Katalog

SAYFA CUMHURİYET 30 KASIM 2000 PERŞEMBE 12 EKONOMI / ekonomi(« cumhuriyet.com.tr BORSA 19 KA5IM 2000 Öncekı b Eı te&m t&m rşk» HraeMı faoanr; Nşik Titeek Kapams % IftFı». Utâ Htt 15« 4050 1025 20000 1000 2S50 11250 9600 44000 4250 150000 1800 41500 8400 21500 74000 II000 5500 •K 1175 1E13.750 6100 /0W (100 4450 9/5 1.100 (300 ım 90000 102000 18750 21250 975 1100 8,200 9.300 3050 7600 2250 10.250 8600 19 1100 1İ0O 13 750 12 750 14.750 4.600 4100 4850 40500 37 500 41000 9.6O0 8 700 10.200 350C 12500 15 000 9. 13 36.000 32500 3350 3250 iaıtnt iorara Tapı Emtösfn ~ iMfttmı 7300 0000 900 1525 15500 15000 2500 11000 5500 1950 1900 11750 13500 13500 7100 920000 )emı»ıta«ı0rt •II uuruD nıu.u«ı »Hddıııı 2475 1350 1150 16250 18İ50 6600 I PIDGITIC 9000 stanT HHI?0 -MMPıslan rtF 17 750 7100 1775 62000 îedelplı» İSH 5 Mval Ueni»ı [«t âMal Yatra 9500 1125 1425 33000 W00 3400 2400 7500 10 000 6.700 10200 8100 Y0 Kaısan OtDdnjtıy irsulekst'i »DanPazIc etebek MotKiva aıtGıda «tasGıdaSan .. KıtlePazsrlaına Nmas»A.S -HoMHif IrstGda h n M s ÇımailD 13000 36000 1300 8300 12251 2100 InunsMtmnnK bnaansHattıOtel lar*aM Sışj Vecıs* laztıarZıfiHtflmg MpHoUnf Mmsletstıl kreaMensucat leriaGıda ktaııleksTısttıl 1350 2850 65000 «okafOtrtisKırA 9000 8.600 850 18 750 1225 tantteasırtg latSnrta iablıTazanaıra SabahYmncılı» ŞataK|V« 1075 2 450 1250 2W Hs »çıkfi Semltoasıje S t G«J3 B 5300 16250 11500 15000 Snvatra Sıfas SodaSniMi ffliaş SnırtzFılaiFient ^ I m n a Banlıası "SJtB Tntag bçYatınmOrt ffiserve 3700 1950 840 670 5800 470 1175 8500 10500 3550 4000 2100 2375 975 1125 5500 6500 1900 1775 2100 33 000000 3000000033000000 33 1030000 1000.000 1100000 1 9200 8400 9500 5000 4750 5400 770 730 820 1075 8900 9000 rooo 159 000 123 341 15575 36227 000 6.563 «0437 001 4299 1173001 1,050 153977 592 6,645 2913000 97,462 _.L246 ... 1 7 5 " " .5251352 43023 2226000 4058 11900C 18 1081 2 600 4 00 6,048.01 2438,01 72'689'OL D8fi 11.631 «X 243900C 16.095 0« 92382097 12335"" 39274 2.5b... 1187000 6980000 2 000 3644 5 728,000 3699 6460000 2.148 6Ş2r " " ... m197 2 } 411 7126 1761 60413 1093 631000 707500 5472 121617 0 4362 504800 5241 27040 13.4941) 141 300 İg 1059 136948. 60901442987.U •'"" 63.819000 14638000 1151221900 200 2000 . 4 533 817 057 / 137483000 52 210 5501 11749.0C 1366 117,919 1.097 190.404.000 .,-JOOOO 1154000 417 049 123 9 9.029 31225 500 12İ772 14,796000 3,994 42750000 2 2İ!İ Iföffi4881032166 000 6.899 23995371 7,419 4997000 10253 549000 1893 9537.000 33 027 2,086 000 1İ30S 47.6 451,1.. 5073000 3824185 1354 000 000 1168 8772000 196 2,638 5155000 189 Borsa toparlanamadı, gecelik faiz ve repo yüzde 18O'in üzerine çıktı Piyasa lıalâ diken üstünde • Hükümetin 2 yıllık program uygulama telaşında yapısal önlemleri almakta geç kaldığı belirtilirken yurtdışı piyasalardan gerekli desteğin de sağlanması gerektiği kaydediliyor. Ekonomi Servisi - Para piyasalannda geçen hafta yaşanan krizin ardından önceki gün TL piyasasın- daki sıkışıklık dün de etki- sini sürdürdü. Piyasalarda dövize olan talep bono faizlennin aşa- ğıya çekilmesini engelleT- ken gecelik faizler yüzde 190, repo faızlen de yüzde Faruk Süren'in hisseleri taban yaptı İSTANBUL (AA) - Hakkında hayali ihracat iddialan basına yansıyan işadamı Faruk Süren'in yönetim kurulu başkanı olduğu borsaya kote Makina Takım Endüstnsi ve Transtürk Holding'in hisseleri son 3 seansta üst üste taban yaparak yüzde 28.3 değer kaybetti. Makina Takım'dan borsaya gönderilen açıklamada da, vekil olarak tayin edilen fırmanın işini özenle, sadakatle ve dürüstçe yapma yükümlülüğüne uymamasının şirketi hayali ihracatçı durumuna düşürmeyeceği savunuldu. SUm Btim2itmtS*ma*m Sim 18O'e kadar yükseldi. Malı piyasalara yöne- lık tedırgınlikler nedeniy- le dün güne moralsiz baş- layan Istanbul Menkul Kıymetler Borsası, Hazı- ne Müsteşan Selçuk De- miralp'ın açıklamalany- la rahatlamasının bek- lenmesine karşın tedir- ginliğini sürdürdü. İMKB'de bileşık endeks dün günü yüzde 1 3 düşüş- le 9512 puandan kapattı. Uzmanlar hükümetin 2 yıllık sıkı bır ekonomik program uygulama telaşın- da yapısal önlemlen almak- ta geç kadığını belırtırken yurtdışı piyasalardan ge- rekli desteğin de sağianma- sı gerektiğını söylüyorlar Yabancılann enflasyon programı uygulayan ülke- İenn riskıni yüklenmekten çekindığıni belirten uz- manlar, krizin Dünya Ban- kası ve IMF kredilerinin piyasalara girişiyle kalka- cağmı belirtıyorlar. Merkez Bankası, banka- lann dövız efektif pıyasa- lanndaki günlük ışlem li- mitlerini yüzde 50 artttrdı. Bu uygulamanm döviz ih- tiyacı olan bankalan rahat- latması bekleniyor. Öte yandan, malı piyasalarda likidite sıkışıklığının gide- rilmesine dönük olarak Merkez Bankası, dün dü- zenlediği haftalık repo iha- lesinde piyasaya 1 katril- yon 830 trilyon lira verdi. Telkinlere karşın durulmayan piyasa, ekonomi polltlkalarına yönellk tedlrglnllğl arttırdı Mali bunalıma farklı yorumlarANKARA (Cumhuriyet Büro su) - Başbakan Bülent Ecevh, bu- nalımdan faiz ve enflasyon lobisi- ni sorumlu rutarken ekonomi yet- kilileri piyasalardaki nakit sıkışık- lığma dayalı bunalımı çeşitli ne- denlere bağlıyorlar. Bankacıhk sektöründe operas- yon yürüten devlete karşı "gözda- ğı" olarak da yorumlanan ve arka- sında bankalann kendi aralannda- ki savaşımın etkili olduğu ortaya çıkan bunalım, farklı bır boyut al- dı. Yaşanan bunalım farklı değer- lendirmelere de neden oluyor. Yıl sonu itibarıyla bankalann açık pozısyonlannı kapatma ve yurtdışı döviz kredilerini ödeme yükümlülüklerinin nakit sıkışıklı- ğına neden olduğu belirtıliyçr. Arjantin'de olduğu gibı fürki- ye'de uygulanan para kuru politi- kalannın iflas ettıği gibi değerlen- dirmeleryapılıyor. Piyasalarda de- valüasyon tedirginliğınin yayılma- sı da dövize yönelişi hızlandınyor. Merkez Bankası, piyasalann nakit gereksinimini karşılamak ıçin piyasayı fonlaması da nakit sorununu çözmeye yetmiyor. Mer- •kez Bankası yetkilileri, piyasaya nakit verdiklerini, ancak piyasa- nın bu parayı da dövize yönlen- Dış ticaretaçığıyüzde 97.6 arttı ANKARA (AA) - Geçen yüın ocak-eylül döneminde 9 milyar 595 milyon 760 bin dolar olan dış ticaret açığı, yüzde 97.6 oranında artarak bu yılın aynı döneminde 18 ^_ milyar 958 milyon 111 bin dolara yükseldi. Bu yılın ocak-eylül döneminde, 20 milyar 10 milyon 548 bin dolar tutannda ihracat, 38 milyar 968 milyon 659 bin dolar tutannda ithalat yapıldı. Devlet Istatistik Enstitüsü'nün (DÎE) Türkiye'nin 2000 yıh eylül ayı geçici ihracat ve ithalat verilerine göre ocak-eylül döneminde, geçen yılın aynı dönemi ile karşılaştınldığında ihracat yüzde 4, ithalat yüzde 35.1 oranında arttı. Geçen yıl 9 ayda, 19 milyar 249 milyon 526 bin dolar tutannda ihracat, 28 milyar 845 milyon 286 bin dolar tutannda ithalat yapılmıştı. Bu yılın ilk 9 ayında, ihracatın ithalatı karşüama oranı ise yüzde 51.4'e geriledi. Geçen yıl aynı dönemde, ihracatın ithalatı karşılama oranı yüzde 66.7 düzeyinde gerçekleşmişti. thracatm ithalatı karşılama oranı da, geçen yıl 62.4 iken, bu oran eylül ayında yüzde 52.4'e geriledi. dirdiği belirterek sonuçta TEdeki sıkışıklığın devam ettiğine dikkat çekiyorlar. Yetkılıler, piyasalar- daki diğer bir sorunun da, pek çok ekonomik hedefte değişikliğe gi- dilmemesi olduğuna dikkat çeki- yorlar. Bu durum özellikle kurla enflasyon arasındakı makasın açıl- ması nedeniyle baskıyı arttınyor. Hükümetin devalüasyona baş- vurmasının programdan vazgeçil- mesi anlamına geleceğine dikkat çekiliyor. Ancak, 2001 'in ikinci yansında kur politikasında esnek bant uygulamasına geçılecek. 'Dalgalanma geçfcT Borsa Aracı Kunımlan Yöneti- cilcri Derneği Başkanı BedöEnsa- ri, mali sektördekı dalgalanmanın geçici olduğunu. Türkiye'nin bu geçici krizden çıkacağını bildirdi. Ensari, ekonomik istikrar progra- mını desteklediklerini belirterek " Bu tür krizlerden sijrmayepiyasa- lannı korumak için para piyasala- rmın sömürgesi olmaktan ve ser- maye piyasası organlanm, para pi- yasalan yönetiminin begamonya- sından kurtannak gerekir" dedı. MERKEZ BANKASJ KURLARI CİNSİ 1 ABD Dolar 1 Avustralya Dolan 1 Danımarka Kronu 11ngıli2 Sterlım 11svıçre Frangı 11sveç Kronu 1 Japon Yenı IKanada Dolan 1 Kuveyt Dınan 1 Norveç Kronu 1 Sud. Arb. Rryalı 1Euro 1 AlmanMarkı 1 Belçıka Frangı 1 Luksemburg Frangı 11spanyol Pe2etası 1 Fransız Frangı 11rlanda Uası lOOltalyanüretı 1 Hollanda Flonni 1 Avusturya Şthnı 1 Portekız Eskudosu 1 Fm Marhkası 1 Bulgar Levası 11ran Rıyalı 1 Rumen Leyı 1 Sunye ürası 1 Urdun Dınan 1 Yenı Israıl Şekelı 1 Yunan Drahmısı DÖVİZ ALIS 689,042 359,410 77,881 968,610 381,275 66,489 6,186 446,434 2.213,756 72,278 184,259 580,793 296,955 14,398 14,398 3,490 88,541 737,455 29,995 263,552 42,207 2,897 97,682 SATIS 692,365 361,761 78,264 973,673 383,731 67,181 6.227 448,452 2.242,914 72,766 184,591 583.594 298.387 14.467 14,467 3,507 88,968 741.012 30.140 264,823 42,411 2,911 98,153 30 KASIM 2000 EFEKTİF ALIS 688,560 357,757 77,826 967,932 380,703 66,442 6,163 444,782 2,180,550 72227 182,877 296.747 14.376 14290 3,482 88.408 733.030 29.905 263,157 42,144 2,875 97,614 155,800 121 22 5,634 840,973 141,050 1,621 SATIS 693,404 363.932 78,444 975,134 384,307 67,336 6,251 450.156 2.276.558 72.933 185,975 298,745 14,489 14,576 3.515 89.101 745.458 30,255 265,220 42.475 2.933 98.379 236 076 184 34 8,452 948,331 148.284 1.717 ÇAPRAZ KURLAR 1 ABD Dolan 19099 86386 17495 10.0590 109 87 1.5349 92982 3 7508 1 İpg.S IKmytD: 1S0R: 1SDR lEııro Avastralya Dolan Danımarta Kronu Isvıçre Frangı Ineç Kronu Japoo Tenı Kanada Ooları Nomeç Kronu S Arabtstan Riyalı H242 ABDOotan 3İ548AM Dolan 1.2839 ABD Ooları 880.981 TL C 8658 ABD Dolan Euro dönüsiim oranları 1.95583 403399 403399 166 386 6 55957 0787564 1936.27 2.20371 13.7603 200.482 5 94573 AtUHBMartu Belçika Frangı Luksemburg Frangı Ispanyol Pezaiası Franstz Frangı irlanda Lırası ftalyan Lıretı Hollanda Florini Amsturya Şilini Portekız Eskiidosu Fin Markkası SERBEST DÖVİZ CİNSİ AJJŞ SATI? Amenkan Dolan Alman Markı Isvıçre Frankı Fransız Frankı Hollanda Florını Ingılu Sterlım Avusturya Şılını lOOltalüretı Suudı A Rryalı Japon Yenı 683000 300250 387500 89400 266000 965000 42600 30250 181500 6100 684000 301500 390250 90200 268000 975000 42950 30550 184000 6200 ALTIN 24 ayar aitın 5880000 5910000 Cumhunyet 38300000 40100.000 Reşat 40500000 44000000 22ayarbılezık 5310000 5900000 İMKB REPO Interbank:135 Gecelik Repo: 151.61 Bankaalar hâlâsuskun Ekonomi Servisi - Türk ekonomısınin de tehlike sinyallen vermesi son gün- lerde gözlen bankalara çe- vinrken yaşanan krizde so- rumluluİclan olduğu iddi- alanna bankacılar sessiz kaldı. Ekonomi kurmayla- nyla olağanüstü toplanan piyasa yapıcı bankalann üst düzey yetkilileri de söylen- tiler hakkında açıklama yapmaktan çekindiler. Akbank Yönetun Kuru- lu Başkan Yardımcısı Akm Kozanoglu. bu tür küçük krizlerin çıkabileceğini belirterek "bankalannbir- birlerini >»k eöne operas- yonlan" söylentilennm asılsız olduğunu ancak so- runlann göz ardı edilme- mesi gerektiğini söyledi. ÖKiki Eı £n g IşJesı % SrLFty. Adeti "jkaş !nt:asPftrol IrtHUH 1875 {«SD«nD8ttiı TörtElmıutatası TuttHmrriatı tala™ UffiCımıto Vakîf Fnasal Kir VakıfGYO VakrfRısJıSer r o VskıfValm Vatıûıtmtft Vart*»? Vestd YatmnıFiıirO ( l O t t(iiKlj Tûna ıss 3 916 60031200 4011 3234T" 1'198 «tm 105466 177066330 6237 137,492000 403619106.5U.88S 2.902 97815000 3279 2.616000 4.373 12086250 5.833 10256000 1.097 847000 26.583 58.998.000 11873 1233000 15000 75189000 Bâlessof Pazarlar 3 587 255 000 1323 000 î 151000 3691000 1723000 179505000 381 10562 2628000 1000 6.413 37000 290 17804, 52820 000 37131 260000 339 3039 184000 $lrk«tl«r Pazan cözattı Pazan EHtt* EmsanteşYıldu Emsan Pastar-ma: KepezElettrıt RaksTleMnnılı Raks EDLEV Aletlerı S S i l t H Tezun Tûmtete Tekstil 26500 25000 26750 1300 1550 1550 1400 1700 485,000 11,750 10 750 12,000 2,000 80 495,000 2125 5,700 2550 2.700 1375 1450 450 267sO 094 25 5 1 712000 2500 2550 2850 3050 1,475 1525 1575 1US0 2600 2650 1500 161 1636 7626000 -426 11.056 119.000 196 2577 12575000 185 2,694 827000 345 15C1 2150000 YATIRIM FONLARI A rıpı FIMLJUÎ j;fank.HısseFon I; Bank Iştırak Fon Iş Bank. Deiışkm Fon I; Bank. W 3 0 Endeks F lntert>ank A Tıpı 0e£ışkeo Inleroan* A Tıpı Kamıa lırtet Xat A Katma F Inter Yat Hısse Fon Iktisat A Tîpı Defısken F taiMtMJt Tıpı Hısse F G A T F 46M440 3099811 714782 5671 137598 M t M J Tıp sse Garant' A Tîpı Karma Fon Gararrtt A Tîpı DeSishen F Ga-a"tı A IMKB 30 tnd Fon Ga'antı MftA Detotoı Fon Esbatık A T m Defışten YKY A Tım Hısse Fon YKYATip'KarmaFor YKY A Tıp- Tekstıl Sek F YKV A Iıpı Malı Kuruml F YKY A Tıpı Metal Sek F YKYATıpıGıda-lçecekSF YKYATıpıDeiıjtenFon YKB A Tıpı Kaıma Fon YKB A îıpı Hısse Seneıtı F HalkSıgortaOzelFon Vahf Hısse Fon V M A G SGıslaSettoM VakıfAMalıSektorFonu VakıfAMetalSettflıFmuı Drşbank A Tıpı Karma Fon Dı;bankATîpıOetıskenFo YasartaırkATıpıDeSışkCT Fınans A Tıpı DfJışken Fon CUSıgortaATıpıDegısken Fınansbank A Tıpı Hısse F FınansY3tATÎp<De(ıstaı Fmans Yat A Tıpı Karma F Zıraat A Tıpı Defeştoı Fon Zıraat Yat A Dcgısken Fon Halk A Tıpı Kanna Fon PamukbankATıpıDegısken SimerbmaFon EgeFonATiptDegışkenF Ege Fon A Karma Ege Fon A Hısse Ka*n>maATıpıDefi}kenF Kalkmma Menkol MfeJ Fotı KalktnmaMeniuılAKanna Demırbank A Deiısken Fon DemıtYat A Tıpı Oefitşken OemııYat AKanMF DemırY A U-100 Endeks F OemırY A Tıpı Hısse Fon ttemııfaUfialıKünıtosF DemnYaUlmalatSektT TûfktankATıpıOeJışken Etıbank A T o Dejışken TSHBATıpıBeiışlenF!" Atoank A Tıpı Hısse Fon Akbank A Tıpı Oejısken Fon Akbank A Sabancı R Iştırak AkYatAHısseSenedıFonu Tekstıl A Tıpı Hısse Fon Tekstıl A Tıpı DejıstenF AtaATpıteraıarın Ata A Tıpı Hısse Senedı F 49264 2125784 7027 2701819 4544168 5355 9321 644695 54799 38730 16334 39405 38518 40227 21618 42245 7617 85297 3304267 36208 45067 44964 17897610 4932348 1269793 3917805 1574468 8402 8334 8804 6365435 9452 3818286 23529 91690 426713 7126 6536 412732 19921 8223 3231356 75133 30840 13110 19750 8157 8448 500798 17977 9751 161935 9092 8436 7347 376264 9626 2D0C885 77390 -2 00 -7 90 -315 -7 53 -3 47 -2 54 3 38 5 75 -4 90 -5 54 3 95 -4 47 -7 97 247 -188 -812 -780 -7 72 -919 -7İ4 452 -7 67 -5 87 -7 96 -7 89 -8 23 -7 96 -840 -800 000 000 511 1105 -2 98 -6 58 -10 44 -6 35 -8 39 2 75 -4 34 -619 -4 89 -5 05 482 -916 -4 97 -532 -3İ6 -526 -635 5 07 •803 -6 36 -6 94 -6 57 -7 73 180 m -6 41 •437 -619 -8 59 -5 01 -388 4 98 •10 23 Ata A Ulusal MKB jOEndF AtaATıfnDegKkenFon KodnnkATıpı Deiısken F Kocbank MKB-30 Endeks Fon Kocbank Hısse Fon KoçSırketlenlştırakF KoçAllıanıSıgOzelFon Kocbank A MetalEsya toç.AHoldıngve'falŞıriı Koç Menkul A Detışken Fon Global A Tıpı Defışken Fon Glotal A Tıpı Karma Fon Global A IMKB-lOOEnd Fon KJffezATipıDelışkenFoi! Kârfu A Ti{» Karma Fon TEB A T. Deiışken Fon TEBATipıfcrmaFort TEBYat DeJıştejıA TEB A GSOTfeJOrel F TEB Yat A Tıpı Hısse Fonu Kentbank A Tıpı Karma Fon KaıtbankATıpıOefsiiBiF Kent Yatınra A Detışfen F Alternatıf A Degısüen MakATıpıDetukenFonu Oyak Menkul ATfeiijten For Eczacıbaşı A Tıpı Deiışken EkşpresATıpıDegışKnF SYBA Tıpı Dejışken Fon SYB A Tipı Karma Fon Gcdık A Tip< Karma Fon Gedık A Tipı Hısse Semdı EkıncılerADetışkn KapıtalATıpıDetışkenF ToprakATiDiDegışken Toprak A Tıpı Karma Fon Tekfen Fon-1 Nuroi A Deiışken Fon Alfa A Tıpı uejışken Fonu Alfa A Tıpı Htsse Fon AlfaATıpıUlusal 30 End Evgın A Tıpı Karma For Evgın ATIDI Değışken Fon YafırrrF A Defışken Fonu Taci'le-ATp <armaFon Taci'te'ADejıskerıF StTatetıABeJısteıF Baytndır A Tıpı Degi|keıi F Bayındır A Tıpı Hısse F Bayındır A T mı Karma F h Yat Deiışken Fon Dsmanlı A Karma Fon EGS A Tıpı Karma Fon EGS Yat A Tıpı Karma Fon EGS Sıgorta A Detısken Fon EGS Yat M D A Tıpı EGS Yat MCAFınansGr ABHAıınKaraaF TAIB'at AttegışkenAF HSBC A Tıpı Değışken Fon HSBCAT.pı HısseFon EczacıbaşıAıaOyakSûal DenızbankADegışkenF DenabankAKannaF Denızbank A Tıpı Hısse Fon ftıva A Tıpı Degışken 5907 9699 2605158 398492 80435 31996 44488 7258 8080 9263 4040666 8044 6671 53325 10680 1056807 212993 69786 43402 6694 326509 9626 8634 300406 321798 79250 239488 7293 462084 238493 31229 8048 114031 20283 19580 77020 149504 23312 66736 132512 81997 17530 7136 76230 9371 74305 103977 89751 121869 51301 20033 19927 82937 71120 40990 23000 -8 39 -364 -2 61 -840 •665 -8 93 -653 -612 -7 09 4 67 449 •7 99 -8 74 -307 -342 -5 52 614 5 72 4 40 10 35 000 000 000 -728 986 689 -2 90 -5 99 -4 57 427 302 -515 -710 834 3 96 5 32 315 •7 82 -260 244 522 564 -518 4 32 -4 25 -5 25 6 94 610 -862 -0 94 4 61 3 68 481 -3 44 •516 -727 E:ıbankBDe;ışten Etıtan* BbMTon Etı Menkul BDejVsten Fon TSKB B TifH TahwPBİıno F TSKBBTıpıDetBkenFm AWönkBDe|ifte(ıF Atoank BTanvîl^oı» Tekstıl BTıpı Lıkıt Fon Tekstıl BDeMıen Fon Ata B Tanvıl ano F IsvıcreSifTahvıi-Booo AlaB Tipı ükıt Fon MaB YabancıMK.Yat Fonu KoçbankB Defışken F KoçbankTahvflBomFjn Koc Menkul B Debşken YF Kocbank B ükıt Fon İ â BenderATıpıDegşkenFon 27855 700 SrtebanUTıoıûeiştenF 12872 -374 MEKSAATıpıOegılkHlFon 30343 -652 MEKSAYatATıpıbrmaF 8825 523 UBUIıısalYat ADeJıskCT 47608 -312 Acaı A Tıpı Deiısken Fon 39432 -7 02 MNGBankAÜpıDetış>enF 9647 -155 AnadolubankATİpiMseF 7533 -6 70 ITlPtFOdU» Iş Bank ükıt Fon 16420680 006 Iş Bank. Deiısken Fon 3095724 -098 ; Bank YabancıMK. Fonu 1035241 000 I BankJarvilreaomFon 5385426 -2 03 IrrterbankBDeJıskenFon 7405060 -0 60 lntertankBLıkSfon 1571095 018 iktısa! BTarml-Brjno 6139416 -044 Iktısat B Degtsiıen F 4649910 0 45 Garantı B Tahvıl-Bono 17445467 - 2 % GaraırtıB Tıpı UkS Fon 7660719 0.21 Garantı B Tioı Detefcra F 4182560 -110 GacantıB Tıpı Yabancı Fon 10412 019 GarantıMK.BDe|işJİHiF 509867 017 Garantı M.K. B LıkîFon 10567 052 Esbank B Ttpı Defısken 6883239 -065 EsbankB Tıpı ük» Fon 2776989 017 YKBB Tıpı Lıkıt Fon 18019261 0.21 YffiB Tıpı Defışken fon 11076867 020 YKB B Tahvıl Bono Fonu 5367608 -0 89 YKBBYabMKnm Fon 2829212 0 29 YKYB Tıpı ükıt Fon 105364 025 YKYBTahvıl-BomFonu 56601 -697 YKYB Tıpı Dejısten 11881 021 VakrfTafnnlveBonoFonu 25109808 -3 53 Vakıf Deiısken Fon 6131105 010 VakıfYabaücıMenluılFomı 2862262 2 04 Vakıf ükıt Fon 2858448 0 1 1 VakıfFJTıpı Kama Fon 53550 4 1 8 Dışbank 8 Tipı Defışken F 16387953 0.00 YasartankBTıpıDegışken 2535195 015 YsiaıfeukUtatFon 303013 -301 Fınans B Tıpı Tahvıl Bono 8482209 -3 41 Fınans B Tipı Degısken Fon 6317793 -144 Fınans B Tıpı ükıt Fonu 5444448 0 2 2 Z t B Tî D i k F 7056573 2 91ZıraatBTıp, Deiısken Fon 7056573 -2 91 ftff 1 » I M f i f t F Zıraat B Tıpı Lıkıtton Zıraat B T-o< Tahvıl Bono ZıtaatYstBOeSıştenF • «IBono 7816423 0 03 6526775 2 75 26211 -2 84 5331315 4 69 2992687 -3 65 6673615 020 19771 -854 15113 -808 16543 -7 44 55536 -516 51242 -212 14792 -299 15226 -6 39 92480 -8 74 31825 -3 40 34129 4 29 19013 4 68 34173 -303 Halk B T'pı Tahvıl 1 Halk B Tıpı Deiısken Fon Parouk B Tıpı ükıt Fon . Panıuk B Tıpı Deiışken Fon 4116077 -010 Emlakbank Tahvıl-Bono Fonu 10518*51 0 10 Emlakbank Deeışten Fon 3296706 -2 33 Emlakbank UkıtTon 10069992 0 2 2 - • • - 3868415 -0 49 75070 0 1 9 99002 -3 31 SOmer Deiısken Fon Sûmer Lıkıt Fon Sûmer Tahvıl Bono Fonu Ege B Tıpı Degışken Fon 3865748 0.21 EgeBLılıtFon 11250 0 1 9 Kalkınma B Tıoı Oeiısken F 4650684 2 02 Demırbank B Cetışten 3120901 0 1 5 Demır Yat B Defışken 71850 0 51 Demırbank B Tanvıl Bono F 10716 0 2 7 Tanş fon-1 bkıt 5643474 0 0 9 TansFon2DeJısken 1929357 001 TürtiankBTıpi Dejışten 164910 -1.29 EKONOMtYE BAKIŞ TANER BERKSOY Kriz, İstikrar ve Kur Savunması Yazımın başlığında, ekonomide hava dönüyor dediğimden bu yana üç hafta geçmiş. Bu yargıma temel olan gözlemler için de en azından bir hafta koyarsak, mali piyasalann kıpırdanmaya başlama- sı neredeyse bir aylık bir süreyi kapsıyor. Bu uzunca bir süre. En azından, fokurdamaya başlayan mali piyasalann yönünü belırlemesi ve hatta biraz sakinleşip durulmaya başlaması için ye- terli bir zaman dilimi bu. Gelişen olaylara bakınca, böyle olmadığı anla- şılıyor. Geçen süre içinde piyasalarda birsakinleş- me ve durulma olmadı. Arna, kısa bir süre için de olsa, piyasalar yönünü belli etti. Piyasalann yönü dövize döndü. Beklenenin öte- sinde hızlı ve hacimli bir döviz talebi oluştu. Döviz talebi bir yandan döviz piyasasını sıkıştırma ve fi- yatı oynatma tehdidini gündeme taşırken bir yan- dan da lira piyasasında benzer etkiler yarattı. Mali piyasalardaki oynaşmalar, bunu dizginleye- cek, karmaşayı yeniden akorda dönüştürecek or- kestra şefi de ortada görünmeyince, neredeyse paniğe dönüştü. Panik havası, bekleneceği gibi, adeta sistemik kasılmaya yol açtı. Havadan nem kapıp uçan kuş- tan risk algılar hale geldik. Herkes kendisinden başka herkesiriskligörüp elindekı likiditenin üstü- ne oturunca para akışı yavaşlamaya, sıstem dön- memeye başladı. Para trafiğinin sıkışması faizi ta- vana astı. Olan bitenin özü ve özeti bu. • • • Bütün bunlar neden oldu tartışmasını sürdür- mek mümkün. Sanınm öğretici de oluyor bu. Ama arhk zaman o zaman değil. Şimdi ne olabileceği- ni konuşmamız gerekiyor. Ne olacağı ekonomideki hedefe ve seçilen ikti- sat politikalanna göre belirlenecek. Böyle bir tar- tışmaya mevcut hedef ve politika tercihlerini ha- tırlatarak başlamak doğru olur. Türkiye ekonomisi için yapılan temel tercih istik- rardır. Bu hedefe dönük olarak kamu dengesini onarmaya yönelik maliye politikası, bununla uyum- lu, dar çerçeveli bir para politikası ve yavaşlatılmış bir döviz kuru politikası uygulanmaktadır. Bu yol- da mesafe alınmış ve olumlu sonuçlar elde edil- miştir. Geldiğimiz noktada, mali piyasalardaki sarsıntı- yı durdurmak amacıyla, ya temel hedef ve doğrul- tuda ısraredilecek, ama iktisat politikaları yeniden gözden geçirilecektir ya da hedeften sapılma pa- hasına iktisat politikalanndan cayılacak veya böy- le bir yöne savrulmaya razı olunacaktır. • • • İstikrar hedefinden cayıp ters yöne savrulacağı- mız bir gevşeme yaratmanın ekonomik ve toplum- sal maliyeti, bugün kriz olarak algılanan koşullara rahmet okutacak düzeydedir. İstikrar hedefinde ısrar edip mevcut politikalar- da da ısrarlı olmak, bugünkü kriz koşullannı gider- meye yetmiyor. Bunu da geçen günlerde gördük. Bu durumda tartışabilecegimiz seçenek, istikrar- da ısrarlı olup, iktisat politikalannı gözden geçırip, yeniden yönlendirmektir. Kamu maliyesinde belirlenen uygulamayı göz- den geçirip, gevşek yönde yeniden düzenlemek, istikrar hedefıyle çelişeceği gibi, bugünkü koşul- lara da olumlu bir katkı sağlamayacaktır. Geriye para ve döviz kuru politikaları kalıyor. İs- tikrar hedefinde ısrar edilecekse, programın temel bir yapı taşı olan döviz kuru politikasını sürdür- mek, yani artan döviz talebi karşısında döviz ku- runu savunmak kaçınılmazdır. Bu, söz konusu po- litikanın hem enflasyon hem de beklentiler üzerin- deki etkisini sürdürmek için zorunludur. Döviz kurunu savunmak için elimizde iki politi- ka aleti var. Bunlann birisi döviz rezervi öteki de li- ra faizidir. Eğer istikrar hedefinden caymayacak, dolayı- sıyla döviz kurunu savunacaksak artan döviz ta- lebini karşılayacak rezerv erimesine, bunun yara- tacağı likidite kuruması ve faiz yükselmesine rıza göstereceğiz demektir. Aslında, olağan koşullarda, bunun kendiliğin- den işleyen, adeta otomatik bir mekanizma oldu- ğu düşünülmektedir. Döviz kurunun savunulması halinde, eriyen rezervin yarattığı likidite kuruması, faizi yüksefterek para talebini dövizden ulusal pa- raya döndürecek ve böylece döviz talebini kırarak kur üzerindeki baskıyı kaldıracaktır. Tabii bu süreçte sisteme ilave likidite girmeye- ceği ve faiz etkisinin mutlak olacağı varsayılmak- tadır. Bizim istikrar programımızın içinde bu kurgu aynen yer alıyor. Merkez Bankası'nın likidite yöne- timinin döviz hareketlerine bağlanmış olması, so- nuçta beklenen faiz etki- sini yaratıyor. Son gün- lerde aynen bu oluyor. Ancak yükselen faizin döviz talebini kırmadığı da açık. Bu, döviz talebi- nin lira faizine karşı du- • yarlılığını yitirdiğini gös- teriyor. Yükselen faiz, döviz talebini kırmıyor. Bunun iki nedeni ola- bilir. Birisi döviz talebinin, tüm ekonomiye yayılan bir panikten kaynaklan- masıdır. Günümüzde böyle bir paniğin oluştu- ğunu söylemek pek mümkün değil. İkinci neden, aslında sınırlı olan döviz talebi- nin zorunluluklardan kaynaklanması ve bu ne- denle faiz duyarlılığı taşı- mamasıdır. Günümüzün koşulları daha çok ikinci olasılığa işaret ediyor. Lira faizi ile bağlı olmayan bir döviz talebi oluşmuştur. Bu durumda döviz kuru salt rezerv erimesiyle savu- nulacak demektir. O za- man da faiz boşuna yük- selmektedir. Bu bize, hangi politi- kanın yeniden düzenlen- mesi gerektiğini de gös- teriyor. Krizi aşmanın yo- lu, döviz talebinin yarat- tığı likidite kurumasının önüne geçilmeli, yani li- kidite sınırı, kriz aşılana dek gevşetiimelidir. 29 KASIM 2000 G o b i K D e t ı n F KârfezBDeiıskaıFon KartebankBTahml8<K»F TEBBDetışkenFon TEBY*mıBTı»UrtF TEB YaLB Tahvıl Bono KeotbankB Deiışken Fon KentbankBükrtTon KentbankBTahml Bono Fon Kentt»nkBYabaiKiM.K.Fo KentYatmmBDetıs.kenF Artenıatıf B Dcftsken AttematıtYatıMİFonu ŞekerB Tipı Deiışken Fon öyakbankBDeliîkenFon EczacıbasıBDerJşkenFon EtepresBDelısSenF SYBBeJıskEnFMu SYB B Tıpı Karma Fon G k B T D arıi B p De(ışh« kW 8 Tıpı Deiışken F Osmanlı Tahvıl-Bono Fonu OsmaolıB Tıpı ükıt Fon OsmanlıBTİpıDegıştaiF EGS B Tıpı De|i}kenTor. EGSYat BDeJıskenF» ABN Amra Deiısken Fon TAJB Yat B üSişten F HSBC Bank BDefışten Fon HSBCBankETanvılBonoFo Yurttıank B Degışken Fon DenızbannBDejıskenFon Den^b B Tahvıl Bono Fon Oenıîöan» B T Lıkıt Fon Sıtebank 6 Tıpı Deiısken F Ulusal Bank BTıpıfteıske MNGBmkBTıpıDeiısketıF AnadolııbankBTıpıDeiıjF 6235737 28070 9783 711285 186647 1795008 825800 1003798 912032 115269 50855 24586 10574 1197866 239447 31054 11364 18333 660645 11254 295242 12988 10087 91418 10805 11053 10389 12423 250154 106657 87048 84320 496107 115126 393324 9529 142745 224100 252752 68215 169547 105517 44541 12894 100532 20467 64910 39042 31695 63847 29123 60854 48060 59390 13993 53648 44433 37564 37490 36420 24421 13102 11210 lltMl 15633 154IM -0 58 012 026 -179 035 0 20 -129 0.25 028 -2 08 323 02i 009 015 -133 -0 77 021 -307 0 36 -0 54 0İ0 022 000 000 000 000 000 000 019 -226 0 01 -0 68 -184 012 •147 -3 50 059 -034 014 019 020 -103 017 -113 044 -089 -168 0İ6 012 -003 -0 37 128 211 039 •191 029 019 189 021 5 65 039 018 0 30 -1.14 43C -İ.81