Katalog

SAYFA CUMHURİYET 18 AĞUSTOS 2000 CUMA DEPREM DOSYASI Kartal CezaevTnin odalarına elektrik sayacı • İstanbul Haber Servisi - Kanal Özel Tip Kapalı Cezaevrnde buzdolabı, televizyon gibi elektrikli ev aletlen kullanan tutuklu ve hükümlülerin koğuşlanna elektrik sayacı konuldu. Bir elektrik lambasının sarfîyatı düşürüldükten sonra kalan ücretin, tutuklu ve hükümlülerden tahsis edileceğı bildirildi. Ayrıca, Mehmet Ali Ağca'nın koğuşuna yapılan aramadan sonra tüm tutuklu ve hükümlülerin koğuşlannı kendılerinin temizlemesi gerektıği kaydedildi. Atatürk Havalimanı'nda sorıın • İstanbul Haber Servisi - .Devlet Hava Meydanlan jşletmesMDHMl), daha Önce dış hatlar terminali 'olarak hızmet veren ve iç Ihatlar terminali olarak degıştırilen bınadaki ışletmecilenn işyerlenni jteslım etmemesi üzerine, jkiracılarla mahkemelik ioldu. Kendilenne yeni yer Igösterilmedığı gerekçesiyle lışyerlerinı teslım etmeyen ışirketler, eskı haklanna ıkavuşuncaya kadar imücadelelenni ısürdüreceklenni bildirdiler. JDHMİ vetkılılen ıse hukuki ,durumun eylül ayı içınde |ilk nıahkemede çözümlenip lyenı iç hatlar terminahnin hızmete açılacağıru kaydetti ler. Uzunkaya'mn soru önergesi • ANKARA(AA)-FP Samsun Milletvekili Musa Uzunkaya. geçen yıl ,meydana gelen deprem felaketleri sonrasında toplanan yardımlan ve harcamaya ilişkin aynntıları sordu. Başbakan Bülent Ecevit'in ;sözlü 'olarak yanıtlaması istemıyle TBMM Başkanlığı'na soru önergesi veren Uzunkaya, vergı olarak toplanan paralar ile kredi ve bağış olarak yurtdışından gelen, belediye ve diğer sivil toplum örgütleri tarafindan gerçekleştırılen, devletin kontrolü dışındaki kişi ve kuruluslarca yapılan yardımın ne kadar olduğu sorulannı yöneltti. Duran'a silahlı saldırı • İstanbul Haber Servisi - FPli Eminönü Belediye Meclıs Üyesi Abdullah Duran sılahh saldınya ugradı. Kadırgalar Caddesfndeki mühendislik bürosundan çıkarken bir kişinin gelip kendisinden haraç ıstedığıni öne süren Duran. "Kendisini tanınm. uyuşturucu kullanan ipsiz sapsız birisi. Olayın siyasi yanı yok" diye konuştu. Bacağından bir kurşun yiyen Duran. Haseki Hastanesi"ne kaldınldı. Saldırgan yakalanamazken olayla ilgili soruşturmanın • sürdüğü belirtildi. Unkapam'nda gösteri girişimi • İstanbul Haber Servisi - F tıpi cezaevlerinı protesto | etmek amacıyla Unkapanı | Köprüsü üzennde gösteri : yapmak isteyen bir grup ! gözaltına alındı. Tutuklu ! Yakınlan Dayanışma ve j Yardımlaşma Demeği ! (TAYAD) üyesı gruptan, : gösteri >apmak isteyen l'ı j kadın 14 kişi gözlem altına | alındı Dilligil ve Acar yargılanmayacak ! • Haber Merkezi - Kültür j Bakanlığı Müsteşan Fikret ! Nesip Üçcan, dün yaptığı ! yazılı açıklamada, resmi ! belgedc sahtecilik ve bu | suça katılmaktan Devlet ' Tiyatrolan Genel Müdürü • Rahmi Dilligil ve ' Başdramaturg Mine Acar i hakkında yapılan ; araştırmalar sonunda : Dilligil ve Acar'ın • yargılanmasına gerek olmadığım belirtti. Sivil toplum kuruluşlan, deprem sonrası toplananparalann belediyelere adaletsiz dağıtıldığını savund 'Partizanca aynmyapıldı'• Marmara ve Düzce depremlerinin ardından yaptığı yardım çalışmaları yetersiz bulunan hükümete tepkiler sürüyor. Gölcük'teki anma törenlerine katılan CHP Genel Başkanı Öymen, geçen bir yıllık sürede yapılması gerekenlerin gerçekleştirilmediğine dikkat çekerek "Depremden sonra yapılanlan sivil toplum örgütlerinin değil, aslında Meclis'in denetlemesi gerekirdi" dedı. Eğitim-Sen'in yaptığı açıklamada ise hükûmet sorumsuzlukla suçlandı. Haber Merkezi- Marmara ve Düzce dep- remlerinde yaşamını yitirenler Türkiye ge- nelinde törenlerle anılırken hükümete tep- kiler de sürüyor. Hükümetin icraatını izle- meye alan sivil toplum kuruluşlan, toplanan yardımlardan ancak beşte birinin deprem- zedeler için kullanıldığını, belediyelere ya- pılan yardımlarda "partizanca aynm yapu- dıgmT belirttiler. CHP Genel Başkanı Al- tan Öymen, "Depremden sonra yapuanla- n, sivil toplum örgütlerinin değil. asbnda Meclis'in denetlemesi gerekirdT dedi. Marmara depreminin merkez ussü Göl- cük'teki 1 'inci yıl anma törenine katılan CHP Genel Başkanı Altan Oymen, büyük acılann çekildiği ilçede, geçen bir yıllık sü- rede, yapılması gerekenlerin yapılmadığma tanık olduğunu belirterek "Depremin yu- dönümü geçtikten sonra felaket umıtulacak endisesini tasıyorum" dedi. Hükümet üyelerinin, sorunlann çözümü için değil, depremin yıldönümü nedeniyle bölgeye geldiğini öne süren Oymen, şöyle konuştu: "Bölgede kalıcı konutlann temel- leri atümadı, istimlak sorunu çözülmedi Bunlann bepsi düşündürücü. Sivil toplum örgütleri sürekli olarak yapılanlan denetle- yip yapılmayanlan da tespit ediyor. Deprem- den sonra \ apılanlan, sh il toplum örgütleri değü, aslında Meclis'in denetlemesi gerekir. Ama deprem felaketi TBMM'de hiç konu- şulmadı, tarüşümadı. Bu konuda çıkanlma- sı gereken kanunlara bik Ugisiz kalındı. Bu, yaşananlardan ders ahnmadığını ortaya ko- yuyor." Eğitim-Sen tarafindan yapılan açıklama- da, "Dünyanm hiçbir ülkesinde, üstelik dep- rem kuşağında olduğu bilinen bir ülkede, insan hayaü ne bu kadar ucuz. ne de hükü- metierbiı kadarsorumsuzdur" denildi. Eği- tim-Sen, felaketten, planlı ve dengeli, eko- nomik sosyal yaşam yerine, ranta ve çarpık sanayileşmeye dayalı ekonomik modeli uy- gulayanlann, kaçak yapılaşmaya göz yu- man yerel yönetimlerin ve insan yaşamına önem vermeyen, insana kaynak ayırmayan anlayışın sorumlu olduğunu kaydetti. DISK Genel Sekreteri Murat Tokmak yaptığı yazılı açıklamada, aradan geçen bir yıla karşın depremzedelerin sorunlannın çözülemediğini belirterek bir ülkenin başı- na gelebilecek en büyük felaketlerden biri olan bu olayın bir daha yaşanmaması için gerekli önlemlerin alınmasını istedi. Tok- mak, kentlerin rant ve yağmadan uzak ru- tulmasmı, aynca bu konuda ulusal seferber- lik ilan edilmesi gerektiğini kaydetti. Türk-lş yönetiminin açıklamasında, dep- remin ardından büyük dayanışma içinde sağlanan maddi desteğin, henüz büyük acı- nın yaralannı saramadığı vurgulanırken Sağhk-lş Genel Başkanı Mustafa Başoğlu, depremzedelerin sorunlannın çözümü için gereken çabanın gösterilmediğini belirtti. Demiryol-tş Sendikası Genel Başkanı Ergün Atalay, geçen bir yıla karşm deprem- zedelerin perişan durumda olduğunu, top- lanan 5 milyar dolann ancak 1 milyannın depremzedeler için harcandığını söyledi. Atalay, sorunlann azalacağı yerde gün geç- tikçe arttığını, insanlann ihmal edilmişli- ğin acısını yaşadıklannı belirtti. CHP MYK üyesi AK Dinçer hükümetin afete uğramış belediyelerin belirlenmesin- de partizanlık yaptığını söyledi. Dinçer, "Afete maruz kalmadığı halde iktklar par- tilerinin belediyeleri bu yardımdan yarar- lanmış. \e bu kay ınlnıa CHP'b belediyelerin istihkaklanndan kesilerek yapdmışür" de- di. Deprem bölgesindeki belediyelerin afet yardımından yararlanma katsayısı 4 veya 5 iken Izmit Büyükşehir Belediyesi'ne uygu- lanan katsayının 2 olduğunu belirten Din- çer, Türkiye genelinde MHP'li belediyele- rin yüzde 25.4'ü, DSP'li belediyelerin yüz- de 20.6'sı, ANAP'lı belediyelerin yüzde 12.6'sı afet yardımından yararlanırken CHP'H belediyelerin yalnızca yüzde 6.2'si- ne afet yardtmı verildiğini bildirdi. Jeoloji Mühendisleri Odası, deprem son- rası tanm ve dolgu alanlannın yine ihale yöntemleri ile rantçılara peşkeş çekildiğini, deprem sonrası kimsenin, hatta sistemin da- hi kendinı sorgulamadığını vurguladı. tHD Ankara Şube Başkam Lütfi Demir- kapı, hükümetm, deprem harcamalannı Sa- yıştay denetimi dışında bırakacak yöntem- ler geliştirdiğini, deprem vergileri, iç ve dış kaynaklı yardımlarla toplanan kaynaklann deprem adı altında bir avuç vurguncuya ak- tanldığmı kaydetti. Başbakan Ecevit 'Olağanüstü çalıştık' ANKARA (Cumhuriyet Büro- su) -17 Ağustos depreminin yıldö- nümünde afet bölgelerinden tepki- ler yükselirken, özel gündemle toplanan Bakanlar Kurulu'nda "kâğrt üsründe" pembe tablo çi- zildi. Başbakan Bülent Ecevit, deprem sonrasında eğitim ve sağ- lık hizmetlerinde hiç aksama ol- madığını, bannma ve beslenme gereksınmelerinin olağanüstü hız- la karşılandığını söyledi. Resmi saptamaya göre depremler sonu- cunda 18 bin 243 kişinin yaşamı- nı yıtirdiği, 48 bin 901 kişinin ya- ralandığını açıklayan Ecevit, ka- yıp yurttaşlara ilişkin bilgi verme- di. Ecevit, deprem nedeniyle 30 Hazıran 2000 iübanyla 1 katrilyon 118 trilyon lira harcama yapıldığı- nı; Kocaeli, Yalova, Sakarya ve Bolu'daki üretim kaybının 2.4 mil- yar dolar olarak hesaplandığını di- le getirdi. Bakanlar Kurulu, Marmara dep- reminin 1. yıldönümü nedeniyle tek resmi gündemle toplandı. Ba- kanlar Kurulu'nun açılışında ko- nuşan Ecevit, 17 Ağustos Gölcük ve 12 Kasım Düzce merkezli mey- dana gelen depremlerinsonuçlan ve yapılan çahşmalar hakkında bil- gi verdi. Ecevit, açıklamalannda deprem sonrası bölgede yaşanan ve halen tepki çeken sorunlara de- ğinmedi. Bakanlar Kurulu'nda depreme yönelik önlemlerdeki aksaklıkla- nn belirlenmesi için bir kunıl oluş- tunıldu. Başbakan Yardımcısı Hü- samettinÖzkan'ın başkanlığında- ki kurulda, Bayındırlık ve Iskân Bakanı Koray Aydın, Maliye Ba- kanı Sümer Oral. Devlet bakanla- n FarukBal ile Recep Önal yer al- dı. Kurul, bölgeye yönelik yapılan çalışmalardaki aksaklıklar hakkın- da hazırlayacağı raporu Bakanlar Kurulu'na sunacak. Başbakan Ecevit, kalıcı konutlann zamanın- da hak sahiplerine teslim edilme- si için konut seferberliği başlatıl- masını istedi. Adalet Bakanı Hik- met SamiTürk, deprem bölgesin- deki hukuki sorunlar hakkında ku- rula bilgi verirken diğer bakanlar da kendi görev alanlannı ilgilendi- ren konularda söz alarak konuştu. Düzenlenen deprem etkinliklerinde yurttaşlar "Fay hattı pay hattı oldu" yazılı dövizler taşıdılar. Avcdar'da toplanan halk şiir din- letisi ve küçük bir konserin ardından mumlar ve meşaleler yakarak kaybedilenler için dua etti. (Fotoğraflar: UGUR DEMIR) Adapazan'nda temel atma törenine katılan Sezer sabırlı olunmasını istedi Cumhurbaşkanı: Devlete güvenin HATİCE TUNCER / BARIŞ DOSTER ADAPAZARI/YALOVA/KOCA- EILİ - Göreve gebnesinden bu yana ilk kez halkın karşısına çıkan Cum- hurbaşkanı Ahmet Necdet Sezer, 17 Ağustos depreminin bırinci yıldönü- münde Adapazan'nda depremzede- lere, "Sizden biraz daha sabırve dev- lete güvenmeniziistiyorum" diye ses- lendi. Cumhurbaşkanı Sezer, dün sa- bah özel bir uçakla geldiği Koca- eli'nde Vali Kemal Önal'dan kentte- ki çahşmalar hakkında bilgi aldı. Se- zer daha sonra, Kara Kuvvetleri Ko- mutanlığı'na ait askeri bir helikop- terle Kayserili hayırseverler tarafin- dan yaptınlan 294 kalıcı konurun te- melini atmak üzere Karaman Kö- yü'ne geçti. Evlerin temelinin atıl- masından önce kısa bir konuşma ya- pan Cumhurbaşkanı, "Marmara depreminin birinci vıtanda hepinizin acılannı paylaşıyorumn dedi. 17 Ağustos'un, aynı zamanda bü- yük depremin acı hatıralannın yeni- den canlandığı gün olduğunu vurgu- layan Sezer. birçok ılde ağır hasara yol açan depremde bınlerce vatan- uaşın yaşamını kaybettiğini ifade et- ti. Yardım eli uzatan tüm yurttaşlara şükranlannı sunan Cumhurbaşkanı, depremin ardından devletin ulusuy- la el ele vererek yaralann sanlması için büyük çaba gösterdiğini, artık ne kadar yardım yapıldı, ne kadar ya- pılmadı tartışmalannın bir yana bı- rakılması gerektiğini belirtti. CHP'UBölük, kalıcı konut ihalesinin, yaptıklan binalaryıkûan inşaatşirketlerine verilmesini eleştirdi 'Firmalara yeni rant kapısı açılıyor' İstanbul Haber Servisi - İstanbul Teknik Üniversitesi (İTÜ) Öğretim Üyesi Prof. Dr. Hahık Eyidoğan, dünyanın sayılı deprem kuşaklann- dan birinin üstünde yer alan Türki- ye'de insanlann, doğa olaylannı afete dönüştürdüğünü söyledi. Deprem ve Megaşehirler Inisiyati- fi (EMI) Genel Sekreteri Fouad Bendimerad da, doğal afetlerin za- rannm azaltılmasuun mümkün ol- duğuna dikkat çekerek "İstanbuflu- lan depreme hazırlamalıyız'" dedi. CHP İstanbul İl Merkezi'nce 17 Ağustos depreminin yıldönümü nedeniyle "deprem" konulu panel düzenlendi. Haluk Eyıdoğan, Mar- mara bölgesinde deprem olasılığı- nm bilinmesine karşm sanayi ve kent politikalan oluşturulurken bu gerçeğin gözardı edildiğini ifade et- ti. Eyidoğan, Batı Anadolu bölge- sindeki deprem riskinin de gözardı edilmemesi gerektiğini vurguladı. CHP tstanbul İl Başkanı Meh- met Bölük, tstanbul'daki reklam panolannda son bir haftadır Bayın- dırlık ve tskân Bakam Koray Ay- dm'm resimlerinin yer almasını eleştirerek "Çok büyük işler y^p- mış gibi halkın parasıyla panolan süslüyorlar'' dedi. Bölük, deprem bölgesindeki kalıcı konut ihalesi- nin, bölgede yaptıklan binalan yı- kılan iki inşaat şirketine verilmesi- nin, fırmalann yeniden rant kazan- masını sağlayacağını ifade etti. İTÜ Öğretim Üyesi Prof. Dr. Yıl- dız Se>\ devletin ve kamu örgütle- rinin depreme hazırlıksız yakalan- masının affedilecek bir yanı bulun- madığını belirtti. İstanbul Büyükşehir Belediye- si'nin, Deprem ve Megaşehirler Inisiyatifı'nin (EMI) katkılanyla düzenlediği. "Marmara Depremi Değerlendirme Konferansı ve EMI İkinci Kardeş Şehirler Toplanüsı'' dün Lütfü Kırdar Uluslararası Kongre ve Sergi Sarayı'nda başla- dı. Toplantının açılış konuşmasını yapan İstanbul Büyükşehir Bele- diye Başkanı AK Müfit Gürtuna. İstanbul Büyükşehir Belediyesi'nin EMI'nin katkılanyla düzenlediği "Marmara Depremi Değerlendir- me Konferansı ve EMI tkinci Kardeş Şehirler Toplanüsr dün başladı. (Fotoğraf: CANER ÖZTÜRK) depremin pahalıya mal olduğunu. ancak yine de kayda değer çok önemli şeyler öğrendiklerini söyle- di. tstanbul Büyükşehir Belediye- si Genel Sekreten Prof. Dr. Adem Baştürk, imaraflanndan artık vaz- geçılmesi gerektiğini kaydetti. DSP İstanbul Milletvekili Masum Türker de, depremde meydana ge- len hasann, kalitesiz inşaat ve bi- reysel çıkarlardan ka>Tiaklandığını belirterek "Deprem rüşvet kabul etmiyor" dedi. Filipinler Manila Kalkınma Kuruluşu Genel Müdü- rü Vıoleta Seva, Filipinler'de yerel yönetimlerin gelirlerinin yüzde 5'inin afetle mücadeleye aynldığı- na dikkat çekti. Çin Sismoloji Bü- rosu Genel Müdür Yarduncısı Yo- ungnian He, dünyada en çok Çin'in depremlerde can kaybı ver- diğini belirtti. Massachussets Tek- noloji Enstitüsü Jeofizik Bölümü Öğretim Üyesi Prof. Dr. NafıTok- sözise," Depreme hazırlanmakzo- rundayız" diye konuştu. Izlenimler Sessizce ağlayan kent AYPIN ENCİN GÖLCÜK - 16 Ağustos. Akşa- müstü. Izmit, Adapazan, dön geri, Yalova sapağı. Seymen Kışlası, Göl- cük, Değirmendere, Halıdere, Yüz- başılaı. Ulaşlı, Karamürscl, Yalova... Bir yıl önce günler, haftalar geçir- diğimiz bölgeyi bir kez daha adımlı- yoruz. Günün son durağı: Gölcük. Depremin kara kalbi. Fayın kıyılan- nı denize, evierini düze gömdüğü kent. Tıpkı bir yıl öncesi gibi. DeSEr- kan hâlâ deli. Bir yıl içinde askeri ter- saneden emekli işçi Karslı Naci (Kan- suvar) ile dört beş kez küsüp dört beş kez banşmışlar. 16 Ağustos günü bir kez daha ba- nştılar ve hemenardından yine kapış- tılar. Yani, Gölcük tam bir yıl önceki gibi. Erkan'ın Kavaklı kıyısındaki ka- feteıyası yine "imarethane"ye dö- nüşmüş. Tıpkı bir yıl önceki gibi. •-'•«• t Yolun karşısı, deniz kıytsı bütün»>',.. televizyon kanallannın canlı yayın araçlan ile yine tıka basa dolu. Tıpkı bir yıl önceki gibi. Ama televızyoncular, gazeteciler, Anıt Park'ta galıba beledıyenin dü- zenlendiğı "dinsdagırlıklıklasiknıü- zjkkonseri", bir de evlenn balkonla- nndan sarkan kara bezler olmasa, bu kentın bir yıl önceki ölümcül depre- min yıldönümünde olduğunu anla- mak kolay değil. Sanki sıcak bir yaz gününde evlerinden dışan uğrayıp kendilennı parklara. deniz kıyısına atan insanlar var. Hâlâ kaldınlmamış birkaç deprem yıkıntısı da olmasa, bu kentin bir yıl önce, sözcüğün tam anlamıyla yerle bir olduğunu anlamak da zor. Olsa olsa, "Ne tuhafbir kent, ne tuhaf yer- leşme. Olur ounaz yerinde ve çok sa- yıda yüzlerce boş arsa var" denir. Bir yıl önce, dev boyutlu kepçele- rin dinmek bilmeyen homurtulanna "Kimse var mıuu" sorulannın ve yü- rek yakan hıçkınklann kanştığı yı- kıntılar kalkmış, toprak düzeltilmiş. Bomboş "ölüm arsalan" Gölcük'ün çekilmiş dişleri gibi. Kavaklı kıyısının bir bölümünü yu- tan, bir bölümünü de sulanyla örten denizin içinde, yansına kadar suya gömülmüş söğütler, bir yıl önceıün "yeşO tanıklan" gibi rüzgârda salını- yorlar. Gece yansını geçtik. Kıyıda- ki çay bahçelen tıklım tüdım, salkım saçak. Bir kıyı kasabası sıcak bir ağustos gecestnde kendinı dışan vur- muş... Sonra gençler belirdi. Depremde 53 arkadaşlanru yitirmiş Barbaros Hayrettin Lısesi'nin gençleri. Gölcük'ün geleceği belirdi. Göl- cük'teki yetişkinler canh yayın araç- lannın çevresinde halkalanıp ekran- dan tanıdıklan medya starlannı can- lı canlı seyredip oyalanır ya da çay bahçesinde çene çahp çay höpürde- tirken kara tişörtler, kara pantolonlar giymiş gencecik kızlar, delikanlılar belirdileT. Kavaklı kıyısındaki saatın yanında koca bir ateş yaktılar. Çev- resinde halkalandılar. Tişörtlerinin göğsünde yazılar var: - Lnutmadık. unutmavacağız!. Ka- yıptanmızı istiyoruz!.. Çarpık kent- kşme ölüm getirdi, ölüm getirecek!- Biz buradayız, devlet nerede?.. 17 Ağustos'u unutma. unutturma!. Saat 3.02. Ateşın çe\Tesinde halka- lanan gençler "deprem düdükkri"ni üflemeye başladı; düdüğü olmayan keskin ıslıklarla koroya katıldı. Göl- cük çınlıyor. Çay bahçesinde o ana kadar tepkisız. hatta ilgisiz oturanlar- dan kiminin gözü doldu; kiminin gözyaşlan in. sıcak damlalar olup ya- naklanndan sessizce süzülmeye baş- ladı. Koca ateşin çevresinde halkalan- mış Gölcüklü gençlerin ateşlediği kent sessizce ve saklamaksızın ağlı- yor. Gel de dayan! Gölcük, 17 Ağustos sabaha karşı sessizce ağladı...