Katalog

SAYFA CUMHURİYET 21 EYLÜL 2000 PERŞEMBE E n çok soldan keskın bır do- nuş yapan yazar ve aydınla- nmız sahıp çıkıyor demok- rasıve Bunuılgınçbırgehş- me saymakyız Hıç kuşku- suz Sovyetler'ın beklenme- dık çokuşu sol çevTeler ıçın ağır bır darbe oldu Sos\ alızme gonul vermış çok sayıda ınançlı ınsan boşlukta buldu kendısını Ko- Ia\ değıldı bunun altından kalkmak Nere- ye tutunacağım bılmek \ e venıden bır den- ge\e ka\Tisabılmek. Kjmı solculanmız açık- ça PKK vandaşlığmda kararkıldılar Apo'yu Garibakli ıle eş tutanlar oldu Kımısı kapı- talızmın koruyuculuğuna ve sermaye ege- menlığıne sığındı Pazar ekonomısının gı- nşıtn ozgurluğunun nımetlennden > ararlan- ma\ı veğledı Akünı \e yeteneklennı, pa- rasuıı ve refahıru arttırmak amaçlı kullanır oldu Deıruryollannı savunmayı komunıstlık olarak tanımlavan benım memurum ışını bılır bıçımınde oğutler v eren, ulkenın eko- nomısınde hukukunda, kulturunde olduğu kadar ahlakında denn yaralar açan Ozal hayranlan çıktı aralanndan Son yülarda eskı solculanmızın bır bölumu de fena hal- de v enı dunv a duzenıne sömuruyu ve eşıt- sızlığı aıttıran cınsten bır globalızme arka çıkar oldular Insanlığın refahı ıçın ona OLAYLAR V E G O R U Ş L E R olay.gorus@cumhuriyet.com.tr Demokrasi Tartışmalan bel bağiadılar Emek sermaye çelışkısını tumu ıle unuttular Ulkede emekçı muha- lefet yenne gelışen etnık \e dmsel muha- lefete arka çıktılar Bunu, topluma demok- rası savunması olarak sundûlar Bır başka ılgınç tavırlan da cumhunyetı, onun dev- nrnlennı, Atatûrk'u kuçumsemek oldu Cumhunyet erken donemını ışçı düşmanı faşıst bır dıktatorluk olarak tanımlayanlar, Atarurk 30 bın kışıyı oldurtmekten başka ne yapmışnr gıbı ınanılmaz savlar ılen su- rerüeroldu Yakın geçmışte solda mılıtan- ca yer almış bu ınsanlardakı bu değışım, bu transformasyon toplumbılım açısmdan dün- yanın en ılgınç olaylanndan sayılsayendır Kuşkusuz bunlann dışında kalan eskı solcular arasında sol ınanıştan sapmadan, tutarlılıkla ama emeğı bıraz gen plana ıte- rek boylece yem bır sol anlayışla demok- rasıyı savunan yazar veaydmlanmızvar Bu yenı anlayış ve yaklaşımla yukanda sozû- nü etnğım kışılerle örtüşen savlan, soylem- len oluvor Onlar da cumhunyet devnm- lennı, ılkelennı ve ayduüanmayı one çıka- Prof. Dr. Coşkun ÖZDEMİR ran, onlan odunsûz savunmakta dıretenle- re kızıyorlar Globalızme, yenı dûnya du- zenıne yakın duran demokrasi anlayışına go- re cumhunyet ılkelen dıye dıretenlernatur- mort cumhunyetçılerdır, bu kışılen dınozor ve fosıller olarak anmak gerekır Nasyona- hstler, bır yerde donup kalmışlardır, dura- ğandırlar Bu dev letmuntlen demokrasının onundekı en büyuk engeldır Onlara gore Uğur Mumcu. Ahmet Taner KışJah. Ilhan Selçuk,Okta> Ekşı.MelihAsık.HasanPu- hır, Oktav \kbaL Deniz Som ve benzerlen bunlar arasında yer alıyor olmalı tkı grup arasında yaman bır çaüşma var Aym gaze- tede bu çaüşmalara tanık olmak çok olası Demokrasi severler Ankara tepelennden yükselen büyuk umuda kapılıyorlar Ken- dı anlayışlarma uygun olarak bu seslenn de- mokrasi cephesırun guçlennı arttırdığına ınanıyorlar Hukukun üstunluğunden dem vuran soylevler onlara buyuk bır huzur ve umut venyor Bunun dayanağı nedır ıyı an- laşümıyor Balbav "Hukuku üstön tutalun eve*ama, alnııda ne var bır bakahm" dı> or Bu bana Demirel ın '"Akımız çürük" deyı- mınıhatırlatıyor Bugunku topluma sıyase- tı, ekonomısı, eğıtımı, çetesı, mafyası, şe- natçısı, vurgun ve soygunculan ıle bırhkte bakınca Demırel'e hak v ermemek mumkun değıl, altımız lyıce çuruk Yargıtay Başka- nı Sami Setçuk'un 500 alıntılı 115 sayfalık sov le\ ı de yemden buyuk coşku uy andırdı demokrasi sevdahlannda Soz ustası Bal- bay, "Başkanı 'Alıntı Samı Selçuk' oiarak anabffiriz" dıyor Hıç kuşkusuz demokrasi savunuculan arasında Yargıta> Başkanı gos- tenşlı tavırlan ıle, ügınç kışılığı ıle ayn bır yer tutuyor Başkan, tum destekçılen gıbı laık duzenden, ona yonelmış ırüca tehdıdın- den soz etmekten pek hoşlanmıyor Bu kon- dua suva sabuna dokunmayan. ama ılgınç- tır kı demokratlan tatmın eden bır cümle ıle yetınıyor Turk halkının laıklıkle herhangı bır der- dı yoktur buyuruyor başkan. ama derdı olanlan, kaygısı olanlan umursamıyor, onemsemıyor Bızım soldan çark eden de- mokratlanmıza gore 28 Şubat'a karşı çık- mak demokrasının olmaz^a olmaz koşulu- dur Ama tıpkı kendılen gıbı 28 Şubatı de- mokrasi adına savunanlarla tartışmaktan. on larm argumanlanru dınlemekten kaçınıyor lar suçlamayı yeğlıyorlar Demokrasıvı yok ettne ozgurluğunu savunmak demok rasıye hızmet değıldır, karşı goruşlen on lar ıçın hıçbır anlam taşınuyor Ülkemızın hâlâ demokrasıden uzak bır konumda buluşundan polıtıkacılar ve sı- vıllenn askerlerden hele son vıllann aske nnden olçulemevecek kadar fazla sorum lu olduğunu görmezden gelıyorlar Şımdı demokratlann, bızeo> vermeyen kâfırdır, şenat dûzenı yurdumuza kanh ya da kan- sız er geç gelecektır NASA'dakı profesor- ler zora duştuklennde Kuranıkenm'ı açıp çozumübuluyorlar,dı>en kendııhtıyacı ol- duğu zaman demokrasıy ı v e ınsan haklan- m haürlayan, 148 kılo altın sahıbı ve şu sı- ralarda Svvıssotel ın kral daıresınde ıkamet etmekte olan Erbakan'ın oğûdunu tutup demokrat gazetecıler bırlığını kuraı-aklan- nıumanz Demokrasi severler şımdı yülar once as- kerden ışkence görmüş, tuttuğu yoldan hıç sapmamış, sosyalızm ıdealınde dırenen, bugun ıyı kı asken demokrasi var dıyen Türk basınmm yüz akı bırköşe yazanna krnı bıhr nasıl ıçerlıyorlardır EVET/HAYIR OKTAY AKBAL Hepsini Emekli Edecekmîş! "Hepsını emekli edecektım" Erbakan'ın son palavrası da bu' "Pa- lavra" dıyorum Geçmış yıllarda oyleçok attı kı olmayacak yapılmayacak, gerçek- leştınlemeyecek şeylerı Ne derler hep boyundan buyuk konuştu Hep konuşu- yor 1 Yerieşmıştum aılesıyle Svvıssotei'ın kral daıresıne, meydan okuyor Yandaş- ları bılmem hâlâ nasıl ınanıyorlar nasıl canla başla uğraşıyorlar hapse gırmeme- sı ıçın 1 Dort ay hapıs yatacak 1 Kıyamet kopuyor, yasalar değıştınlecek kı o hap- se gırmesın 1 Yaşlıymış, hapse gırerse aı- lesıne evıne kım bakacakmış 1 Svvıssotel parasız mı konuk edıyor? Orta hallı hıç- bır Turk yurttaşı boyle luks otellerde sur- gıt kalamaz, hem de kral daıreiennde 1 Her- halde çuval dolusu altınlar daha nıce ev- ler, daıreler bılmem neler buyuk variıklı bır ınsan olmasına yetıyor "Hepsını emekli edecektım" Gıtmış MGK'de paşalann her dedığını ıçıne sındırmış, onune surulen belgelen ımzalamış, ırtıca ıle savaşta gorev yapma- ya soz vermış Yıllar sonra kalkıyor "Ben bugun o komutanlan emekli edecektım, bırakmadı ortağım" Oysa ortağı Çiller, 'Boyle bır şey yok' dıyor Hem dıyelım kı, 28 Şubat'takı Genel- kurmay Başkanı'nı, kara, denız, hava ve jandarma komutanlannı emekli ettı Ede- mezdı ya ettı, dıyelım Ardından gelen- ler, en az oncekıler gıbı olmayacaklar mry- dı? Nrtekım Özal'ın emekli ettığı komu- tanın yenne gelen Genekurmay Başka- nı, Irak savaşına katılmak ısteyen Özal'a karşı çıkmadı mı? "Hayır, boyle bırşey ol- maz" deyıp gorevını bırakmadı mı? 'Erbakan Klasıklen'ne alışmayan kaldı mı? Kalmış 1 Bırtakım Islamcı gazeteler, şenat somurusu yapan polıtıkacı takımı 1 Artık o gune kadar Erbakan'ı hapısten kurtarmaya çalışan bazı gazetecıler bıle onun 'palavra 'lanndan, korkakça davra- nışlanndan bıkmışlar Kendılennı yemeğe çağırarak kandırmaya çalışan Erbakan ıçın soledıklen hıç de hoşuna gıdecek şeyler değıl 1 Basın ona hep haksızlık edermış, haksızlık yasa degışıklığıyle gı- denlırmış, ozeleştın yapmaya gerek duy- mazmış 1 Kntık konularda destek ıster- mış, ama bu kntık konular hep kendısı ıçın 1 Kırk yıldır partıler kurar, batınr, ışler ku- rar batınr, ıktıdara ortak olur, batınr< Bu- gune kadar ulkemızde nıce bakanlar, baş- bakanlar hapse gırdı, hatta asılanlar bıle oldu Erbakan ıse ne zaman sıkışsa soluğu Almanya'da, Isvıçre'de aldı Ne zaman ortalık yatışsa ortaya kahraman olarak çıkar Şımdı dort aylık bır hapısten kaçmak ıçın çırpınıyor, nesı var nesı yok- sa seferber edıyor". Yalnız eskı Refahçılan, Fazıletçılerı değıl, ANAP, DYP ıçındekı bazı gızlı yandaşlannı da!. Sıkılma dıye bır şey yok' Ne onda, ne de yandaşı olmayı hâlâ surdurenlerde!.. 10 taksit O peşinat Pimapen Yetkili Bayileri'nde şimdi çok uygun ödeme koşullarıyla... Altunızade Mega Ptastık Ltd Şh Tel 2163104698* AvalarTemserltd Ştı Tel 212 55100 23 • BahçeOevtef Kartal Cam Ltd Ştı Tel 212 55152 96 • SakırkSy ÇeLn Ltd Şti Tel 212 6«o 19 32 • Bakırk8y Palka A.Ş Tel 212 572 06 50 • Beşıttaş Bıllur Ud Ştı Tel 212 258 10 88 • Celalıye S*rica Ltd Ştı Tel 212 885 43 29 • Dudullu Pensan Ltd Ştl Tet 216 364 3211 • Gazıosmanpaşa Netcam Plastık Ud Ştı Tel 21262745 59 • GÜneşlı Dorsan Ltd Ştı Tel 2126570321» Içerenkby Metai San Ltd Ştı Tel 2164438816» KadıkBy Pantok Ltd Ştı Tel 216 346 7114 • Kağrthane Yıldız Ltd Ştı Tel 212 283 38 00 • Kartal Oumanpen Ltd Ştı Tel 216 360 46 42 • Klrçukçekmece Norm A.Ş Tel 212 549 63 57 • Levent Alpı A.Ş Tel 212 264 56 78 • Levent Umut Ltd Ştı Tel 212 270 07 33 • Maltepe Ant Ltd ŞH Tel 216 355 51 95 • Meadıyek&y Makro Ltd Ştı Tel 212 216 00 44 • Sanyer Ozelış Ltd Ştı Tel 212 285 93 66 • Sultançıftiıji özseçkmler Ltd Ştı Tel 212 667 78 30 • Şebremını Aydın Ltd Ştı Tel 212 529 11 20 • Şlşlı Akpen Ltd Ştt Tel 212 225 11 27 • Ümramye Kubatojtu Ltd Ştı Tel 216 466 05 92 • Osküdar Nurcrvan Ud Ştı TeL 216 492 95 18 • Yenlbosna Artı Ltd Ştı Tel 212 652 86 98 • Zeytinbumu Ozkayalav Ltd Ştl Tel 212 65144 27 Ruşen Eşref Unaydın'ın Anısına Salahaddin GAlAPGazetecı-Ya: ar UcraMU Danışma Hattı 0 800 211 41 55 (2 Hat) • Koçlinans Tuketic! Krm««l »a "Başkapen'le karıştırmayın lütfenl" www pimapen.com tr T urk edebıyatı ve Turk dıplomasısının onde gelen ısımlerınden, Kurtuluş Savaşı'naba- şından sonuna değın Mustafa Kemal'ın en yakınında sıvıl kışılığıyle katılan, O'nun en yakın ıdeal arkadaşlann- dan Ruşen Eşref Lnaydın'ı 41 yıl ön- ce, 21 Eylul tanhmde kaybetmıştık önce dıplomat olarak Turk-Yunan dostluğuna yapmış olduğu çok onem- lı katkılanyla, sonralan edebıyatçı kı- şılığıyle tanıyıp takdır ettığım bu de- ğerlı, seçkın Turk msanmı ölumunun 41 yıldonûmunde anmayı bır vefa borcu bıldım Batı Trakya kokenlı bır Türk ola- rak Ruşen Eşref ı, Atına'da ıkj defa gorev yaptığı büyukelçılık donemle- nnden bılıyorum Ataturk çok onem verdığı Yunan dostluğunun sağlam temeller uzermde gelıştınlmesı ıçm Yunanıstan'a 1934 yılında elçı olarak yakından tanıdığı, nıtelıklenne çok güvendığı Ruşen Eşref'ı atamıştır 1934-1939 yıllan arasında beş yıl su- ren bu gorevı sırasında Türk Yunan dostluğu çok parlak bır donem geçır- mış, da ulke arasmdakı dostluk ılış- kılen Atatürk'un arzuladığı yonde ve olçude gelışmıştrr Benım çocukluk donemıme rastlayan bu yıllarda Ru- şen Eşref ın Yunanıstan'da gorduğü saygınlığa, Turkıye'ye karşı duyulan buyük sempaüye üışkın anılan buyuk- lennden ve YunanhJardan duymuştum Ruşen Eşref, Atına'dan sonra Bu- dapeşte, Roma ve Londra'da gorev yapmış ve 1945 yılı sonunda Atrna'ya tekrar buyükelçı olarak atanmıştır Atrna'ya ıkmcı defa atanması Yunan basınmda buyıık yankı bulan ve se- vmçle karşılanan Ruşen Eşref, 1952 yılında emekli oluncaya kadar gorev yaptığı yedı yıl ıçensınde, daha ön- cekı dönemınden edmdığı deneyımın ve Yunanhlar nezdındekı saygınlığı- nın da katkısıyla Turk-Yunan ılışkı- lenne çok değerlı hızmetlerde bulun- du Bızzat Yunanlılardan dınledığıme gore, Ruşen Eşref guçlu ve saygın kı- şılığıyle Yunan toplumunca adeta ken- dılennden bınymış gıbı benımsen- mış ve Yunan sıyasetçılennın kendı ıç sorunlan ıçın sık sık damştığı, ara- lanndakı anlaşmazlıklann çözumu ıçm başvurduğu bılge kışı konumun- da olmuştur Soylendığıne göre, Yu- nan Krah Paul de hukumet üyeleny- le arasındakı anlaşmazlıklann çozü- mu ıçm sık sık sarayın hemen arka- smda bulunan Türk Buyukelçılığı 'ne gıderek yakın dostu Ruşen Eşref e danışrrmış Klasık Yunan edebıyaünı çok ıyı bı- len Ruşen Eşref, çeşıtlı vesılelerle Yunanıstan'da eskı Yunan edebıyatı üzenne konferanslar vermış, buyük takdır gormuştür Yunamstan'daken- dısıne karşı duyulan sempatınm sım- gesı olarak da Türk-Yunan Dostluk Ce- mıyeü tarafindan Ruşen Eşref e Turk- Yunan dostluğuna çok değerh katkı- lan nedenıyle başka dıplomatlara pek de nasıp ohnayan bır takdımame ve- nmuştır Yabancı ulkelerde gorevlı dıplo- matlar genellıkle ve daha çok sıyası, dıplomatık ve dığer bazı özel çevre- lerde tanınır ve kışılığıne gore takdır edılır ve ıöbar görur Oysa, Ruşen Eş- ref Yunan halkı tarafindan da ıçten- lıkle bemmsenmıştır Zamanın Yu- nan asıllı bır büyukelçılık gorevlısın- den dınledığıme gore, 1952 yılında emekli olup Atına'dan aynlacağı gün, ozellıkle gençlerden oluşan çok seç- kın bır halk kutlesı buyukelçılığm bu- lunduğu sokağı doldurarak Ruşen Eş- reflebıne buyük tezahuratta bulunmuş- tur BaU Trakya kökenlı bır Türk ola- rak o sıcak dostluk gunlenmn bır an once gen gelmesmı candan ve go- nulden dılıyorum Ben once Yunanıstan'dakı büyu- kelçılık gorevı nedenıyle daha çok dıplomat kışılığıyle tanıdığım Ruşen Eşref ı daha sonralan gazetecılığım ve edebıyata, Turk sıyasetı ve tanhı- ne ılgım dolayısıyla da edebıyatımı- za, Turk dılıne ve Kurtuluş Savaşunı- za yaptığı çok değerlı katkılanyla ta- nıma firsan buldum ve Cumhunyet ta- nhımızın onde gelen kışılennden olan bu buyuk ınsana hayranlık duydum Edebıyata duşkunluğu daha Gala- tasaray Lısesı'ndekı öğrencıhk yılla- nnda başlayan Ruşen Eşref ın edebı- yatçı kışılığımn gelışmesınde lısede- kı edebıyat ve Fransızca hocalannın büyuk katkılan olduğu gıbı, okulun mudurü ve son sınıfta öğretmem olan Tevfik Fîkret'e ve buyuk teyzesının çocuğu Reşat Nuri'ye duyduğu hay- ranhğm da onemlı olçude etkısı olmuş- tur Nıtekım onun ılk edebı yazısı da Tevfık Fıkret'ın teşvıkıyle Servet-ı Funun dergısınde çıkmıştır Lıseden sonra Edebıyat Fakültesı'nı bıtıren Ruşen Eşref, bır yandan çeşıtlı öğre- tmı kururnlannda Fransızca ve ede- bıyat oğretmenlığı gorevlennı yürüt- muş, ote yandan bazı dergılerde ede- bı yazılar yazmış, zamanın onde ge- len edebıyatçılanyla röportajlar ve bu ararada Fransızcadan Fransız ve Rus yazarlannın yapıtlanndan çok sayıda çevrnler yapmıştır Ruşen Eş- ref ın edebıyatımızda önemlı bır yer tutan "'Diyoıiar ki" yapıtı söz konu- su roportajlarm daha sonrakı yıllar- da derlenmesınden oluşmuştur "Di- yorfaır ki" Turk edebıyatmda ılk ede- bı roportaj turunu oluştunır Bu ede- bı roportaj turn her ne kadar ılk defa 188O'h yıllarda Fransa'da Juks Hu- ret ısımlı bır yazar tarafindan denen- mış ıse de çok yuzeysel ve ıçenğı za- yıf olan bu roportaj lardan Ruşen Eş- ref ın bılgısı olmarruştır Ruşen Eşref ın onemllı bır ozellı- ğı de 1928 yılında Mıllıyet gazetesm- de yayımlanmaya başlayan ve büyuk beğenı toplayan mensur şıu"lenn da- ha sonra "Damla Damla" adı altında Latın harflenyle basılan ılk esen olu- şudur Mensur şırrturu edebıyaümız- da ılk olarak HaBt Ziya UşakhgO ta- rafindan denenmışnr Ancak, Lşak- lıgıl'ın bızzat kendısı Ruşen Eşref 'ın- kılen 'daha fevkalade" bulduğunu soylemıştır Ote yandan "Darnb Dam- la"yı çok beğenen Ataturk de bu ya- pıtın tumünu satın alarak daha gemş olçude dağıtımuun sağlanmasrnı ıs- temıştır Ruşen Eşref m bır başka ozelhğı de yazılanyla Istanbul ve Boğazıçı'mn guzellıklennı duygu dolu ve kendıne ozgu üslubuyla zengrnleştırdığı yazı- lanyla ışlemış olmasıdrr Ommbuya- zılan Fahh Rrfkı Ata>, Yakup Kadri Karaosmanoğlu. Fazîl \hmet Avkaç gıbı zamanın önde gelen edebıyatçı- lannrn büyuk beğemsmı toplamıştu- Ruşen Eşref ın butun yapıtlanna onun guçlu uslubu egemendır, tumcelenn- derasgelesozcükyoktur Butünsöz- cükler, tumceler ıçensmde bır ku- yumcu tıtızlığıyle ışlenmıştır Cumhunyet tanhmın onde gelen edebıyatçılan arasında yer alan bu değerlı yazar 1928 yüında Turkıye tarafindan Nobel Edebıyat Odulü'ne aday gostenlerek odullendınlrnışnr 1918 yıünda Mustafa Kemal'le yap- Uğ ve onun ulke çapında tanımnası- m sağlayan röportaj bır bakıma yem Turkıye'nm kuruluşuna gıden yolda onemlı bır belge oluşturur Roportaj, ZiyaGökalp'ınyonettığı "YeniMec- mua" dergısmın "Çanakkale Nüsha- i Fe\kaladea" özel sayısında ve "Mö- lakatlar" genel başlığı altında yayım- lanır Dergmmbuozelsayısınındkbas- kısının kapağmda Mustafa Kemal'ın fotoğrafi yer alır Ancak, bunu haber alan Enver Paşa'nm emnyle dergı- nin dağıtımı durdurulur ve dergı. ka- pağına Mustafa Kemal'ın fotoğrafi yenne Liman Fon Sanders'm fotoğ- rafi basıldıktan sonra dağıtıma ven- lır Ruşen Eşref m Ataturk'e yakınh- ğının başlangıcını bu roportaj oluştu- rur Roportaj ı yaptığında Ruşen Eş- ref henuz 26 yaşındadır Bu vesıley- le kendısıne verdığı ımzalı fotoğraf- la Mustafa Kemal ozetle, "_ bütün kotü koşullara karşm aydmhğa doğ- ru gıdildiğini Buna tnancının sadece smırsız ulke ve ulus aşkmdan değü, Türk gençüğme guveninden kaynak- landığını ve Ruşen Eşrefı bu seçkin kiitlenin değerti bır üyesı gordüğu- nü" yazar Bu ıthaf yazısındakı ıfa- de, Mustafa Kemal'ın ılende yapaca- ğı ışlenn ve 1927 yümda yapüğı "Türk Gençliğine Hitabesi"nın ıçerığının onun kafasında çok daha onceden oluşmuş vecızpınltılanm yansıtıyor Once gazetecı olarak Anadolu v a geçen fakat 1919 yılı sonunda baba- sının ağır hastalığı nedenı> le lstanbul'a donmek zorunda kalan Ruşen Eşref Mustafa Kemal'ın ısteğı uzenne Is- tanbul'dakı tüm ışlennı tasfıye ede- rek Anadolu'ya geçmış, gazetecı ola- rak Kurtuluş Savaşı' nın sonuna kadar Mustafa Kemal'm yanmda yer almış- trr Ruşen Eşref savaş sonrası donem- de de Atatürk'un hep yanında olmuş ve onemlı gorevlerde bulunmuştur Ataturk tarafindan kurulan "TürkDi- KTetkikCemiyetrnde genel sekreter olarak gorev almış, "Birüıci Türk Dil Kurultayı n nın düzenlenmesınde ve yürutulmesınde onemlı rol oynamış- tır 1923-1931 yıllan arasında ıb do- nem Afyonkarahısar Mılletvekılı se- çılen Ruşen Eşref, 1933 yılında Ata- turk'un genel sekreterhğme^elıştınl- mış, bu gorevde kısa bır sure kaldık- tan sonra ılk dıplomatık gorev ı olan Tıran'a elçı olarak atanmış, daha son- ra yukanda belırttığım dış gorevler- de bulunmuştur 1952 yılında Atına Buyukelçılı- ğı'nden emekli otan Ruşen Eşref Unaydın yaşamını yıtırdığı 1959 yı- lına kadar ıçınde hep yamp tutuşan edebıyat tutkusunu butun gucuyle surdurmüştur Çeşıtlı edebı faalıyet- len arasında, "Ataturk'üÖzleyiş." adı alunda "Dünya" gazetesınde başlavıp "Ulus" gazetesınde tefnka halınde yayunlanan anılannı 1957 yılında kı- taplaştırmış, aynca 1922 yılında >az- dığı "Istiklal Yolunda" adlı kıtabına eklemeler v e düzeltmeler yaparak kı- tabınyenıbaskısınıhazırlamıştır Bu kıtap, Turk Tanh Kurumu tarafindan ancak kendısuun ölumunden bır yıl sonra, 1960 yılında bastınlabılmış- tır Ruşen Eşref bu arada kurucula- nndan olduğu "Türk Dil Kurulta- yı"mn 1954 yılında Ankara'da vapı- lan toplanusınrn başkanhğına seçılmış- tır Uzun yülar devam eden rahatsızlı- ğı, Tevfik Fıkret hayram ve Ataturk âşığı Ruşen Eşref Unaydın ı 21 Ey- lul 1959 tanhınde aramızdan alır Olüm haben o donemm tum basının- da genış yer bulan Ruşen Eşref Lınay- dın, devlet buyüklenrun, sıyası par- tılenn, gençlüc ve ümversıte kurum- lannın, genış bır halk kıtlesmm katıl- dığı buyuk bır devlet torenıvle \şı- yan'dakı kabnne defnedılır \azann yakın arkadaşlanndan Hamdullah Suphi Tannöver onun mezannm ba- şmda şu kısa konuşmayı vapar "Çok aziz bir insanın ka> bı iİe yürekkrimiz hüzünle doldu. Ben onu Galatasa- ray 'ın çaüsı alündan. ben onu DaruJ- fiınun'un çaOsıaitmdan, ben onu Turk Ocağı'nın çansı altmdan tanırdım. El- li dort yılhk çok sev gih bir dosrumdu. Kakmıyte,Bsanıyia benım neshmm ta- nıdığı en azizinsanlardan birh di Gu- zel ne varsa onu sev dL Doğru ne var- saona inandL Butunmemleketonu sev- nuşti." Ruşen Eşref e "tjnajdm" soyadı 1934 yılında Ataturk tarafindan ve- nlmıştır O sırada Atına Elçısı bulu- nan Ruşen Eşref e Ataturk ımzalı so- yadı belgesını ıleten Cumhurbaşkan- hğı Genel Sekreten Şükrü Ka\a mek- tubunda aynen şoyle yazıvordu "Sa- na ad veru-ken, senin çok erdemh ki- şiliğini taban futtu, eski venı vazıla- nnla Türk ulusuna un veren sov lulu- ğunu duşündu. gonlunun her vonden apaçık olduğunu da andı, dedı kı onun adı 'Unaydın' olsun." Şuknı Kaya mektubuna şoyle devam eder "Bi- g"rp artmr/Tıırl. ııhı- suna ileri gjtmekte. şan, şeref kazan- dırmakta meşalelik eden rehber ma- nasmdadır." Ataturk'un bu olçude güven ve sev- gısıne enşnuş olan bu seçkın Turk ınsanını, Ruşen Eşref Unaydın'ı olu- münun 41 yılında saygıyla anıyo- rum PENCERE 30 Eyliil Kupultayında CHP Ne Yapacak?.. Cumhunyet gazetesı 7 Mayıs 1924'te yayın yaşamına başladı Gazetenın adını Gazi Musta- fa Kemal saptamış, "Cumhunyet olsun " demış- tı Ilk sayıda Yunus Nadi Bey gazetenın amacı- nı şoyle tanrtladı. "Cumhunyet ne hukumet, ne de fırka (partı) gazetesıdır Cumhunyet sadece cumhunyetın, daha ılmı ve şâmıl (yaygın) ıfadesıyle demokra- sının mudafiıdır (savunucusudur) Cumhunyet ve demokrasi fıkır ve esaslannı ıhlâl eden (çığne- yen) veyıkan, yıkmaya çalışan herkuvvetle mu- cadele edecektır " Yunus Nadı gazetenın bağımsızlığında ıkı nok- tayı vurguluyor Cumhunyet ne hukumet gazetesıdır. Ne de partı gazetesıdır • CHP'yı Ataturk kurdu 9 Eylul 1923'te "Halk Fırkası" adıyla kurulan par- tının adının başına "Cumhunyet" sozcuğu Cum- hunyet ılan edıldıkten sonra 10 Kasım 1924'te ge- tırıldı CHP "Aydınlanma Felsefesı "nı ıçeren "devnm- le devlet kuran" partıdır Ne yazık kı bugun CHP, parlamentonun dışın- da kalmıştır Sorumlusu kım bunun? Herkes bılıyor • Hıçbır kışısel vurgulama yapmadan olayı ete al- mak, kafaları aydınlatmak yolunda daha sağlık- lı bır yontem olacaktır, Meclıs dışında kalması- na karşın CHP, ıç çalkantılarından kurtulamıyor; 30 Eylul'de kurultaya gıdıyor Gazetemıze CHP kurultayı oncesınde pek çok soru yoneltılıyor - Tutumunuz ne olacak? Yanrtlayalınr 1) Partı ıçı demokrasıyı savunmak 1 2) Ahlaksızlığa ve sahtecılığe karşı olmaki 3) Halkın kararına saygı 1 Bu uç ılke, Cumhunyet gazetesının vazgeçe- meyeceğı kuralları vurgular. • 1) CHP'nın partı ıçınde demokrasıyı ışletmesı gerekıyor Bır CHP'lının polıtıkada çalışmak ıçın genel başkandan ıcazet alması gerekmez Hızıp- çılığı, bır lıdenn kışılığınde partı yonetımının esa- sına donuşturmek, CHP'yı yok etmekle bırdır. CHP bu yuzden Meclıs dışında kaldı 2) Ahlaksızlık orgut yonetımınden kesınlıkle dışlanmalıdır, naylon uyelenn sanal delegelerı kurultaya yollamalanna son venlmelıdır Hıç kım- se orgutte sahtecılığı geçerlı kılmak ısteyen bır hızıpçılığı savunamaz 3) Son seçımde halk, CHP'nın hızıpçı lıdennı ve yonetımını cezalandırdt; oylan yuzde 8'e du- şûrdü, partiyı barajın attında ve Meclıs dışında bı- rakarak uyardı, buna karşın beledıye başkanlan seçımınde CHP'nın oy orantyuzde 14'tur Bu kadar açık seçık ve çarpıcı bır uyan karşı- sında, halkı hıçe sayarak 30 Eylul kurultayında yıne hızıpçılığe teslım olacak bır CHP, kendı ken- dısını yıkacaktır • Cumhunyet ne bır hukumet gazetesıdır, ne de bır partının gazetesıdır, ama, "Aydınlanma Fel- sefesı"nı ıçeren bır devnmle "laık Ataturk Cum- hunyetı "nı kuran bır partıde yazgıyı elınde tutan insanlardan, "tanhsel sorumluluk" bılıncını ta- şımalarını ıstemek hakkına sahıptır CHP'lıler gorevınız açık ve seçık 1 Erkan Oğur & IsmaiL >J. DemircioğLu Kardeş Türküter Birol Topaloğlu & Ulaş Özdemir-Engin Arslan & ÖzLem Taner BİLET SATIS YERLERİ Beyoğlu-Ada Kültür Herkezi Beyoğlu-fiegavizyon Beyoğlu-fietropol Müzik Beşiktaş-Kabalcı Kitabevi Kadıköy-İletişiı Kitabevi KadıkBy-Zihni nûzik Aksaray-Ezgi Müzik TaksiiiSuadiye-ıAkaerkez-Vakkoraıa BakırkÖy-Carousel Altunizade-Capitol Harbiye Açık Hava Tıyatrosu 53 Eylül 20DD C u m a r t e s i SAAT 20:30 F I L katkılarıyla- Yazann notu R E Una\dın ın ozellıkle edebnatçı kışıhğı uzerınde araştırmacüar Sn Prof \'ecalBınn- cııleSn Doç ^urıSağlam ın\apıt- larından yararlanılmıştır Emre Kongar 28 Şubat ve Demokrasi L M Z ! A B E V