Katalog

1 8 AĞUSTOS 2000 CUMA CUMHURİYET SAYFA EKONOMI / ekonomifrı cumhuriyet.com.tr 13 FmAk üreticisi zortfa • ANKARA (Cumhuriyet Bürosu) - CHP Gend Başkan Yardımcısı Cevdet Selvi, geçen yıl 1 milyon 20 bin lira olan fındık fiyatının, bu yıl yüzde 8 arttınlarak 1 milyon 100 bin lira yapıldığını belirtirken hükümettekı uyumun fındık üreticisini vurduğunu söyledi. Selvi, "IMF baskısıyla tanm ürünlenne yüzde 25-30 zam uygulanacağını açıklayan hükümet bu sözünü unuttu. Geçen yıldan borçlu olan üretici bu yıl da perişan edildi" dedi. GSM ihalesinde sonadoğru • ANKARA (AA)- Rekabet Kurumu, GSM 1800 şebekesi lisansının devrine ızın verdi. Rekabet Kurumu, cep telefonu lisansının, açılan ıhalede 2 milyar 525 milyon dolarla en yüksek teklifi veren Iş Bankası-Telecom Italia konsorsiyumuna devnne izin verdi. GSM 1800 şebekesi kurulması için açılan lisans devri ihalesi, 12 Nisan 2000 tarihinde gerçekleştirilmişti. "• LPG donuşümu içm yeni esas • ANKARA (ANKA)- Araçlarda likit petrol gazı (LPG) ve sîkıştınlmış doğalgaz " (CNG) dönüşümleri, yalnızca Sanayi Bakanlığf nın yetki verdiği makma mühendıslenne çizdirilen projelere göre yapılabilecek. LPG ve CNG dönüşüm montajı yapan firmalar da belirlenen teknik esaslara göre Bakanlık'tan tmalat Yeterhhk Belgesi alacaklar. Türk fipmalan BagdaTta • Ekonomi Servisi - Türk firmalan, dünyanın çeşitli ülkelerinden yüzlerce fırmanın katıldığı Bağdat 33. Uluslararası Fuan'na hazırlanıyor. 50'yı aşkın Türk firmasının katılacağı fuarda Türkiye'ye 4 bin 500 metrekarelik yer aynlıyor. Fuara katılan KOBllere KOSGEB yüzde 50 oranmda destek veriyor. BMTiirk-KVK işbirliği • Ekonomi Servisi - Mobil iletişım araçlan alanında hizmet veren firmalardan KVK. bilgi teknolojilen alanındaki IBM'nin mobil ürünleri distribütörü oldu. Bilgi teknolojilerinin insan yaşamında artan rolü göz önünde bulundurularak yapılan işbirliği, mobil iletişim pazannda ortaya çıkan yeni gereksinimlere yanıt verecek önemli bir adım olarak görülüyor. Memurun Hacma devlet katkısı • ANKARA (ANKA)- Maliye Bakanlığı, memurlar ıçın yurtdışından getirilen ılaçlann KDV sinin de ödeme belgesine bağlanarak devlet tarafmdan karşılanacağını bildirdi. Buna göre yurtdışından getirilen ilaçlann KDV'sinin asıl mükellefi olarak kullanan hasta kabul edilecek. Telefon hizmetlerinde tarife çıkarma yetkisi Telekomünikasyon Kurumu'nda olacak Ucretlere kurul smırlamasıANKARA(Cumhuriyet Bü- rosu) -Telekomünikasyon Ku- rumu Başkanı Mehmet Fatih Yurdal, Türk Telekom ile Iş Bankası'nrn ara bağlantı konu- sunda 3 ay içınde anlaşamama- sı durumunda kurumun devre- ye gireceğinı söyledi. Türk Telekom'un satılacak hissesinin yüzde 20'den yüzde 34'e çıkanlmasını daha çok al- mak isteyen müşterilerin iste- diğine dikkat çeken Yurdal, yüz- • Kurum bünyesindeki Tarife Dairesi'nin,Türk Telekom'un sunduğu telefon hizmetleri ile 2004'ten sonra kurulacak özel telefon şirketleri dahıl tüm telekomünikasyon hizmetlerine "tarife çıkarma" yetkisine sahip olduğu kaydedildi. Telekomünikasyon Kurumu Başkam Yurdal, bu çerçevede alınacak ücretlerin kısıtlanabileceğini, üst limit konulabileceğini belirtti. de 14'lük uluslararası halka arz payının da satışa çıkarılması için kanun hükmünde kararna- meyle düzenleme yapılabile- ceğini belirtti. Yurdal, baz istas- yonlannın belli ölçüler izlen- diğinde, "insan sağüğma zerre kadarzaranoMuğuna dair biç- bir kamt obnadığmı" söyledi. Telekomünikasyon Kuru- mu'nun faaliyetlerine başlama- sı nedeniyle dün bir basın top- lantısı düzenleyen Mehmet Fa- tih Yurdal, yılbaşından itibaren tam kapasiteyle çalışmaya baş- layacaklannı söyledi. Yurdal, "Türkiye'nin, çevre ûlkderin, IMF'nin, Dünya Bankası'ıım SEKA işçisine destek COŞKUNYAMAN BALIKEStR - Dalaman'da SEKA işçilerinin direnişi sürerken Bahkesir'deki SEKA işçileri de arkadaşlarına destek vermek ıçın ışyerinı terk etmeme eylemine başladı. Işçilerin eylemineTBMMKlT Komisyonu üyesi, FP Balıkesir Milletvekili tsmail Ozgûn de il yöneticileriyle destek verdi. Eylemde konuşan Selüloz-lş Sendikası Balıkesir Şubesi Başkanı Fehmi Ateş, Dalaman'daki eylemin 10 Temmuz'dan bu yana devam ettiğini anımsatarak, "Bazı arkadaşlar açhk grevine başladı. Biz de sonuna kadar onlann yanındayız. ÖncelikJe üç, gün süre\ le işyerini terk etmeme eylemi yapacağn* dedı. SEKA'nın ürettığı ürünlerin stratejik öneme sahip olduğunu vurgulayan Ateş, "Yasalara göre SEKA zaten özelleştiruemez. Çünkü stratejik bir öneme sahip. Bahkesir SEKA'mn da Dalaman SEKA gibi yok pahasına sanlmasına izin vermeyeceğE" diye konuştu. Zonguldak'ın Çaycuma ılçesındeki SEKA fabrikasında çalışan işçiler, Dalaman ışletmesmın özelleştirilmesini protesto etmek amacıyla iki gün önce başlattıklan işyerlerini terk etmeme eylemini sürdürüyorlar. Selüloz-lş Sendikası Şube Başkanı Recep Çapkıa eylemlennden kesınlıkle vazgeçmeyeceklerini söyledi. beklediğT Telekomünikasyon Kurumu'nun "teiekomünikas- yoodan sorumlu,bağmıaz,özerk müsteşarukkonumunda" oldu- ğunu vurguladı. Çahşanlann üc- retleriyle ilgili istemlerinin Ba- kanlar Kurulu'ndan istedüderi bi- çimde çıkmadığını, ileride yeni bir düzenleme yapıldığında üc- retlerin istedüderi düzeye çıka- nlmasını beklediklerini söyleyen Yurdal, u Ama kurumun özerk- tiğine dokunuhnadL Atamalar- da, Devlet Personel Başkanb- ğı'na ya da Başbakanlığa gidil- mesi gerekmiyor. Tedbirler, in- celeınekt;konta)ler,soruşturma- lar,paracezalanyadadiğerce- zalar, herhangi bir etki aranda kahnadan kurul tarafindan ve- rilebflecek" dedi. Tasarrufönlemkri Kurumun tasarruf önlemle- ri dışmda tutulduğunu da belir- ten Yurdal, kurumun kendi ge- lirkaynaklan bulunduğunu, har- camalarmı ve maaşlannı ken- disinin ödeyeceğini ammsattı. Yurdal, kurum bünyesindeki Tarife Dairesi'nin mobil sis- temler, telsiz sistemleri ve Türk Telekom'un sunduğu telefon hizmetleri ile 2004'ten sonra kurulacak özel telefon şirketle- ri dahil tüm telekomünikasyon hizmetlerine "tarife çıkarma" yetkisine sahip olduğunu kay- detti. Yurdal, bu çerçevede alı- nacak ücretlerin kısıtlanabile- ceğini, üst limit konulabilece- ğini anlattı. Telekomünikasyon Kurumu Başkanı Yurdal, telekomüni- kasyon hizmetlerinde kullanı- lan numaralann kurum tarafın- dan verileceğini, lisans-ruhsat- name verme yetkısini kullanan Ulaştırma Bakanlığı'na da şir- ketlerin sözleşmelere uyup uy- madıklan ve bu sözleşmelerin düzenlenmesi konulannda gö- rüş bildireceklerini kaydetti. Baz istasyonlan ve sabit üc- retler konusundakı görüşleri de bakanhğa bıldıreceklerini belir- ten Yurdal, Telekom'un satı- şıyla ilgili sorular üzerine şöy- le konuştu: "Btoksatışın yüzde 20'den, yüzde 14 olan uluslara- rası halka ara da üstüne ekle- yerek yüzde 34'e çıkanlmasını dahaçok TürkTefekonTu ahnak isteyen müşterüer istiyor. Ama konu ile Ugüi çıkanlan kanun hükmünde kararname, yüzde 20 blok saüs olması gerektiğini söylüyor. Ama bu yeni KHK ile düzenknebiur." ZAMU TARİFE Elektrikte 150 kwh araştırması ANKARA (AA)-Elektrik tü- ketimini azaltmak gerekçesiyle başlatılan "150kwh üzerİDeyüz- de 50 zam" uygulaması kapsa- mına abonelerin yüzde 8'innı girdiği bildirildi. Enerjı Bakanlığı'nca Türki- ye genelindeki tüketim miktar- lan üzerinde yapılan araştırma- da, zamlı tarife kapsamına giren abonelerin oranının Muğla ve Adana'da yüzde 11, Izmir'de yüzde 10 olduğu saptanırken, Ankara ve istanbuPa ilişkin is- tatistiki çalışmalarsürüyor. Yet- kililerbuzdolabı, normal aydın- latma ve çamaşır makınesi gibi günlük ihtiyaçlar için kullanılan cihazlarla bu sınınn aşılmadığı- nı belirtiyorlar. Akaryakıt Tüketim Vergisi düşürüldü Petrolfıyatlamıda ürmanışa önlem Petrolfiyatlarıson yıllann en yüksek düzeyine çıktı. ANKARA (ANKA) - Petrol fıyatlannın dış piyasalarda yük- selmesi nedeniyle oluşan zam baskısını iç piyasaya yansıt- mamaya çalışan hükümet, ben- zin çeşitlerinden alman Akar- yakıt Tüketim Vergisi (ATV) miktarlannı düşürdü. Resmi Gazete'de yayımla- nan düzenlemeye göre kurşun- suz benzinden litre başma ah- nan ATV 280 bin 350 liradan 275 bin 805 liraya, süper ben- zinin ATV tutan 286 bin 900 liradan 282 bin 450 liraya, nor- mal benzinden alınan ATV de 271 bin 200 liradan 266 bin 890 liraya indirildi. Gazyagın- dan alınan ATV tutan 195 bin 300 lıradan 190 bin 170 liraya düşürülürken motorin ve ma- rine diesel'in 181 bin 500 lira olanATV^i 172 bin 100 lira ola- rak belirlendi. Benzin çeşitle- ri için belirlenen tutarlann 9 Ağustos'tan itibaren, gazyağı, motorin ve marine diesel için belirlenen tutarlann ise 12 Ağustos'tan itabaren geçerli olacağı açıklandı. Aynca, kurşunsuz, süper ve normal benzinin Akaryakıt Fi- yat Istikrar Fonu (AFİF) pay- lan 9 Ağustos'tan geçerli olmak üzere sıfirlandı. Kurşunsuz ben- zinin AFİF payı 6 bin 950 li- ra, süper benzininki 6 bin 500 lira, normal benzininki de 6 bin 550 lira düzeyinde bulunu- yordu. Petrol Istasyonlarının depreme dayanıklı altyapıya sahip olmasının zorunluluğuna dikkat çekillyor Akaryakıt kaçaklanna ithal çözüm HAZALATEŞÇAKIR Akaryakıt maddelennin doğru bir şe- kilde depolanamamasının çevreye fatu- rası çok ağır oluyor. Bir damla benzinin 10 metreküp suyu kirletebileceği gibi, toprağa kanşan akaryakıtın temizlenme- sinin maliyeti de oldukça yüklü. Saben Akaryakıt ve Teknik Malzeme- ler Sanayi AŞ Pazarlama ve Satış Müdü- rü Fevzi Apaydm, depremde bazı istas- yonlarda benzin tanklanyla depolan ara- sında bağlantılan sağlayan çelik borula- nn kınlmasıyla akaryakıt kaçaklannın meydana geldiğini belirterek. "Patlama- lann ounaması büyük şansb. Bu tür teh- ükelerin önlenmesi için esnek olan plas- tik borulann kullaıulması zorunhı" de- di. Yeraltı tanklan ve borulannda mey- dana gelen kaçaklan engellemek için yurtdışından teknoloji ıthal eden Saben' in • Yeraltı tanklan ve borulannda meydana gelen kaçaklan engellemek için yurtdışından teknoloji ithal eden Saben Satış Müdürü Apaydın, tank içine yerleştirilen elektronik çubuklarla sızıntılara karşı önlem alınabileceğini belirtiyor. Satış Müdürü Apaydın, tank içine yerleş- tirilen elektronik çubuklarla sızıntılara karşı önlem alınabileceğini söyledi. Apay- dın sorulanmızı şöyle yanıtladı: - Saben'in faafiyet alanlan konusunda bilgi verir misiniz? 1953 yılında kurulan firma benzin is- tasyonlan ve garaj ekipmanlanna iliş- kin parçalarla işe başladı. Petrol istas- yonlanmn yeraltındaki tesisatını, yer- üstündeki makineleri, otamasyon sis- temlerini yapıyoruz. Biz depreme da- yanıklı istasyonlar konusunda bir il- ke imza attık. - Depremedayanıkhteknoktjiye sahip bir istasyonun maliyeti ne kadar? Normal ıstasyonlann iki katınamal olu- yor. Bu nedenle başlangıçta sıcak bakıl- madı. Sadece belli çevrelere satabildik. İstasyonun değeri 300-500 bin dolar ara- suıda değişiyor. Son iki senede 350 is- tasyon satıldı. Daha önceki 6 yılda ise bu rakam sadece 40'tı. Bir istasyonun kurul- ması minimum 2 ay, ortalama 3.5 ay sü- rer. Toplam 11 bayimiz var. - Elektronikaraç tanıma sistemleri ko- nusunda bilgi verir misiniz? Büyük şırketlenn tercıh ettikleri bu sistemle otomobile yerleştirilecek me- kanik chip sayesinde anlasrnalı benzin is- tasyonlanndan hangi otomobilın ne ka- darlık yakıt aldığı herhangi bir kaçak ol- madan öğrenilebiliyor. Büyük işyerle- rinde özellikle fatura kaçağını engelliyor. - Depremlebiriikte özellikfc sokak ara- larma yapılan petrol istasyonlaruun teb- likefiohıpohnadığı konusutarnşüdL Tür- Idye'deki petrol istasyonlannın ahyapıa depreme dayanıkh mı? Altyapıda benzin tanklan ile pompa- lar arasmdaki tesisatı yapıyoruz. Birçok firma bunu çelik borularla yapıyor. Biz plastik borularla yapıyoruz. Benzini ka- çırma şansı yok. Yerin altına kaçan bir damla benzin ,10 metreküp suyu kirle- tebiliyor... Ağustos depreminde önemli bir nokta ortaya çıktı. Çelik borular kı- nldı. Plastikborular, suborusu gibi elas- tiki olduğu için hiçbir hasar olmadı. ÇİFTÇİ DOSTU SADULLAH USUMİ Zeytbıyağı Piyasası da Çöktü Zeytin ağaçlannın birözelliği vardır. Bir yıl çok ürün verir. Ertesi yıl verim dörtte bire, hatta beşte bire kadar düşer. Türkiye'de 1980 yılından bu yana, devlet bolluk yıllannda zeytinyağına hiçbir dönem iyi fiyat ver- medi. Üreticiler bolluğa rağmen zarar ettiler. Yok yıllannda ise, zaten elde edilen zeytin ve zeytinyağı, üreticiterinin masraflannı karşılamayayet- medi. Gene zarar etti. Böylece, 20 yıldan bu yana zeytin ve zeytinyağı üreticisinin yüzü hemen hemen hiç gülmedi. 1999 yılı ürünü azdı. Tariş o günün koşulları için- de iyi sayılabilecek bir fiyat verdi. Üretici de yağı- nı bir anda piyasaya yığmadı. Aralıklarla getirdi. Bu nedenle, tüccar ve sanayici de mal alabilmek için fiyatlan yükseltmek zorunda kaldı. Tariş 990 bin lira verdiği halde, fıyatlar birdenbire bir milyon 150 bin liraya kadar fııiadı. Ancak, tüccar ve sanayici fiyatları düşürmenin yolunu gene buldu... Hükümet, sanayici ve tücca- nn önerisi ile zeytinyağı ithalatına izin verdi. hhalat lafı bile pıyasalan altüst etti. Fıyatlar bir an- da önce 900 bine, daha sonra da 800 bine kadar düştü. Şu sıralardafiyatlar700 bin lira... Üstelik alıcı yok. Sanayici ve tüccar nazlı davrandığı için, üretici elin- de kalan malını satacak yer bulamıyor... Piyasa tam anlamı ile çöktü... • • • Kasım ayında yeni ürün zeytinyağı piyasaya çı- kacak. Bu yıl rekolte yüksek... Ancak, ortam gene iyi değil. Üstelik ürkutücü. Eğer, hükümet ciddi önlemler almazsa milyon- larca zeytinyağı üreticisi malı ile bir kez daha rezil olacak... Malını belki de geçen yıldan daha düşük fiyatlarla satmak zorunda kalacak... Beklenen rekolte 200 ila 220 milyon kilo civann- da. Tüccar ve sanayicıler bolluk görüntüsü vere- bilmek için rekoltenin 250 milyon kilonun altına düşmeyecegini iddia ediyor. Ureticilere göre ise, rekolte 220 milyon kilonun üstüne çıkmayacak. Tariş Zeytinyağı Birliği Başka- nı Cahit Çetin rekoltenin 220 milyon kiloyu, Ayva- lık Ticaret Odası Başkanı Ziya Şansal da 200 mil- yon kiloyu geçmeyeceğı görüşündeler... Fiyat tartışması ise daha şimdıden başladı. Ge- çen yıl açıklanan 990 bin lira alırn fiyatının çok yük- sek olduğunu iddia eden sanayiciler, bu yıl zeytin- yağına 600 ile 700 bin lira arasında fiyat belirlen- mesini istiyoriar. Bunun için Ankara'ya gidip gelmeler, lobi çalış- malan başladı bile... Yayılan haberlere göre, yetki- li makamlar da sanayicilerin istekleri doğrultusun- da düşünüyoriarmış... Üreticiler ve üretici biriikleri ise tam aksi görüş- teler. Yapılan hesaplara göre, bir kilo zeytinyağının maliyeti 1 milyon 250 bin lira. Geçen yıl verilen 990 bin lira bile bu yıl için yetersiz. Fiyat, maliyet hesa- bına göre verilecekse en azından bir milyon 500 bin lira olması gerekir. Fiyat, IMF ile varılan anlaşmaya göre belirlene- cekse, gene de alım fiyatı 1 milyon 300 bin liranın altına düşürülemez. ••• Tariş de sanayicilerin istediği fiyatlara şiddetle kar- şı. Zeytinyağı Biriiği Başkanı Cahit Çetin beklenti- lerini şöyle sıralıyor: 1. Fiyat 1 milyon 500 bin liranın altına düşmeme- lidir. 2. Fiyatın korunması için devlet yardımcı olma- hdır. 3. Ihracat kaydı ile ithalat uygulamalanndan ke- sinlikle vazgeçilmelidir. 4. Dünya Bankası kredi açacak. Hükümet bu kredilerin zamanında ulaşması için gerekli önlem- leri almalıdır. 5. Kilo başına 80 sent prim verilmelidir... Ayvalık Ticaret Odası Başkanı Ziya Şansal da fi- yat konusunda kararlı. Şunlan söylüyor: "En azın- dan bir milyon 500 bin lira olmalıdır ve 80 sent de prim verilmelidir. Aynca, zeytinyağımızı içte tüke- tecek önlemleralınmalıdır. Ordumuzun, devlet ve SSK hastanelerinin zeytinyağı kullanması sağlan- malıdır. Böylece, yılda 800 bin ton ayçiçekyağı it- hal etmekten de kurtuluruz..." • • • Zeytinyağı üretıcısi gerçekten büyük bir sıkıntı için- de... Hükümetlenn ızledikleri yanlış politikalar yü- zünden tüccar ve sanayiciler çuvalla para kazanır- ken üreticiler hep kaybetti. Bu yıl bolluk yılı. Hükümet bu fırsatı değeriendir- meli ve 1 milyon 500 bin lira alımfiyatınıve 80 sent primi zeytinyağı üreticilerinden esirgememelidir... Zeytinyağı üretidsinden hükümeteprim raporu İZMÎR (Cumhuriyet Ege Bürosu) - Başbakan BülentEcevitve ilgili ba- kanlara gönderilen ra- porda, zeyiinyağının di- ğer tanmsal ürünlerle ay- m kapsamda değerlen- dirilmemesi ve IMF' yle yapılan anlaşmalann dı- şında tutulması istendi. Raporda, "400 bin üre- tici ailesi için yaşamsal önem taşryan zeytincilik sektörü prim beklentisi içindedir. Prim olmazsa zeytinlerbu yıl agacta ka- hr" denildi. Dünya sıralamasında ağaç varlığı bakımından dördüncü, zeytinyağı üre- timi bakımından da be- şinci sırada yer alan Türk zeytincilik sektörü, için- de bulunduğu sıkıntılar- dan kurtulmanın yollan- nı anyor. Türkiye'de 28 milyon hektar olan ta- nm alanlannın yüzde 4'ünün zeytinliklerden oluştuğu ve bu alanlar- da yaklaşık 92 milyon zeytin ağacı bulunduğu belirtilirken, sektörün dolaylı olarak 8 milyon kişiye de istihdam olana- ğı yarattığı belirtiliyor. Başbakan'a rapor îzmir Ticaret Borsası (tZTB), Îzmir Ticaret Odası (tZTO), Ege Böl- gesi Sanayi Odası (EB- SO), Ege Ihracatçı Bir- iikleri ile TARİŞ tarafın- dan hazuianan ve Başba- kan Bülent Ecevit ile il- gili bakanlar ve bürokrat- lara gönderilen zeytin- yağı raporunda, zeytin- cilik sektörünü bekleyen tehlikelere dikkat çekil- di. Raporda, ağaç başı- na verimin çok düşük ol- duğu Türkiye'de üretim dönemi önlemlerinin ye- tersizliği ve hatalı hasat uygulamalan nedeniyle sıkmtılar yaşandığı vur- gulandı.