Katalog

S MAYIS 2000 PAZARTESİ CUMHURİYET SAYFA 17 Atamadakf gerçek Sanık olarak aranan Melik Gi- ray ile geçirdiği kaza sonrası gö- revden alınan Istanbul DGM Baş- savcısı Oktar Çakır'ı bu göreve atayanlardan Hâkimler ve Savcı- lar Yüksek Kurulu (HSYK) Baş- kanvekili Engin Doğu, kendisini savunuyor: "Oktar Çakır'ı DGM Başsavcılı- ğına önermemde, arkadaşlık iliş- kim değil, Çakır'ın kıdem ve sicili etkilioldu. Insanlarkavun değil ki, koklayıp alasınız." Oktar Çakır, HSYK'de 3 oya kar- şılık, 4 oyla DGM savcılığına atan- mış. Kurulun başkanı olan Adalet Bakanı Hiktnet Sami Türk, Ada- let Bakanlığı Müsteşarı Ihsan Er- baş ile Reşat Şamiloğlu, Çakır'ın bu göreve gelmesini istememiş- ler. Sızan bilgiye göre gerekçele- rini de bilgilere dayanarak açıkla- mışlar, burunlanna gelen bazı ko- kuları dile getirmişler. Buna karşın Engin Doğu'nun ısran ve diğer üyeler Ergüi Gür- yel, Hüseyin Demirörs ve Gür- soy Gönenç'in olumlu oyları ile Oktar Çakır Istanbul DGM savcı- sı olmuş. ISIK KANSt kansu@cumhuriyet.com.tr. Farkında mısınız?Özel sigorta şirketleri ile birlikte ha- zırlandığı bilinen "bireysel emeklilik" yasa taslağı Bakanlar Kurulu'na takıl- dı. Daha doğrusu, kurulun iki üyesl- ne. Metni imzalamayan Devlet Baka- nı Şükrü Sina Gürel ile Orman Ba- kanı Nami Çağan'ın taslağa ilişkin çekinceleri olduğu besbelli... Şosyal-lş Sendikası Genel Başka- nı Özcan Kesgeç, "bireysel emekli- likyasa taslağı"nm anlamsızlığına de- ğiniyor: "Şu anda özel emeklilikle ilgili her şey mevcut. özel emekli olmak iste- yene mani olan yok zaten." Ama amaç, "özel emekliliği" yasal düzenlemeyle takviye edip güçlen- dimnek... Çalışana bir yarar getirecek mi? Kesgeç, taslağın içyüzünü yorumlu- yor: "Türkiye'de kaçak istihdam konu- munda olan işçilerin özel emekliliğe rağbet edeceğini sanmıyorum. Çok düşük ücretlerle, asgari ücretle ça- lıştınlan, SSK'li yaptınlmamaya bile nza gösteren bu kesimin, özel emek- liliğe yönelmesi beklenemez. Ücretleri yüksek beyaz yakalılann süratle özel emeklilik sistemine kaya- cağı inancındayım. Bu da çok önem- li birprim piyasası oluşturacak. Ayn- ca özel emeklilik uygulaması, kurum- sallaşmış işyerierinde çalışanlann ken- di işyerlen'nde bordrolannda reel üc- retlerinden değil, SSK taban ücretle- rinden gösterilmesi gibi birpazarlığa yol açacak. Böylece SSK'nin prim ge- lirieri önemli ölçüde düşecek ve za- ten yeşertilmeye çalışılan 'SSK'ye la- net olsun' söylemi hızlanacak." Özcan Kesgeç, özel emekliliğin en önemli tarafının da kamuoyundan özenle saklanmak istendiği kanısın- da: "SSK ile ticarisigortanın birbirinden birçok ayn özelliği var, ama en temel aynm şurada: Bir çalışan SSK'li oldu- ğu anda, doğal olarak eş ve çocukla- rı da sigortalanmış olur. Ticari sigor- tada ise, her fert için ayn sigorta ge- reklidir. Işçinin kendisi sigortalı edilir, işçinin eş ve çocuklan özel emekJili- ğin sorunu değildir. Eş ve çocuklar da isteherse, prim ödeyip ayn ayn si- gortalı olurlar. Kimse bunun farkında değil. Insanlar bunun farkına varıp SSK'nin sosyal güvencesine sanla- caklarama.. iş işten geçmiş olacak." Ne yapmalı öyleyse? Kesgeç, SSK'nin gerçek bir sosyal güvenlik kuruluşu haline getirilmesin- den yana. TÜSİAD Başkanı Erkut Yücaoğlu, 10. Cumhurbaşkanı Ahmet Necdet Sezer'in ekonomik görüşlerini öğ- renmek istediğini açıklamış: "Sezer'in bazı söylemlerinde eko- nominin hâlâ devletçi biryaklaşımı ol- duğunu söyleyen çevreler var. Biz devletin asligörevlerinin ötesinde hiç- bir konuyla uğraşmaması gerektiğini düşûnüyoruz. Devletçi olduğunu ifa- de eden politikacılann, politikalann, ku- rumlann doğru düşünmediği kana- atindeyiz. Ekonomik liberalleşme ko- nusunda Sezer'in düşüncelerini öğ- TÜSİAD'ın merakırenmek arzusundayız." Yücaoğlu'nun tavn bir alışkanlık- tan kaynaklanıyor olmalı. Bilindjği üzere, 8. Cumhurbaşkanı TurgutÖzal, "Ben zenginleriseverim" demiş, kamusal alanı küçültmek için elinden geleni ardına koymamış, dev- let ile iş yapan işadamlannın yatlann- dagezmiş, işçilertarafından da "Çan- kaya'nın şişmanı, işçi dûsmanı" ola- rak nitelendirilmişti. 9. Cumhurbaşkanı Süleyman De- mirel de, kamu arazilerını, hatta Çan- kaya Köşkü'nün bahçesini şirketlere bedava vermekte sakınca görmedi- ğini açıklamış, Meclis açış konuşma- lannda anayasanın başlangıcında yer alan "sosyal devlet" ilkesini anma- mış, ne işler yaptıklan kamuoyunca bilinen kimi işadamlarını "aile fotoğ- rafı"na yerleştirmişti. Tüm bu neden- lerle Özal ile Demirel "tarafsız"\\k ilke- sine uymamış, sermaye kesiminden yana "farafl/"davranmışlardı. Yücaoğlu'nun yeni Cumhurbaşka- nı Sezer'in "ekonomik konulara yak- laşımı" konusundaki derin merakı kar- şısında Petrol-lş Genel Başkanı Mus- tafa Öztaşkın'ın köşemize aktardığı sözler özel bir anlam taşıyor: "Bizim yeni Cumhurbaşkanı Sayın Ahmet Necdet Sezer'den beklenti- miz, toplumun bütün kesimlerine eşit uzaklıkta ve eşityakınlıkta olmaya özen göstermesidir. Toplumun sorunlanna duyarlı olmasıdır." ÇALIŞANLARIN SORULARI/SORUNLARI YILMAZ ŞİPAL Libya'da bir Türk işçisi Soru :\947 doğumluyum. 1960 yılında 13 yaşındayken sigorta- lı olarak çalışmaya başladım. Bu çalışmam askere gitti- ğim 1967 yılına kadar sürdü. 1969'da askerliğin biti- miyle yeniden sigortalı çalışmaya başladım. Bu çalış- mam ise Libya'va çalışmaya gittiğim 1974 yılına kadar sürdü. Nisan 1974'ten Ekim 1988'e kadar Libya'da bir Türk işçisi olarak 14 yıl çalıştıktan sonra yurda dön- düm. Çeşitli işlerde sigortasız olarak serbest çalıştım. İşlerimin bozulması ûzerine emekli olmayı düşünüyo- rum. 1) Libya'da geçen çalışma siirelerim nasıl değerlendirilecek? 2) Libya'daki çalışmalarımla birlikte emekli olmaya hak ka- zanır mıyım? (T.B.) YANIT: 1) "Türkiye Cumhuriyeti hükümeti ile Libya Arap Halk Sos- yalist Cemahiriyesi Arasında Sosyal Güvenlik Sözleşmesi", 11 Mart 1985 günlü, bu sözleşraenin "Lygulanmasına Dair tdari An- laşma" da, 22 Eylül 1985 günlü Resmi Gazete'de yayımlanmış ve sözleşme 1 Eylül 1985'te yürürlüğe girmiştir. Idari anlaşmanın 1. maddesi, Libya'da çalışan Türk işçilerini "Da- imi tşçi" ve "Daimi Olmayan İşçi" olarak ikiye ayırmıştır. Bu ayınma göre, ücretini Türk işverenden alan ve işverenin Lib- ya'daki bir işyerinde çalışan Türk işçisi "Daimi İşçi" statüsünde sa- yılmıştır. Libya'da Türk uyruklu olmayan (Libya ya da bir başka yabancı ülke) bir işverenden ücret alıp Libya'daki bir işyennde çalışan Türk işçileri ise "Daimi Olmayan İşçi" statüsünde yer almıştır. Daımı işçi statüsünde olanlann, hastalık, analık, iş kazalan ve meslek hastalıklan sigortalan, Idari Anlaşmanın 2. maddesi uyann- ca Libya'daki sosyal güvenlik kunımunca karşılanır. Malullük, yaşlılık ve ölüm sıgortalan ile ilgili ayhklar ve yardım- lar anlaşmanın 13. maddesıne göre şöyle belirlenmektedir. "Sözleşmenin kapsamına giren sigortalı daimi işçiler ve bun- lann hak sahibi aile fertleri, sosyal sigortalar kapsamına giren emekli aylıkları ve maktu yardımlarla ilgili şahsi haklanndan dolavı" başvurulannı Türkiye'deki ilgili sosyal güvenlik kurumu- na yaparlar. Emeklilik haklanndan yararlanmak için Libya'daki sos- yal güvenlik kurumundan bir istekte bulunamazlar. Libya'da "daimi işçi" statüsünde çalışanlann sigortalılık duru- mu ile ilgili olarak Sosyal Sigortalar Kurumu'nun 20 Eylül 1985 gün ve 3430 sayılı genelgesinde açıklama yapılmıştır. Bu açıklamada: "Türkiye Cumhuriyeti ile Libya Arap Halk Sosyalist Cema- hiriyesi arasındaki Sosyal Güvenlik Sözleşmesi ile İdari Anlaş- ma uyarınca. Libya'da iş yapmakta olan Türk işverenlerin ya- nında çalışan Türk işçiler (Daimi İşçi) kabul edilmiş ve bu işçi- ler Libya'da çalıştıkları sürece Türkiye'de 506 sayılı Sosyal Si- gortalar Kanunu kapsamına alınmışlardır." Libya ile yapılan Sosyal Güvenlik Sözleşmesi'ne göre, (Libya'da- ki çalışmanızın bir Türk işverenin ışinde ve "Daimi İşçi" statüsün- de geçtiğini varsayarsak), sözleşmenin yürürlüğe girdiği 1 Eylül 1985 ile yurda döndüğünüz Ekim 1988 tarihine kadar geçen 3 yıl 1 aylık süre, Türkiye'de SSK kapsamında geçmiş gibi kabul edilecek- tir. 2) Türkiye'de geçen 12 yülık sigortalılık süresine, Libya Sosyal Güvenlik Sözleşmesi'nin yürürlüğe girdiği 1 Eylül 1985 ile yurda döndüğünüz 1 Ekim 1988 arasında geçen 3 yıl 1 aylık sigortalı sü- re de eklendiğinde 40 yılük sigortalılık süresi içinde, 15 yıl 1 ay (5.430 gün) malullük, yaşlılık ve ölüm sigortalan primi ödemiş bir sigor- talı olarak, SSK'den yaşlılık aylığı almaya hak kazanmış durumdasınız. CHP;de180binüye eğitimden geçiyor CHP'de 140 bin üye kaydı- nı yeniledi. 40 bin de yeni üye kaydoldu. Toplam 180 bin üye- ye getirilen ilk iki koşul şu: "ödentinizi aksatmayacak- sınız, parti içi eğitimden geçe- ceksiniz..." CHP MYK üyesi Mustafa Gazalcı, 2000 yılında her üye ve yöneticiyi en az bir kez eği- timden geçirmeyi hedefledik- lerini söylüyor. Öncelikle, uzman ve Parti Meclisi'ndeki ilgili kişilerden bir Eğitim Danışma Kurulu oluş- turulmuş, eğitim konulan sap- tanmış: "Parti programı, tarihivetü- züğü, Atatürk ilke ve devrimle- ri, altı ok, sosyal demokrasi, in- san haklan, demokratik örgüt- lenme, doğa, çevre bilinci..." Parti yöneticileri için de ayn bir "yöneticilik eğitimi" verilmesi öngörülmüş. Raportutma, ba- sınla ilişkiler gibi... Geçen aralık ayındaki parti eğitmenleri seminerine katılan 134 eğitmen Anadolu'ya dağıl- mış. İş takvimi yapmışlar, 25- 30'ar kişilik gruplar halinde, üyelere en az 8-12 saatlik eği- tim vermeye başlamışlar. "Türkiye'de sanınm bu den- ligeniş boyutlu bir parti içi eği- tim olmamıştı" diyor Gazalcı, "En tabandaki üyenin bile ka- tılımının sağlandığı, düşünce- sinin sorulduğu, ülke sorun ve çözümlerinin tartışıldığı bu or- tam meyvesini ileride verecek. Nitelikli üyeye ulaşılacak. Ge- leceğin partiyöneticileri bu eği- tim çalışmalanndan yetişip çı- kacak." KİM KİME DÜM DUMA BEHIÇ AK behicak» turk.net H A R B Î SEMİH POROY semihporoy(a yahoo.com BULUT BEBEK MIMÇİFTÇI hep aynı yerd buluyorum !'i KEDt LEVO APTÜÜKA SEZER OTEL BODRUM 19MAYIS-21 MAYIS 1 Kişi gûnlûk 5.000.000 (Oda + kahvaltı) Rez: O 252 316 26 98 - 99 TARİHTE BUGÜN MÜMTAZ ARIKAN 8 Mayıs Sevgi veBarış Yazan: Recep Bilginer Kültür Bakanlığı Yayınlan. — Sevgi ve Banş, Hacı Bektaş Vefr"nin yaşamını dra- matize etmektedir. Tanrı'ya ulaşmanın yolunun sevgi ve barıştan geçti- ğini belirten Hacı Bektaş'ın mesajı, oyunun içeriğini oiuşturmaktadır. LAVÖIS/ER'NfN KIMYA DEVRIML 1734'TE RÜ6ÜH,ÜNLÜ peansız KtMrAast AMTOINE. lAuneur mvoısıee (LAW*ZIYE'), FRANSIZ DEVRİ- MODE&N KİKAyA StUMİNIN KJUE.UCULA£INPAN OLAN lAVOIStEK, y)4PTtĞr~BllİÇDlC DENEY VE SULUÇ İ t>E, YANUA OLAYI VE KUTL£KI<N KD&UNUMU İLE DHCKATZEHI TVPLAMlÇTI.ONA GÖR£, "yANMA^iÇj^Ş Mİj YANAKI MADPEfJIN OCSİJENLE BİRL£ÇMESİC>İR" İ , SU ASAOA, "BıB-t-£ŞEN KıMYASAL. MAPO£- LIĞINA efırr/e" OITEISEK, KUTLENIM KOKUNU- MU yASASINI M OLÜŞTU&MUŞTU. O Z/IMAMA DESİN, ICıMY/1Clb4lS. A&4SIMDA GEÇERLİ OU4N, HEOENİNl PHLOĞISTOfiJ APLI Cü$SEL BASLAMA" TEOKISI çöKMu$~nj.'. GÖRÜŞ CUNEYT AKALIN Kopenhag'da Şenlik Bir Türk kulübü, tarihinde ilk kez bir Avrupa Fi- nali oynamaya hazırlanıyor. Leeds gerginliği ge- ride kaldı. "Intikam" vb. gibi renkli basında yazı- lan-çizilen birkaç şeye kimse kulak asmadı. Or- tam iyi, tam birfinal-öncesi havası. Kopenhag'da- ki Avrupa finalinin, yalnız bizim spor tarihimiz açısından değil, futbol tarihinin de unutulrrfez sayfalarından biri olmasını diliyorum. Türkiye'de çoğu kişi tersten havaya girdi. Ya- ni "Kupa"y\ istiyor. "Ne pahasına olursa olsun" havası yok şimdilik, ama Fatih'in hedef büyüt- mesi (dünya şampiyonalan) çoğumuzu havaya soktu. Oysa biraz soğukkanlı birtahlil, bizi başka nok- talara götürüyor. Öncelikle şunu söyleyelim: Ga- latasaray bu kupayı çoktan aldı; hem de bileği- nin hakkıyla... Onca olaydan ve çifte standartlı uygulamadan sonra Leeds'ten yenilgisiz çıkmak, şampiyonluk ile eşdeğerdir, bunu herkes kabul ediyor. Kanımca, Galatasaray'ın bugün yapması ge- reken, Kopenhag'a kupayı almaya gitmekten çok, futbol tarihinin en büyük şölenlerinden bi- rini gerçekleştirmeye hazırlanmaktır. Galatasaraylılar Kopenhağ'ı, UEFA 2000 Fina- li'ni, büyük bir şovadönüştürebilir. Ancak bunun için olaya daha farklı bir açıdan yaklaşmak ge- rekir. Brezilya'nın Dünya Kupaları'ndan büyük sempati toplaması, sahadaki futbolun olduğu kadar, seyircilerce yaratılan o renkli tablonun da bir sonucudur. Tribünlerdeki canlı, neşeli, kesin- likle saldırgan olmayan, çikolata renkli kadınlı-er- kekli Brezilyalıların sambanın ritmine uyarak ta- kımlannı desteklemeleri, stadı bir futbol mabe- dinedönüştürmeleri, Brezilya'yı gönüllerin şam- piyonu yapan esas etkendir. Galatasaray böyle bir şenliği gerçekleştirirse, kupadan çok daha faz- lasını kazanır. 1) Galatasaray Kulübü, Kopenhag sokakların- daki ve stattaki büyük şova hazırlanmalıdır. Bu şov, insancıl, sıcak, çok renkli olmalıdır. 2) Leeds olayları kaçınılmaz olarak, ülkemizi, ülkesporunu lekeledi. Bu açıdan Kopehnag bü- yük bir fırsattır. 3) Kanımca bu şovun esas yaratıcıları, Türki- ye'den gidecek olanlar değil, Avrupa'nın dört bir yanında yaşayan milyonlarca Türk'tür, "gurbet- çiler"dir. Yıllardır yabancı diyarlarda, yabancı kül- türlerden insanlarla birlikte yaşayan, bu açıdan olaya daha soğukkanlı, daha barışçı, daha dost- ça, daha gerçekçi bakan, bakabilecek olan in- sanlar onlardır. Avrupa'da kazandığı başarılardan sonra, Galatasaray'ın "gurbetçilerın" yani "on- lann" takımı olması, işi kolaylaştırıyor. 4) Galatasaray ve taraftarları, maçtan önce Ar- senal taraftarlarına, mümkünse her Arsenal ta- raftarına, incir, kuru üzüm, fındık gibi Anado- lu'nun geleneksel ürünlerinden atmalıdır (sun- malıdır). Anadolu, Küçük Asya, barışçıl ilişkiler- de yalnızca bereketi çağrıştırmalıdır, kanı değil. 5) Galatasaray takımı bütün tribünlere binler- ce sarı-kırmızılı gül atmalıdır. Bu güllerin takım- la birlikte Türkiye'den götürülmesi bile düşünü- lebilir. Sarı-kırmızı güller, bir söylenceye göre, kulübün temelini atan okulun ilk kurucusu "Gül- baba"nın bahçesinde yetiştirdiği güllerdir ve ta- kıma rengini bu güller vermiştir. 6) Galatasaray'ın Arsenal'e bir "tarihsel borcu" da var. Unutmayalım ki futbolu Ingilizlerden öğ- rendik. Ingilizler demek, renkli basının, sansas- yon medyasının bile itiraf etmek zorunda kaldı- ğı gibi, üç-beş hooligan demek değildir. Futbo- lu, modern çağın bu en popüler, en tutkulu oyu- nunu Ingilizler, "Sir" Stanley Matheus'un yurt- taşları yarattı... Ingilizlere saygıyı nasıl ifade ede- ceğimizi, etmemiz gerektiğini kestiremiyorum ama önemli olduğuna inanıyorum. 7) Bence Galatasaray Kulübü, Kopenhag'a Le- eds Başkanı'nı da davet etmelidir. Anlayana siv- risinek saz! 8) Son bir öneri: Kopenhag'da takımın başın- da Hagi olmalıdır. Hem takımın gerçek kaptanı o olduğu, hem de başında Hagi'nin sahaya çı- kacağı takımın, daha baştan rakibin moralini bo- zacağına inandığım için. Kopenhag'da kesinlikle futbol kazanmalı. Ga- latasaray bu şovu, bu şenliği başarırsa, bir ku- pa değil, sayılamayacak kadar çok kupa kaza- nır. _ BULMACA SEDAT YAŞAYAN SOLD\NSAĞ\: 1/ Tuzsuz taze peynirden ni- şasta, pirinç 2 unu konarak 3 yapılan bir hel- . va. 2/ Büyük erkekkardeş... 5 Aruzölçüsün- 6 de,uzunokun- ması gereken bir heceyi ka- 8 hbauydurmak o 1 2 3 4 5 6 7 8 için kısa oku- ma. 3/ iki dağ arasın- daki geçit yeri. 4/ tşa- 1 ret... Hz. Muham- med'in aile üyelerine 3 verilen ad. 5/Kiraz ra- 4 kısı...Birkarataşıtı.6/ 5 Alev. 7/ Demzciükte 6 kullafiılan üç dörtkol- lu kahn sicim. 8/ Ha- berci... Etken. 9/ Si- nemacılıkta kameray- la geniş bir mekânın taranmasına verilen ad... Sü- tün üzerinde toplanan kaymak. YUKARIDAN AŞAĞIYA: . 1/ Kaynatılmış buğday... Çikolatayla yapılan bir tür tatlı.2/tzfnir*în bifilçesi... Bir nota. V "Doğru ke- lam söyleyene —- oFmaz" (Köroğlu)... Ayalckabı ve çanta yapımında kullanılan parîak deri. 47 Ana- dolu'nun kimi yörelerinde gelenek olarak, evlene- cek erkeğm kız tarafffia verdiği para ya da mât 5/ Başlangıcı belli olmayan zaman... Rütbesız asker. 6/ Burun iltihabı... Tehlike durumu. imdat, yardım. 7/ Protesto. 8/ Anadolu halklannın en eskı ana tan- nçası... Berilyum elementinin simgesi... Misket li- monu da denilen küçük bir limon. 9/ Bir çeşit in- ce ve uzun ekmek.