Katalog

Cumhuriyet tmtiyaz Sahibi: Berin Nadi Genel Yayın Yönetmenı. Orhan Erinç • Genel Ya\ınKoordinatörü: Hikmet Çetinka\a# Yazıışlen Miidürü Ibra- him Yıldız # Sorumlu Müdür: Fik- ret İlkiz # Haber Merkezı Müdıiru: Hakan Kara Istıhbarat Cengiz V ıldınm O Ekonomı Ozlem Yüzak • Kültür Handan Şenköken • Spor Abdülkadir Y ücelman • Makaleler Sami Karaören • Düzeltme. \bdullah V azıcı • Fotoğraf Frdoğan Kdseoglu • Bılgı-Belge Edib«Buğra#YurtHaberlen Mehmet FaraçO Avrupa Temsılcısı Gfira> Öz Yaym Kurulu tlhan Selçuk (Başkan), Orhan Erinç, Hikmet Çetiakaya, Şökran Soner. tbrahim Yıldız. Orhan Bursalı, Mustafa Balbay, Hakan Kara. Ankara Temsılcısı Mustafa Balba> Atatüık Bulvan No: 125, Kat 4, Bakanlıklar-Ankara Tel'4195020 (7 hat). Faks- 4195027 • tznur Temsılcısı Serdar Kızık. H Zıya Blv 1352S 2/3Tel 4411220, Faks 4419117»AdanaTemsılcısı Çetin Yiğenoğlu. Inönü Cd 119 S Nol Kat 1. Tel- 363 12 11. Faks-363 12 15 Müessese Müdüni' UstSn Akmen # Koordınatör Ahmet Korulsan # Muhasebe Bülent Yener • ldare Hüseyin Gürer • Satış Fazi'let Kuza MEDY\ C: • Yönetım Kuralu Ba^kanı - Genei Müdur Gülbiıı Erduran 0 Koordmator Reha Işrtman • Genei MudurV ardımcısı SevdaÇoban lel 514 07 53 - fak.-, S138463 Yayıaıljyu ve Basu: Yenı Gun Haber Ajansı, Basın ve Yayıncılık A Ş Tüıkocajı CKL 39 41 Csgaloglu 34334 lstanbul PK. 246 - Sukecı 34435 lsuuıbul Tel (0212)5120505 120hat) Faks (0/212)513 85 95 www.cumhuriyetcom.tr 10ARALIK2000 lmsak:5.38 Güneş:7.11 Öğle: 12.04 İkindi: 14.22 Akşam: 16.43 Yatsr. 18.11 Renksiz ohnaz • Haber Merkezi - United Colors of Benetton, "Yılbaşında ne hediye alacağım" diye düşünenler için "renksiz olmaz" sloganıyla zengin seçenekler sunuyor. Koleksiyonda, yeşil, mor, lila, mavi, şeker pembesi, mercan kınnızısı, turuncu, san gibi 36 değişik renk alternatifı yer ahyor. Uzayda buluşma • WASHBVGTON (AA) - Uluslararası Uzay Istasyonu'nun (UUt) 3 kişilik mürettebatı ile uzay mekiği Endeavour'un 5 astronotunun yüz yüze ilk buluşması büyük bir şenlik atmosferinde gerçekleşti. NASA tarafından yayımlanan görüntülerde, UUİ ile Endeavour'u ayıran geçinmsiz bölmenin açılmasıyla, uzay mekiği ve UUl'nin mûrettebatı ilk kez bir araya geldı. Endeavour'un 5 astronotu, UUÎ'nin 'kapısını çalarak' istasyon mürettebatına, "Istasyona biniş ızni istiyoruz" dedi. tstasyonun kaptan pilotu BU1 Shepherd da "Izin verildi" diye yanıtladı. Ugur Mumcu Şilr Yanşması • tZMÎR (Cumhuriyet Bûrosu) - Karşıyaka CUMOK'un düzenlediği 4. Uğur Mumcu Şiir Yanşması'na son katılım tarihinin 24 Ocak 2001 oldugubildirildi. 18 yaşından büyük bütün şaırlere açık olan yanşmanın seçıci kurul üyeleri, Hidayet Karakuş, Bekir Yurdakul, Hüseyin Yurttaş'tan oluşuyor. Her katıhmcuıın yalnızca bir yapıtla başvuracağı yanşmada konu sınırlaması bulunmuyor. Başvurulann "Uğur Mumcu Şiir Yanşması- Ege Sanat Merkezi 1721 Sokak No: 20 Karşıyaka-ÎZMİR" adresine yapılabileceği bildihldi. Anne-babanın abartılı tutumu ve tepkileri, çocuklarda gereksiz korku ve fobi oluşmasına neden oluyor Cocuga korkır yu ogretmeym• Her yaş grubundaki çocuğun farklı korkulannın, normal ve geli- şimle ilgili kabul edildiğini belir- ten uzmanlar, bu normal sayılan korkulann, çocuğun günlük yaşa- mını huzur içinde sürdürmesini engelleyecek yoğunlukta olmadık- ça doğal karşılanması gerektiğine dikkat çekiyor. FtGENAIALAY Korku, çocuklann gelişimlerinin bir parçası. Üstelik birçoğu da geçici. Ama anne-babanuı ve diğer yetişkinlerin tepkileri, çocukta gereksiz korku ya da fobi olusumuna neden olabiliyor. Mavi Pedagojik ve Psikolojik Danışma Merkezi'nden uzman pedagog Belgin Temur, bebeklikten itibaren her yaş grubundaki farklı korkulann, normal ve gelişimle ilgili kabul edildiğini belirterek bu "normal" sayılan korkulann, çocuğun günlük yaşamım huzur içinde sürdürmesini engelleyecek yoğunlukta olmadıkça doğal karşılanması gerektiğine dikkat çekti. Temur, bebeklik ve çocuklukta karşılaşılan korkulan şöyle sıraladı: • Korkularıyla ilgili yalan söyiemeyin1 • Duygular, oyunknia ij Çocuğunuzun korkulan varsa; • Bu korkunun çocuğun gelişim dönemiyle ilgili olup olmadığını, hangi korkulann hangi gelişim dönemlerinde normal olduğunu öğrenın. • Korkunun belli bir olaydan sonra mı, bu olayla bağlantılı mı ortaya çıktığını saptayın. • Korkulann bazı zamanlarda ya da bazı durumlarda artıp artmadığını gözlemleyin. • Duygulanm dinleyin, onu anlamaya, ona güven vermeye çahşın. • Korkulanndan dolayı onu aşağılamaym, yargılamayın, utandırmayın, çevrede alay konusu edilmesine engel olun. • Korkusuyla ilgili onu zorlamayın (Örneğin, karanhktan korkan çocuğunuzu karanlık bir yere gitmesi konusunda zorlamayın). • Korkuyla aşamah şekilde baş etmesi konusunda yardımcı olun. • Onunla oyun oynayın, resim yapmasını sağlayın. Uygun oyun fadeedilir ortamlannda çocuklar duygulanm ifade etmek için firsat bulurlar. • Uyku öncesinde birlikte daha çok zaman geçirin, onu rahatlatacak şeyler konuşun, hoş öyküler anlatın. • Korkusunu çağnşüracak objeleri odasında bulundurtnayın. • Korkularıyla ilgili yalan söyiemeyin. • Çocuğunuzun korkulan ile ilgili belirtıler sıklıkla karşmıza çıkıyorsa, tüm çabanıza rağmen belirtiler azalmıyorsa bir uzmandan yardım isteyin. "Bebeklerin, iki yaşına kadar yüksek seslerden, büyük hayvanlardan, büyük objelerden korkmalan doğaL Bunlann yam sıra bir yaşındaki bebeklerin anne-babadan aynlmaktan ve yabancüardan, üc - dört yaşmdaki çocuklann ise hem anne-babadan aynlmaktan hem de karanlıktan korkmalan doğal Beş yaşından itibaren çocuklar, aileden ayrılma ve karanlık korkusuna ek olarak dış dünyada tanımadığı, kendisine zarar verebileceğini düşündüğü insanlardan ve vûcutianna zarar gelmesinden de korkmaya başlarlar. AİO yaşında bu korkulara, doğaüstü varhklar (hayalet, canavar vb.) eklenir. Yedi - sekiz yaşlannda korkulan daha çok günlük yaşamda karşılaşılabilecek tehlikeler biçiminde ortaya çıkar. Dokuz yaşından itibaren ise okulda başansız olma ve ölûm korkusu görülmeye başlanır." Pedagog Temur'a göre, tüm davranışlar ve tutumlar gibi korkular ve fobiler de öğrenilmiş tepkiler olabilir. Anne-babanın ve çocuğun çevresindeki öteki yetişkinlerin tutum ve tepkileri, çocuklann değişik durumlarda "korkulacak bir şey var" ya da "yok" mesajını almalannda etkili oluyor. Ve tüm çocuklar ve hatta bebekler, anne-babalannın panık ve kaygılannı hissediyoTİar. Kaybetme korkusu Örneğın, çocuğunun yanına bir köpeğin yaklaştığını gören bir anne, çığlık atıp çocuğuna köpekten uzak durmasını söylerse çocuk da ürker. Aynı durum birkaç kez yınelendiğınde, çocuk artık tüm köpeklerden ve hatta bazen bu durumu genelleyerek belkı tüm hayvanlardan korkma tepkisi geliştirerek fobiye dönüştürebilir. Belgin Temur, güven duygusu yetennce gelışmemiş, anneye bağımlıhğından henüz kurtulmamış, anne-babayı kaybetme ve yalnız bırakılma korkusunu yoğun yaşayan çocuklarda, karanlıktan korkma ve odasmda yalnız uyuyamama davranışının sık görüldüğünü de belirtti. Hastalık, mikrodebrider adı verilen aletle tedavi edilebiliyor Sinüzitsorun olmaktan çıktyor VURALAHI Yüz kemikleri içindeki, sinüs adı verilen, içi hava dolu boşluklann iltihaplan- masıyla ortaya çıkan ve kronik hale gelebilen sinü- zit hastalığı, artık modem endoskopık sinüs cerrahi- si ve mikrodebrider adı ve- rilen bir aletle tedavi edile- biliyor. Sinüzit, kronikleş- tiğinde günlük yaşamı et- kileyen bir sağlık sorunu oluyor. 1985 yılından ön- ceki ameliyatlar yanaktaki sinüse biı pencere açüarak yapıhr ve iyileşme süresi 10 gün ile 1 ay arasında değı- şirdi; bugün ise gelışen ameliyat yöntemleri ile bu süre 3 güne dek düşürül- müş. Uzun yıllar Amerika'da Rush Ünıversitesı'nde öğ- retim üyesi olarak görev yapan ve endoskopık cer- rahiyle ilgili gehştirdiği ameliyat teknıklennı bilim- sel dergilerde yayımlayan Acıbadem Hastanesi Ku- lak Bunın Boğaz Hastalık- lan uzmaru Doç. Dr. Hasan Tanyeri, sinüzitin nasıl ge- liştiğini şöyle anlattı: "Bir çift ahnda, bir çift yüzde, bir çift bunın kökünde, bir adet de beynin altında ol- mak üzere dört gnıp sinüs var. tçi hava dolu boşluk olan sinüslerin hepsinin,bu- run içine açılan kapdan bu- lunuyor. Genelde her nezle geciren hastanın bumu n- kanır. Bu tıkanıkük sinüs- lerin kapılannı da tıkıyor. Bir dereceje dek sinüsler iltihaplamyor. Ne \ar ki nez- le hali geçtikten sonra bu • Doç. Dr. Tanyeri, sonbahar ve kış mevsiminde ortaya çıkan sinüzitte, son geliştirilen ameliyat teknikleri ile yüzde 90-95'evaranbir iyileşme elde edildiğini bildirdi. durum düzelebiliyor. Bazı hallerde ise bu sinüslerin ağaokanır, sinüs denilen bu boşluklann içinde Utihap birikirse akut sinüzit hasta- hğı ortaya çıkar. Akut sinü- zitlerin ilaç tedavisiyle dfi- zeltümesi olası. Antibiyo- tikler, tıkanıkhğı azaltan ilaç ve spreylerle akut sinü- zit bir hafta içinde i>ileşe- büi>OT." Doç. Dr. Tanyeri, "Akut sinüzitin tedaviye yanıt ver- mediği durumlarda kronik sinüzitortaya çıkryor" dıyor \ e bu konuda şu bügılen \ e- riyor: "Artık Uaçlarla bu uka- nıkhk düzeltilemez duru- ma getir. Cerrahi tedavi zo- runhıdur. Ameliyatia sinüs- lerin temizlenmesi gerek- mektedir. Sinüzit tanısında hastanın şikâyeti çokönem- lidir. Endoskopi ile sinüsler görüntülenerek Utihaph bir akmti olup ohnadığı betir- lenir. Bilgisayarh tomogra- fi amelhaön planlanmasın- da kullanıhr. Bugün sinüzit tedavisinde en geliştirümiş aygıtlan kullanmaktayız. Önce bumun içini tüm ay- nnnlanyla görürken, bu duyarh aletle de son dere- cedUvkatü bir bkimde sinüs- lerdeki iltihabı boşaltıyo- ruz. Burnun içinde oluşan et parçalannın temizlen- mestnde mikrodebriderale- tinin büv ük tşlevi var. Ame- liyat sonrasında burnun içinde kabuklanmayla sey- reden ivileşmesüresi önem- B bir biçimde azalıyor. Has- ta nezk geçirse bilceskisi gi- bi şiddetli bir sinüzit atağı ile karşılaşmıyor." AL GÖZÜ1VI SEYREYLE / IŞIL ÖZGENTÜRK Rahşan Ecevit'e açık mektup asonu Tetefonunu hafta sonu daha çok kutlananlar İçin Haztr Kart Haftasoraı Tarffesl çıktı. Hazır Kart kullananlar... Hazır Kart'lı cep teletofMİMk Weyenler... Şimdl herkes bu tarlfeyle hafta somt %45 Indirimli |konuşablilr. Faturasız, sabtt ücretsteT~**" Ajraıtık M0 içkc 444 0 S3S «ya (O-21S» 45* O 4S8 Hazif Kart Maftasono Tarifes). hafta soniao cuma 24.00 - pazar 24.00 arası sadece 0 535, O 532 ve 0 533'tu Turkceü numarafarma dogru yapılan aramalarda. %45 mdırimle, daKihası 210.000 TL olafak uffiulanacaktır. Hazır Kart Hattasonu Tanfesıyle yapılacak hafta tçı göfüşmeleritı daWka ftyatı 385.000 TL'dîr. Uluslararası görüşmeler mevcut Hazır Kart uluslararası görûşme tafifesimJen ûcrettendınllr. Turkcel! fiyat değışıklığı yapma hakkmı saklı tutar. Beltftıten ücretlere KDV ve Özel lletışım Vergisı dahıldır. Siz "hasret Tl i bildiğinizi açık yü- reklüikle çok sık söylersiniz ve bir yı- la yakın bir zamandır görüş yerlerin- de babalanna, ağabeylerine, annele- rine ziyarete gelen küçük çocuklann gözlerindeki o dayanılmaz hasretı bir sevinç panltısuıa çevirmek için bir başbakan eşi, bir partinin genel baş- kan yardımcısı ve biryurttaş olarak çok büyük bir çaba harcadınız ama aynı günlerde bu ülkede tıpkı sızın gibi ço- cuklannın gözbebeklerine oturmuş kara ölümü uzaklaştırmak, onlan ya- şama döndürmek için çaresizce çırpı- nan anneleri görmemezlikten gelme- yi seçtiniz. Yüreğinizi onlann daya- nılmaz acılarma karşı kapattınız. Ku- laklannızı onlann çaresiz çığlıklanna karşı kapatünız. Ama onlar var. Onlar bu ülkenin yurttaşı. Onlar ana, onlar sevgili, on- lar eş. Ve ölüm kara pelerini ve tırpa- nıyla, bu ülkenin hapishanelerinde dörtnala dolaşıyor. Bekliyor. Ölüm orucunun elli ikinci günün- de artık gözleri tek bir noktaya baka- mayan, sürekli kusan, elleri titreyen ve ayağa kalkamayan yirmi bir yaşında- ki gencecik bir oğlan çocuğunun ba- şucunda bekliyor. Hayalleri vardı o gencecik erkek çocuğunun, sevdikleri vardı, annesı- nin söylediği bir ninni vardı, babası- nın ona aldığı oyuncak bir kamyonet vaıdı, sevgilisinin onun için ördüğü kır- mızı bir atkı vardı. Şimdi ölüm onun bütün anılannı, ha- yallerini ahnak için bekliyor. Birkaç gün sonra o gencecik çocu- ğun hayalleri, anılan yok olup gide- cek. Bilinmeyen bir dünyaya doğru. Ölüm bu ülkenin hapishanelenn- de dörtnala koşturuyor Rahşan Ha- nım. Ölüm, hiçbirimizin karşı koya- mayacağı tek gerçeklik. Ölüm, şaka- ya gelmiyor. Ve o gencecik insanlar ölecekler. O daha yirmisinde bile yok. Ölüm orucunun elli ikinci gününde şu kısa- cık ömründe öğrendiği her şey birbi- rine kanşıyor. En çok dağlan düşünü- yor. Hiç bilmediği, hiç gitmediği dağ- lan. Lavanta kolonyasının kokusunu anımsamaya çahşıyor. Bir de on iki ya- şında âşık olduğu kızın saç rengini. Sa- n mıydı yoksa kumral mı? Ölüm oru- cunun elli ikinci gününde sevgililerin saç renkleri anımsanmaz Rahşan Ha- nım. Çünkü artık ölüm kara pelerini- ni bu gencecik çocuğun üstüne usul- ca örtmeye başlamıştır. Bir süre son- ra o artık ölümün oğlu olacak. Bir kere daha yüreğinize sorun, o bunuhakettimi? Kim ölümühakede- bilır Rahşan Hanım? Sırası gelmiş yaşlılar da dahil. O gencecik kızın artık bağırsak dü- zeni çalışmıyor. Böbrekler de. Artık zehirusul usul kana kanşıyor ve ölüm kara pelenniyle adeta dans ederek, coşkuyla onun başucuna geliyor. Bu kız çok güzeldi. Yeşil gözlerin- de öylesine panltılı bir bakış vardı ki, bulunduğu her yen aydınlatırdı. En çok doktor olmayı istemişti ama olma- dığı için hiç üzülmedi. Bu adaletsız dünyayı değiştinnek için yola çıktığın- da, blucinı ve topuksuz botlanyla en çok on beş yaşında gösteriyordu. Za- ten şimdı de yirmisinde. İki yıldır içer- de. Hasretliğin her türlüsünü yaşadı, ıhaneti gördü, ışkencede boyun kas- lanndan biri zedelendi, bu nedenden sabahlan çok ağnsı olur. Ama gözle- rindeki o parlak ışık hiç yok olmadı. Ölüm şaşkın. Bu kanı zehire bulanmış kızın gözlerindeki parlaklık onu şaşır- tıyor. Bir an duruyor. İlk kez kendin- den kuşku duyuyor Gücünden kuşku duyuyor. Ama bu kız ölecek Rahşan Hanım. Anasının yeryüzünün bütün tannlan- na ettiği dualar boşa gidecek. Ve ilk kez gözleri yaşlı bir anne, Tann'nın var- hğından kuşku duyacak. Yaşamdaki her şeyden kuşku duyacak. Ölümün karanlık dünyasında şim- di şen kahkahalar var. Babalar artık bir deri birkemik kal- mış oğullannı tanıyamıyor. Onlar ko- lay kolay ağlayamazlar Rahşan Hanım ama ağlıyorlar artık Pazarlık ediyor- larölümlc. "Benimcanımıaloğlumu bağjşla." Baba olmak, ana olmak bu ülkede en zor zanaat. Onlar bu zor za- naatın inatçı ustalan Çünkü böylesi- ne vurdumduymaz. acımasız tiranla- nn at koşturduğu bir ülkede ölüm ka- rasını çocuklannın yüzlerinden sıl- meye çalışıyorlar, gözlerinde sadece hasret yok, ölüm acısı var Rahşan Ha- nım. Bir başbakan eşi, bir partinin genel başkan yardımcısı ve bir yurttaş ola- rak "kader kurbanlarT dedikleriniz için gösterdiğinız dırencı. en çok hak edenlerden niye esırgıyorsunuz? Bu ço- cuklar F tipi denilen hücre sıstemini istemiyorlar. Bu sabah bunun nedeni- ni merak edin ve sorun lütfen. Bu ül- kenin bir yurttaşı olarak bunu sızden ıstemek benim ve pek çok kışının hak- kı. Sadece merak edin ve sorun. Ölüm kazanmasın. isoz50@hotmait.com