Katalog

SAYFA CUMHURİYET 29 EKİM 2000 PAZ/ 14 l \jMX kuftur@cumhuriyet.com.tr Vassilis Vassilikos'un yeni kitabında yaşamöyküsü ve yazarlık serüveni iç içe "Yazartıktan başka bir şey yapamam. fanınmış. bir insanını. poütika da yapabihnm, bakan da olabilirim ama~ bunlar iigilendiı-miyor beni."(Fotograflar. TURGAYFİŞEKÇİ) çimdekikor,yazmûkkorudur' AHMET YORULMAZ Bugüne dek doksan beş Ititabı yayım- lanan. ülkemizde de ünlü yönetmen Costa Gavras'ın filme çektiğı ve Yves Montand'm başrolünü oynadığı Otöm- söz-Z romanıyla tanınan, şu anda Pa- ris'te Yunanıstan'ın UNESCO'daki kül- tûr büyükelçisi olan Vassilis Vassili- kos'la. "Banş Kültürü Kongresi"ne geldiği tzmır'de konuştuk. -Kimiteri khabın sonu geididiyor,M- misi deyaşayacak dijor. S'anasıl görii- yorsunıız kitabın geieceğini? VASSİLİS VASStLİKOS - Son za- manJarda internet yoluyla yapılan araş- tırmalar gösterdi kı, ıntemette kitap okuru artmıştır. Umberto Eco'ya göre internetten kitap okuyanlann yüzde sekseru daha Önce kitap okumuyorlar- dı. Bu şu demektir: Eskiden okumayan- lar şimdi elektronik ekranda okuyor- lar. Yeni elektronik gelişmelerle insan- lar daha fazla okumaya başlamışlar- dır. Bızim için bu ilginç bir gelişme. Kâ- ğıt yenne ekrandan okumalan ikinci bir konudur. Önemli olan okumaya alışma- landır. Yeni teknolojiler ışınlann -var- • "Bugüne dek 95 kitabım yayımlandı. Aslında yazdıklanm 150, yayımlananlar 95'tir. Yunan edebiyatı tarihinde son iki yüz yılda tek fenomendir bu. Daha 55 yaşındayken 90 kitabım yayımlanmıştı. Evet, inanılır gibi değil bu sayı. Yeni kitabım 'Bellek Lastik Pedalla Geri Gelir'de mücadele dolu yazarlık, yaratıcılık yolumu yaşamöykümle anlatmak istedira. Kitaplanmı okumuş olan Yunanlılar bu serüveni bilsinler diye yazdım." sa- sakıncalannı ortaya çıkanp bilgi- sayan ortadan kaldırana dek sûrecek- tir bu. Bunlar geleceğin konulandır, şimdilik tartışmıyoruz. 4 Yazarhk bir meslektir' -Yeniyaprtımz, "BeOekLastikPedal- laGeriGeÜr" için nelersöylemek ister- siniz? VASStLİKOS-Kitabınilkadı "Gün Baümlan Anı Doludur" idi. Bir şarkı sözûdür bu. Arkadaşım Kazanridis'in birşarkısı. Ama itiraz etnler. Bununüze- rine 1972'de yayımlanan Gnneşje Bu- taşmakitabımdaki "Befleklastikpedal- la geri geür / adımlar aynı taşlanı yapı- şıyor dersin" şiırimin ilk dizesini ala- rak kitabıma isim yaptım. Bu şürimin Ispanyolcasını çok beğenirim. Çok li- riktir. - Bu IdtabınızLı anlatmakistediğiııiz nedir? VASStÜKOS - Bugüne dek 95 ki- tabım yayımlandı. Aslında yazdıklanm 150, yayımlananlar 95'tir. Yunan ede- biyaö tarihinde son iki yüz yılda tek fe- nomendirbu. Daha 55 yaşındayken 90 kitabım yayımlanmıştı. Evet, inanılır gibi değil bu sayı. Bu kıtabımda mücadele dolu yazarlık, ya- ratıcılık yolumuyaşamöykümle anlat- mak istedim. Kitaplanmı okumuş olan Yunanlılar yaklaşık iki milyon kişi, bu serüveni bilsinler diye yazdım. Yazarhğa nasıl başladım? Küçük As- ya seferinde bulunnmş ve dört yıl as- kerlik yapmış, bu askeri seferin gün- begün günlüğünü tutmuş babamın ba- na söyledikleri. Bu günlüklen de sekiz yıl önce Athlann Yargüanması adlı ki- tabımla birlikte yayımladım. Bizim "athlar" dediğimiz Küçük Asya fela- ketınden sorumiu tutulup kurşuna di- zilenJerdi. Yunanistan'daki yasal siya- si idamlardı o kurşuna dızılmeler. Babam Venizelist'ti. Bıliyorsunuz Venizelist, krala karşı olmak demekti. Metaksa diktatörlüğü sırasındayargı- landı, idama mahkûm edildı, idamdan kurtuldu, sonra milletvekili oldu, yani çok savaşım verdi. Onu çok severdım. Bir gün bana, "Oğhım ne olmak ister- sm" diye sorduğunda, yazar olmak is- tediğimı söyledim. "Yazariddageçine- büen bir Yunan yazan göster bana" dedi. Aradım taradım, sordum soruş- turdum bir tek Kazancakis'ı buJabildım. "Evet ama" dedı. "Kazancakis hukuk faküKesini bitirdi, bakan oldu, LNES- CO'da çahşıyor. Sen de önce hukuk Yeni fllminde yine New York'ıı konu edlnen Woody Allen'ın aklında tek bir proje var JPatrick Ewing'in filmini yapaçak.. Kültür Servisi - Son filmi Small Thne Crooks', 'UfakSahtekârhklar' adıyla bu hafta sinemalarda viz- yona gırecek olan VVoody AHen yeni fîlmınin çekım- lerine başladı bile. Daha ismi bile belli olmayan filmde Allen'uı tek bir amacı var: Artık var olma- yan birzamanlann New York'unuyeniden yaratmak... Süslü saçlan, bakımlı kıyafetleriyle güzel kadın- lar, simsiyah smokin giymış baylara parlak kıyafet- leriyle eski tip limuzinlerin kapısmı açan özel şo- Evving, New York Knicks takımının sembohıydü. förler... 1950'li yıllarda RockfellerCenter'da açılmış bir Italyan lokantasına giriyorlar. Al- len İkinci Dünya Savaşı nın başlamasuıdan ön- ceki dönemlerdeki New York'u anlatabılmek için uzun araştırmalar yapmış. Filmin yan polisiye yan komedi filmi olacağını söyleyen Allen, konusu hakkında bilgi vermekten ka- çınıyor: "Ben nostaljik bir insanını. Bu yüz- dençokeskkkn,çocukluğumdagörebiknİğim bir atmosferi yaratmaya çabşmak beni çok he\ecanlandımor.GeçmJşedönmekbanada- ha saf ve temiz bir tmı yakalama imkânı ver- di. Eskiden herşe> daha temizvepınlpmkü. Gûnümüzde bıüunması gûç bir kalhe vanh. Bu kalhe, fUmimin iyi ohnasma yardnn ede- cek," Filmin yönetmenhğinin yanı sıra başrolde de oynayacak olan Allen, bir dedektifî can- landiracak. Allen, filmde üniü ressam Pabio Picasso'nun çalıntı bir tablosunu bir telesko- Bun içine saklayan hırsızlann peşine düşüyor. Filmde AJIen'ın yanı sıra Dan Akroyd, Os- car ödüllü Heten Hunt ve 'Sbowgüi' fılminin başrol oyuncusu EBzabeth Berldey de oyun- cu kadrosunda yer alıyor. Hemen hemen bü- tün fılmlerinde kendi hayatına göndermeler yapan Allen'ın, bu yapımda ne kadar kişisel anılannayer vereceği de merak konusu. tt As- hnda bütün filmlerinıde kendimden bir şey katnğun söyfenemez" diyor usta yönetmen, "Ama bu filmde, kûçükken sürekü dedektif olmak istediği- nünizleriniyakalamak mümkûn.Burolbeniçokeğ- kndirryor. Ashnda fUmlerimde canlandırdığnıı ka- rakterlerin pekçoğubenimbflinçaltmda sakladığnn tutkularuntn dışavunımu. Tıpkı sportmen gazeteri- deolduğugibL" 'O asla hiçbir şeye boyun eğmiyor' Genellikle fUmleri ticari açıdan fazla başan ge- tirmeyen bir yönetmen olan Allen, oyunculannı ik- na etmekte fazla zorlanmıyor. Oscar ödülü aldıktan sonra film başına astronomik fiyatlar teklif edilen Helen Hunt, çok düşuk bir ücret önerihnesine kar- şın bu filmde rol almış. "Bu yıflanhr hayal ettiğim birşeydi''diyor HunL "NewYbrk'tabüyTİdümwWo- odyADen benim için bir ustadır.Eğer sinemayısevi- VVoodv ABen'm son fumi 'Small Time Crooks'un setinde. yorsanız AOen'a hayran kahnamanız imkânsız." Woody Allen bu sözlere, sevındığını gizleyeme- diği bır ifadeyle şöyle cevap veriyor: "Pekçokoyun- cunun bennnleçahşmaktan hoşfanmadığını bfliyonım. ÖzeDikJe gjşe hasüaüanna ve hayran kitlenıe bakro- ca benim smra yakın olduğum ortada. Sonuçta ben de bir Dustin Hoffinan değflnn." Gerçi Allen son fılmi 'Smafl Tîme Crooks'la bu kaderini biraz olsun kumayı başarmış ve Amerikan halkmıngönlünüfethetmişti. Heryeni projesindeNew Yoric'un olmasrna özen gösterenAllen'ın aklında yap- mak istediği bir tek proje kalmış: "New York Knicks basket taknnmm sembohî Patrick Ewnıg'i anlatan bir fBm çekmekistijonun. O, hiçbirşeye asla boyun eğmiyor. Ashnda bir baknna ceza ve tutukluhık ha- K gibi bir şey yaşıyor. Gerçek anlamda, bu şehrin ve bu vatanuı semboKhdü." Leonardo DiCaprio, çekimlerde Martin Scorsese 'yi çileden çıkardı 6 Yaşam bir plaj değilctir...' Kültür Senisi - THanic'in ünlü yıl- dızı LeonardoDiCaprio, Martin Scor- sese'nın yönettığı fılmde. disiplinsiz davranışlan nedeniyle yönetmenin ga- zabına uğradı. Hollyvvood'un bu iki ün- lü ismi film setinde birbirleriyle atışır- ken diğer oyuncular suçluyu buldu: Roma. 'The Gang of New York', Martin Scorsese 'nın 80 milyon dolarlık bütçe- siyle bugüne dek yönettiğı en büyük film olma özelliğuü taşıyor. Leonardo Di Caprio için ise bu film ashnda Ti- tank'ten sonra tazeleyemediğ] ününüpe- kiştirmek içuı büyük bir fırsat. Ancak Leonardo partilerle Roma'da gününü gün ediyor. Brezilyah model sevgilisi Gisele Bundchen ile birlikte Roma'da tath hayat' yaşayan ünlü oyuncu ma- aJesef paparazzilerin de ilgi odağı ol- mayı sürdürüyor. Yoğungece hayat ne- deniyle sabah çekimlerinin hepsine geç kalan Di Caprio, sonunda Martin Scor- sese'nin hışmına uğradı. Fakat işin se- vindirici tarafı Leonardo'nun bu olay- dan hemen sonraki sabah çekimlerine herkesten önce gelmesi ve tüm sahne- leri bütün dikkatiyle izlemesi. 'TheGangsOfNew York', Roma'nın kenar mahallerinden Bronx'a kurulan film setinde çekiliyor ve 1850'lerde frlandalı, ttalyan ve Çinli göçmenler arasında geçen politik rekabeti konu alıyor. Fihnde çete reisi rolünüüstlenen Leonardo DıCaprio'nun rol arkadaşı ise Cameron Diaz. Bir çok eski ve deneyimli oyuncu Le- onardo DiCaprio'nun yaşam stüini 1950 ve 60'lann Hollyvvood starlannınkine benzetiyor ve zevk düşkünlüğü olarak tanımlıyor. Federico Feffininın 'La Dol- ce Vita' filmınde MarceUo Mastroian- ni ile Anita Eknerg olağanüstü bir iki- li olmuş ve Trevi Çeşmesi'nin önünde neşe içinde partiler vermişlerdi. oku, sonra da istediğjni yap." Sonunda hukuk okudum. Bu kitap- ta yazarhğı meslek olarak gören biri- nin, yani benim yazar olma savaşımım anlatıhyor. Nüfiîsu on milyon olan kü- çücük birülkede, biradam çıkıp birmes- lekkurmak istiyor ve başanya ulaşıyor. Artık bir çocuk çıkıp da babasuıa ya- zar olmak istediğuıi söyleyip beni ör- nek gösterdiğinde babası itiraz edemi- yor. Yeni yazarlardan bunlan bana ge- lıp anlatanlar oldu. 'Karun Yunanh olsaydu.' - Başlangıçta etbet çok sıknıülar çe- kibnistir_ VASSİLİKOS - Elbette, işte bunlan anlatıyorum kıtabımda. Ama bunlar güzel, romantik bir öykü. Bir öncülük öyküsü. Hacidakis de, MDds Teodora- Idsde aynı şeyi yapmışlardır. Onlardan önce müzikten para kazanan yoktu. Benim kuşağımla birlikte sanat halka yakmlaşmakla kabnamış, birmeslekha- line gelmiştir. Şimdi ölmüş olan ilk eşim Amerika- lıydı. Corneil Üniversitesi'nde sonra- dan Lolita'yı yazarak ünlenecek olan VTadimir Nabokov'un öğrencisiydi. Kanm ona,"Yazarsuuz, nedenbocahk ytştyanaaaı" deyince, Nabokov, "Mec- bunun, çönkü bana gelir getirecek bir eser y^marfıın daha" yanıtını ver- miş. Kanm, benim yazar olduguma ınanıyordu. Ama Yunanh bir kadınlaev- lenseydim, kafası benim yazariığımı kabul etmeyecekti. "Bırâk bunlan, ekktrik idaresinde bir memuriyete gir debirkaçdrahnü maaşın obıtn, karnı- mızı doyurahm" dıyecektı ve ben ya- zar olamayacaktım. Ben, başka bir şey de yapamam. Ta- nınmış bir insanını, polıtika da yapa- bilirim, bakan da olabilirim ama.. bun- lar ilgilendirmiyor beni. îçimdeki kor, yazarlık korudur. - Şu sralar bir çataşmamz var mı? VASSÖJKOS - Şimdi Türk-Yunan dostluğunu hazırhyoruz. Birlikte var olmamıznı yeni biçimıni hazırhyoruz. Her iki tarafın da kabul edebileceği bir çözüm buhnak zorundayız. Küresel- leşme denilen şeye birlikte bir çözüm üretmemiz gerekiyor. Biz fanatik Or- todokslarla ugraşıyoruz, siz radikal Is- lamla. Küreselleşme karşısında küçük sorunlar önemini yitiriyor. Bunlaraçö- züm bulmalıyız. Büyük bir güç olarak Asya geliyor. Bu yıl iki Nobel ödülü bir Çinli ve bir Koreliye verildi. UNESCO'nun yeni genel müdürü bir Japon. Bunlar yeni çağm belırtileri. - Buncayapıt verdiniz,Nobel'ialabt- leceğinizi düşündünüz mö hiç? VASSİLİKOS - Hayır, hiç. Edebhatla sinemanın evüliği - Türkiye'de Yunan edebiyatından çok az çeviri yapüryor. Aynı şeldkle Yu- nanistan'dada Türkedebiyatındançe- viri az. VASSİLİKOS - Evet, çoğaltümalı- dır. Türkiye'nin korsan basımJar için bir kontrol sistemi getirmesi gerekir. Ingi- liz, Fransız, Amerikan, Ahnan yazar- lanndan da duydum bunu. Türkçeye çevrilen ve çok satan bir kitabm hemen korsan basımı çıkıyormuş. Bu, yurt- taşlardan çok devletin üstesinden ge- lebileceği bir sorun. - Edebiyatm göğüskyeceğizorhıkiar varmı? VASSÎIİKOS-Eskiden anlatma, hi- kâye etme işi edebiyatm işiydi. Şimdi ise sinema var. Yunan edebiyatı iki iyi filmle çıkmıştır: Zorba ve Z ile. Dizi fümler yapüıyor TV'lenk. Bun- lar evrensel değildir. Değerleri yoktur. Evrensel olanlarAngeJopulas ve Ydmaz Güney gibileridir. Onlann yaptıklan- naedebiyatla sinemanın evlenmesi di- yebiliriz. - TV'de çok güzel bir kitap progra- mınız vardı. UNESCO'da çahşmaya başlad^mız îçin mi kestiniz? VASSILİKOS-Hayır. Oprogramı ye- niden yapmak istiyorum. Halk da isti- yor. Neki TVyöneticıleri istemiyor. Kıs- kançlık meselesı. Hem büyükelçi hem program yapıyor diyorlar. Üç yıl sür- dürdüm. Son iki yıldır yapılamıyor ama.. ben sürdürmeyi istiyorum. - Türkçeye "Bir Aşk HikâyesT adh kitabmız çevriuyor şu sıralar_ VASSİLİKOS-Evet, iyi satan kitap- lanmdandır. Burada da beğenileceği- ni sanıyorum. Y A P i Y O R L A R ı Paris Operası 'nda grev başladı • Gerry Rogers. St. John lHuslararası Kadm Fihnleri Festivali'nde izleyiciler tarafindan ayakta alkışlandı. Sebebi ise hiç beklemediği Akademi Ödülü'nü almasıydı. Rogersin 'My Left Breast' adlı son filmi, yönetmenin göğüs kanserine yakalanışının ardmdan nasıl mücadele etriğini konu alıyor. Ödülünü yönetmen Terre Nash'ın elinden alan Gerry Rogers, 1982 yılında antinükleer fihru 'IfYouLove This Planet' ile de ödüle layık görülmüştü. • Natalle cole, babası ünlü şarkıcı Nat King Cole efsanesinin nasıl üstesinden geldiğini bu ay yayımlanacak olan kitabında tüm yönleriyle anlaüyor. Grammy ödüllü şarkıcı Natalie Cole, yeni kitabında babasının ölümünü ve onun gölgesi nedeniyle 20'lj- nii'Jr yaşlarda nasıl uyuşturucuya sürüklendiğini açıklıyor. Kitap, 'Angel on My Shoulder' adını taşıyor. ilk Grammy'sini 1975 yıhnda kazanan şarkıcı şu günlerde 23 yaşındakı oğlu Robbie ile mutlu bir yaşam sürdüğünü ifade ediyor. • Paris Operası Bastıiı Oditoryumu'ndaki daki Prokofiev'in 'Savaş ve Banş' adlı gösterisini iptal etti. Iptalin nedeni; hükümetin çalışma saatlerini kısaltmak istemesinden doğan tartışma sonucu çıkan grev... Şarkıcılar Birliği, hükümetin sunmayı planladığı haftada 35 ış saatıne karşıhk, 10 gün daha fazla tatil talep etti. Paris Operası grev nedeniyle katı bir finansman engellemesiyle karşı karşıya kaldı. 'Savaş ve Banş' şu günlerde çoğu Rus 43 vokal solist anyor. birlikte düet de yapacak. • Susan Sarandon Gentlemen Çnıarteh/ Magazine her yıl düzenlediğı filîn, spor, moda, televizyon ve tiyatro alanmda verileı ödüller çerçevesinde 'hayırseverlik' özel ödülüne değer bulundu. • J.K. Rowllng, hazıran aymda çıkaracağı son kitabuıın adını, Toronto'da düzenlenen Uluslararası Yazarlar Festivali'nde açıkladı. 'Harry Potter and the Order of the Phonix' başlığıyla pıyasaya sunulacak olan kitabın adı aslmda açıklanmak istenmemiş, ancak Rowling'in küçük bir okuyucusunun kulağına fısıldarken kamuoyuna yansunışü. JJC Rowüng son kitabının diğerlerine oranla dahakısa olacağım söyledi. • Blfl Bennett'in Burt Reynolds, Peter Fecmelli ve Saffron Burrovvs'ın rol aldığı'Kiss or Kill' (Öp ya da Öldür) adlı filminin çekimleri 6 Kasım'da New Orleans'ta başlayacak. Film çok zengin bir iş adamımn genç bir kadınla evlenip onu sadakat testıne tutmasmı konu alıyor. • Mlck Jaooer Julıanna Marguües, Aady Garcıa ve, ,,R( Jason Robards ile çekimlerine yakında başlanacak olan 'The Man From Elysian Fields' adh filmde bir araya gelecek. George Hickenlooper tarafindan çekılen fıhnin senaryosu Phil Lasker'a ait. • Whltney HOUStOti ve kocası Bobby Brown, ilk kez 10 Kasım'da ortak bir konser verecek. Las Vegas Aladdin Gösteri Sanatlan Merkezi'ndeki konserde ikili, tek tek şarkılannın yanı sıra • carttı Brooks müziğe ara vereceğini açıkladı. Country müziğin önemli isimlerinden Brooks, yaptığı açıklamada, bundan sonra sadece belirli zamanlarda konser vereceğini ve sadece bir tane daha albüm çıkaracağını, artık tüm zamanını çocuklanna ajTracağım açıkladı. 38 yaşındaki sanatçı, 1992'dedeailesine daha çok vakit ayırmak için tüm konserlerini iptal etmişti. Brooks'un bugüne dek 100 milyon adet albümü dinleyicüeri tarafindan satm alındı. • Blalr Cadısı 2'nin rüzgânna Amerikan sinemalanda kapıldı. 'Gölgelerin Kitabı: Blair Cadısı' 1999 yıhnın fenomen korku fihniydi. Yaklaşık 8 günde çekilen ve 30 bin dolara mal olan film dünya çapında 250 milyon dolarlık hasılatıyla rekora doğru koşuyor.