Katalog

SAYFA CUMHURİYET 1 EYLÜL 2000 CUMA 14 i l LJrt. kultur@cumhuriyet.com.tr Çeşitli etkinlikleri içeren IILUluslararası İzmit Sokak Tiyatrosu Festivali bugün başlıyor Dinamık, değişken, yaşayan sanat KültürServisi- İzmit Bü- yükşehır Beledıyesı Şehır Tiyatrosu ve Kocaeli Fu- an'nın ortaklaşa düzenle- diğı III. Uluslararası İzmit Sokak Tiyatrosu Festivali, buyıl 1-15 Eylül tarihleri arasında gerçekleşecek. Ingıltere, Fransa, Italya, Romanya ve Cezayir'den sokak tiyatrosu sanatçılan, tiyatro yazarlan, perfor- mansçılar, müzısyenler, ta- sanmcılar, plastik sanatçı- lar, koreograf ve dansçüar katılacak. Festıvalde ülkemizden de aynı dısıplinlerden yine uluslararası boyutta çalış- tnalar yapan çok yakından tanıdığimız isimler de konuk edilecek. .* Iki yüze yakın sanatçının tatılacağı festivalde, me- tcânla bağlantılı üretilecek gösterilerin, tasanmlann, ortak çalışmalann ve disip- linlerarası sanat özelliğinin altınm çizildiği iş üretimle- rini desteklemenin ve aracı olmanın yanı sıra festival komitesi tarafından seçil- miş, daha önce farldı yerler- de sergüenmiş işler de yer alacak. Ortak projeler Aynca festival, İzmit Bü- yükşehir Belediyesi Şehir Tiyatrosu'nun kuruluş amaçlanndan biri olan ti- yatro yazarlanmızı destek- lemek düşûncesini somut- laştırmayı da hedefliyor. Böylelikle genç tiyatro ya- zarlannın ûretimini destek- leyen uluslararası ortak bir proje de festival kapsamın- da yer alacak. Fransa-Paris'te genç sa- natçılara verdiği destekle ve altemanfprojeleriyle dik- kat çeken Gare au Tbeatre ile İzmit Büyükşehir Bele- diyesi Şehir Tiyatrosu'nun gerçekleştirdiğı ortak proje- de her iki tiyatronun öner- diği 5 genç tiyatro yazan, 5 genç yönetmen ve profesyo- nel oyuncularla aynı zaman- larda Paris ve Izmit'te bir performans gerçekleşecek. Yazar atölye çalışmasın- da Azime Aktaş, Mehmet Eşli, Mûşerref Oztürk, Efe Mehmet özbay, Gökban Aktimur, Pınar Uysal ve Özge Ökten ile yönetmen olarak Serfaat Tutumluer, Akif Yeşilkaya, Gûneş Al- onbaş, Zeynep Utku ve Ü- ham Erdoğan yer alacak- lar. Yazarlar 8-12 Eylûl tarih- leri içinde, koşullan belir- lenmiş bir konsept altında oyunlannı yazacak, çevir- menler oyunlan çevirecek, oyunlar yazıldıklan ülke- lerden ötekine yollanacak ve yönetmenler de sahne- leyecek. Yapıtlar daha son- ra Fransa'da basılacak. Katılımlann halen devam ettiği festivale kesin olarak konuk olacak tiyatro/ dans/performans gösterile- rı arasında La MaMa (ABD)-performans, The Grand Theatre of Lem- mings (îngiltere) - sokak göstehsi, Jason Maverick (Îngiltere)- mim sanatçısı, The Sodnvefl Puppet The- atre (Îngiltere)- kukla gös- terisi, Denis Tricot (Fran- sa)-heykel performansı, Mm Magnet (Fransa)- mûzik performansı, TheatreduLin (Fransa) - müzikal gösteri, Nita Mocanu (Romanya)- vıdeo performansı, AeVP- roduzioni Tcatrali (îtalya)- oyun, Baobab Modern Dans Birimi-dans gösterisi, Yıkta TeknikÜmveratesiDansTi- yatrosu-performans, Antal- • tngiltere, Fransa, îtarya, Romanya ve Cezayir'den sokak tiyatrolan, yazarlar, müzisyenler, .,., tasanmcılar, performansçılar, koreograf ve dansçılar katılıyor. ya &&Şehir Tiyatrosu -so- kak gösterisi, Grup Anato- Ha-sokak tiyatrosu, Don Kt- şotTiyatrosu - sokak göste- risi, Tiyatro İmge-oyun, DAP-perforrnans, Şa&kUy- sal-dans performansı, San- dımay- sokak tiyatrosu ve Orhan Cem Çetin-video performans yer alıyor. Ortak projede çahşacak olan sanatçılar ise, Fran- sa'dan plastik sanatçı Denis Tricot ve Kumpanyası, fo- toğraf sanatçısı Kriztof Gu- ez, müzisyen Marfc Pfche- Bn. ressam Eveline Mekhi- tarian, dansçı Pascal DeJ- hay, ressam Pıerre Druilhe, müzisyen Isabefle Duthoh, Fabrice Charles, Laurent Charles, video bÖlûmûnde Chnstelle Emile, JodCaron, ressam Kamel Dekhli, Ro- manya'dan heykeltıraş Pa- un GabrieL, Tûrkiye'den de performansçı Arzu Bigat Banl, Emre Kovuncuoğhı ve modem dansçı ŞafakUy- sal MustafaKapian-FilaSi- zanh Dans Atöiyesi TAL iş- birliğiyle ve Pascal Deihay DansÂtöryesi'nin atölye ça- lışmalannın yanı sıra Ru- şen Hakkı ve Lale Mül- dûr'ûn şiir dinletileri; Rep- Kkas, Mor ve ötesi, Alper Maral, ve Grup Gûnışı- ğı'nınkonserleri yerahyor. Plastik sanatçılar Festival boyunca yapıtla- n sergılenecek olan plastik sanatçılar ise, Komet, Sel- da Asal, ArzuBaşaran, Ba- la Anduru, Genco Gölan, Gonca Sezer, Neriman Po- lat, Gülsün Karamustafa, HüseymAlptekin, Hale Ten- ger, Leyia Sakpuıar, Kat- harina Pihlgren, Yıhnaz Ay- san, Thomas Büsch, Ser- min Sheriff, DieterKleinpe- ter, Sefim Birsel, Erdağ Ak- sel, ChristianHutringer, Uli Aigner, Ela Cindonık, Incı Eviner, Canan Toion, Wer- ner Mally, EKfÇelebi, Tunç Ali Çam, Butch Morris, Fa- tıh Aydoğdu, VasrfKortun, Joseph Kosuth, Şirin Iskit, Haldun Dostoğlu, Ipek Ak- süğür Duben, Elvan Alpay, Ali Akay, Seza Paker, Ah- met Elhan, Albani Hajdi- naj. Slavica Jndivska. Aydan Murtezaoğlu, Stefanie Ne- umann, Fatih özgüven, Eser Selen, Roland Strat- mann, Bûlent Şangar, No- ra Şeni, Dimitri Tzamoura- nis ve Mürüvet Türkyılmaz. ÇeşitH gösterfler, atölye çahşmalan, konserier ve sergüerle tüm sanat disiptirüerinin buluştuğu festivalde, Denis Tricot ve Kumpanyası, The Sockwell Puppet Theatre, Von Magnet, The Grand Theatre of Lemmings, Kent Orkestrası da yerahyor . ULUSLARARASI VENEDİK FİLM F E STİVALİ Dünya müziği ve dans bıduşuyorKûltûrServisi- Avrupa'nın en önem- li üç büyük film festivalinden biri olan Venedik Film Festivati'nın 57'ncisi başladı. 9 Eylül'e dek sûrecek olan festivalin aslında iki ayn açılış gece- si olacak. Dün gerçekleşen resmi açı- lışta, aynı zamanda bu yılın onur ko- nuğu Clint Easrvvood'un yönetmenli- ğini yaptığı 'SpaceCowboys' filminin yanı sıra Eastwood, 'Yaşam Boyu Ba- şan - Ahm Aslan Odülü'nü Sharon Stone'nun elinden aldı. Bu geceki açılışta ise, Amerika AIDS Araşürmalan Vakfi - AMFAR tarafindan düzenlenen 'Sinema AIDS'e Karşı' başhklı yardım gecesı yapıla- cak. Geceyi, Festival Başkanı Alber- to Barbera ve Sharon Stone sunacak. Festivalin onur konuğu Clint East- wood için, Sergio Leone'nin ünlü spa- getti Western'i 'Bir AvuçDolar'ından günümûzdeki fılmleri arasından yapı- lan seçme ile 10 tane filminin göste- rildiği özel bir retrospektif gösteri ya- pılacak. Dûnyanın her tarafindan top- lam 150 fihnin gösterileceği festival- de, 20 film 'Alün Aslan'ı elde etmek için yanşacak. Özellikle Italyan füm- lerinin Venice Lido başta obnak ûze- re toplam altı salonda yapılacak olan festivalde en iyi film ödülünü kazana- ıta 100 bin dolar ve fihnin yönetme- rljne 20 bin metre füm ödül olarak ve- rjlecek. 12'si Avrupa, 8M Asya vapımı 'Günümüz Sineması', 'Hayafler ve Vîzyonlar', değişik teknikler kullanı- larak sinemada farklı bakış açılan ya- kalanmasını amaçlayanfilmlerinyer Bn yılın onur konuğu CKnt Eastwood, 'Yasam Boyu Başan-AKm Aslan ödölü'nü Sharon Stone'non efinden akh. aldığı 'Yeni Sahalar', 'KBaFHmkr' ve Uluslararası Eleştirmenler Birliği ta- rafindan belirlenen 7 fılmin yarıştığı 'Uluslararası Eleştirmenler' bölûm- lerinde çeşitli ülkelerin fihnleri yer alacak. Hemen hemen tüm bölûmlerde Hollywood yapımlannın önemli bir yer tuttuğu festivalin yanşma bölü- münde ise sadece iki Amerikan yapı- mı yer alıyor. Robert Ahman'ın yö- nettiği 'Dr. T ve Kadmlar' ve Robert Zemeckis'in gerilim fümi'VVhat Li- es Beneath' Yanşan yirmi fılmden on ikisi Avrupa, sekız tanesi ise Asya ya- punı. Mayıs ayındaki Cannes Fihn Festivali'nde bütûn büyük ödüllerin Asya kökenli filmler arasmda payla- şılmasından sonra bu festivalde göz- ler Japon sınemacı Takeshi Kıtano'nun ilk kez Ingilizce olarak çektiğı 'Brot- her' ve tranlı yönetmen Jafar Pana- hi'nin 'The Cirde' adlı yapımlanna çevrildi. Güney Kore, Hong Kong, Hindistan ve Çin'den fihnlerin de ya- nştığı festivalde Avrupa'dan Stephen Frears'ın 'Liam' ve Fransız kökenli Şi- lıli yönetmen Raoul Ruiz'ın 'tki An- nenin Çocuğu' ve Saüy Potter'ın 'The Man VVho Cried' filmlen dikkat çe- kiyor. Fransa'dan ClaudeChabrol'un 'Merd pourlechocolat' ve gösterildi- ği tüm festivallerde büyük tarrışmala- ra yol açan BenoitJacquot'un 'Sade"ı da festivalin fa\onlerinden. Ispanyol yönetmen Manuel de OB- veira, 91 yaşında çektiği son fümi 'Pa- brvra e utopia' ile ağır toplar arasın- da. 57. Venedik Festivali'nde özellik- le dans ve müzik ağırlıklı fıunler dik- kati çekiyor. VVoodstock'ı anlatan bel- gesel türü fılmlerden Çingene ritim- leriyle bezeli müzikallere kadarpek çok fihn gösterilecek. Ingiüz yönetmen Salry Potter'm yö- nettiği Romanya'dan özel olarak ge- tirttığı bir Çingene grubunu anlattığı ve Bregoviç-Kusturica tadındaki fıhni 'The Man VVho Cried', Roberta Tor- re'nin yönettiği Romeo ve Jülyet'in Sicilya versiyonu 'Sud Side Stori' ve Çinli yönetmen Jia Zhang Ke'nin bir müzik grubunun hikâyesini anlattığı 'Platfbrm' da özellikle müzikleri ile dikkat çekiyor. 'Günümüz Sineması' bölümünde gösterilen ve 1969,1994 ve 1999 yı- lındaki VVoodstock konserlerini konu alan 'My Generation' adlı belgesel film ise festivalin müzik açısından en doyurucufilmlerindenbir diğeri. Bar- bara Koppte'ın yönettiği ve üç ayn kuşağın müzik ve yaşam anlayışını ortaya koyduğu fılmde JoeCocker'dan Jimi HendrLv e, Red Hot Chih Pep- pers'tan Nine Inch Nails'e kadar pek çok ünlü müzisyen ve grup yer alıyor. Unlfiier Venedik'e geMi Festivalin başlamasıyla birlikte Ve- nedik bir anda ünlülerin akınına da uğradı. Harrison Ford, MicheDe Pfe- iffer, Richard Gere, Johnny Depp, Harve> KeiteL Jon Bon Jovi. IsabeDe Huppert, Danieul Auteuil'in yanı sı- ra Claudia Schiffer de Venedik'te bu- lunuyor. Festival, 9 Eylül akşamı, Tony GathTin yönettiği, Çingenelerin ve flamenkonun aşkını, tutkusunu ve coş- kusunu anlattığı'Vengo'filminingös- terildiği görkemli bir kapanışla son bulacak. 'Bağımsız sinema artık yok oldu'Kûltür Servisi- 57. Venedik Film Festivali Baş- kanı Alberto Barbera ile 'Corriere della Sera'da yapılan bir röportajı yayımhyonız: -Fesuvakte bu kadar çokltahan fDmininyer al- masmm arkasmda Cannes Fflm Festivali'ıtde hiç yer verflmemiş otanası mı yanyor? ALBERTO BARBERA- Cannes la ügdı po- lemıkler yaratılması çok saçma. Bu festivalde sa- dece 10 ıtalyan fümi var. Aslında bu festivalin ta- rihine bakıldığında oldukça az bir rakam. - Ama sizce yansjnada dört tane ttah/an yapı- mı ohnası biraz fazla değil mi? BARBERA -Gecen yü da üç film katümıştı. Bu müliyetçilik ya da vatanseverlik duygusu ile ve- rilmış bir karar değü. Ama eger iyı fümlerin üre- tıldiğı bir dönemdeysek, sırf dedikodu çıkmasın dıye bazüannı elemek de haksızlık olacaktı. Ta- bu, bu, Italyan sinemasında bir yenıden doguş an- lamına da gelmıyor. Italyan sınemasmın knz dönemi 20 yıldır sürüyor ve sorunlar çözülmüş değü. Şim- düerde aceleyle ve sırfpara için film yapüıyor. Böy- lece, iyi film yapmak ısteyenlere güven gelmesı- ne ve kalitenin artmasına yarduncı olacak. - Festivale özeffikfc HoDywood'dan pek çok ün- lû ismin kanlması dikkat çekicL Peldfilmlerhak- kmda nekr söyleyebilirsiniz? BARBERA - Bana kalırsa bu yüki kalite geçen yüa göre çok daha ıyı. Belkı bazı başyapıtlar ek- sik olabüir. Ama çok sevıyeli ve özelukle pazar- da yer bulamayan ülkelerin fümlerine rastlayabi- hnek çok önemh. Bunlann gözden kaçınlmama- sınıumanm. Festivaller popüleryapıtlann göz ka- maştınp, iyi ama alçakgönüllü fümlere dikkat edilmemesı riskinı taşır her zaman. -Sizegöre gözden kaçmış bir litan var mı böyle? BARBERA- Amos Gıtaı'nın 'Kippur'u bence Cannes'da hak ettığı ılgıyı göremedı. Son zaman- larda çeküen en şaşırtıcı savaş fümıydı halbuki. -Amerikan yapımınTmlerinyer almamasıdabf- razşaşutKL- BARBERA - Sadece piyasa fılmlenne yer ver- medık. Bu da aslında özel bir seçım değü, pazar kendı stratejüerini değiştirdi. Artik birtakım 'd5- nem' kavramı ortadan kalktı. Her an heT tür füm ortaya çücabüir. Bu yüzden festivallerde de bir te- ma üzerine yoğunlasan özel bölümler yok artık. - Cannes, Berlin ve Venedik festivalleri, bir za- manlar her birinin kendine Ö2gü özeDikleri vann. Şirodiyse bepsi birbirine benziyor. BARBERA-Doğru. Fesnvallerarukgitdkçebir- birlerine benzemeye başladı. Kültürel etküeşim ve küreselleşme artüc sinemayı ve oyunculan da et- küedi. Belki de bu yüzden daha önce keşfedüme- mış sınemalara ügı arttı. - Gecen yy, 'Bu festival 2000 yıhnın bir taslağı olacak' demiştiniz. 2001 için ne söyiebüirsiniz? BARBERA - Sinema sektörü ve pazann ıstek- leri o kadar hızlı değışıyor kı birtakım modeller belirlemek çok güç. Liaani ve Ungaro, 70'lerde bu festivali oluşturduklannda toplum da, beklen- tüer de çok farklı idı. Bugün yaratıcüığa özgürce hükmedihnesi çok güç. Bağımsız sinema arnk yok oldu. Her şey Amerikan pryasasındakı büyük şirketlerin yönetimine girdi. Birkaç yü sonra ar- tüc farklı bir şey ızlemek mümkün olmayacak. Ama ben hâlâ büyük değişımlenn yaşanacağı dö- nemlerin geleceğini umut etmekten vazgeçmiyo- rum. Venedüc de belki yeniyi ve farkh keşfetme görevini yenıden üsüenebilır, Kim bilir? YAZI ODASI SELİM tLERİ Memet Fuafın Yapıtı Kışın, kariı birgünde, sevgili arkadaşım Handan Şenköken'le birlikte ustamız Memet Fuafa git- mıştik. Akşamüzeriydi, çaylanmızı içerken konuş- muştuk, Memet Ağbi'nin Nâzım Hikmet adlı birya- pıt yazdığını öğrenmiştim. Çok heyecanlanmıştım. Ne zaman yayımlana- cak diye bekliyordum. Adam Yayınlan'nın gönder- diği zarftan önceki gün bu anıt kitap çıktı. Soluk soluğa okuyorum. Yön dergisinin yıllanydı. Yön bizim eve ginmiyor- du. Ama Ferit Amca'lara gittiğımizde Yön'ün say- faiarını kanştınrdım. Nâzım Hikmet'ten okudu- ğum ilk şiirler, şimdi belleğim beni aldatmıyorsa, Yön'de yayımlanmıştı. Ferit Amca'yla Bedia Yenge, şairin eski kitap- lannı saklamışlar. Bize göstermişlerdi. Yıllar yılı korkulmuş, gozlerden ırak tutulmuş sarank kitap- lar, şairin anadilinin ülkesinde belki yeniden yayım- lanabilecekti. Annemle babamın Ferit Amca'lardan adama- kıllı tedirgin aynldıklannı hatırlayabiliyorum. Hayli şaşırmışlardı, komünist bir şairin kitaplan böyle saklanmışolsun... Vâlâ Nureddin'in Bu Dünyadan Nâzım Geç- f/'sini de yine Ferit Amca'lann evinde görecektim. Artık hava değişmişti. Kitabı ben de edinmiş, ev- dekileri ürkütmemiş, okumuştum. Kim bilir kaç yıl geçti. Bu Dünyadan Nâzım Geç- ti'den sadece bir lezzet kalmış okuma damağım- da. Handiyse tek satınnı hatırlamıyorum. Arada bir elime geçen krtabı evirir çevirir, yeniden oku- sam der dururum. Gençlik zamanlanmdı, Nâzım Hikmet'in şiirleri ve oyunlan art arda okura sunuluyordu. Şairin si- yasal kimliği, yazık ki, sanatının önünde bir ün oluşturuyor; biz pek çok genç, Nâzım Hikmet'i hep 'kavga şairi' niteliğiyle okuyorduk. Beni önce Kafatası vunmuştur. Kafatası bir baş- yapıttır. Türk tiyatrosunun en yenilikçi oyunlann- dan biri. Unutulan Adam'\, Sabahat\ Yolcu'yu çok severim. Feıfıat ile Şirinî de. Nâzım Hikmet hafrfe alarak yazdığı kimi oyunlannda bile, örnek- se Bu Bir Rüyadır, güçlü, yaratıcı oyun yazandır. Her zaman olduğu gibi, o zamanlar da içimde hep 'muhatefet' oldugundan, Nâzım Hikmeften yük- sek sesle şiirler okunması hiç hoşuma gitmezdi. Bağıra çağıra ille "Salkımsöğüt" okunacak... Memleketimden Insan Manzaralan cilt citt ya- yımlanmaya başlandığında bir kez daha çarpılıp kalıyordum. Şiir mi, öyküler, roman, destan, çağ- daş bir destan mı? Yepyeni bir yazı olduğu apa- çık. Anadiline ve edebiyatına böylesine saygıh şairin yıllar yılı komünistti, vatan hainiydi diyeya hiç anıl- maması ya da korkula korkula anılması gitgide yü- zümü kızartmıştır, öfkeden mi, utançtan mı... Ama hastalık günümüzde bile sürüyor. Necip Fa- zıl'ın unutulmaz şiirierinden söz açtınız mı, dudak bükenlere, hatta sizi gericilikle suçlamaya yelte- nenlere hâlâ rastlıyoaım. Mehmet Âkif'ı gerçek- ten okuyup özümsediğimiz söylenebilir mi? .... Işte Memet Fuat puslu, çapaklı ortamda Nâzım Hikmet'i kaleme getiriyor, "yaşamı, rvhsal yapısı, davalan, taıtışmalan, dünya görûşü, şiirinin geliş- me/eri"yle. Yeniden vurgulamak istiyorum, bir anıt kitapla karşı karşıyayız. Birşeye hüzünle güldüm yapıtı okurken; o uzak ilkgençlik yıllanmda Tûrkiye'den söz açıldığını sa- narak okuduğumuz "Açlann Gözbebekleri" me- ğerse 1922'nin Rusya'sı için yazılmış... Şairlerimizi, romancılanmızı, edebiyat insanlan- mızı kılı kırk yararak irdeleyen yapıtlanmız ne ka- dar az. Memet Fuat, benzeri olmayan yaprtıyia, yal- nız Nâzım Hikmet'i yeniden 'yaşatmak"\a kalmıyor, böyiesi yapıtlar için yazarian, herkesi özendiriyor, kışkırtıyor. Takvimde tz Bırakan: "Bu kitapta 'iyi' birinsanın yaşamöykûsünü oku- yacaksınız." Memet Fuat, Nâzım Hikmet, Adam Ya- yıncılık, 2000. HeMam, Hayat ve Yansımalar' sergisi AnadohJ yollarında • Kültür Servisi - Reklamcılar Derneği tarafindan düzenlenen "Türk Reklamının ilk Yüzyılı; Reklam, Hayat ve Yansunalar" sergisi 8- 15 Eylül 2000 tarihleri arasmda Kayseri'de sergiîenecek. 1840-1940 dönemine ait bir arşivi kapsayan sergide, duyurudan ilana ve giderek reklama dönüşümden yola çıkılarak 2000'li yıllarda zaman içinde reklarrun geldiği nokta sergileniyor. Sergi 15 Eylül tarihinden sonra Anadolu'nun diğer illerini dolaşacak. ih' Mısıp'öa^Çöpli • ANK,[ ANKARA (ANKA) - Ankara Devlet Tıyatrosu 'Çöplük' adh oyununu 1-11 Eylül 2000 tarihleri arasında düzenlenecek olan ' 12. Kahire Uluslararası Deneme Tiyatrosu Festivali'nde sahneleyecek. Turgay Nar'ın yazıp Tuyfun Orhon'un sahneye koyduğu oyunda, Edip Tümerkan, Müge Sefercioğlu ve Kemal Başar rol ahyorlar. K U L T U R Ç 1 Z t K K A M İ L M A S A R A C I