Katalog

SAYFA CUMHURtYET 3 KASIM 2000 CUMA 14 l L J J A [email protected] Bugün açılacak 19. TÜYAP Istanbul Kitap Fuan'nın onur yazarı, Şükran Kurdakul 'Küresefleşme' tarbşılacak• Fuar süresince 'küreselleşme' çerçevesinde çeşitli etkiııliklerde sorunlar, kültür ve eğitime etkisi, Avrupa Birliği ve edebiyatımıza yansıması irdelenecek. 12 Kasım'a dek sürecek fuara bu yıl 259 yayınevi katılacak. KühürSmisi-19. TÜYAP îstanbul Kitap Fuan bugün saat 16.00'da Kül- tür Bakam tstemihan Talay ve onur ya- zan Şükran Kurdakul tarafından açı- lıyor. Ana teması 'küreselkşme' ola- rak belırlenen fuarda 259 yayınevi yer alacak. 12 Kasım'a dek sürecek olan fiı- arda gerçekleşecek 72 etkinliğe yakla- şık 200 yazar, sanatçı, bilim adamı, ga- zeteci ve politikacı konuşmacı olarak katılacak. Emmanueie Berheim, AUdoni Pata- daki, JoseBove, TankAH UhichBeck, Fetros Markaris. Jean-MkhelThibauı ve Mark) Morgan bu yılın konuk ya- zarlan. Tank Ati'nın 'Selahaddm'in Kitabı' Mısu- ve Suriye sultanı Selahaddın'in kurgulanmış yaşamöyküsûnü aktan- yor. Marlo Morgan, 'KrÇift Yürekten sonra 'Sonsuriuğun Mesajı' ile Aborij 'in bilgelığıru ıletmeyı sürdürüyor. Fransız yazar Emmanueie Bernheün. 'Sustah' , 'Onun KansT ve son romaıu 'Cuma Akşamı' ıle günümüz kadınını ve ka- dın-erkek ilişkilerini irdeliyor. Yunan- lı yazar Petros Markaris'in 'GeceBül- tenf, bır pohsıye olmannı ötesinde, bu- günkü Yunan toplumuna içenden bak- ma, Ege'nın iki yakasındaki benzer- liklerin siyaset dünyasını da kapsadı- ğını görme firsatını sunuyor. Jean-Mic- hel Thibaux'un 'Kkopatro'sı, Mısır'ın son kraliçesüun ihtişamlı ve tehlike- lerle dolu bır saraydaki sıra dışı yazgı- sıru anlaüyor. LuanStarova, 'KeçâerDö- nemi' adlı romanında Balkanlar'm ya- şadığı korkunç dramı ve ardında yatan nedenlerinı aktanyor. Ulnch Beck ise 'Siyasalhğın tcadı'nda siyasetin, yaban- cüaşmış siyasal yapılann ötesine geçe- rek gûndelik hayata yedirerek yeniden 1) Amin Maalouf, 2) Inci Aral, 3) Memet Fuat, 4) Oya Baydar, 5) Selim Üeri, 6) John Berger, 7) Enis Batur, 8) Mkhel Foucauh. icadını öneriyor. ErhanBener 'Iştğm Gölgesf nde res- sam Ccmfl Eren'ın yaşamını anlatıyor. Edvvard Said'ın sürgün, edebiyat, eleş- tin ve kültür üzenne düşüncelenni yaz- dığı 'KışRuhu'. John Berger'm 'Kral' adlı romanı, NecatiTosuner'in 'Yahuz- hktanDevrenKirahk' adlı romanı, Ad- nan Benk'ın 'Ekştiri Yazılan' yeni ya- yınlardan. Abidin Dino'nun anılar kitabı 'Kısa HayatÖyküm', YaşarKemaTin 'Fırat Suyu Kan Akryor Baksana' adlı son romanının devamı olan 'Kanncamn Su içtiğiAn'.ArizNesin'ınokuduğukıtap- lar üzerine tuttuğu notlardan oluşan 'Okuduğum Kitaplar' ile Meüh Cev- det Anday'ın Cumhuriyet gazetesmde yayımlanan denemelerinin kitaplaşma- mış olanlan sunulacak okurlara. Tournier'in 'Seçme Yazılan' Bertoit Brecht'ın 'Bütün OyunlarT. MemetBaydur'un 'TopiuOvunlan 5'te yazann günümüze dek hıç basılmamış olan ıkı oyunu 'MaskeliSûvari' ve 'Me- nekşe Korsaruan". LiUian Heflman'ın 'KüçükTiIküer', Tennessee Willams'ın 'Sırça Hayvan Koleksyonu' tıyatrose- veTİerin ilgisini çekecek. Memet Fuat'm Nâzım Hikmet üze- rine yazdığı yaşamöyküsü 'Nâzrnı Hik- met, Yaşaım. Ruhsal Yaptsı, Davalan, Taroşmalan, Düırva Görüşü, Şürinin Gelişmeleri' şainn kişiliğine ve yaşa- möyküsüne iyi' bu" uısan olarak yak- laşryor. Ozdemir tnce'nin şiir kitabı 'Evren Ağacı'mn yanı sıra deneme kitabı 'Şi- irde DevTİm', ÜhanMimaroğlu'nun ya- şamını anlatbğı 'Geküm-Gördüm-Geç- tnn-Girtirn/BirÖzgecmiş/, EüfŞafakın yeni romanı 'Mahrem', Türkan Say- lan'ın 'At Kız'ı, J.G. Ballard'ın t yok- sun' hayatı seçen bır grup idealıstı an- lattığı 'Cennete Bir Koşu\ Mkhel To- urnier'in 'VaatEdilmisTopraklar' ara- yışının hikâyesı 'KaynakveÇatı', 'Seç- me Yazüar'ının 'Entelektüeün Siyasi tşlevi', 'Ömevetktkiar' ıle BüvükKa- paühna' adlı ılk üç cıldı ve Micbel Fo- Avrupa Filmleri Festivali-Gezici Festival bugün yola çıkıyor Türksinemasında sansürKüttûr Servia - Ankara Sinema Derneği tarafın- dan Avrupa Birhği-Avrupa Komisyonru ve TC Kül- tür Bakanlığı'nın katkılanyla gerçekleşhrilecek olan 6.Avrupa FBmferiFestiva&-GezkiFestival, 3-29 Ka- sım tarihlen arasında gerçekleştirilecek. Festival, 3-11 Kasım'da Ankara'da, 12-16 Kasım'da Eskişe- hir'de, 17-23 Kasım'da Izmir'de ve 24-29 Kasım ta- rihleri arasında Bursa'da gerçekleşünlecek. Festiva- leEskişehir'de AnadohıUniversitesi Rektöriuğü, Iz- mır'de Fransız KültürMerkezi ev sahıplığı yapacak. Festival çerçevesinde bu yıl, 'Türk Sinemasında Sansür' adı altındabirbölümyer ahyor. Bubölüm- de sansüre uğramış Türk filmleri ızleyıcilere sunu- lacak. Aynra'TürkSinemasmdaSansür'adlı birki- tap yayına hazırlanıyor. NijatÖzön, Metian Erksan, Haüt Reffe Auf Yıhnaz, Aziz Nesm, Vedat Tûrka- t Çetin Öner, Burçak Evren, Hasan Büknt Kah- raman gibı ısimler yazılanyla sansürle ilgılı dene- yimlerini ve tarihsel süreç ıçinde Türk sınemasının sansürnedeniylegeçırdığı değişimı ele abyor. 6. Av- rupa Filmleri Festrvali çerçevesinde aynca, Ephe- meraDemeğTmnBarçakEvren ile AgahÖzgüç'ün katkılanyla, sansüre uğramış filmlerle ilgılı afişler, fotografİar ve belgelerden oluşan bu* sergısı festı- valin uğrayacagı dört kentte açılacak. 'Türk Sine- masmdaSansür'kıtabmınyazarian 24-29 Kasım ta- rihlen arasında Bursa'ya davet edilecek ve sansü- rûn tartışılacağı bir açık oturum düzenlenecek. 64tasametrajhfihng5sterilecek Bu yıl festivalde, Almanya, Belçika, Bulgaris- tan, Çek Cumhuriyeti, Danımarka, Fransa, Hollan- da, tngiltere, İspanya, Isveç, Isviçre, Macaristan, Norveç, Polonya, Rusya ve Yunanistan'dan 27uzun metrajlı ve 64 kısa metrajh füm yer alacak. Bu yıl- ki programda dünya sinemasınm önemli isimlerin- den Andrei Tarkwski'nin fılmlermden oluşan bır toplu gösterim de yer ahyor. Sınemayı bir eğlence değil sanat olarak gören, ahlaksal sorunlar, ruhsal analizler, yaşamın sorgulanması gibi konulan ön planda tutan, biçeminin en tipik özelliklerini güç, gizem ve belırsizlık gibi kavramlann oluşturduğu ve 'smemanmşakf olaraknıtelenen yönetmenın, Stal- ker, Andra RaUev ve Ayna adlı fılmlen gösterile- cek. Festivalin 'AvrBpa'nmEBtyfleri'bölümürjdelng- mar Bergman'm litanç',OdikoEnyedi'nın 'Benim Yirmmd Yüzyıtan', MBos Fnnum'ın 'Koşun ttfa- ryecüer', Petro Ahnodovar'ın 'Ihtiras Labirenti', AlainResnais'in'AmerikahAmcam',aaudeLek>- uch'un 'Bir KadmveBir Erkek', Robert Hamer in 'Hassas Katpkr ve Taçbr', Costo Gavras'ın 'Z' ve PantefeVoulgaris'ın'TaşYıHar'adlı filmleri yer ab- yor. Her yıl Avrupa sinemasından yeni fümlerin yer aldığı Avrupa Avrupa bölümünde ise Fred Kete- men'in 'Alacakaranhk', \%it Hehner'ın 'T^valu', Ivan Nltehev'ın 'Kryametten Sonra', Frederic Fon- teync'ın 'Pörnografik Bir İBşki', Luc ve Jean-Pier- re Dardeane'ın 'Rosetta', Ben Hopkins'in 'Tomas leng'in'Ne11«*fc%rVtaNedelJçmkta'veAk- Andrei Tarkovski'nin fflmkrinden ohışan toplu gösterimde 'Andrei RuWe\" de yer alacak. 64 fîlm gösterilecek. Festivalin kısa fılm programmdaPolonya'nın ün- lü Lodz Fihn Okuhı'nun kuruluşundap günümüze dek gerçekleştırdığı en önemli fîlmlerden oluşanbir toplu gösterim ızleyıcilere sunulacak. Bu seçkide10- eskm-ski ve Potenski gibi yönetmenlerin öğrenci- likleri sırasında çektiği fılmler yer alryor. Okulun dekanı Aodrzej Bednarek filmleri tanıtmak üzere festivalin konuğu olarak Bursa'ya gelecek. Dünya canlandırma sinemasınm en önemli yarancılanndan Çek JmTrBika'run bir uzun ve yedi kısa fılmınden oluşan bir toplu göstenmi de festival programmda yer alacak. Bu börümde Cannes, Venedik ve Bük- reş gibi önemli festıvallerde ödülleralan Shakespe- areuyarlaması'Bir YazGecesiRüyaa'adlı uzun met- rajh canlandırma fılmin yanı sıra beş kukla, iki de çizgj canlandırma filmı yer ahyor. 'Unlü Yönetmenkrden Kısa Fılmler', festival programındaki bir başka toplu gösterim. Bölûmde JeaD-LucGodard m 'Chariotteve JulesveBötimOğ- lantannAdıPatrick'.FrançoisTnrrTaut ve Jean-Luc Godard'ın bırlikte yönettıklen 'Bir S« Öyküsa' ve Ingıliz yönetmen Tony Scott'un 'Bir Kaytp' adlı fıhnleri göstenlecek. 'Bağunhhk Yapan Maddde- re Karşı 24 Senaryo' adlı proje kapsanunda Fran- sa'da çekilen altı kısa fihn de festival programmda yer ahyor. Alkol,ilaç,uyusturucugibibağımhhkya- pan maddelerekarşı toplumubılınçlendirmekama- ayla çekilen bu kısa fılmlerin yönetmenlen arasın- da Marion \ernoux. EticnneChatih'ez, Laurent Bo- uhnik ve Emmanud Bercot yer ahyor. Gezici festivalin afışını BehiçAkçizdı, grafık ta- sanmını ise Yeşhn Demir gerçekleştirdi. 'Rosetta' - Luc&Jean Pierre Dardenne xaoder Proshkm'in 'Yüzbaşı'nın Kıa' adlı filmle- ri yer ahyor. FredKetemen, VeitHetmer, IvanNite- bev ve Ben Hopkms festivalin konuğu olarak Tür- kiye'ye gelecek. Avrupa Fihnlen Festivah programında her yıl ol- duğu gibı bu yıl da kısa film programı önemli bir yer tutuyor. Klasikleşmiş kısa fılmlerden oluşan toplu gösterimler ve 1999-2000 yıllannda Avru- pa'da çekihniş ve uhıslararası festivallerde ödüller almış kısa fılmlerden oluşan buprogramda toplam ucault'nun 'Seçme Yazılan' fuarda yer alacak. Ahmet Hamdi Tanpınar'uı 'SaatJe- ri Ayaıiama Enstitüsü' yazann hazır- ladığı maketm tıpkıbasımı, Yusuf Atil- gan'ın 'Aylak Adam', 'Anayurt OteB', BodurMinaredenÖte'. 'EkmekEkfen Süt Mamadan' ve hiç yayımlanmamış romanı 'Canistan'ı bır paket olarak okuyucuya sunuluyor. Enis Batur'un on bir bölümden olu- şan 'Acı Bügi / Fugue Sanaü Üzerine BirRomanDenemea'nde kahramanı El- vıro, Guarçez yaratıcısının (yazann) gezgın hali olarak yaşıyor hayatını. AminMaakmfun sonromanı 'Yüzün- cü Ad' (Baldassare'nin Yolculuğu) fu- ann gözde kitaplanndan VeDborColic 'Amodeo Modigüani'nin Olağanüstfi Kısa veGarip Hayatı' adlı kitabında kı- sa süren, aynksı yaşamöyküsüyle Mo- digliani'nın yaşamını değışık tarzda, bir 'mozaik roman' olarak aktanyor. Tahsin Yücel' m 'Onu Yukanda Ara- ym/Salakhk Üstüne Deneme' adlı dene- me kıtabmın yam sıra Jean Ctear'ın 'Marcel Duchamp ya da Bûyük Kur- gu' adlı kitabı yeni yayınlardan. Inci Aral'm, 'Gölgede Kırk Derece'sinde, kendısını sorgulayan, yaşamla hesap- laşan ve 'kayıp kadndar ülkesi'ne gıt- mek isteyen kadınlann iç seslen yan- kılamyor. OyaBaydar yenı romanı 'Sıcak Kül- leri Kaldı'da Türkiye'nin son kırk yı- hnı fon olarak, Rusya'dan Fransa'ya, Al- manya'dan Norveç'e yayılan brr yel- pazede inandıklan ıdeallerin peşinden dünyayı kurtarmaya soyunmuş insan- lann öyküsünü anlatıyor. Tabucchi'nin ûç kitabı Antonio Tabucchi nın 'Hint Gece Müziği', 'UfukÇizgisi1 ve 'Damasce- no Monteiro'nun Kaym Başı', George Orwell'in romanı 'Hayvanlar Çifttiği', Patrida Highsmith'in polisiye romanı 'Ripky Su Aranda' ilgi çekecek kitap- lar arasında. Selim Üeri'nin Gtcmiş,Bir Daha Gel- meyecekZamanlar beşlemesınin dör- dûncü kitabı 'Sohnaz Hanım, Yahıız Okuriarlçin'de, her şeyrn, anlanmın ve üslubun bile paramparça olduğu bir dünyada, roman kişisi Sohnaz Baylav- tong'unardısıra, 1920'lerden 1980'le- re, yakın tarihimizin sergilendiği bir yolculuğa çıkıyor. Macide Tarur'ın 'Tiyatronun Cadı- sı', Erendiz Atasü'nün 'Benim Yazar- lanm', Muzaffer Uyguner'in iki biyog- rafı kitabı Ne>wn Tevfık ve Sabahat- tin KudretAksaL CüneytArcayürek' in 'EtekM Demokrasi' ve 'Bekleyen Ada- nun Gerçekkşen Dûşü' ile Memduh ŞevketEsendal'ın KannaMektuplar'ı dikkat çekıyor. DemirÖzlü'nûn 'Bir BeyoğtuDüşü', SabahattinEyuboğnı'nun görsel ve sö- zel sanatlar üzerine denemeleri 'Mavi I-IT, NedimGürsel'in 'ParisYazüan I- II', Gürsel Aytaç'm derlediği 'Goethe Der ki' ve söyleşi kitabı 'Adalet Ağa- oğhı KHabı: Sen Türkiye'nin En Güzel Kazasısm' göze çarpan kıtaplardan. Prof.Dr.ÜnsalOskay "TekKişüikHaç- hSeferleri'nde yaşadığımız kültürel so- runlan u"deliyor. IngmarBergman'la LK UUmann'm kızı LinnUOmannın özyaşamöyküsel romanı 'Sen Lyumadan Önce', Fran- çois Mitterrand'ın kızı Mazarine Pin- geot'nun 'ÜkRoman'ı, Akxander Du- mas'nın 'Üç Silahşörler Yirmi Yıl Son- ra', Balzac ın 'V^dktekiZambak', 'Go- riot Baba' ve Laclos'un TehHkeli Üiş- kiler' adlı klasıklen de ılgi toplayacak. SÜRECEK YAZI ODASI SELİM İLERİ Yedigün'lep Yedigün dergilerini, Bedia Yenge'lerin, Ferit Am- ca'lann Arnavutköyü'ndeki kutu gibi evlerinden ha- tııianm. Mevsim yazsa, serin, esintili arka bahçe- deyim; önümde cilt cilt Yedigün'ler... Yeşil, mavi, külrengı sepya renkleriyle basılmış Ye- digün'lerde neleryoktu ki! Doğumumdan uzun yıl- larönceyayımlanmaya başlamış dergi, okurlann me- raklannı, heyecanlannı, başkent Ankara'yı, modern ve "Garplı" Türkiye ülküsünü, tarihin gizterini her haf- ta yansrtıyordu. Sayfalannı çevirdiğim Yedigün'ler, haftadan haf- taya, zamanda bir yolculuk gıbiydi. Ben de doğu- mumdan önceki hayatı az buçuk öğrenmiş oluyor- dum. Mesela o günlerin herhalde popüler bir şarkısı ol- ması temennisiyle "Feryaf" plağı pıyasaya sunulu- yor, Odeon plaklannın "Feryafını üstelik "kıymetli sanatkâr" Münir Nurettin Selçuk okuyordu. Yedi- gün, "Feryat"\ ilan ediyor, tavsiye ediyordu. O günlerde hanımlar, evlenmede şansın rolünü oğ- renmek için Yedigun'ün makalesıne başvuracaklar- dı. Bu makale, besbelli, heyecanla, belki de endi- şeyle okunmuştu. Izdıvaç bir "kumar" olsa bile, oyunda kazanç için yalnız şansı mı beklemek gerekiyordu? Hayır! Ilk ön- ce oyunu iyi öğrenmek gerekiyordu. Zara ya da kâ- ğıda kusursuzca hâkim olacaktınız. O zaman şans kendılıgınden gelecekti... Acaba annebalanmız için şans böyle kendiliğınden gelmış miydi? Türkiye'nin o günlerının gorduğü rüya çoğu kez Amerika Birieşik Devletleri'nde geçiyordu. Hafta geçmiyordu ki, dergide Amerika'dan söz açılmamış olsun! Mesela kalın bir ses, ıpışıl bir "gece istasyonu- nu" inletiyor; "Nevyork-San Fransısko ikinci kapı!.. Nevyork-Şikago birinci kapı!.. Nevyork-Kansas! Üçüncü kapı..." diyordu. Bunlar, üstlerinde "elekt- rikli" sayılar yazan kapılardı ve biz de, okudukça, herbirinden içenye dalıyor, artıkzencilerle, kovboy- larla, bahriyelilerie Amerikan rüyasının haritasında yol alıyorduk... Yedigun'ün her sayısının kapağında renk renk basılmış kapak resimleri bizi biryandan da roman- tizme çağınrdı. Mesela saçlan vaglı, tımaklan ojeli, gözleri süzgün hanımlar mevsimden mevsime de- ğişen şatafatlı giysılenyle boy göstermekte, Yedi- gun'ün erkek okurlannın gönüllenni çalmaktadır... Yedkjün'ün ciltlerini arka bahçeye tâşıdıktan son- ra, sayfalan çevirmekten başka şey düşünmez olur- dum. 1930'lar, 1940'larelimin altındaydı artık. Her sayfada beni alıp götüren, şimdiki zamanım- dan çok önceki zamanlara sürükleyen; öte yandan yine de sanki hemen o haftanın, o son yedi günün, şimdinin zamanındaymışçasına, geçmişi bugüne dö- nüşturen haberler, fotoğraflar, yazılar, hıkâyeler, tef- rika romanlarla baş başa kalırdım. Mesele insanlar "danslı balo"ya tanışıyorlardı. Danslı balolann saat yirmi ikiden sonra başladığı, yemek ziyafeti bittiğinde, öteki, orkestralı salona ge- çilerek dans edildiği yazılıydı. Ne var kı bu balolara davet edilmeden gitmek bi- çimsiz bir davranıştı. Bunu yapanlar öyie yertende yabancı ve garip vazıyette kalmak ıhtimalindeydh ler. Böyle balolardaerkekler "hiç olmazsa" smokin, kadınlar "hiçolmazsa" uzun etekli, "ağırelbise'giy- meliyditer. Aynca danslı balolarda "cıvıklık, sırnaşık- lık" aslayapılmayacaktı... Bunlan defalarca okurdum, sonra bir hüzün ba- sardı. Zaten Yedigun'ün rahmetli Ferit Amca tara- fından o kadar özenli korunmuş ciltlerinde, hafta- larca gülümsemiş durgun veya dalgın bakmış, bir taşbebeği öperken, deniz kıyısında, günbatımın- da, mikrofon önünde, piyano çalarken poz vermiş bütün o kadınlar, erkekler de kaybolmamışlar mıy- dı? Yedigün'ün haftası hattasına haber verdiği bütün o yakın tarih kaybolmamış mıydı? Ben onlann, hep- sinin sannlannı görüyordum ve zaten kendilerini değil, anılannı yaşatmaya çalış^ordum. Bugün de hâlâ yaşatmaya çalışınm... Takvimde tz Bırakan: "Ah evet, eşyalarda yaşıyortar kendilerince, her zaman söylediğim gibi, eşyalar da yaşıyoriar." Sa- muel Beckett, Mutlu Günler, Akşit Göktürk'ün çevirisi, De Yayınevi, 1965. Paso Öğrenci Fümlepi FestivaH • ANKARA (ANKA) - Bilkent Universitesi lletişım ve Tasanm Bölümü ve Ankara Alman Kültür Merkezi'nin işbırhği ile düzenlenen 'Paso Öğrenci Fihnlen Festivah' 3-5 Kasım tarihlen arasında genç smemacılan, Alman Kültür Merkezi 'nde seyirciyle buluşturacak. Tepe Grubu'nun katkılanyla düzenlenen festivalde, öğrencilerin tümüyle öz yapımlan olan 55 fılm gösterilecek. Izleyiciler, genç sinemacılarla göstenm sonrasmda fıhnler hakkında tartışabılecekler. Aynca festivalde 'Sinemacıhk ve Sinema Sanatı' konulu iki panel düzenlenecek. K Ü L T Ü R ÇtZtK K Â M İ L M A S A R A C I