Katalog
Yayınlar
- Anneler Günü
- Atatürk Kitapları
- Babalar Günü
- Bilgisayar
- Bilim Teknik
- Cumhuriyet
- Cumhuriyet 19 Mayıs
- Cumhuriyet 23 Nisan
- Cumhuriyet Akademi
- Cumhuriyet Akdeniz
- Cumhuriyet Alışveriş
- Cumhuriyet Almanya
- Cumhuriyet Anadolu
- Cumhuriyet Ankara
- Cumhuriyet Büyük Taaruz
- Cumhuriyet Cumartesi
- Cumhuriyet Çevre
- Cumhuriyet Ege
- Cumhuriyet Eğitim
- Cumhuriyet Emlak
- Cumhuriyet Enerji
- Cumhuriyet Festival
- Cumhuriyet Gezi
- Cumhuriyet Gurme
- Cumhuriyet Haftasonu
- Cumhuriyet İzmir
- Cumhuriyet Le Monde Diplomatique
- Cumhuriyet Marmara
- Cumhuriyet Okulöncesi alışveriş
- Cumhuriyet Oto
- Cumhuriyet Özel Ekler
- Cumhuriyet Pazar
- Cumhuriyet Sağlıklı Beslenme
- Cumhuriyet Sokak
- Cumhuriyet Spor
- Cumhuriyet Strateji
- Cumhuriyet Tarım
- Cumhuriyet Yılbaşı
- Çerçeve Eki
- Çocuk Kitap
- Dergi Eki
- Ekonomi Eki
- Eskişehir
- Evleniyoruz
- Güney Dogu
- Kitap Eki
- Özel Ekler
- Özel Okullar
- Sevgililer Günü
- Siyaset Eki
- Sürdürülebilir yaşam
- Turizm Eki
- Yerel Yönetimler
Yıllar
- 2024
- 2023
- 2022
- 2021
- 2020
- 2019
- 2018
- 2017
- 2016
- 2015
- 2014
- 2013
- 2012
- 2011
- 2010
- 2009
- 2008
- 2007
- 2006
- 2005
- 2004
- 2003
- 2002
- 2001
- 2000
- 1999
- 1998
- 1997
- 1996
- 1995
- 1994
- 1993
- 1992
- 1991
- 1990
- 1989
- 1988
- 1987
- 1986
- 1985
- 1984
- 1983
- 1982
- 1981
- 1980
- 1979
- 1978
- 1977
- 1976
- 1975
- 1974
- 1973
- 1972
- 1971
- 1970
- 1969
- 1968
- 1967
- 1966
- 1965
- 1964
- 1963
- 1962
- 1961
- 1960
- 1959
- 1958
- 1957
- 1956
- 1955
- 1954
- 1953
- 1952
- 1951
- 1950
- 1949
- 1948
- 1947
- 1946
- 1945
- 1944
- 1943
- 1942
- 1941
- 1940
- 1939
- 1938
- 1937
- 1936
- 1935
- 1934
- 1933
- 1932
- 1931
- 1930
Abonelerimiz Orijinal Sayfayı Giriş Yapıp Okuyabilir
Üye Olup Tüm Arşivi Okumak İstiyorum
Sayfayı Satın Almak İstiyorum
3 ŞUBAT 2000 PERŞEMBE CUMHURİYET SAYFA
/ ekonomi(ocumhuriyet.com.tr 13
Rıansöank'ta
isin benzerliğj
• tSTANBUL(AA)-
K K T C Bakanlar Kunılu
tarafindan 28 Ocak'ta
faaliyetleri durdumlan
Finansbank'ın (Kıbns),
Türkiyc'de faaliyet
gösteren Finansbank AŞ
veya gruba dahil diğer
bankalar ve şirketlerle
hiçbir ilgisinin
bulunrnadığı bıldınldı.
Açıklamada, 29 Ocak
tarihinde yayımlanan bazı
gazetelerdekı haberlerde
adı geçen KKTC'deki
bankanın Finansbank ile
ılgısınııı bulunmadığının,
adı geçen bankanın
kurulduğunun öğrenildiği
1997 yılında da yetkili
mercilere ve kamuoyuna
duyurulduğu hatırlatıldı.
DivrI» Çefik'te
üretimdurdu
• DtVRİĞt (Cumhuriyet)
- Drvriği Dıv-Han Demir
Çelik Genel
Mûdûrlüğü'nün ödeneği
olmaması nedeniyle
mekanik enerji grbundan
fuil-oil alamadığı
kaydedilerek, tesislerde
üretimin 3 gün durduğu
bildirildi. Şirketin yönetim
kunılu ûyesi Mehmet
Güresinli, işletmenin 1999
yılı borçlannın 22 trilyon
liraya ulaştığını belirterek
ödenek olmadığı için
akaryakıt alınamadığını
kaydetti.
oduHerı
• Ekonomi Servisi -
Otomotıv Sanayiı
Demeği'nin(OSD)1999
yılı "Yan Sanayi Başan
Ödülü" ile "thracat Başan
Ödülü" sahipleri belli
oldu. OSD'den yapılan
yazılı açıklamada, 1999
yılı içinde kalite, teslımat
güvenilirliği, teknoloji
geliştirmedeki işbirliği ile
uygun fiyat yönünden
başanlı olan Akkardansa
Bosch ile Türk Pirelli'nin
OSD Yan Sanayi Başan
ödülü almaya hak
kazandığı bildirildi. , .
ödüllerin 18 Şubat ~
rT
'°
P
™
tarihinde Swissotel'de
törenle ilgüilere
dağıtılacağı bildirildi.
Yaşb tüketfcinin
soruntan
• GAZtANTEP(AA)-
Hacettepe Üniversitesi
öğretim üyesi Yrd. Doç.
Dr. Seval Güven ve
araştırma görevlisi Gülay
Cerit tarafindan hazırlanan
ve TSE Tüketici
Bülteni'nde yayımlanan
"Yaşlı Tüketicilerin Satın
Alma Sırasında
Karşılaştıklan Sorunlar"
konulu incelemede, yaşlı
nüfus oranının giderek
arttığı bildirilerek,
yaşhlann sağlık sorunlan
ve fiziksel yetersizlikler
nedeniyle satın alma
sırasında sorunlar
yaşadıklan bildirildi.
Türkiye. şeker
üretimMe12.
• ANKARA(ANKA)-
Türkiye'nin, dünya şeker
üretiminde 12'nci sırada
bulunduğu kaydedildi.
Pancar Ekicileri
Kooperatiflen Birliği'nin
(PANKOBlRLtK)
verilerine göre, 1998/99
kampanya dönemindeki
dünya şeker üretiminde
Brezilya'nm 16.3 milyon
tonluk üretimiyle ilk sırada
yer aldığı belirtilerek, 14.2
milyon tonluk üretimiyle
Hindistan'ın ikinci, 8.3
müyon tonluk üretimiyle
Çm'in üçüncü sırada yer
aldığı belirtildi.
hternefte yeni
haber sitesi
• İSTANBUL(AA)-
Etoğuş Grubu, Microsoft,
General Electric ve
NTV'nin, Intenıet'te
NTVMSNBC adh haber
siesi kuracaklan bildirildi.
Mcrosoft ve General
Eectric ortaklığı olan
J/SNBC Interactive Inc.
U; Doğuş Grubu Iştiraki
IHR ve haber kanalı NTY
eı kapsamlı ve en hızlı
hıber sitesini kurmayı
anaçladıklan kaydedildi.
4 Şubat'ta basına
laıûlacak sitede, günün
g:lişen iç ve dış olaylan,
şo:. ekonomi, sağlık,
noda, bilim, teknoloji ana
hşjklan altında çeşitli
fcjlimlerin yer alacağı
iryjedildi.
Faturalara eklenen yüksek vergiler ile sabit ücret, kullanıcılann tepkisineyol açtı
Cepsoygununa kitlesel isyâh• îki günlük cep
telefonlannı kapatma
eylemine katılım yüksek
olurken tüketici
demeklerinin telefonlan
kilitlendi, faks kâğıtlan
tükendi. Hukukçuların,
faturalara konuşma
ücreti dışında herhangi
bir ücret eklenmesinin
yasadışı oldufu
açıklamalanna karşın
haksız uygulama
sürüyor.
Ekonomi Servisi-Hükümetin ,
dolaylı vergi toplama aracı, GSM
şirketlerinin de haksız kazanç
aracı haline getirdiği cep tele-
fonlan, Türkiye'de yeni bir kit-
lesel tüketici hareketini doğur-
du. Cep telefonu faturalanna ek-
lenenyüksek vergiler ile sabit üc-
ret, binlerce kullanıcının örgüt-
lü tepkisine yol açarken tüketi-
ci demeklerinin telefonlan ki-
litlendi, faks kâğıtlan tükendi.
Hukukçuların, "konuşmaücre-
ti dışında bir ücret talep edilme-
sinin yargı karariaruıa göreyasa-
dışı olduğunu" açıklamalanna
karşın cep telefonlanndan alınan
sabit ücret ve çeşitli vergiler ne-
deniyle kullanıcılar ağır faturalar
ödemek durumunda kaldı. Örne-
ğin, konuşma ücreu 3 milyon 500
bin lira civannda olan bir kulla-
9 milyon 500 bin lira vergiye
3 milyonluk görüşmeye
15 milyon TL fatura
Kasım 1999 ve öncesinde abone olan standart tarife kul-
lanıcı, ocak ayında KDV hariç 5 milyon liralık görüşme
ve sabit tutan için ortalama 9 milyon 500 bin liralık vergi
ödedi. Uygulanan KDV oranı da yüzde 17'ye çıkankh.
• Görüşme vesabitücret bedefi 5 milyon lira. (Turkcell'e)
• Özel Iletişim \«rgisL 1 milyon 250 bin lira (Maliye'ye)
• EğtömeKatkıPavı:2 milyon 173 bin913 lira. (Malfye'ye)
• Teisiz Gn. Möd. Vıllık Kulbnım Bedefi: 3 milyon lira
(Telsiz Genel Müdürlüğü'ne)
• Özel tştem Vergi»: 2 milyon 173 bin 913 lira. (Maliye
BakanlığVna)
• Yfizde 17 KDV: 850 bin lira. (Maliye Bakanlığı'na)
• VergBer Toptamı: 9 miryon 500 bin lira.
nıcı, 15 milyon 500 bin lira tuta-
nnda fatura ödedi. Kullanıcılann
büyük tepkisine yol açan bu uy-
gulama tartışma konusu haline
gelirkengösterilen tepkiyi örgüt-
leyerek yargıya yönlendirme ça-
basına gıren derneklere başvuru-
lar giderek artıyor.
Protestolar sürecek
Buna karşılık Telsim, Turk-
cell ve ilgili kamu kuruluşlan
konuyla ilgili geri adım atmaz ve
tepkilere seyirci kalırken, tüke-
tici dernekleri uygulama sona
erene kadar çeşitli protesto ey-
lemlerini sürdüıme ve daha bü-
yük kampanyalardüzenleme ha-
zırlığında.
tki günlük "cep telefonlannı
kapatma eyfemi" düzenleyen Tü-
keticıler Derneğı Başkanı Engin
Başaran. Türkiye'nin her yerin-
den dava dilekçesi talebiyle tüke-
ticilerin kendilerine başvurduğu-
nu belirtirken Tüketici Koruma
Derneği (TÜKODER) Başkanı
Mehmet Sevim, bugün Istanbul
Barosu'yla bir araya gelerek sen-
dikalar ile meslek örgütlerini de
kapsayan bir eylem plam hazır-
layacaklannı duyurdu.
17 Ağustos depreminin ar-
dından hazırlanan Başbakanlık
Teftiş Kurulu'nun raporunda,
taahhütlerini yerine getirmedik-
leri gerekçesiyle sözleşmeleri-
nin iptal edilmesı istenen Turk-
cell ve Telsim'in yapüklan zam-
lara ve haksız yere aldıklan çe-
şitli ücretlere karşm yeterli ya-
trnm yapmadıklan bilıniyor.
Rant pastası büyük
Depremin ardından hazırlanan
söz konusu raporda, GSM ya-
tınmlannm yetersiz olduğu ve
iyi planlanmadığı dile getirile-
rek GSM operatörlerinin yaünm
kapasitesi ile abone sayısının
uyumlu olmadığı tespit edildi.
Başbakanlık Teftiş Kurulu'nun
raporunda yer alan "iki şirketin
toplam 800 bin abonesi olması
gerekirken bunun &5 mDyonu aş-
üğj" yönündekı gerçek, firma-
lann ne denlı büyük bir kazanç
sağladığını ortaya koydu.
Danıştay kararı var
Ulaştmna Bakanlığı'nca ye-
terince denetlenmeyen Turkcell
ve Telsim'in cebine giden ve
1999 yılında 142 trilyon lirayı
bulan sabit ücretin alınamaya-
cağına ilişkin Danıştay ve Yar-
gıtay'ın kararlan bulunuyor. Hu-
kukun Egemenliği Demeğı Baş-
kanı Erdem Akyüz, Damştay'm
Türk Telekom'la, Yargıtay'm da
PTT'yle ilgili "konuşma ücre-
ti dışında ücret talep edflemez"
yönündeki karannın GSM şir-
ketleri için de geçerli olduğunu
anımsattı.
Sabit ücret başta olmak üze-
re tüm vergilere yöneldiklerini
behrten Tüketiciler Derneği Baş-
kanı Engin Başaran, "fik kez
böylesine idtksel bir tüketici ha-
reketi oluştu. Sonuna kadar gö-
türeceğiz. Sonucun ohımlu ola-
cağmdaneminim" dedi. Demek
Başkanı Engm Başaran, birkaç
gün içinde hemen hemen bütün
illerden binlerce başvuru aldık-
lannı belirtti.
SOSYAL GÜVENÜKPARÇALANIRKENÖZELEMEKLÎLÎK VESAĞUKSÎGORTASIÇALIŞANIZORLAYACAK
• ' * l
İş ve tşçi Bulma
Kurumu'nun
yerine 'Türk tş
Kurunıu Genel
Müdürlüğû'
karulnuHi (ÜH î£
yönündeki :
tasarrva ilişkin
çalışmalar
tamamlanma
noktasına
geürken işsizlik
sigortası
uygulamasına da
Haziran 2000'de
geçüeceği
kaydediliyor.
Iş bulma hizmetiözelleştiriliyor• Türk-Iş Genel Başkan
Danışmanı Yıldırım Koç,
hükümetin hazırladığı tasanda
siyasi tercihlerin söz konusu
olduğunu belirterek "IMF'nin
isteği doğrultusunda, ABD
ömek alınarak parası olarun
yararlanacağı bir sistem
getiriliyor" dedi. Koç, özel
istihdam bürolannın birtakım
usulsüzlükleri de beraberinde
getireceğini söyledi.
HAZALATEŞÇAKIR
Uluslararası Para Fonu'na (IMF) sunu-
lan istikrar paketinin önkoşulu olarak ye-
rine getirilen sosyal güvenlik düzenleme-
leriyle devlet küçültülmeye çalışılırken, Iş
ve lşçi Bulma Kurumu'nun kapatılarak iş
bulma görevinin özel sektöre devri öngö-
rülüyor. Bilinçli politikalarla çökertüen
kurumun işlevsiz bırakılması, sosyal gü-
venlik sisteminin tasfiyesi olarak nitelen-
diriliyor. Hükümetin emeklilik ve sağlık si-
gortalannın da özelleştirihnesi yönünde-
ki çahşmalan hızlannken Türk-lşGenel Baş-
Bağ-Kurlu sağlık sigortasmdan yararlanacak
ANKARA (ANKA) - Bağ- Kur'a kayıth çiftçüerin de sağlık sigortasmdan
yararlanacağı bildirildi. Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı'mn Tanmda
Kendi Adına ve Hesabma Çalaşanlar Sosyal Sigortalar Yasası Hükümlennin
Uygulama Usul ve Esaslan Hakkındakı Yönetmelik Resmi Gazete'de
yayımlandı. Buna göre Bağ-Kur'a kayıtlı çiftçiler her ay, basamak
göstergelerimn Bütçe Kanunu ile belırlenen katsayı ile çarpılarak bulunacak
tutann yüzde 15'i kadar ayhk sağlık sigortası primi ödeyecekler. Çiftçüerin
ayhk sigorta primi ise yüzde 20 düzeyinde bulunuyor.
Sağlık sigortası kapsamında. Bağ-Kur'lu çiftçüerin ve hak sahıplerinin ayakta
ve yatarak tedavileri sağlanacak.
kan Danışmanı YıkünmKoç, konuya iliş-
kin olarak alternatif tasan hazırladıklannı
söyledi.
Işve lşçi BulmaKurumu'nunyerineTürk
Iş Kurumu Genel Müdürlüp kunıhnası
yönündeki tasanya ilişkin çalışmalar ta-
mamlanma noktasına gelirken, işsizlik si-
gortası uygulamasına da Haziran 2000'de
geçileceği kaydediliyor. Işsizhk sigortası
uygulamasının kurum bünyesinde kurula-
cak Işsizük Sigortası Daire BaşkarJığı ta-
rafmdan yürütüleceği kaydedilen taslakta,
işe yerleştirmelerde özel istihdam bürola-
nnın da faaliyete geçmesi öngörülüyor. Ça-
lışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı tara-
findan hazırlanan tasanda, bu kurumun Iş-
sizlik Sigortası Fonu'nu da yöneteceği be-
Urtüiyor. Fondaki kaynağın 2 katrilyon h-
raya ulaşması beklenirken. Türkiye gene-
linde istihdam kurullan oluştunılması ıste-
niyor. Türk Iş Kurumu'nun meslek edindir-
me kurslan düzenleyeceği kaydedilen tasa-
nda, işçi arayan kuruhışlann behrh teminat-
lar karşıhğında kurulacak istihdam bürola-
nna da başvurabileceği ifade edildi.
Bu arada Çalışma ve Sağlık Bakanlı-
ğı'nda çahşmalan süren emeklilik ve sağ-
hk sigortasını ayınp sağlık hizmetlerini
piyasa koşullan ve işletmecüik esaslan-
na göre yeniden düzenleyen tasanmn bu-
günlerde ele ahnması bekleniyor. Bu tasa-
nyla birlikte, emeklilik ve sağlık sigorta-
sınm aynlarak sağlık hizmetinin piyasa
koşullan ve işletmecüik esaslanna göre
düzenlenmesi isteniyor. Çalışanlar öde-
dikleri prim karşıhğında bu hizmetlerden
yararlacaklar. Ancak çahşanın ödediği prim
yetmezse farkı kendi cebinden ödeyecek.
Sosyal güvenlik kuruluşlannm primleri
Sağlık Sandığı Kurumu'nda toplanacak.
'Tasanda siyasi tercih var'
Türk-Iş Genel Başkan Danışmanı Yıl-
dınm Koç, hükümetin hazırladığı tasanda
siyasi tercihlerin söz konusu olduğunu be-
lirterek "EVlF'm isteği doğrultusundaABD
örnek ahnarak parası olanın yararlanaca-
ğı bir sistem getiriliyor. Sağlık kuruluşlan
sağhkişletmeleri halinegetiriliyor. OzeDeş-
tirmeve adım anhyor" diye konuştu. Koç,
özel tsnhdam bürolannın birtakrm usulsüz-
lükleri de beraberinde getireceğini belir-
terek "Dünyadabir dönemyasaldandL Uy-
gulanan ülketerdede sıkıdenetimvar. Dev-
letyardımınm olmadığı koşullarda. işe gir-
mek için insanlar malını mülkünü satacak-
lannr" görüşünü dile getirdi.
Nemalara son darbe özel emeklilik foıılan
ANKARA(Cumhuri>etBÜTO-
sn) - Çilkr - Karavalçm hüküme-
tinin aldığı kararla 1994 yılı ba-
şında devalüasyon öncesinde do-
lardan Türk Lirası'na çevrüerek
6.5 milyar dolardan 2.5 milyar
dolara düşürülen zorunlu tasar-
ruf fonu, 5 yıldır kesintiler devam
etmesi ve nemalandırmalara kar-
şın bugün 1994 ydı düzeyine ula-
şamadı.
Hazine'nin açıklamasına göre
2 katrilyon 970 niryon üra olan fon
birikımi, 560 bin liralık kur üze-
rinden 5.5 milyar dolara bile va-
ramadı. Düşük nemalandırmayla
entılen zorunlu tasarruf fonu ke-
sintileri, Temmuz 2000'den itiba-
ren durdurulacak. Fon birikimle-
rinin de özel emeklilik sigortala-
nna aktanlması için SPK ve Ha-
zine çalışmalar yürütüyor.
• 1994 devalüasyonu öncesi Türk Lirası'na çevrilerek
6.5 milyardan 2.5 milyar dolara düşürülen zorunlu
tasarruf fonu, 5 yıldır süren kesintilere karşın
5.5 milyar dolara bile varamadı. Fon birikimlerinin de
özel emeklilik sigortalarına aktanlması için SPK ve
Hazine Müsteşarlığı çalışmalar yürütüyor.
Cumhurbaşkanı Sale\man De-
mirelin zorunlu tasarruf tasfiye
yasası veto gerekçelerinde yer al-
masma karşın, kaldmlan zorun-
lu tasarruf kesıntılen "kazamlmış
hak" oiarak işçilerin ücretlerine
yansımayacak. Işçilerin fon ke-
sintileri ve işçiler adına işveren-
lerin yanrdığı katkı paylan, işsiz-
lık sigortası için aynı oranlarda
devam edecek. Memurlarda ise
zorunlu tasarruf kesıntılen ücret-
lerine yansıyacak. Ancak matrah-
lan değiştiğı için ücretlerine yan-
sıyacak tutar yüzde 2 olan kesin-
ti tutanna ulaşmayacak.
Zorunlu tasarruf kesintisi ola-
rak 1988 yüındanbu yana çahşan-
lardan toplanan paralar, yüzde
100'leri aşan faiz ortamlannda
yasaya aykın olarak çok düşük
değerlendırildiği gibi çeşitli yön-
temlerle de bugüne kadar gasp
edildi. Türk-Iş YülığYnda, zorun-
lu tasarruf kesintilerinin 7 milyo-
nu aşkın kişiden yapıldığı, bunun
yüzde 46'sını memurlann, yüzde
54'ünü ise işçi statüsünde olanla-
nn oluşturduğu belirtildi. Hazi-
ne, kümülatif nema oranı açıkla-
masıyla, 7 miryonu aşkın kişiyi il-
gilendiren kesintilerin yıllık ola-
rak nasıl değerlendirildiğini giz-
liyor.
Paraeritüdi
Eğer 1994 yılındaki 6.5 milyar
dolar korunsaydı. 1994 yılındaki
yeni kesintiler ve değerlemeler
dikkate alınmasa bile, 1995- Ka-
sım 1998 arasında gerçekleşen 3
milyar 711 milyon dolarlık ana-
para girişiyle birlikte fonda 10
milyar211 müyondolarohnası ge-
rektiği kaydedildi.
Ziraat Bankası, Cumhuriyet'in
sorusu üzerine yaptığı açıklama-
da, bilgisayar altyapısıyla ilgili
harcamalann, zorunlu tasarrufbi-
rikimlerinden karşılandığmı bil-
dirdi. Ziraat Bankası, zorunlu ta-
sarruf fonundan kullandıklan pa-
ranm miktannuı da 26 Ocak 1993
tarihi itıbanyla 15 milyon 782 bin
490 dolar karşılığı 75 milyar 144
milyon 444 bin üra olduğunu bil-
dirdi. Ancak Şubat 1993 tarihinin
9 bin 134 lira kuru esas alındı-
ğında yapılan hesaplama, o döne-
min parasıyla 135-140 milyar, bu-
günküdeğerle 9 trilyon liranın Zi-
raat Bankası tarafindan kullanıl-
dığun ortaya koyuyor.
ÎŞÇÎNÎN EVltEjNtNDEN
ŞÜKRAN SONER
Sesi Kısılanlar
Avusturya'da aşın sağcı, Nazi Almanyası çizgisinde
yorumlanan Özgürlükçü Parti'nin hükümet ortaklığına
aday olması ortalığı kanştırdı. Türkiye'de, sorunlan bü-
yük pek çok ülkede ırklara ve dinlere dayalı aynmalık-
lan insan haklan adına destekleyen AB zor durumda.
AB'nin göbeğinde fanatik ırkçı eğilimli bir siyasi par-
tinin iktidar ortakhğı AB değerlerini sarsıyor. Hoşgörü,
AB'nin diğer ülkelerinde de giderek güçtenen ırkçı akım-
lan besleyecek.
Küresel ideolojinin insanı dışlaması, horiaması, işçi-
nin, emekçinin kazanılmış haklannı yitirmeleri, tekelle-
rin çikarlannın tek ölçü alınması karşıhğında kitleterin yok-
sullaşması, çaresiz kalan insanlann akıl, bilim yerine, il-
kel güdüleri ile dine ve ırka sığınmalan..
Bütün bunlar yoksul Güney'de, yoksulluğun payla-
şılmak istenmemesi ile bağlantılı, ırklara ve dinlere, her
tür aynmcılığa dayalı çatışmalan, savaşlan, terörü ya-
ratırken, zengin Kuzey'i sarsmıyordu. Dahası zengin
Kuzey bu çelişkilerden, çatışmalardan, her tür ayınm-
cılıktân yararlanarak yoksul Güney'i daha kolay yöne-
tiyor, çıkarlannı "böl ve yönet" yöntemi ile kollamak ko-
laylaşıyordu.
Üstelik Batı, örneğin "Batı Sahra" haraketini destek-
lemek üzere Avrupa merkezlerinde etkinlikler düzenler-
ken, demokrasi, insan haklanna katkıda bulunmuş olu-
yor, kitlelerin vicdanı rahatlatılıyordu. Bir başka boyutu
ile de Batılı kendi avantajlı konumunun, üstünlüğünün
keyfini çıkarmış oluyordu.
Ancak yoksul Güney'deki giderek devleşen sorunlar,
çatışmalar, Batı ne kadar yüksek duvarlar örerse örsün,
en azından kaçmak zorunda kalanlann siyasal göçünü
ya da siyasal maskeli yoksulluğun kaçınılmaz zengin-
liğe doğaı koşusunu durduramıyordu.
Üstelik zengin Kuzey'de de herkes zengin değildi. Ora-
da da zenginlerle yoksullar arasındaki aynm hızla bü-
yüyor, tekellerin çıkariannı kollamak adına sosyal dev-
letten ödün üstüne ödün veriliyordu. Küresel ideolojiye
biat etmiş kitleler haklannı yitirdikçe, yaşam düzeyleri
gerilere itildikçe, öfkelerini ülkelerine yerleşmiş, işleri-
ni, ekmeklerini paylaşan yabancılara yöneltiyorlardı.
Yoksul Güney'de hortlayan hertüraynmcılık, özellik-
le din ve ırklara dayalı düşmanlıklar için, zengin Kuzey
ülkelerinin içinde de giderek gelişmeye daha etverişli or-
tam oluşuyordu.
Doğu Bloku'nun parçalanmasının ardından kimliğini
yitiren, daha doğrusu örgütlülük olarak sinen sol, ide-
olojilerini yitiren partiler, eriyen, etkinliklerini kaybeden
sendikalarda, şimdilerde olup biteni, kendini sorgula-
ma süreci yaşanmakta. Medyayı arkasına alarak kasır-
ga gibi esen "küresel" rüzgârlann ardından dünyanın
her yerinde ortaya çıkan enkaz yığınlan karşısında in-
sanlıksorguluyor "Ne oluyoruz?", "Nereye gidryoruz?"
soruîannı, ezilenlerin örgütlülüklerinden gelen "Sesimi-
zi yükseltmelryiz" uyanışı izliyor.
Gerçekten insan haklanndan yana, toplumlann, emek-
çilerin, işçilerin çıkarlannı kollamaktan sorumlu bütün
örgütlenmelerde, sesleri kısılanlar cephesinde, şimdi-
lerde için için bir homurdanma, çıkış yolu arayışlan var.
Avusturya'da Alman Nazilerinin ideolojik çizgisini sa-
vunan bir partinin iktidara geliyor olmasından bütün AB
; üyest ülkeierin tedirgin olmaJan boşuna, hele de hiç
Vıaksızdeğil. Bizasılîürkiye'deki kimi duyarsızlıklardan
kaygı duymalıyız.
Davos'ta hâlâ sadece azuluslu tekellerin, dünya ser-
maye gücünün çıkartannın gözetiliyor, insanın, haklan-
nın dışlanıyor olmasına karşı eylem yapanlar, Türki-
ye'nin pazar olabilmek uğruna izlediği pditikalan eleş-
tiriyorlar da bizden ciddi bir ses çıkmıyor, karşı duruş
yaşanmıyor.
Hizbullah'ın henüz sadece kendi davasından dönen-
ler için, uyguladığı "murdar, domuz" niyetine, işkence
sonrası cinayetlerin kimi cesetlerine ulaşıldı. Arkası ne
kadan ile gelebilecek? Bir Milli Güvenlik Kurulu kara-
nnda "Sonuna kadargidilecek" sözü var. Hükümet için-
deki partilerin bile gerçekten sonuna kadar gidilmesi,
hiç değilse artık ipliği pazara çıkmış bir terör örgütü ile
hesaplaşmaya gidilmesi karariıiığının belirtileri yok. Par-
lamentodaki muhalefet partilerinin ise bırakınız üstüne
gidilmesini istemeyi, suç ortakJıklan söz konusu.
Ya parlamento dışındaki sol, sendikal hareket, sivil top-
lum örgütleri neden bu kadar suskunlar? Kimilerinde as-
kerlerie aynı çızgiye düşme korkusu, çoğunluğunda, be-
lalı bir terör örgütüne bulaşmama korkusu egemen. Ki-
mileri ise kimliklerini öylesine yitirmiş, bulunduklan kol-
tuklan öylesine, kişisel çıkarlar adına tutuyodar ki olup
biten hiçbir şey onlan ilgilendirmiyor. "Bana dokunma-
yan yılan bin yaşasın " felsefesinin kölesi olmuşlar. Kü-
çük çıkarlanna bakıp yan gelip yatıyor, küçük dünyala-
nnda saltanatlannı sürdürüyorlar.
Hizbullah'ı, Avusturya'da, Davostayaşananlan unu-
tun, Türkiye'de hükümetin birdizi karar ve yasası, işçi-
lere, emekçilere ağır yeni darbeler vuruyor. Emek cep-
hesi, işçi konfederasyonlan, sendikal hareket nerede,
Türk-lş ne yapıyor?
Sesleri, soluklan kesilmiş...
sukransoner@yahoo.com
'Kendin pişir
kendin ye bitti'
Ekonomi Servisi - Devlet
Bakanı Tunca Toskay, güm-
rük duvarlannıyükseherek sa-
nayıcıyi koruma döneminin
bıttiğini beürterek, "Kendin
pişir kendin ye dönemi ka-
pandı" dedi. Ege Bölgesi Sa-
nayi Odası'nı (EBSO) ziya-
ret ederek Oda Başkanı Anl
Akkan ve yönetim kurulu
üyeleriyle görüşen Toskay,
"AB ile vükümlülükterimiz
var. Bazı çevTeler 'eski poli-
tikalara devam edin' diyor.
Dünyafleyanstığımız bir pa-
zarda,dünyanaslhesabmıya-
pıyorsa biz de sanayichnizle,
sh^setçimizle onu yapmak
durumunda\ız. Çiiftçimize
destek yerine, ne yaparsa ne
kadar fazb verim elde eder,
üretimi arttmr. onu öğretme-
miz lazun" diye konuştu.
EBSO Başkanı Akkan ise
Izmir'de oıganize sanayi böl-
gelerinde yaklaşık 40 bin ki-
şinin işsiz kaldığmı, sosyal
patlamalara yol açılmaması
için hükümete bir yıl sürey-
le işe yeni ahnacak işçilerden
muhtasar vergi almmaması-
nı önerdi. Akkan, adalar ile
kıyı ticaretini gehştirmek is-
tedıklennı belirterek "tzmir
ve Muğla ilkri bu ticaretten
yıflık 1 mflyar dobrgefir sağ-
la}Tabilir""dedi.
Tanmgerfledi
Yanlış politikalarla dün-
yanın kendi kendine yeten 7
ülkesi olmaktan çıkarak itha-
lata bağımlı hale getirilen
Türkiye'nin tanm ve hay-
vancılık alamndaki ihracatı
hızlakan kaybediyor. thracat-
çı birükleri kayıt rakamlan-
na göre ocakta ihracatta en
fazla düşüş. 'dünya pazann-
da Türkiye'ye üstünlük sağ-
faunası bekknen' zeytin, zey-
tinyağı ürünlerinde gerçekleş-
ti. Zeytin ve zeytinyağı ıhra-
caü yüzde 68.1 düşerek bu yıl
3 milyon dolara geriledi. fn-
racatta en fazla düsüşün ya-
şandığı 2. sektör, yüzde 37.9
ile canh hayvan ve su ürün-
leri, 3. sektör ise yüzde 28.7
ile yaş meyve ve sebze olda