Katalog

5 TEMMUZ 2000 ÇARŞAMBA CUMHURİYET SAYFA JCJJVv-fiıvfİTJ_l. / ekonomi(£icumhuriyet.com.tr 13 Küçük esnafm derdi büyük • İZMİR(AA)- Izmir'in ilçelerindeki küçük esnaf, market ve hipermarketlerin bölgelerindeki ticari hayatı öldürdüğünü belirterek rekabet gücü olmayan küçük esnaf lehine önlemler alınmasını istiyor. tlçe esnaf ve sanatkâr odalan başkanlan, yaşanan haksız rekabet karşısında çaresiz olduklannı, her geçen gün küçük esnafin kepenk indirmek zorunda kaldığını dile getirdiler. KİGBvTe dava yefltisi • ANKARA(AA)- Danıştay Idari Dava Daireleri Genel Kurulu, Kamu Işletmeciliğini Geliştirme Merkezi'nin (KİGEM) Turkcell ve Telsim lisans sözleşmelerinin iptali için açtığı davalardan Telsim "i görüşerek KİGEM'in dava açma ehliyeti olduğuna karar verdi. Bu karann, KİGEM'in bugüne kadar açtığı davalann ilgili mahkemelere gönderilerek esastan görüşülüp karar verilmesini sağlayacağı belirtildi. Singapur MFyi reddetti • SİNGAPUR (AA)- Uluslararası Para Fonu (IMF), Singapur'un merkez bankası konumundaki Para Idaresi'ne (MAS) enflasyon hedefi benimsemesini önerdi, ancak Singapur bu öneriyi reddetti. MAS Sözcüsü Toh Yong Chuan, böyle bir hedefın, enflasyonla mücadelede kredibilite, güvenilirlik kazanmaya çabalayan merkez bankalan için uygun olacağını, ancak Singapur için gerekli olmadığını büdirdi. Hazine'den tahvil ihaiesi • ANKARA(AA)- Hazine Müsteşarlığı, dün gerçekleştirdiği 2 yıl vadeli tahvil ihalesinde nominal 177 trilyon liralık satış gerçekleştirdi. Hazine'nin temmuz ayının ilk ihalesinde, toplam 997 trilyon üralık teklif gelirken net satış miktan 183.3 trilyon lira oldu. 2 yıl vadeli tahvil ihalesinde yıllık basit ortalama faiz yüzde 40.28, bileşik ortalama faiz yüzde 46.79 olarak gerçekleşti. Petrol üretîcisi kaygılı • BAĞDA17TAHRAN (AA)- Suudi Arabistan'ın, fiyaöarda gelecek günler içinde düşüş olmaması durumunda petrol arzıni üçüncü kez arttıracağını açıklamasına lran ve Irak tepkı gösterdi. Irak Petrol Bakanı Amir Muhammed Raşid, 'üretim miktan hakkında Petrol Ihraç Eden ÜlkelerÖrgütü—— (OPEC) bûnyesinde vanlan uzlaşmayı hiçbir üyenin tek yanlı olarak bozmaya hakkı ohnadığını' söyledi. OPEC, üye ülkelerin anlaşmasıyla bu yıl içinde günlük petrol arzında iki kez artış yapmış, ancak bu artışlar fiyatlan aşağı çekmekte yetersiz kalmıştı. Haziran ayında beklentilerin üzerinde gerçekleşen düşüş, canavarla savaşımı yeniden tartışma masasına yatırdı Enflasyon sarmah lanhyor ııııı?~W ~Wazirandayüzde 1 'in altında enflasyona ulaşılmasına karşın özellikle akademisyenler m—m sonuçlara "temkinH ve endişeli"yaklaşıyorlar. Enflasyonun bash altında JL M~ düşürüldüğünü ifade eden ekonomisîler, özellikle çalışan ve üretenlere yönelik bashmn gelecekyıl devam etmesinin imkânsız olduğunu belirterek 2001 yılı için söz konusu politikayı "sürdürülemez " şeklinde yorumluyorlar. Hükümetin yüzde 25 olarak açıkladığı enflasyon hedejinin tutmayacağı beklentisi ile herkes bu rakamı yüzde 30-35 'e çekerken, aradakifarkın makro ekonomik dengeleri bozacağı kaydediliyor. m ınflasyon rakamı, başta hükümet olmak üzereprograma destek veren Türkiye Odalar m^ ve Borsalar Birliği ve Türkiye Ihracatçılar Meclisi tarafindan başarı olarak * -^ algılanarak "enflasyon sarmah bitiyor" şeklinde değerlendiriliyor. Oldukça iyimser olan bu yaklaşımda, yıllardan sonra enflasyon rakamının aylık bazda yüzde 1 'in altında çıktığı ve bunun daprogramm tuttuğunun işareti olduğu ifade edilirken, Maliye Bakanı Sümer Oral'ın "Hükümet buprogramı uygulamakta kararlı ve hükümetin ömrü buprogramı sonuçlandıracak kadar uzun olacak " açıklaması dikkat çekti. Temkinliler, baskı altında duşen enflasyonun tehlikesine dikkat çekti 'GizJi ctteşi gibiyükselebüir Haziran ayı enflasyonu son yılların en düşük ra- kamına inerken uzmanlar, gelişmelere "endiseli ve tedbirtT bakıyorlar. Kimi akademisyenler, çalışan ve üretenlere fatura edilerek baskı altında düşürü- len enflasyonun, 2001 yılında "gizli bir ateş" gibi yükseleceğini belirtiyor. Hükümetin 2000 yılj he- definin sapmasının makro ekonomik dengedeki bo- zuhnayı ortaya çıkaracağını kaydeden akademis- yenler, özellikle kur ve enflasyon arasındaki far- kın devalüasyon baskısı yaratacağmı vurguladı- lar. - tstanbul Ünrvershesi tktişat Fakültesi öğretim üyelerinden Prof. Dr. tzzettin Onder: Hükümet bas- kı ile enflasyonu tutarken sosyal dengeyi çok da- ha fazla bozdu. Önümüzdeki yıl bastınlmış ke- simler ayağa kalkabilir. Öte yandan, özellikle fi- nans kesimi kredilerde çok fazla açıldı. Krediler- deki artış nedeniyle ekonomide bir canlanma ya- şandı. Ancak bu köpük canlanmaya dikkat etme- li. Batık kredıler gündeme gelebilir. - Ankara Üniveratesi Siyasal BilgUerFakültesi öğ- retim üyesi Prof. Dr. Oğuz Oyan: Enflasyon oran- lannda bir düşme olmayacak. Yıl sonu TEFE ora- nının yüzde 35, TÜFE'nin ise yüzde 40 olması bek- lenmelidir. 12 aylık ortalamada ise büyük olasıhk- la TEFE'de yüzde 45, TÜFE'de ise yüzde 50'nin üzerinde bir artış gerçekleşecektir. Özel imalat sa- nayii fiyatlanndaki yüzde 2.2'lik artış, özel sek- törde enflasyona karşı direncin varhğını gösteri- yor. - tstanbul Bilgi Ünrversitesi tktisadi ve Idari Bi- Bmler Fakültesi Dekanı Prof. Dr. Taner Berksoy: Sonbahardan itibaren enflasyon rakamlannın yük- selmesi rnürnkün. Yıl sonu enflasyonunun TEFE'de yüzde 30, TÜFE'de ise yüzde 30-35 aralığında seyredeceğini tahmin ediyorum. Programm ilk yılında çalışanlann üzerine ciddi bir maliyet yüklendi. 2001 yılında bunu yürütmeniz pek mümkün değil. - tÜ-Iktisat Fakültesi öğretim üyesi Esfen- der Korkmaz: Hedeflenen enflasyonla ger- çekleşen enflasyon arasında 10-15 puanlık fark çıkacağı görünüyor. Bu da makro dengelerin bozulması anlamını taşıyor. Kurlarla enflasyon arasındaki fark, devalü- asyon baskısı yaratacaktır. Aynca dış dengenin bozulması dikkat çekici. İlk üç ayda 2.6 milyar dolar açık veril- di. Fark artarsa bu yıl sonunda açık 10 mil- yar dolan bulur. Bunun da devalüasyon baskısı söz konusu. - Kamu-Sen Genel Başkam Resul Akay: Kamu çalışanla- nnın enflasyon kayıplan yüz- de 23.4 oranına ulaştı. Hükü- metin öngördüğü ekonomik ' iyileşme 13 aydan bu yana ger- çekleşmedi. Kamu çalışanlannın bu kayıplan ödenmeli. - CHP Ekonomi Masası: Haziran ayında TEFE ve TÜFE'nin son yıllardaki en düşük aylık fıyat artışlannın gerçekleşmesi mevsimsel. Çekirdek enflasyon oranı, önümüzdeki aylarda tüketici fiyatlannın artışuıı körükleyecektir. iyimserlere göre, enflasyonun yenileceği yönündeki umutlar yüksek 'HedeftuttUypmgnmıadernn'Haziran ayı enflasyon rakamı başta hükümet çevresi olmak üzere sanayici ve işadamlan tarafindan oldukça olumlu algılandı. Maliye Bakanı Sümer Oral, hükümetin enflasyonla mücadelede kararlı olduğunu belirterek "Bu programı uygulamakta kararlıyız ve bu hükümetin ömrü de bunu uygulayacak kadar uzun olacakür" derken enflasyonla mücadeleye destek veren TOBB ve TtM yaptıklan ortak açıklamada, "enflas- yon sarmalının kınldığını" öne sürdüler. MaliyeBakanıSümerOral: Uygulamaya koydugumuz 3 yıllık enflasyonla mücadele programı başanya ulaşacak. Hükümet bu programı uygulayacak, ömrü de uygulayacak kadar uzun olacaktır. Aylık bazda fiyat artışlan 9 yıl aradan sonra ilk kez yüzde l'in altında çıktı. Enflasyonu yenme konusunda kesin kararlıyız. Programın birinci önceliği enflasyon. Ancak büyümeye de önem veriyoruz. Harcama reformu da son biçimini almak üzere Bakanlar Kurulu'nda bir kez daha görüşüldükten sonra uygulamaya konulacak. ATO Başkam Sinan Aygün: Haziran ayı rakamlan ümit verici. Ancak hükümet enflasyonla mücadeleyi piyasalarda durgunluğa yol açmadan sürdürmeli. Türkiye Odalarve BorsalarBirliği (TOBB) Başkam Fuat Miras ve Türkiye îhracatçdar Meclisi (TtM) Başkam Okan Oğuz: Programın uygulamaya konulduğu yıl başından bu yana süren düşüş trendı Türkiye'nin enflasyon sarmalını kırdığını gösteriyor. Haziran ayı enflasyon rakamlannın yüzde 1 'ın altında olması, enflasyonla mücadelede dönüm noktasını oluşturdu. Ortaya çıkan sonuç, enflasyonun kalıcı olarak yenileceği yönündeki umudumuzu güçlendirmiştir. Gerek kamu gerekse özel sektörün enflasyonun yenileceğine yönelik inancının pekişmesı ve program hedeflerine uygun eylemlerde bulunulması halınde Türkiye, yüzdeli aylık enflasyon rakamlannı tarihe gömecektir. YabanaSermaye Derneği Başkam FarukYÖneyman: Üyelerımizin yüzde 87'sı enflasyonun hızının yavaşlayacağını öngörüyor. YASED üyeleri 2000 yılı sonunda TÜFE'nin yüzde 37.02 ve TEFE'nın de yüzde 33.73 olmasını beklıyor. Türkiye"deki yabancı yatuımcılann yüzde 83'ü, Türkiye*dekı ekonomik ortamın daha iyiye gideceğini düşünüyor. Dünya Bankası Türkiye Direktörü Ajay Chhibber: Türkiye ekonomisi canlanmaya başladı. Enflasyon beklenen oranda duşecek. Haziran ayı verilenne göre ekonominin doğru yolda olduğu görüldü. Enflasyonun düşüş sürecinde, sektör açısından çok daha az kâr etme imkânı olacaktır ve bunun için birtakım önlemler almak gerekecektir. Ancak mali sektördekı geçiş süreci içinde birtakım gelişmeler olabilir, bunu örilemek için çok ciddı tedbirler alınabılir. Maliye ve Çalışma Bakanlıkları, tasandaki vergi teşvikleri konusunda anlaşamadıBireysel emekBlikte 3 görüş ayrıhğı EkonomiServisi- Sosyal güvenlik ku- ruluşlaruıın tek çatı altında toplanma- sında görüş aynlığına düşen Maliye Ba- kanlığı ile Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanhğı, bireysel emeklilik yasa tasa- nsındaki vergi teşvikleri konusunda da ortak bir görüşe varamadı. Stratejik, Teknik, Ekonomik Araştır- malar Merkezi tarafından düzenlenen "Bireysel Emeklilik Sisteminin Değer- lendirilmesi' 1 konulu panel, Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanı Yaşar Oku- yan'ın kanlımıyla dün yapıldı. Okuyan, Türkiye'de kaynak yetersizliğine baglı ya- şanan problemler ve temel sosyal gü- venlik ilkelerine aykm uygulamalar ne- deniyle mevcut sistemin knze düştüğu- nü söyledi. Okuyan, bu sistemin tamamen mev- cut sistemi tamamlayıcı nitelikte gönül- lü katılıma dayalı ek emeklilik sistemi olduğunu anlattı. Okuyan, "EmeknSan- dıgYnı bunun dışında tutmak istiyorlar. Bireysel emeklilik sisteminin vergi teş- viklerikonusunda Maliye Bakanhğıvebü- rokratian ile farklı değerlendirme için- deyiz"dedı. Maliye Bakanhğı Gelirler Genel Müdürlüğü Daire Başkam Cihan Terri ise bireysel emeklilik sisteminin des- teklenmesini, ancak sistemin adaletli bir zemine oturması için gereken düzenle- melerin yapılması gerektiğıni söyledi. Lassa alın, "yol yardımı"ndan ücretsiz* yararİanın. "Nerede bunun karbüraförü?" LASS A Yofyarehmı, aşağıdaki hizmeden kapsamaktadır • Aıaan çdahnesı • Araan vmç le kunanlması • Araan kıılfantiamaytşL nedemyie konakiama • Araan emanet ve ınuha&zası • Araan anzakndtğı yerde lasoğm stepne de değçûntmesr Lassa'dan, binek oco sahiplenne, yepyeni bir hizmet. Dört ya da iki bınek lastıği aiın, bir yıl ya da altı ay süreyle. ucretsiz* yol yardımı hakkını kazanm. TurkiyeYun her yerinde. Şehir içi ya da dışında.. Günün ya da gecenın her saatinde.. Akünün bimesnden tutun, bujilerin ıslanmasına kadar aracınızın yolda kalmasına yol açacak her sorun, sizin için sorun olmaktan çıksın. Lassa'lannızı alın. "Yol Yardanı" -—numaıasınıaraym, araornzı en yaktn servse götürecek bir çekici, hızla ulaşsın size. * Ücretstz yol vardımı belıriı Itmıtierie sımriutır lımiıler aşttdtğıttda, aştlan ktstfn tçm ucret alınır Bu bizmA ıvrmittde Yol Yanhmı çtkamnast buhtnan bman lassa sattsnctlakmndageçerikttr LASSA Dû^akamuoyundaadımsıksıkprotestolariaduyuranFUipinleryine U g i n ç b i r e > 1 e m e ^ e o l d u B u tez ^ ^ gerçeijieç,^^,,^ ü c r e t arbşlanndan tnemnun ohnayan iç çamaşın sektörü çataşanlanydL Dünyaca ünlü iç giyim fîrması Triumph Internarional'in işçileri, başkent Manila sokaklarını "Uginç" giysileri ile işgal ederek protestolannı dile getirdiler. (Fotoğraf: AP) ABD'DE KADIN VE ERKEK ARASINDAKÎ GELİR UÇURUMU KAPANIYOR Iş yaşaııııiKİa 'nîhayet' cinsel eşitlik NEW YORK (AA) - Feminist hareketin uzun yıllar savaşımını verdiği 'eşit ise eşit ücret' ilkesi- nin ABD çalışma yaşamında önemli bir gehşme kaydettiği bil- dirildi. New York'ta yayımlanan Working VVoman (Çalışan Ka- dın) dergisının konuyla ilgili araş- tmnasmda, ABD'de kadm çah- şanlann bazı sektörlerde erkek meslektaşlanyla gelir eşitliğini sağladığı, hatta bazı sektörlerde geride bıraktığı ortaya çıktı. Araştrrmaya göre, kadın ve er- kek çalışanlar arasındaki eşitsiz- lik ortadan kalkmamakla birlik- te zaman içinde ciddi bir azalma eğilimine girdi. Araştırmanm bulgulan, Çalış- ma Bakanhğı'nın konuyla ilgili ve- rileriyle uyum gösteriyor. ABD Çalışma Bakanlığı'nın verilerine göre, konuyla ilgili kayıtlann tu- tulmaya başlandığı 1979 yılında, erkeklerin kazandığı her 1 dola- ra karşı 72.5 sent kazanan kadm- lar, aradan geçen 21 yılda gelir- lerini 14 sent arttırarak bu oranı 1 dolara karşı 76.5 sente çıkardı- lar. Bununla birlikte, kadın -erkek ücret oranının sektörlere göre bü- yük değişiklik gösterdiği kayde- diliyor. Geleneksel sanayi kolla- nnda erkekJer ağırlıklannı korur- ken, tıbbın bazı kollannda ve rek- lamcılıkta kadınlar ağır basıyor. Özellikle reklamcüığın, giderek kadınlann ağır bastığı bu- sektör haline geldiğini gösteren araştır- maya göre, bu alandaki kadın yö- neticilerin ücretleri erkek mes- lektaşlannınkini geride bırakıyor. Yine de kadınlann önünde kat et- meleri gereken uzun bir yolun bu- lunduğu belirtih'yor. Eşitlik eğili- minin güçlenmesine rağmen er- keklenn iş yaşamındaki üstünlük- lerinden kolay kolay vazgeçme- dıkleri bildinlıyor. Araştırmaya göre, birçok sektörde kadmlarla erkekler ışe eşit ücretlerle başla- malanna rağmen, zaman içinde erkekler daha yüksek mevkilere gelerek daha fazla ücret alıyor. ' 100 şirketin hisse senedi Nasdaq Borsası'nda işlem görüyor Israil yüksek teknoloji atağında TEL AVtV (AA) - Israil'de yüksel teknoloji hız- lı bir canlanma sürecine girdi. Eskı SSÇB'den ge- len l milyon Yahudi göçmenın desteğıyle kalıfikas- yonu giderek artan işgücü, bilgisayarın orduda yo- ğunkullanımrnın getirdiği yararlann gözlenmesi ve hükümetin girişimciliği des- teklemesi sayesinde Israil'de yüksek teknoloji alanında faali- yetgösteren yeni şirketlerin sa- yısında son 10 yılda büyük ar- tış gözlendi. Amerikan mali danışmanlık şirketi Price Waterhouse'a gö- re, îsrail bir Amerikan eyaleti olsaydı risk sermayesi fonlan temininde yedinci sırada olacaktı. Şu an yüksek teknoloji dahnda fa- alıyetgösteren 100 Israil şirketinin hisse senedi, Nas- daq Menkul Kıymetler Borsası'nda işlem görüyor. Israil'in en tanınan yazılımlanndan olan Mirabi- iis, milyonlarca kullanıcının bulunduğu piyasada I Seek You adındakı anında mesaj yollama progra- • Işgücünde kalitenin giderek artması ve devletin bu alanda girişimciliği desteklemesi en büyük etkenler. mıyla Internet sohbetlennde insanlann birbirlerini kolaylıklabulmalannı sağhyor. Bilgısayarekranın- dakı herhangi bir kelimeyi Ingilizceden anında 12 farklı dile çeviren Babylon.com yazıhmı. üç yılda 4 milyon Internet kullanıcısı tarafindan bilgisaya- nna yüklenerek en çokragbet gö- ren programlardan biri haline gel- di.lsrail'de 10 yıl önce özelleştir- meler baglayıncaj devlet vıiksek teknoloji alanmdayerrikurulacak şirketlere sermaye ve teşvikler sundu. Bu destekler. eskıden dev- let kurumlannda çalışanlann ken- di işlerini kurmalarını sağladı. Bu ülkede mecburi askeruk hizmeti, kadın-erkek birçok kişinin milyonlarca dolarhk yüksek tekno- loji projelerini görmelerini sağhyor^ Mühendisler askerlik görevleri sırasında, ülkenin füze saldınla- nna karşı korunmasından savaş oyunlannın bilgi- sayar ortamında benzeaminın yapılmasına kadarbir- çok işe yardım ediyor.