Katalog

SAYFA CUMHURİYET 14 MART 2000 SAL 12 EKONOMİ /ekonomi@ cumhuriyet.com.tr Amerikan ekonomik mucizesinin arkasında saklanan gerçek: Kaçak işçilik anmda çoğunluğunu Meksikalıların oluşturduğu kaçak işçilerin sınırdışı edilmesi durumunda sebze-meyvefiyatlarının yüzde 6 artacağı belirtiliyor. ABD Merkez . Bankası Başkanı Alan Greenspan bile bu isimsiz kahramanların hakkını veriyor. Greenspan geçen ay yaptığı konuşmada, ABD ekonomisindeki büyümenin bugünkü düzeyinde kalması için göçmenpolitikasının gevşetilmesinin şart olduğunu dile getirdi. ABD nin ısimstkahmmanlanMUTLUDEMtRKAN ABD ekonomisi, yüzyılın en parlak dönemlerini yaşıyor. Büyüme hızı 1951 'den bu yana en yülcsek düzeyinde ve istıhdamda da sûrekli artış kaydediliyor. Ancak bu parlak büyümenin gerisinde 2.7 milyonu Meksikalılardan oluşan toplam 5 milyonluk kaçak işçilerin payı yadsınmıyor. ABD ekonomik ' büyümesine yapılan bu 'sessiz' katkı, aralık ayı içinde meydana gelen ve 13 göçmen işçinin ölümüyle sonuçlanan bir trafik kazasuun Herald-Leader adlı Kentucky'de yayımlanan bir yerel gazete tarafından 'Biraz saygı lütfen' başhğı ıle - manşetten verilmesi sonucu Amerikan kamuoyu * önünde ses buldu. Aslında gazetenin manşetıne taşıdığı olay, sırurdan kuzeye kaçak tanm işçilerini taşırken uygunsuz koşullar yüzünden yapılan ilk kaza değildi. Sınır devriyesi her yıl çölde ya da nehirleri geçmeye çalışırken ölen ortalama 300 ceset buluyor. Çoğu Meksikah ABD'ye bir yıl içinde çalışmak için kaçak olarak giren 200 bini aşkın işçinin yandan fazlası Meksikah. ABD Göç ve Yerelleştirme Bürosu'nun (INS: Immıgration and Naturalization Service) verilerine göre, 1992-96 yıllan arasında yılda ortalama 275 bin kişi kaçak olarak ülkeye girmiş, bunun 154 binini de Meksikalılar oluşturuyor. Meksika'nın 1994"te yaşadığı ve son 50 yılın en denni olan 'Pfeso Kıid'nden sonra ABD'ye çalışmak için kaçak olan girenlerin sayısı Kinılann aşırı derecedeyükseldiğiSilikon Vadisi 'ndeçalışanlam bile evyok Zenginler diyannın evsizleriEtonomiServısi-Tek- fioloji dünyasının baş- kenti Seattle'dabulunan ünlü'SiitoııVfcdisiYça- buk zengin obna' ola- rak tanımlanabilecek Amerikan rüyasına fir- sat tanırken gelişmenin bu başdöndürücü hızı- m yakalama şansına eri- şemeyenler için kâbu- sa dönüşüyor. Her gün 63 kişinin miryoner ol- duğu bu bölgede, tam gün çalıştığı halde ki- rasını bile çıkaramaya- rak evsiz kalanlann sa- yısı da hızla artıyor. ABD'nin Kaliforni- ya eyaletinin, '.com' ya da milyonerler diyan olarak adlandınlan ve 82 bin dolarlık aile ge- lın ortalaması ile ülke- nin en zengin bölgesi olma özelliğini gösteren Silikon Vadisi'nin tekno- loji katanna katılmayı başaramamış binlerce 'şans- sız' kişi de evleri olmadığı için işten çıktıktan son- ra 24 saat dunnaksızın çalışan otobüslerde gecele- mek zorunda kalıyorlar. Otobüslerde uyuyoriar Vadinin 22 numaralı otobüsü, milyon dolarlık evlerin olduğu sokaklarda 24 saatlik turunu atarken aracın 'hiçbir yere' gitmeyen yolculan, 3 dolar öde- dikJeri 'tam günlük' büetlerini atıp koltuklarda ya da otobüsün zemininde uyuyoriar. Kimi oyuncak dükkârunda kasiyerlik yapan, ki- • 1995'te evsizler arasında tam zamanlı bir işe sahip olanlann oranı yüzde 25 iken 1999 yılında bu oran yüzde 34'e fırlamış. Bu tür bir yaşam mücadelesi veren insanlar, sadece asgari ücretle geçinenler değil. Aralarına giderek dafia fazla sayıda öğretmen, polis memuru, itfaiyeci, pazarlamacı gibi tümü yıllık 50 bin dolardan fazla para kazanan ve başka yerlerde orta gelir grubunda smıflandınlabilecek insanlar katılıyor. hip oianlann oranı yüz- de 25 iken 1999 yılında bu oran yüzde 34'e fır- lamış durumda. Bu bölgedeki evsizle- rin sayısı ise geçen yıl 20 bin olarak saptanmış. Ve bu rakam da tek bir daireye sığışan aileleri ya da ayda400 dolar öde- yerek bir başkasının ga- rajında ya da oturma oda- sının zemininde yatanla- n kapsamıyor. Üstelik bu tür bir yaşam müca- delesi veren insanlar, sa- dece asgari ücretle ge- çinenler değil. Aralanna giderek da- ha fazla sayıda öğret- men, poiis memuru, it- faiyeci, pazarlamacı gi- bi tümü yılda 50 bin do- lardan fâzla para kazanan ve başka yerlerde orta mi fabrika işçisi, kimi de 3 yanzamanJı işe sahip olmasına karştn kazançlan ev kirasını karşılamayan yolcular, kentin bu 'dönüpduran oteT olarak adlan- dınlan otobüsünün müdavimlerinden. Ülkenin ve dünyanın en yoğun sermaye akışı- nın olduğu bu vadi, aynı zamanda zenginle yok- sui arasındaki uçurumun da 'devteştiğT bölgele- rin başında geliyor. Borsa milyonerlerinin, 4 ya- tak odah modern evleri, 2.2 milyon dolar fîyat bi- çildiği halde 3.2 milyon dolar ödeyerek satın al- dığı bu kentte, bir yandan da evsiz insanlann sa- yısı giderek çoğahyor. SantaOarabölgesinde, 1995 yılında evsizler arasında tam zamanlı bir işe sa- gelir grubunda sınıflan- dınlabilecek insanlar katüıyor. Evsizlere aynlan bannakJarda kalanlann yandan fazlasmın çalışa- bilecekleri bir işi var. Dünyanın bu en zengin ül- kesinin, en zengin kentinin en zengin döneminde ev fiyatlan 410 bin dolardan başlıyor. Kiralar ise ortalama bir işçinin geliri ile nere- deyse eşit ve giderek de yükseliyor. Tekodah stüd- yo tipi dairelerin kiralan bile aylık 1000 dolardan başhyor ve onlara girmek için bile belirli şartlar aranıyor. Bügisayar dünyasının ve teknolojinin kalbi olan bu kent, şimdilerde teknoloji dışı işler- de çalışan ve geçimini büe sağlayamayan insan- lann göçüne sahne oluyor. büyük oranda arttı. Özellikle Herald- Leader gazetesinde yer alan kazada ölenlenn çoğunun yaşadığı yer olan Meksika'nın Venustiano Carranza bölgesi, kuzey komşusuna en çok göçmen işçi yollayan kentlerden biri. Buradan ABD'ye mevsimlık çalışmak için gidenlenn çoğu çok ilkel koşullarda yapılan bu seyahat için komşulanndan borç almak zorunda. Ilkel ve zorlu koşullarda yapılan yolculuklar yüzünden sık sık meydana gelen trafik kazasında ölenlerin çoğu, geride bıraktıklan eşlerine, bu seferden ve daha önceki yolculuklanndan kalan borçlannı miras bırakıyor. Sessiz kahramanlar Tanmda kaçak işçılığin sona erdirilmesi durumunda sebze-meyve fıyatlannın yüzde 6 artacağı belirtiliyor. Kaçak göçmen işçilerin pek çok sektöre benzeri katkısı bulunuyor. Bu nedenle bu insanlar, ABD'de 'enflasyonla mucadelenin isimsiz kahramanlan' olarak anılıyor. ABD Merkez Bankası Federal Reserve'in (FED) Başkanı Alan Greenspan'ın geçen ay yaptığı bir konuşma, kaçak göçmenlerin ekonomiye yadsuıamaz katkısınm üstü kapalı bir itirafıydı. Greespan, büyümenin bugünkü düzeyinde kalması isteniyorsa, göçmen politikasının gevşetilmesinin şart olduğunu ve enflasyonun zaptedilebilmesi için daha fazla ithalat ve daha fazla göç olması gerektiğini dile getiriyordu. Bugünkü Meksika nürusu içinde 3 milyon insan -kı bu, işgücünün yüzde 4.3'ü anlanuna geliyor- hayatuun herhangi bir döneminde ABD'de kaçak olarak çahşmış. Los Angeles'tan New York'a kadar herhangi bı otelde, 'Kaçak işçfleri nerede bulabüiriz?" diye sorulduğunda alınan yanıt hep aynı oluyor: "Çevreoe bak. Onlar her yerde." Yapılan bir araştırma, Los Angeles kentınde inşaat sektörünün işgücünün yüzde I8'inin Meksikah göçmenlerden oluştuğunu ortaya koyuyor. Sınır eyaletlerinde Meksikalı kaçak işçilerin istihdamdaki payı özellikle hasat mevsımlerinde yüzde 70'e kadar yükselebiliyor. ABD'de sektöre karşı kampanya 'Süt yerîne bîra iç' NORFOLK(AA)- ABD'de bir hayvanseverler kuruluşu, 'Süt yerine bira iç' kampanyası başlatıyor. ABD'nin Virgınia eyaletinin Norfolk kentinde bulunan 'HayvanJara Ahlaki Muamele Grubu'. süt endüstrisinin inek ve buzağılara zalimce davrandığı gerekçesiyle. tüm yüksekokullarda gençleri sütü bırakıp bira içmeye davet eden bir kampanyaya hazırlıyor. İnsan sağlığı açısından da biranın süte tercih edilmesi gereken bir içecek olduğu iddia ediliyor. Grup sözcüsü. sütün yağ ve kolesterol içerdiğini. birada bunlardan hiçbirinin bulunmadığını savunarak, "Eğer süt içh orsanız, insan sağtağma zarar veren, çevre açsmdan yıkıma yol açan ve hayvanİanı kâbus yaşatan birsanayiyi destekB\orsunuz"dedı. Grubun hazırlandığı kampanya, alkolizmle mücadele derneklerinin tepkisıyle karşılaştı. Içkılı Otomobü KuÜanmaya Karşı Anneler Derneği, hayvansever gaıba bir mektup göndererek, "Gençfer arasında içki ahşkanhğını yaygmlaşüracak bu istedi. Süt karşıtı grup ise biranın kampanyada sadece bir sembol olarak kullanıldığını, gençlerin süt yerine bira dışında, maden suyu, sade su, soya sütü, gazoz gibi seçeneklerinin de bulunduğunu savunarak kampanyadan vazgeçmeyeceğini bildirdi. Sözcü, "Kimse bu kampanyadan dolayı süt şişesini bırakjp bira şişesine sanlmaz, öğrencüerüniz akühdır" dedi. YATIRIM FONLARI ATtPlFONLAR t; BanK. Htsse FotL l;Bank.l$nkFon Iş 8ani Oejıjten F«i IrrtertunkATiptDetışitefi IntertenkArıpıtoffM MoYaLAKamuF. InterYat HisseFan Iktnst A Tipı Defı}lwtı F Garantı A Ttpı Karma fon GarantıATıpiDegtjkenF Esfcank A Tıpı DegljliEH Vaiıf Hısse FMI Valuf A Gıda Se*tOf Fofiü Vakıf AMalıSektarFonu VakrfAMetalSettOıFonu DışbankATiKiKarmjFon Dışbarrtı A Tıpı Degışden Fo Yaşarban* A Tıp. Dejijken Zıraat A Tipı De|ı;ken Fon HaidArıpıKarauFon PaniükJMn» * Tıp, Degışkün Sûmer Karma Fw >gc Fon A Ti(n Dejışnen F Demırban* A Oeg;şten Ftm Demır Yat A Tıpı Dejışken DemırYat AKartnaF OemırY AI U-10C Endete Demır r A Tıpı Hısse Fon Etıbank A Dejışken Foo Tekstı! A Tıpı Hrsse Fon Ata A Tıpı Karma Fon Ata A Tipı Hısse Senedı F GtobalATipıDeJışkenFon AnernatıfAOefıjken ŞekfiAIıp.üe|ıi*er Cıyak ATıpı Degıjken Eczacıbası A Tıpı Degıstefl E«spfesAT,pıOe{ıskenF SYBArtpıDejıştenFon Gedıtı A Ttpı Karma Fon Gedıti A Tıpı Hısse Senedı KapıtalATiptDetı;JıefiF Topralı A Tıpı Oe|)ften 6109872 4546119 833428 166533 123619 116620 63342 2772957 2879170 5659153 924231 5217431 48702 72251 60765 19012366 5021218 1713143 8627071 4537887 46887 123760 544426 4280582 102938 38581 25396 27769 23686 467533 2276574 126482 4177145 396814 101290 276523 556768 321514 29675 13X80 27654 95248 158609 •155 -063 -0 93 -018 -043 -014 -108 -054 -0 57 -0 98 -Oil -199 -065 •136 -030 -111 -112 -115 -080 -1.12 -1.20 -096 -Oil -092 -156 -071 -286 -305 0 47 -0 76 -117 -184 •042 -155 -0 91 -0 07 -153 -161 -0.33 -071 -0 85 -099 -0.88 Isprak A Tıpı Karau Fon Tekfeii Fon-1 MADegrsteoFm AlfaATİpıDegçlnFtm AlfaATipı Hısse Hn Evgın Fon-1 fatırnnf AOefıslıenFonu StrateııADegışkeflF BaytndırATipıDefışkenF Bayındır A Tipı Kanria f 8a)Mdir A Tipı Hısse F IşYat DegıştenFon Osmanlı A Karma Fon EGS Yat A Tıoı Kama Fon EGSSıgortaADetışkenFon EGS Yat MDAfıpı •GSYat MOAFmaosO. ASNAmroKarmF TAIBYat AOeeıştenAF HSBCATıpıûegışkenFon riSBC A Ttpi Hısse Fon Ecacıtesıta J|-a*Sta Denıitank A Degışken F Osnırfrank A Karma F OenızDank A Tıpı Hısse Fon Bender A Tıpı Degışken Fon UB Ulusal Yat A Degışıen BTtMFONUÜ IşBank.ükıtfon t;8ank. Dejıstenfor. 1; Bank Yabancı M K. Fontı 1; Bank îahvıi ve Bono Fon Interbank 6 Deg^ken Fon Interbank B Lık,i fon htBatBTalnıl-Bono yctısat 6 Dejışten F Garantı B TaM-Boıu GarantıB Tipı Lıkıt Fon Garantı B Tıpı Karma Fon GffîintiMK DelışkaıFm EsoankBTıpıDegışken Esbank 8 Tipı Ukıt Fon YK8 B Tıpı Lıkrt For YKB B Tıpı Begışken Fon 28636 66683 127629 104923 25798 100824 97096 195249 55359 22958 25542 93611 78088 30823 27866 22209 22367 75809 51009 14689 20064 125273 41620 40288 27018 36743 58495 13598675 2602575 1026942 4763645 6471197 1297301 5429846 3599908 16295064 6215410 3487712 419092 7255399 2243803 14529674 8921782 -0 61 -011 -060 •149 -174 -181 •3 51 -178 -2 33 -123 -2 51 -140 •0 48 -0 71 •0İ8 -0 68 -0İ8 -080 -102 -0 64 -049 -053 -0 96 -070 •2.63 -189 -0.60 0İ8 040 -016 030 023 024 004 018 014 016 0İ3 Oîl 016 024 013 -0İ3 YKB B Talml Bonc Foou YKB B Yab M lOvm Fon YKT 6 Tıpıütot Fon YKY 3 Tahvıl-Bono Fonu VakıfTalmlveBomFomı VakıfDegışkMFon Vakıf Yabancı Menkul Fonu Vaut Lıkıt fm Vakıf B Tipı Karnıa Fon Dısbank B Tipı Degısten F Ya;artankBTİpıDegı;ken YaşarbankükıtFon Fmans B Tipı Talml-Bono Frnans B Tıpı Degışten Fon Fınans B Tipı Likit Fonu Zıraat B Tıpı Oegışken Fon Zıraat 6 Tıpı Ltıt Foo ZıraatBTı<»TaM8«H Haik B Tipı Tahvrt Bonc Kalk B Tıpı Degışken Fon PamukB Tipı ükıt Fon PamukB Tıpı Oegışten Fon Emlakbank Tahvıl-Bono Fon Emlakbank Degışten Fon Emlakbank ükıt Fon Sûmer Degışken Fon Sümer ükıt Fon Sömer TahvH Bono Fonu Ege B Tıpı Degışken Fon OemırbankBDegıskM DemırYat B Oegışken Tarış Fon-1 ükıt TanşFon-2 Degıştoı Tûrkbank B Tipı Degısken Etıbank B Degışken Et.bankB ükıt Fon TSKBBTjptTalmi-Bomf TSKB B Tipı OeJiŞken Fon AkbankBDegışkenF Akbank B Tahvıl-Bono retsU 6 Ttpı ükıt Fon Tekstıl B Degısken Fon Ata B Tahvıl Bono f Isvıçre Sıg Tahvıl-Bono Aü B Tıpı ükıt Fon 4514145 2535168 84548 71301 25117802 5001180 2871538 2319423 57470 13055773 2140847 254832 7730271 5644681 4424293 6831017 6291380 5*42762 6746696 3565756 5371442 4148926 a 8194548 2806141 8137719 3234033 60518 74472 3237073 2795334 60074 4515976 1585175 148131 5009705 22529 716031 155506 1434645 734212 821889 743397 105781 45727 19707 -028 112 015 024 009 0 28 -015 029 •0 46 016 0 06 020 0.27 018 021 -043 021 0 23 -020 -066 028 -002 011 011 019 -009 038 007 013 -0 37 047 021 012 018 0 78 0 28 -0 46 -006 040 033 0.12 006 0 29 019 0 20 13 MAflTOOO KoçbankBDegışketıF Koçbank Tahvıl Bono Fon Koc Merku[ S ! ıkrt Fon HU^ r..ı.l l\uı u t_mPl I V' biouaı ö npı uegışken * KdrfezB Degışken Fon TEB B Oegışken Fon TEBYatınmB Tıpı ükıt F TEB Yat B Tahvıl Bono Vj.nMi.inb 13 [ V f ı . ^ . Cnn UnuMinıı o utSfi^Men ron Artematrf B Degışken AHernatıf YabJtLK. Fonu ŞekerBTıpıOegistenfon Oyakbank B Oçjışken Fon Cı*Tanh9Ci D hmfıclnKi Pnn CUdClOaşi D UeglŞKRl ru(l Ekspres 6 0e|ı;»OT F. SYB Degışken Fonu GedıkBTıp Oegışken Fon Kapıtal B Tıpı Oegışken F K Yatınm 8 D&hsken ı\ ı oLII ıııı >jj "~£ y"*" Toprak B Degsşken Alfa B Tıpı Degışken Fonu Yatınm F B Dejışken Fon YatınmF BTamnlBonoF Bayındır B Tıpı Degışken F IŞ T3Î o lipl üegtŞKen r Osmanlı Tahvıl-Bonc Fonu Ûsmanlı B Ttpı Lıfcıt Fw Osmanfı 6 fipı Oefı^ıefi F EGS Yat 0 Öegışker Fon kftti Amm D^İVKkPn fon nDn nnTFv UC£JŞn£n rCIF TAIB Yat 3 Degtştej F KSeceanhBDeiışher.fc HS6C6ankBTaMBofX)Fo Ytırtbank 8 Degışken Ftm [Vnffhanlı B Dptîı^kpn Fon v?liU.wulin Lr LfCc #nCI ı vN Denızb B Tahvıl-Bono Fon DeoıAank B T Lıkıt Fon Ulusal Bank B Tıpı Qeg!Şke 1050673 196137 26256 15488 499994 247369 10436 10195 71(UU 211600 94141 70174 70470 İAMVı 111499 324610 122249 208931 53532 132760 94336 35428 10277 81782 ı caûû 13333 59467 31692 25863 25398 3U033 445M 47482 12313 43347 35034 32795 29007 18844 018 0 45 021 0 12 021 012 0.04 0.48 U ij •0.33 -0İ6 025 021 n Ti u^o -0.43 0İ9 9.13 0.12 017 0 16 •011 0.15 0.11 -0.19 0 18 015 017 019 012 n fı7 U u/ 042 0.26 037 017 024 005 021 0 26 İMKB REPO PİYASASI Emısyon: 3.011 katrilyonTL Intefbank: 34.87 1 günlük repo: 29.98 2 günlük repo: 28.00 7 günlük repo: 30.34 10 günlük repo: 32.00 ALTIN 24Ayaraftn 5.440.000 5.470000 CumİMiyet 36.000.000 37.000.000 37000.000 39.500.000 Hanıt 36.0OO.0OO 37.500.000 22AyarMezık 4.914.000 5.400.000 SERBEST DÖVİZ cftsı Amenkan Dolan AlmariMarto Isvıçre Frankı Fr^iszFranto Hoflanda Flonnı bgılızStertnı Avusturya Şılını 100 Ital.üret SAab.Rıyab Japon Yenı 577750 286200 346500 85100 253000 910000 40500 28750 153000 5440 579000 287200 348500 85750 264800 917000 40600 29000 154750 5525 BENCE IZZETTtN ÖNDER Avrupa Yolımda Demokrasi Demokrasi tartışmaJan yapılırken niçin daima içe- riğinden ve ne anlama geldiğinden çok, demokrasi tarihi tartışmasının yapılması bir rastlantı olmasa gerek. Böyle bir sapttmna ile demokrasi olgusu tar- tışma dışı tutulmakta ve Avrupa ya da Batı ülkeleri uygulamaları demokrasinin tek modeli olarak top- luma dayatılmaktadır. Açıktır ki, aynı dayatma eko- nomi modelleri için de geçerlidir. O kadar geçerlidir ki, sanki tek bir model varmış gibi, türünü belirtme- den sadece "ekonomi" sözcüğü ile her şeyi anlat- tığımızı düşünmekteyiz. Bazı ünlü markalann cisim adı olarak kullanılmaları gibi! Batı tipi demokrasiyi tartışmayı şimdilik bir tara- fa bırakarak, önce şu iki konuya dikkatinizi çek- mek istiyorum. Bunlardan birincisi, Batı'nın ken- disi için ve çevre ülkeler için ne tür bir demokrasi istediği; ikincisi ise, Batı'nın böylesi bir demokra- si anlayışına dahi hangi basamaklan kullanarak geldiği konulandır. Batı'nın kendisi için geliştirdiği ve diğer ülkeler için istediği demokrasi modefi aynı değildir. Bunun iki nedeni bulunmaktadır. Bir defa, kapitalist sis- tem, kendi dinamiği içinde işlerken, zenginliği mer- keze yığmakta ve çevre üzerindeki sömürü baskı- sını arttırmaktadır. Hatta günümüz kapitalist işle- yiş modeli içinde, yoğun teknoloji uygulaması mer- kezde de işsizliğe yol açtıkça, işstzliğin çevreye doğ- ru taşınması da gündeme gelmektedir. Varsıllığın merkeze, yoksulluğun ise çevreye toplanması so- nucunda, çevre ülkelerde merkeze özgü bir demok- rasinin bulunması söz konusu olamaz. Merkez de bunu istemez. Bununla bitiikte, gerek uluslararası bazı emek- çi örgütlerinin ya da hükümetlerin çevre ülkelere demokratik görüntülü bazı önermelerde, hatta da- yatmada bulunduklan da bir gerçektir. İlk bakışta bir çelişki gibi görünen bu politika, aslında mer- kez-hâkim kapitalist işleyiş modeline uygundur ve merkezin çevre için biçtiğı demokrasinin ikinci ne- denidir. örneğin, çocuk emeğinin kullanılmaması, toplusözleşme ve sair demokratik hakların merkez tarafından gündeme getırilmesi, asiındaçevre eko- nomileri korumaya değil, merkeze karşı çevrenin sosyal dampıng yapmasını engellemeye yönelik po- litikalardır. Kısacası, çevresel ülkeler için bazı du- rumlarda Batı'dakınden geri demokrasi, bazı du- rumlarda da demokrasi görüntülü politikalar hep Batı'nın yarannadır. İkinci konu olan, bu düzeyde de olsa, Batı'nın de- mokratikleşmeye nasıl geçtiğine bakarsak, bu işin maliyetinin çok yüksek olduğunu görürüz. Tüm dün- yayı kan ve gözyaşına boğan kaprtalizm, kendi için- de de ancak bu kadariık bir demokrasi anlayışı ge- liştirebilmiştir. %10'larda seyreden bir ışsızlik, sos- yal güvenlik sisteminin zayrflatılması, devletın küçül- tülmesi ve hızlı özelleştirmelerin demokrasi ile nasıl bir ilişkisi olabilir ki! Kaprtalizm çok zeki bir sistem- • din emekçileri sömürdükten sonra onlann sokağa dökülmesini "hakarama demokrasisi' olarak yorum- lamakta ya da "hak verilmez, alınır" gibilerinden akıJ alrnazl^ideolojjkbaskılamasloganılletoplurnuuyut? maktadır. Bir de şu noktaya baksak: Yasaları kim yapıyor; yatınm kararlannda kimler var; milli gelirden pay al- ma ve ülke kaynaklanndan yararlanmada kimler hak ve pay sahibidir; sosyal güvenlik sistemi nasıl birge- lişme çizgisi gösteriyor! Bu durumda, acaba Batı de- mokrasisi gerçek anlamda demokrasi olarak kabul edilebilir mi? Bunun da ötesinde, Batı bunlan neyin pahasına yaptı? Demokrasi için acaba gerçekten böyle bir bedel ödemek gerekir mi? Kapitalizmin insanlığı sürükle- diği ikinci sınrf demokrasi için kan ve gozyaşı gere- kir. Çünkü, dış çevreyi çökertecek kadar sömürme- dikçe, içeride eşit ve hakça olmayan bir gelir ve kaynak dağılımına rağmen, görüntüsel bir demok- rasi ortamı sağlamak olası değildir. Işte bu neden- le, Ingiltere, kendi ülkesinde liberalizmi ve demok- rasiyi savunur ve oturtmaya çalışırken tüm dünya- yı sömürmekten de geri durmuyordu. Işte bu neden- le, özelleştirmelere karşı bir tepki koymak ve top- lantıyı izlemek isteyen emekçi liderleri coplanırken, bu çirkinliğe ne kibar Batı, ne insan ismini dahi sö- mürmekten geri durmayan "demokrasi âşığı" TÜ- SİAD, hatta ne de kapitalist toplumlarda demokra- sinin temel öğeleri olarak kabul edilen sivil toplum kuruluşlan karşı çıktı. İnsanlar ya da kuruluşlar ken- di çıkarlan doğrultusundaki olaylara niçın karşı çık- sınlar ki! Açıktır ki, Türkiye'de bir yandan tarihsel miras ola- rak gelen despotik ve pederşahi zihniyet yapısı, di- ğer yandan da yozlaşmış esnaf ve ikinci sınrf üreti- ci zihniyeti, toplumsal yapıyı Batı'dakinden de uzak- laştınp sertleşmiş sınrfsal çıkar ilişkisi haline sokmak- tadır. Bu durumun birsorumlusu biz isek, ikincisi de Batı'dır. Na gariptir ki, biz de oraya koşuyoruz! MERKEZ BANKASI KURLARI 14 MART 2000 CİNSİ DÖVİZ ALIŞ SATIŞ EFEKTİF ALIŞ SATIŞ 1 ABD Dolan 1 Avuştralya Dolan 1 panimano Kronu 1 ngılız Sterlını 1 svıçre Frangı 1 Isveç Kronu 1 Japon Yeni 1 Kanada Dolan 1 Kuveyt Dınan 1 Norveç Kronu 577.039 353.985 75.282 912.854 347.788 66.143 5.494 395.650 1.870.149 68.851 1 Suudi Arabıstan Rıyalı 154.329 1 Euro 1 Alman Markı 1 Belçıka Frangı 1 LüksemburgTrangı 1 ispanyol Pezetası 1 Fransız Frangı 11rianda ürası lOOltalyanLjreti 1 Hollanda Ronni 1 Avusturya Şılını 1 Portekız Esküdosu 1 Fin Markkası 1 Bulgar Levası 1 Iran Riyalı 1 Rurpen Leyi 1 Suriye ürası 1 Urdun Dınan 1 Yenı Israil Şekeii 1 Yunan Dranmisı 560.305 286.479 13.890 13.890 3.368 85.418 711.440 28.936 254.255 40.719 2.795 94.236 579.822 356.301 • 75.653 917.626 350.028 66,831 5.531 397.438 .894.781 69.315 154.607 563.007 287.861 13.957 13.957 3.384 85.830 714.871 29.077 255.481 40.915 2.808 94.691 576.635 352.357 75.229 912.225 347.266 66.097 5.531 394.186 1 842.097 68.803 153.172 286.278 13.869 13.786 3.361 85.290 707.171 28.850 253.874 40.658 2.774 94.170 131.800 103 18 5.001 734.468 126.969 1.547 580.692 358.439 75.827 919.002 350,553 66 985 5.552 398.448 1.923203 69.474 155.767 288.206 13.978 14.062 3.392 85.959 719.160 29.187 255.864 40.976 2 829 94.909 197.95! 154 28 7.501 828.229 133 480 1681 ÇAPRAZ 1 ABD Dolan 1.6273 Amtralya Doları 7 6642 Danimarta Kranıı 1.6565 Isvîçre Frangı 8.6759 Isveç Kronu 1.4589 Japon Yenı 8.3650 Kanada Dolan 3.7503 NofYeeKnjnu 0.9710 S.ArrtsönRiyjfı 1 bg.S. 1.5826 MODotaı U m y t D : 3.2679 MD DoUn 1SDR: 1.3494 ABD Dotoı 1S0R: 782 412 TL. KURLAR lEuro 0 9710 ABO CkHarı Euro dönüşüm oranları 1.95583 Alman Maıt 40.3399 Belçika Frangı 40.3399 Lûtsem&urg Frangı 166.386 Uıanyol Pezatası 6.55957 FnBaFnny 0.787564 IriandaLh» 1936.27 halyasüfeti 2.20371 Hollamta Florini 13.7603 AnntnyaŞilim 200.482 PortekizEsiâdKi 5 94573 FinMarktası