Katalog

SAYFA CUMHURİYET 23 ARALIK 2000 CUMARTESİ HABERLER TBMMve Cumhurbaşkanı'nın iradesinibileyok sayan IMF'nin ek niyetmektuplarımn 3'üncüsü açıklandı IMF'ye teslimiyetmektubu / MF onayının ardmdan açıklanan ek niyet mektubunda, , bütçe ödeneklerinin yüzde 2'sinin ocak ayında iptal edileceği, enflasyon hedefinin yüzde 34'ten yüzde 38'e çekildiği, KİT'lerin istihdamında Hazine'nin tek yetkili olacağı gibi pek çok düzenleme yer alıyor. ANKARA(CumhuriyetBürosu)-Yal- Niyet mektubuyla, hükümet yetkileri- nızca hükümetın değil, TBMM ve Cum- nin IMF'ye devn dışında, TBMM ve Cumhurbaşkanı yetkileri de yok sayıla- rak hangi yasalann hangi tarihte TB- MM'den çıkanhp yürürlüğe gıreceği dü- zenleniyor. Niyet mektubunda, genel ekonomik he- T" T"ükümetin IMF'ye sunduğu niyet mektubunda, ğ—w enflasyon hedefi yüzde 34'ten yüzde 38'e, yıl A. -L sonu TÜFE hedefi yüzde 25'ten yüzde 34'e çekildi. Cari açık 1999'da ulusal gelirin yüzde biriyken 2000'de yüzde 5'ine çıkanldı. sektörü borçlanma gereğinin 2001 yıluıda yüzde lO'adüşürüleceğibelirtilenmektupta, özelleştirme, faiz gelirleri ve Merkez Bankası kâr transferi dışında faizdışı fazlanın en az 8 katrilyon 735 trilyon lira olacağı bildirildi. hurbaşkanı'nın yetkılerinin de yok sayıl- dığı 3. ek niyet mektubu, IMF onayının ardından açıklandı. Mektupta, bütçe öde- neklerinin yüzde 2'sınin ocak ayında ip- tal edileceği, enflasyon hedefinin yüzde 34'ten yüzde 38'e çekildiği, KİT'lerin is- tihdamında Hazine'nin tek yetkili olaca- ğı gıbi pek çok düzenleme yer alıyor. IMF, bunalımın ardmdan kredı kaynak- lannı açarken sürekli gözetımde tuttuğu Türkiye'yi daha da sıkı denetleyecek. Türkiye'de tepkılere karşın önce Dünya Bankası içinde temsılcı bulundurup ar- dından ofis açan IMF, 2001 yılının ilk çeyreğinde her ay program gözden ge- çirmesi adı altındâ denetim yapacak. IMF'nin, ana niyet mektubuna göre, 2001 yıhnda 6 ayda bır yapması gereken gözden geçırme çalışmalan, ılk 3 ayda her ay, sonrasında ise 3'er aylık dönem- ler halınde devam edecek. Özellestirmeler deflerle ilgili yer alan taahhütler şöyle: Enflasyon hedefl - Yıl sonu TÜFE hedefıni yüzde 25'ten yüzde 34'e çeken hükümet, IMF'ye sun- duğu niyet mektubuyla bu hedefi yeniden değıştırdi. Yıl sonunda enflasyon hedefi yüzde 38'e çıkanldı. - Cari açık 1999'da ulusal gelirin yüz- de biriyken 2000'de yüzde 5'ine çıkacak. - 2001 'de kamu faiz dışı fazlası ulusal gelirin yüzde 3'ünden yüzde 5'ine çıka- nlacak. Kamu sektörü borçlanma gereğı 2000 yılında ulusal gelirin yüzde 18.5'in- den 2001 'de yüzde 10'a düşürülecek. Özelleştirme, faiz gelirleri ve Merkez Bankası kâr transferi dışında faizdışı faz- la en az 8 katnlyon 735 trilyon lıra olacak. - Yapılan vergi düzenlemelerınden, ulusal gelirin yüzde 1.9'u düzeyinde ge- lir bekleniyor. - 2001 yılında bütçe faiz dışı harcama- lan artışı, büyüme oranının altında tutu- lacak. Bunun için, memur maaşlannda enflasyon hedefine göre artış, yeni me- mur alunlannın emeklı olanlann yüzde 80'iyle sınırlanması uygulamalan devam edecek. Ocak 2001 'de Maliye Bakanlığı tüm faiz dışı harcamaların bütçe ödenek- lerini yüzde 2 oranında iptal edecek. Büt- çe uygulaması sürecinde, ulusal gelirin yüzde 0.3 'ü oranında cari harcamalar kı- süacak. - Elektrikte, TEAŞ'm Aralık 2000'de 4.5 sent olan kilovatsaat başına ortalama elektrik saüş fıyatı dolayısıyla TEDAŞ'ın artan maliyetleri nedeniyle fıyat artışla- n yapılacak. - LPG üzerindeki sübvansiyon, Ocak 2001 sonuna kadar kaldınlacak. - KÎT'lere personel alımı, emekli olan- lann yüzde 15'iyle sınırlandınldı. Bu sı- nıra, diğeT KlT'ler arasındaki nakıl de da- hıl edilirken sınır içındeki her yeni istih- dam ıçin izın verme konusunda yalnızca Hazine'nin yetkili olacağı kaydedildi. - Başbakan Bülent Ecevit, dün bu doğrultuda devlet bakanlıklanna yönelik bir genelge yayımladı. Genelgede Türk Telekom gibı kamu kuruluşlan ve ser- mayesinin yansmdan fazlası hazineye ait olan kamu banklanna personel alımında da hazine müsteşarlığmın onayının gerektiğı belirtıldi. - Ek rezerv olanağının koşulu olarak, Türkiye'nin yeni vergileri, 2001 bütçesi ve elektrikte sabit ücret kesintisini uygu- lamaya koyduğu ortaya çıktı. - Hükümet, alınan mali önlemlerin ye- terli olacağını düşündüğünü, ancak baş- ta enflasyon ve dış cari hesaplar olmak üzere makro ekonomik hedeflere ulaşıl- ması için gereklı olursa ek mali önlemle- n yürürlüğe koyacağı güvencesini verdi. - Kısa vadeli borçlanmalar için konul- muş olan 500 milyon dolarlık smır, Ara- lık 2000 itibanyla 1.1 milyar dolar ola- rak değiştirildi. Aralık 2000 için konul- muş olan 500 milyon dolarlık sınıra an- cak 31 Aralık 2000 tarihınde ulaşılacak. Hükümetin aktlf roltt' - Kamunun dış borç payının genel ola- rak sabit tutulmasına çalışılacağı açık- landı. - Hükümet, sosyal taraflar ve özel sek- törle temaslarda bulunarak ücret anlaş- malan ve özel sektör fıyatlandırma karar- lannda enflasyon hedefine uyulması ıçin "aktif rol" oynayacağı sözünü verdi. - 21 bütçe içi ve 4 bütçe dışı fonun tas- fiyesi için yasa, Şubat 2001 ortasına ka- dar TBMM'den çıkanlacak. Kalan 15 Kamu kuruluşları hamç-mezatANKARA(CumhuriyetBûrosu)-IMF'ye sunulan 3. ek niyet mektubu, Türkiye'nin 70 yıllık kamu birikimlerının haraç-mezat satı- lacağını ortaya koyuyor. Tanm sektörünün çöküşünü hazırlayan düzenlemelenn yer al- dığı ek niyet mektubunda, Telekom ve THY'nin dışuıda MKEK, TEKEL, Şeker Fabnkalan ve Eti Holding'in kurumlannm Özelleştirme tdaresf ne devredılerekkısaza- manda özelleştınlmesı öngörüldü. Bu özel- leştirmelerden sağlanacak 5-6 mılyar dola- nn ise borç ödemelennde kullanılacağı niyet mektubunda yer alıyor. IMF'nin dün onayladığı 3. ek niyet mek- tubunda, özelleştirmeye ilışkin olarak hükü- metın verdığı sözler şöyle: özelleştirme sözlerl - Özelleştırmelerde 2000 yılı için konulan 7.5 milyar dolarlık hedef, tahsis edilen özel- leştirme bedelı olarak 3.5 mılyar dolar düze- yinde gerçekleşti. Performans kriteri bu yön- de değiştirildi. Ancak 3.5 milyar dolann için- de yer almamasına karşın 2000 yılmda yapı- lan özelleştirmelerden 2 milyar dolan GSM olmak üzere 2001 yılmda 2.1 mılyar dolar tahsil edilecek. Bu da dahil, 2001 yılmda 6- 7 mılyar dolarlık özelleştirme yapılması ta- ahhüt edıldi. Bu tutann 1.1 mılyar dolan ÖÎB'nin işletme maliyetleri ve KIT'lere ya- pacağı transferler içm kullanılırken kalan 5- 6 milyar dolann tamamı borç ödemelerinde kullanılacak. Telekom -Telekom'un tt kmTetfiyönetiınhakkıdev- riyte" beraber hisselerinin yüzde 33.5'nin stratejik yatınmcılara satış ihalesinde, 14 O- cak 2001 'e kadar güçlü yönetım hakkı dev- rini içeren ihale şartnamesi ve konuya iliş- kin bilgı veren bir metnm kamuoyuna açık- lanması öngörüldü - Elektrik sektörünün pıyasalaştınlmasma yönelik yasayla, sektördeki devlet varlıkla- rının "doğrudan satış yoluyla elden çıkaru- ması, yabancı doğnıdan yaunmlann çekil- mesinin" hedeflendığı açıklandı. Önkoşul olarak \er alan Elektnk Pı>asası Yasası 14 Arahk 2000'de TBMM'ye sunuldu. Mektup- ta Ocak 2001 sonuna kadar yapısal perfor- mans kriteri olarak TBMM'den çıkanlması öngörülen bu yasayla yapılmak istenenler de şöyle sıralandı: • Devlete aıt enerji üretim ve dağıtım şirketleri için işletme hakkı dev- rine ilişkin fınansman ışlemlerinin tamam- lanmasında 31 Mart 2001 'i son tarih olarak belirlemek. • TEAŞ'ın 3 "e bölünmesi için O- cak 2001 sonuna kadar 233 sayılı KİT'lere ilişkin kanun hükmünde kararname değişti- rilecek. • Hazine garantısi ahnaya uygun 29 yap-işlet-devret projesi, 2002 yılına kadar bitirilmesı koşuluyla, 31 Aralık 2000 tarihı- ne kadar ilan edilecek. Bunlardan başka yap- işlet-devret projesine Hazine garantısi veril- meyecek. Tarım çökertllecek t - Tanm KIT'leri hızla özelleştirilecek. Tür- kiye Şeker Fabrikalan AŞ'nin en az 6 şeker fabrikası 2001 yıl sonuna kadar özelleştiril- mek üzere Özelleştirme Idaresi'ne venlecek. - TEKEL'in özelleştınlmesine yöneük ola- rak yeniden yapılandırma kararaamesi çıka- nlacak. Pıyasanın özel sektöre bırakılması- na yönelik olarak alkollü ıçkıler yasası Ocak 2001 sonuna kadar çıkanlacak. - Desteklemeler 2002 sonuna kadar kal- dınlacak. Hükümet, Merkez Bankası'nın etkinliğinin azaltılması için yasa hazırlayacak IMF kreditörleri garantiye alıyorANKARA (Cumhuriyet Bü- rosu) - Uluslararası Para Fo- nu'nun (IMF) onayladığı 3. ek niyet mektubunda, mevduatlara ve kreditörlere garantınin huku- kı çerçevesinin çizilmesı yönün- de çalışmalann tamamlanarak açıklama yapılacağı belirtilir- ken, bu garantinin finansmanı- na ilişkin olarak da Hazine ile Tasarruf Mevduan Sigorta Fonu (TMSF) arasmda 15 Ocak 200l'e kadar protokol imzala- nacağı açıklandı. Merkez Ban- kası'nın para politikası üzerin- deki etkinliğinin azaltılmasına yönelik olarak hazırlanacak ye- ni yasa Nisan 2001 'e kadar çı- kanlacak ve Merkez Bankası bağımsızlaştınlacak. Niyet mektubunda, TMSF bünyesindeki bankalann risk ağırhklı varlıklannın yüzde 8ine kadar yeniden sermaye- lendirileceği kaydedildi. Niyet mektubunda, bankacıhk sektörü ve para politıkalanna ilışkın ola- rak şu düzenlemeler yer aldı: • Net Iç Varlıklar hedefi, ka- sun ayında büyük ölçüde aşıldı. 11 Ocak 2001 'de 1 katrifyon 460 tnlyon liranın üstüne çıkmaya- cağı sözü verildi. Net îç Varhk- lar tavanı 30 Eylül 3000'de eksi 1 katnlyon 308 trilyon lirayken, 31 Aralık 2000 hedefi, 1 katril- 203 milyon dolar özelleştirme tazminatlarına gidecek DünyaBankası kıedlsineonay ANKARA {AA) - Dünya Bankasrndan sağ- lanan 250 milyon dolartutanndaki Özelleşrjrme Sosyal Destek Projesi kredisine ilişkin olarak Türk hükümeti ile Dünya Bankası arasmda 21 Aralık 2000 taribinde imzalanan anlaşma ve ek mektubu onaylandı. Bakanlar Kunılu taranndan, imza tarihinden geçerli olmak üzere onaylanan ve Resmi Gaze- te'de yeralan anlaşmayla kullanılacak bukrediy- le, Ekonomik Refonn Kredisi kapsamında ya- pılması öngörülen faaliyetler sosyal açıdan des- teklenecek. Krediye beş yılı ödemesiz olmak üzere 17 yıl vadeli ve Londra Bankalar Arası Borçlanma Piyasası'nda geçerli faiz oranı (LI- BOR) +l'i geçmeyen oranda faiz uygulanacak. Dünya Bankası'nın toplam 250 milyon dolar kredi kullandıracağı Özelleştinne Sosyal Des- tek Projesi'nin 30 Haziran 2004 tarihine kadar tamamlanması bekleniyor. Resmi Gazete'de dün yayımlanan onay karanna göre, Dünya Banka- sı'nın 250 milyon dolarlık OzeUeştinne Sosyal Destek Kredisi'nin 203 milyon 55 bin dolan iş kaybı tazminat ödemelerine gideceL Böylece, özelleştirme sürecindeki iş kaybı tazminatlan- nm finansmanının yüzde 70'i Dünya Banka- sı'nın kredisiyle karşılanacak. yon 650 trilyon lira olarak değ- iştirildi. NetUluslararası Rezerv tabanı ise 10 milyar 400 milyon dolara düşürüldü. IMF uzman- lan, 11 Aralık 2000 ve 11 Ocak 2001 tarihleri arasmda para po- litikasını mevsunsel dalgalanma riskine karşı yakından izleye- cekler ve böyle bir eğılım oldu- ğunda para politikası sıkılaştın- lacak. • Devalüasyon oranı 2001 'in ilk çeyreğinde yüzde 1 'den yüz- de 0.9'a, ikinci çeyreğinde ise yüzde 0.85'e indirilecek. Yılm ikinci yansında dövız kuru ban- dı içinde, döviz kuru interbank piyasasında oluşacakve Merkez Bankası yalnızca Hazine'nin bir ajanı olarak dövız alacak. • TBMM, Nisan 2001 sonu- na kadar yeni Merkez Bankası Yasası'nı çıkaracak. Bu yasayla, fıyat istikrannın Merkez Ban- kası'nın temel politika hedefi yapılacağı, Merkez Bankası'nın bağımsızlaştınlacağı ifade edili- yor. Bu yasa değişikliğiyle Mer- kez Bankası'na ödemeler den- gesi istatistiklerini derleme gö- revi verilecek. • TL mevduata ilişkin mun- zam karşılık oranı, 12 Ocak 2001 'den itibaren yüzde 6'dan yüzde 4'e düşürülecek. • TMSF bankalann sermaye- lendirihnesi için çıkardığı kâğıt- lar ıçin ulusal gelirin yüzde 0.3'ü oranında faiz ödeyecek. • Tüm mevduatlar ve diğer kreditörlere sağlanan tam gü- venceye ilişkin olarak niyet mektubunda şu taahhütler yer aldı: "Söz konusu garanti, Banka- cıhk Kanunu'na göre TMSF ta- ranndan yönetilecek ohıp, mev- duat topiayan tüm yerel banka- lan kapsamaktadır. Garanti için var olan hukuki çerçevevi anlatmaküzereteknik çahşmalaryapıhnaktadır. Bu ça- faşmalar sonucu mevduat sahip- lerini ve diğer kreditörleri tam güvence amna alan garantinin kapsamı ve içeriği hakkmda ka- muva bilgi \eren bir açıklama \apilacak, (yasal yönlerine ve iş- lejişine ilişkin hususlar dahil ol- mak üzere) ve yine bu çahşma- lar sonucu garantinin tşleyişinin fınansmanını klare edecek yön- temlere ilişkin Hazine ile TMSF arasmda birprotokol yapılacak- nr. Bu açıklama 15 Ocak 2001'e kadar yapılacak. TMSF ön ye- tertiüği geçmiş yatmmcılardan gekcek bilgiler ışığında, sıkı kri- terlere bağb kalarak hangi ban- kalan satışa sunacağını \ e>a di- ğer durumda çözüme kaMiştu- racağmı 20 Ocak tarihine kadar betirleyecektir.'' • Bank Kapital ve Etibank'ın yeniden yapılanduıhnası ve çö- zümlerine ilişkin planlar Ocak 2001 sonuna kadar açıklanacak. Bu 2 banka için de 8 banka için belirlenen yol izlenecek, ancak her aşama 2 ay geriden gelecek. bütçe fonunun ve 1 bütçe dışı fonun ka- patılması için yasa da Haziran 2001 so- nuna kadar yürürlüğe konulacak. Böyle- ce 2002 yıluıda hiç bütçe içi fon kalmaz- ken bütçe dışı fonlar da 6'yla sınırlandı- nlacak. - Kamu sektörü borçlanmalarına kural ve limitler koyan, Hazine devırli kredi ve borç garantilerinı bütçe kapsamına alan Kamu Finansmanı ve Borç Yönetimi Ya- sası, Haziran 2001 sonuna kadar TB- MM'ye sunulacak. Devlet garantılerinin vadesi yapısı ve diğer ihtiyati yükümlülüklerin koşullan açıklanacak. Bütçe dengesi kapsamı, ga- rantili borca ilişkin net Hazme ödemesi- ni içerecek bıçunde genışletilecek. Ulus- lararası standartlara uygun yeni bır büt- çe sınıflandınlması, Haziran 2001'e ka- dar tamamlanacak. 2002 yılmda pilot ola- rak tahakkuk bazlı muhasebe sistemine geçümesi ıçin gerekli çalışmalar 2001 'de başlatılacak. IMF Baskanı Kohler 'Türkiyeye güveniyoruz' VVASHINGTON (AA) - IMF Baş- kanı Horst Köhler, Türkiye'ye için- de 7.5 milyar dolarlık ek kaynak açıl- masmı öngören toplam 10.4 milyar dolarlık destek paketinin IMF îcra Kurulu'nca onaylanmasının, Türk hükürnetinin ekonomik programını uygulama kararlılığına IMF'nin duy- duğu güveni ortaya koyduğunu bil- dirdi. Köhler, uluslararası bankalann Türkiye'ye destek yönünde niyet be- yan etmelerinden memnuniyetduy- duğunu söyledi. Horst Köhler, Tür* kiye'nın ekonomik programınm b»-- şanya ulaşmasmda, üzerinde anlaşı- lan önlemlerin harfiyen uygulanma- sımn yaşamsal önem taşıdığmı vur- guladı. Köhler, "IMF lcra Kunı- hı'nun dünkü karan,Türk hüküroe- tinin bu iddialı programı uygulama yönündeki kararhbğına IMF'nin duyduğu güvenin açık bir göstergesi- dir. IMF lcra Kunılu aynca, 11 Ara- hkta Frankfurt'ta yapuan topianb- da, uluslararası bankalann Türki- ye'ye destek niyetlerini dile getirme- lerinden de memnunryet duymakta- dır" dedı. Bankacıhk alanı Köhler, prograrrun amacımn, enf- lasyonu 2002 yılmda tek haneli ra- kamlara indirmek ve sürdürülebilir bir mali pozisyon sağlamak olduğu- nu söyledi. Köhler, Türkiye'deki bankalann bütün mevduat sahipleri ve kreditörlerine geçici garanti ver- mesi, bankalann denetlendirilmesi yolundakı önlemlerin bankacılık sis- teminde güvenin hızla yeniden kaza- ndmasmda önem taşıyacağını söy- ledi. Hazine Müsteşarlığı'ndan yapılan açıklamada da IMF'den sağlanan 2.8 milyar dolar tutanndaki kredinin 28 Aralık Perşembe günü hesaplara ge- çeceğim bildirdi. Açıklamada. IMF lcra Kurulu'nun programınm başanyla sürdürülmesi sonucunda, Türkiye'ye 577 milyon dolar tutannda ek kaynak sağlanma- suım onaylandığı kaydedildi. Açıklamada, kunılun aynca, stand- by düzerJemesi altında sağla- nan kaynaklara ek olarak kasım ayın- da yaşanan mali piyasa dalgalanma- lan karşısında ödemeler dengesini güçlendirmek amacıyla ek rezerv imkânı çerçevesinde, toplam 7.5 mil- yar dolar ek kaynak sağlamasmı onayladığı bildirildi. IMF'den ek rezerv olanağı çerçe- vesinde sağlanan kaynağın tamamı bir yıl içerisinde dılimler halinde te- min edilecek. Bukapsamda2001 O- cak ve Şubat aylannda her biri 867.6 milyon SDR (IMF'nin kullandığı pa- ra değeri) tutannda iki, mart, mayıs, ağustos ve kasnu aylannda ise her biri 578.4 milyon SDR tutannda4 di- lım daha sağlanacak. Ek rezerv imkâm kaynağınm geri ödemesinin her bir dilimin alındığı tarihten itibaren 1.5 yıl ıçensinde ya- pıbnası öngörüknekte olup faiz ora- nı IMF kaynaklannm kullanınuna uygulanan faiz oranı üzerine ilk yıl için 300 baz puan olarak belirtildi. Bu faiz oranı. 18 Aralık 2000 tirihi itibanyla yüzde 5.42 olarak belirlen- di. Söz konusu faiz oranlan üzerine eklenen puan birinci yılı takip eden her 6 ay için 50 puan yükseltÛiyor.