Katalog

26 TEMMUZ 2000 ÇARŞAMBA CUMHURİYET SAYFA D I Ş H A B E R L E R dishab@cumhuriyet.com.tr 11 Ankara'ya geldi Talabani yardım istedi • Irak'ta yoğunlaşan Saddam Hüseyin tehlikesi, PKK'ye desteği nedeniyle Türkiye'den tepki gören Talabani'nin Ankara'yla yakınlaşmasına neden oldu. ANKARA(Cumhuriyet BÖ- rosu) - Irak Kürdistan Yurt- severicr Bırlığı (IKYB) lide- ri CeUl Talabani 1998 yılın- danbuyana Kuzey Irak'ınte- rör örgütü PKK'den anndınl- ması için çaba harcadıklan- ıu öne sürerek, "PKKpoliti- kalanmmn Tiırfciyprarafro- dantatminedkibuhınduğu- nu sanıyOTum" dedi. Başba- kan BülentEcevk, KYB'nin PKK'ye karşı etkili önlem- ler alrnaya başladığını belir- terek, "Bunutakdirledeğer- lendiriyoruz" dedi. Talabani dün Ankara'da Başbakan Ecevit ve Dışişleri Bakanlı- ğı yetkilileri ile görüştü. Ece- vit'e bölgede yaşanan son gelişmeler, PKK politikası, ABD, Ingiltere, Fransa, Su- riye ve tran'da yaptığı temas- lar hakkında bilgi veren Ta- labani, "Ankara Süred"nin yeniden başlamasını istedik- İenni belirterek Ecevit'ten tavsiye ve destek istedi. Ta- labani, Irak yönetimininKu- zey Irak'a saldıracağı haber- lerinin ammsatılması üzeri- ne, u Bu haberler yeni değfl. Ama ben Saddam'uı sakb- rabileceğini sanmıyorum" dedi. Gûndeme gelen konu- lar ana hatlanyla şöyle: Saddam'a karşı gûvence: 36. paralelin güneyındekı Irakbirliklennde yaşanan ha- reketlenme Talabani'yi en- dişelendiriyor. Talabani, DCDP'nin Irak ile ortak sal- dında bulunmasından çeki- niyor. Bu tehhke Talabani'nin Ankara'yla yakınlaşmasına ve güvence aramasrnaneden oldu. PKK'ye önlemler:Türki- ye'nin lojistik ve askeri egi- tim destegi çerçevesinde DCDP ile geuştirdiği ilişki, PKK ve IKYB'nin güç yitir- mesıne neden oldu. Talaba- ni yakın dönemde PKK'ye karşı Türkiye'nin çıkaıiannı dıkkate alan bir politıka iz- kmeye başladı. Talabani, böl- gelerini PKK asken varlığın- dan anndırdıklannı, öne sür- dü. -EKDP'ninbaskKuuşik*- yete Talabani, Türkiye ile ya- pılan tıcaret ve ulaşımda Ha- bur Kapısı'nın DCDP dene- timinde obnası nedeniyle bü- yük sıkıntı yaşıyor. Tûrkmenlerin güvenliği: Talabani ile yapılan görüş- melerde, IKYB denetimin- deki bölgedeki Tûrkmen- ler'in güvenliği konusunda uyanda bulunularak, Kuzey Irak'taki otorite boşluğunun Türkmenler'e zararvermesi- ne izin verilmeyeceği vurgu- landı. ırak'a destek TankAziz Rusya'da Dış Haberier Servisi - Irak Başbakan Birinci Yardımcısı Tank Aaz, resmi bir ziyaret için Rusya'nın başkenti Moskova'ya gitti. Aziz'in 4 gün sürecek zıyaretinde ağırlıklı olarak Irak'a uygulanan Birleşmiş Milletler (BM) yaptınmlannın hafifletilmesinin sağlanması ele alınacak. BM Güvenlik Konseyi'nin 5 daimi temsılcisınden biri olan Rusya, Irak'a 10 yıldır yaptınmlann kaldınlmasını istiyor. Dün parlamentonun alt kanadı Duma'da bir konuşma yapan Aziz, bugün Devlet Başkanı Madimir Putin'le görüşecek. Irak Devlet Başkanı Saddam Hüseyin'ın bu yıl içinde Rusya'ya gitmeyi tasarladığı, Aziz'le Putin'in bu gezinin aynntüannı ele alacaklan belirtiliyor. Kuzey Kıbns'taki CTP'nin lideri Talat, ekonominin, Ankara'nın mali kararlannın ardından bozulduğunu belirtti 'Ekonomiyi Türkiye çökertti' Mehmet Ali Talat ÂKTC'de batan ve faaliyetleri dondunılan 7 bankada mudilerin 150-200 trilyon lira alacağı olduğu belirtiliyor. BANUSALMAN ANKARA - Kuzey Kıbns Türk Cumhu- riyeti'nde (KKTC) batan ve faalıyetlen don- durulan 7 bankada toplam 150-200 trilyon liralık batan mevduat bulunduğu belirtiliyor. Cumhuriyetçi Türk Partisi (CTP) Genel Başkanı Mehmet AM Talat, Kıbns ekono- misinin zaten depresyonda olduğuna, an- cak çöküntünün Türkiye'nin aldığı mali politika kararlannın ardından geldiğıne dikkat çekerek "Tûridye, 5 bankaya ei koy- du. Biz niye dfcoymadık?Türkiye'deki ma- E politikalarbı Ugili değişiklikler Kıbns'a yansmlmadr dedi. Mudı temsılcısı Öntaş Düzgfin de batan bankalann büyük ölçü- de aile şirketi gibi olduklannı ve halktan topladıklan paralan Türkiye'de borç kâğı- dı, repo gıbı değerlendirdikleriııi söyledı. Türkiye'nin 5 bankaya el koymasının ar- dından KKTC'de önce 4 banka battı. Tür- kiye'de el konulan Yurtbank'ın sahibi AK Balkaner'e ait Kıbns Yurtbank, Kıbnslı Tekin Birinci aılesıne ait Hürbank, arma- tör Fehim Kfiçûk' e ait Kıbns Finansbank, önceleri bankerlik yapan, tekstilin yanı sı- ra pek çok alanda faaliyeti bulunan ve Türkiye'de de yatınmlan olan Efanas Gü- zelyurthı'ya ait Everestbank'ın batışının ardından, Asil Nadir'e ait Endüstri Ban- kası ile RaufDenktaş'ın oğlu SerdarDenk- taş'ın kayınpeden Saüh Boyaa'ya ait Kre- di Bankası'nın faaliyetlen 6 ay süreyle donduruldu. 4 bin kamu çalışanının gıda ticareö yapmak üzere oluşturduğu koope- ratifin kurduğu PEYAK Bankası da 6 ay süreyle mevduatlan dondurdu. Kıbns ekonomisi 'depresyonda' Kıbns'ta meclısi basan, dün de oturma ey- lemı yapan ve batan bankalarda alacaklan olan mudilerin sorunlanyla ilgili olarak CTP Genel Başkanı Talat, Cumhuriyrt'in sorulannı yanıtladı. Talat, Kıbns ekonomi- sinin uzun süredir "depresyonda" olduğu- nu belirtırken şöyle konuşru: "Bu çöküntü tabii ki Türkhe'nin mali pofitikalaria ilgilikarariansonucuortayaçık- .KTC'DEMECLÎSÎBASANLAR ARASINDA 'PROVOKATÖRLER 'ÎNDEBULUNDUĞUBÎLDÎRÎLDÎ Başbakanlık önünde oturma eylemi REŞATAKAR LEFKOŞA-Kuzey Kıbns Türk Cumhuriyeti'nde (KKTC) önce- ki gün gerçekleştirilen ve Cumhu- riyet Meclisi'nin işgaline kadar varan mudi eyleminin ardından tutuklananlann sayısı 55'e yük- seldi. Tutuklulann serbest bırakü- masını isteyen 44 örgüt, başba- kanlık önünde oturma eylemi dü- zenledi. Geniş çaplı bir soruştur- ma ve araştrrma operasyonu baş- latan KKTC polisi, meclısin işga- li eylemine katılan ve tutuklanan- lann önemli bir bölümünün ban- ka mudisi olmadığını saptadı. Polis, meclisi basan eylemcile- ri göz yaşarücı bombalar kullana- rak dağıtmışn. Polisin bu yönde- ki raporuna dayanarak dün bir ba- sm toplantısı düzenleyen Cum- hurbaşkanı Vekili ve Cumhuri- yet Meclisi Başkanı Ertuğrul Ha- sipoğtu, aralannda aşın sol gö- rüşlü siyasi parti temsilcilerinin de bulunduğu, Rum yanlısı 10 ki- şinin tutuklanarak sorgulandığı- nı açıkladı. Hasipoğlu, tutuklanan provokatörlerden 7'sinin mahkemeye çı- kanldığını belirtırken, eyktn öneesindeki istihbarat raporlannın doğru çıktığını, Gü- venlik Kuvvetlen Komutanlığı'nın karar- h tutumu sayesinde daha büyük olaylann önlendiğini söyledi. Meclisin işgali eylemi sonrasında baş- bakanlık, maliye bakanlığı ve TC Büyükel- Ptofis, meclisi basan eyiemcOerigöz vaşartra bombalar kuHanarakdağrtü.Olaylarda55kİ5itııtuldandL(REUTERS) çiliği gibi yerlerin işgali dahil olmak üze- rcyenı eylemlerin planlandığını ve bunda- ki amacın, devletuı dıştakı ımajını bıtir- mek olduğunu savunan Hasipoğlu, önceki gün gerçekleştirilen eylem srrasında 3 po- lis ve 6 resmi hizmet aracının hasar gördü- ğünü anlattı. Hasipoğlu, KKTC'de gösteri ve yürüyüşleri düzenleyen bir yasa bulun- madığını, son 26 yılda bu tür bir eylem gerçekleştirilmedıgi için polisin müdaha- le etmek zorunda kalmadığını anımsattı. Meclisin işgali sırasında muhalefetteki Cumhuriyetçi Türk Partisi lideri Mehmet AB Talat'ın salona girdiğini ve tezahürat- la karşılandığını ıddıa eden Meclis Başka- nı Hasipoğlu, kürsüden konuşma yapan mudi temsılcisi OntaşDüzgün'ün de bu partinin ileri gelenlerinden olduğunu vurguladı. Bu arada KKTC Meclisi'nin işgali eyle- mine katılan ve tutuklanan 55 ki- şinin serbest bırakılmasını talep eden 44 örgüt, dün başbakanlık önünde bir oturma eylemi gerçek- leştirdi. Hükûmete suçlama Aralannda Cumhunyetçi Türk Partisi'nin (CTP) yanı sıra par- lamentoda temsil edilmeyen aşı- n sol görüşlü Yurtsever Birlik Hareketi temsilcilerinin de bu- lunduğu 70 temsilci, turuklulann derhal serbest bırakılmasını is- tedi. Orgüt temsilcilen kendi ara- lanndan 7 kışilik bir heyet seçe- rek, hükümet yetkilileri nezdin- de girişim yapılmasını kararlaş- tınrken, Başbakan Derviş Erog- lu ile Devlet Bakanı ve Başbakan Yardımcısı Mustafa Akına, örgüt temsilcilerinin görüşme talebine olumsuz karşılık verdi. Eyleme katılan 44 örgüt adına bir açıklama yapan Kıbns Türk öğretmenler Sendikası Genel Sekreteri Va- rol Öztug, bir yandan hükümeti suçlarken dığer yandan Cumhurbaşkanı Rauf Denk- taş'rn mudi eylemını bahane ederek başkan- lık sistemini gündeme getirmesini eleştir- di. Öztuğ, meclisin işgali eylemine katüan- lar arasında başkanlık sistemini savunan kişilerin de bulunduğuna dikkat çekti. Prag'da uluslammsı kongre Romaıılara yeni diuıyada yeryok Dı; Haberler Servia - Dünyanın dört bir yanın- dan Çek Cumhuriyeti'nin başkenti Prag'agelen Ro- man (Cingene) liderler, dört gün boyunca yeni dünya düzenrndeki yerle- rini ve Avrupa'daki ay- nmcıhğı tartışacaklar. Uluslararası Roman Birliği'ne üye 250 lider, kongrede Avrupa, Ame- rika ve Asya'daki yakla- şık 7-12 milyonRoman'ı temsil ediyor. Beşincisi düzenlenen kongrenin sonuncusu, Polonya'nın başkenti Varşova'da 1990'da yapıhmştı. Li- derler, toplantı- nınilkgününde, Avrupa Güven- lik ve Işbirliği Teşkilatı'nın (AGtT) Ulusal AzınlıklarYük- sek Komiseri MaxvanderStD- d'in Romanlar- la ilgili raporu- nu ele aldılar. Van der Stoel'in raporunda, De- mir Perde' nin 10 yıl ön- ce yıkıldığı, buna karsın Avrupa'da yıkılması zor yeni duvarlar oluştugu- na dikkat çekiliyor. Ro- manlann büyük çapta ay- nmcılıkla karşı karşıya kaldığı belirtilen raporda, "Romanlar, Avrupa'mn yenigüvenHk\«refahdü- zeninin dışında bırakd- mışlardırn deniliyor. 4 günlük toplantıda, Kosova'daki Romanla- nn yaşadığı sıkıntılar, Rornanlann haklannı ko- rumak için yapılması ge- rekenler ve bir "Roman • Dogu Avrupa'da sosyalist dönemin sona ermesi Romanlan sefalete sürükledi. Avrupa Parlamentosu" oluşturulması gibi ko- nular ele alınacak. DoguAvrupa'daki sos- yalist yönetimler döne- minde Romanlar, bütün bireylerin eşit olarak eği- tim olanaklanndan ya- rarianmasını, bannma ve iş gereksinimlerinin sağ- lanmasını öngören sis- tem sayesinde toplum- sal ve ekonomik aynm- cılıkla karşılaşmıyorlar- dı. 1989'danitibaren Do- gu Avrupa'da serbest pi- yasa ekonomisine geçü- mesiyle Romanlar bütün haklannı güvencelerini yitirdiler ve ta- mamen toplum dışı kaldılar. Ro- manlar, özellik- le piyasa ekono- misinin başansız olduğu Güneyve Orta Avrupa'da büyük haksızhk- lar ve aynmcılı- ğa maruz kalı- yorlar, çok kötü koşullar- da ve yoksulluk içinde yaşamlannı sürdürmeye çalışıyorlar. Romanlara en fazla ay- nmcılık uygulayan ül- keler arasında özellikle Cek Cumhuriyeti ve Slo- vakya başı çekiyor. Kongrenin Prag'da dü- zenlenmesı bu açıdan simgesel bir önem taşı- yor. Avrupa Roman Mer- kezi'nin verilerine göre, Romanya'da 1.8-2.5 mil- yon, Bulgaristan ve Ro- manya'da 800 bin, Ma- caristan'da 600 bin, Slo- vakya ve Türkiye'de 500 bin Roman yaşıyor. Doğu Avrupa'daki Romanlar çok güç koşuDar aranda yaşryorlar. ti. Kıbns'a mafi poütikalarla ilgüi değişk- ükler yansmlmadL Kıbns tek başına bu vü- kü kakhramaz Doğru dürüst bir hüküme- te ihtiyaç vanhr. Bizim hükümet mutemet; işi, Türkiye'den geleni dağrtmak.Türkiye de böyk istiyor. Böyle olunca Türkiye ne der- se onu yapıyoruz. Mudilere ödeme yapıl- ması da ekonomiyi kalkmdırmaz. Ekonomi- nin güçlenmesi için üretim artnnlmaü." llk 4 bankada batan paranrn 70 trilyon li- ra olduğunu, ilk olaylar çıktığında hüküme- tin hiçbir çaba ortaya koymadığını söyle- yen Talat, "Adeta seyredDdi'' dedi. Talat, Tür- kiye"den ılk aşamada bir miktar para geldi- ğini, ancak bunun "enflyeük" bir miktar olduğunu belirtti. Talat, bu bankalann sa- hiplerinin de Türkiye'de olduğu gibi şirket- lerini fmanse etmek için bankalan kullan- dıklannı kaydetti. Mudi temsılcisi Öntaş Düzgün ise batan bankalarda parası kalan 50 bin mudi bulunduğuna, bunun KKTC'de- ki 18 yaşüstü nüfusun neredeyse yansı ol- duğuna dikkat çekti. Henüz yeterli incele- meleryapılmadığı için bu bankalarla ilgi- li olarak mahkeme aşamasına gelinmedi- ğini belirten Düzgün, bu olaylardan son- ra Kıbns'ta 30 banka ve her birinin 5-6 şu- besi olmasına karşın denetlemekle görev- li KKTC Merkez Bankası 'nin yalnız 8 de- netçisinin olduğunu bildirdi. 'Bankalar kuüanıldı' Bu bankalann, mevduatlan bir miktar güvenceye alan yüzde 15 munzam kar- şüığı yükümlülüğunden de 20-40 trilyon liralık mevduat toplasa bile bunu 2-3 tril- yon lira göstererek kaçtığını anlatan Düz- gün, KKTC Merkez Bankası Müdürü'nün Türkiye'den atandığını, yerel makamla- nn bunu denetlemede problemleri oldu- ğunu söyledi. Düzgün, bu bankalann Ulusal Birlik Partisi, Demokrat Parti ve cumhurbaş- kanlığı seçimleri sırasında kullamldığı- nı savladı. Düzgün, şu anda KKTC'de- ki tüm bankalann zorda olduğunu, çün- kü halkın günü gelen parasını çektiğini, bankalara nakıt akışının "aflr" olduğu- nu kaydetti. Kıbns halkmın, Türkiye'ye "IMF'yie belli mutabakaüara vanrken btırayı yok sayması nedeniyle kızgm ol- duğımu" söyleyen Düzgün, seçimlerön- cesinde imzalanan ve 18 ay içinde mu- dilere ödemelenn yapılması yönündeki protokolün, seçimden sonra Maliye Ba- kanlığı tarafından tek taraflı olarak kal- dınldığını anımsattı. Düzgün, bu proto- kolün devam ettiğinin başbakan tarafın- dan açıklanmasını, maliye bakamnın is- tifasını ve yeni batan bankalar için de ödeme takvimine ilişkin protokol yapıl- masını istediklerini bildirdi. Menagarişvili ile Cem, Trabzon'dabir araya geldi 'Boru lıatlanııııı güvenliği bütün bölgenin sorunu 9 AHMETŞEFtK TRABZON- Dışişleri Ba- kanı tsmail Cem ile Gürcis- tan Dışişleri Bakanı trakli Menagarişvili, Bakû-Tiflis- Ceyhan güvenliğinin nasıl sağlanacagı konusunun katı- lımcı bütün ülkelerle birlik- te ele alınması karanna var- dılar. Bakanlar, Azeri doğal- gazının Türkiye ve Avrupa'ya taşınması konusunun da önü- müzdeki günlerde netlik ka- zanacağını belirttiler. Trabzon'da önceki gece ve dün sabah bir araya gelen iki bakan, Bakû-Ceyhan boru hat- tı, doğalgaz hatlan, ikı ülke arasındaki ilişkilerin geliştiril- mesi, nakhyede yaşanan so- runlann çözümü, Kars-Tiflis demiryolu, askeri alandaki iş- bırliği gibi konulan değerlen- dırdıler. Düzenlenen basın top- lantısında konuşan Cem, Gür- cistan'ın bağımsızlığı ile top- • îsmailCem, Gürcistan'ın kilit ülke olduğunu bildirdi. rak bütünlüğü ve bazı sorun- lannın çözümünün Türkiye, ABD ve Avrupa Birliği (AB) için büyük önem taşıdığını söyledi. Azerbaycan'labirlik- te Gürcistan'ın kilit ülke ol- duğunu belirten Cem, Gür- cistan'ın son zamanlarda ya- şadığı siyasi sorunlann çözü- münde Türkiye'nin büyükkat- kısı olduğunu, NATO içinde Gürcistan'ın çıkarlannın sa- vunulduğunu kaydetti. Cem, Abhazya sorununun Istanbul sürecinde çözümü yönünde olumlu gelişmeler sağlandığı- m söyledi. Bakû-Tiflis-Ceyhan boru hattı ve doğalgaz hatlannın bütün Orta Asya'yı ilgilen- dirdiğini belirten Cem, hatla- nn güvenliği, Azerbaycan, Türkiye ve Gürcistan dışın- daki katılımcı ülkelerin de or- tak sorunu olduğu için ilgili bütün ülkelerle konunun görüşüleceğini bildirdi. ftpttrMıki DÜNYA VE TÜRKİYE CumrKirtyel k ı t a p I a r ı 19901ı yıllarda başlayan yeni uluslararası yapılanma Türkıye'yi etkılemekte. bem uluslararası sistetn ıçındekı yen bakımından hem de bölgesel konumu açısındao önemli değişiklikler gebrmektedır. Bu btapta yer alan yazüar daha çok, Türbye'ye, uluslararası sıstem taraftndan dayatılan koşullan ıçennektedır. kitapkulû Çağ Pazariama A.Ş Türkocağı Cad. No:39/41 (34334;CaÖaloğlu-lstanbul TeJ: (212)514 01 96 S08YJU. DEMOKRASİDE TEME EGIUMLERCumhuriyet k ı t a p I a r ı MzbnlpH Işte titiz, oylunüu bir arasörma. Işte Türkiye'deki sryasal partileri karşılaştırma, değerlendırme olanağı. Işte kendjni "sosyal demokrat" olarak tammlayanlar yanı sıra "demokratik sol"da olduğunu sa\ unanlar için buhınmaz bir kaynak. Çağ Pazariama A.Ş. Türkocağı Cad. Na38/41 ıkulûbü (34334)Ca§aloğlu-lstanbul Tel. (212)5140196 KUVAYI MİLUYE'NİN KURULUŞU Cumhuriyet k ı t a p l ı n ... Kıtabın yazan yapıtını hazırlamak için ilgınç bir zamanı seçmış; Türkrye'de bugün "Yeni Mandacı'larm seslen duyuluyor, ûlkenın parçalanmasından söz açıhyor, Sevr yandaşlan Lozan'a karşı çıkıyor, Kuvayı Millıye ruhu ile alay edilmeye çalışılıyor. Sanırun önümüzdeki günlerde "Kurtuluş" taribimize her zamankinden daha çok basvurmak zorunda kalacagız. ÎLHANSELÇUK y CumhurİY»< Ça§ Pazartama A.Ş. Türkocağı Cad. No 39/41 ^ kKap kuluBû (34334)Cağatoğfu-lstanbul Tel (212)514 0196