkıye Cumhurıyetı'nızıyare- tı de Turk devnmlennı ornek almak ıçın bır neden olmuştur Afganis- tan "ın 1931 'den ben, anayasal duze- ne geçme çabalan ne yazık kı pek çok engelle karşılaşmıştır Ulke kabıle duzenıne bağlıdır Kabıleler her za- man sılahh guçler olarak kalmışlar- dır Afgan halkı her zaman çetin bir savaşçı ve vabancı işgale dire- nen bir halk olmuştur. Afganistan Kâbıl Ovası ve îran sı- runndala Deşt-ı Margo çol \e batak- lık, kuru gollen dışında bınlerce met- re yukseklıklerde dağlık bır ulkedır Kuh-ı Baba (5000 m ), Hındukuş (7600 m ), Bedahşan v e Pamır bolge- len (6000 m ) gıbı dağlar kolayca ge- çıt vermeyen daglar olduğu gıbı her turlu yabancı guçlere karşı yerlı halk tarafından savunulabılır bolgelerdır Afganistan, îran, Turkmenıstan, Oz- bekıstan, Tacıkıstan, Çın ve Pakıstan ıle uzun sınırlan olan bır ulkedır Bu ulkelerle sının da arazıde pek belırlı değıldır Afganıstan'ayapılanbırha- rekâtın tum bu komşu ulkelen de ıl- gılendıreceğı açıktır Gerçek şu kı uluslararası teror denılen olgunun go- runurde ıkı onemlı nedenı vardır Bunlardan en onemlısı dunya çapın- da oluşan eşıtsızlıktır Buna ıster ku- ze>-güne> eşitsizüği deyın. ısterge- lışmış-gelışmemış ulkeler eşıtsızlığı deyın bu gerçek Batı emperyalızmı- nın, ozellıkle 19 \e20 yuzyılemper- yalızmının sonucudur Bır tarafta se- falet ıçınde surunen, açlıktan olenler \arken ote yandan zengınlık, ısraf, aşın tuketun vardır Bunun ıçın dun- ya ıstatıstıkJenne bakmak yeterlıdır Dunyada normal bır yaşamdan umu- dunu kesmış mılyonlarca \e hatta mılyarlarca ınsan varken zengıne olan nefretın somurene olan nefretın kokunu kazımak olanaksızdır ABD'ye dunyanın pek çok yennde olan nefretın nedenı bu eşıtsızlıkler \e umutsuzluktur Bu umutsuzluk içinde pek çok insan için ölmenin hiç onenıı voktur. Batı'nın kavraya- madıf ı da budur Bu umutsuzlar, olu- mu kolayca goze alarak ve olumu bır kurtuluş olarak gorerek her turlu ın- tıkamalmaya>onelebılırler Bunlann oranı bu dunya çapında eşıtsızlıkler ve haksızlıklar surdukçe artacaktır Unutulmamalıdır kı terör genelde çaresiz ve umutsuz kişilerin vönte- midir OzellıkJe ıntıhar eylemlen ıle gerçekleştınlen teror eylemlennm kaynağmda bu vardır Ikıncı teror kaynağı ıse daha çok Is- lam halklannı ılgılendıren Fılıstın-ts- Yurtta Barış Dünyada Barış... Av. Celal ÜLGEN Yerel, etnık v e dınsel farklılıklan one çıkararak ulus devlet anlayışını alaşağı errneyı amaçlayan kuresel guçler kuresel bır terorle karşılaştı- lar Yoksul ulkelerde egemen guçler dını afyon olarak kullanarak halkı uyutur v e ıktıdarlannı bu uyutmalar uzenne kurarlar Yeru Dunya Duze- ru ya da kureselleşme gıbı ulusla- rarası egemen erkler de boyle kurul- muş ıktıdarlar uzennde gelışır, bu- yur Afganistan'da L sanıe bin La- din'ı kullanırken bunu meşru sayan guçler, sılah tersıne donunce teronst olarak yakıruyorlar Bugun, amacı- nın salt Usame bın Ladın'ı almak ya da enterne etmek olmadığını, Afga- nıstan'a laık bır duzen getırmeyı de amaçladıklaruu soyleyenler, şu an- da destek gorduklen Pakıstan'da, Suudı Arabıstan'da nasıl bır yone- tımle dans ettıkJennı gormuyorlar mı 9 Kureselleşme olgusu, varsıllı- ğı, kuçuk bır azmlıkla paylaşma ye- nne ev rensel olarak yoksullara mut- luluktan pa\ vermeyi pa>laşma bıçımı olarak seçseydı, aklın bu ul- kelerde ozgurleşmesını, kara büyü- lere, soluk dualara, kor ofkelere yenık duşmemesı ıçın gereklı olçut- len savunsaydı, bu bıçımde bır ku- resel terorle karşılaşır mıydı 0 Ustelık ABD, teror konusunda ta- kındığı çıfte standardı başkasına ol- duğu zaman azınhk hakkı, diışıin- ce özgürlüğü, inanç özgürlüğü gı- bı değerlendırmelerle savsaklama- nın, otelemenın anlamını şımdı da- ha ıyı anlıyordur Gene de kımse ol- meseydı, yıten her yaşamın arkasın- da acılar yankılanmasaydı dıyoruz Bugune değın, uluslararası tekel- lenn sonul çıkarlanna, gemş ınsan topluluklan uğruna set çekemeyen ve bır yandan da dunyajandarmalı- ğını yapanABD, bugun ıntıkam çığ- lıklan arasında "haçlı seferleri" gı- bı ılkel ve gennuı gensı bır kavrama sanlmakla kuresel teror odaklan ıle aynı çızgıye duşmuyor mu° Bız, Amenka halkının başma ge- len bu kuresel teroru ıçtenlıkle kını- yoruz Bu olumsuzluklardan ve top- lu acılardan, sonu gelmeyen, ılkel tutkularla dolu bır super guç, duşma- nını ezen, bombalayan, yerle bır e- den despot ve emperyalıst bır ulke yenne, uluslann bağımsızlığma onem v eren, ulkeler arası dostluğu, ışbırlığıru, karşılıklı yararlan goze- ten, kuresel terorden dersler çıkar- mış, sıv ıl v e banşçıl çabalarla tero- ru alt etmeye çalışan, sevecen yenı bır ABD dogacağını umarken çir- kin Amerikalıvla karşılaştık Ya Avrupa'dakı banşçı dostlan- mız, ya yeşıller, savaş karşıtlan, azınlık haklannın kahraman savu- nuculan neredeler 0 Gecenın yalnız ve acımasız karanlığını, yoksul Af- gan halkımn çığlıklan ıle >ırtan bombalan kuresel mutluluklar ıçın patlayan şampanyalarmı sanıyorlar 0 Dolun sıralara dolun, elınızde kâ- ğıt kalem Dersımız Yurtta Banş, Dunyada Banş raıl sorunudur Kım ne derse desın pek çok ınsan Israıl sorununu bır ABD sorunu olarak gormekte v e ts- raıl-Fılıstın savaşının surmesınden ABD'yı sorumlu tutmaktadırlar Bu ozellıkle Arap ulkelennde ve tslami esaslara-şeriata davandıklarını söyleven Muslüman halklar için tam bir gerçektir ve umutsuzluk kaynağıdır Israil-Filistin sorunu çozülmedikçe bu ulkelerde ABD ve Batı nefrerınin sondurulemeve- cegi de gerçektir. Bush Jr'nın ıhmal ettığı konulardan bın de Fılıstın so- runudurve dünyada ve Ortadoğu'da banşın sağlanması ıçuı Fılıstmlılenn kabul edebılecegı bır çozum bulun- ması şarttır Obur ulkelerden Irak'a baskılann artması \e hatta ıkıncı hedefuı Irak ohnası buyuk bır olasılıktır Baba Bush-Saddam savaşında ana amaç, Saddam'ı devırmek ve yenne ABD uyumlu başka bır dıktator bulmaktı Bush-Saddam savaşını ABD kaybet- tı, fakat 11 Eylul'u bahane ederek bu- nun yenıden denenmesı olasılıklıdır Bu ıse Turkıye ıçın ağır bu" sorun ola- caktu- Teronstlenn cezalandınlmala- n gerektığı açıktır Kımse masum ın- sanlan oldunıp cezasız kalmaz Tero- nstlenn her şeyden once saptanması, destekçılennm bulunması v e bundan sonra uluslararası kuruluşlan hareke- te geçırerek bu kışı v eya kuruluşlan adalete teslım etmek ve sonra da te- rorun kaynaklanna yonelınerek ulus- lararası bır kalkınma, sefaletle savaş ve vardım programlan oluşturuhnalı v e kısa surede Ortadoğu'da banş sağ- lanmalıdır ArtücABD ve Batı nınol- meden savaş yapmak (No-Dead War) Korfez Savaşı'ndan sonra bıt- tığını kabul etmek ve kara harekâtı olmadan sonuç alınama>acak gın- şımlerden v azgeçmek gerekmektedır Bundan sonra bu tur savaş ya da ha- rekâtlarda taraflar ıçın de ağır kayıp- lar kaçınılmazdır ABD ıçm Vıet- nam ve Rusya ıçın Afganistan savaş- lan bırer ders ohnalı ve ulusal çıkar- lar adı altında ılen surulen emperya- lıst ve zorba polıtıkalardan vazgeç- melı, sorunlar ne olursa olsun ulusla- rarası hukuk v e kuruluşlar yoluyla ço- zumlenmeye çalışıbnalıdır Savaşlann sılah tuccarlan dışında hıçbır ulusa, hıçbır halka kan ve goz- yaşından başka bır şey getırmedığı anlaşılmalıdır Cumhurryet k ı t a p 1 a r ı İLHAN SELÇUK Yüzbaşı Selahattin'in Romanı Ttrt*»ı ScUiuHJı'is iıaut Ynzba^ı Sebbattu'iıı Romanı yalnız kendısmuı değıl, bır kuşağın romanıdır Bu romanda değer vargılanyla bıriıkte çöken Osmanlı Imparatorluğu yenne venı bu ımparalorluk kurmak ıstevenienn dranu \e devletın çökuşunu durduımak ısteyen bır asker ku^ağmın fedakarlık destanı \w alır y Çağ Pazarlama A Ş Turkocagı Cad No 39/41 kıtap kuiuEü (34334)Cağaloğlu-lstanbu! Tel (212)514 0196 BABA'SININ KIZI Büyüklere Masallar - Küçüklere Gerçekler • 6 CUNEYTAR 'BABA'SININ KIZI 'BABA'SININ KIZI 'BABA'SININ KIZI 'BABA'SININ Kli 'BABA'Î CuneytARCAYÜREK Baba nın kanatlan altında onun kurduğu partı ıçınde s/yasete atılan Çıllefın Başbakanlık günlerının gerçek yuzü Demırel m kızı ıle ılgılı düşkırıklığı ardından ve devlet yonetımıne bakış açılarının farklılığından doğan tartışmalar çekışmeler gergınlıkler Baba sının ogretılerıyle ona kazık atan kızı nın oyküsü Gızlı kalmış pek çok sarsıcı olay bu kıtapta Dizinin öteki kitapları 1 DEMOKRASI DONEMECINDE UÇ ADAM (3 bs) 7000000 2 BIR GIDEN BIR GELEN BIR BEKLEYEN (2 bs ) 7000000 3 KRIZ DOĞURAN SAVAŞ (2 bs) 7OOOooo 4 BEKLEYEN ADAMIN GERÇEKLEŞEN DUŞU (3 bs ) 7000ooo 5 ETEKLı DEMOKRASI (3 bs ) 7000ooo 6 BABA SININ KIZI (2 bs ) 9000ooo I www bılgtyayınevı com tr BILOIYAY1NEVI Mejfutıyet Cad 46/AYenışehır 06420/ANKARA Tel (0-312)434 49 98 434 49 99Faks ((«12)43177 58 B1LOI DAOmM Nariıbahçe Sok No 17 Kat 1 Cağaloglu 34360/İSTANBUL Tel (0-212) 522 52 01 520 02 59 Fafcs (0-212) 527 41 19 BILOI KITABEVİ Sakarya Cad 8/A Kızılay 06420/ANKARA Tel (0-312)434 4106 434 41 07 Faks (0-312)4331936 Cumhuriyet MAHALLESİ'nde ANAHTAR TESLlM 6 0 EV! Y a z l ı k ya d a i k i n c i k o n ı ı t d e ğ i l , b ü t ü n y ı l y a ş a m a k i ç i n ! umhuriyet Mahallesi Artık Çok Yakın! "Anadolu kent kulturunu ve bu kulturun temelı olan komşuluk dayanışmasını canlandıraCağımız", "doğanın ıçınde, ama doğayı bozmadan, hatta uretıp çoğaltarak" yaşayacağımız Cumhuriyet Mahallesı hızla gerçekleşıyor! "Deprem Guvenli" Evler! Cumhuriyet Mahallesı 1 Bolum'de arazı zemın etutlerı yapıldı, altyapı çalışmaları tamamlandı ve ımar planına uvgun "deprem guvenli" evlerın yapımına başlandı. Butun proje ve altyapı çalışmalarını, 2. Bolum Kınah Mahallesı'nı de kapsayacak bıçımde yurutup tamamladık. Amacımız, bu bolumdekı ınşaatların da 1 Bolum'le bıriıkte yurumesı ve tum Cumhuriyet Mahallesı'nın bır arröftce-— tamamlanarak yaşama geçmesıydı. Dışı Bızittı, îçi Sizin! Kınah Mahallesı'ndekı 60 parselı, aramıza yenı katılacak dostlarımıza, arsa olarak değıl, "anahtar teslım ev" olarak sunuyoruz. Evlerınız, projesıne uygun olarak, tarafımızdan yapılacak; ıçının yapılması ıse sızın zevkınıze bırakılacaktır. Denize Açılan Penceremız! Cumhurı>et Mahallesı'nın "denize açılan penceresı" olan Kınalı Mahallesı, 1. Bolum'un yaklaşık 2 kılometre gunevdoğusunda, denize yalnızca 800 metre uzaklıktadır. Yuzolçumu 120.000 m2 olan arazımn yaklaşık % 9O'ı veşıl alan ve vollara ayrılmıştır. Mahallemızde ortalama 500 m2 buyuklukte 140 parsehn yanı sıra; alışverış merkezı, Cumhuriyet Mahallesı Lokalı, kultur ve sanat alanlanvla vuzme havuzu da bulunmaktadır.* Uygun Odeme Koşullart... Evlerın tek tek v aptırılmasından doğacak malıyetlerın çok altında olan fıyatlanmız 30 gun sure ıle geçerlıdır. Ayrıca, farkiı odeme seçeneklerı sunulmakta ve vadelı odemelerde duşuk kredı oranları uygulanmaktadır. Okurlarımızla, dostlarımızla bıriıkte vaşayacağımız, bıriıkte guzellıkler ureteceğımız Cumhuriyet Mahallesı adım adım gerçekleşıyor. Bu olanaktan yararlanmak ısteyeceğınızden emınız. Lutfen arayın, goruşelım. Cumhuriyet maha lles i "Doğayla uygarlık buluşuyor" *Adı geçen sosyal tesısler Cumburtyet Mahallehlenn kurmuş olduğu tşletme Kooperatıfı uyelenne hızmet verecekttr Satrç Koşuflaru Cumhunyet Mahallesı nde farkh mtmande 125-165-205-250 m2 büyuklüğunde 4 ayn tıp ev satışa sunulmuştur 12-24 ay arasında vadetendfrme yapılmaktadır 10 ayn ödeme seçeneğı ıle ödeme tablolan yapılmıştır Cumhunyet'ın okura htzmet anlaytşı ıle başlattığı bu kampanyada ev fiyatları cazıp dduğundan talepter başvuaı strasına göre karçıJaoacaktır JSS. YAPI-C "Cumhuriyet Vakfı'nın ortak olduğu bir kuruluştur" Istanbul Merkez: Turkocağı Caddesı Basm Sarayı No 1 Kat 4 Gazetecıler Cemıyetı üstii Cağaloğlu / Istanbul Tel: (0212) 520 21 91 - 92 / (0212) 522 49 26 Faks: (0212) 520 50 23 Mobıl Tel: (0536) 563 61 91 / 563 61 81 Cumhunyet Gazetesi Tel: (0212) 512 05 05