Katalog

25 KASIM 2000 CUMARTESİ CUMHURİYET SAYFA MLIM\\JL^( \_JifJJ. / ekonomi(g cumhuriyet.com.tr 13 Kaçak ete stkı takip • ANKARA(AA)- Tanm ve Köyişleri Bakanı Hüsnü Yusuf Gökalp, tanm ürûnleri kaçakçıhğı ile mücadele etmek ıçın, bakanlıktakı ilgili genel müdürün, tebdili kıyafet pazarlan gezerek denetim yaptığını söyledi. Veteriner Tavukçuluk Derneği ile Beyaz Et Sanayicileri ve Damızlıkçılan Demeği Birliği'nin toplantıda konuşan Bakan Gökalp, Bakanlık tarafından gıda kaçakçıhğı yaptığı belirlenen kişi ve fîrmalann adresleri, telefon numaralan, hatta cep telefonlan ile birlikte ilgili bınmlere bildırildiğinı söyledi. Tdekom'un cebi içtnyanş • ANKARA(ANKA)- Türk Telekom'un açtığı GSM1800altyapı ihalesi, Türkiye'nin önde gelen dev holdinglerimn yanşma sahne oluyor. GSM 1800'ünaltyapı ihalesine teklif veren Simko ile Doğan Holding, pazarlama ve satış hizmetlerini üstlenmek amacıyla ortaklık oluşturmak ûzere ön mutabakata vardı. Sonuçlanması an meselesi olan ve yaklaşık 2 milyar dolar büyûklüğe sahip olan ihaleye Netaş- Koç Grubu, Alcatel- Sabancı-Doğuş Grubu, Ericsson ve Nokia teklif vermişlerdi. finsatlap dünyasma bilet • Ekonomi Servisi - New York Borsası Başkan Yardımcısı Georges Ugeux, geleneksel ticaretin ortadan kalkacağını ve gelecekte sadecc elektronik ticaretin kalacagını söyledi. TÜSİAD tarafından düzenlenen "Fırsatlar Dünyasına Son Bilet" panelinde konuşan Ugeux, girişimcilerin bir an önce internet dünyasına girmesi gerektiğini belirtti. Ugeux, Tûrkiye'de teknolojiye yatınm yapümasının önemine dikkat çekerek "Her köye ve her okula bügisayar girmeli" dedi. 1 Sümer Holcfing rahatiasm'işçisi IİZMİR(AA)-Devlet Bakanı Yüksel Yalova, Sûmer Holding'e ait gayrimenkulleri eğitime hizmet için tahsis ederken hiçbir siyasi yaklaşımı ohnadığını söyledi. Yalova, îzmir Ticaret Odası'nda (İZTO) düzenlediği toplantıda, İZTO Eğitim ve Sağlık Vakfı'nın kuracağı Izmir Ekonomi Üniversitesi'ne tahsis edilecek Sûmer Holding'e ait tzmir Basma Sanayii'nde çahşanlann durumuna ilişkin rasyonel değerlendirmeler içinde olduklarını açıklayarak "Biz üısan kumaşını tercih ettik" dedi. KOBİ;iene ABvizyonu • ANKARA(AA)- Sanayi ve Ticaret Bakanı Ahmet Kenan Tannkulu, Avrupa Birliği'nden sağlanacak 230 milyon Euro bütçeli bir programla KOBl'lere rekabet edebilme becerisi kazandınlacağını kaydetti. 2001 yılında ekim alanlannın, geçen yıla oranla yüzde 30 daraltılacağı bildirildi Tütünde öliiııı femıaııı• Yabancı sigaralann Türkiye'de üretimine izin verilmesi ve tütün ekim alanlannın giderek daraltılması, 4 milyona yakın insanın geçim kaynağı olan Şark tipi tütünün sonunu getirdi. Üretici, tepkisini hükümeti protesto ederek dile getirdi. SADULLAHUSUMİ Yabancı sigaralann Türkiye'de üretimine izin verilmesi ve tütün ekim alanlannın giderek daraltılması, 4 milyona yakın insanın geçim kaynağı olan Şark tipi tütünün sonunu getirdi. Geçmiş yıllarda yıllık 250, hatta 300 milyon kiloya yaklaşan tütün ûretimi, Amerikan, Ingiliz ve Fransız sigaralannın satışı arttıkça geriledi ve yerli tütün üretimi 189 milyon kiloya kadar düşürüldü. Ancak asıl facianm 2001 yılında yaşanması bekleniyor. !*-' Zira hükümet, yerli tütün üretiminin 150 milyon kiloya kadar düşürülmesini istiyor. Hazine Müsteşarhğı ise genel üretimin 100 milyon kiloya 'Kota' adı verilen üretim kısıtlamasL, milyonlarca insanımızın işsiz kalması anlamına da geliyor. düşürübnesi için ısrarlannı sürdürüyor. Halk arasında 'kota' adı venlen üretim kısıtlamalannın sürdürülmesi, milyonlarca insanımızuj işsiz güçsüz ve aç kalması; iç göçte patlama yaşanması anlamına da geliyor. Ege Bölgesi'ndç 2000 yüında 115 milyon kilo olan tütün rekoltesinin 2001 yılında 95 milyon kiloya düşürülmesi hemen hemen kesinleşti. Güneydoğu bölgesinde durumun daha da kötü olduğu 2000 yılında 12 milyon 500 bin kilo tütün üreten bölgenin önümüzdeki yıl 8 milyon kiloyu geçemeyeceği beliîtiliyor. Verilen bilgiye göre 2002 yılından itibaren Güneydoğu'da tütün ekimi yan yanya azaltılacak. Oç veya dört yıl içinde de sıfirlanacak. Şekerpancanna 'CargilV darbesi BURSA (Cumhuriyet) - Karacabey Zı- raat Odası Başkanı Nuri Karaca, ABD'li Cargill firmasmın kaçak fabnkasında ürettiği tatlandıncıya pazar yaratabilmek için şekerpancan ekimine kota getirilmek istendiğini öne sürdü. Karaca, "Cargill, yargı kararlanna ve ûreticinin tepkisine karşm tatlandıncı üreöneye başladı. Bu kuruluşa dünyada hiçbir ülke izin vermedLBugünCargill'in yûzde 10'luk bir pazar payı var. lleride bu pay yüzde 30'lara çıkacak. Acaba Car- gül'e pazar yaratmak amaayla mı kota konusunda bu kadar ısrar edüıyor diye dûşüıunemek mûmkfin değfl" diye ko- nuştu. Bursa Ziraat Odalan îl Koordinasyon Kurulu toplantısında görüşlerini açıkla- yan Karaca, Türkiye'de 6 milyon kişinin şekerpancan tanmından ekmek yediğine dikkat çekti. Ûreticinin ürününü teslün etmesine karşın fıyatının açıklanmadığı- nı da savunan Karaca, "Cottarelli fiyatı tespit edecekmiş. böyle şey olur mu? Tfir- luye'nin bağunsıznğını yok ediyorlar. Bu üikede 6 milyon kişi 13 milyon ton şeker- pancan ekerek geçimini sağhyor. Şimdi ABD'li Cargill'e pazar açmakiçin bu üre- tim 8 milyon tona çekümek isteniyor. Ola- cakişmi?"dedi. 2001 yılında tütün ekim alanlannın geçen yıla oranla yüzde 30 civarında daraltılacağının duyulması, gerilimi yükseltti. Adıyaman'da köy muhtarlan ve ziraat odası temsilcileri, yapüan ilk toplantıda, önümüzdeki yıl Güneydoğu bölgesindeki tütün üretiminin 12 milyon kilodan 8 milyon kiloya düşürüleceği açıklandığı anda, toplantıyı izlemek için kente gelen milletvekillerini, TEKEL yetkililerini ve hükümeti protesto ettiler. Besni Ziraat Odası Başkanı tsmail Sümer de kota ile ilgili şunlan söyledi: "Adryaman'da 110 bin «De, Besni'de de 40 bin aile geçimini tütünden sağbyor. Eğer ekim alanlan daralührsa 400 bin kişi işsiz kalacakür. Hûkümetler karar ahrken ülkenin içinde buhınduğu koşullan dikkate atanabdır.7 ' Ege'de de durum farksız Tütün üretimine kısıtlama getirmek Ege Bölgesi'nde de sert tepkilere yol açtı. Türkiye Ziraat Odalan Birliği Yönetim Kurulu Üyesi ve Manisa Ziraat Odası Başkanı Nuri Sorman'a göre tütünde kota uygulamasuun asıl nedeni, Amerikan sigara ve tütünlerinin pazannı '- genişletmek. Tütün Platformu Başkanı ve eski TEKEL Genel Müdürlerinden Orhan Özet de. görüşlerini, "Bugünkü hûkûmetin izlediği pothıkalar Türk tûtûnûnün sonunu getirecek ve piyasalar tamamen Amerikahlara, tngüidere kalacakür. Bu görüşlerimizi 15 yddan beri söylüyoruz, ama kimsekre kabul ettiremedik" diye dile getirdi. Uzun bir süredir IMF reçetesi kapsamında uygulanan kemer sıkma politikası sabırlan taşırdı Arjantin ludkı 'artık yeter' dedi GüneyKore'de işçiler birieşti y * xs x yûii Işçı konfederasyo- nu, kitlesel işten çıkarmalara yol acacağmı bekledikleri hükümetin ekonomik reform programını protesto için işbirliği karan aldüar. 2 iş- çi sendikası konfederasyonu 5 Arahk'ta uyarı grevine gidecekleri ve so- nuç alamamalan durumunda da genel greve gidebilecekleri duyuru- sunda bulundular. Kore Elektrik şirketinin 25 bine yakın işçisinin de pazar günü bir yürüyüş düzenleyerek hükümeti uyaracağı bildirildl BUENOS AIRES (AA) - Peronizm, dik- tatörlük rejimlerinden liberalizasyona, ani ve hızlı dışa açılmaya, hiper-enflasyondan sıkı para politikasına sürüklenen Latin Ame- rika ülkesi Arjantin'de, kemerlerin yine sı- kılmak istenmesi sorun yarattı. Ocretler genel düzeyinin zaten düşük, ver- gilerin yüksek seyrettiği, resmi kayıtlara gö- re işsizlik oranının yüzde 15.4'e firladığı Ar- jantin'de, Devlet Başkanı Fer- nando de La Rua'nın, halk- tan daha fazla fedakârlık talep etmesi sabırlan taşınnca, on- binlerce çalışan genel greve gitti. Devlet Başkanlığı Sarayı önünde gösteri yapan grevci- ler, "Ya Vatan Ya EVfF" yazı- h dev pankartlar asıp Arjan- tin'm milli marşını söyledi. Yüzlerce grevci işçi, başkent Buenos Aires merkezine gi- den yollan tıkadı. Bir yolsuzluk skandalının, daha geçenlerde patlak verdi- ği üikede, halk tarafindan sevilen devlet baş- kanı yardımcısı istifa etti, sosyal huzursuz- luk tırmandı. Ariantinli işçilerin kemer sık- ma tedbirlerini protesto amacıyla başlatnk- lan 36 saat süreli genel grev, ulaştırma. tica- ret ve diğer temel hızmetleri aksattı. Genel grevin ilk günü perşembe günü önemli bir olaya sebebiyet vermeden atlatıl- dı, ancak, ülkenin en büyük sendikalan bu- gün işi bırakma eylemine katılınca, Arjan- tin'de hayatm adeta duracağından korkuldu. • Devlet Başkanı Femando de La Rua'nın, halktan daha fazla fedakârlık talep etmesi sabırlan taşınnca, on binlerce çalışan genel greve gitti. Genel greve, ulaşım sektörü çalışanlannın yanı sıra, taksi şoforleri de katıldı, bugün sağlık, enerji ve bankacılık sektörlerindeki çlışanlann da işi bırakma eylemine kaüh- mıyla grevdeki çahşanlann sayısının yüz binlere varması bekleniyor. Devlet Başkanı De La Rua'nın, 10 gün kadar önce Arjantin televizyonundan "kamu harcamalannm beş yıl süreyle dondurulaca- ğı, emekMk sisteminin yeni- den düzenleneceği ve emekü- lik yaşımn yükseltiJecegini" bildirmesi üzerine, sendika- lar genel grev çağısında bu- lunmuştu. De La Rua, Arjan- tin ekonomisindeki durgun- luk nedeniyle, daha önceki kemer sıkma paketlerine ek olarak yeni fedakârhklann gerektiğini duyurmuştu. Kemer sıkma önlemleri Daha önceki kemer sıkma tedbirleriyle, vergi oranlan yükseltihniş, kamu çalışan- lannın ücret ve maaşlan kısümış, esnek ol- mayan çalışma hayatına dair yasalarda refor- ma gidihnişti. Uluslararası kreditörler, ağu- dış borç yü- kü altındaki Arjantin ekonomisinin düze çı- kanhnası için verecekleri milyarlarca dolar- lık yeni krediler karşılığında, kemer sıkma tedbirleri istiyor. Arjantin ekonomisi geçen yıl yüzde 3 kü- çülmüştü, bu yılki büyüme hızımn yüzde 1 'in altına inmesi bekleniyor. Balkanlar'da ticareti vize engelliyorEkonomi Servisi - ABC Baş- kanı ve TOBB Yönetim Kurulu Başkanı FuatMiras, vize uygu- lamasının ticareti engellediğini belirterek "Devlet bizcvergi öde- rliğimİ7 için plaketvereceğine vi- zeji kaldırsın yeter" dedi. Balkan Odalar Birliği (ABC) 2000 yıh 2. Genel Kurulu, bir- ük üyesi Atina, Belgrad, Bük- reş, Usküp, Sofya ve Tiran'da faaliyet gösteren oda başkan- lan, temsilcileri ve gözlemci- lerden oluşan yaklaşık 40 kişi- nin katıhmıyla îstanbul'da baş- ladı. Genel kurulun ardından konuşan Fuat Miras, vize ko- nusunda Dış llişkiler Bakanh- ğı'na sürekli başvuruda bulun- duklannı belirterek gerçekleş- meyen sözlerin dış ticareti en- gellediğini söyledi. Toplantıya vize verilmediği için katılama- yan Kıbns'ın, genel kurul ka- ranyla ABC üye ülkeleri içine ahndığmı kaydeden Miras, "Biz o genel kurulu protesto ederek katümamıştık. Ancak yapüacak bir şey yok. Avru- pa'nm önde gelen uluslan böy- le istiyor" diye konuştu. Miras, aynca Avrupa Birliği'nin siya- si başansının bölgeyi de içere- Ukrayna Türkiye'yiyatırıma çağırdı Ekonomi Servisi - Türk-Ukrayna Iş Konse- yi arasında gerçekleşen çalışma yemeğine ka- tılan ükrayna Cumhurbaşkanı Leonid Kucb- ma, her iki ülkenin menfaatı için işbirliğinin şart olduğunu söyledi. Konuk Cumhurbaş- kanı iki ülkenin karşılaştığı zorluklan "Düşe kalka büyüyoruz. Ama ghtikçedaha hızlı iler- nyoruz" diye tanımladı. îki ülkenin siyasi ilişkilerinin iş ve yannm sahalanna da taşuıması amacı ile Ukrajna Sanayiciler ve Girişimciler Birliği ile TUSİ- AD arasında bir anlaşma imzalandı. Cum- hurbaşkanı Kuchma iki ülke arasında ilişki- lerin çok iyi olduğunu, yapılacak anlaşmala- nn her iki ülkeninin menfaatına olduğunu be- lirtirken somut işlerin her zaman iyi netice verdiğini sözlerine ekledi. Ukrayna Cumhurbaşkanı Leonid Kuchma, "Türidye'de çok iyi çahşan bir sistem var. Ko- aüsyonun 3 ortağı çokiyi anlaşıyorlar. Ukray- na'da şu ana kadar bu problem çok büyük- tü"dedi. cek bir genişleme girişiminin başanlı olmasına bağlı olduğu- nu söyledi. Miras, "AB, geniş- leme sûrecine bağJadığj kendi iç reformlannı tamamlayarak aday ülkelerinfiyeiikleriaçısm- dan kati ve gerçekçi bir takvim ilan etmebdir'' dedi. ABC Dönem Başkanlığı'nı TOBB Başkanı Fuat Miras'tan devralacak Kıbns Rum Kesimi Ticaret ve Sanayi Odası Başka- nı VassiKsG.Rologis'ın vize ala- madığı için genel kurula kanla- madığı bildirildi. Yunanistan Odalar Bırlığı Başkanı George Kassbnatis de, vize sorununun ikinci kez yaşandıgını, dönem başkanhğı için Lefkoşa Odalar Birliği yetkililerinin kendisini görevlendirdiklerini söyledi. ÎŞÇMNE\l{ENİiNDEN ŞÜKRAN SONER Boşa Kürek Çekme BizJer söylediğimizde önyargı ile karşı çıkma, çağ- dışı kalmış sol düşünce ile eleştiri olarak kabul edil- di, uyanlar kulak arkasına atıldı. Borsa yupilerinin sa- tr aralannda olsun itiraflannı duymak ilginç oluyor: Evet dün borsa yupileri, özelleştirmeler, sosyal gü- venlik reformu, vesaire ile ödenen onca tDedelin bo- şa gittiğini, onlann deyimleri ile ekonomik reformlar- la borsada ulaşılan değerlerin uçup gittiğini, son kriz- le başlangıç noktasının altına inildiğini rakamlaria ve- riyoriardı. IMF'nin istediği, dayatbğı ne varsa noktası, virgü- tü ile uygulanmış, ne düşlenen krediler, ne de sıcak para girmişti. Şimdi özelleştirmeler mucizesini(!) biz- den çok daha başanlı gerçekleştirmiş, IMF reçetele- ri ite enflasyonu daha hızlı aşağı çekebilmiş, Türki- ye'ye ömek gösterilen Arjantin'de büyük kriz patla- dıktan sonra, onun paniğt ile, Türkiye'ye sıcak yaban- cı paranın gelebileceği umudu da yok. Söyledikleri- ne göre dikkatler Arjantin krizinin dünyaya ve Türki- ye'ye sıçramamasınayönelmiş. IMF'nin öncelikli so- runu bu krizi yaytlmadan bastırabilmek. Arjantinde işçiler sokaklarda. Krizi atlatabilmek üzere ücretlerin dondurulması, bütçe harcamalannm birkaç yıllığına sabit tutulması, emeklilik yaşımn yük- seltilmesi, sosyal güvenliğinreformadı altında kaza- nılmış haklardan budanması, yeni özelleştirmeler.. sil baştan, yeniden gündemde. Işin karamizah yanı, Türkiye'ye başanlı IMF reçe- tesi uygulamalan, gerek enflasyonu aşağı çekme, özelleştirmeler hızı, gerekse borsa gelişmeleri ile ör- nek gösterilen Arjantin'in bugün içinde bulunduğu kriz nedeni ile Türkiye için çok ciddi bir tehdit oluş- turması. En çokTürkiye'deki verilerdüzgün giderken, Arjantin paniği yüzünden Türkiye'ye yabancı para- nın gelmemesinden, daha da kötüsü son krize, aynı kaynaklı olabilecek panikle çok fazla yabancı para- nm borsadan çekilip dövize yönelmesinin yol açmış olmasından hayrflanılıyor. Işin en trajik komik boyutu, Arjantin'de, Türki- ye'de..daha önceki ödenen bedeller uçup gitmiş- ken, gündemimızdekı çözümlerin bütçede küçülme, yatınmlann durması, en yaşamsal alanlarda çarklan döndürecek harcamalardan bile kaçınılması, yeni özelleştirmelere bel bağlanması, yine emekçinin sır- bna yüklenen vergilerin gelmesi, ücretlerin dondurul- ması, daha doğrusu gerçek değerler olarak aşağı çekilmesi, yoksullaştırmaya, haksız kaynak aktan- mına bel bağlanması.. oluyor. Sadece Arjantin'de mi, bizde de emekçilersokak- larda. Medyanın gündemine hak ettikleri ölçülerie gi- remedikleri için öfkenin, "yeterartık" demenin boyut- lan tam anlaşılamıyor. Aynca da başta sendikal ör- gütlülük küresel saldın artı 12 Eylül ile darmadağın edildiğinden tepkiler kitlesel eylemlere çok sık dönü- şemiyor. Yine de her gün birkaç ayn gündemli birkaç ilimiz- de gerçekleşen eylemler yaşanıyor. Kitlesel eylem- lerde kamu çalışanlan yine başı çekiyor. Tekel işçile- ri tekel fabrikalannı hedef alan, şimdilik yemekhane- leri ile başlatlan protesto eylemlerini bir gün bir fab- rikada, bir başka gün bir başkasında sürdürüyorlar. Yatağan'da medyamızın sadece çevre boyutu ile ilgilendiği büyük protesto eylemlerinin asıl odağında işçiler ve özelleştirmeler var. Hükümet31 Aralık'aka- darYatağan-Yeniköy-Kemerköy termik santrallan ile bu santrallara kömür veren Yeniköy, Güney Ege lin- yit işletmelerini yabancı ortaklıklı işletmeye vermeye hazırianıyor. Alıcı şirketin ödeme yapmakta nazlan- ması ile bağlıntılı geciken bu büyük özelleştirme bin- lerie maden ve enerji işçisini kapsıyor. Türkiye Ma- den-lş ve Petrol-iş sendikalan, ağırlıklı Yatağan şu- beleri, çevrecilerie birlikte gerçekleştirdikleri eylem- lerde işte bu olayı durdurmanın savaşımını veriyor- lar. Işletmelerin yeni sahipterinin görevlileri işletme- lere sokulmuyor, Ankara'ya giden heyetler dönen do- laplan gözleri kararmış siyasetçilere anlatmaya ça- balıyorlar. 199O'lı yıllardan bu yana hiç yatınm yapılmadığı halde TKİ'nin en kâriı işletmelerinin, termik santral ile birlikte eşantiyon gibi özel işletmeye devredilmesi- nin sorgulamasını gündeme getiriyoriar. Duyan, aldı- ran mı var? Tabii sesini duyuramayanlann, çaresizli- ğin öfkesi kabardıkça kabanyor. Biz öfkenin boyutlannı, yaşanan güven bunalımı- m aslında en derin bireysel olaylarda gözlemleyebi- liyoruz. özellikle magazine dönüşmüş televizyon ha- berierindeki şiddetten yakınıp duruyoruz. Yargılama sonunda adaletin, hakkın yerini bulaca- ğına inanmayanlann, hele de gündeme gelen afla içine düştükleri çaresizlikte, adliye koridoriannda in- faz yapmaya kalkışmalannı, durmadan kavga çıka- np dövüşmelerini, birbirierini vurmaya çalışmalannı ekranlardaki şiddet sahnelerinden korkarak, olup bi- tenlere yabancılaşarak izliyoruz. Yine de bu örgütsüz, kaynayan öfke bir biçimde ortak cfilleniyor, kitleselleşiyor. Hükümet banka hor- tumlayanlan af kapsamına almaktan vazgeçmek zo- runda kalryor. Toplumsal öfke öylesine güçlü ki gö- rüşün siyasi sahipleri.'ben değildim" diye günah çı- karmak, saklanmak zorunda kalıyorlar. Şu komedi- ye bakın ki affı çıkaracak olanlar, milletvekılleri, ba- kanlar, parti başkanlan, "Biz aftan yana değiliz, ker- hen çıkarmak zorunda kalacağız" açıklamalannda birbirleriyle yanşıyorlar. Toplumsal refleks boşa kürek çekmeye isyan ediyor.. Sabit ücrete 'zanı' makyajı ANKARA(AA)- Da- nıştay'ın elekttikte "güç beddi1 ' adı altında ahnan sabit ücret uygulaması- na ilişkin yürütmenin durdurulması karannın ardmdan, TEDAŞ'ın, umut bağladığı gelirkalemlerin- den birinden mahnım kalaca- ğı, bunun da fi- nansman açığuu arttıracağı bildi- rildi. Enerji ve Tabii Kay- naklar Bakanlığı yetkili- lerine göre, yürütmeyi durdurma karannayapı- lacak itirazdan sonuç alınamazsa ya yasal dü- zenleme yoluna gidile- cek ya da bu kalemde oluşacak 200 trilyon li- rahk açığı karşılamaya dönük elektriğe zam ya- pılacak. Sabit ücret uy- gulaması, TEDAŞ'ın, enflasyonla mücadele programı çerçevesinde ve IMF talepleri doğrultusunda ihtiyacı olan zammı yeterince yapamadığı or- tamda, bozulan mali yapısını dü- zeltmek amacıy- la getirilmişti. Elektrik abonelerin- den güç bedeli adı altın- da ücret alınmasının yü- rütmesini durduran Da- nıştay 10. Dairesi, esasa ilişkin karannı daha sonra verecek.