Katalog

SAYFA CUMHURİYET 10 EKİM 2000 SALJ 8 [email protected] MEHMET SÜCU Kişisel gizlilik tartışmasıBD ve îngiltere'de hükümetle- rin elektronik posta mesajlan- mn denetlenmesi için aldığı ka- rarlar internet kullanıcılan ve web şirketlerinin tepkisini çekerken baa firmalann kullanıcılannın profillerini ticari amaçlarla kullandığının ortaya çıkması, gizlilik ihlali tartışmalannı alevlendirdi. Kullanıcılan gözetleyen bazı şirketler, izle- me sonunda elde ettikleri web ahşkanlıkla- n, kiınlik bilgileri ve eğilimleriyle ilgili ve- rileri izin almadan reklam veren şiıketlere aktararak kişisel gizliliği ihlal ettiği belir- lendi. Bu gözetleme ABD ve Ingütere hü- kümetlerinin e-mail mesajlannı doğrudan taramalan şeklinde olmasa da izinsiz yapıl- dığı için gizliliğin ihlali anlamına geîiyor. Bu konuda ABD'dekı intemet şirketleri ve reklam verenler harekete geçti bile. Online gizlilik konusunda kullanıcılann güvenini kazanmak isteyen reklam verenler, ABD hükümetine web müşterilerinin profilleri- nin çıkanlmasının bir sisteme bağlanması içni hûkümete bir tasan sundu. hıternet si- telerine reklam veren başlıca şirketlerin oluşturduğu konsorsiyum Network Reklam İnisiyatifi'nin (Network Advertising Initi- avite) hazırladığı tasan Federal Ticaret Ko- misyonu'nda (FTC) onaylanarak bire karşı dört oyla kabul edildi. Kişisel gizlilik savu- nuculan, tasannın tüketicileri değil, şirket- leri gözettiğini, ancak yine de gizlilik ilke- sinin korunması konusunda önemli bir adım olduğunu belirtiyor. Tasan, internet şirketlerinin mûşterilerini profil faaliyetle- rinden haberdar etmesini ve web alışkan- bklannı, internetteki ilgi alanlannı ve kişi- sel kimlik bilgilerini saklama ve bu bilgi- lerden oluşan veıi tabanını reklam verenle- re açma konusunda onaylannı almasım ön- görüyor. Aynca şirketlerin tûketicilere kendileri hakkında topladığı bilgilere ulaş- ma ve bu bilgileri koruma sözü veriyor. FTC Tüketiciyi Koruma Bürosu'ndan Jo- dk Bernstein. "Endüstrinin kendi kendisini yönetmesi tüketiciyi koruma faalrverJerinin merkezinde yer abnah" diyerek şirketlerin bu girişimine destek verdiklerini söylüyor. Global hukuk ihtiyacınternet ve bilgisayarkul- lanılarak işlenen suçlar- la küresel çapta müca- dele etmek için gerekli yasal altyapı yeterince gelişmiş de- ğil. Dünyada lOO'ün üzennde ülke- de uluslararası bir nitelik kazanarak tehdit oluşturan bilişim suçlanyla mücadele etmek için gerekli yasal düzenlemelerin bulunmadığı bildiri- liyor. Interpol üyesi 178 ülkenin en az yûzde 60'ının bilişim suçlanyla mü- cadele edecek gerekli yasal düzen- lemelere sahip olmadığı belirtiliyor. Smırtanımayanbilişim suçlannakar- şı uluslararası hukuk kurallannın hız- la oluşturulması ve uygulaması için küresel bir ışbirliğine ihtiyaç var. Bi- lişim suçlan arasında gündemin ba- şında çocuk pornografisi, pedofil, dijital kimlik hırsızlığı ve kredi kar- tı dolandıncıhğı ile virüs saldınlan geliyor. Aynca e-ticaret yapan site- lere düzenlenen siber saldınlar da gündemdeki önemini koruyor. Siber polis olarak FBI 'da görev ya- pan Micheal Vatis, birçok ülkenin, hukuk sisteminin bilişim suçlanyla mücadele edilmesinin önünü kesti- gini ifade edıyor. "Bunun anlamı; bu ûlkeierin sadece kendi sımrlan içindeki biKşim suçtarmıaraşürmak ya da yargüamakla yetersiz kalması değîL Fakat aynı zamanda, bize, ka- müan bu ülkeJerde olan suçlarda da yardım edememeierini de getiriyor" diyen Vatis, buna son örnek olarak "Hoveyou* virüsünün kaynaklandığı Filipinler'i gösteriyor. Interaet üzerinden en çok bilişim suçunun işlendiği ABD'de 1999 yılın- da Pentagon'un vveb sitesine 22 bin siber saldmnın gerçekJeştınJdığı belir- tiliyor. M U H A L İ F Windows Millennıum / II Yenilikleri eçen hafta sizlere WinMe'u nasıl kurabileceğinizi kısaca anlatmaya çalışrruştık. Yazımızm bu bölümünde ıse Millennium'un farklılıklan ve önemli özellüderi üzennde konuşacağız. Microsoft'un son kullanıcılar için geliştirmiş olduğu Millennium, kullanıcı hatalanna karşı sistemi mümkün olduğunca koruma amacı gütmüş. öncelikle sistemin çökmesine ya da bozulmasına neden olabilecek system dosyalannın silinmesini, system file protection özelliği sayesinde önlemiş! Bu, sanınm dıkkatsiz ve sıkça sistemini uçuran kullanıcılar için sevindirici bir gelışme. System restore (sistemin yeniden yüklenmesi) özelliği sayesinde bilgisayannızı anzalı halinden önceki sorunsuz haline geri döndürebilirsiniz. örneğin desktop (masaüstü)'ınızdan bazı ikonlan tamamen sıldinız ya da yüklemeye çalıştığınız dnver sisteminizi kullanılmaz hale getirdi. Burada system restore imdadımza yetişiyor. Aynca bilgisayannızın performansından memnun kaldığınız ya da sızin için en uygun olduğunu düşündüğünüz zamanlan system restore'a kayıt ederek daha sonra o haline dönebilmeniz mümkün. Millennium'un diğer özelliklerinden bazılanna başlıklar halinde kısaca gözatacak olursak: Media Player 7: Wındows Media (WMA) Player ile mp3, avi, mpeg başta • ohnak üzere tüm yaygın olarak kullanılan yerel ses ve görüntü özelliklerini dinleyebilir veya izleyebilirsiniz. Vldeo Maker: Analog ya da dijital kameranızdan çektiğirüz resimleri sisteminızin hard diskine rahathkla atabilir, saklayabilirsiniz. My PİCtureS: Dijital fotoğraf makinesinden aktardığınız fotoğraflan otomatik olarak düzenleyebilir, hızlı bakmak için resimlerinizin küçük görüntülerini oluşturabilir ya da görüntü önizleme (image preview) sayesinde resim detaylannı yakınlaştırabilir, uzaklaştırabilirsıniz, yazdırabilir veya döndürebilirsinız. AlltO Update: (Otomatik Güncelleme) Internete bağlı olduğunuz zamanlarda WinMe Microsoft'un sitesine bağlanarak otomatik olarak kendini güncelliyor. Hoşça ve esenlikle kalın. h.kartal@cnmhuriyet. com.tr Monitör göz Ağırblc33gram (göze takılan versiyon) 62 gram (donarumh vetsiyon) 6mmekran Ekran boyutu: 320 x 240 (normal bir bHgsayar ekranmın yansıj Olası kullanım alanlan RadyotontroU E-mai Bilgisayar ya da'tetefona bağlanır. Web dedektifleri nternet ekonomi- si büyüdükçe siber suçlar da artıyor. Siber suçlarla mü- cadele etmek amacıyla inter- nette bir dedektiflik bürosu ku- ruldu. Web dedektifleri, şir- ketlerin isim ve markalarının sanal dünyadaki usulsüz lcul- lanımım engellemek için hiz- met veriyor. Intemette e-ticaretin kural- lan hakkında tartışmalar sü- rerken I-B-Net adlı vveb de- dektiflik bürosu, büyük firma- lann marka ve tescilli ürünle- rinin üıtemette yasadışı kulla- nımını engelleyecek bir sistem geliştirdiğinı açıkladı. înter- netteki teknolojik dedektiflik bürosu I-B-Net, şirketlerinken- dilerini koruyacak çok fazla savunma mekanizmalannın ol- madığını söylüyor. Siber suç artıyor. internet büyüdükçe siber suç potansi- yeÜ de beraberinde büyüyor. In- ternette satılan ürünlerin yüz- de 25'inin sahte olduğu tahmin edüiyor. Bunlann başında en yaygın olduğu bilinen telif ih- lalleri geliyor. öte yandan internetteki ba- zı chat odalannın borsa hisse- leri hakkında manipülasyon- lara sahne olduğu da biliniyor. Büyük perakendeci ve şirket- lerin "mirror" olarak tabir edi- len kopya sitelerini kuranlar, çok kolay bir şekilde bu site- lerden şüphelenmeyen mûşte- rilerini dolandırabiliyor. lnter- nette yeni ış kuran şirketler de kendileri hakkında vveb üze- nnde yapılan dayanaksız yo- rum ve hakaretlen nasıl engel- leyebileceklerinden habersiz- ler. I-B-Net şırketi gelıştırdiği Homer adlı teknolojinm şir- ketlerinin bu tür sorunlanna çare olacağuıı söylüyor. I-B- Net şirketinin müşteri- si olan şirketler bir internet ta- rayıcı aracılığıyla bilgi yöne- tim sistemine kavuşuyorlar. Spidenng ve agent teknoloji- sinden yararlanan Homer sis- temi intemeti gözetleyerek şir- ketin isim ve markalarının kul- lanımını denetliyor. Herhangi bir usulsüzlük sap- tandığında müşteri derhal uya- nlıyor ve yasal olarak ne ya- pılabileceği konusunda bilgi- lendiriliyor. Web dedektıfı şir- ketin başkanı Paul Nevvett, ta- rama sistemlennın Yahoo, Al- tavista ve Google'dan çok da- ha etkin olduğunu söylüyor. Buhizmet karşıhğmda yılhk OT 1 talama 60 bin sterlin civann- da ücret ahnıyor. Alışveriş korkutuyor Kendini kopyalayan robotlar Yapayzekâ kendinden birhayat üretiyor. Robot önce sadece gerçek, temel parçalann değişmeyen kolleksiyonu. Birbflgisayarmodeli yüzlerce kez kuşaklan h n n 1 ]} değiştirilen kalıtmsal 1 LJLJ 1// evrimin bir yönteminin hareketini başlatır. Robot doğal seçimin bir yönteminin sımulasyonu esnasında gelıştırdiği gibi yararsız nitelikleri reddeder ve yardımcı olanlan tutar. Bilgisayar en uygun modelleri seçer ve onlan 3D printer kullanarak fiziksel olarak oluşturur. llk robot horizental üretmek için binin üzennde kuşak geliştirdi. Insan müdahalesi yalnızca bir elektrik motoru konulmastdır. AfP _s ___.__ ürkiye'de internet bağlantısı T 1 I olanlargüvensiz olduğunu dü- I şündükleri için internet üzerin- **• ,m>M den ahşveriş yapmaktan korku- yor. Internet üzerinden alışveriş yapanlann oram tüm internet kullanıcılanmn yüzde 6'sına ulaşırken alışveriş yapanlar en çok ki- tap ve müzik CD'si ile giyim eşyası alıyor. Kullamcılann üçte biri internet üzerinden bankacılığın gerekli olmadığını düşünüyor. Bır araştırma şirketi tarafindan gerçekleş- ririlen bir ankete göre, Türkiye'de internet kullanıcı sayısmın sürekli artmasına rağ- men sanal ortama karşı bir güvensizlık ya- şanıyor. Araştırmaya göre, Türk kullanıcı- lar, internet üzerinden alışverişlerden kor- kuyor. Kullanıcılann yüzde 37'si internetin bu konuda güvensiz olduğunu düşünüyor. "İnternet üzerinden alışveriş yapmadün" diyenlerin oranı yüzde 94. internet üzerin- den alışverişlerde tercih edilen ürünler ara- sında yüzde 35 ile kitap, yüzde 25 ile com- pact disk ve yüzde 15 ile giyim ilk üç sua- da yer alıyor. internet bankacılığı da henüz kullanıcı- lardan beklenen ilgiyi görmüyor. Kullanı- cılann yüzde 29'u intemet bankacılığının ge- rekli ohnadığı görüşünde. Ankete katılan- lann sadece yüzde 16'sı intemet bankacılı- ğım kullandığını bildirdi. Ankete göre, kullanıcılann yüzde 44'ünün internet erişim hizmeti (ISP) şirketleri hak- kında en ufak bir bilgisi yok. Şirketler hak- kında yeterli bilgisi olanlann oranı ise sa- dece yüzde iki. Son Kullanıcı ENDER NET endemet_2000Qyahoo.com [email protected] Bilgisayar ve internet hakkında ne bildiğinizi sanıyorsunuz? eçen hafta yayımlanan testi ba- şarıyla geçtiğinizi düşünüyor- sanız buyrun size ikinci aşama!.. Bunu da başanyla tamamlar- sanız, birazcık bişeyler kulağınıza çalınmış demektir. Ama daha kat etmeniz gereken epeyi bi yolunuz var. Gelecek haftayı da bekleyin. 1. Bilgisayarda bir anormallik olduğun- da ilk yapılacak şey nedir? a) Bırakıp kaçmak, b) Restart etmek, c) Monitöre tokat, d) Küfür kıyamet, e) Tatlı dil yılanı deliğinden çıkanr. 2. Müzik şirketlerinin baş belası bir ses formatı var? Hiç duydunuz mu bakalım? a) KHK3, b) THY3, c) BM3, d) ÖSYM3, e) MP3. 3. Zip nedir? a) Sıkıştırılarak preslenmiş dosya, b) Dondurulmuşdosya, c) Çizgi romanlarda- ki kurşun sesi, d) Japon dosya katlama sa- natı, e) Her biri. 4. Bilgisayara virüs bulaşmaması için ne yapmalıyız? a) Koruyucu hekimlik, b) Dua, c) Arrtibi- yotik, d) Antivirüs, e) Antika. 5. Bilgisayannızın tıkır tıkır işlemesi için ne yapmalısınız? a) Tıtiz ve dikkatli kullanım, b) Nazar boncuğu, c) Okuyup üfleme, d) Üzerine dantelli örtü, e) Serin ve kuru yerde mu- hafaza ediniz. 6. Ram nedir? a) Hafize, b) Hafız, c) Hafıza, d) Hafaza- nallah, e) Muhafız. 7. Bir CD'nin hacmi ne kadardır? a) 10 metrekare, b) 0.8 hektar, c) 650 mik- ron, d) 650 megadekar, e) 650 megabyte. 8. Dizüstü bilgisayardan sonra bir bilgi- sayar türü daha çıktı. Onun da insan vü- cuduyla ilgili bir adı var. Nedir bu? a) Avuç içi, b) Kavuniçi, c) Parmak ucu, d) Kulak memesi, e) Dizkapağı üstü. 9. Bir arkadaş askerliğini printer olarak yapmış. Nedir printer o zaman? a) Yazıcı, b) Çizici, c) Fotokopi uzmanı, d) Baskıcı, e) Totaliter. 10. Bilgisayar faresinin temel gıdası nedir? Neyle beslenir bu yaratık? a) Kars gravyeriyle, b) Mouse pad'le, c) Çifttıklamayla, d) Zıkkımın köküyle, e) Zif- tin pekiyle. YANITLAR: 1)B, 2)E, 3)A, 4)D, 5)A, 6)C, 7)E, 8)A, 9)A, 10)C SALI ORHAN BURSAU Kolaycılık ve Yüzeysellik Kolaycılık ve yüzeysellik, bu azgelişmiş ülke- nin insanları olarak hepimizde derece derece var. Şüphesiz bu kavramlara gelişmiş ülkelerde de her düzeyde bol miktarda rastlarsınız. Ancak önemli olan kolaycılık ve yüzeyselligin derecesi. Hangi toplum katmanında hangi dere- cede bulunduğu. Gazetelerimiz, haberi değeriendiren editörteri- miz, bir olayı değerlendiren köşe yazarlanmız, solcularımız, sağcılanmız, politikacılanmız, bü- rokratlarımız, ekonomik hayatı yönlendirenleri- miz.. ve tabii ki partilerimiz tel tel dökülüyor. Gazeteler, başlık atıyor: Japonya'da 7.3 bü- yüklüğünde deprem, ama kimsenin burnu bile kanamadı! Meslektaşımız bu başlıkla tabii ki Türkiye'ye gönderme yapıyor. - Ulan Japonlara bak helal olsun, diyorsunuz! Ama ne saçmalık! Depremin olduğu bölgenin yerleşim yerlerine yakınlığını merak ediyorsunuz, 500 kilometre gibi mesafelerie karşılaşıyorsunuz! Acaba okur bu kadar aptal mı veya editörterimiz mi okurdan çok aşagıda?! Köşe yazarlanmız, Turizm Bakanı Erkan Mumcu'nun konuşmasını değerlendirecekler. Mumcu'nun konuşmasında düşünce özgüıiüğü isterken "Siyasal Islam'ı kastettiğini nereden çı- kartıyorsunuz?" diye soruyor. Mumcu'nun "TSK duyartığıyla" neyi kastettiğini bilmek istemiyor ve yazısını dolayısıyla hayali bir özgüriük isteği üze- rine kurup Mumcu'ya alkış tutuyor! Sanki gerçeği aramamaya ve oğrenmeye ça- lışmamaya özel bir özen gösteriliyor. Hiçbir partinin ve siyasi liderin Türkiye'yi nasıl kalkındıracağına dair gerçek bir programı ve ba- kışı yok. Var mı? Varsa kimin var? Solcularımızın da bir ekonomi programları yoktur. Sol partiler ekonomiden habersizdir. Türkiye'yi nasıl kalkındıracaklanna ilişkin gerçekçi bir prog- ramdan yoksundur. Bu nedenle de sağcıların yakıştırdığı "sefalette eşitlik programı" suçlama- sını fazlasıyla hakederier! Solcu / sosyalist yazarlanmız da genel olarak bu partilerin "programlanyla" örtüşür. Birçoğu ebedi değişmez bir düşünceye sahiptir Türki- ye'nin bugünkü sefaletinden de, yoksulluğundan da, her bakımdan geri kalmışlığından da "Ordu- nun darbeleri" sorumludur. Türkiye'nin üç bin dolariık kişi başına milli gelirinin nedenlerini sor- gulamazlar. 1960, 1971 ve 1980 darbeleri önce- si durumlann siyasal ve ekonomik sorumlulanyia ilgilenmezler. Darbe öncesi ortamlann yaratılmasına, kaotik ve yönetilemez bir ülke konumuna gelişe, siya- sallann hangi beceriksiz veya kasrtlı politikalan- nın neden olduğunu (ve varsa bu ortamlann oluşmasında ordunun rolünü) objektif olarak or- taya koymak ve bu durumdan objektif yeni poli- tikalar üretmek, zor bir iştir. Ama, politikanın kendisi zordur. Buradan şöyle bir çıkarsama içindedirter Or- du hiçbir şeye kanşmazsa, siyasiler Türkiye'nin bütün temel sorunlarını halledecekler.. Siyasile- rin bu ülkeyi ekonomik, bilim, sanat vb. açılann- dan "uçurmasına" askerter engeldiri... Acaba öyle midir, diye de sorulmaz. Tabii ki ordunun siyasi hayata müdahalesi fe- tenmeyecek bir olaydır. Ordu kendi görevini yapmalıdır. Ancak siyasilerin, anayasayı bütün özüyle ger- çekleştirme sorumluluklarını yerine getirmeleri ve ordunun müdahalesine yol açacak her ba- kımdan ve yönden yönetim boşluklan yaratma- malan gerekir. Yoksa dünyanın her bölgesinde geçerii kural işler ve boşluk sosyolojik olarak doldurulur. Her kademe ve sektörde kolaycılık ve yüzey- sellik derecelerimizi azalttığımız ölçüde Türki- ye'nin sorunlannın üstesinden geleceğine inanı- yorum. [email protected] Aydınlanma 1923 t 1 996 yıhndan § T I beriyayımha- I I I yatında olan «• 'BağnnsKKe- malist Düşün Dergtsi' Ay- dınlanma 1923 dergisi, yenilenen ve geliştirilen sayfasıyla internet okur- lannın karşısma çıktı. www. aydinlanma 1923. org adresinde yer alan derginin internet sitesin- de Aydınlanma 1923 ha- reketi ve dergiyle ilgili bilgilere ulaşmak müm- kün. Aydınlanma 1923, referanslarını doğabüim- lerinden ve Mustafa Ke- mal'in temel ilkelerini çe- şitli biçimlerde ortaya koyduğu dünyagörüşün- den alarak Kemalizmi, Türkiye'nin sorunlanna çözmeye aday tek ideolo- ji olarak görüyor. Derginin internet say- fasındaki bilgilere göre, Aydınlanma 1923, eleşti- rel akücı, emperyalizme ve zenginülkelerinbehr- lediği dünya düzenine karşı üçüncü dünyacı bir anlayışla, halkçı, devlet- çi ulusal bir ekonomi politikasmı hedefalan bır toplum mühendisliği projesi ohışturmayı amaç- lıyor ve bunu Kemaliz- min ideolojik çerçevesi için esas olarak belirliyor. ANKARA 6. ASLİYE HUKUK MAHKEMESİ'NDEN Esas: 2000/279 E. Davacı Güneş Sigorta AŞ. vekili tarafindan dava- lı Atay Çınar \e Pehlül Çınar aleyhine açflan Rucu- en alacak davası gereğince; davacı vekili rücu taz- minatı olan 479.997.750 TL.nin 11.5.1999 tarihin- den itibaren işleyecek faiz, mahkeme masraflan ve vekalet ücreti ile birlikte davalılardan müştereken ve müteselsilen tahsiline karar verilmeslni istemiş, aynca 06 YTD 02 plakalı vasıtanın trafîk kaydına karar kesınleşinceye kadar ihtiyati tedbir konulnaa- sına karar venlmesini istemiş, davalılardan Pehlül Çınar'ın açık adresi tesbıt edjlemediğınden dava di- lekçesi ve duruşma gününün davalıya ilanen tebliği- ne karar venldığinden, mahkememizin 2000/279 Esas sayjlı daıa dosyası derdest olup duruşması 2.11.2000 tarih saat 09.10'a bırakıldığından davalı Pehlül Çınar'ın mahkeme duruşma yerine kaim ol- mak üzere ilanen duyurulur. 09.9.2000 Basın: 54814