Katalog

1 7 KASIM 2000 CUMA • • • • CUMHURİYET SAYFA HABERLERIN DEVAMI TURKIYE Istanbul Edime Kocaelı Canakkale Izmir Manısa Aydın Denızli pe PB B PB A A A B 19 19 20 18 20 20 23 21 Sinop PB 15 Adana Samsun PB 15 Mersin Trabzon PB 15 Dıyarbakır A Giresun PB 15 Şanlıurfa Ankara B 15 Mardın Eskişehır B 14 Sıirt Konya B 14 Hakkân Sıvas B 15 Van B 11 Zonguldak B 15 Antalya A 24 Kars Karadenız ıle Mar- mara'nın kuzeyı par- çalı bulutlu, dığer Oslo yerier az bulutlu ve Helsinki DIS MERKEZLER açık geçecek. Mar- S t o c k h o | m B " mara ıle yurdun ıç ve j—-r-r y - dogu kesımlerınde L o n a r a T _6 7 ss gorulecek. Hava Amsterdam Y 7 sıcaklığı bıraz azala- Bruksel Y 8 cak. Rüzgâr guney Paris Y 8 ve dogu yonlerden Bonn B 8 hafif olarak esecek. Münih PB 9 Zürih Berlin Budapeşte Madrid Viyana Betgrad Sofya Roma Atina B Y B Y PB B B B 9 16 11 14 20 19 20 21 Moskova Aşkabat Astana Taşkent Bakû Bişkek Ttflis Kahire K PB B Y B Y B A 6 12 0 9 12 7 13 25 7 Şam PB 21 Parçalıbulutlu k Ç<* bulutlu ı Yağmurtu Kartı Sutukar >GöK gûrültulu m m GUNCELcÜNEYT ARCAYÜREK • Baştarafi 1. Sayfada Bir bakıma Avrupalıyı saran korku, artan nüfusu ile Türkiye'nin başına bela bir ülkeye dönüşmesi olasıhğı değil mi? Batı'nın zaten bildiği bu gerçeği ikide bir övüne- rek anımsatmanın ne yaran var ki.. Atatürk, cumhuriyeti kurduktan sonra Avru- pa'nın bilinçaltına kaydırdığı sorunlar yavaş yavaş su üzerine çıktı. AB kararlı. Türkiye ise; AB önünde sonucunu kestirmekte zoriuk çektiğimiz çıkışlar, girişimler ya- pryor. Omeğin; bir yıl gibi kısa sürede Kıbns sorununu çözmemizi dayatan KOB'a Başbakan Ecevit'in tepkisi. Ecevit, AB ülkeleri başbakanlanna yazdığı mek- tubun son cümlesinde KOB'dan Kıbnskoşulunun kaldınlmasını" istedi. Bu koşulu KOB'dan kaldırmaya yetkili organ önümüzdeki günlerde toplanması beklenen AB Dı- şişleri Bakanlar Konseyi. Ya sıraladığı mantıksal gerekçelere karşın Baş- bakan Ecevit'in -bir çeşit dayatmaya benzeyen- is- temini AB Bakanlar Konseyi uygun görmez, Kıb- ns koşulunun KOB'da yer almasında direnirse... Hükümet ne yapacak, Türkiye nasıl bir politika izleyecek? Örneğin, karar değiştirilinceye kadar AB ile iliş- kileri dondurabilecek mi? Başbakan Ecevit; yaptınm gücü olmadığı için Avrupa Partamentosu'nda Errrteni soykınmının ra- pora eklenmesini "hiçbiryönüyte ciddiye " almıyor. Ne çare; AP karannı "ciddiye" almayan Başba- kan, aynı konusmada Kıbnsla ilgili karan, "AB-Tür- kiye ilişkilerini sarsacak nitelikte" görüyor. Üstelik; AP'nin benimsediği rapor, KOB'da ya- zılı temel öğeleri daha açık ıfadelerle yineiiyor. AP'de Ermeni soykjnmı rapora alındığı gibi, Kürt kökenli Türkiye vatandaşlan "azınlık" diye nitele- niyor. Ada'daki Türk askeri gücü "işgalci" olarak tanım- lanıyor. Türkiye, "Kıbns, Türk ve Rumlann sorunudur, Batı kanşmasın" dedikçe ya AB'den ya da Avru- pa Parlamentosu'ndan tam tersi önerilerin, baskı- lann ardı arkası kesilmiyor. Türkiye yol ağzında Duyarlı olduğumuz konularda ulusal politikalara karşı dış baskılar yoğunlaşıyor. Yaşamsal konularda ay sonunda toplanacak olan MGK'nin, örneğin Kürtçe TV, radyo, dil eğitı- mi konusunda karannı, Kıbrıs sorununda kararlılı- ğını saptayıp açıklaması bekleniyor. Mesut Yılmaz, Kürtçe TV yayınlanna olanak sağ- lamamızı zorunlu görürken; AB'yi memnun edecek çözüm arayışında. örneğin özel Kürtçe TV'leri ya- saklayan, ancak devlet elinde olan TRT'de belirli zaman ve sürelerde Kürtçe yayının öncülüğünü yapıyor. Yılmaz'ın AB'nin ağzını kapatmak için bulduğu bu yolu; içimizdeki Kürtçülerle, dışımızdaki Kürt organlan, hatta ötedenberi Kürtlere azınlık haklan verilmesini isteyen kimi AB ülkeleri acaba benim- seyecekler mi? Madem ki Kürtçe yayına izin veriliyor, "özel kimi Kürt TV'lerine" yurtiçinde çalışma olanağı isteme- yeceklerini işleyen bir güvence var mı elimizde? Deneyimlerle saptanan bir başka gerçek; TRT kanalıyla yapılacak "devlet denetimindeki resmi Kürtçe yayınlara" kuşkunuz olmasın, izinsiz özel TVIer yeğlenecek! Kısacası; bir iki saatle kısıtlı TRT'nin Kürtçe TV yayınlannın amaca uygun sonuç vermeyecegi bu- günden belli. Ha.. bir de anayasada "değiştirilemeyecek mad- deler" arasında yer alan 3. madde şöyle diyor: "Türkiye Devleü, ülkesi ve milletıyle bölünmez bir bütündûr. Dili Türkçedir." Ya Kürtçe yayın? Mesut Yılmaz'a göre TRT Ya- sası değiştirilip Ingilizce ve Fransızca gibi, Kürtçe de -güldürmeyin insanı- "evrensel bir dil" kabul edilerek.. Ulusal yayınlar arasında yer aJmalı! Kırk bir kerre maşallah! ?:-• • AB yolunda Kürtçe eğitim tartışması YUSUFZtYAAY Avrupa Birliği (AB) Katıüm Ortaklığı Belge- si'nin, Türkiye'nin tûm yurttaşlannın ana dille- rinde eğitimini de kapsa- yan kültürel çoğulculuğu gûvence altına alması koşulu, Kürtçe öğretimi- nin ulus devlete tehdit olup olmayacağı tartış- masını başlattı. Eğitimle ilgili çeşitli kesimlerin, anadilde eği- tim ve özellikle Kürtçe eğitim konusundaki gö- rüşleri şöyle: Alaaddin Dinçer (Eği- tim-Sen Genel Baskanı): "Anadflde eğitim verilme- sa, ulus devlete tehdit ol- maz. Anayasamn başlan- gıcında belirtilen ulusal bötünlüğûn bozuhnasm- dan yana değiliz. Ancak Kürt kökenli vatandaşla- nn çocuklannın öğrenme ve algılamasını kolaylaşu- ncaktir. Türkçe resmi dil otarak öğretiUrken Kürt- çe de okullarda öğretfle- büir. Almanya'daki okul- larda Türk öğrencilere hem Alman hem Türköğ- retmenler ders veriyor. Seçmeli dersin ötesinde, tümöyle anadilde eğitim veren okullar da olmah." Şuayip Özcan (Türk Eğitim-Sen Genel Baş- kanı): "Türkiye'nin res- mi diliTürkçedir. Kürtçe eğitim milli bütünlüğü tehdit eder. Kürtler bir azınhk değildir. Türki- ye'nin üst kimliği devam etmelidir. AB'nin Türld- ye'ye dayattığı lastaslar, Türkiye'nin bütünlüğü- ne tehdit oluşturuyor. Kendileri için uygun gör- medikleri koşullan bize dayatmak istiyoriar." Prof. Dr. Burhan Şena- talar (TÜSES Başkanı): "Türkiye'nin, resmi düı Türkçeyi değiştirmesi söz konusu olamaz. Okullar- daki resmi eğitim dili Türkçenin değiştirilmesi düşünülemez. Ama Kürtçe ve diğer diller, okullarda seçimlik ders olabilir ya da dershane- lerde kurs şeklinde öğre- tilebilir. Türkiye bu ne- denle bölünmez.'" 5 tıılyoıılıık yandaş yardınu I Baştarafi 1. Sayfada yardımmda kesinlikle aynm var. Ben belediye mecKs üyesi olarak nasd değerlendirme yapükian ko- nusunda bilgi sahibi değüim. Bfl- gj verilmiyor" dedı. Istanbul Büyükşehir Belediyesi CHP Grup Başkanvekilı Yüksel Kıhnç ise Tayyip Erdoğan döne- minde şeriatçı örgüdere destek ve- rildiğini öne sürerek "Geçmiş dö- nemde yardımlardan gayri resmi kesintfleryapdnuş; bu kesintiler ne- reye gitti, bu acıklansm" dıye ko- nuştu. Eğitim yardımlannuı ihti- yacı olanlara mı, yoksa yandaşla- ra mı dağıtıldığımn CHP olarak ta- kipçisi olacaklannı vurgulayan Kı- lınç, "Başvuru komisyonlannın kimlerden ohıştuğunun ve değer- lendirmenin nasılyapddığmın açık- lanması gerekiyor. Değeıiendirme- nin nasıl yapılacağuun açıklanma- mas soru işarederi yaratiyor" de- dı. İlgili çevreler, belediyenın büt- çesinden öğrencilere verilmesi ön- görülen bu denli yüksek miktar için, belediye meclisinde grubu bulunan partilerden oluşturulacak bir komisyonun burs verilecek öğ- rencilen belirlemesinin daha ger- çekçi olacağını, aksi halde adalet- lı bir seçim yapılamayacağına dik- kat çektiler. Betediyenin açıklaması Büyükşehir Beledıyesf nce ya- pılan açıklamada, 7 ay süresınce, 24 bın lisans öğrencisine aylık 25 milyon lira, bin yüksek lisans ve doktora öğrencisıne ise aylık 50 milyon lira ödeneceği belirtildi. Eğitim yardımının, bu yıl 10 bin şehit çocuğu, yetim, öksüz, afet-' zede ilköğretim ve lise öğrencisi- ne de bir defada 50'şer milyon li- ra tutannda ödeneceği kaydedildi. Açıklamada, burs yardnrıı için 6 Kasım'da başlayan başvurulann bugün sona ereceği belirtilirken yetkililer, burs başvurulannın Eği- tim Yardım Komisyonu'nca belir- lenen ölçütler doğrultusunda, bil- gisayar ortamında değerlendınldi- ğını savundular. Sonuçlann aralık ayında açıklanacağı belirtildi. Aslıtürk yurgunu I Baştarafi 1. Sayfada BaşkanlığTna teslim edildi. Maliyecilerin, "Türkiye'nin en büyük nayion fatura vurgu- nu" olarak nitelendırdıklen olayla ilgili olarak hazırlanan raporda, Barbaros Holding ve Orhan Ashtürk'ün nayion fatu- ra organızasyonunda 91 şirketin görev aldığı belirtılıyor. Rapor- da yan şirketlerle birlikte bu sa- yının 200 dolaymda olduğu ifa- de ediliyor. Rapora göre Aslıtürk, nayion fatura ticaretinin büyük bölü- münü Barbaros Holding bünye- sinde sadece bu iş için kurulan nayion şirketler kanalıyla ger- çekleştirdi. Nayion fatura işle- mınin makine aksamı, taşıma, muhasebe ve diğer unsurlan için ayn ayn örgütlenmelere gi- dildi ve bu birimler birbirleriy- le koordineli çalıştı. Bu grup ka- nalıyla 250 dolayında firmaya ihracat ve diğer işlemler için nayion fatura kullandınldı. Ra- porda, söz konusu faturalann bir bölümünün de Nergis Gru- bu ile Murat Demirel'e ait şir- ketler tarafından kullanıldığına dikkat çekıldi. Hesap uzmanlannın raporuna göre, Orhan Ashtürk-Barbaros Holding tarafindan gerçekleşti- rilen nayion fatura ticareti, dev- leti de büyük zararlara uğrattı. Uzmanlann incelemesi sonu- cunda 1.7 milyar dolarlık ihra- catta Ashtürk-Barbaros Hol- ding'e ait nayion faturalar kul- lanıldı. Bir başka ifadeyle bu- günkü kurlarla 1.2 katrilyon li- rayı bulan ihracat karşıhğında, devletten trilyonlarca lira haksız katma değer vergisi iadesi alın- dı. Grubun iç piyasada şirketler arasında dolaştınlan nayion fa- turalannuı toplam tutan ise söz konusu miktann 2 ile 3 katı ola- rak verildi. Böylece Aslıtürk- Barbaros Holding'in kanştığı nayion fatura ticaretinin boyu- tunun, 2.4 ile 3.6 katrilyon lira arasında olduğu hesaplandı. Rapora göre Aslıtürk, nayion fatura organizasyonu ile Ege- bank'uı içinin boşaltılmasına da yarduncı oldu. Aslıtürk, Ege- bank'tan kredi aktanlacak pa- ravan şirketler bulunmasında önemli rol üstlendi. Raporda, Aslıtürk kanalıyla Lalelı pıyasasında "Anahtar teslim ihracat" işleminin ger- çekleştirildiğine de yer verildi. Buna göre bayul ticaretine Or- han Aslıtürk kanalıyla ihracat görüntüsü verildi. Bavul ticare- ti yoluyla ülke dışına çıkanla- cak mallar Aslıtürk'e teslim edildi. Aslıtürk'ün de ihracat görüntüsü ile satışını üstlendiği mallann KDV iadesi de kendi- sine kaldı. Hesap uzmanlannın tespıtlerine göre Aslıtürk'ün nayion faturalanndan yararla- nan ihracatçılar, ihracat kredisi- ni yeterli bulurken, ihracat son- rası ortaya çıkan KDV iadesi- nin tümünü Aslıtürk'e bıraktı. Bu arada bir Maliye yetkilisi, hükümetın Meclıs'te bulunan ek vergi paketiyle 1.9 katrilyon liralık bir gelir hedefledığını be- lirterek "Ashtürk'ün nayion fa- tura ticaretinin mali boyııdan, bir sürii tepkiye göğüs gererek vatandaştan toplanmaya çahşı- lan ek vergiye eşit" dedı. FPyErbakan'a küitlendi ANKARA (Cumhuriyet Bürosu) - FP'nın gündemi af tartışmalanna kılit- lendi. Hükümeüe sürdürülen görüşme- lerde kapatılan RP'nin lideri Necmettm Erbakan'ı 14Ocak'tahapsegirmekten kurtaracak bir af çıkanlmasıyla ilgili olarak olumlu bir noktaya gelindiği, an- cak siyasi yasağı da sona erdirecek bir düzenleme yapıhnası konusunda henüz bir gelişme sağlanamadığı belirtildi. FP Genel Başkanı Recai Kutan, "Geniş kapsamh, kamuoyunu tatmin edecekbir af çıkanlmalT dedı. Mustafa Kamalak, kapatılan bir siyasi partinin devamı olduğu iddia edilen par- ti için yasal işlem yapma süresini 30 gün- le suurlayan bir yasa değişikliği önerisi hazırladı. Kamalak, önensının gerekçesi- nı. "Anayasa Mahkemesi'nce temeOi ka- panlan birpartinin yerine başka birad al- ünda kuruiduğu kküa edilen birparti hak- kmda, hangisüre içinde, nasıl birişlem ya- pdmasıgerektiğini açıkhğa kavuşturmak" olarak açıkladı. Erbakan'ın cezaevıne gırmemesi için çalışan FP'lüer, çıkanla- cak yasada 3 yıl süreyle aynı suçun işlen- memesi durumunda cezanın tüm sonuç- lanyla ortadan kalkmasına ilişkin bir dü- zenlemenın yeralmasuu ıstıyorlar. "Açık Radyo."Görüntünün ardındaki "görüntü"yü sorgulayan zel değil, özgür... Tüm çıkar gruplanndan bağımsız... Ortaklaşa çabamızın ürünü... Gerek kuaıluşu, gerek işleytşi, gerekse yayınlan açtsından demokratik... "Görüntünün ardındaki görüntü'yü yakalayan... Hayatı "birebir" ölçüde yansıtmaya özen gösteren... Aynı zamanda demokratik sivil örgûtler için bir iletişim merkazi iştevi gören... Kûltür ağıritklı... 'Nefes nefese'... Sıradışı ve özgün bir yayın formatına sahip... Müzik, haber ve kişiRk açısından benzersiz bir ses'e sahip... UKjslararası kültür âleminın aynimaz bir parçası... Dünyanın en kalıteli ve heyecan verici mecralanndan btri... m Kâinatın tüm sesierine, renkierifie v& ütıeşimierine açık radyo. G U N D E M MUSTAFA BALBAY • Baştarafi 1. Sayfada lara vermişler. Bu çizgi içinde görevini hakkıyla yapanlann sa- yısı az değil, ama sonuç olarak uzun süre çalanın yanına kâr kaldı. Kamuoyu gidişten umutlu, ancak yine de yıllann getirdiği umut yorgunluğuyla kafa- larda "acaba" sorusu da var. Her şey bir yana, Yahya Murat Demrrel'in, Ege- bank'ı Hüseyin Bayraktar'dan satın alma öykü- sü, hukukfakülteterine konması gereken "hortum- lama hukuku" derslerine konu olacak nitelikte. Ya- zının başlığında vurguladığımız gibi, bankalar ye- minli murakıplan 4.5.1998'de gerçekleştirilen çe- vir-gelsinin, affedersiniz devir-teslimin tüm incelik- lerini ortaya çıkarmışlar. Şişli Cumhuriyet Savcılı- ğı ve Ankara Devlet Güvenlik Mahkemesi Savcılı- ğı kayrtlannda da yer alan raporlann tarihleri şöy- le: 27.4.1999 ve 25.5.1999... Bankalar Yeminli Murakıbı Sinan Çam ve Ser- dar Sûmer ile murakıp yardımcısı Utku Tosun'un hazırladıklan raporlarda, bugün suç olarak nite- lendirilen işlemlerin tümü bir bir ele alınmış. 43 sayfalık birinci raporu ele alalım... Raporda, Egebank'ın satışının hukuksal olmadığı, baştan sona bütün işlemlerin ya gizli ya da yasadışı yol- lan içerdiği belirtiliyor. Rapor doğal olarak bir dizi teknik aynntıyı içeri- yor. Işin satırbaşlan şöyle: - Yahya Murat Demirel, henüz Hüseyin Bayrak- tar'ın elinde bulunan Egebank'tan art arda milyon dolariaria kredi aldı. - Bayraktar da banka olanaklannın büyük bölü- münü kendi şirketlerine aktardı. Egebank'tan kre- di aktardığı şirketler Egebank'a da ortaktı. - Kredilerin tutan 70 milyon dolan aşınca Demi- rel'le Bayraktar masaya oturdu. - Demirel, Egebank'tan kredi almış Bayraktar şirketlerini satın almış göründü. Bunlan satın alın- ca Egebank'ın da sahibi oldu. Bayraktar'ın şirketleri, Tarran Investment, Ballı Trading, Bayforest, Ege Endüstri, BaykurAŞ, Doy- san Yağ, Ballı Metal, Ballı Dtş Ticaret, BBG Pro- perty, Polmasan Poliester, Erk Dış Ticaret de ban- kanın el değiştirmesiyle birlikte Demirel'in oldu. Dünya hortumlama tarihine geçecek bu uygu- lamayla Demirel, Egebank'ı daha satın almadan hortumlamaya başlamış diyebiliriz! Bu ticaretin Anadolu'daki tanımı şudun Al gülüm ver gülüm! Erdemli devirler Yeminli murakıplar, raporiannı yazdıktan sonra yapılan işlemlerin, TCY'nin 508 ve 510. maddesi- ne, Bankalar Yasası'nın da 38, 41, 44 52 ve 56. maddelerine aykın olduğunu vurgulayıp "gereği" için üst makamlara sundular. Sorumlulann da adlannı tek tek sıraladılar Yahya Murat Demirel, Yönetim Kurulu üyesi Ay- doğan Semizer, Genel Müdür Sami Erdem, Ge- nel Müdür Yardımcısı Turan Özel, yönetim kuru- lu üyeleri Jate Oktay, Ali Süha Paya, Raif Zıma- h, Genel Müdür Vekili Ali Ertunç Yalçın. Burada Sami Erdem'e ayn bir paragraf açmak gerekiyor. Bankanın yüzde 10 hissedan görünen, işlerin bağlanmasında önemli rol üstlenen Sami Erdem'e ait Erdem Dış Ticaret'le ayn bir anlaşma yapılıyor ve 18 mityon dolar ödeniyor. Bu şirketin ortaklannın adlan şöyle: Sami Erdem, Birgül Erdem, Bahattin Bahadır Erdem, Sibel Erdem, Zeynep Pınar Erdem. Böylesine erdemli şirketi satın alanlann da an- lamlı bir birlıkteliği var: Yahya Murat Demirel, Neslihan Demirel, Demi- rel Grubu... Yeniden altını çizelim, yukanda sözünü ettiğimiz usulsüzlükJer bundan tam 1.5 yıl önce ortaya çı- kanldı. Kamuoyunun "bir şeyler yapılıyor" diyece- ği bağlamdaki adımlar da iki aydır atılıyor. Türkiye'de hiçbir şey gizli kalmıyor. Bütün sorun şu; izi sürülmüyor! Son operasyonlann yargı aşaması da sağlıklı iş- lerse bu zincir kınlabilir. balbay6cumhuriyetcom.tr Kabinede TRT görusuldu Gelir artışına komisyon ANKARA (Cumhuri- yet Bürosu) - Başbakan Bülent Ecevit ın başkanlı- ğında 12 eksikle toplanan Bakanlar Kurulu, TRT'nin gelirlerini görüştü. Top- lanüda Van ve Hakkâri va- ülerinden, merkezi Şem- dinli olan depremle ilgili bilgi de alındı. Hükümet Sözcüsü Rüştü Kâzıın Yü- celen. Kürtçe radyo ve te- levizyon yayınuun toplan- tıda görüşülmediğini dile getırdı. Bakanlar Kuru- lu'nun ardından Devlet Bakanı Rüştü Kâzım Yü- celen, basma açıklama yapü. Yücelen, Bakanlar Kurulu'nun 50. toplantı- smda öncelikli olarak Hakkâri'nin Şemdinli merkezinde önceki gün meydana gelen depremin sonuçlannın değerlendi- rildiğini söyledi. Yücelen, TRT gelirleri hakkında kendisinin Bakanlar Kuru- lu'na bilgi verdiğini belirt- ti. TRT'nin tarafsızhk ve özerkliğinin gerçekleşti- rilmesi, sürdürülmesi amacıyla kurumun yasal gelir kaynaklannın ger- çekçi bir düzeye çıkanl- ması gerektiğini vurgula- yan Yücelen, çalışma yap- mak üzere komisyon oluş- turulduğunu kaydetti. Yü- celen, Devlet Bakanı Re- cep OnaL Maliye Bakanı Sûmer Oral ve kendisin- den oluşan komisyonun hazırlayacağı önerileri Ba- kanlar Kurulu'na yeniden sunacağını söyledi. Yücelen, Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanı Yaşar Okuyan'ın yabancı işçilerin çalışmaesaslannı düzenleyen yasa taslağı ile ilgili bilgi verdiğini belirt- ti. Yücelen, bir soru üze- rine, afla ilgili çahşmala- nn yürütüldüğünü, çalış- malann bitmesinden son- ra liderlerin karar verece- ğini ve konunun daha son- ra Bakanlar Kunılu'ia ge- leceğini kaydetti.