Katalog

2 3 ARALIK 2000 CUMARTESİ CUMHURİYET SAYFA ekonomi(ü cumhuriyet.com.tr 13 Resul Akay'dan EcevrTe mektup • ANKARA (ANKA)- Türkiye Kamu-Sen Genel Başkanı Resul Akay, Başbakan Bülent Ecevit ile Başbakan yardımcılan ve bakanlara birer mektup göndererek memur maaslanndakı enflasyon farkjııın bütçe kanununa uygun belırlenmesini ve 2 puanlık refah payının da aynca ilave edilmesini istedi. Akay, kamu çalışanlannın aralık ayı maaşlanna bütçe yasasma göre yüzde 4.7'lik enflasyon farkı ve yüzde 2'lik refah payı ile birlikte yüzde 6.7 oranında bir . artış yapılması gerektiğini savundu. Kontor ücreti 27 bin 500 lira • ANKARA (ANKA) - Türk Telekom, KDV oramndakı ve TÜFE'dekı artışa bağlı olarak yenı kontör ücretinı yüzde 14.6 arttırarak 27 bin 500 lira olarak belirledi. Türk Telekom'dan yapılan açıkJamada, 12 Aralık itibanyla KDV oranının yüzde 17'den yüzde 25'e çıkanldığı hatırlatılarak kablo TV ve PSTN üzerinden internete erişim aboneliği hariç tüm hizmetlere bu artışm zorunluluk gereği olarak yansıtıldığı belirtildi. Hipermarketlere soraşturma ,• • IZMtR (AA) - Izmir Ticaret Borsası (tTB) Yönetim Kurulu Başkanı Hasan Özmen, aldıklan malın bedelini ödemeyen hipermarkmetler hakkında dısıplin soruşturması başlatacaklannı söyledi. Büyük miktarda satış yaptıklan içın düşük kâr marjlanyla ürün satan, ancak toplamdakı kârlan yüksekolan hipermarketlenn, aldıklan mallann bedellenni vadesinden çok sonra bile ödemedıklerini ifade eden Özmen, "Bu nedenle çok sayıda şırket zor duruma düşmüş, iflas noktasma gelmiştir" diye konuştu. Çevreyi kirleten fabrikaya ceza • ÇERKEZKÖY (AA) - Tekirdağ'ın Çerkezköy ilçesinde kurulu bulunan Boya-Apre ve Terbiye Tesisleri, Tekirdağ Valiliği tarafından çevre kirliliğine neden olduğu gerekçesiyle, antma tesisleri faal hale gelene kadar kapatıldı. Fabrika yetkılilerinin ÇED Yönetmeliği hükümlerini yerine getirene kadar faaliyetlerini sürdürme izin taleplen, Çevre Bakanlığı'nca kabul edilmemişti. Eti çalışanlan da ayak diriyor • ANKARA (ANKA) - Etı Holding'ın özeleştınlmesine, Devlet Bakanı Şükrü Sina Gürel'in ardından Holding çalışanlan da karşı çıktı. Etı Holding çalışanlan tarafından yapılan yazılı açıklamada, "Bir daha yerine konulamayacak bir kaynak olan bor madenlennde yatınmlann geliştırilip ülkemızin millı gelirinın arttınlması gerekırken uluslararası firmalann baskısıyla bor madenlennin yok pahasına özelleştırilmesınin durdurulmasını istiyoruz" denildi. Beş bankaya el konulmasının yıldönümünde yeni operasyonlann yaşanacağı söyleniyor Bankaeıhk kaynar kazaıı• Orta vadede 5 bankaya daha el konulacağı ileri sürülüyor. Bankalar peşpeşe mali kısıtlamalara giderken işten çıkarmalann ve ücretlerin düşürülmesinin de gündemde olduğuna dikkat çekiliyor. FATMAKOŞAR . Bankacılık operasyonlannın devam edeceği ve orta vadede 5 bankaya daha el konulacağı ileri sürülüyor. Beş bankaya el konulmasının yıldönümünde, piyasalar IMF ve Dünya Bankası'nın isteklen doğrultusunda mali sistemı iyileştirmeye yönelik operasyonlann süreceği ve banka sayısının daha da azaltılacağı söylentileriyle çalkalanıyor. Yetkililer, hükümetin "temkinli davTandığuu" buna karşın mali sıkıntı yaşayan bankalann Tasarruf Mevduatı Sigorta Fonu'na (TMSF) devredılmesı olasılığırnn güçlendiğinı iddia ederken uzmanlar, piyasadaki tedirginliği kabul ediyorlar. Uzmanlar temldnli Ancak kısa vadede yeni operasyonlann beklenmemesı gerektiği yönünde "temkinli'' değerlendirmelerde bulunan uzmanlar, bankalann mali kısıtlamalara gittiğine, işten çıkarmalann ve ücretlerin düşürülmesinin gündemde olduğuna dikkat çekiyorlar. Zarar etmelen nedeniyle bankalann personel harcamalannı kısmaya dönük Cumhuriyef I ; f * 8 » T l H 5 bankaya el konukhı 20») n kak. MFmpt mekttthunu omıyhuh ; 'Paniğe gerek yok' Q Siyasi tercih kuşkusu j # g | | | Beş bankaya el konulmasıyla sonuçlanan geceyansı operasyonu geçen yü bugûnlerde yapıtanışb» önlemler aldığuu ve "geürlerin duşme trendinde olduğu bu dönemde yeni koşullara uymaya çauşOklannı" kaydeden eski Merkez Bankası Başkan Yarduncısı ve IBAR Yönetim Kunılu Başkanı SeJçuk Abaç, u Banka sayısını azaltma hedefi doğrultusunda banka biıieşmelerini teşvik errik. Bankacılık şu anda topaıianma sürecinde. Kimi bankalann çeşhü sorunlar yaşadığını bilrvoruz. Ancak bu sorunlann büyümesine izin vermeyecek önlemler ahnmah** dedi. ^u anda tehlikeU' Abaç, şu anda bir operasyon beklentisine girilmemesi gerektiğini vurgulayarak bu dönemde Fon'dakı bankalann başanyla elden çıkanlmasımn amaçlandığını ve bunun beklendiğini kaydetti. "Eğerdiğer bankalarda da sorunlar varsa ve el konulması kaçuulmaz olursa 2001 'in ikinci yansmda düşünûlmesi .% gerekn-" diyen Abaç, "* sektörün toparlanma * sürecinde olduğunu anunsattı. Yeni operasyonlann yeni dalgalar yaratacağını belirten Abaç, "Bankalar bu yıl iradeleri dışındaki nedenlerden dolayı zarar ettiler. Kimileri sorun yaşıyor. Bu da bir gerçek" değerlendirmesini yaptı. Kimı bankalar yüzlerce çalışanın işine son verme hazırlığına girdı. Giderleri azaltma önlemleri çerçevesinde müdürlerine tahsıs ettikleri araçlan da geri çekmeye hazırlanan bankalann, bu yıl 'iradeleri dışuida nedenlerle zarar ettikfcrini" ve çeşıtlı sorunlarla karşı karşıya kaldığını belirten IBAR Yönetim Kurulu Başkanı Abaç, "tşten çıkarmalar kaçuulmaz'1 dedi. Bankacılıkta ücretlerin de düşürülmesinin beklendiğini kaydeden Abaç, internet ve telefon bankacılığının bu çerçevede yaygınlaştınldığına dikkat çekti. Bafaklarm yddönümû Türkiye 22 Aralık 1999'da "banka operasyonlann yla sarsıldı. Bakanlar Kurulu'nun 21 Aralık 1999 tarihli karanyla Afi Avni Balkaner'e ait Yurtbank, Yahya Murat Demirel'e ait Egebank, Yavuz Zeytinoğhı'na ait Esbank, Seİçuk Yaşar'a ait Yaşarbank, Hayyam Garipoğlu'na ait Sümerbank'a el konuldu. Devlet Bakanı Recep ÖnaL Ocak 2OOO'de, bundan sonra bankacılıkta operasyon olmayacağı yönünde demeçler verdi. Ancak 27 Ekim'de Bilgin Grubu'na ait Etibank ile Ceylan Holding'e ait Bank Kapital de Fon'a devredildi. Bu operasyonun da ardından, 7 Aralık'ta, Cıngıllıoğlu Holding'e ait Demirbank ve Hasan Karamehmet'e ait Park Yatınm Bankası'na da el konuldu. Yeniyıl ve bayram yaklaşırken halk pazarları ve alışveriş merkezlerinde beklenen yoğunluk yok Yübaşı satıcıya da tüketiciye de yaramadı 1 Bayram öncesi mağazalarda fiyatlarl MANGO CeketTwed Pantolon Twed.. EtekTwed Gömlek Treç.... Yelek Tamaro... YARGICI Ceket Pantolon Etek Gömlek. „ $ Triko _. * ' MUDO Ceket Pantoton Triko Hırka takımı... Gömlek. eskifiyah 56.300 26.500 26.000 22.300 13.300 eskifiyatı 98.000 52.000 42.000 / 26.000 / .J t 2 0 . 0 0 * m •a/ -^eskifiyatı s 89.500 47.500 - 27.500 2Z500 yentfiyatı 38.450 17.450 19.950 17.450 8.950 yenifiyat / 49.000 V %1 \ 28.000, 21.000 - 13.000 ' ^10.000 , yenifiyan 69.500 39.500 f9.500 44.500 v 19JO0 P0L06ARAGE Ceket Pantoton Etek Bluz- ManttÜ ROMAN , C^ket \ Pal|olon Triko^,... Bluz „ Abiye.' ' ATALAR " Ceket..™.»» r Pantolon Etek "Kazak Kabşn '- •skiflyab | yentfiyatı 59.000 39.000 34.500 19.500 29.500 17.500 18.500 9.250 99.900 59.000 eski fîyat yeni fiyat 60.000 44.990 35.500 24.990 y 20.500 13.900 34.990 23.990 80.500 59.990 eski fiyatı yeni fiyat 89.000 53.400 37.500 26.250 32.500 22.750 38.000 26.600 109.000 76.300 (BinTL.) i bayramları mumla arayan esnafyine de umutlu. Büyük alışveriş merkezlerinde deyoğunluk olmadığı için ürünlerdeyüzde 50 'ye varan indirimler ve çeşitli hediyeler vererekpromosyonlaryapılıyor. Ekonomi Servisi- Yılbaşı ve Şeker Bayramı yaklaşırken alışveriş merkezlerindeki bir- çok mağazada indirim yapıl- masına karşın beklenen hare- ketülik bu yıl da yaşanmıyor. Yurttaşlar auşverişlerini Emi- nönü, Tahtakale ve halk pazar- lan gibi yerlerden yaparken ya- şanan ekonomik kriz nedeniy- le satıcılar da yoğunluktan memnun değıl. Herhangi bir kazağın 5 mil- yona satıldığı açık pazarlar da, kazağı yüzde 5O'ye varan ındı- rimler yaparak 20 mılyona ka- dar indiren büyük mağazalar da bu yıl aynı kaderi paylaşı- yor. tki tarafın satıcılan da sa- tışlann düşüklüğünden şikâ- yetçi. Ancak büyük alışveriş merkezleri gibi açık pazar es- nafı da yılbaşı hazırlıklannı sürdürüyor. Her zaman ekono- mik olarak kabul edilen ve bi- linen Eminönü ve Tahtakale gibi yoğunluğun bol olduğu yerler de bu yıl yine he/ türlü ihtiyacı karşılıyor. Esnafumuüu Eski bayramlan mumla ara- yan esnaf, yine de umutlu ve yoğunluğun artacağını düşü- nüyor. Her türlü markanın bu- lunduğu alışveriş merkezlerin- de de yoğunluk yaşanmıyor. Birçok büyük mağaza, ürünle- rinde yüzde 5O'ye varan indi- rimler yaparak ve çeşitli hedi- yeler sunarak tüketicılerin ü- gisinı çekmeye çalışıyor. Eminönü'nde 4 ile 15 mil- yon lira arasında değişen erkek pantolonu, büyük mağazalarda indirimli olarak 60-80 milyon lira arasında satılıyor. Pazarda 2 milyon liradan başlayan çan- talar, mağazada en az 25 mil- yon liradan satılıyor. Kaban, Eminönü'nde 30 mih/ona satüırken büyük ma- ğazalarda 200 milyona kadar çıkıyor. Her türlü çocuk gıysi- sinın bulunduğu pazarlarda pantolon ve gömlek 2 milyon- dan başlarken mağazalarda 8 mıryondan başlayarak 25 mil- yona kadar çıkıyor. Pazarda ayakkabı 5 ile 15 milyon lira arasında değişirken mağazada 60 milyon üradan başhyor. Yeni yıl sofraa pahah Yeni yıla girerken sofrasmda tavuk ya da hindi bulundurmak isteyen dar gelirliler bu yıl da zorlanacak. Tavuk, 1 milyon 500 bin ile 2 mih/on üra arasın- da satışa sunulurken 1 kilo hin- di 3 milyon 500 bin üra. Şeker Bayramı'nın değış- mez tadı şeker ve çikolatanın fiyatı da yine satıldığı yere gö- re değişiyor. Şekerin kilosu Mısır Çarşısı'nda 900 bin ile 1 milyon 500 bin lira arasında değişirken aynı şeker büyük marketlerde 875 bin liraya ka- dar iniyor. Eminönü'nde çiko- latanın kilosu 900 bin ile 3 mil- yon lira arasında değişirken marketlerde 850 bin liradan 5 milyona kadar çıkıyor. BAYRAM ÖNCESİtŞPORTAYA RAĞBET Eski eşyaya nur yağdı GAZİANTEP (AA) - Yakla- şan Şeker Bayramı ve yılbaşı do- layısı ile özellikle ucuz kıyafet satışlannın arttığı ve piyasanm hareketlendiğı gözleniyor. Daha çok işportacılarda ve es- ki eşyalann satışının yapıldığı ve bit pazan dıye adlandınlan yer- lere yönelen dar gelirliler, kalite- yi bir yana bırakıp ucuzluğu ter- cih ediyorlar. Işportacılarda fı- yatlar dar gelirliler ıçin uygun. 250 bin liraya gömlek, 1 milyon lıraya pantolon, 2 milyon liraya ayakkabı, 5 milyon liraya ceket, 8 milyon liraya kaban almak mümkün. Kullanılmış giysilerin satışının yapıldığı bit pazannda ise fıyatlar daha da düşük. Bura- daki kıyafet fiyatlan 100 bin li- ra ile 1 milyon lira arasında de- ğişiyor. Bit pazannda eski giysi satışı yapan Aysel Demir, "Her yıl olduğu gibi bu yıl da ramazan bayramı nedeniyle saoşlanmız çok îyi gidiyor. Dar genrtüer mec- buren bizi tercih ediyor. Biz de müşterinüze en işi bizmeti vere- bilmek için çaba gösteriyoruz" dedi. Satışa sunduklan ürünleri değişik bölgelerden topladıkla- nnı anlatan Demir, "Bu kıyafet- lerbeÜıoranda\Tpranmışolmak- la birlikte içlerinde çok iyi du- rumda olanlarda var. Heryaştan insana bitap ediyoruz" diyerek müşterilerinin büyük çoğunlu- ğunu köylerden ve kırsal kesim- den gelen yoksul insanlann oluş- turduğunu kaydetti. • - Işportacılardan alışveriş yapan dar geürtiler, kaüteyi bir yana bırakıp ucuzluğu tercih ediyorlar. IŞÇBMN EVRENINDEN ŞÜKRAN SONER Yabancılaşma Insanın en güçlü güdüsü, yaşama güdüsünden, korkudan, kendini savunmadan beslenen, sonun- da insanı kendi için güvenli gördüğü bir dünyaya ka- patan, bencilleştiren, gerçeklerden, toplumsallıktan uzaklaştıran bir duygu. Suçluluk duygusu ile bııieş- tiği ölçüde saldırganlaştırıyor. Meslekte kimi yıldız olmuş gazeteci arkadaşlann yorumlanna bakıyorum da, yerlerini. yüksek ücret- lerini koruma adına mesleğin etik değerlerinden koptuklannı algıladıklan ölçüde saldırganlaşıyor, acı- masız oluyorlar. Eski Marksist, solcu geçinenlerin, insanı ezen, yok sayan, tekel çıkarlannı her şeyin üs- tündetutan küreselleşmenin bayraktarlığına döşen- diklerinde, emek haklanna karşı çıkışlan, kırk yıllık sermaye sözcülerinden daha acımasız oluşlan bun- dan. Sokaktaki insanlann azımsanmayacak bir çogun- luğunun, devletin savunmasında, sorumluluğunda olan tutuklulann öldüklen operasyonlar karşısında- kı tepkılerinın, "ortalık temizlendi" olmasını başka nasıl açıklayabilinz. Elbette toplumsal tepkilenn ka- muoyu yönlendırmesi ile oluştuğu gerçeğını unut- mamak gerekiyor. Kamuoyu, operasyonun sorumlusu yetkılılerin açıklamalan, en çok da medyanın öne çıkardığı ger- çeklerin madalyonun hangi yüzünden alındığı ile oluşuyor. Özellikle 12 Eyiül'den bu yana en çok cezaevle- rinin koğuşlannda biçimlenmiş, soldan yola çıkmış olsa da solla ilışkisi kalmamış, acımasız koşullardan beslenerek şiddet, acımasızlık dozu giderekyüksel- miş biryapılanmanın son eylemlerini, "Insanlan zor- la direnişe, ölüm orucuna sürûklediler, teslim olmak isteyenleri vurdular, kendılerini yakmaya zorladı- lar.." dıye özetlemek kolay. Cezaevlen operasyon- lannın sayısız görsel malzemesı ile besleyıp kanıt- layabilirsıniz de. Hepsı birkaç gundür ızledığımız korku dizisi içinde canlı yayın, tekmıli birden olarak yayımlandı. Zor olanı, asıl gerçeği aramak, bulmaya çalışmak. Isterseniz insancıl renklenni yine bu acımasız görün- tüler içinde yakalayabılirsiniz. Beni en çok bir grup mahkûmun teslim olmadan önce, onca kargaşa, vahşet sahnesinin arasında halay çekmeye çalışma- lan etkiledı. Nasıl Fellini yöntemı, sinemalık. trajık bir enstantaneydi? Bir de bir öncekı ölüm oruçlannda arabuluculuk yapmış, şimdi tutuklu, her tür suçlunun dışan çıka- cağı af kapsamının dışında kalmış Eşber Yağmur- dereli'nin gaz bombalannın etkisınde zorla nefes alırken o koşullarda yine bu kez teslim olmada ara- buluculuk yapmasının istenmesi, reddederken ça- resizliğinı anlatan acılı sesı, yüz ifadesı belleğımden çıkmayacak. Zor olanı asıl gerçeği aramak, bulmak ya.. biz ko- layını seçtik. Koskoca iktidar işi tatlıya baglamak, in- san canını kurtanmak uğruna, F tipinin bu haliyle uy- gulanmastnı ertelemişken cezaevi koguşundan dev- leti teslim almaya kalkışacak kadar gerçeklerden kopmuş, çılgınlaşmış olanlan bütün kötülükleri ile teşhir edebiliriz. Kendılerinınki dahıl, pek çok insa- ' n»n canı, kanı ile oynadılar. F tipinin de açılmastna çanak tutmuş oldular. Operasyonu düzenleyenler, zor olan asıl gerçek- leri aramak ve bulmaktan bizleri uzak tutmak üze- re, beyin yıkama, etkileme araçlannı sonuna kadar kullanıyorlar. Yıllardır saklanan, aslında hepimizın bildiği, bilmezlikten geldiği gerçekler şimdi açıkla- nıyor, koğuşlara yıllardır devletin gıremediği anlatı- larak, devletin sorumluluğu ve güvenliğinde olması gereken mahkûmlann ölmesinin doğallığı kabul et- tirilmeye çalışılıyor. Yıllardır giremediğiniz, infaz koruma memuru so- kamadığınız, cinayet, terör örgütlennın, çeteterin, sadece eski solcu değil, onlardan belki de daha yaygın şeriatçt, ülkücü, mafya çeteterinin, suç örgüt- lennın egemenliğınde olduğunu bildiğiniz koğuşla- ra, korumakla, yaşama kazandırmakla yükümlü ol- duğunuz diğer tutuklulan nasıl soktunuz? Sempa- tizan olarak suç işlemiş, sıradan hırsızlık yapmış, çok kolay kurtanlabilecek insanlann, gerçek suçlular olarak cezaevlerinde yetiştirilip sonra topluma sa- lınmalanna nasıl izin verdiniz? Korku filmleri gibi ızlediğimiz cezaevlerinin asıl gerçeğinde, onlar kendilerini tutsak sayarak daha iyi hissettiklerini zannetseler de, tutuklu olanlann yaşam kcşullannın dramı, yaşam güvencelerinin bi- le olmaması var. Bızım televizyonlardan gördükleri- mız gerçek gibi görünen, madalyonun bir yüzü ile gerçekten olan gerçekler asıl gerçekler, daha doğ- rusu olup bitenlenn bütünlüğü değil.. olup bitenle- rin bütünlüğünde, tutuklulannı tutuklu gibi yaşata- mayan devletin sorumluluğunda, en çok cezaevle- rinin suçlu üretmesi, ağır insan haklan ihlalleri, ya- şam hakkının güvencede olamaması var. Işte bizi korkutan asıl bu gerçeği görmemek için, kendimize, yaşama, insan hakJanna, devlet adına si- yasi iktidarfar, bütün görevlilerin sorumluluklannı ye- rine getirmemelerine, dahası sürekli yasa, hukuk çiğnemelerine, suç işlemelenne yabancılaşmak çok kday. "Cinayet işleyen, gözünü kan bürümüş terör örgûtü üyeleri temizlendi"ye kendini inandırarak, suç ortaklığından sıyırmak, asıl gerçekleri bedel ödememek için sorgulamamak çok kolay... sukransoner@yahoo.com : CHP Ekonomi Masası 'Progmm duvara çarptı' ANKARA (ANKA>- Cumhuriyet Halk Partisi (CHP), 2001 yıh bütçe- sinin makro büyüklükle- rinin ve temel hedefleri- nin şimdiden çöktüğünü, gelecek yıl ekonomik daralmanın kaçmıhnaz olduğunu savundu. Raporda, 2001 yıh için öngörülen yüzde 4.5'lik büyüme hedefi- nin tutturuhnasımn ola- naksız olduğu kaydedıl- di. • Olağandışı koşullar oluşmazsa gelecek yılın ilk altı ayında büyüme- nin negatife geçmesi, üretim ve ekonominin darahnası kaçınılmaz olacaktır, • Reel sektör, banka- eıhk sektöründeki krizin etkilerini daralan ve pa- hahlaşan kredi olanakla- n ile önümüzdeki aylar- da yoğun olarak hissede- cektir; • Ekonomik daralma, daha çok işsizliklik, da- ha yaygın yoksullaşmayı beraberinde getirecekur; • Hükümetin 2001 yı- lı hedefi, TÜFE'de yüz- de 12'dır. Mevcut politi- kalarla bu hedefın de 2001 yılında iki kat aşıl- ması kaçınıhnazdır. Do- ğal olarak bunun bedeli- ni, bir kez daha memur- lar ve emekliler ödeye- cektir; • Faizler yükselecek, Hazine'nin borçlanma maliyeti artacak, yük ye- ni vergilerle çalışanlan- mıza taşıttınlacaktır.