Katalog

SAYFA CUMHURİYET 25 MAYIS 2002 CUMARTESİ 14 KULTUR kultur@cumhuriyet.com.tr ~YT T' EleniKaraindrou 'Trojan Women'da Euripides'in oyunu için yazdığı müzikleri seslendiriyor ialnızlıgın ve nuznunşaın Müzik dünyasından KISA KISA... • Eminem, çıkacak albümünün kor- sancılar tarafindan ele geçirilip inter- net üzerinden yayunlanmasının üzeri- ne hayranlannı tehdit etti ve mahkeme- ye vereceğini söyledi. • Grubu Talking Heads ve sonrasın- daki solo çalışmalan ile müzik dûnya- sının saygın ismi olan David Byrne 8 Haziran'da îstanbul'da. • "Gaydayı konuşturan adam" He- via ve Ferhan & Ferzan Önder, 7-8 Ha- ziran'da Yapı Kredi Sanat Festivali'nin konuklan. • Jamiroquai'ın ön adamı Jason Kay, Londra konseri öncesinde uğra- dığı saldında hafif yaralandı. • Coldplay. ikinci albümü "URush of Blood to the HeacTin kayıtlannı ta- mamladı; albiim ağustos aymda piya- sada. • OzzvOsbourne, izlenme rekorla- n kıran dîzisi ''The Osbournes''un mü- ziklerini de yakında piyasaya sürecek. • Spor dünyasının yıldızı David Beckham, Elton John ve Alessandro Saffina'nın seslendirdıği Your Song' adh şarkının videosunda oynuyor. • Ja Ruk iki yeni albüm kaydettik- ten sonra. sinemaya yoğunlaşmak için müziğj bırakacağuu açıkladı. Son albü- münün adı "The Last Temptation". • Sampler ustası DJ Shadow "The Private Press" adlı yeni albümünü çı- kanyor. Ilksingle'ınadı 'YouCan'tGo Home Again'. • Bush'un gitarcısı NigdPulsfordtur- neyi yanda bırakarak gruptan aynldı. Yerini şimdilik eski Helmet'ın gitarcı- sı Chris Traynor aldı. MURATBEŞER Eleni Karaindrou müzi- ğınin cazıbesı onu tarif et- menin güçlüğünde; melan- kolik ve depresif ruhlara hi- tap eden melodıleri o kadar bulaşıcı ve yaralayıcıdırki, insan onunla kendisi arası- na mesafe koymadan edemi- yor. Yaşamın herkesçe bili- nen acılannı, yalnızlığın hüznünü kendi anadilınden anlatıyor bizlere Karaind- rou. TarihJe günümüz arasın- da sır dolu bir köprü kuran ve buram buram eski Yu- nan kokan yeni albümü "Trojan Women"da 30 par- ça var. Bu albüme ilham ve- ren. MÖ 431 ve 404 yılan arasındaki Peloponnesian Savaşı'nı anlatan ünlü yazar Thucydides'in mısraları. bundan tam on yıl önce Ka- raindrou'nun piyanosunda yeniden canlanmaya başla- mış. Aslen film kompozitö- rü olarak bilinen Karaind- rou, Yunanistan'da bir dağ kasabası olan Athena'da doğmuş, Hellenikon Odi- on'da piyano ve müzik teori- siöğrenmiş. 1969'daParis'e yerleşerek orada beş yıl bo- yunca etnik müzik eğitimi almış. Karaindrou'nun en ünlü ortaklığı sinemacı Theo An- getopoulos'la birlikte çalış- malan; 1982'de başladı ve 1991de "The Suspended StepoftheStork", 1995te- ki "UtysesGaze" ve 1998'de- ki Palm Ödülü "Eternity and A Day"le devam etti. ECM'in patronu Manfred Eicher,Karaindrou'nun mü- zikal birikimini albüm yapmak üzere kesti, biçti ve mix'ledi; müziği tiyatral perdenin ar- kasından alarak sihirli dokunuşlarla onu ye- niden yapılandırdı. "Eternity and A Day" fil- mi için yaptığı geleneksel Yunan müziğinde kullanılan çeşitli enstrümanlar ve akıldan çık- mayan geçişlerle dolu müziklerin filmlerden bağımsız olarak ayakta durabilme özelliği, sa- dece iyi soundtrack değil, aynı zamanda iyi müzik yaptığını ıspatladı. Karaindrou aynca Juks Dassin ve Chris Marker gibi önemli Avrupah yönetmenlerle de çahştı. Karaindrou'nun tarihle günümüz arasmda sır dolu bir köprü kuran ve buram buram eski Yunan kokan yeni albümü 'Trojan \Vomenda 30 parça var. Filmler için yaptığı, başanh albümlerden sonra Karaindrou, "Trojan Women"da bir ti- yatro oyunu için yazdığı müzikleri seslendi- riyor. Ilk olarak MÖ 415 yılında sergilenen oyun, savaştn felaket getiren absürdlüğü üze- rine kurulrnuş, tüm zamanlann en iyi savaş ve tann karşıtı edebi protestanlanndan biri. Euripides bu oyunu Yunanlılara sunmadan bir yıl önce, Athenalılar, Melos Adası'na saldır- mışlar, öldürerek, tecavüz ederek, yakarak, yıkarak, vahşi bir şekilde fethetmişler; hayat- ta kalan kadın ve çocuklan köle olarak sat- mışlardı. Euripides, bu yı- kıma karşı sanatıyla pasif bir boykot gerçekleştirir. Oyun, insanlan sömürü- ye karşı uyanr. Euripi- des'in trajedisi Antonis Antypas'ın yönetimiyle ilk defa geçen yıl 31 Ağustos"ta Ancient Tiyat- ro'da 15 bin seyircinin karşısında sahnelendi. Ka- raindrou ve Antypas iki- lisinin ortaklığı 1986'dan beri sürüyor. Albüm kapağına Kara- indrou. "Araştırma ve anaüzin. bilgi toplamanm ötesinde bir şeylervardır; şiirsel bir metin anlayışı- nın ötesinde bir şeyler. Bunlar asla anlatüamaz, sadece hayaledüebifir" di- ye not düşmüş. "Trojan Women*'ın farklı etkileri Karaındrou'yu daha geniş bir müzikal bakış açısı için cesarelendirir; folk enstrümanlan ve ve koro ile mitolojik bir atmosfer ve tını oluşturur. 0nun "vim" dediği topraklann mah olan Iyra, kanonaki, ney, santuri, outi, laouto, harp. daires, daouli gibi enstrümanlar, zamanın derinliklerinden kopup gelir. Sarmalayıcı ve teda- visiz romantik. naftalin kokan parçalar sıze geç- mışin tutkulu sislerinin örttüğü manzaralan çağ- nştınr; sır dolu dokunuş- larla bezeli, hastalüdı de- recede içe kapanık melo- dileri sizi zamanın ötesi- ne taşır. Melodik ve folklorik bir basitlık taşıyan, armo- ni dolu bir müzik sunar ama bu melodıleri öylesine donuk renklerle bezer ki, açık koyu ılişkisindeki pesimizmi nedeniyle bu şarkılann. renk lekeleri ile ça- hşan MarkRothko'nun elinden çıkmış bir tab- lodan ftrladığını düşünmeden edemezsiniz. Akıldan çıkmayan öldürücü derecede yoğun ve psikolojik açıdan derin bir durağanlığın mü- zığidir bu. Bir MahJer senfonisi gibi kızgın, ancak bir o kadar da sade bir tını. Eğer po- tansiyel olarak ıntihara eğiliminiz varsa, ya- şama pamuk ipliğı ile bağlı olan bu albüm- den uzak durun. Karikatüristlere davetimiz: Ölçüsüz yaratıcılığınızı ölçüm için kullanır mısınız? TÜBITAK- Ulusal Metroloji Enstitüsü (UME) "Ölçüm ve Günlük Hayatımız" Karikatür Yarısması 2002 ' Konu ve amaç: Ölçüm ve ölçümbilim (metrolo)i) konusunu günlük hayatımıza uzanan boyutuyla kamuoyuna tanıtabilmek amacıyla düzenlenen bir yarışmadır. "Ölçjm' hayatımızm ıçınoen ve çok önemli oır konu Tıboı cıhazlardan dopıng kontrolune eıeKtr kySu sayaçiarından uçuş kontrot cıhazlarına taksımetreterder baz ıstasyonlarına market terazılerınder telefon Konturlerının uzunluğuna. kolesterol ve şeker ölçumunden polıs radarına kadar çok genış yelpazede urunu/hızmetı kapsıyor Bütun bu alanlarda olçum yapan cıhazlarn ve aboratuarlann, 'ızlenebılırlik zıncın" ıçerısınde bır ust sevıyedekı laboratuarlar tarafındar kalıbre edılmeierı sonuçta er. ust ve Uusal sevıyede yer alan tek bır laboratuara (UME) çıkıncaya kaaar bu "kalıbrasyon" surecının devamı gerekıyor Kalıbrasyon, bır ölçüm cıhazının gostermesı gereken değerte, gerçekte gosterdığı değer arasındaki farkın belırlenıp belgelenmesı anlamına gelıyor Ulusal çapta en ust sevıye uzman kuruluş olan UME. yıne aynı "ızienebıklık zıncın' ıçenstnde Avrupa çap nda (EUROMET) ve dunya çapında (BIPM) metrolojı merkezlerıne bağlı Böylece örneğın Türkıyedekı 1 kılogram ile dunyanın dığer ûlketerındekı 1 kılogramın bırbırıne denk olması sağlanıyor Bu denklığın gûnlük hayatımızı, ulusal ve uluslararası tıcaretı sanayryı ılgılendıren butun alanlarda sağlanması gerekıyor Karikatür yarışmasıyta amaç, konunun önemini kamuoyuyla payiaşmak, blçüm bilincl ve duyarlılığını yaymak. Türkiye'nin bu alandaki eksiklerine, bu eksiklerin vatandaşın canını ve cebini yakan boyutlanna dikkat çekmektir. Genel koşullar Yanşma, TUBITAK-UME çalşanlan |ûrı üyeierı ve birincı dereceden yakınlan dışında butûn karıkatünsttere çızerlere açmtır Yarışmaya katılacak kankatürler, daha once mçbır yerde yayinlanmamış, ödül almamış, kopya edilmemış ve ozgun olmalıdır Yanşmaya her aday en fazla üç kankatürle katılabılır Kankatürler maksımıjm 35 x 50 boyutunda kağıda, karışık teknıkle çızıleb.lır Yarışmaya katılan tum eserlerın yaym-basım-çoğaltma ve kullanma haklan TÜB1TAK- UME'ye aıttır Teslim yeri ve tarihi: Yarvşmaya «atılacak eserteıtn aşağıdakı katılım formuyla birlikte, en geç 14 Haziran 2002 Cuma gunü mesaı saatı bıtımıre kaaar "UME Karikatür Yarışması" ıbaresıyle birlikte "Medya Evi Halkla Hişkiler, Tevfik Erdönmez Sok., Diker Apartmanı, No: 26/9 Esentepeİstanbul" adres ne elden ya da kargoyla teslim edıımesı gerekmektedır Jüri üyeleri: Yanşmanın jun uyelen, karıkatur sanatçıları Latıf Demırcı, Musa Kart Pıyale Madra, Metın Üstündağ ve Varol Yaşaroğlu. ış dünyasından İbrahım Betıl ile TUBITAK-UME Muduru Doç Dr Huseyın Uğurdur. Ödüller, ödül töreni ve sergi Yarşma sonunda 'ıralıst 12 esere odul verılecekür Ödul torenı 20 Haziran 2002 Perşembegûnü Rahmi Koç Sanayi Müzesi'nde gerçekleşecektır Oduller bırıncı seçılen eser ıçın 3 milyar TL, Kinc seçılen eser ıçın 2 milyar TL, uçuncü seçılen eser ıçın 1 milyar TL olarak belırlenmıştır Dığer 9 esere ise mansiyon ödülü venlecekm Yarışma sonunda fınalıst 12 eserle birlikte uygun göru'en esener 20 Haziran Perşenbe gununder, ıtıbaren 1 hafta sureyle sergılenecektır Eserler daha sonra basmda ve çeş tı oasılı materyallerde kullanılacaktır YariŞma Katllim FormUOadet'otoğraflabırlıkte) Adı Soyadı: Doğum yeri tarihi: Kısa ozgeçmiş: Adres ve e-mail: Tel: Detaylı bilgi için: w\*w ume tubıtak gov tr ya da Medya Evı Halkla llışkıler (Tel 0212 274 56 68) Albüm iki CD ve bir kitapçıktan oluşuyor Süryani kültürüne yolculuk... UME Türkiye'de ölçümün referansı ÜME Bu topraklar üzerinde yaşayan ya da daha önce yaşamış olan kultürlerin mü- zıklerini arşivlemek konusundaki değer- li çalışmalan ile bilinen Kalan Müzik, ar- şiv çalışmalan serisine bir yenisini daha kattı; "Sûrjaniler - Dini Müzik, Halk Müziği'1 Kalan Müzik'in dunyanın dört bir ta- rafina dağıhnış bir topluluk olan Sürya- nilerin müzik kültürleri hakkındaki ilk ça- lışmalan 1980'li yıllara, bu albümü oluş- turma fıkri ise 1996 yıüna rastlıyor. Yak- laşık bir yıldan bu yana da süren yoru- cu bir çalışmanın sonucunda iki CD ve bir kitapçıktan oluşan "Süryani Müziği Albümü" tamamlanmış oldu. Albüm ki- tapçığının içeriği Süryani tarihi ve Sür- yani kültürü olmak üzere iki ana bölüm halinde kurgulanmış. Birinci bölümde Süryani tarihinin ana hatlannın özeti, konuya yabancı dinleyici ve okuyucu için veriİmeye çalışılmış. Aslında buna bir tür "tarihçc'' demek daha doğru. Bu çalışmanın kitapçığında yer alan Süryani kültürü bölümünde, Hıristiyan- lığın etkileri ve Hıristiyanlıktan sonra gelişen kültür unsurlan ile çağdaş Sür- 38 parçahkbir seçkiden oluşan albüm Kalan Müzik etiketiyle çıktı. yani kültürü irdelenmeye çahşıbnış. Bu- rada verilen Süryani müziğine ilişkin bilgiler, Süryani müziği adlı çahşmanın kısaltılmış bir özeti olmasına rağmen en az bir kitap çalışması kadar doyurucu al- büme alınan iki CD'deki toplam 38 par- ça, Kalan Müzik'e ulaşan çeşitli kişisel arşiv ve koleksiyonlardan ve müzikal malzeme arasındân özenle seçilmiş. Seç- ki konusunda da MeBh Duyguhı'nun bü- yük emeği geçmiş. îsrairin tatlı sesi: Isaac Algazi Isaac Algazi'nın en önemli eserlerini bir araya getiren *Sweet Singer of IsraeP adlı CD, meraklılan için çok önemli bir koleksiyon parçası. tt Sweet Singer of Israd"i tstanbul'un en kapsamh caz mağazası Lale Plak ithal etti. 1889'da Izmir'de doğan Isaac Algazi, Osmanlı'nın son döneminde geleneksel müzik mirasını iyi hatmetmiş birisiydi. 1920'den 1930'lann sonuna kadar Türkiye'de Yahudi şarkılan söyleyen ve kaydeden Algazi, sadece Yahudi müziğinin değil, Türk müziğinin de önde gelen ve hatta "Efendi", "Hoca" gibi lakaplarla anılan isimlerinden bin olmuştur. Algazi, babasının ve zamaıunın önde gelen Türk klasik musikisi kompozitörlennin eğitimi alrında yetiştikten sonra 1923'te Izmir Sinagog merkezine, oradan da tstanbul'a atanmış, 1923'te de tstanbul'dan aynlmış. Türk ve Yahudi cemaatleri arasındaki önemli kültürel bağlardan biri olan Algazi, cumhuriyet döneminde Türk toplumunun modernizasyon çalışmalanna da önemli katkılarda bulunmuş, 1950'de Uruguay'da hayata gözlerini yummuştur. SANATA BAKIŞ SELMİ ANDAK Müzikte Âşıklar Ve Mahsuni Şerif Müzik dünyasında çok özel, kendine özgü ve çok önemli bir tür yaratıcı kesim var: Âşıklar... Şiir-müzik birleşimi olarak tarihsel değer taşıyan ve müzik lite- ratüründe "troubadours" ve "trouveres" sözcükle- riyle tanımlanan bu yaratıcılar, özellikle "madrigal" denilen türde ve stilde yapıtlar üretmışlerdir ve kay- naklan 16. yüzyıla dayanmaktadır... Kategori olarak "ozan-besteci-yorumcu" karışımı yaratıcılar, özgün biçimde "doğaçlama"yoluyla ürettikleri yapıtlarıyla yoğun olarak halklarının simgesı olmuşlardır... Tro- ubadours'\ann kaynağı 11. ve 14. yüzyıllar arasmda Fransa'da sanatlarını gösteren ozan-besteci-yorum- cularla tarihe yansımıştır. Troubadours adı da "tro- bar"dan gelen Fransızca "frouver"(bulmak)fiilinden doğmaktadır. Ulkemizde "âşıklar, temelinde 'Türk halk şiiri'nöen kaynaklanmıştır. Tarihte "divan şiin" dediğimız ve o zamanın saray, mutlu azınlık ve çoğunlukla aydın- larca değerlendirilen 'sanaf'a karşılık; halkımızın ve daha çok geleneklerine bağlı köylülerın benimseye- rek yaşattığı. ama o zamanlar ne yazık ki küçümsen- mış ve sonradan ıçtenlıği, yüceliği ve gücü kanıtlan- mış olan halk şiırimız yaşamaya devam ediyor. Işte, sonra ve günümüzde ellerinde sazlarıyla ve haikın anlayacağı ve benımsediği bır dille şiır dünyasından beslenen besteler ile "haJkın ve toplumun sesi"ni yan- sıtan âşık'larımız, gerçek sanatçı ve usta yaratıcı kı- şıliklerıni topluma kanıtladılar... Örnek olarak Kara- caoğlan, Yunus Emre, Hacı Bayram Veli, Kaygu- suz Abdal, Köroğlu, Kul Mehmet, Âşık Halil, Kâ- tibi, Gevheri, Âşık Omer, Âşık Hasan, Âşık Ke- rem, Mecnuni, Dertli, Bayburtlu Zihni, Seyrani, Tokatlı Nuri, Dadaloğlu, Emraht Deli Boran, Ruh- sati, Minhacî, Siyahî. Zülaloğlu, Aşık Veyse) ve kay- bettiğimız Âşık Mahsuni Şerif ve dığerlerı. Şiirlerıyle olsun, bazısı sazlarıyla, sesleriyle ve yo- rumlarıyla topluma seslenen ozan-besteci kişilikle- riyle olsun, Türk toplumunda sanat ve kültür yoluy- la, Türkiye Cumhurıyeti'nde Atatürk'ün devrimi doğ- rultusunda değer kazandılar. Türkiye'de uzun yılların yıpratamadığı ve bazıları- nın da ölümsüzlüğe kavuştuğu yaratıcılar âşık'\ar- dır... Ulkemizdeâştfc'ların en yücelerinden, en usta- larından ve halkımızla en bütünleşmiş olanlarından biri kuşkusuz, kısa süre once yaşamını yıtirmış bu- lunan Aşık Mahsuni Şerif'tır... Aşık Mahsuni Şerifin ozanlığı, bestecıliğı veyorumculuğunun yanı sıraen önemli kişiliği, nitelikleri ve ayncalığı; hiç kuşkusuz Türk halkına, Türk toplumuna seslenerek ileîtiği ya- şayan ve yaşayacak olan mesajları, duyuruları, öne- rileridir. Şöyle ki, bu iletışımlerinde özellikle yol gös- tericı konuların başında: Banş, sevgi, dostluk, öz- lem, umut, yalmzlık, haksızlık veyoksulluğa karşı mü- cadele, haikın sorunlanna eğilim, emeğe saygı ve tüm konularıyla ülkernızı ıleriye götürecek uğraşla- ra şözüyle, sazıyla, sesleniş... Âşık Mahsuni Şenf'ın sanatçı kışilığinde önemli bir özelliği de Türk dili'riı halkımızın hemen anlayabildi- ğı bir açıklıkta ve konuşma dili niteliğinde kullanma- sıydı. Bu konuda başta Pir Suttan Abdal'dan ve Ka- racaoğlan'dan esınlendıği bellidır... Âşık Mahsuni Şerifin dıliyle, sazıyla, sesiyle, yorumuyla yansıttığı duygular, düşünceler, eleştiriler, öneriler, duyurular onun erişilmez bir halk sanatçısı, toplumcu ve ger- çekçi kişiliği ile yaşamından sonra da etkisini yap- maya devam edecektir, umarız... Şayet, şıir ve mü- zik dünyamızdaÂşık Mahsunı Şerifin yarattıklannı, topluma yansıtmayı ihmal etmez isek! Açık lîyatro'ya Edmmrglt'rJan davet • Kültür Servisi - Açık Tiyatro, ilk oyunu 'Olağan Mucizelef ile 2-26 Ağustos tarihlerinde Iskoçya'nın Eduıburgh kentınde düzenlenecek olan '56. Edinburgh Fnnge Tiyatro Festivali'ne katılacak. Topluluk, 'Ordınary Miracles' adıyla sunacaklan oyunla Gatevvay Tiyatrosu'nda 24 kez izleyiciyle buluşacak. Dunyanın değişik tiyatro topluluklan ve festival komitesinden gelen istek üzerine, o>aınun metni, Lehçe ve Fransızcaya çe\riliyor. Kubilay Tunçer'in yazdığı ve Lale Mansur'la birlikte oynadığı 'Olağan Mucizeler'in yönetmenliğini Ahmet Mümtaz Taylan yapıyor. Müzikleri Mercan Dede imzası taşıyan oyunun dekor tasarımını Ali Cem Köroğlu, ışüc tasanmım Ersen Tunççekiç ve Yakup Çartık. kostüm tasanmım ise Bahar Korçan yapmış. Muammer Karaca Tiyatrosu'nda 22 Nisan'da sahnelenmeye başlanan oyunun son temsüleri bugün 15.00 ve 21.00'de ve 30 Ma\ıs'ta 21.00'de sunulacak. Side Antik Tfyatro'da konser • ANTALYA (AA) - Antalya Devlet Senfoni Orkestrası, 25 Mayıs'ta Side Antik Tiyatro'da Kültür Bakanlığı tarafindan düzenlenen 'Uygarlıklar Beşiğı Türkiye 2002 Kültür ve Sanat Şöleni' kapsamında konser verecek. Şef Alexandre Sloutsky yönetımindeki orkestra, Çaykovski, Strauss, Rossini, Korsakov'un eserlerini sunacak. Konsere solist olarak Hürkan Ayvazoğlu (flüt), Alexandre Gorbatchev (balalayka) katılacak. yenıler - Sür>aniler (Kalan Müzik) - Sezen AJisu - Şarkı Söylemek Lazım (DMC) - Fazıl Say - Nâzım (İmaj) - Blind Guardian - Tokyo Tales (EMI) - Dan the Automator - Wanna Buy A Monkey? (EMI) - David Syhian - Camphor (EMI) - Nil - Nil Dünyası (Sony) - Athena - Herşey Yolunda (Universal) - DJ Mehdi - (The Story of) Espion (EMI) - Maria Farandouri -1 Triti Porta (EMI) - Michael BoHon - Only A Woman Lıke You (EMI) - Orishas - Emıgrante (EMI) - Yo la Tengo - Fakebook (EMI) - P18 - Electropıca (EMI) - Various Artists - World Lounge (Putumayo - Yeni Dünya)