Katalog

18 OCAK 2001 PERŞEMBE CUMHURİYET SAYFA D I Ş H A B E R L E R dishab@cumhuriyet.com.tr 11 Kübrt bakamn temastan • ANKARA (Cumhuriyet) - Dışişleri Bakanı Cem'in davetlisi olarak Türkiye'ye gelen Küba Dışişleri Bakanı Felipe Perez Roque, temaslan çerçevesinde Cumhurbaşkanı Sezer, Başbakan Ecevit, Devlet Bakaru Yücelen ve TBMMBaşkanı tzgi tarafindan kabul edildi. Küba Devlet Başkanı Fidel Castro'nun özel mesajını Sezer'e ileten Roque, gazetecilere Castro'nun Tûrkiye'yi ziyaret etme arzusunda olduğunu söyledi. Görüşmelerin ardından gazetecilere açıklamalarda bulunan Dışişleri Bakaru Cem, lstanbul'daki puro fabrikasuun Şubat ayında açılacağını, Küba için Türk tersanelerinde 13 gemi üretildiğini söyledi. Anıtkabir'i ziyareteden Roque, Atatürk ve eserlerinin Küba'da hala saygryla anıldığını kaydetti. Afganistan'ıta çatışmalap • KABİL(AA)- Afgarustan'm yüzde 90'ında iktidan elınde bulunduran Taleban askerleriyle muhalif güçler arasında başkent Kabü'in kuzeyinde şiddetli çatışmalar çıktığı bildırüdi. Muhalif Kuzey ttüfakı sözcüsü Bısmillah Han, Taleban askerleriyle muhalif güçlenn Kabil yakınlannda girdiği çatışmada top ve havan topu kullanıldığını söyledi. 'Türkiye'ye önem vereceğtz 1 • STRASBOURG (AA) - tsveç Başbakanı Persson, Avrupa Parlamentosu genel kurulunda yaptığı konuşmada, ülkesinin 6 ay sürecek dönem başkanlığı sırasvnda öncelik vereceği konularla ilgili olarak yaptığı konuşmasında "Avrupa Birliği, aday ülke Türkiye ile ilişkilerine önern vermeye devam edecektir. Bu çerçevede Türkiye'nin sunacağı ulusal program önemli bır araç teşkıl edecektir" diye konuştu. Rusya ağırtak koyacak • MOSKONA (AA) - Rusya Güvenlik Konseyi Sekreteri Sergey Ivanov, eski SSCB topraklannı kapsayan ülkelerde çatışmalara müdahale konusunda kendilerine giderek daha fazia talep gelmeye başladığını, Rusya'nın, istek halinde askerini banşı koruma gücü olarak kullanma dahil, her şekılde ağırhğını koymaya bazır olduğunu söyledi. kraH ateş açtı • KtRYAT ŞMONA (AA) - îsrail ordusunun, dün akşam saatlerinde Israil-Lübnan sınınnda şüpheli hareketler tespit etmesinden sonra sınır yönünde ateş açtığı bildirildi. Askeri kaynaklar, Şebaa Çiftlikleri bölgesinde terörist gruplann hareketinin tespit edilmesi üzerine, Israü tanklanrun, ateşaçtığını kaydettiler. tran'da btr depgi kapandı • TAHRAN (AA) - lran'da 1979 Islam Devrimi rnuhafazakarlannın yönetimindeki yargı erki, reformcu görüş yayan bir dergıyi daha kapattı. Devlet radyosunun haberine göre, özgürlükçü entelektüel, felsefı görüşlerin yer aldığı aylık Kian dergisi, "dini değerleri zedeleyen, yalan yayın yaptığı" gerekçesiyle kapatüdı. AP, tüketilmiş uranyumlu silahlann kullanımınm askıya alınmasmı öngören karar tasansını kabul etti Şiııuli de plutoımım çıktı• Tüketilmiş uranyumlu silahlann, yüksek oranda radyoaktif plutonyum içerdiği öne sürüldü. Dış Haberler Servisi-ABD'nin Bal- kanlar'da ve Irak'ta kullandığı tüketil- miş uranyumlu (DU) silahlann yarat- tığı tartışmalar Körfez Savaşı'nın baş- lamasının 10. yıldönümüyle iyice alev- lenirken Avrupa Parlamentosu (AP) DU'lu silah ve cephanelerin kullanı- mınınaskıya ahnmasını öngörenbirka- rar tasansını kabul ettı. Almanya Sa- vunma Bakaru Rudolph Scharping uranyumlu silahlann plutonyum da içerdiği yönündeki haberler üzerine ABD'den bilgi ıstedi. 626 üyeli parlamentoda dün yapılan oylamada, 394 üye DU 'lu süahlarmkul- lanımının geçıci olarak durdurulması- nı isteyen karara destek verdi. Karar ta- sansında, AP üyeleri, aynı zamanda NATO üyesi de olan AB ülkelerine. bir önlem olarak DU'lu silahlann kullanı- mının askıya alınması çağnsı yaptı. AP'nin aldığı karar AB hükümetle- rini bağlamıyor. AP, DU'lu silahlann çevre ve insan sağlığına olan dolaylı ve dolaysız etküerinin de araştınlma- sını istedi. Karartasansında, NATO'nun görüşüne destek verüerek "Şu anda, Balkanlar'da görev yapmış asker ve poBslerinyakalandığı kankanserive di- ğerhastahklariaDl arasında bir bağ- bura buluoduğu yönünde kesin übbi yadaistatistikselkanıtiarvDktur" de- nildi. Ancak, tasanda askerlerin yaka- landığı hastalıklan araştırmak üzere Avrupa'yı bagımsız doktorlardan olu- şan bir sağlık ekibi kurulması istendi. AB Dış Politika ve Ortak Savunma Yüksek Temsilcısi Javier Soiana ise ön- ceki gün uranyumlu sılahlarla NATO as- Doğuştan kör ve beyninde tûmör olan Irakb çocuk, Basra'dald pek çok yaşrtryia aynı kaderi paylaşryor. (Fotoğraf: AP) kerlerinde kanser olaylan arasuıda bir bağlantı bulunmadığını öne sürdü. AP toplantısı sırasuıda konuşan Yeşillerin Başkanı Paul Lannoye, 1999 yılırun mayıs ayında Soiana'dan DU'yla ilgili yazıh olarak bilgi istediğıni, ancak bir yanıt alamadığmı söyledi. Soiana, 1999 'da düzenlenen Kosova operasyo- nu sırasında NATO Genel Sekreteri'ydi. NATO, önceki gün, "Balkan Send- romu" ile ilgili kapsamlı bir araştırma başlatacağını açıklamıştı. Almanya Savunma Bakaru Rudolph Scharping, başkent Berlin'deki ABD Büyükelçiliği'nden tüketilmiş uran- yumlu silahlann plutonyum da içerdi- ği yönündeki haberlerle ilgili bilgi is- tediğinibüdirdı. Scharping, bütünNA- TO müttefıklerine DU'lu silahlarla il- gili aynntılı ve kapsamh bilgi veril- mesi gerektiğini söyledi. 'Televizyonun iddiası addT Scharping, plutonyum iddiasının cid- di olduğunu ve bunu ciddiye alacakla- nnı kaydetti. Alman ARD televizyo- nunda yayımlanan Monitor programın- da, ABD Savunma Bakanlıgına aıt ba- zı belgelerin ele geçirildiği ve bu bel- gelerde, uranyumlu süahlardaplutonyum bulunabileceğınm yazdığı öne sürüldü. Programda, Pentagon'un yaptığı araş- tırmada, süahlarda kullanılan tüketil- miş uranyumun plutonyum içerdiği so- nucuna vardığı belirtildi. Monitor'a bil- gi veren uzmanlar, plutonyumun DU'lu cephane ve silahlann içerdiği radyasyon riskini arttırdığını bildirdiler. Program- da, plutonyumun nükleer santrallann artık yakjnnın yeniden işlenmesi süre- cinde gerçekleşen bazı hatalar sonucu meydana geldiği ifade edildi. Tüketil- miş uranyum, nükleer yakıt arnklan ye- nıden ışlenerek elde ediliyor. 1999 Kosova operasyonu sırasmda Kosova'da görev yaptıktan sonra kan kanserine yakalanan 13 Yugoslav as- kerinden 3'ünün öldüğü bildirildi. Ecevit makamına çağırdığı FransızElçisi 'ni sözde Ermeni tasarısı konusunda uyardı BülentEcevit: Kalıcı kriz doğar • Fransa Meclisi sözde Ermeni soykırımı yasa tasansını bugün oyluyor Tasannın kabul edilmesi dunımunda uygulanacak eyıemtJİanirMa, Fransız şkketlerinin milyar dolarlık savunma ihalelerinde dışanda bırakılması öngörülüyor. ANKARA (Cumhuriyet Bürosu)-Başbakan Bü- lent Ecevit, Fransa'nın Ankara Büyükelçisi Ber- nardGaraa'yı dün makamına çağırarak, Fransa par- lamentosunda bugün oylanacak sözde Ermeni soy- kınmı yasa tasansı konusunda sert dille uyardı. Korunmasına önem verilen köklü Türk-/ Fransız ilişkilerinin tasannın kabul edilmesi dunımunda kalıcı ve büyük zarar göreceğini beürten Ecevit, bu- nun ilişkilerde ciddi krize yol açacağı uyansında bulundu. Türkiye'nin tasan konusundaki duyarh- hğına dikkat çekmek için büyükelçiyi makamına çağıran Ecevit, uyansırun ivedilikle Fransa Cum- hurbaşkanı ve Başbakanı'na iletilmesini istedi. Fransa Büyükelçisi'nin Başbakanlık'a, Devlet Ba- Sıcak veda ABD'nin yeni başkanı George VV.Bush Teksas'aveda ederek Washington yolunun ruttu. Bush Marylandli'leri eöpüserek vedalaştL (REUTERS) George W, Bush yola çıktı FUATKOZLUKLU WASHINGTON - ABD'nin 43. Başkanı olarak gelecek Cumartesı ant içerek göreve başlayacak olan Cumhuriyetçı Gcorge W. Bush, yemin töreru için son hazırhklannı yapıyor. Bush kalesi olan Teksas eyaletinden görkemli bir uğurlama tÖTeniy- le Washington'a doğru yola çıktı. Bush, görevi 20 Ocak'ta Bfll Ctmton'dan devra- lacak. Yemin töreninin kusursuz geçmesi için ha- zıriıklar tüm hızıyla devam ediyor. ABD güvenlik büimleri cumartesi günübaşkanlık konvoyunun ge- çeceğ^ güzergâhüzerinde vebinalann çatılannda dün- den itıbaren nöbet tutmaya başladılar. Tören sırasındaWashington'da 700binkişinin top- lanacağı ve 50 bin kişinin de Bush karşıtı gösteri yapacağı tahmin ediliyor. Pohse göre cumartesi gü- nü ABD başkentınde çok hareketli saatler yaşana- cak. Göstencilere anayasanın çizdiği çerçevede ifa- de özgürlüğü haklannı kullanmalannın sağlanaca- ğını vurgulayan emniyet yetkililen. "Ancak göste- rmkrsınnHanaşariarsasertkarşılıkgöreceklcrdir'* diye de uyanda bulunuyorlar. Bush karşıtlan, pro- testo gösterilerine dün öğlen başladılar. Başkente ABD'nin onlarca kentinden bınlerce gösterici akın ediyor. Törende Bush taraftan göstericiler de yerala- cak. Başkanlık yemiru için düzenlenen gösteriler ise dün öğleden sonra başladı. 25 mılyon dolara mal ola- cağı belirtilen yemin töreni harcamalan ve havai fı- şekgösterili kutlamalann açılışı Lıncoln Anıtı önün- de gerçekleştirildi. Törende eskıGenelkurmay Baş- kanı Cofin Powell ve efsanevi boksör Muhammed AHhalkahitapettiler. Daha sonra da Latın Ameri-, kah pop şarkıcısı Ricky Martin halkı coşturdu. Van Morrison. Jesska Simpson, Radk) City Rockettes, Wayne Newton başta olmak üzere çok sayıda sanat- çı da açık hava konseri verdiler. Yemin töreru kut- lamalan dört gün dört gece sürecek. İran'la dhalog Öte yandan Dışişleri Bakanı olarak atadığı Co- len Powell, yeni yönetimin, Iran ile daha fazla di- yalogolanağınıaraşnracağmıbildirdi. lranileWas- hıngton arasında siyasi konularda önemli farklılık- lar bulunduğunu ancak bunlann daha fazla ihşki- ye engel teşkıl etmedığini belırten Powell, "Ulusal güvenlik heyetimiz, bu türden olanaklan gözden geçirecek" dedi. karu Şükrü Sina Gürd ile ilişkısi nederuyle basına konu alanbü>ükelçılikgörevlisıZelihaSapınazıle geunesı dikkat çekti. Dışişlen Bakanlığı da, Ermeni soykınm tasan- sıyla ilgili olarak Fransa Parlamentosu'ndan "ön- yargıyerine sağduvnnun. husumetyerinedosthığun, gergir^yermeişbûiiğmingahp^hnesinisağlav'a- cak bir davram^n" beklendığini bildirdi. Dışişleri Bakanlığı Sözcü Yardımcısı Hüseyin Diriöz, haftalık basın toplantısında gazetecılerin sözde Ermeni soykınmı tasansıyla ilgili sorulan- nı yanıtlarken, bu konudaki gelişmelere karşı neler yapılacağının hükümet polıtikası olduğunu söyle- di. Diriöz, Başbakan Bülent Ecevit'in de bu konuy- la ilgili olarak önceki gün, "Fransa Miflet Mectisi- nrâveFrtnsızHükümeti'rıin,ikiKih^kikrimizinhe- men her alanda eriştiği mükemmel aşamanın bu gi- bi girişimlerk gölgelenmesine izin vermeyeceğini, gerceğin ve sağduyunun gafip gekrek, büyük önem atfettiğimiz Türkfye-Fransa ilişküerîne zarar verfl- meyecegini umuyoruz" şeklınde açıklama yaptığı- nıanımsattı. Genelkurmay'm savunma karta GenelkurrnayBaşkanhğı'nın savunma ihaleleri ve askeri işbirliği konusunda hazuiadığı çahşmada sözde soykınm tasansı nedeniyle Fransa'nın duru- munu yeniden gözden geçirmeye hazırlandığı öğ- renildi. Bu çerçevede Fransız şirketlerin henüz so- nuçlanmayan veya yeni açılacak ihalelerde dışan- da bırakabileceği ifade ediliyor. Savunma çevrele- rinde, ortak savunma sanayi projelerinde şu anda ilk 5 ülke arasrnda yer alan Fransa'nın daha da gerile- re düşebileceği belirtiliyor. Tasannın kabul edilme- si dunımunda gelecek 10 yıla artması beklenen as- keri alandaki işbirliğine darbe vuracağı kaydedili- yor. Fransa, 7 milyar dolarlık 1000 adet ana muha- rebe tankı projesinde GIANT fırmasrnın LECLERC modeli ile, 200 milyon dolarlık casus uydu proje- sinde ALCATEL firması ile en iddialı ülkeler ara- sında bulunuyordu. Ortadoğu Teknik Oniversitesi (ODTÜ) Senatosu, tarihi gerçeklerle bağdaşmayan tasannın reddedil- mesini isterken, aksi durumda üniversitenin Erivan Oniversitesi ile işbirliği konusunda aldığı karar ile üniversitede verilen Fransız kültürü ve dil eğitimi gözden geçireceği uyansında bulundu. Toplumsal Düşünçe Derneği (TDD) üyeleri, Fransa'mn Anka- ra Büyükelçiliği önüne siyah çelenk bırakarak ta- sanyı protesto etti. Salvador'da luııııtlar tükendi Dış HaberlerServisl-El Salvador'u geçenpazar vu- ran şiddetli depremde kayıplardan umut kesilirken kurtarmaçalışmalan evsiz kalan binlerce kişi üzerin- de yoğunlaşıyor. Uzakbölgelere ulaşan Kızılhaç görevlileri, çok sa- yıda köyün yerle bir olduğunu belirterek 675'i bul- duğu bildirilen ölü sayısının artacağını söylediler. Kurtarma görevlileri de en az 2 bin kişinin kayıp ol- duğunu ve çoğu toprak altuıda kalan bu kişilerin ya- şamından umut kesildiğini kaydettiler. Başkent San Salvador yakınlanndaki Las Colınas'ta depremle bir- likte gerçekleşen toprak kaymasında ölenyüzlerce ki- şinm cesetleri çıkanldı. Güneydeki Chuiltiupan böl- gesindeki evlerin yüzde 80'inin yıkıldığı, on binler- ce kişinin çadırlarda ya da sokaklarda yaşadığı, yiye- cek, su, ilaç sıkıntısı çektiği bildiriliyor. Pek çok böl- geye, yabancı ülkelerinyaptığı yardımlar henüz ulaş- tınlamazken yetkililer, bütün ülkeye yardım ulaştınl- masının birkaç gün süreceğıni belirttiler. Körfez Savaşı'nın 10. yıldönümü Irak'ın uranyum kâbusu sürüyor D^ HaberlerServisi-ABD ve müttefiklerinin frak'a kar- şı 16 Ocak'ı 17 Ocak'abağ- layan gece baslattığı savaş 10. yıhnı doldururken Bas- ra kenti tüketilmiş uranyum (DU) kâbusuyla yaşıyor. In- giltere'rün Körfez Savaşı'na katılan birliklerinin komu- tanı, hükümetin savaşa katı- lan askerlere DU'lu silahla- nn kansere yol açıp açmadı- ğıyla ilgili açıklama yapma- suıı istedi. Irak'rn 2 Ağustos 1990'da Kuveyt'i işgal etmesinin ar- dından ABD, Ingiltere ve 30 Avrupa ve Arap ülkesinden oluşan koalisyon güçleri 16 Ocak 1991 gecesilrak'a kar- şı saldrn başlattı. 2. Dünya Savaşı'ndan son- ra düzenlenen en büyük çap- lı askeri operas- yon olan Çöl Fır- tınası harekâtın- da başkent Bağ- dat ve pek çok kentbüyük hasar görürken ABD, DU'lu süahlarda kullandı. Ingilte- re'nin Körfez Sa- vaşı'na katılan güçlerininkomu- tanı ve ülkenin önde gelen aske- ri yetkililerinden GencralSırPeterdeUBüB- erre, hükümetin savaşa katı- lan askerlere bir açıklama borçlu olduğunu bildirdi. Bülierre, hükümetin asker- lere, DU'nun kan kanserine yol açıp açmadığıyla ilgili aynntıîı bilgi vermesini iste- di. Londra yönetimi önce DU'nun sağlığa zaran bu- lunmadığını açıklamış, an- cak kamuoyunun artan bas- kısı karşısında, Balkanlar'da ve Körfez Savaşı'nda görev yapmış askerlerden isteyen- lerin tıbbi testlerden geçiri- leceğini bildirmişti. Ancak hükümet DU ile ilgili kap- samlı araşarma yapmayı red- dediyor. General Billiere, ön- ceki gece BBC televizyonu- na verdiği demeçte, "Ancak DUfleflgDikapsamhbir araş- • 1991 Körfez Savaşı'nda Irak'a karşı kullanılan DU'lu silahlar nedeniyle lOyıl içinde kan kanseri oranında patlama oldu, büyük boyutlu radyoaktif çevre kirliliği yaşandı. brma yapüması gerekiyor. Öncetikle DU ile askerlerin Körfez Savaşı'ndan sonra çe- şitii hastahklara yakalanma- 9 arasmdabir bağ ohıp ohna- dığı kamüanmah ve bir bağ- lann varsa askerlere tazmi- nat ödenmeiL DL kullarunu- na devam edilmesi içinde ön- ceükle zararsız olduğunun kanrtlanması gerekiyor" de- di. Körfez Savaşı'nda DU'lu silahlardan nasibini alan Irak'ın Basra kentinde de hâ- lâuranyumkâbusu yaşanıyor. Kan kansen ve radyoaktif kirliliğin halkın en büyük korkusu olduğu belirtiliyor. Kuveyt ve tran sınınndaki Basra'nın halkı. sakat do- ğumlarayol açacağı kaygısıy- la evlenmekten ve çocuk sa- hibi ounaktan korkuyor. DU'lu silahlar- dan en çok etki- lenen bölgelerin Basra'nın çok yakınındaki Ru- meyla petrol sa- hası, El Şamiya Havaalanı ve Ku- veyt sının olduğu belirtiliyor. Sivil Savunma Şefi KasnnElŞamri, savaş sırasında Irak'ın 7 nükleer bombayaeşdeğer cephaneyle vurulduğunu söy- lüyor. El Şamri'ye göre, ko- alisyon güçleri 940 binden fazla DU'lu mermi ve bom- ba kullandı. Aynca, DU'lu cephane yüklü iki kamyon infılak etti. El Şamri, DU'nun büyük bir çevre kırliliğine yol açtığını ve halkın sağh- ğrnı bozduğunu belirtiyor. Resmi El Cumhuriye gaze- tesi de DU yüzünden yalnız- ca 1991 'de 50binçocuğun öl- düğünü ve son 10 yıl içinde kan kanseri oranında patlama olduğunu yazdı. Bağdat yö- netimi de yıllardır ABD ve tn- giltere'nin kullandığı DU'lu silahlann halka ve çevreye büyük zarar verdiğini, ço- cuİdarda nedeni bilinmeyen sakatlıklara yol açtığmı dile getiriyor. irak lideri Saddam Hüseyin 'Düşmanlara karşı zaferkazandık' Dış Haberler Servisi-Irak Devlet Başkanı Saddam Hü- seyin,Körfez Savaşı'nın baş- lamasının 10. yıh dolayısıy- la yaptığı konuşmada, "Irak'ın düşmanlanna kar- şı zafer kazandığmı'' söyle- di. Saddam Hüseyin, radyo ve televizyondan yayımlanan konuşmasmda, 10 yıl önce tarihte benzeri görülmeyen bir çarpışmanın başladığını belirtti. ABD ve müttefikle- rinin bir araya toplandığını belirten Saddam Hüseyin, "33 ül- keve 28ordunun Irak'a karşı sa- vaş başlatnğmıve 40 ülkeyle dünya sryonizminin bunlara destek verdiğmi" ifade etti. Çarpışmalann devam ettiğini behrten Saddam, "Saldırganlarm Irak'a sakhrda- nnda firlatnkia- nfuzevemermi- Saddam Hûseyin terle kan döktüklerini" söy- "Banşa yolver, ABDOrtado- mediklerini" ifade etti. Saddam Hüseyin, önceki gün Filistin Kurtuluş Örgü- tü'nün (FKÖ) siyasi lideri Fanık Kaddumi'yle yaptığı görüşmede de Filıstinlileri kurtarmak için Israıl'i 6 ay boyunca bombardımana tut- makla tehdit etti. Körfez Savaşı'nın başla- masuun 10. yıh dolayısıyla Irak'ta dün ABD'lilerin de katıldığı bir gösteri düzen- lendi. Gösteri, Bağdat'taki BM merkezinin önünde,geceya- nsından kısa bir süre sonra, Çöl Fırtınası operas- yonuylaaymda- kikalarda başla- dı. ABDveln- giltere aleyhine sloganlar atan göstericiler Amerikanbayra- ğınıyaktı. Irak'a uygula- nan yaptırımlara karşı çıkan bir grup ABD'li de söy- ledi. "Irak'ın yamnda hiç kimsenin durmadığını ve Irakhlarm ülkelerini savun- duklannı 7 ' söyleyen Irak li- deri, "Irak, Arap dünyasuun düşmanlanna karşı zafer ka- zanmıştırve gelecek seferkr- dedeADah'm yaıthmryla za- fere ulasacaknr" dedi. Fılistin ayaklanmasına da değinen Saddam Hüseyin, "Finstinülerin ABD ile siyo- nizmin silahlanna karşı taş kullandıkiannı ve korku bü- ğu'dan çık" yazıh bir pan- kartla gösteride yer aldı. Yap- tınmlara uzun zamandan be- ri karşı çıkan eski Adalet Ba- karu Ramsey Clark da gös- teriye katılanlann arasmda bulundu. Bu arada ABD, Irak lideri Saddam Hüseyin'in ABD'de- kı yoksullara yardım etmeye ve oğlu Uday'ın Kuveyt'i Irak suurlan içinde göstermeye yönelik açıklamalannı "gü- nınç" buldu.