Katalog

2B8 HAZtftAN 2000 ÇARŞAMBA CUMHURİYET SAYFA JVLJJLJJ. L J I \ kultur@cumhuriyet.com.tr 15 Ali Ufki'nin Mecmua-i Saz ü Söz isimli nota derlemesindeki yapıtlannı dönemin sazlanyla yorumlayacak Bezmara geçmişm izim sürüyor CUMHUR CANBAZOĞLU B u ay başında 'Yitik Sesin Feşinde' adlı ılk albümleriyle axaştırmalanıu belgeleyıp sunan Bezmara Topluhığu'nu 'canlT dinlemek ısteyenler, bu akşam Aya trini Müzesi'nın yolunu tutacak. 28. Uluslararası İstanbul Müzik Festivali kapsamında saat 19.30'da başlayacak konserde topluluk, Ali Ufki'nin Mecmua-i Saz ü Söz isimli nota derlemesinde yer alan yapıtlan, dönemın sazlanyla yorumlayacak. Bezmara'yla ılgili birkaç bilgi aktarahm: Bezmara, geçmişi 1996'ya kadar uzanan bir proje. Araştırmanm öncülüğünü üstlenen Fikret Kızılkaya, Kantemiroğhı Edvan dıye bılinen, 16-17. yüzyıhn başından kalmış notalar külliyatmı alıp onlan dönemin enstrümanlanyla yorumlamak ıçin çalışmaya ginşmış. Minyatürlerden, yazılı metınlerden enstrümanlann ölçülendirmelerini çıkannış, teknık resimlerini yapmış. Fransız Anadolu Medenıyetleri Araştırma Enstitüsü de projenin sponsorluğunu üstlenmış. Şehrud, çenk, mıskal, kemençe, Osmanlı santuru, mandalsız kanun, çelik telli kanun, kudüm gıbı enstriimanlar hazırlanmış ve provalara başlanmış. Elemanlar önce o döneme ait perde sistemi ıle eserleri çalmaya başladıklannda; makamlar aynı perde arahklan farklı olduğundan durumu yadırgamış. Kaynak sorunu Ellerde bırkaç yazılı metin ve minyatürden başka kaynak olmadığı için sorunlar yaşamışlar. Tam olmasa da, o dönemin ıcrasma en azmdan sound açısından yaklaştıklanna inanmışlar sonra. Karakaya, çeng çalma teknığıni yenıden keşfetmeye ginşmış. Birol Yayla, Osmanlı saray kopuzunu çalmakta zorlanmamış, Şenol Ffliz neyiyle o dönemin yapıtlanna uyum sağlayabılmiş. Serap ISUNBUI 28. ULUSLARARASI H H M T 'STANBUL . VAKFI MUZIK FESTIUALI 'G Çağlayan metal tellı 16. yüzyıl kanununa kolay alışmış. Kemal Kaba kemançeyı kısa sürede çözmüş, udı Osman Kırkhkçı şehruda alışmış, kanum thsan Ozer eskı santuru da çalmış, flütçü Türgav Başar mıskala, kudümzen Kâmil Bilgin eski usullere alışmış, udı Akgün Çöl yanaklı udu yadırgamamış... Tabii Bezmara 'nın yolculuğu enstrümanlann üretimi ve yapıtlann yonımlanmasıyla bıtmiyor; araştırmalar sürecek ve yeni müzıkler repertuvara girecek. Perde ve sesler Bir söyleşımızde ekıpte yer alan Şenol Filiz ıle Birol Yayla'ya projeye ılişkin görüşlerirn sorup şu yanıtı almıştık: "Gaipten gelen seslerin bir şekilde ortaya dökülmesi diyebüiriz bu projeye. Eldeki verilerle, notalann üzerindeki gidişe, o üslubun bizde uyandırdığı cağnşımlara göre çalmaya çahşryomz. Eseıierden o dönem hakkında üslup ne oLabilir sorusunu soruyoruz kendimize. Bugûn kullanılmayan çalgılarla çahndığı için farkb bir tını var. Onun ötesinde doğrusu budur diye bir çıkış. noktamız yok. Tek çıkiş noktası çok sonralan ortaya abnmış eserler; ilaveten birkaç yazılı kaynak. Biz samimiyede araşürarak perde ve sesler konusunda kendimizi geüştirmeye çalışıyoruz; bir hayli de mesafe aldık. 6 müziğin mantığmı kavramaya başladık. Desteksiz, neye davandığı belH olmayan birtakun eleştiriler gddi, ama ortaya çıkan tnuyı sadece kendileri beğenmediği için birtakun laflar söyledfler. Bunun yanında ckkli bir kesim de Türk müziğinin geleceği için önemli çahşmalar olarak nıteledi." Topluluğun kullandığı enstriimanlar Topluluğun kullandığı enstrümanlardan bırkaçı şunlar: Çeng: Açık arp; 17. yüzyıhn sonuna doğru terk edilen Osmanlı çengmın atası, Asur kabartmalannda görülen bir çalgı. 15. ve 16. yüzyıl Osmanlı ve Iran mınyatürlerindeki çeng modellennden ve Ahmed-i Dai'nın mesnevisi Çengname'den yararlanılarak üretilmiş. Kopuz: Uzun saplı lavta; dört çift teli var ve sapında perde bulunmuyor. Göğsü kısmen denden. 16. yüzyıl minyatürlerinden ve Evliya Çetebi'nin verdiğı bılgılerden hareketle yapılmış. aıpten gelen seslerin bir şekilde ortaya dökülmesi diyebüiriz bu projeye. Eldeki verilerle, notalann üzerindeki gidişe, o üslubun bizde uyandırdığı cağnşımlara göre çalmaya çalışıyoruz.' Şehrud: Kısa saplı lavta; büyük ve bir sekizli pet akorlu ut olarak da tanımlanabilir. Üçü çift beş teli var, sapında perde bulunmuyor. Yine 16. yüzyıl Osmanlı minyatürlenndeki modellerden ve Evliya Çelebi'nin anlattıklanndan yararlanılarak üretilmiş. Sanrur: Vurmalı kıthara; ikizkenar yamuk biçiminde ahşap bir kasanın üzerine üçerlık takımlar halinde gerilmış bir kısmı bronz, bir kısmı çelık tellerine bir çift küçük, ahşap tokmakla vurularak çahnıyor. Müzıkolog VValter Feklman'ın verdiği bilgilerin ışığında hazırlanmış. Mıskal: Çok borulu flüt; pesten tize doğru boylan kısalan ve çaplan daralan 22 kamış yan yana yapışrmlarak yapılmış. Topkapı Sarayı Müzesi'ndeki iki mıskal model alınarak üretilmiş. 'Yüzükterin ffotisf staemada • Kühür Servisi - Ünlü yazar JRR Tolkien'in satış rekorlan kıran 'Yüzüklerin Efendısi' kitabı sinemaya uyarlanıyor. Kate Blanchett ve Liv Tyler gıbi Hollywood'un ünlü oyunculannın yanı sıra, Gandalf ı Shakespeare fılrnlerinin değişmez aktörii IanMcKellen'ıncanlandırdığıfılm Yeni , Zelanda'da çekilecek. 20. yüzyılın en iyi kitabı , olarak seçilen 'Yüzüklerin Efendisı' ve Tolkien , hayranlan, kitabın filminin yapılmasından pek memnun değil. Hayranlar, kıtaptakı kadın karakterlenn küçük rollen olmasına karşın, fılmde ask sahneleri yaratabilmek ıçın genış yer , aynlmasının yazann ve hikâyenin saflığını ve j güzelliğini bozdugu görüşünde. Özellıkle Liv Tyler'ın canlandıracağı Lady Arvven karakterinin bir 'savaş prensesı' hahne getirilmesınden endışe ediliyor. Kitabın bütün bölümlerinin fılme çekilmesi planlanırken her fılmin 100 milyon sterlin civannda bir bütçesi olacağı söylentıleri var. BUGUN • İTALYAN KÜLTÜR MERKEZİ'nde saat 19.00'da Amina Munafova'nın piyano ve şiir dinletisi ızlenebilir. (293 98 48) > • ENKAVAKFIndasaat21.15'telîyatro ' Istanbul'un 'Syhia' adlı oyunu sahneleniyor. ' (276 22 14) • BABYLON'da saat 21.30'da Laço Tayfc'nın konseri yer alıyor. (292 73 68) • AKSANAT'ta saat 18.30'da Ayser Vaçm (obua) ve Turgay Atamer (gitar) bir konser venyor. (252 35 00) • MtMAR StNAN ÜNtVERSİTESİ StNEMA- TV MERKEZİ'nde saat 19 00'da Jiri Menzel'ın 'Şu Çdgm Sinemacılar' adlı fılmi gösteriliyor. (274 98 70) İSTKNBULMÜZkFESTtVALİ'NDEBUGÜN • AYA tRİNt MÜZESÎ'nde saat 19.30'da Jıüian LJoyd \Vebber (vıyolonsel) ve Rebecca YVookock (piyano) konseri yer alıyor. (292 08 46) • AKM'de saat 21 30da Adventures in Motion Pktures'ın 'Matthew Bourne'un Kuğu Gölü' adlı gösterisi izlenebilir. (292 08 46) • CRRde saat 19.00'da Manvan Zouemi & 'Lübnaa'm Sesi' konseri izlenebilir. (232 98 30) 'MJ. TM. üzik, klasik müziktir. Huzur, sevgi, her şeyi verir. Hayatın gerçeğini içerir. Ama geleceği konusunda çok negatifim. Çok korkuyorum. Dünyada az sayıda insan konsere gidiyor ve CD alıyor. Gençler klasik müzik için eğitilmiyor. Sorun sahnede nasıl göründüğünüz değil, insanlan eğitmek. Televizyonda fazla konser verilmiyor. Böyle giderse yok olacak klasik müzik.' KULTUR • SANAT (0212) 293 89 78 (3 H&T) 'Klasik müzik yaşamın tüm duygularını içerirL RAYAN YtRMİBEŞ 28.Uluslararası istanbul Müzik Festi- vali 'nde The Orchestra of the Age of En- Kghtenment'ın konsenne kontralto ola- rak katılan Natalie Srutzmann ile görüş- tük. - SopranoLann egemen olduğu bir alan- da kontralto olmanuı iyi ve kötü yanlan neler? NATALİE STUTZMANN-Şanshyım, çünkü çok nadir bulunan bir sesim var. Dünyada pek az insanda rastlanan bu se- si Tann bana nasıp ettiğı ıçın çok mutlu- yom. Sopranolardan daha az bir reper- tuvanmız olduğu bir gerçek ama kont- raltolann sayısı da az. - Barok şarkdan söylemek daha mı ca- apgetiyor? STUTZMANN - Söylemem gereken tüm şarkılan ve bestecıleri sevıyorum. Bach'ı seviyorum ve Bach için yapabı- leceğımin en ıyısini ortaya koyacağım. Ya- nn aynı şeyi HaendeL. önümüzdeki haf- ta Mahler ıçın yapacağım... Müziğin çe- şitli türlerinde şarkı söylemeyi seviyo- rum. Alman romantik şarkılan, Brahins. Mahler, Schumann. Shubert ve Bach el- bette. Bach varsa her şeyinız var demek- tir. - Klasik müziğin geJeceğini nasıl görû- yorsunuz? STUTZMANN-Klasik müziğin gele- ceği hakkında çok negatifim. Çok kor- kuyorum. Dünyada az sayıda insan kon- sere gidiyor, az sayıda CD satılıyor. Ga- zetede, televizyonda ağırhklı olarak pop müzik var. Gençler, klasik müzik için eğitümıyor. 20 yaşındayken pat diye kla- sik müzik konsenne gitnklerinde duyduk- lanndan tat almalan ıçin çok küçük bir şans var. Klasik müzik maalesef özel bir dünya. Ancak herkes için olmalı. Bu da büyük ölçüde eğitime dayanıyor. Bizler Castafiore gibi tuhaf, yaşh divalar deği- .lız. Sorun sahnede nasıl gözüktüğünüz, nasıl giyındığınız değil zaten, insanlan eğitmek. Televizyonda fazla konser ve- rilmiyor. Böyle giderse yok olacak. - Klasik müziği özel kdan nedir? STUTZ>L\NN - Müzik, klasık mü- zıktır. Pop, rock, eğlenmek, arkadaşlar- la yemeğe gıttığınızde dans etmek için iyıdir. Ancak dinlemek için klasik mü- zığe ıhtiyaç duyanm. Huzur, sevgi, her şey venr. Hayatın gerçeğini, tüm duygu- lannı içerir. Rock'ta sevmediğim şey hep aynı olması. Klasik müzik duyguda çok daha geniş. - İsveçB piyanistIngerSödergrenie bir- Bkte çahşmaya nasıl başladımz? STUTZMANN - Inger'i tesadüfen pi- yano çalarken duydum, olağanüstü bul- dum ve hemen benimle çalmasını tekhf ettim. 'Seni tanımıyonım' oldu ilk lafi. Tanışok tabıı. Biraz çalıştık ve çok ho- şuna gıttı. Sonra da bırlikte çalışmaya karar verdik. 6 yıl önceydi. - Çağdaş arya seslendiriyor musunuz? STUTZMANN - lyı çağdaş müzik bu-" lursam söylemekten mutluluk duyanm ama çok az. Sesim için iyi olan neyse onu söylemeye çalışıyoram. - Sürekli bir yeriere gidiyorsunuz. Ken- düıize zaman ayırabüiyor musunuz? STUTZMANN - Hayatımız bu. Kabul- lenmek gerckiyor. Ödedığınız bedel, sü- reklı gezmek ve sevdıklerinizi sık göre- memek. Birbirimizi gördüğümüz anda çok kıymetlı oluyor. Aslında bu da güzel çünkü rutındejil Bu durumu gözeahnaz- sanız kanyer yapamazsın'"' III. Uluslararası 28 haziran 2000 Saat: 21.30 Yer: Cemll Topuzlu Afikhava Tiyatrosu O EREStNHOTEL Hüsnü Şenlendirici & Laço Tayfa, King Naat Veliov/Koçani Orkestar, Muammer Ketencoğlu ve Arkadaşları, Kapanski Bulgar Kadın Korosu Balkan Gecesi AKM (0212) 251 56 00 CAROUSEL : 12.' r .S0O.OOO-5.0«0.(WOTt. (0212) 570 84 34 CEMAL RESİT REY KONSER SALONU (0212) 232 98 30 VAKKORAMA TAKSİM (0212) 251 15 7» VAKKORAMA AKMERKEZ (0212) 282 09 65 VAKKORAMA SUAOİYE (0216) 350 87 42 UZELLİ MOZİK ŞASKINBAKKAL (0216) 411 70 08 Pl AR7W0RKS YAZ DÖNEMİ ÇOCUKLARLA SANAT Dönem sonunda galeri Pİ'de çocuk şenliği ve sergisi 6-9/9-12//12-16 RESİM SERAMİK MUM artvvorks Mıulhm Nacı Cd No 63 Ortakoy Tel/Fax (0212)216 68 51 İ S T A N B U L B U Y U K Ş E H I R B E L E D I Y E S I ^ rhmd Çocuklar ve yetişkinlerie yaz çalışmaları * SERAMİK *EBRU * PAPİER MACHE * AHŞAP BOYAMA& KOLAJ TEKNİKLERİ (0212) 249 39 94 (0212)243 22 50 rhmd GUZEL SANATLARA HAZIRLIK (Gûnal Salt ile özel çalısma) (0212)249 39 94 (0532) 336 83 97 (0212)243 22 50 İlanlarınız için: 0212.293 89 78