Katalog

7 ARALIK 2000 PERŞEMBE CUMHURİYET SAYFA KULTUR kultur@cumhuriyet.com.tr 15 UYCARLIKLARIN İZİNDE OKTAY EKİNCt Tarihi Kentler Birliği ilk meclis toplantısını da Bursa'da yaparak çalışmalanna başladı 4 Konımacı Belediyeler' birleştîler Geçen temmuz ayında kuruluş toplantısı yapılan Tarihi Kentler Birliği için Bakanlar Kurulu'nun da onayı alındıktan sonra ilk meclis oturumu yine Bursa'da gerçekleştirildi ve birlik encümeninin seçilmesiyle birlikte kentlerin kültürel kimliklerini korumak için 'dayanışma süreci' resmen başlamış oldu... Türkiye'de "merkeahükümet", Av- nıpa Birliği (AB) sürecinde "sözde Ermeni smkmmı" ve "Kıbns" gibi siyasal dayatmalan aşmaya çalışırken, "yerel yönetünler" de aynı sürecin önemli bir adımını "kültür alanında" attılar. 20 Kasım 2000 Pazartesi gûnü Bursa'da bir araya gelen 35 kentimi- zin beledıye başkanları ve beledıye meclısi temsilcileri, yaklaşık bir yıldır hazırlıklan süren Tarihi Kentier Bir- liği'nin kuruluşunu resmen tamamla- mış ve başlatmış oldular. ilk toplantısı yine Bursa'da 22 Tem- muz 2000'de yapılan ve o gün "kunı- hış bildirgesi" ile "tüzük tasIağT ka- bul edılen Tanhı Kentler Birliği, KûK tür Bakanbğı ile İçişleri Bakanlığı'run "teşvikleri" ve Mimarlar Odası ile ÇEKÜL Vakfi'nın da "destekleri" ile gerçekleşti. 'Avnıpa mirası' için... Daha önce Avrupa Konseyi'nin (AK) "Avrupa Kenti" unvanını aldığı için 1999'da Strasbourg'da yapılan "Avru- pa Tarihi Kentler Birliği" toplantısına Kültür Bakanlığf nca "Türkiye'yitem- sO etme" göreviyle ğönderilen Bursa Bûyûkşehir Belediyesi, izleyen aylar- da da Türkiye'de bu birliğın kurulabü- mesi için "koordinatör" görevini üst- lendi. Çünkü, AK'nin 1975 yılındabaşlat- ' % • Tarihi Kentier Birliği yönetiminde Edirne detemsflediüyor Kars da_ Buna en çok sevinenler de Edirne'deki tarihi evier ile (solda) Karstaki tarihi binalar (sağda) ohnah~ tığı "Avrupa Ortak MirasT kampan- yasırun 25. yılı nedeniyle oluşturulan Avrupa Tarihi Kentler Birliği'ne üye olunabilmesi için, "uhısaT olarak da aynı bırlıkJerin gerçekleştınlmesi ge- rekiyordu. Bu girişim, aynı zamanda yine AK'nin "50. kuruhışyridönümü" prog- ramında yer aldığından ve Türkiye de AK'nin 50 yıl öncekı "kunıcu üyefe- rinden" olduğundan, bırliğin ülkemız- de örgûtlenmesı Avrupa hedeflerimiz açısından da büyük önem taşıyordu... Işte bu uluslararası sorumluluk al- tında kuruluş çalışmalanna başlanan Türkiye Tarihi Kentler Birliği için "ev sahipliği'' görevini de Bursa Büyük- şehir Belediyesi yerine getirirken, be- lediyelerle haberleşme-toplantılann düzenlenmesi ve metinlerin hazırlan- ması vb. gibi çalışmalarda Mimarlar Odası ile ÇEKÜL "sekretarya hizmet- lerini" üstlendıler. Kültür Bakanlığı ile tçişleri Bakanlığı da birliğin ulusal ve uluslararası yasalar karşısındakı hu- kuksal statüsünün ve tüzük taslağının tamamlanmasına yönelik çalışmalan yürüttüler. Hûkûmetin onayı Sahip olduklan kültürel yerleşme dokusu ve kentsel geçmişleri dikka- te alınarak 100'ü aşkın belediyeye çağn çıkartıldıktan sonra 70'e yakın beledıye başkaru ya da temsilcisinin kaülımıyla 22 Temmuz 2000'de Bur- sa'da gerçekleştirilen ilk toplantıda, Tarihi Kentler Birliği "Kuruhış Bfl- dirgesr ılan edılirken "tüzük tasla- ğı" da kabul edilerek İçişleri Bakan- hğı'nın ve BakanlarKuruhı'nun ona- yına gönderildi. tçişleri Bakanı Sadettin Tantan'ın da katıldığı ve tüm belediyelere; "Önce- likli göreviniz kentinizdeki tarihsel do- kunun ve kültürel mirasm korunma- smı sağtamanpriır" mesajını verdiği bu ilk toplantıda bırliğin kuruluş dönemi başkanlığına da Bursa Büyükşehir Be- ledıye Başkanı Erdoğan Bflenser ge- tirildi. Yine içişleri Bakanlığı'nın girişım- leriyle Bakanlar Kurulu'nun 16 Ağus- tos 2000 tarih ve 2000/1203 sayıh ka- ranyla Tanhi Kentler Birliği'nin ku- ruluşu için "hükümet onayı" da alın- dıktan sonra, bu karann 28Eylül 2000 tarihinde Resmı Gazete'de yayımlan- masının hemen ardından "seçimli ilk genel kurulun" toplanması hazırhk- lanna başlandı. Böylece, "tüzük gereğmce" bu bir- liğe üyelikleri için "Belediye Meclis KarariannT da almış ve temsilcileri- ni seçmiş olan belediyelerden 35'inin katılımıyla 20 Kasım 2000 tarihinde- ki "resmi kuruluş," ve "organlann se- çimi" gündemli toplantı da yine Bur- sa'da gerçekleştirilmiş oldu... Hükümeti temsilen Bursa Valisi AB FuatGûren'in başlattığı resmi kuru- luş toplantısında Tarihi Kentler Bırli- ği'nin "Birök MecKsi" de ilk resmi oturumunu yaparken. Meclis üyelen arasından "birlik başkanı, başkanvelti- ü veencümen üyeleri" de seçilerek gö- revlenne başladılar. Buna göre birlik başkanlığf na Er- doğanBienser devam ederken, başkan- vekilliğine Antalya Büyükşehir Bele- dıye Başkanı Dr. Bekir Kumbul seçil- di. Birliğin encümenine gırecek 4 üye için ise meclisin "Edirne'den Kars'a" söylemiyle yaptığı seçım çok anlam- lıydı. Edirne Belediye Başkanı Cen- giz Varnatopu, yanı sıra, Kars Bele- diye Başkanı NaifAKbeyoğhı, ardından Şanlıurfa Belediye Başkanı Ahmet Bahçıvan ve Kayseri'nin Talas Bele- diye Başkanı Mimar Orhan Say Tari- hi Kentler Birliği'nin "yürütme orga- nında" buluşmuş oldular... ••'-^•1^ ••••'< ' ••!w4|İ/-.i f* ra> TuzugeTarihi Kentler Birliği'nin, Bakanlar Kurulu ka- rarı ve îçişleri Bakanlığı onayıyla kesınleşen "tü- zfiğû", kentlerimizdeki "tarihsel kimHğuT korun- masında "beledryelerin" de kendilerinı "sorum- hı" gördüklerini ve "yükümlü" saydıklannı resmen ilan ettıklen "tarihsel bir manifesto" gibi... Bugüne dek hep "tam tersi" bir imajın yerleş- mesine neden olan "imarcT pohtikalardan da yi- ne bu birlik çahsı altında artık "korumaa" politi- kalara geçileceğinin "yasal sözleşmesi" anlamına gelen tüzüğün uzun ve kapsamlı "amaç" madde- sinde, örneğın şu vurgulamalar var: ". Tarihi kentdokulannın ve kentseHriimırel mi- rası konuna ve imar konulannda birliğe üye bek- diyeler arasmda işbiriiği ve deneyim ahşverişi sağ- tamak~" ". Tarihi ve doğal çevreyi, kültürel mirası koru- ma ve yaşatma yönünde üye belediyelerin girişûn- lerini desteklemek, kaynak bulmak, bu girişimleri organize etmek._" ". Kültürel mirası konunanın ekonomikgeüşme- yi de destekleyeceği inanayla tarihi kentlerin yaşa- ma >eteneğini vesürdürülebflirtiğinidestekkmek_" Nitekim, 20 Kasım 2000'de Bursa'dakı ilk "kn- rucu mectisT oluşturan belediye başkanlan da bir- lık organlannı işte "butüzüğü uygulamak" üzere seçtıkten sonra sıra\la söz alarak hep "aynı öziem- leri" dile getirdiler. Örneğın, Başkaa Erdoğan Bflenserteşekkür ko- nuşmasında, "BLderi birieştiren, kentlerimizin ta- rihine verdiğimK önem ve bağlıhğunızdır" derken, Başkanvekılı BekirKumbulda seçıldığı görevın ken- disıne sadece yerel değıl "ulusal bir sorumluluk'' yüklediğini belirterek bu özleme işaret ettı. Benzer şekilde Edirne, Kars, Muğla, Şanlıurfa, Talas, Milas, Antakya, Tarsus, Divriğı, Sivrihisar, Safranbolu., Van, Elazığ, Kemaliye, Hasankeyf... ve daha bırçok katılımcı belediye başkanı ya da tem- sılcisı de diğer tüm birlik üyesi beledıyelen kendi kentlerine, artık "tarihsel ve kültürel çevreyi koru- yarak vasatma" hedeflerine destek vermeleri için davet ettiklerini söylediler. 'Sivfl katihm' yûrûrlfikte Tarihi Kentler Birliği'nin tüzüğü, Türkiye için asluıda "yıflann öztemi"olan işte böylesi bir "kül- türel sahiplenmeyi" yerelden ulusala doğru bir ör- gütlenmeye dönüştürürken bunun "demokratik- kaaama" kurallarla yaşama geçmesi için yine Tür- kiye'nnı "çağdaş beklentüerine" de yarut venyor. örneğin, "birük mecasi", sadece üye belediye- lerden oluşmuyor. MimarlarOdası, ÇEKÜL, UNES- ÇO, mecliste "doğal üye" olarak yer alırlarken di- ğer ilgili meslek odalan, Arkeolojı ve Arkeolog- lar Demeği, üniversıte temsılcilen. "YerelGündem 21" temsilcılen, Europa Nostra, WTA, ICOMOS gibi kuruluşlar da yine onaylı tüzüğe göre aynı mecliste "göztemci üye" bulundurabilecekler. Böylece, son 10 yılın "demokratikleşme" söy- lemleri ıçerisinde Türkiye'de "ilkkez" bu gibi "si- vil" ve "hükümet dtşt" kuruluşlann (NGO) resmi bir kamu örgütlenmesi içuıde etkin yer almalannı sağlayan bir yasal düzenleme, Bakanlar Kurulu karanyla da resmen yürürlüğe girmiş oluyor. Tarihi Kentler Birliği, ışte bu niteliğıyle de Tür- kiye'nin karmaşık, genlim dolu ve iç karartıcı gün- demi ıçinde geleceğe yine de umutla bakmamızın yeni bir meşalesi gibi 2000'li yıllara doğru yüre- ğinuze de su serpiyor... Birliğin tstanbul sekretaryasma ÇEKÜL'ün Tarlabaşı'ndaki binası ev sahipliği yapacak. Babylon' da bu ay 5. Litto Lite, Depeche Mode 2000, Kod Müzik 5. Yıl partileri gerçekleşecek Alternatîf müzik partileri ve konserler Cumartesi Okay Temiz ve Bulgar dörtiü Zone C var. Kültür Servisi-Babylon ara- hk aymdabukez altematif mü- zik partileri ve konserlerin ya- nı srra tiyatroya da yer veriyor. DJ HeU. Cabbageboy ve 'Şe- hir Uykuda' ve Pasaporte La- tino'dan sonra bugün saat 21.30'da başlayacak 5. Litto Li- te Partisi'nde Sundance'de ta- mamen deneysel bir anlayışla çekümiş 'Köieler'filminıngös- terimi ve kısa bir Hakan Knr- şun dinletisi gerçekleştirilecek. Cold House 2.0, ise yann sa- at 23.00'te yeni vokalist Han- dan Çrvicik ve grubun beyni Mehmet Can Erdoğan'la daha güçlü bir sound ve dınamizm- le dinleyici karşısına çıkıyor. Okay Temiz & Zone C ise cumartesi gününün konuğu. Sa- at 23.00'te başlayacak konser- de, dünya müziklenndeki temel unsurlan ve etnik müziğin ritim ve melodileri kullanan Okay Temiz ve Bulgar dörtiü Zone Ç hazır- ladddan yeni proje ile Babylon'da. 12 ve 14 Arahk'tasaat21.00'delsbınbulKo- medram Oyunculan dört kısa oyundan olu- şan gösteriyi sunacak. Berkun Oya'nuı yazıp yönettığı kısa oyunlar sırasıyla; Adam Yiyen Adamlar, Adam Vuran Adamlar, Pasta ve Te- laş, Aaaannneee başlıklanndan oluşuyor. Acid Trippin Featuring Rkky Ford konse- ri 13 Aralık'ta saat 21.30'da. Laço Tayfa, 14 Arahk'ta çeşitkmeleriyle bir müzik ziyafeti sunacak. 14 Aralık'ta 21.30 'ta Laço Tayfa zeybekten Azeri nağmelerine, roman havalanndan ls- tanbul çeşitlemeleriyle geleneksel bir müzik ziyafeti çekiyor. John SurmanOuartetl 5-16 Aralık akşam- ları saat 23.00'te Babylon'da olacak. 20 Aralık'ta ise saat 21.30'da Harem. Hint, Arap, Latin ve Anadolu kültürüne ait ritmik enstrümanlarla, dınleyenleri kimi zaman Trak- ya-Balkan ezgileri eşliğinde şenlendirecek, kimi zaman da Hint müzığınin akustik aura- sma sokacak. Grup, Endülüs Arap müziğinin etkisi altında baş döndürücü hız deneyimlerine girişecek. 21 Aralık'ta ise ZaferAra- cagökün elektronik sesi Sı- fir tonal ve atonal arasında gidip gelen bir atmosferde baslanyla sentetik ve elekt- ronik bir yapı sunuyor. AJa- cakök, en son ses örnekle- me/işleme teknolojısının ola- naklannı sonuna kadar zor- layan 'Neredeoradaburada' adlı albümünde elektro- nik/sentetik bir temelin üze- rine melodı ve ntımden olu- şan bir ses duvan inşa ediyor. 22 Aralık'ta saat 23.00'te 'Depeche Mode 2000' partı- si Babylon'da yer alacak. De- peche Mode albümlerinin ül- kemizdeki dağıtımcısı Kod Müzik ile Depeche Mode Türkiye Fan Club'uı birlikte organize ettıği ge- ce, Depeche Mode hayranlan için bir buluş- ma zemini olarak tasarlanıyor. Aynca gecede topluluğun video gösterimleri de gerçekleşe- cek. 'Kod Müzik5. Yıl' partisi 23 Aralık'ta saat 23.00'te gerçekleştirdiği konser organizas- yonlanyla modern popüler müziğin Türki- ye'de tanınmasında öncü bir rol oynayan ku- ruluşunun 5. yıldönümünü kutluyor. 31 Aralık Pazar günü saat 23.00'te ise DJ Martın Morales yer alacak. ODAK NOKTASI AHMET CEMAL İki Oyunla Ulaşılan 'Asıl' Türkiye... 'Sanathepyalan söylemezmi' diye sormuştu Ka- vafis. Türlü kirlenmişliklerin, kirletilmişliklerin ortalıkye- rinde hâlâ güzel'de, insana yaraşan'da, insanı insan kılan'da direnen sanat, kimi zaman elbette yalan söy- lüyormuş gibi gözükebilir. Çünkü böyle bir ortam- da sergiledikleri, sanki gerçekliğe yönelik bir çarpıt- madır. Ama öte yandan sanatın bu "yalanlan", ol- ması gereken'in, doğru'nun ta kendisıdir ve sanat, insanlann dünyası kurulduğundan bu yana, sonun- da bizi hep doğru'ya götürdüğü için görünüşteki yalanlannı hep bağışladığımız bir erdemdir. Bu gerçeği geçen hafta, perşembe ve cuma ak- şamlan Anadolu Üniversltesi'nde izlediğimiz iki oyunla bir kez daha yaşadık. Ikisi de gencecik sanatçılar tarafından sunulan iki temsildi. Perşembe akşamı Tiyatro Anado- lu'nun oyunculan, HaldunTaner'ın "GözlerimiKa- panm Vazifemi Yapanm"\n\, cuma akşamı da Mi- mar Sinan Üniversrtesi Devtet Konservatuvan Tiyatro Bölümü'nün öğrencileri Güngör Diimen'in "Midas 'ın Kulaklan"n\ sergilediler. İki oyun da sah- neye değerli sanatçı Murat Karasu tarafından ko- nulmuştu. Mimar'Sinan Üniversitesi'nin oyunculan, Anado- lu Üniversitesi'nin konuklarıydılar. Bu nedenle, iki topluluk bırbirlerinin temsıllerini de izledi. Sahne- de ustalık bağlamında birbirleriyle yarışan gençler, sahne dışındaki kısaak zamanlannda, sıcacık dost- luk bağlan kurma becerisini de göstediler - hem de insana, kimi büyükler olmasa belki de bu genç- lerin elinden çok daha insanca bir dünya çıkabilir düşüncesini aşılatabilecek düzeyde! Anadolu Üniversitesi'nin tiyatrosu olan "Tiyatro Anadolu", Prof. Dr. Yılmaz Büyükerşen tarafın- dan kendi rektörlüğü zamanında kurulmuş olan bir topluluk. Daha sonra bir duraklama dönemini ya- şayan "Tıyatro Anadolu", şimdiki Rektör Prof. Dr. Engin Ataç tarafından farklı biryapıya kavuşturul- masının ardından yeni bir yükselişi yaşamakta. "GözlerimiKapanm Vazifemi Yapanm" gerek reji- siyle, gerekse oyunculann çoğunun sahnelerdeki göz kamaştıncı başanlanyla kanımca, tiyatronun ye- ni döneminin en çarpıcı verimi oldu. Haldun Taner tiyatrosunu en iyi bilenlerden biri olan Zeliha Berk- soy'un oyundan sonraki şu kısasaptaması, "77yaf- roAnadolu'nün bu oyundasergilediği başannın can- lı kanrtıydı: "Haldun Bey, işte böyle isterdi!" Cuma gecesi Mimar Sinan Üniversitesi'nin ko- nuk öğrencilen tarafından sergilenen "Midas'ın Ku- laklan" da ikinci bir tiyatro şöleni oldu. Sahnenin bir an bile düşmeyen temposu, özellikle ayrıntılar- da kendini daha bir belli eden titiz reji ve oyuncu- luk çalışması ve nihayet oyunun bütününe egemen olan coşku atmosferi, Türk tiyatrosunun yakın ge- leceğine umut bağlamanın abartılı bir tutum olma- yacağının sağlam göstergelenydi. Gençlerin tiyatrolanyla dolu geçen iki gecenin ar- dından, Zeliha Berksoy'un yapmtş olduğu bir sap- tamaya ben de bütünüyle katılıyorum: Bugünün tüm olumsuzluklanna karşın, sanıldığtndan çok daha ya- kın bir gelecekte, Türk tiyatrosu yeni ellere geçe- cek; bu eller, ülkemizde hâlâ bugünün tiyatrosu diye inatla benimsetilmeye çalışılan, ama gerçek- te bugün ile hiçbir ilintisi kalmamış, başka deyiş- le bugünün insanını da, toplumunu da çoktandır yansıtmaz olmuş bir tiyatro anlayışını ve onun sa- vunuculannı kaçınılmaz bir biçimde emekliye sevk edecek ve bu eller, dünyaya -Brecht'ın anlatımıy- la- yeni doğmuş bir çocuğun önyargısızlığıyla ba- kabilen genç tiyatroculann elleri olacak. "İki gecedir oyunlannı izlediğimiz bu gençler; bir üniversitenin kalkıp bir tiyatro kurması; bir mo- dern sanatlar müzesi oluşturması; böyle üniversi- telerde yapılanlar... öteki Türkiye, asıl Türkiye, iş- te bunlar; yoksa o bize medya aracılığıyla hergün sergilenen kirienmişlikler degil! Onlar, Türkiye ola- maz! Asıl Türkiye, bu pınl pınl, sanatın coşkusuy- la dolu olan gençler! Böyle üniversiteler! Yaşamı- mızın ve çabalanmızın anlamı ancak bunlar olabi- lir, yoksa ötekiler değil!" Bunlar da Zeliha Berksoy'un tiyatroyla dolu iki günün ve Anadolu Üniversitesi'nin Yunus Emre Kampusu'nu gezişinin ardından yaptığı saptama- lar. Bütünüyle katılıyorum. özlemlerimizin tüm karşılıklan, ancak o iki gece boyunca izlediğimiz gençlerin ellerinde olabiliri e-posta: ahmetcemal@superonline.com acem20(<x hotmail.com btanbul Avrupa Korosu konserteri • Kültür Servisi- Istanbul'un enrenkli koral topluluğu, toplamı 110 kişiyi aşan Türk, Ingiliz, Alman, Hollandalı, Italyan, Ispanyol, Avusturyalı. Iskoç, Kanadalı, Moldovyalı ve Japonlardan oluşan tstanbul Avrupa Korosu, her yıl yaklaşık 10.000 müzikseveri koral müzikle buluşturmaya devam ediyor. Antomo Vivaldi'nin 'Magnifikat', Joseph Haydn'uı 'St. Nicolas Mass' adlı eserlerinden oluşan repertuvan şef Stephan Lomas yönetiyor. Bu yıl piyanist Sergei Gavrilov eşliğinde seslendirilecek olan konserlerin ilki 10 Aralık'ta saat 20.00'de Beyoğlu Saint Antoine Kilisesi'nde, ikincisi 11 Aralık'ta saat 20.00'de Ortaköy Surp Kirkor Lusavoriç Kilisesi'nde, 15 ve 16 Aralık'ta saat 20.00'de ise Moda Fransız Kilisesi'nde gerçekleştirilecek. BUGUN • tFSAK'ta saat 19.30'da 'Günaydın' konulu saydam yanşması düzenlenecek. (292 42 01) • CEMAL REŞİT REY'de saat 20.00'de Murray Perahia'nın konseri izlenebilir. (232 98 30) • AKSANAT ta saat 18.30'da 'Beş Krtadan Evler ve tnsanlar' baslıklı dıalı söyleşi gerçekleştinlecek. (252 35 00) • IŞSANAT'ta saat 19.30'da Oregon Ouartet'in konseri izlenebilır.