Katalog
Yayınlar
- Anneler Günü
- Atatürk Kitapları
- Babalar Günü
- Bilgisayar
- Bilim Teknik
- Cumhuriyet
- Cumhuriyet 19 Mayıs
- Cumhuriyet 23 Nisan
- Cumhuriyet Akademi
- Cumhuriyet Akdeniz
- Cumhuriyet Alışveriş
- Cumhuriyet Almanya
- Cumhuriyet Anadolu
- Cumhuriyet Ankara
- Cumhuriyet Büyük Taaruz
- Cumhuriyet Cumartesi
- Cumhuriyet Çevre
- Cumhuriyet Ege
- Cumhuriyet Eğitim
- Cumhuriyet Emlak
- Cumhuriyet Enerji
- Cumhuriyet Festival
- Cumhuriyet Gezi
- Cumhuriyet Gurme
- Cumhuriyet Haftasonu
- Cumhuriyet İzmir
- Cumhuriyet Le Monde Diplomatique
- Cumhuriyet Marmara
- Cumhuriyet Okulöncesi alışveriş
- Cumhuriyet Oto
- Cumhuriyet Özel Ekler
- Cumhuriyet Pazar
- Cumhuriyet Sağlıklı Beslenme
- Cumhuriyet Sokak
- Cumhuriyet Spor
- Cumhuriyet Strateji
- Cumhuriyet Tarım
- Cumhuriyet Yılbaşı
- Çerçeve Eki
- Çocuk Kitap
- Dergi Eki
- Ekonomi Eki
- Eskişehir
- Evleniyoruz
- Güney Dogu
- Kitap Eki
- Özel Ekler
- Özel Okullar
- Sevgililer Günü
- Siyaset Eki
- Sürdürülebilir yaşam
- Turizm Eki
- Yerel Yönetimler
Yıllar
- 2024
- 2023
- 2022
- 2021
- 2020
- 2019
- 2018
- 2017
- 2016
- 2015
- 2014
- 2013
- 2012
- 2011
- 2010
- 2009
- 2008
- 2007
- 2006
- 2005
- 2004
- 2003
- 2002
- 2001
- 2000
- 1999
- 1998
- 1997
- 1996
- 1995
- 1994
- 1993
- 1992
- 1991
- 1990
- 1989
- 1988
- 1987
- 1986
- 1985
- 1984
- 1983
- 1982
- 1981
- 1980
- 1979
- 1978
- 1977
- 1976
- 1975
- 1974
- 1973
- 1972
- 1971
- 1970
- 1969
- 1968
- 1967
- 1966
- 1965
- 1964
- 1963
- 1962
- 1961
- 1960
- 1959
- 1958
- 1957
- 1956
- 1955
- 1954
- 1953
- 1952
- 1951
- 1950
- 1949
- 1948
- 1947
- 1946
- 1945
- 1944
- 1943
- 1942
- 1941
- 1940
- 1939
- 1938
- 1937
- 1936
- 1935
- 1934
- 1933
- 1932
- 1931
- 1930
Abonelerimiz Orijinal Sayfayı Giriş Yapıp Okuyabilir
Üye Olup Tüm Arşivi Okumak İstiyorum
Sayfayı Satın Almak İstiyorum
14-MART2000SAU CUMHURİYET SAYFA
EKONOMI /ekonomio cumhuriyet.com.tr 13
Yoksuüuk sımn
475 mHyon Ora
• ANKARA (ANKA)-
Dört kişilik bir ailenin
temel gereksinimlerini
karşılayabilmesi için
gereken aylık harcama
miktaruu gösteren
yoksulluk sının 475 milyon
lirayı geçti. Türkiye Kamu-
Sen'den yapılan açıklamaya
göre, dört kişilik bir ailenin
asgari harcama tutan şubat
ayı sonunda 475 milyon
593 bin liraya yükseldi.
Yoksulluk suıınnda geçen
yılın şubat ayı sonundaki
270 milyon 141 bin liralık
dûzeyine göre yüzde
76.5 oranında artış yaşandı.
Dört kişilik bir ailenin gıda
harcamalan 156.9 milyon
liraya yükseldi.
Japonya'da
banka evlHiği
• TOKYO(AA)-
Japonya'da Asahi ve Tokai
bankalan arasında
kararlaştınlan birleşmeye,
ülkenin önde gelen
bankalanndan Sanwa
Bank'uı da üçüncü ortak
olarak katılacağı bildirildi.
Sanwa'nın da katılmasıyla
31 Mart'ta tamamlanması
beklenen birleşmeyle
doğacak yeni gnıp, 971.6
milyar dolarlık toplam
varlıklanyla Japonya'run
ikinci büyük bankacılık
grubunu oluşturacak.
Japonya'run ve dünyamn
en büyük bankacılık gnıbu
ise Dai-Ichi Kangyo, Fuji
Bank ve Japonya Sınai
Bankalan'run
birleşmesiyle ortaya
çıkacak.
AB'nin MF
Başkan adayı
• Ekonomi Servisi - Avrupa
Bırlığı maliye bakanlan,
Uluslararası Para Fonu
(IMF) Başkanlığı'na, Avrupa
adayı olarak Almanya'nın
önerdıği Horst Köhler'in
gösterilmesini kabul etti.
Biıiiğin dönem başkanı
Portekiz'in başbakanı
Antonio Guterres, Köhler'in
adaybğının oybirliğiyle
kabul edildiğini söyledi.
Guterres, "Almanya'nın
adayını desteklemek
konusunda Avrupalı maliye
bakanlannın hepsi görüş
birlığinde. Umanm bu karar,
Avrupa dışındaki ülkelerin
de onayını alır" dedi.
OtomotJv
ihracında umut
• ANKARA (AA) -
Otomotiv sektörü yıla iyi
bir başlangıç yaparken
firmalar, bu yıluı ilk 2
ayındaki ihracatlannı yüzde
211 oranında arttırdılar.
Otomotiv Sanayii
Derneği'nin verilerinden
yapılan hesaplamalara göre,
Türkiye'de toplam taşıt
aracı ihracatı bu yılın ilk iki
ayında 18 bin 452'ye ulaşu.
Toplam taşıt aracı ihracan
geçen yıhn aynı döneminde
5 bin 929 adet idi. Bu
dönemde traktör ihracatı ise
yüzde 49 oranında artarak,
1.628'e yükseldi.
ANTBİRÜK'ten
üreticiye müjde
• ANTALYA(AA)-
Antalya Pamuk ve
Narenciye Tanm Sanş
Kooperatifı Birliği
(ANTBİRLİK) Yönetim
Kurulu Başkanı Yaşar
Alemdar, pamuk üreticisine
kilogram başına 20 bin lira
ek ürün bedeli ödeneceğini
bildirdi. Alemdar, Sanayi ve
Ticaret Bakanı Aİunet
Kenan Tannkulu'nun daha
önce TARİŞ tarafından
pamuk üreticisine 20 bin
lira ek ürün bedeli
verileceğini bildirdiğini
hatırlatarak, girişimler
sonucu ANTBlRLtK
tarafından da aynı oranda
bölgede pamuk üreticilerine
ürün bedeli ödeneceğini
kaydetti.
5 bin liralıklar
tariholuyor
• ANKARA (AA)-
Madeni 5 bin liralıklar
1 Şubat 2001 tarihinden
itibaren tedavülden
kaldınlacak. Hazine
Müsteşarhğı'nın dünkü
Resmi Gazete'de
yayunlanan konuya ilişkin
tebliğine göre, 5 bin liralık
madeni paralar 1 Şubat
2001 tarihinden itibaren
1 yıl boyunca (1 Şubat
2OO2'ye kadar), yalnız Mal
Sandıklan ile Merkez
Bankası ve Ziraat Bankası
şubelerinde kabul edilecek
ve değiştirilecek.
Türkiye 'yi daha önce imzaladığı anlaşmaları uygulaması yönünde sıkıştırıyor
AB'dentanmdaödünbâskısıEkonomi Servisi - Avrupa Bir-
liği'ne (AB) adaylık statüsünü
geç de olsa alabilen Türkiye'de ta-
nm üreticileri başta olmak üze-
re geniş kitleleri zorlu bir süreç
bekliyor. AB tarafi, daha önceki
yıllarda yapılan görüşmelerde,
et, süt, şeker, çay başta olmak
üzere çeşitli tarunsal ve hayvan-
sal ürünleri sıfir gümrükle ithal
etmeyi öngören kararlara ımza-
suu atan Türkiye'yi bu ödünleri
uygulama yönünde sıkıştınyor.
AB'de yüksek oranda sübvan-
se edilen ürünleri ithal etme sö-
zü veren, ancak kamuoyunun tep-
kisi üzerine bunu yaşama gecir-
meyen Türkiye'nin ödünleri uy-
• AB, Türkiye'nin tanm ödünlerine ilişkin Konsey karanna
uymadığma dikkat çekti. Yerli üreticinin korunması amacıyla AB'ye
tanm ürünlerinde tanınan ödünlerin yerine getirilmemesinin,
Türkiye'nin 2 milyar dolarlık ihracatını riske sokacağı belirtiliyor.
gulamaması halinde AB tarafi,
Türk ihracatını engellemeye ça-
lışacak. Yerli üreticinin korun-
ması amacıyla AB'ye tanm ürün-
lerinde tanınan ödünlerin yerine
getirilmemesinin, Türkiye'nin 2
milyar dolarbk ihracatını riske
sokacağı belirtiliyor.
Tanm anlaşması kapsamında
verilen tarife kontenjanlannın kul-
landırılmaması nedeniyle, AB,
Türktanm ürünlerine yönelik tüm
ödünlerini kaldmnaya hazırlanı-
yor. Verilen bilgiye göre, 25 Şu-
bat'ta Brüksel'de yapılan Gümrük
Birliği Ortak Komite Toplantı-
sı'nda, AB, Türkiye'nin tanm
ödünlerine ilişkin Konsey karan-
na uymadığına dikkat çekti.
Et ve şeker kontenjanı
Özellikle et ve şeker konusun-
daki tarife kontenjanlannm an-
laşmanın başından beri kullandı-
nhnadığuu vurgulayan AB tara-
fi, bu nedenle önceki yıllarda Tür-
kiye menşeli salça ve karpuzda ta-
rife kontenjanlanrun askıya alın-
dığını anımsam.
Toplantıda, üye ülkelerin artık
kısmi yaptinmlardan tatmin ol-
madığı belirtihrken, "Anlaşma-
nın hir marifjpgni ^ygfil^mamak-
la, tüm maddelerini uygulama-
mak arasında fark olmadığT ge-
rekçesi ile Türk tanm ürünleri
Türkiye
tanmda
uyguianan
yanhş
politikalar
nedeniyle bu
alandaki
ihracatçı fiike
kiınliğini yjtirrii.
thracatta imalat
sanayii
ürûnlerinin
payı yüzde 90'a
yüksenrken
tanm
ürûnlerinin
payı yüzde 9'da
kakn.
Tanm iirünü ihraç edemiyoruz
Hatalı politikalarla tanm ve hayvancdığı-
nı bitiren Türkiye'nin tanmsal ticarette gü-
cü kınldı. Tanm ürünü ihracatçısı kimliği-
ni yitiren Türkiye'nin toplam ihracatında
sektörün payı giderek düşüyor.
1991 yıluıda yüzde 78.6 olan Türkiye'nin
yaptığı ihracatta imalat sanayii ürûnlerinin
payı 1999 yüında yüzde 89.4'e kadar yük-
seldi. 1991 yjında 10.7 milyar dolarlık sa-
_ jjayı ürünü ihraç edebilen Türkiye, bu raka-
rnı son iki yıkİa ihracatta yasanan tüm oturn-
suzluklara rağmen 1999 yıhnda 23.8 milyar
dolara yükseltti. Buna karsılık tanm ürün-
leri ihracatının toplam ihracat içerisindeki
payı aynı dönemler itibanyla yüzde 19'dan
yüzde 9'a geriledi.
thracat sanayi ürtinleriyle arüyor
1991 ydınagöre 1999 yılında Türkiye'nin
toplam ihracatı 12 milyar 995 milyon dolar
artarken imalat sanayii ürünleri ihracatında-
ki artış 13 milyar 72 milyondolarolarak ger-
çekleşn. Dolayısıyla, Türkiye'nin ihraca-
tında son dokuz yılda yaşanan bir katlık ar-
tışın tamamı sanayi ürünleri ihracaundaki ar-
tıştan kaynaklandı. Tanm ürünü ıhracatımn
ise payındaki azalmanın yanı sıra mıktann-
da da azalma yaşandı. 1991 yıluıda 2.6 mil-
yar dolarolan tanm ürünleri ihracatı, 2.3 mil-
yar dolara kadar geriledi.
1990'h yıllann başmda ihracatın yüzde
47'sini oluşturan ara mallann payı 1999 yı-
luıda 4 l'e inerken sermaye mallannın payı
yüzde 2.5'ten yüzde 7'yeçıktı. Tüketimma-
İı ihracatmm payı ise yüzde 51'den yüzde
52'ye çıkü.
EGEBANK'CN TAŞERON ŞİRKEIİ
YahyaDemireVin
çakşanlan mağdur
Ekonomi Servisi -
Egebank, Yahya Murat
Demireruı sahip olduğu
ve bankanuı güvenlık,
bakun, onarun gibi
işlerini yürüten Eraservis
adlı taşeron şirket ile
bağlantısuoa son vennce
işletmenin 300 kadar
çahşanı zor durumda
kaldı. Içinin
boşaltılmasının ardından
Tasarnıf Mevduatı
Sigorta Fonu'na geçen
Egebank'uı eski sahibi
Yahya Murat Demirel'in
çoğunluk hissesine sahip
olduğu Eraservis.
bankanın söz konusu
hizmetleri REKA adlı
bir başka şirkete
devretmesi üzerine,
çeşitli illerde görevini
sürdüren 302 çalışanuu
'merkeze' tayin etti.
Bunun üzerine 200 kadar
çalışan konuyu
görüşmek üzere şirketin
lstanbul'daki merkezine
gelmesine karşın
muhatap bulamadılar. Bu
şekilde istıfaya
zorlandıklannı kaydeden
Eraservis çahşanlan,
şirketi mahkemeye
vereceklerini belirttiler.
Firma çahşanlan, 3
Mart'ta Egebank
şubelerindeki Eraservis
personeli 302 kişiye,
"Şirket yönetiminin
akhğı kararia tayinlerinin
lstanbul'daki şirket
merkezine çıkankttğT
yönünde teblıgat
ulaşnğını belirterek
alınan karann özellikle
lstanbul dışından
gelenleri mağdur ettiğini
ifade ettiler.
Fatura çahşana
Çalışanlar, Egebank
şubelerine ulaşan
teblıgatlann daha sonra
noter kanalıyla APS ile
evlere de postalandığını
beürttiler. Diğer
bankalann güvenlik,
santral, bakun-onanm
gibi işlerini kendi
personeline yaptu-dığmı
belirten çalışanlar,
Eraservis'in büyük
hissedannın Murat
Demirel olduğunu, diğer
hisselerin Egebank'ın
elınde bulunduğunu
kaydettileT. Firma ve
Egebank arasmdaki
hukuki anlaşmazlığın
faturasuun kendilerine
çıkanlmak istendiğini
bildiren mağdurlar,
şirket merkezinde
konuşacak bir yetkili
bulamadıklannı da
vurguladılar.
için verilen tüm ödünlerin kaldı-
nhnası gerektiği görüşü dile ge-
tirildi.
Dış. Ticaret Müsteşarhğı (DTM)
yetkililerinin verdiği bilgiye gö-
re, AB, söz konusu ödünleri, ni-
san ayma kadar kalduTnayı plan-
Iıyor. Bu amaçla, Avrupa Konse-
yi'nin, 1/98 sayılı "Türkiye'ye
tanm ürünlerinde tercüui rejün
uygulanmasmı" öngören karann
askıya ahnması yönünde bir yö-
netmelik çıkarması bekleniyor.
Yönetmelikte de "Türkiye'nin
anlaşmamn hükümlerine uyma-
dığı" yönünde bir gerekçe ola-
cağı tahmin ediliyor.
AB'nin bu karannı sözlü ola-
rak Türkiye'ye bildirdiği,
DTM'nin de konu ve gelişmeler
hakkında Tanm ve Köyişleri Ba-
kanlığı'nı uyardığı belirtildi.
AB'nin Türk tanm ürünlerine yö-
nelik ödünlerin tamamını askıya
alması halinde, Topluluğa yöne-
lik yıllık ortalama 2 milyar dolar-
lık ihracat riske girecek. Şimdi-
ye kadar gümrüksüz giren Türk
tanm ürünlerine, ortalama yüzde
15-20 vergi uygulanacak. Bu da
ihracatta rekabet şansını azaltacak.
Tercihli rejim uygulaması
Türkiye ise 1 /98 sayılı "Türki-
ye'ye tanm ürünlerinde tercihli
rejim uygulanmasına" ılışkın Or-
taklık Konseyi karan uyannca ve-
rilen ödünlerin sadece bir bölümü-
nü uygulayabildi.
Bu ödünlerin uygulanmaması
nedeniyle, AB, salçada 30 bin
tonluk tarife kontenjanmı kaldır-
mış ve yüzde 15 vergi uygulama-
ya başlamışü. Aynca karpuzda-
ki tarife kontenjanı da kaldınla-
rak yüzde 9.2 vergi almmaya bas-
landı. AB, yasağın sürmesi ne-
deniyle, kornişon turşu, fuıdık ve
tütünde de ödünleri kalduabile-
ceğini açıklamıştı.
Türkiye, yerli üreticinin olum-
suz etkileneceği gerekçesiyle, 19
bin tonluk et ithalatına izin ver-
miyor. 19 bin tonluk etin lstan-
bul'un bir haftalık et tüketimine
eşit, ithalat tutannm ise 20-30
milyon dolar düzeyinde olduğu-
na dikkat çekiliyor.
Damızlık hayvan ithalatmdaki
yasak da geçen yıl eylül ayında,
ışletmelere sadece kendi ihtiyaç-
lan için ithal etmeleri sartıyla kal-
dınlmıştı.
am argosu 40 bin
kişinin yaşamına mal oldu'
GÜNSİAD, diğer ülkelerin yaptınmı deldiğini vurguladı
DİYARBAKIR (Cumhuriyet Bü-
rosu) - Güneydoğu Sanayici ve lşa-
damlan Derneği (GÜNSİAD) Ge-
nel Başkanı Bedrettin Karaboğa, Bir-
leşmis Milletler (BM) karan> la mîk'a
uyguianan ambargonun Türkiye'de
yanlış anlaşıldığmı veya anlatıldığı-
m öne sürdü. Türkiye dışında Irak'a
komşu olan tüm ülkelerin ambargo-
yu deldiğini vurgulayan Karaboğa,
"Dolayh da olsa, ambar-
gonun sonucunda 40 bin-
den fazla yurttasımız ya-
şammı yirirmiştir'" dedi.
Bedrettin Karaboğa, Bir-
leşmiş Milletler'in onayı
almarak belli bir kotayla
Türkiye'nin Irak'la tica-
ret yapmasına olanak ta-
nmmasuu, bu kotanmyüz-
de 30"luk bölümünün de GAP böl-
gesine aynlmasını istedi.
GÜNSİAD Başkanı Bedrettin Ka-
raboğa, BM karanyla Irak'a uvgu-
lanan ekonomik ambargoda "uısa-
ni Temel Malzemeler" kavrammm
Türkiye'de yanhş algılandığını ve uy-
gulandığmı belirtti. Temel ihtiyaç
malzemelerinin, Türkiye'de yahiız-
ca un, pirinç, şeker, patates gibi gı-
da maddeleri ile ilaç ve sağlık mal-
zemelerinden oluştuğu şeklinde an-
laşıldığını vurgulayan Karaboğa,
çağdaş dünya insanımn temel ihti-
yaçlarmın daha fazla olduğunu be-
lirtti. Devam eden ambargo süre-
since bu kavramm hep birinci ha-
liyle algılanmaya çalışüdığuıa dik-
kat çeken Karaboğa şöyle konuştu:
"Habur Gümrük Kapts'ndan hem
bölgenıizdehem de Irakta halkça yay-
gmolarak kuflanılan 30senüik bir çift
plastik ayakkabıyı ya da insanm eği-
tim hakkmın en temel ihtiyacı olan
kurşunkaiem,deftervevasfl^g5nder-
mekistediğmizde,gümrük yeddlileri-
• İhracatı yeni öğrenen
) bölge insanımn, petrol hariç
100 milyar dolan aşan
Ortadoğu pazannı
neredeyse tamamen
kaybettiği vurgulandı.
miz devkt politikalan nedeniyle mec-
bur btrakanidıklarBdan'Insanhkiçin
lüks olan bu mallan gönderemezsin,
ambargoyu delmek istiyorsun' dedi-
ler. likemizde bu uyguîamalar olur-
ken Irak'a komşu d^er ülkeierde' ın-
sani temel malzemeler' kavramı mar-
kah arabalar, grvim, bcvaz eşya ve in-
şaat malzemeleri olarak algılandL Bu
ülketerözeffikkserbestbolgderinikul-
tanarak bu mallan gönderirkenelbet-
te ki hfibe etmedfler, karşıhğında ham
petrol aklüar.-
Ülke olarak ambargoyu en katı şe-
kilde uygulayarak özellikle Güney-
doğu Anadolu Bölgesi'nde tek başı-
na bir faktör olmasa bile, başlıca et-
kileyici faktör olarak 80-90 müyar do-
larlık ekonomikkayba uğrandığmı ifa-
de eden Bedrettin Karaboğa, "GAFin
maKyetinin 2 kaündan çok zarar et-
tik. Bu paralaıia 2. GAP tamamla-
nabüirdL Daha önemHsi bölge insa-
nnun ginşimdBk ruhu körekiL Irakia
ve devamında diğer Ortadoğu ülke-
leriyle dış tkareti ve özellikle ihraca-
tı yeni öğrenen bölge insanı
petrol hariç 100 müyar dola-
n aşan Ortadoğu pazannı
neredeyse tamamen kaybet-
ti" dedi. Ambargo nedeniy-
le en önemlı sonuç olarak
dolayh da olsa 40 binden faz-
la insanm yasamını yitirdiği-
ni behrten Karaboğa, ambar-
gonun en çok Irak halkmı et-
kilediğini söyledi.
Durumun her geçen gün Türkiye
aleyhine geliştiğini behrten GÜNSÎ-
AD Başkam Bedrettin Karaboğa, ba-
zı önlemlerin almmasını isteyerek
"•Daha fazla zarara uğramamakiçin
BirkşmişMiDeaer'in onavı DeTürki-
ye'yeydhkolarak betirlenecekbir ko-
ta tahsis edikrek Irak'a insani temel
malzemelerin gönderilmesi sağlan-
malıdır. Ancak burada ambargo ne-
deniyleTürldyeideençoketkitnen böl-
ge oünası dikkate ahnarak Irak için
verihniş kotanm en azyüzde 30'unun
CAP bölgesine a>TÜması hakça ola-
cakür" dedi.
înternet'tegüvenlik önlemleri
NEW YORK (AA) - Uluslararası bili-
şim şebekesi Internet üzerinden yapılan
alışverişlerde ve elektronik ticarette (e-
ticaret) kredi kartlanna ilişkin bilgilerin,
şifre kuıcılar (hacker'lar) tarafından ça-
lmmasma karşı önlemler geliştiriliyor.
Netscape ve Microsoft gibi birçok ya-
zılım şirketi, programlanna,
kredi kartı numaralannın elde
edümesini zorlaştıncı unsurlar
ekliyor.
Uzmanlar, Internet üzerinden alış-
verişlerde kredi kartlan bilgilerini gire-
cek olan müşterilerin, tarayıcı pencere-
sinin altmdaki kapalı kilit sembolü gibi
güvenük işaretlerine bakmalannı öneri-
yorlar.
Güvenlik büyük ölçüde, Internet üze-
rinden alışveriş hizmeti veren şirketlere
bağlı bulunuyor. Uzmanlar, bilişim sis-
temi güvenliği konusunda sürekli damş-
manhk hizmeti ahnmasını, müşterilerin
kredi kartı numaralarmı içeren dosyanın,
tnternet'teki Web sitesine bağlı olmayan
ayn bilgisayarlarda ya da yerlerde tutul-
masmı tavsiye ediyorlar.
Bu arada, Gelirler Genel Mü-
dürlüğü, Türkiye'de de giderek
yaygınlaşmaya başlayan sanal
ahşverişi vergi yönünden yakuı ta-
kibe aldı. Internet üzerinden tica-
retin bütün dünyada gelişme kay-
detmesi, bu işin daha da yayguılaşacağı-
na kesin gözle bakıhnası, sanal alışveri-
şin vergisel boyutunu da ön plana çıkar-
dı. Gelirler Genel Müdürlüğü, bu konuy-
la ilgili bir daire başkanmı görevlendire-
rek Intemet'ten alışverişin vergilendiril-
mesine ilişkin dünyadaki gelişmeleri de
izlemeye aldı.
750mifyon dolariçin songürtler
ANKARA (ANKA) - Dünya Banka-
sı'nın Türkiye'ye kullandumayı planladı-
ğı 750 milyon dolarlık ekonomik reform
kredisinin ilk diliminin işlerlik kazanabil-
mesi için, özellikle enerji başta olmak üze-
re çeşitli alanlara yönelik düzenlemelerin
bu aym sonuna kadar ta-
mamlanması gerekiyor. Dün-
ya Bankası Başkanı James
Wolfensohn taraftndan 30
Mart'ta yapılacak yönetim
kurulu toplantısına sunula-
cak olan raporun taslak metninde, söz ko-
nusu kredi için Türkiye'nin yapması ge-
rekenler aynntüı olarak su^lanıyor.
Gizli tutulan rapora göre, birinci aşama
olarak öngörülen 30 Mart'a kadar yapıl-
ması gereken düzenlemeler tamamlanırsa,
kredinin 375 milyon dolarlık ilk dilimi 15
Nisan'dan itibaren işlerlik kazanacak. Kre-
dinin kalan bölümünün işlerlik kazanma-
sı için öngörülen ikinci aşama düzenle-
melerin ise 2001 yıhnınbirinci çeyreğinin
sonuna kadar tamamlanması gerekiyor.
Mart sonuna kadar yapılması istenen dü-
zenlemeler arasında enerji sektöründe özel
sektörün de katıhmını sağlaya-
cak yasal düzenleme ile Danış-
tay Yasası değişikliklerinin ya-
pılması öngörülüyor.
Enerji sektöründe yapılan
özelleştirmelere ilişkin olarak
daha önce imzalanmış sözleşmelerin göz-
den geçirilmesinin istenmesi, en kritık ko-
nuyu oluşturuyor. Banka, diplomatik bir
dille santrallarm özeUeştirihîiesi ve dağı-
tun hatlamun işletme hakkı devrine iliş-
kin sözleşmelenn'yeniden müzakere ediİ-
mesi veya bunlar için yenkien ihaleye çıkıl-
ması'nı tavsiye etmişti.
tŞÇtNİN EVRENtNDEN
ŞÜKRAN SONER
Ekonominin Dinamosu
Bayram tatıiıne girerken Özelleştirme Idaresi'nin
son bombası, Türk ekonomisinin dinamosu sayılan
Tüpraş'ın yüzde 15'inin daha satışını duyurmak ol-
du. Ne stratejik önemi ne de dev kân, devletin aldı-
ğı verginin beşte birine kaynaklık yapması Tüpraş'ın
satışı için engel oluşturamadı.
Petrol-lş'in rapoaına göre Türkiye'nin IMF koşul-
lannı kabul ederek 3 yılda saglamaya çalıştığı 4 mil-
yar dolara yakın kaynağı, Tüpraş yalnızca 1999 yılı
vergi ve fon odemeleriyie devlete aktanyor.
"KlTlerkamu bûtçesine kambur" sloganı ile baş-
latılan özelleştirmelerin, aslında en kârlı işletmele-
rin, değerlerinin altında peşkeş çekilmesi olduğunu
sağır sultan bile duydu. "Hangi hakla, kimin malını
kime satıyorsunuz" sorusunu yöneltecek, bu gidi-
şe "dur" diyecek bir caydıncı güç ortaya çıkamıyor.
POAŞ'ın satışında kapıdan içeri bile sokulmayan
Türk-lş Genel Başkanı, aczin öfkesini satışın mağ-
dur tarafi Petrol-lş'in şube başkanından, polisi kız-
dırdığı gerekçesiyle tokatlayarak çıkanyor.
Sendikal güç, daha önce bu köşede pek çok bo-
yutu anlatılmış nedenlerle, siyasi iradenin elinde
oyuncak, kolayca şantaj yapılacak, tuşa getirilmiş
konumda, caydıncı bir güç olmaktan uzak kaldığı
için de, Ecevft hükümeti (sağdan soldan milliyetçi(!)
iktidar) kendinden öncekileri, Özal'ı, Çiller'i arata-
cak bir hızla, pervasız en büyük, en kazançlı, en ol-
mayacak Klrierin özelleştirilmelerini gerçekleştiri-
yor.
Ama ben bu yazıyı asıl dikkatinizden kaçtığını
sandığım bir başka boyut için gündeme aldım. Tüp-
raş'ın hisselerinin yüzde 15'inin daha satılmasın-
dan elde edilecek gelirin nerelere kullanılacağına
ilişkin Özelleştirme Idaresi Başkanı Nuri Bayar'ın 10
Mart tarihli açıklamasından alıntıyı size aktarmak
istiyorum:
"önce kendi bünyemizdeki şin\etler için kullanı-
lacaktır. Ondan sonra, geçen yıllar içinde bazı özel-
leştimre projelerinde, özellikle bankalann satışında
bankalann borçlannı temizlemek için çıkardığımız
kâğıtlar vardır..."
Türkçesi, Nuri Bayar diyor ki.. "Biz özelleştirme
kapsamına aldığımız KİTIeri yatınm yaptırmayarak,
verimli çalıştırmayarak zarar ettiriyoruz. Şimdi eko-
nominin dinamosu olan işletmenin satışından elde
edeceğimiz gelirin bir kısmını bunlann açıklanna
kullanacağız. Gerisini de.. Sümerbank ömeği gibi
satarken borçlannı karşılıksız kâğıtlaha üstlendiği-
rrnz işletmelerin bankalarda duran bu kâğıtlannın kar-
şılığını doldurarak bu bankalara kaynak aktamıada
kullanacağız."
Bildiğiniz gibi zararlan sineye çekilerek, mal var-
lıklannın değerlerinin çok altında özelleştirilen bu
bankalar sonradan özel sektör tarafından içleri bo-
şaltılarak batınldılar. Tekrar yeni zararlan ile biriikte
kamulaştınldılar. Tüpraş'tan gelecek paranın bir kıs-
mı da işte bu eski üstlenilmiş zarartannın kâğıtlan-
nın karşılığına gidecek.
Kamunun kaynaklan, bizim vergilerimiz ile aynı iş-
letme üzerinden kaç kez, kaç vurgun vuruluyor?
Yağmalamanın boyutlannın hesabının altından kal-
kabilir misiniz?
Bayram tatili üçlü paket pazarlığını öyle kritik bir
noktada dondurdu ki, herkes bayram sonrasını çok
merak ediyor. FP'nin 312'yi Ecevit ile pazarlığında
hangi aşamaya vanlacak? Malum Ecevit'in dünkü
açıklamalannda bile bir yandan "FP ile pazarlıkyap-
maytz" cümtesi var. Biryandan da, "Ben öteden be-
ri 1 yıllık bir cezaya mahkûm edilen bir politikacının
ömür boyu siyasetten yasaklanmasını içime sindi-
rememişimdir" diyor. FP'de zaten başından beri, Ku-
tan'ın açıklamalan ile de, "hem Cumhurbaşkanı'nın
yeniden seçilmesini pazarlık konusu yapmayacak-
lannın, hem de partilerinin kapanması gibiyaşam-
sal bir sorun varken cumhurbaşkanı seçimini dü-
şûnemeyeceklerinin" altnı çizerek pazarlığın en ala-
sını, en başanlı bir biçimde yürütüyorlar.
Bize de bayram sonrası siyaset için, bayram bo-
yunca papatya falı bakmak, "Demirel sıyırtacak
mı? Üçlü paket ne kadan ile çıkacak" sorulanna ya-
nrt aramak kalıyor.
Bu arada Tüpraş'ın satış karan ile bir kalemde bir-
kaç vurgunun pisliği birbirine kanşıyor, kamu mal-
lannın birkaç aşamalı yağmalanması programı yü-
rütülüyormuş. POAŞ'ın satışına, benzersatışlann Da-
nıştay'dan dönen kararlanna rağmen hükümet ona-
yı veriliyormuş. Danıştay 10. Dairesi, medya hol-
dinglerinin aldığı enerji ihalelerini, 3984 sayılı yasa-
nın açık ihlali olarak görüyormuş. Özelleştirmeden
sorumlu Devlet Bakanı Yüksel Yalova, başta PO-
AŞ, medya holdinglerinin girdiği ıhalelerde Danış-
tay'ın iptal kararlannın göz önüne alınmayacağını ilan
ediyormuş. "Biz hukuk, yargı karan tanımayız, bil-
diğimizi okuruz..." diyormuş.
Hükümetin, Meclistekj bütün partilerin, parla-
mentonun belki de üçlü paketten, cumhurbaşkanı
seçiminden daha büyük olan bu suçlan, ayıplan, med-
ya tarafından beyni yıkanmış, yönlendirilmiş kamu-
oyunun ilgisini bile çekmiyor. Söz konusu bu suç-
lar ve ayıplarda medyanın çıkarlan ile siyasetçinin,
iktidann, yeni dünya sömürü düzeni sahiplerinin,
IMF'nin, dünya tekellerinin çıkarlan özdeşleşiyor.
Eller ve cepler birbirlerine tümden kanşmış bir
tablo ortaya çıkıyor...
sukransoner@yahoo.com
Otomotivde büyük ittifak
Fiat, GM'yle ortaklık
anlaşması imzaladı
RDMA (AA) - Italyan
Fiat grubu ile Amerikan
General Motors (GM) şir-
keti, Milano kentinde or-
taklık anlaşması imzaladı.
Fiat'ın onursal başkanı
Gtanni Agneffinın 79. yaş-
gününe denk gelen anlaş-
mamn tam metninin yapı-
lacak basın toplantısuıda
açıklanacağı belirti-
lirken basında yer
alan bilgılerde,
anlaşmayla
GM'nin, Fiat
Oto'nun yüzde
20'sine (yaklaşık
2.4 müyar dolar). Fiat'ın ise
GM'nin yüzde 5'ine (yak-
laşık 2.4 milyar dolar) sa-
hip olacağı duyuruldu.
Anlaşmayla Fiat'ın,
Amerikan grubu General
Motors'un en büyük hisse-
dan durumuna geldığı bil-
dirildi. Opel'in sahibi GM
ile anlaşan Fiat'uı bu saye-
de Opel ile ortak motor
üretebileceği ileri sürülür-
ken Fiat'uı borsadaki his-
selerinin de değer kazana-
cağı kaydedildi.
Torino Belediye Başka-
nı VâlennnoCastenanu "Fi-
at, ülkemiz, Torino ve kü-
reselleşnıeye meydan
okumakiçinbüyük
bir ftrsat'" dedi.
50 ülkede fa-
aliyet gösteren
GM'nin Avru-
pa'da 17 üretim mer-
kezi bulunuyor. Avrupa'da
Opel, Vauxhall ve Saab'ı
bünyesine katan GM, Ja-
ponya'da Isuzu'nun yüz-
de 40, Subaru'nun ise yüz-
de 20 hissesine sahip du-
rumda. GM'nin, satışlan
176 milyar dolan buluyor.