Katalog
Yayınlar
- Anneler Günü
- Atatürk Kitapları
- Babalar Günü
- Bilgisayar
- Bilim Teknik
- Cumhuriyet
- Cumhuriyet 19 Mayıs
- Cumhuriyet 23 Nisan
- Cumhuriyet Akademi
- Cumhuriyet Akdeniz
- Cumhuriyet Alışveriş
- Cumhuriyet Almanya
- Cumhuriyet Anadolu
- Cumhuriyet Ankara
- Cumhuriyet Büyük Taaruz
- Cumhuriyet Cumartesi
- Cumhuriyet Çevre
- Cumhuriyet Ege
- Cumhuriyet Eğitim
- Cumhuriyet Emlak
- Cumhuriyet Enerji
- Cumhuriyet Festival
- Cumhuriyet Gezi
- Cumhuriyet Gurme
- Cumhuriyet Haftasonu
- Cumhuriyet İzmir
- Cumhuriyet Le Monde Diplomatique
- Cumhuriyet Marmara
- Cumhuriyet Okulöncesi alışveriş
- Cumhuriyet Oto
- Cumhuriyet Özel Ekler
- Cumhuriyet Pazar
- Cumhuriyet Sağlıklı Beslenme
- Cumhuriyet Sokak
- Cumhuriyet Spor
- Cumhuriyet Strateji
- Cumhuriyet Tarım
- Cumhuriyet Yılbaşı
- Çerçeve Eki
- Çocuk Kitap
- Dergi Eki
- Ekonomi Eki
- Eskişehir
- Evleniyoruz
- Güney Dogu
- Kitap Eki
- Özel Ekler
- Özel Okullar
- Sevgililer Günü
- Siyaset Eki
- Sürdürülebilir yaşam
- Turizm Eki
- Yerel Yönetimler
Yıllar
- 2024
- 2023
- 2022
- 2021
- 2020
- 2019
- 2018
- 2017
- 2016
- 2015
- 2014
- 2013
- 2012
- 2011
- 2010
- 2009
- 2008
- 2007
- 2006
- 2005
- 2004
- 2003
- 2002
- 2001
- 2000
- 1999
- 1998
- 1997
- 1996
- 1995
- 1994
- 1993
- 1992
- 1991
- 1990
- 1989
- 1988
- 1987
- 1986
- 1985
- 1984
- 1983
- 1982
- 1981
- 1980
- 1979
- 1978
- 1977
- 1976
- 1975
- 1974
- 1973
- 1972
- 1971
- 1970
- 1969
- 1968
- 1967
- 1966
- 1965
- 1964
- 1963
- 1962
- 1961
- 1960
- 1959
- 1958
- 1957
- 1956
- 1955
- 1954
- 1953
- 1952
- 1951
- 1950
- 1949
- 1948
- 1947
- 1946
- 1945
- 1944
- 1943
- 1942
- 1941
- 1940
- 1939
- 1938
- 1937
- 1936
- 1935
- 1934
- 1933
- 1932
- 1931
- 1930
Abonelerimiz Orijinal Sayfayı Giriş Yapıp Okuyabilir
Üye Olup Tüm Arşivi Okumak İstiyorum
Sayfayı Satın Almak İstiyorum
SAYFA CUMHURİYET
DIZI
30 KASIM 2000 PERŞEMBE
Candan:
Devatöasyona
gitHHyop
• ANKARA
(Cumhuriyet Bûrosu) -
FP Genel Başkan
Yardımcısı Veysel
Candan, dün
parlamentoda
düzenlediği basın
toplantısında, ekonomik
durum konusunda bazı
değerlendirmeler yaptı.
Candan, "ekonomide fay
hattının kınldığını,
ekonominin kimyasınuı
bozulduğunu, sûratle
devalüasyona doğru
gidildiğini" söyledi.
Yolsuzluklar konusunda
siyaset ayağının üzerine
gidilmesini isteyen
Candan, "Belki hûkümet
istifa eder, bir milli
mutabakat hükûmeti bu
işlerin siyasi ayağuu
çözer" dedi. Candan,
MİT Müsteşan Şenkal
Atasagun'un
açıkJamalannın bazı
bölümlerine katıldıklannı
vurgularken, "Ancak bir
din âlimini tahkir eden
ifadeler var. Bunlar
toplumsal banşı bozar"
açıklamasını yaptı.
ÖOP-den
protesto
• ANKARA
(Cumhuriyet Bûrosu) -
Kızılay'daki YKM
Mağazası önünde 2001
Mali Yılı Bütçe
Tasansı'nı protesto
amacıyla toplanan ÖDP
Ankara II Örgütû üyeleri,
'IMF bütçesine hayır,
Halk için bütçe istiyoruz'
yazılı pankart açtı, slogan
attı. ÖDP Ankara II
Başkanı Olgun Delikanlı,
2001 Mali Yıh Bütçe
Tasansı'yla işçi ve
emeklilerin yoksulluk
sınınna mahkûm
ettirileceğini savundu.
Vepgi için
songün
• ANKARA (AA)-
Çevre Temizlik ve
Emlak Vergisi'ni yatırma
süresi bugün sona eriyor.
Cankaya Belediye
Başkanlığı'ndan yapılan
yazılı açıklamada,
Cankaya 'da, Çevre
Temizlik ve Emlak
Vergisi'nin 2. taksidinde
bugüne kadar vergisini
yatırmayan çok az sayıda
vatandaş kaldığı
bildirildi. Açıklamada,
aralık ayı itibanyla
henüz hiç mükelleflik
başvurusunda
bulunmamış olan
vatandaşlann yerinde
saptanabilmesi için vergi
tahsilat bürolan
kanalıyla çalışmalara
başlanacağı ifade edildi.
Soysal'a riyaret
• HaberMerkezi-
Termik santrallarla
madenlerin
özelleştirilmesine karşı
mücadele eden Tes-Iş
Sendikası Şube Başkanı
Erol Soğancı ile Maden-
Iş Sendikası Şube
Başkanı Murat Bekem,
siyasi partilerden destek
arayışı için gittikleri
Ankara'da, Kamu
Işletmeleri Geliştirme
Merkezi (KİGEM)
Başkanı Prof. Mümtaz
Soysal'ı ziyaret ettiler.
Yatağan Termik Santralı
îşletme Müdürü Mehmet
Hoşoğlu'nun, hisse
dağılımında yaşanan
' değişikliğin ihalenin
yenilenmesine gerekçe
olamayacağını
söylemesine karşın,
KİGEM Başkanı Soysal,
"thaleye katılan firmalar
yeterlilik belgesi
vermiştir. Şimdi ortaklar
tablosu değişti. Bakahm
yeni gelenlerin yeterliliği
var mı?" dedi.
Bireysel sağlık sigortasına geçilmesiyle devletin sosyal güvenliğe ekonomik katkısı kalkacak
SSK'nin fınansman sorunuDr.ALİRIZAUÇER
Dr.CİHATOĞAN-2-
Dünyada olduğu gibi ülkemiz-
de de sağlık harcamalan cari, re-
el ve ABD Dolan bazında hızb
bir artış göstermektedir. Bu ge-
Uşmeye paralel olarak gerek top-
lam sağlık harcamalan gerek ka-
mu ve özel sağlık harcamalan, ge-
rekse sosyal güvenlik kurumla-
nnın sağlık harcamalan hızla art-
maktadır. Ülkemizde 1988 yılın-
da 2,74 milyar dolar olan toplam
sağlık harcaması 1998 yılmda
2,7 kat artarak 7,48 müyar dola-
ra çıkmıştır. 1988 yılmda 1,43
milyar dolar olan kamu sağlık
harcamalan da 3,3 kat artarak
1998 yılında 4,71 milyar dolara
çıkmıştır. (1)
SSK'nin 1988'de 0,33 milyar
ABD Dolan olan toplam sağlık
harcaması 1998'de 4,7 kat arta-
rak 1,56 milyar dolara yükselmiş-
tir. Bu yıllar arasında kunım sağ-
lık hızmetlerinden yararlananla-
nn sayısı da iki katına çıktığj için
kapsamdaki nüfus da göz önüne
alındığında gerçekte toplam sağ-
lık harcamalan dolar bazında,
2,35 kat artmış olmaktadır.
Kapsamdaki nüfusu, SSK'ye
paralel olarak yaklaşık iki kat ar-
tarak 2 milyona çıkan Emekli
Sandığı'nm toplam sağlık har-
camalan 1988 yılında 0,06 mil-
yar dolar iken 1998 yılmda 12
kat artarak 0,722 dolara yüksel-
mıştir. Emekli Sandığı'nm dö-
nem sonunda, dönem başına gö-
re kapsamdaki nüfus arnşı göz
önüne almdığmda gerçekte top-
lam sağlık harcamalan dolar ba-
zında 6 kat olmaktadır. Sağlık
kapsamındaki nüfusu on yıl için-
de yaklaşık 9 kat artarak 5,7 mil-
yona çıkan Bağ-Kur'un aynı dö-
nemdeki sağlık harcamalan ıse
0,022 miryar dolardan 0,775 mil-
yar dolara çıkarak yaklaşık 35
kat artmıştır. Ancak, Bağ-Kur'un
sağlık kapsamındaki nüfusu ay-
nı dönemde 9 kat arttığından ku-
rumun bu dönemdeki sağlık har-
camalanndaki artış gerçekte 3,6
kattır. Yani SSK bu dönemde,
ABD Dolan bazındaki toplam
sağlık harcamalarında Emekli
Sandığı'na göre 2,5 kat, Bağ-
Kur'a göre ise 1,5 kat avantaj
sağlamıştır.
Sağlık harcamalan
Sosyal güvenlik kurumlannın
kamu sağlık harcamalan içeri-
sindeki payı da hızla artarak 1988
yılmda %29 iken 1998 yılmda
%64'e yükselmiştır. On yıllık dö-
nemin sonunda SSK sağlık har-
camalannm, kamu sağlık harca-
malanna oranı %23 'ten %32 'ye,
Bağ-Kur sağlık harcamalannın
kamu sağlık harcamalanna ora-
nı%l,55'ten%13'e, Emekli San-
dığı sağlık harcamalannın kamu
sağlık harcamalanna oranı da
%4'ten %15'e çıkmıştır Kap-
samdaki nüfus artış oranı/kamu
sağlık harcaması içerisındeki ar-
tış oranı denkleminden SSK'nin
sağlık harcamalannın gerilediği
(0,69), Bağ-Kur sağlık harcama-
lannın sabit kaldığı (1,05), Emek-
li Sandığı sağlık harcamalannm
ise yaklaşık 2 kat artüğı göriilmek-
tedir (1,92) (2). Dışandan sağlık
hizmeti satın ahnmasına aynlan
kaynaklar, SSK'nin sağlık gider-
lerinin yaklaşık dörtte birini oluş-
turmuştur. Sağlık hızmetlerinin
büyük ölçüde kurum içinde sunul-
duğunu ve dışandan alınan hiz-
metlerin kurum için avantaj sağ-
layacak şekilde bedelinin öden-
diğini gösteren bu oran, SSK'nin
tedavi maliyetlerinin diğer sosyal
güvenlik kurumlanndan çok da-
ha az olmasını sağlayan önemli
faktörlerden biridir.
ilaç harcamalan
Gerek dünyada gerekse ülke-
mizde sağhk harcamalan içerisin-
de önemli bir paya sahıp olan ve
her geçen yıl ABD Dolan bazm-
da ve reel olarak artış eğılimini
sürdüren ilaç harcamalan, sos-
yal güvenlik kurumlanmızın sağ-
hkharcamalannda da başatrol oy-
namaktadır.
Ülkemizde de tüketicı fiyatla-
nyla ABD Dolan bazında ilaç
tüketimi hızla artış göstermek-
tedir. 1988 yıhnda tüketici fîyat-
lanyla 941 milyon ABD Dolan
olan ilaç tüketimi, on yıl içerisin-
de 3,7 kat artarak 1998 yılmda
3,478 milyar dolara yükselmiştır
(4). Devlet Planlama Teşkilatı'nın
tahmini verilerine göre 1998 yı-
lmda 7,48 milyardolarolan ülke-
mizin toplam sağlık harcaması
içerisinde ilaç harcamalannın pa-
yı %45 oranmdadır (5). SSK'nin
yapmış olduğu ilaç harcamala-
nndaki reel artış görece düşük
Sosyal Güvenlik Kurumlannın
1988-1998 Yılı İtibanyla Kişi Başına
Düşen İlaç Harcamalannın ABD Dolan
Bazında Karşılaştınlması
66.82
«o
6.23
19.46
r- 1988— 1998-ı r-1988 — 1998—ı
' Bağ-Kur ' •— Emekli sandığı —'
Sosyal Güvenlik Kurumlannın
1988-1998 Yılı İtibanyla Kişi Başına
Düşen Sağlık Harcamalannın ABD Dolan
Bazında Karşılaştınlması
135.3
20.07
47.73
Q1988 — 1 9 9 8 — ı r— 1988 — 1998 —ı
-Bağ-Kur ' •— Emekli sandığı —'
Kaynak: SSK, Bağ-Kur, Emekli Sandığı Istatıslık Yıllıkları ve Faalıyet Raporlan, 1988-1998, Emekli Sandığı ve Bağ-Kur Bılgı Işlem Daıresı Başkanlığı Venleri 1999,
T.C Merkez Bankası Yıl Ortalaması Dövız Kurian, 1988-1998
SSK'nin 1988-1998 Döneminde Toplam Tedavi
Giderteri (Milyar ABD Dolan)
Yıllar
Toptaı
1998
1989
1990
1991
1992
1993
1994
1995
1996
1997
1998
Dışanda Yapılan
Tedavi
(a)
0,07055
0,12225
0,16730
0,20827
0,19340
0,20798
0,13260
0,16465
0,19962
0,26740
0,31871
Anlaşmalı Doktor
veya Kurum
(b)
0,01176
0,02189
0,03806
0,05156
0,05051
0,05477
0,04520
0,05443
0,07072
0,08113
0,10912
Topfam
(a+b)
0 08231
0,14414
0,20536
0,25983
0,24391
0,26275
0,17780
0,21908
0,27034
0,34850
0,42783
Sağhk Tesisi
Gıdeıieri
(c)
0.24868
0,37997
0,61106
0,68195
0.81534
0,83791
0.61157
0.76068
0,81482
0,96875
1,13537
Genel
(a+b+c)
0.33099
0,54211
0,81642
0,94178
1,05925
1,10066
0.78900
0,97976
1,08500
1,31725
1,56320
SSK'nin 1988-1998 Dönemindeki ilaç Harcamalannın
DİE 1987=100 Tüketici Fiyatlan Endeksine (TÜFE)
Göre Reel Olarak ve ABD Dolan Bazında
Karşılaştınlması.
Kaynak: SSK Istatistik Yıllıklan ve Faalryet Raporlan, 1988-1998
Sosyal Güvenlik Kurumlannın İlaç Harcamalannın Türkiye
İlaç Endüstrisi Tüketici Fiyatlan Toptamı ile ABD Dolan
Bazında Karşılaştınlması
Yıllar
1988
1989
1990
1991
1992
1993
1994
1995
1996
1997
1998
SSK İlaç Harcamalan
{Reel)
100
198
200
212
237
223
227
239
249
304
380
SSK İlaç Harcamalan
(Milyon ABD Dolan)
102,78
224,98
293,20
321,80
371,60
362,35
282,70
375,20
395,29
477,54
637,25
YıHar
1988
1989
1990
1991
1992
1993
1994
1995
1996
1997
1998
SSK
Milyon ABD Dolan
102.78
224.98
293.20
321.80
371.60
362.35
282,70
375.20
395.29
477.54
637.25
Emekli Sandığı
Milyon ABD Dolan
40.1
89.4
66.3
85.1
121.1
155.6
150.4
223.4
255.6
316.4
408.7
Bağ-Kur
Milyon ABD Dolan
16.80
55.40
75.06
27.40.
16.95.
19.20.
35.70.
76.30.
113.40.
165.10.
382.50.
Ulke Toplam
Milyon ABD Dolan
941
1.022
1.425
1.992
1.869
2.355
1.879
2.452
2.614
3.178
3.478
. Bağ-Kur'un hastane ve şahıs harcamalan içerisindeki iiaç harca-
malan Kurum istatistiklerinde yer almadığından gerçekte tabloda-
ki veriterden daha yüksektir.
.. Emekli Sandtğı'nın hastane harcamalan içerisindeki ilaç harca-
malan Kurum istatistiklerinde yer almadığından gerçekte tabloda-
ki verilerin ûzerindedir.
Kaynak: SSK, Bağ-Kur, Emekli Sandığı Istatistik Yıilıklan ve
Faalryet Raporlan, 1988-1998, Emekli Sandığı ve Bağ-Kur Bilgi
Işlem Dairesi Başkanlığı verileri, 1999, T.C. Merkez Bankası Yıllık
Ortatama Döviz Kurian 1988-1998, İlaç Endüstrisi Işverenleri
Sendikası (İESS) Istatistikleri 1999. _ .
SSK'nin parçalanarak tasfîyesi ve bireysel sağhk sigortasının vaygmlaştmlınası ile kurumda ûretilen
sağhk hizmetleri de piyasadan saün ahnacak, kriz daha da derinleşecek.
düzeyde seyretmiş, hatta 1992-
1996 döneminde yavaşlamıştır.
Kurumun ilaç harcamalanndaki
1998 yılında 100 olan reel artış
endeksi, dönem sonunda 380 ol-
muştur. SSK'nin 1998yılındaki
ilaç harcaması, 1988 yüına göre
(TÜFE 1987=100) 3,8 kat art-
mıştır. Kapsamdaki nüfus da bu
yıllar arasında iki kat arttığı için
reel artış aslında 1,9 kat olmak-
tadır. Kurumun ilaç harcamala-
nnın ABD Dolan bazındaki sey-
ri ise reel artış oranının üzerin-
dedir. Dönem sonunda, dönem
başına göre ilaç harcamalan <s2
kat artarak 103 milyon dolardan
637 mflyon dolara yükselmiştır.
1988-1998 döneminde kapsadı-
ğı nüfus SSK'ye paralel olarak iki
kat artan Emekli Sandığı'nm ilaç
harcamalan ise reel olarak 6 kat,
ABD Dolan bazında da 10 kat ar-
tarak 409 miryon dolara çıkmış-
tır. ilaç harcamalanndaki artış
hızında da SSK, dönem sonun-
da, dönem başına göre Emekli
Sandığı'na göre reel olarak ve
ABD Dolan bazında yaklaşık 1,5
kat avantaj sağlamıştır. Emekli
Sandığı istatistiklerinde hastane
harcamalan olarak görünen ka-
lemin içerisinde ilaç harcamala-
n da vardır ve gerçekte bu kuru-
mun ilaç harcamalan daha da
yüksektir.
SSK'nin başarısı
Ülkemizin en büyük sosyal gü-
venlik kurumu olan SSK'nin ilaç
tüketiminin Türkiye tüketici fı-
yatlanyla ülkenin toplam ilaç tü-
ketimıne oranı oldukça çarpıcı-
Kaynak: SSK Dstatstik Yıllıkları ve FaaJıyet Raporlan, 1988-1998 DDE
1987=100 Tuketıcı Fiyatlan Endeks Yıl OrtaJaınası, 1988-1998 T.C.
Merkez Bankası Yıllık Ortalama Dövız Kurları 1988-1998
O SK'de göze çarpan sorunlar
O kurumun adeta bilinçli bir
biçimde yatınm harcamalannın
dondurulması, personel
gereksinimlerinin görmezden
gelinmesi, toplanan primlerin sıfır
faize kadar düşebilen oranlarda kamu
bankalanna aktanlması ve piyasa
güçlerinin baskısıyla kurum dışından
alınan hizmetlerin yaygınlaştınlması
çabalannın beklenen bir sonucudur.
kat, EraekiıSandığı ilaç harcama-
lan ise 5 kat artmıştır. SSK'nin
1998 yılında kişi başına düşen
ilaç harcaması, Bağ-Kur'un yak-
laşık üçte bin, Emekli Sandı-
ğı'nm ise yaklaşık onda biridir.
Ancak daha önce de belirtildiği
gibi Bağ-Kur ve Emekli Sandığı
istatistiklerinde ilaç harcamala-
nnın bir bölümü başka harcama
kalemleri içerisinde yer aldığın-
dan bu kurumlann ilaç tüketimi
daha yüksektir.
SSK'nin sorunları
SSK'de yoğun bir şekilde gö-
ze çarpan bu sorunlar kurumun
adeta bilinçli bir biçimde yatı-
nm harcamalannın dondurulma-
sı, personel gereksinimlerinin
görmezden gelinmesi, toplanan
primlerin sıfır faize kadar düşe-
bilen oranlarda kamu bankalan-
na aktanlarak rasyonel bir biçim-
de değerlendınlmesinin engel-
lenmesi, hastanelerde yığılmayı
önleyecek olan birinci basamak
sağhk hizmetlerinin etkili bir bi-
çimde düzenlenmemesi, sevk zin-
cinnin kurulmaması ve piyasa
güçlerinin baskısıyla kurum dı-
şından alınan hizmetlerin yay-
gınlaştınlması çabalannm bekle-
nen bir sonucudur.
Kurumun fınansal kaynaklan-
nm etkin olarak kullanılamama-
sının yanı sıra alacaklannın tah-
sil edilememesi, sorunu fınansal
bir kriz boyutuna taşımaktadır.
SSK'nin parçalanarak tasfiyesi
ve bireysel sağlık sigortasmm
yaygınlaştınlması ile kurumda
üretılen sağlık hizmetleri de piya-
sadan satın alınacak, kriz daha da
derinleşecektir. Sosyal güvenli-
ğin özelleştirilerek bireysel sağ-
lık sigortasına geçilmesiyle işve-
ren ve devletin sosyal güvenligin
finansmamna katkısı ortadan kalk-
mış olacaktr. Böylece sosyal gü-
venlik kurumlan, yalnızca sigor-
tahlann katkısıyla ayakta duran ve
kâramacıyla isleyen kuruluşlarha-
line gelecektir.
dır. 1998 yılı itibanyla 64,8 mil-
yon olan ülke nüfusunun yansı-
na sağhk hizmeti sunan SSK'nin,
ABD Dolan bazında toplam ilaç
tüketiminin yalnızca %18'ini ya-
ni beşte birden azmıgerçekleştir-
mesı, kurumun kaynaklanmn ne
denli etkili kullanıldığının göster-
gesidir. SSK'nin 1992 yılında çı-
karttığı Eşdeğer Ilaçlar içinde
Ucuz Olanının Tercıh Edilmesi-
ne llişkin tlaç Fiyat Kararname-
sı'nin de katkısı ile toplu alım
gücü kullanarak piyasa fiyatının
çok altında ilaç satın alabılmesı,
bu başanda temel rolü oynamış-
tır. 1988-1998 dönemmde tüke-
tici fiyatlan esas almdığmda dö-
nem başı ve sonu itibanyla ülke-
mizde toplam ilaç tüketimi 3 kat
artarken SSK ilaç harcamalan 3
kat, Bağ-Kur ilaç harcamalan 2,5
(1) DPT Internet Home Page 1999. Tab-
lo 8-11 Sağlık Harcamalan Venleri,
http dpt.gov trveTC Merkez Bankası
Yıl Ortalaması Dövız Kurlan.
(2) DPT, a.g.k. ve SSK, Bağ-Kur, Emek-
li Sandığı ıstatistik yıllıklan \ e faalıyet
raporlan 1988-1998, Emekli Sandığı ve
Bağ-Kur Bilgı Işlem Dairesi Venlerı
19W, T C Merkez Bankası yıl ortala-
ması dövız kurian 1988-1998.
(3) IMS Interoet Home Page, IMS He-
alth/World Drug Momtor/Apnl 2000,
hhtp 'www ımshealth.com'html
wdnv'ındex htm
(4) İlaç Endustnsı lşverenlen Sendikası
(lESS)lstaüstıklen, 1999
(5)DPT,agk.
SÜRECEK
PERŞEMBE
ORHAN BURSALI
Yaban Arıları KovanıŞu bankalar operasyonunun temel mantığı, ban-
kalann yasalara uygun yönetilmesini sağlamaktır.
Başka hiçbir şey değil. Bankacılık yap! Kurallara uy!
Bankanın içini boşaltma! Bu kurallara uyulmaması ne-
deniyle 10 milyar dolar götürüldü. Yaşadığımız dev-
rim falan da değil, sadece yasalann işletilmeye baş-
lanması!
Bir düzenden (yasasızlık/ düzensizlik) başka bir
düzene (yasal) geçişte, kınlmalar, dökülmeler, bağır-
malar, çığlık atmalar olacaktır.
Baş çığlık, Demirel'den geldi tabii. "Hem serbest
piyasa, liberal ekonomi ve politika diyeceksiniz, son-
ra da bu ülkenin adamlannı tuttuğu işiyapmış olma-
ya pişman edeceksiniz. Bu olmaz" dedi.
DemireTin bu tutumu doğaldır. Etekleri altındaki ye-
ğen ve işadamlan bir bir aşağı dökülmektedir.
Demirel, hamiliğini yaptığı sistemden nasiplenen-
lerin "haklannı" korumakta, duygulannı dile getir-
mektedir. Efendi ve vefalı davranmaktadır!
Demirel, kendisine, partisine mali destek veren
herkese karşı vefalı olmuştur! Onlan hiç unutma-
maştır! Bu konuda hiçbir Allah'ın kulu DemireTde
hakkı kaldığını doğrusu söyleyemez.
Inci Baba'nın bile cenazesıne çelenk göndermiş-
tir!
Helikopterini, uçağını, parasını pulunu emrinetah-
sis eden Cavit Çağlar ı bakan yapmış, hem de ban-
kalardan sorumlu kılmış, üstelik Çağlar'ın borçlu ol-
duğu Ziraat Bankası ile borçlannın ertelenmesi vb ko-
nulannda görüşmeler yapmasına bile göz yummuş-
tur! Söylendiğine ve yazılıp çizildiğine göre, Çağlar
buradan 50 milyon dolar avantajlı çıkmıştır.
Bir işadamı, tepedeki bir siyasetçiye yaptığı yaft-
nmı onlarca kat fazlasıyla gen almaktadır.
Ülkemizde işadamı- siyasetçı arasındaki ahlaksız
ilişkinin temeli budur!
Bu ticaretin bütün finansmanını, hatta kânnı, kat-
ma değerini bu ülke, bu millet, bu bütçe, bu devlet,
bu vergtöderier karşılamaktadır.
Ahlaksızlığın ikinci boyutu da budur!
•••
Bu ilişki, sadece işadamı-polrtikaa ilişkisinin teme-
li değil, düzenin ta kendisidir!
Doğru Yol da, ANAP da bu kuralla ülkeyi yönetir-
ler.
Iktidara gelen parti, sadece kendisini maddi ola-
rak yukan tasryan ış çe^Bİerine borcunu ödemez, ken-
disısine bağlı yeni ve daha büyük "işveren kılıklı" pa-
ralı çevre yaratmaya girişir.
Bunun en önemli yolu, yandaşlanna ve gözünü kes-
tirdikJerine, Emlak, Halk, Ziraat, Vakıf gibi yöneti-
mi ve emri altındaki bankalardan büyük ve riskli kre-
diler aktarmaktır. Ve kredileri geri tahsil ettirmemek-
tiri Veya bu işadamı kılıklı soygunculann dış kredile-
rine kamu bankası - Hazine olarak kefil olmak ve so-
nuçta borçlan bütçeden ödettirmektir! (Görev zara-
n!)
Bakan beyler, bütçeden yandaşlara böyle hortum-
lanan kredilerin mıktannı 20 milyar dolar olarak açık-
ladılari
İkinci ve diğer önemli bir yol, ihaleleri yandaşlan-
na vermektir. Devlet malını ucuza kapattırmaktır. Ban-
. kayı, soyulacağını bile bile soyguncuya devretmek-
"tir.
Türkbank olaynda yaşananlan ve iktkdardakiANAP
Başkanı ve bakanlannın satış işini bizzat yönetme-
lerini ve mafya ilışkilerini unuttuk mu?
•••
Şimdi bu düzene minik bir çomak sokuldu. Çomak
da sadece olayın içindeki birkaç iş çevresine sokul-
du. Nedeni de sistemin bütünüyle göçüyor olmasıy-
dı! Kuralsızlığa, bu ahlaksız ilişkilere bel bağlayanlar
ve tezgâhlannı buna göre kuranlar çığlığı basıyor.
Ege'den kimileri, bankanın paralannı kendi şirke-
tine aktaran bir basın tröstünün sahibini kurtarma ilan-
lan verirken, aynı zamanda "Siyasete dön, kurtarbi-
zi Demirel" diye bağınyor.
Eşekanlannın kovanı uğulduyor.
Şimdilik sadece bu kovan içindeki bazı eşeğin
eşeği anlar dağlandı.
Daha doğrusu bazılannın iyice büyüyen ve herke-
si sokmaya başiayan iğneleri çıkartıldı.
Ancak, eşekanlan düzeni henüz darmadağın ya-
pılmadı, yapılamadı.
Yapılacağı da çok şüpheli.
Türkiye'yi yaban/ eşekanlan kovanı düzeninden (ka-
ra-düzen), balanlan kovanı düzenine geçirmek öyle
kolay olmayacak.
htele, bu düzenin hamisi politikacı iş başında, iş ke-
nannda, iş içinde ise!
Ecevitler'in, Türkiye'nin önünü tarihi olarak aça-
cak büyük dönüşümü gerçekleştirecek nefesleri,
güçleri, düşünceleri, bakışlan.. ve her şeyden önce-
si niyetleri.. var mıdır acaba?
orfian.bursali@cumhuriyeLcom.tr
Özel sektör 983 trilyon borçlu
SSK'nin olocağı
kotrityonugeçti
ANKARA (AA)-Sos-
yal Sigortalar Kuru-
mu'nun (SSK) çeşith özel
ve resmi sektör kuruluş-
larmdan gecikme zammı
dahil, toplam 1 katrilyon
263 trilyon 464 milyar
126 milyon 116 bin 800
liraprim alacağı var. Ku-
rum prim alacaklanmn,
564 trilyon 248 milyar
529 milyon 430 bın 725
lirası ana para, 699 trilyon
215 milyar 596 milyon
686 bin 71 lirası ise ge-
cikme zammmdan olu-
şuyor. Son 3 ayda uygu-
lanan haciz işlemleri so-
nucunda belediyelerin
prim borçlannda yaklaşık
4 trilyon lira azalma ol-
du.
SSK'nin özel sektörku-
ruluşlarından, 983 trilyon
522 milyar 55 müyon 711
bin 900 lira, resmi sektör
kuruluşlanndan ıse 279
trilyon 942 milyar 70 mil-
yon 404 bin 896 lira prim
alacağı bulunuyor. Res-
mi sektör kuruluşlan için-
de KÎT •lerin 22 trilyon 81
milyaı 178 milyon 317
bin 392 lira prim borcu
bulunurken belediyelerin
222 trilyon 868 milyar
823 müyon 786 bin 515
lira, çeşitli kamu kuru-
luşlannın da 34 trilyon
992 milyar 68 milyon 300
bın 989 lira tutannda ku-
ruma borcu var.
Son 3 ayda, prim borç-
lan bulunan belediyeler-
de daha önce görev yapan
başkanlar ile halen bu gö-
revde bulunan belediye
başkanlannın maaşlan ve
şahsi mal varhklanna
6183 sayılı yasa uyann-
ca uygulanan haciz iş-
lemleri sonucunda bele-
diyelerin prim borçlann-
da yaklaşık 4 trilyon lira
azalma oldu. 3 ay önce
SSK'ye 226 trilyon 635
milyar 380 milyon 650
bin 649 lira borcu bulu-
nan çeşitli belediyelerin
bu borçlan, haciz işlemi
uygulamalan sonucunda
222 trilyon 868 milyar
823 milyon 786 bin 515
lıraya düştü.