Katalog

1S KASIM 2000 ÇARŞAMBA CUMHURİYET SAYFA EKONOMI / ekonomi@cumhuriyet.com.tr 13 Petrol fiyatları yiikselişte • Ekonomi Servisi - ABE>'de kışın sert geçeceği beklentisi ile Petrol thraç Eden Ülkeler Öıgûtü'nün (OPEC) üretimini artnrmaması, petrol fiyatlannm yükselmesine neden oldu. Artış kaydeden petrol fiyatlannın gelecek yıl ise ucuzlaması bekleniyor. IMF- World Economic Outlook verilerine göre, 1999 yılında yüzde 37.5 artan petrol fiyatlannın bu yıl yüzde 47.5 oranında yükselmesi beklenirken gelecek yıl yüzde 13.3ucuzlayacağı tahmin ediliyor. Uzakdoğu'da • StNGAPUR (AA) - Sin gapur ve Yeni Zelanda'nın başbakanlan, iki ûlke arasındakı ticarette gümrük vergi ve tarifelerini ortadan kaldıncı serbest ticaret anlaşmasına dün törenle imza attı. Ortak açıklamaya göre, hizmetler, yatınm ve kamu kuruluşlannın ihalelerini de kapsayan anlaşmal Ocak2001'de yûrürlüğe girecek. İnşaat maliyeti artn *•• • ANKARA(ANKA)- Inşaat maaliyetleri son bir yıllık dönemde yüzde 40 dolayında artış gösterdi. DlE'den yapılan açıklamaya göre, yılın üçüncü çeyreğinde geçen yılın eş dönemine oranla işçilik mahyetleri yüzde 37.9 artış göstenrken makinede yüzde 42.4, malzemede yüzde 41.4 oranında malıyet artışı yaşandı. Inşaatta dört dönem ortalamalanna göre yıllık artış ise yüzde 48.1 oldu. Tüpk- Rumen işbıpliğl İİZMİT(AA)-Izmit Ticaret Odası (tTO) ile Romanya'nın Prahova Ticaret ve Sanayi Odası (TSO) arasında, tıcaretin geliştirilmesi amacıyla işbirliği anlaşması imzalandı. işbirliği içın Romen heyet iTO'yu ziyaret etti. İTO Başkanı Nihat Gürer, Türk işadamlarının son yıllarda Romanya'da çeşitli yatınmlar yaptığını söyledi. Firma adlan açıklanana kadar salam, sosis ve hamburger tüketilmemesi yönünde uyan yapıldı 6 Et ürünleri tüketmeyin'Ekonomi Servisi - Tanm Bakanı Hüs- nü Yusuf Gökalp, kaçak etin büyük firmalar tarafından geti- rildığıni açıkla- masının ardın- dan gözler rafla- ra ve gıda üreten ış- yerlenne çevrilir- ken sıvıl top- lum örgütleri fırma adlan açıklanana kadar salam, sucuk, sosıs ve hambur- ger tüketil- memesi yö- nünde uyan yaptı. Ta- nm Bakan- lığı yetkili- leri, sözkonu- su büyük fir- malann adlannı açıkla- Cenel kurul ocak ayında mamakta ısrar ederken tüketici örgütle- n, yurttaşlann bilgılenme hakkının en- gellendığini savunarak Bakan Gö- kalp 'ın açıklamalannı "özrii kabaha- tinden beter" biçımınde değerlendirdi. Çoğunlukla büyük firmalar tarafin- dan yurda kaçak ve hastalıklı etin sokul- duğunu açıklayan Gökalp'e bir an ön- ce firma adlannı ilan etmesi çağnsını yapan tüketici örgütleri veteriner he- kimleriyle birlikte basın toplantılan dü- rım Bakanlığı'nı fırma adlannı açıkla- maya ve yurttaşlan "şüphefi" ürünleri tüketmemeye çağıracak. TÜKODER Başkanı Mehmet Sevim, yurttaşlann sağlığının sözkonusu oldu- ğunu belırterek "Bakanın sözleri yeter- siz ve taühsiz açıklamalardır. Ülkeye gj- ren ürünleri kontrol etmek bu ülkeyiyö- netenlerin işidir. Giren ürünlerin Tanm Bakanlığı'nca denetknmesi gerekiyor. Bu yapdmadığı gibi çıkıp büyük firma- anm Bakanlığı yetkilileri, sözkonusu büyük flrmalann adlannı açıklamamakta ısrar ederken tüketici örgütleri, yurttaşlann bilgilenme hakkının engellendiğini savunarak Bakan Gökalp'in açıklamalannı "özrü kabahatinden beter" biçiminde değeriendirdi. zenleyerek "tüketmeme kampanyası" başlatmaya hazırlanıyorlar. Tüketiciyi Koruma Derneği (TÜKODER) 24 Ka- sım'da Avrupa Birliği'nden uzmanlar- la ilaç konusunuda ele alan bir toplantı gerçekleştirerek kampanya baslatmaya hazırlanırken Tüketici Haklan Derneği (THD) bugün veteriner hekimleriyle birlikte gerçekleştireceği toplanüda, Ta- lardan söz ediyorlar. Bakan'm özrü ka- bahatinden beter" dedı. Firmalann kım olduğunun bir an önce açıklanmasının zorunlu olduğunu belirten Sevim, yurt- taşlann bilgilenme hakkının engellen- diğini dıle getirdi. Sevim, özellikle salam, sucuk ve so- siste kimyasal maddeler de kullanıldı- ğını anımsatarak "Bu ürünler bir süre sonra bakteri üretiyor. Son kullanma ta- rihlemle ilgili denetimler de tam olarak yapümıyor. Son geüşmeJerde ise dürüst- çeişini yapan firmalar da zan atbnda bı- rakddı" değerlendirmesini yaptı. Fir- malann çoğunlukla serbest bölgeler üzerinden yurda kaçak et girişi gerçek- leştirdiğinin bihndiğini anlatan Sevim, "tamamen serbestieşen" bu alanlarla il- gili yeniden yasal düzenlemeler yapıl- masının zorunlu olduğunu kaydetti. Se- vim, bakteri üreten ürünlerin insanlann bağırsaklannı deldiğini ve her anlamda önlem alınmasının gerekli olduğunu be- lirtti. THD Başkanı TurhanÇakarda, yurt- taşlan sözkonusu ürünleri tüketmeme- ye çağırarak "Fînnalar açıklansın. Tür- kiye insanı en az getişmiş ulkelerin yurt- taşlan kadar sağukh beslenmeyi hake- dfyor" biçiminde konuştu. Çakar, "Yan- taz şdyle bir handikap var. Kesiktikten sonra bayvan ha^tahgını eti test ederek ha<tahgı ortaya çıkaramazsınız. Bu du- rum pek çok hastahk için geçerü. örne- ğin deli dana hastahğını saptamak için nayvan cannyken üstelik belli koşuüar- da kontrol yapdması gerekiyor" bılgisi- ni verdi. TÜSlAD yönetimi değişiyor • TÜSlAD Başkanı Erkut Yücaoğlu ve Yüksek Istişare Konseyi Başkanı Bülent Eczacıbaşı kurumdaki görevlerinden aynlmak istediklerini açıkladılar. Ekooomi Servisi - Türk Sanayicileri ve Işadamlan Derneği'nin (TÜSlAD) yönetimi, ocak ayında yapılacak genel kurulda değişiyor. TÜSİAD Yüksek Istışare Konseyi (YİK) Başkanlığı'nı ocak ayında bırakacak olan Bülent Eczacıbaşı, Yönetım Kurulu Başkanı Erkut Yücaoğlu'nun da bu görevinden aynlmak istediğini bildirdi. TÜSlAD'ın31. Olağan Genel Kurulu'nda YİK başkanhğını bırakacağını belirterek "Güler Sabancı'nm başkan olması için arzu var. Kendisi çok tecrübelL Süresi gelmiş olmasına rağnien yönetim kurulu başkanı olmak istememişti. Şimdi konsey başkannğına doğal aday" dıye konuştu. Bankalar operasyonuna adı kanşan işadamlan konusunda değerlendirmeler yaptıklannı anlatan Eczacıbaşı, şöyle konuştu: "TÜStAD'ıniş ahlakı ilkelerine aykın bir durum =tespit edilirse o zaman bu işlem yapüacakbr. Bazen konunun yanhş yorumlandığını görüyorum. Bu insan mahkûm olmadı ki neden Haysiyet Drvanı'na verildi gibL NaılKeçılıUeilgüi olay budur. Haysiyet Divanının verdiği bir karar, ihtar. üyeliğine son verme yoktur. Ama Haysiyet Divanı bunu incekinektedir." "nrp kevfint akaıTOaıuaı et i şmüı. ûeretsiz* yot yaraımı v fki hınek laSsği 3İana 6 ay. dört Knek lastisa aiana i \il Aractnız yokfa hangı nedenfe kaiırsa kaLsuı, Lassa Yoî Yardırraru ara\ın, hemenfcsroekıa gdip sta kurtarsn. Türkiye'nin bervtrSde, gündüz, gece... Lassa iannızi tanen alın, getektiğinde Yoi Yanimı'ndan yararlarun. .Manzararan iadtnı çkann.. Brunei 9 deyaşam APEC'e kilitlendi 21 ülkenin temsfldlerinin kanküğı APEC Bakanlar toplannsınuı ardından dün liderler zirvesi başladı. Zirvenin ana temasmı Dünya Ticaret Orgütü görüşmelerinin ve Yeni Ekonomi'nin oluşturması bekleniyor. APEC zirvesi petrol zengini bu küçük ülkenin topraklannda gerçekleştirilen ilk uhıslararası toplanb olma özeuiğini detaşıyor. Bakanlar düzeyinde yapılan toplannlarda küresel ticaret görüşmelerinin ne zaman başlayacağı hususunda bir tarih, gebşmekte olan ulkelerin çekince koyması üzerine saptanamamıştL JVALL STREETJOURNAL'INDOĞALGAZÎDDÎASI 'Türkmenistan'ın tercihi Rusya' NEW YORK (AA)- Türkmenis- tan'ın, Hazar havzasından çıkanlan doğalgazı dünya pazarlanna ihraç etmek için, Türkiye yerine Rusya üzerinden geçen bir boru hatü ku- rulmasuıı tercih ettigi bildirildi. Amerikan fınans çevrelerinin ga- zetesi Wall Street Joumal' ın (WSJ) haberine göre, Türkmenistan Dev- let Başkanı Saparmurat Türkmen- başı'nın karanyla ABD tarafından desteklenen projenin iptal edildiği kaydedildi. Gazete, Türkmenba- şı'nın devlet televizyonunda yaptı- ğı açıklamada. "Rus gaz tekeü Gazprom ile anlaşmaya vanküğını bikürdiğini" yazdı. WSJ, Rusya ile • Wall Street Journal'm (WSJ) haberine göre, Türkmenistan Devlet Başkanı Saparmurat Türkmenbaşı'nın karanyla ABD tarafından desteklenen projenin iptal edildiği kaydedildi. yapılan anlaşmanın, Azerbaycan, Gürcistan ve Türkiye üzerinden ge- çecek olan 2 milyar dolarhk gaz bo- ru hattını ekonomik olmaktan çı- kardığını duyurdu. WSJ, "Proje ay- m zamanda ABD'nin, dogalgaz pi- yasasmda ağırlığuı Rusya yerine Türkiye'de ohnasını öngören strate- jik planmm da bir parçasıydı" dıye yazdı. Parasal açıdan sıkışık du- rumda bulunan Türkmenistan'ın şimdiye kadar Rusya'ya 20 milyar metre küp gaz verdiği ve yıl sonun- dan önce bunu 30 milyar metre kü- pe çıkaracağı verilen haberler ara- sında. Türkmenistan'ın önümüzde- ki yıl Ukrayna'ya da 30 milyar met- re küp gaz satacağı öğrenildi. Bu gazın fiyatı, 1.000 metre küp başı- na 40 dolar olacak. Türkmenistan ile Rusya arasında vanlan anlaşma- nın öngördüğü gaz satışuıa uygula- nacak fiyat konusunda ise bilgi verilmedi. 10 firma bir araya gelerek sektörel dış ticaret şirketi kurdu Gıdacılar ayakta kahııa savaşmda YUSUF ÖZKAN İZMİR - Türkiye'nin uyguladığı yanlış ihracat politikalanndan etkilenen gıda sektörü, kendi arasın- da birleşerek ayakta kalma sürecini başlattı. Ege Bölgesi Sanayi Odası (EBSO) bünyesin- de 10 fırmanın katılımıy- la bir şirket kurarak sektö- rel dış ticaret şirketi oluşu- munun önünü açan sektör temsilcileri. "Uygulanan ihracat politikalan, dış ti- caret açiğını hızla büyütü- yor. Artan iç üretim maK- yetfcriyk biç ihracat yapa- maz duruma georsek, ça- hşürdığmuz işçüer ne ola- cak?" dediler. Türkiye'de uygulanan ekonomik istikrar progra- mından en yoğun şekilde etkilenenlenn başında ge- len ihracatçılar, şirketle- rini birleştirerek ayakta kalma mücadelesini hız- landırdılar. Bu kapsamda birkaç ay önce bir sektö- rel dış ticaret şirketi kur- mak amacıyla harekete geçen gıda üreticileri, ça- hşmalann son aşamaya geldiğini bildirdiler. Uygulanan program- larla dış ticaret açığının sürekli büyüdüğü ve ar- tan üretim maliyetlerinin birçok firmamn kapan- masma neden olduğu bir Türkiye'de, girişimlerinin önemli olduğunu belirten EBSO Gıda Komitesi Üyesi ve Susitaş Genel Müdürü Cihangir Hür, "Sektörel şirket girişimle- rimize ilgüi EBSO üyeleri deyoğun olarak sahip çık- n. Tüm gıda üreticilerine dönük, açık bir sektörel dış ticaret şirketi kund- masına karar verdik ve örgütiendik. Ana sözleş- memizi hazuiadık. İz- mir'deki ticaret odası ve borsayla görüşmelerimiz sürüyor. Bir büro arayışı içindeviz'' dedi. ÇİFTÇİDOSTU SADULLAH USlM Kaçakçılığa Davetiye Çıkardık Vurgun, soygun, rüşvet, hırsızlık, kaçakçılık, do- landıncılık, katliam; akla gelebilecek tüm pis işler Türkiye'de yaşam biçimi haline geldi. Her gün ina- nılmaz olaylarta karşılaşıyoruz. Geçmiş zamanlarda dünyanın en saygın ülke- lerinden biri olan ülkemizde artık devlet var mı, yok mu tartışması yapılıyor. Dış itibanmıza gölge düş- tü. Sınırianmız delik deşik. Yol geçen hanına dön- dü. Her çeşit kaçak mal yurdumuza rahatlıkla so- kulabiliyor. Dünyanın hiçbir ülkesinde devtet bu ka- dar etkisiz haie gelmemiştir. Gazetelerdeki başlıklan görenlerin içi sızlıyor. Hele son dört beş gün ıçindeki yayınlar dehşet ve- rici. Halkımızın nasıl soyulduğu, sağlığımızın nasıl hiçe sayıldığı açıkça belli oluyor. Gazetelerden bazı başlıklan "Türkiye'ye 52 çeşit kaçak gıda giriyor" "Kaçak etler kamu kuruluşlanna satılmış" "338 ton kaçak et yakalandı" "Kaçak etler büyük firmalarca getiriliyor" "Asya'dan getirilen kaçak etlerin Mersin 'de ha- zırtandığı ortaya çıktı" 'Yaban öküzü bile yedik" Ve... Tüyleri diken diken eden bir haber daha: "Kaçak etlerde şap ve şarbon çıktı" Şap, hayvanlan yok eder. Ama şarbon ölümcül bir hastalıktır. Tedavisi zordur. Genellikle ölümle sonuçlanır. Bu tür hastalıklı hayvanlan bile bile it- hal etmek, halka yedirmek cinayetten farksızdır. Adını koymak gerekirse "toplu katliam"ü\r... Türkiye Ziraatçılar Derneği Genel Başkanı Ibra- him Yetkin'in iddiası ise devletin yasadışı olayla- ra karşı ne kadar ilgisiz kaldığını ortaya koyuyor "Ankara'nın bazı ilçelerini bir dolaşsak yüzler- ce eşeğin, atın kesilip satışa sunulmaya hazırtan- dığını görürüz. Tanm bakanı, yetkililer bunu bil- miyorlar mı?.. Bunu hen\es biliyor..." ••• Et ve hayvan kaçakçılığı Türkiye'de yeni başla- mış değil. Yıllardan beri sürüyor. Üstelik, Ibrahim Yetkin'in dediği gibi bu durumu bilmeyen yok. Devlet ve hükümet yetkililerinin hemen hepsinin haberi var. Kaçak etler belkı de cumhurbaşkanla- nmızm, başbakanlanmızın sofralannı bile süsledi. Tanm Bakanı Hüsnü Yusuf Gökalp'in açıkla- masına göre kaçakçılığı yapanlann bir kısmı bü- yük firmalar... Eğer gerçekten böyle ise küçük ka- saba ve köylerimizın dışında yaşayan tüm yurttaş- larımız senelerce denetimsiz, ne olduğu belirsiz, belki de hastalıklı bu etieri yediler... Ya Deli dana olayı... Ingiltere'de başlayan bu hastalık tüm Avrupa ül- kelerini kanştırdı. Belçika, isviçre, Portekiz, Fran- sa'da hâlâ deli dana hastalığına karşı alarm var. Deli dana hastalığına tutulmuş hayvanlann etteri- nin Türkiye'ye getirildiği ileri sürüldü. Ardından da inkâr editdi... Buna rağmen, herkes kuşku içinde. Zlra yurdu- muza kaçak olarak sokulan hayvanlann veya et- lerin arasında şap ve şarbon dışında da ölümcül hastalık mikrobu taşıyanlann bulunduğu iddiala- nnı hiç kimse yalanlayamıyor... ••• Hiçbir vurgun, uygun ortam bulmadan gerçek- leşemez. 12 Eylül anlayışının getirdiği "çarpıkpa- zarekonomisi" halkımızın rahatlıkla soyulabilece- ği bir ortam hazıriadı. Ardından getirilen "özelleştirme hareketteri" de vurgunculan teşvik etti. Kaçakçılık, banka soy- gunlan başladı. Çeteler türedi. Bu arada en büyük vurgunu ta- nm ve hayvancılık yedi. Bazı çevreler inanılmaz pa- ralar kazanırken tanm kesimi çöktü. Bugün yaşadığımız acı gelişmeler kaçınılmazdı. Böylesine birfelaket başımıza gelecekti. Cumhu- riyet gazetesi haberleri ile, köşe yazılan ile 12 Ey- lül darbesinin Türkiye'yi nasıl bir felakete surükle- diğini yıllarca bıkmadan, usanmadan yazdı. Çift- çi Dostu köşesi tehlikeyi yıllarca önceden haber verdi. Çünkü görünen köy kılavuz istemezdi. 12 Eylül darbeciterinin, Özal, Yılmaz, Çiller ve Erbakan'ın izJediği politikalar iç ve dış sömürüye zemin hazır- lıyordu... Bu son olaylar keşke milletçe hepimize bir ders olabilse... Kurumsollaşmanın yolu: İşletme muhasebesi ANKARA(AA)- Alarko Holding Yönetim Kurulu Başkanı Üzeyir Garih, işletme muhasebesi ile normal muhasebenin birbirinden farklı olduğunu belirterek işletmelerin kurumsallaşmasmda işletme muhasebesinin önemli rol oynadığını söyledi. Milli Prodüktivite Merkezi'nin, "Başannın Sırn tnsan Kaynaklan Yönetimi" ismiyle düzenlediği konferansa konuşmacı olarak katılan Üzeyir Garih, "Türkiye'de mevcut küçük bü>ük kurumlarm yüzde 99'unda işletme muhasebesi yoktur" dedi. Aşiretten devlete geçmenin yolunun bürokrasi olduğuna dikkat çeken Garih, yönetim kademelerinde ise değişik isimlerle adlandınlan görevlerin farklı anlamlar ifade ettiğini bildirdi. Aynca günümüzde lider, yönetici, patron, işadamı gibi kavramlann sıkça birbirine kanştuıldığını anımsatan Garih, tarihte hem lider hem de yönetici olarak iki kişi bulunduğunu, bunlardan birincisinin Atatürk, ikincisinin AnHa olduğunu söyledi. Şirketler ile devletin idaresi arasında benzerlikler bulunduğunu belirten Garih, şirketlerin içerisindeki kişisel çücarlan kurum çıkanna, kurum çıkarlannı ise devlet çıkanna çalıştırmanın yollannın bulunması gerektiğini, aksi takdirde o şirketlerin batabileceğini ifade etti.