Katalog

SAYFA CUMHURİYET 16 KASIM 2000 PERŞEMBE 14 i l LJ-I\ kultur@cumhuriyet.com.tr 'SenliBenlV, oyuncu kadrosununperformansiyla ayakta durmayı başaran bir kara komedi HoUywood'un çirkinyüzüCUMHURCANBAZOĞLU Avrupa'da geçen yılın ortasında gösterime giren Hurly-burly, hayli gecikmeyle yann Türkiye'de vizyon buluyor. Hurly Burly'nin Ingilizce karşılığı, aşağı yukan kaos, karışık- lık anlamına geliyor. Bizimkiler ise daha şirin bir isim düşünüp, Anthony Drazon'un üçüncü fllmine (Zabradeah, Imaginary Crimes) Senli Benli adını ya- kıştırmışlar. Film, Hollywo- od'un yine kendi kir- li çamaşırlannı ser- giledıği, tnarjinal ya- şamı, kokaini, erkek kimliğini, altı kah- ramanlı bir grubun portresini çizerek sorguladığı kara ko- medi. Güldüren ka- relerden çok düşün- düren sahneler yo- ğunlukta... Stresi ve çılgın tempoyu kaldırama- yan nevrotik senaristler ve 'casting- ciler' Eddie (Sean Penn) ile Mickey (Kevin Spacey), diğeri rol bulama- yan oyuncu Phil (Chazz Palminteri) Hollywood'un, sinema endüstrisınde- ki acımasız mekanizmasının üç kur- banı. Kokain kullanıyorlar; küçük kızlarla ilişlriye girmek de zevkleri ara- sında. Dengeleri yitik; kendileriyle ve kadınlanyla banşık değiller. Fil- min adında verilen kanşıklık ve ka- os onlann kafalannda... Senll Benli - Huriy- burly/Yönetmen: Anthony Drazan / Senaryo: David Rabe / Görüntü: Gu Chang Wei / Müzik: David Bearvvald, Steve ündsey / Oyuncular. Sean Penn, Kevin Spacey, Robin VVright, Chazz Palminteri, Garry Shandling, Anna Paquin, Meg Ryan / 1998, ABDyapımı/ 120dakika. Üç de kadın kahramanı var Senli Benli'nin; Palminteri'nin 'yaramaz' kadını Bonnie (Meg Ryan), Sean Penn'in sevgilisi Darlene (gerçekya- şamdakansı olan RobinWrightPenn), adam ve sıcak bir duş ile bir kap ye- mek için her şeyini vermeye hazır genç kız (Anna Paquin). . ^ ^ ^ ^ ^ öykütamamen Ed- die (Penn) fıgürünûn etrafında dönüyor ve Penn'in performansı tüm filmi ayakta tu- tuyor. öncelikle bir koka- in filmi Senli Benli; Sean Penn ve arkadaş- lannın sürekli kokain çektikleri ya da dişet- lerine sürüp hayallere daldıklan için değil; yapay enerjisiyle, oto- kontrolü mahveden gü- cüyle, başh başına bir yaşam stili olmasıyla başrolde kokain. David Rabe tarafın- dan 1984'te tiyatro için yazılmış bir ko- mediden beyazperde- ye aktanlmış film, biraz derinine in- celendiğinde bol konuşma nedeniy- le belli bir düzeyi tutturamayan, sın- tan yüzeysel diyaloglan, yapay felse- fesi ve sentetik mesajlanyla seyre- deni pek tatmin edemiyor; ancak oyuncu kadrosunun üstün performan- sıyla Senli Benli ayakta durmayı ba- şanyor. Penn'in on yıl önce tiyatro sahne- sinde de oynadığı konu hiç yeni de- ğil, komedinin tonu da çok tanıdık. Dokuz yaşında Piyano'yla en iyi yardımcı kadın oyuncu Oscar'ı almış Anna Paquin ve Sean Penn fılmin başrollerinde. Açık açık bir senaryo sorunu olun- ca ve de buna tiyatro temposuyla uzun sahneler katılınca yapıtta sinema ta- dını ve dokusunu bulrnak zorlaşıyor... ABD'de iyi gişe hasılatı yakaladıktan sonra yanşmak için geldiği Vene- dik'ten 1998'de en iyi erkek oyuncu (Sean Penn) ödülü çıkardı film ve hep Penn'in başansı gündeme geldi. Ancak başan Penn'le sınırlı değil bizce; özellikle görüntû yönetmeni Gu Cheng Wei'nin (Kızıl Fener, Ju Dou), genellikle iç mekânlarda geçen atmosfere bakışı, yorumu çok çarpı- cı. Aynca Kevin Spacey ile Piyano fil- minde HoUy Hunter'ın kızını oyna- mış ve dokuz yaşında en iyi yardım- cı kadın oyuncu Oscar'ı almış Anna Paquin de (X- Men'de enerjı emen Ro- uge rolünde) çok başanlı... lyı oynanmış. ama sinema sanatı- na çok şeyler katamamış bir film Sen- li Benli. 5. Ankara Uluslararası Tiyatro Festivali 'ne katılan 38 topluluk 50 oyun sergileyecek Başkentin heryerindetiyatrocoşkusu ANKARA (CumhuriyetBürosu)-Top- lumsal Araştırmalar Kültür ve Sanat İçin Vakıf Ankara Şubesf nce düzenlenen "5. Ankara UluslararasıTiyatro FestivaiTne bu yıl özel ve amatör tiyatro toplulukla- nnın yanı sıra Italya, Hollanda, Yunanis- tan, Fransa, Azerbaycan ve Bulgaris- tan'tan gruplar katılacak. 38 topluluğun 50 oyun sergıleyeceği festival bugün baş- layacak. Oyunlar, Yenimahalle Beledi- yesi 50. Yıl Dört Mevsim Sahnesi, Şina- si Sahnesi, Devlet Resim ve Heykel Mü- zesi, Kültür Bakanlığı 75. Yıl Sahnesi, Va- kıf Salonu, Kent-Koop Batıkent Kültür Merkezi, Alman Kültür Merkezi, Anka- ra Sanat Tiyatrosu, Çankaya Belediyesi Çağdaş Sanatlar Merkezi ve Migros Ahş- veriş Merkezi Çisenti Sahnesi'nde izle- nebilecek. Festivalin biletleri, bu sahne- lerin gişelerinin yanı sıra Dost, Arkadaş, Bıhm ve Sanat, D&R, tletişım, lmge, Kelepirki- tabevleri ile Atatürk Bulvan No: 127 10. katta bu- lunan vakfın Ankara Şubesi'nden edinilebilecek. Festival programına göre tiyatrolann sahnele- yecekleri oyunlar şöyle: 16 Kasım: Tiyatro Oyunevi (Ceza Koloni- sı'nde). Tiyatro Çisenti (Frankıe&Johnny), DTCF Tiyatro Bölümü Öğrencüeri (Muhbır). 17 Kasım:Canşenligi Oyuncubn (Ya Sen), Ti- yatro Argos (Benim Adım Kırmızı), TiyatroOyu- nevi (Ceza Kolonisi'nde), ŞehinbşıTiyatrosu (Söz- ler Havada Kaldı). Tiyatro Oyunevi'nin 'Ceza Kokmisi'nde' oyunu bugün ve yann. 18 Kasım: Canşennği Oyunculan (Mavi Kuş), Diyarbakır Büyükşehir Belediyesi Şehir Tiyatro- su (Aladağlı Mıho), Attis Theatre (Zıncıre Vurul- muş Prometheus), L'avagoria (Zannolar Komed- yası). 19 Kasım: Çankaya Belediyesi Şehir Tiyatrosu (Deniz'in Çocuklan), GaIatasaı-wÜniversitesi Ti- yatro Topluluğu (Karmakanşık), Antarya Büyük- şehir Belediyesi Tiyatrosu (Aşk Grevi), Arkadaş- lar Tiyatrosu (Karagöz'ün Rüyası). 20 Kasım: Tiyatro Ozgün Deneme (Bir Kadın Bir Oda Bir Söz), Tüm Yargı-Sen Tiyatro Toplu- luğu (Kadınhk Bizde Kalsın), HadüÇaman ve Yedhepe Oyunculan (KalbınSesi). 21 Kasım: Bizim Tiyatro (Yargı), Ayt- şığmda AgoraGösteriGrubu (Zaman tçin- de Kadın-1 Nippukir), Ozgür Tiyatro(Aş- kın Vatanı Yoktur), Gülüm Pekcan Dans Tiyatrosu (Kapı). 22 Kasım: Binm Tiyatro (Yargı), Bar- tın Bölge Tiyatrosu (tçerdeküer), Kınk- kak Belediyesi Şehir Tiyatrosu (Boyacı). 23 Kasım: Tuncel Kurtiz-Sema (Şeyh Bedreddin Destanı), Tiyatro Kma (Hovar- dalık), Defi Yığmcağı (Uçuş), Comedide Saint (Lucrece Borgia), Çankaya Beledi- yesi Şehir Tiyatrosu (Çizmeden Yukan), BogaziçiGösteri Sanatlan Topluluğu (Ye- ni Bir Hayat tçın). 24 Kasım: Tiyatro Kma (Hovardalık), Ankara Sanat Tiyatrosu (Deniz Diye Bir Delikanlı), Tiyatro Stüdyosu (Lillian), Özd Gösterim Fü Yapun (Müebbet-Muhabbet). 25 Kasım: Anton Strosimirov Dram Tiyatrosu (Rumuz Goncagül), Çe\Te Çocuk Tiyatrosu (Gü- len Adam), TiyatroJiyanoiVü (Ta), Studio Oyun- culan (Gergedanlaşma). 26 Kasım: YeniTiyatro (Yasamak Güzel Şey Be Kardeşim), Bornova Belediyesi Şehir Tiyatrosu (Rol Ofisi), BİLSAK Tiyatro Atöryesi (İyi Hava Kötü Hava), TiyatroMask-Kara (Sen Ben Yok Biz Vanz). Festival boyunca aynca söyleşi, panel, seminer ve sinevizyon gösterileri gerçekleştirilecek. Tuncel Kurtiz'in 'Şeyh Bedreddin Destanı' 23 Kasm'da. 11.StockholmFilmFestlvallndedaha çokbağımsızyönetmenler var [5 Kasım - 2 Aralık 2000 Onur konuğu Lauren Bacall Sermet Çıftcr Kutuphanesi Sergi Salonu GÜRHANUÇKAN 101 YAPI'DAN 41FOTOĞRAF YAPIMTKREDI KÜLTÛR SANAT YAYINCJUK YAPI KREDİ KÜLTÜR MERKEZİ tniklal Caddesı, No. 285 80050 Beyoğlu Bu iCfgl TajH Kntft Vuhvr S«n«t Y«yıncıltk A.$> farahiMİaA Yapı ve Kredı Baokuı A ^ STOCKHOLM - Stockholm'de kasımın ikinci haftasmın sonunda başlayan sinema furyası 19 Kasım'a dek sürecek. Bu yıl 11. kez yapümak- ta olan uluslararası Stockholm Film Festivali'nde 9 gûn içinde 212 film sunulacak. Bu yılm onur ödülü (Stockholm Ömür Boyu Hizmet Ödülü) 76 ya- şmdaki Lauren Bacall'a verilecek. Henüz 19 yaşındayken gizemli ba- kışlan ve derinden gelen boğuk se- siyle ünlenen Bacall, Humprey Bo- gart'la başrollerini paylaştığı film- lerle sinema tarihine geçmişti. Ba- call 1945 'te kendisinden 25 yaş bü- yük olan Bogart'la evlenmiş ve on- dan iki çocuğu ohnuştu. Festivalin yanşma bölümünde yer alacak filmlerden biri Kenneth Lo- nergan'm 'You Can Count Me' ad- lı yapıtı. Bu film aynı zamanda yö- netmenin ilk uzun metrajlı çahşma- sı. Yapımcı şirketle filmin son bö- lümükonusunda anlaşmazlığa düşün- ce bu görev, hem yönetmenin hem de fihn şirketinin güvendiği ünlü yönetmen Martin Scorsese'ye öne- rilmiş. Deneyimli yönetmen bu gö- revi kabul edince ilk kez bir filmde adı, 'yardıma yapıma' olarak geç- miş oluyor. Filmin konusunu, Ame- Lauren Bacall 76 yaşuıda. rika'da küçük bir yerleşim yerinde ço- cuğuyla birlikte yaşayan bir kadını ansızm, uzun süredir görmediği er- kek kardeşinin ziyaret etmesi oluş- turuyor. Koreli yönetmen Kim Ki-Duk'un fikni 'The Isle' da bu festivalin gü- zel sürprizleri arasında. Bir katilin, bahkçıhğın yaygın olduğu bir tatil yerinde saklanması konu ediniknış. Venedik Film Festivali'nde bu fihn- deki bazı kanlı sahneler izleyicile- rin tepkısıne yol açmıştı. EBasMerhfege'nin filmi "Shadow ofthe Vampire', film klasiklerinden 'Nosferatu'nun (başrolü WTDem Da- foe oynamıştı) yeni bir yorumu. Karyn Kusama'nın 'Girlfight'ı ise daha şimdiden "feminist Rocky' admı bile aldı. Çeşitlı film festıval- lerini dolaşmış olan bu filmde La- tin Amerika kökenlı bir kadının boks ringine çıkarak 'önyargdara karşı' dö- vüşmesi işleniyor. 11. Stockholm Film Festivali'nde internet kuşağı da unutulmamış. t www.fîlmfestivalen.se' sayfasında bazı animasyonfilmlenniizlemek ve doğrudan doğruya oy vermek olana- ğı var. Bunlar arasında Fransız ya- pımı 'Caged Birds Can Not Fry' ile Irlanda filmi 'Comm-raidon the Po- temldn' dikkat çekıyor. Bu ıkincı filmde 'Potemkin Zırhhsı' adlı kla- sik film bir bilgisayar oyununa dö- nüştüriilmüş. Festivalde belgesel filmler. 'Open Zone' bölümünde film dünyasında fazla sesı duyulmayan ülkelerin film- leri yer alıyor. Yanşma bölümünü kazanan filrne ve onur ödülünü ala- cak olan Lauren Bacall'a ödülleri 19 Kasım'da yapılacak törenle veri- lecek. Tören, Stockholm Belediye Sa- rayı'mn Mavi Salonu'nda yapıla- cak. IŞILDAK VE YELPAZE ATtLLA BtRKİYE 1 Zaman, Özlem midir? \ Soaılar mı önemlidir yanrtlar/yanıtlan mı? "Aşk Üçlemesi"nn ikinci romanı olan 'Soldan Sa- ğa'da Greta Garbo âşığı emekli bürokrat kendi ken- dine sorar: Sorular mı önemlidir, yoksayanıtlar rm? Bir roman anının çok ötesindedir sorusu. Aslın- da kendine birtüriü soramadığıdır: Zamana ilişkin bir soru. Neden bunca yıl Garbo âşığı olarak kal- mıştır? Üstelik bir sinemanın beyazperdesindedir tüm "yaşayabildikleri"... Zaman ile yaşam arasında: okunanlar, yazılan- lar, seyredilenler arasında nasıl bir bağ/ilinti vardır, sizce? "Hatıralann, gayri şuurun ışığında muzlim bir raksı mıydı? Hangi ölüyü çağınyor, hangi zamanı diriltiyordu?" Ahmet Hamdi Tanpınar'ın benzersiz romanı Huzur'un kahramanı Mümtaz, gecenin geç bir vak- tinde, gerçek bir ağabey gibi bildiği/sevdiği, yatak- larda kıvranan amcaoğlu Ihsan için doktorun ka- pısına dayanır. Doktorun odasından içeri girdiğin- de gramofonda "viyolon konserto" çalmaktadır. Yaşamındaki, yaşamdaki huzuru arayan, ama yasamın "felsefi" kaosunu -mu demeli- sürdüre- giden Mümtaz, bambaşka bir ruh durumuna gir- miştir; belki de bu bambaşkalığa zihni çoktan ha- zırdıri Bir yere ilişir ve müziği dinler. Romanın yaza- n/anlatıcısı, onun ruh durumunu yukarıdaki gibi betimlemiştir. Kim bilir, o an Mümtaz, iç ses olarak benzersiz bir şiirin ilk dizelerini söylemektedir: Ne içindeyim zamanın, Ne de büsbütün dışında; Yekpâre, geniş bir ânın Parçalanmaz akışında. Zaman sorunsalı şiirin engin denizinde yüzüyor- sak şayet, bizı geçmişe duyulan bir özleme mi gö- türecektir, hep! 2000 yılının sonbahannı geride bırakmışsak, ey- lülünü, ekimini geride bırakmışsak; sonbahann son dolunayını da gen bırakmışsak, zamanı nasıl tanım- lamamız/tanımamız gerekir? Bir geçişlilik midir? lleriye ve geriye. Yoksa za- man birinin bizi anlamasını istememiz midir? Za- man geçer! Geçer a, yapacak bir şey yok! "Ama biz zamanıyaşıyor muyuz, yoksa onuharcıyormu- yuz?" Benzersiz bir denemeci, felsefe tarihçisi, feyle- sof burcundan olan sevgili hocam Nermi Uygur, Yaşama Felsefesi'nde çok farklı bakarak, zaman için şunları sıralar: "Zaman yelse, insan yaprak. Zaman ırmaksa, insan sal. Zaman atsa, insan ot. Zaman: dokuma tezgâhı; zaman, dokuma ipli- ği; zaman, dokunan kumaş; zaman, dokuyan in- san. Zaman öldünılür, -bir hayvan mı ki? . . • Zaman harcanır, -birmat mı ki? Zaman doldurulur, -bir torba mı ki? Birinsana verilebilecek en değerli armağan, di- lediğince değehendirebileceği zamandır. Zaman mutluluk umudu kadarmutsuzluk olana- ğıda." . Belki de zaman yalnızca yanıtının olup olmama- sına önem vermediğimiz bir sorudur; belki de ay- na ve aynaya bakıştır. Zaman için çok farklı tanım- lar getirebiliriz. Hele de işi "bilim adamlanna" bı- rakırsak. Ama biz, zamana ilişkin tanımamızıAanımlanmı- zı şiirin engin sulannda kalarak yaptık. İlk dörtlü- ğünü yukanda alıntıladığımız Tanpınar'ın "Ne İçin- deyim Zamanın" başlıklı şiiri, şu dörtlükle biter: Kökü bende bir sarmaşık Olmuş dünya sezmekteyim, Mavi, masmavi bir ışık Ortastndayüzmekteyim. ,- .• Zaman mavi midir; Boğaz'ın sulan gibi. Çok da işi kanştırmamak gerekir; belki de zaman yalnız ve yalnızca özlemektir Uzaktaki yakındaki, görülen gö- rülmeyen birini/birilerini, -bir öğrencinizi, ögrenci- lerinizi- özlemektir. Zaman özlemdir belki de... Galata MeylevHıanesi ve Mevtevi müziği • KüMr Servisi - Yapı Kredi Kültür Sanat Yayıncılık'ın düzenlediği " Beyoğlu'nun Müzik Serüveni" başlıklı müzik söyleşılerinin bu haftaki konusu, "Galata Mevlevihanesi ve Mevlevi Müziği". Nezih Uzel'in gerçekleştireceği müzikli söyleşi de dia, video gösterimi, canlı ve banttan sema ayinleri yer alıyor. Araştırmacı, gazeteci ve Istanbul Radyosu sanatçısı Nezih Uzel, Konya'dal956 ve 1979 yıllan arasuıda her yıl düzenlenen Mevlana ihtifallerine katıldı. 1981 yılında ise Istanbul'da Eski Galata Mevlevihanesi çerçevesinde "Istanbul Sema Grubu"nu kurdu. Yirmi beş semazen yetiştiren Nezih Uzel'in tslam kûltürü, medenıyet ve siyasal tarih konusunda çevin-telif yirmi dört yapıtı bulunuyor. Osman Dede'nnı bestelediği 7 ayinden, Segâh ve Rast Peşrevlerinin de örneklendirileceği söyleşi, bugün saat 18.30'da Yapı Kredi Kültür Merkezi, Sermet Çifter Salonu'nda gerçekleştirilecek. Placebo İstanbul'da • Kültür Servisi - Alternatif rock grubu Placebo, 9 Aralık'ta İstanbul'da olacak. Hip Prodüksiyon'un üstlendiği konserde Placebo, Hilton Convention Center'da, yeni albümleri 'Black Music Market'ı tanıtacak Türk dinleyicilere. Belçikalı Brian Molko (vokal/gitar), Isveçli Stefan Osdal (bas gitar/keyboard) ve Ingiliz Stewe Hewitt'den (davul) oluşan grup, yalnızca müzikalite olarak değil aynı zamanda etik olarak da kendi dilini yaratmış ohnası özelliği ile dikkat çekiyor. Her türlü aynmcıhğa karşı net bir tavır alan Placebo, bu özelliği ile son yıllarda ortaya çıkmış gruplann arasuıdan £ , sıynlarak kendine ayncauklı bir yer edindi. Placebo 9 Aralık'ta 'Mor ve ötesi'nin ardından sahneye çıkacak. 16 milyon olarak belirlenen konser biletleri, tüm Vakkorama'lardan, Beyoğlu Muammer Karaca Sok. No:3'te bulunan Switch Club'dan, Kadıköy Akmar Pasajı'nda Zihni Müzik'ten ve Ankara Shades'ten temin edilebiür.