Katalog
Yayınlar
- Anneler Günü
- Atatürk Kitapları
- Babalar Günü
- Bilgisayar
- Bilim Teknik
- Cumhuriyet
- Cumhuriyet 19 Mayıs
- Cumhuriyet 23 Nisan
- Cumhuriyet Akademi
- Cumhuriyet Akdeniz
- Cumhuriyet Alışveriş
- Cumhuriyet Almanya
- Cumhuriyet Anadolu
- Cumhuriyet Ankara
- Cumhuriyet Büyük Taaruz
- Cumhuriyet Cumartesi
- Cumhuriyet Çevre
- Cumhuriyet Ege
- Cumhuriyet Eğitim
- Cumhuriyet Emlak
- Cumhuriyet Enerji
- Cumhuriyet Festival
- Cumhuriyet Gezi
- Cumhuriyet Gurme
- Cumhuriyet Haftasonu
- Cumhuriyet İzmir
- Cumhuriyet Le Monde Diplomatique
- Cumhuriyet Marmara
- Cumhuriyet Okulöncesi alışveriş
- Cumhuriyet Oto
- Cumhuriyet Özel Ekler
- Cumhuriyet Pazar
- Cumhuriyet Sağlıklı Beslenme
- Cumhuriyet Sokak
- Cumhuriyet Spor
- Cumhuriyet Strateji
- Cumhuriyet Tarım
- Cumhuriyet Yılbaşı
- Çerçeve Eki
- Çocuk Kitap
- Dergi Eki
- Ekonomi Eki
- Eskişehir
- Evleniyoruz
- Güney Dogu
- Kitap Eki
- Özel Ekler
- Özel Okullar
- Sevgililer Günü
- Siyaset Eki
- Sürdürülebilir yaşam
- Turizm Eki
- Yerel Yönetimler
Yıllar
- 2024
- 2023
- 2022
- 2021
- 2020
- 2019
- 2018
- 2017
- 2016
- 2015
- 2014
- 2013
- 2012
- 2011
- 2010
- 2009
- 2008
- 2007
- 2006
- 2005
- 2004
- 2003
- 2002
- 2001
- 2000
- 1999
- 1998
- 1997
- 1996
- 1995
- 1994
- 1993
- 1992
- 1991
- 1990
- 1989
- 1988
- 1987
- 1986
- 1985
- 1984
- 1983
- 1982
- 1981
- 1980
- 1979
- 1978
- 1977
- 1976
- 1975
- 1974
- 1973
- 1972
- 1971
- 1970
- 1969
- 1968
- 1967
- 1966
- 1965
- 1964
- 1963
- 1962
- 1961
- 1960
- 1959
- 1958
- 1957
- 1956
- 1955
- 1954
- 1953
- 1952
- 1951
- 1950
- 1949
- 1948
- 1947
- 1946
- 1945
- 1944
- 1943
- 1942
- 1941
- 1940
- 1939
- 1938
- 1937
- 1936
- 1935
- 1934
- 1933
- 1932
- 1931
- 1930
Abonelerimiz Orijinal Sayfayı Giriş Yapıp Okuyabilir
Üye Olup Tüm Arşivi Okumak İstiyorum
Sayfayı Satın Almak İstiyorum
15 OCAK 2000 CUMARTESİ • • • • CUMHURİYET SAYFA
HABERLERIN DEVAMI
T U R K I Y E
Istanbul 7 Sinop
Edime
PB 6 Adana
6 Samsun PB
Kocaeli 6 Trabzon PB
Çanakkale A 8 Giresun PB 8 Şanlıurfa
Izmir A 11 Ankara PB 1 Mardin
Manisa A 10 Eskişehır PB 1 Siirt
Aydın A 11 Konya PB 1 Hakkâri
Denizli 7 Sıvas PB 0 Va/ı
Zonguldak PB 6 Antalya A 14 Kars
OAçık <£"*j5 Parçalı bulutlu
Doğu Karadenız ıle
Doğu Anadolu'nun
kuzeydoğusu yağışlı,
diğer yerier parçalı ve
az bulutlu geçecek.
Yağışlar Doğu Kara-
deniz kıyıtannda yağ-
mur, dığer yerlerde
karia kanşık yağmur
ve kar şeklınde ola-
cak. Hava acakltğın-
cfa önemlı bır değişik-
lık olmayacak.
DIS MERKEZLER
Oslo
Helsinki
Stockholm
Londra
Amsterdam
Brüksel
Paris
Bonn
PB
PB
PB
PB
PB
PB
PB
PB
2
3
3
6
3
2
2
3
Beriin PB 2 Moskova PB 1
Budapeşte PB -2. Aşkabat
Madrid . PB 8 Astana
PB
PB -7
Viyana
Belgrad
PB 3 Taşkent PB 2
K 3 Bakû
Sofya K 0 Bişkek PB -5
Roma Y 11 Tiflts
Atina Y 10 Kahire PB 17
Münih PB 3 Zürih PB 3 Şam PB 12
t Çok bulutlu ı Yağmuıiu
" * " • "
Kart , GökgürfjttOÛ
m m
GüNCELcÜNEYT ARCAYÜREK
• Baştarafi 1. Sayfada
Bu açıklamanın içeriği hem tarihsel bir nitelikte
hem de önümüzdeki günlere ışık tutuyor.
Siyasetçiter, hattamedya, Başbakan'ın sıraladı-
ğı AİHM karannı "bekleme sürecini" kesecek ko-
şullar listesini büyük harflerte yazıp duvara asma-
lı. Zira zamanı gelecek, bu liste önem kazanacak.
Fikret Bila'ya koşullan şöyle sıralıyor Ecevit:
"Erteleme süreci sonsuz değil. Kararda belirt-
tiğimiz gibi kesilebilir. ömeğin; bazı devletlerin bu
konuda Türkiye'ye şart koşma eğilimleri var, bu
eğilimler sünerse; öcalan Imralı'da tehdit içeren
siyasi demeçler veriyor, avukatlan bunlan duyu-
ruyor, eğer bu tür faaliyetleri sürerse; PKK'nin si-
yasallaştınlması çabalan var, bu çabalar sürerse;
yine bu konularda HADEP'i kullanma gayretleri
var, bu gayretler sürerse; AlHM'nin karar verme
süresi, istismar sayılabilecek boyutlarda keyfi ola-
rak uzatılırsa...
Bu koşullarda bekleme süresi kesilir."
Ne ki, bu koşullara aykın durumlarda Ecevit'in
ne yapacağını irdeleyen soru; daha bugünlerden
zihinlere takıldı.
Günler geçecek, birdebakacağız; Başbakan'ın
bugün açıkladığı koşullardan bir veya ikisinin ak-
sine uygulamalar, açıklamalar gıria..
Olası olan şu: Böyle bir durum ortaya çıktığında
Başbakan Ecevit, bekleme sürecini kesecek ko-
şullan ya anımsamayacak ya da bin dereden su
getiren gerekçelerie öcalan dosyasının TBMM'ye
gönderilmesine karşı çıkacak.
Çünkü; karan şimdi memnuniyetle karşılayan
Avrupa'dan geleceği irdeleyen önemli vurgulama-
lar geliyor.
Avrupa, AB'ye entegre olabilmemiz için "idam
cezasının kaldınlması" koşulunu yine ön plftıa alı-
yor. Avrupa Konseyi yetkililerinin AB'ye üye belli
başlı ülkelerin açıklamalarında bu nokta özenle
belirtiliyor..
Şu yorumu da bir kenara atmamak gerekiyor
öcalan davasını AlHM'nin 2 yılda karara bağlaya-
cağı öngörülüyor. Oysa Ecevit'e göre önünde idam
cezasını kaldırmak ve tam üyeliğe geçiş için en az
4 yıl var.
Böylece, idam cezasının kaldınlması uzun za-
man isteyen bir sorun gibi algılanabilir.
Ama, Ecevit'in bir demeçle resmiyet kazandır-
dığı "bekleme sürecini kesecek koşullan" süreye
bağlamak, zamanı geldiğinde unutmak veya anım-
samamak olanaksız.
Ortada fol yokken
Siyaset gündemi öcalan karannı tartışıyor, bir
j^andan ila cumhurhaşkanlığı secimine açUıyor,
Gazetelere göz attınız mı? Tansu Çiller'in lider-
lere götürdüğü demokratikleşme önerilerini ne si-
yasal partiler ne de medya ilginç bulmamış ya da
ciddiye aJmamış olacak ki.. bu konuda tek satır
yok!
Dikkati çeken ise devleti yönetmeye meraklı ki-
mi gazeteterdeki haber başlıklan. Çiller'in Demi-
rel'in süresinin uzatılmasına dönük önerisine par-
ti liderierinin hemen nepsinin yeşil ışık yaktığını
duyuruyor.
Oysa, Çiller'in bilinen formülü sadece Çanka-
ya'nın görev süresiyle ilgili.
Başta ANAP, sonra MHP ve hatta FP; ikili gö-
rüşmeden sonraki açıklamalarında Çiller'in "bu
formülü 'herhangi bir kişiyle ilgilendirerek' teklif
etmediğinin" attını çizdiler..
Medyatik bu davranışta da alaturka kurnazlık
seziliyor. Partileri 5+5'i kabul edecek olurlarsa ana-
yasada ilgili madde değişirken bir kışiye (Demirel'e)
2. kez cumhurbaşkanı seçilme olanağını veren
"küçük bir ek"\ yaşama geçinme hevesi sıntıyor..
öcalan konusunda Bahçeli'yi "ikna eden" Ece-
vit, DemireTin süresini uzatabilmek için gözlerini
MHP oylanna çevirdi.
Yılmaz'la bir araya geldiği 20 dakikada ulusa ve
parti tabanına verdıği sözden vazgeçen Devlet
Bahçeli, bu kez de Ecevit'in uzatma dayatmalan-
na boyun eğerse.. medyadaki bugünkü övgüler
kurtarmaz.
llk seçimde: Kendi düşen ağlamaz!
îran doğalgazı
200 l'de gelecek
ANKARA (Cumhuriyet
Bürosu) - Refahyol döne-
minde Iran ile ımzalanan ve
Tûrkiye'yi, boru hatlannı
tamamlayamaması nede-
niyle mali yükümlülük alu-
na sokan anlaşmayla ilgili
yapılan görüşmeler sonun-
da, gaz sevkıyatının 2001
Temmuzu'nda başlaması
kararlaştınldı.
BOTAŞ'tan dün yapılan
yanlı açıklamada, BOTAŞ
Genel Müdûrû Gökhan
Yardım başkanlığındaki
heyetin 11-12 Ocak 2000
tanhleri arasında Tahran'a
gittiği anımsatıldı. Açıkla-
mada, ziyaret sırasında Îran
Petrol Bakanı Bijen Nam-
dar Zeageneile yapılan gö-
rüşmelerde projelerin son
durumlarıııın ele ahndığı
beliıtıldi. Açıklamaya gö-
re, Iıan tarafı Türkıye sını-
nna kadar olan boru hattını
tamamladığını kaydetti.
Türk tarafi ise boru hatbnı
tamamlayamamasııun ne-
denlerini anlattı. tran tarafi
sonmu anlayışla karşıladı
ve gaz sevkıyatının 30
Tetnmuz 2001 'de başlama-
sı kcnusunda tarailar anlaş-
maya vardı.
BOTAŞ "ın açıklamasın-
da, ortak çalışma gruplan
oluştunılarak teknık ve ida-
ri çalışmalann 2 ay içinde
tamatnlanma.'iının kararlaş-
tınldığı belirtilerek "tran
tarafinca yapılan yaunmın
anl kalmaması için daha er-
ken gaz kullanma imkânla-
n Türktarafinca araşünla-
cak ve bu yönde çaba sarfe-
dttecektir'' denıldı.
Açıklamada, aynca BO-
TAŞ'ın 1999 yüinda yurt-
dışından yaptığı doğalgaz
ıthalattnın 1998'egöreyüz-
de 21.5 oranında artaıak 12
milyar metreküpe ulaştığı
bildirildi.
Geçen yıl ithal edilen do-
ğalgaz milrtanTiın da
1998'e göre yüzde 22 ora-
nında artarak 12 milyar
metreküpe çıktığı belirtilen
açıklamada, "Bu miktar
içinde elektrik sektörünûn
payı, diğer sektörlerin aka-
ne yüksehniş ve bir öncetd
yıla göre yüzde 45 artarak
toplam saüşiann yüzde
64'ünü oluşturmuştur. Bu
yılyapılan sanşlar içinde ko-
nutsektörünûn payı ise yüz-
de 20 olup, bu sektörde tü-
ketilen gaz miktan 2 milyar
354 milyon metreküpe ulaş-
mışür" denıldi.
Hizlnıllairta iç hesaplaşma• Baştarafi 1. Sayfada
korunması için aileleriyle ilişkiye
geçtiklerini belirten Okan, "Devlet
gerekirsebumsanlankonunaahı-
na alacak. AOeiere bunu açıkça söy-
ledik" diye konuştu.
Geçmış dönemlere ait olan, an-
cak 1999 yılında aydınlatılan top-
lam 74 faili meçhul olay bulundu-
ğunu anlatan Okan, bu olaylardan
29'unun PKK, 45'inin ise Hizbul-
lah kökenli olduğunu bildirdi.
Okan «1998 ve 1999'da Hizbul-
iata'a yönefik operasyonlarda son
iki ydda bin 350 kişi gözalüna ahn-
dt, bin 185 kişi adüyeye sevk edü-
di, 333 kişi tutuklandL PKK bağ-
lanüb operasyonlarda bin 9% kişi
gözalüna alındu bunlardan bin
732'si adüyeye sevk edUdi, 206's
da tutuklandı" diye konuştu.
'Kendtterigidiyor'
Hizbullah tarafmdan adam ka-
çınldığı yolunda son zamanlarda
bazı iddialann ortaya atıldığına,
ancak bu kaçırma ıddialanrun ger-
çek dışı olduğuna dikkat çeken
Okan şöyle dedi:
"Hizbullah'ın adam kaybetme-
a ya da kaçırması yanbş bir deger-
tendirmedir. Hizbullah üişkisi o«-
duğu iw«anlar hakkmda öhlm ka-
ran verdiyseöldürür yadabuluş-
maya çağmr. Bu çağutnğı kişi ya
örgütle ilişkisini kesmiştir veya
arasmı açmıştır ya da bu adamın
çağnhp $orgulanması örgfitfin
menfaaü icabıdır. Bu kaçmkh de-
nilen insanlar kendüiğinden gkter
ve sorgulanırlar.
Buna geçen yıl Sento Caddesi
üzerinde aracnun kapısı açık bir
şekflde terk edilmiş bulunan ve
kendisinden o yamandan bu yana
haber ahnamayan Dide Üniversi-
tea Genel Sekreteri tbrahim San
dadahikiir. .
Yapılan operasyonlardaelegeçi-
rflen 20 bin sayfahk dokümanlar-
da tbrahim San'nm adı geçmek-
tedir. Dokümanlarda San'nm Hiz-
buDah'ın İlim Kanadı ile bağlanü-
sı olduğu açık bir şekflde ortada-
dm"
300 bin mermi yükleniyor
Diyarbakır Emniyet Müdürlüğü'nce Kanada'dan
satın alınan IB1S (liıtegrated Ballisöcs Identıfıcatı-
on System-Bilgisayarb Balıstik tncelemeler Sistemi)
adı verilen cihazla Gûneydoğu'da faili meçhul bir-
çok olayın kısa sürede aydmlaülması hedefleniyor.
Emniyet Müdüriüğü Kriminal Laboratuvar Müdür-
hlgü'nce yaklaşık 500 milyar liraya Kanada'dan sa-
tın alınan IBIS'le, kovan ve mermi çekirdeklerinin,
bilgisayarlarda yapılan karşılaştırma yöntemiyle 3
saniyede, hangi olaylarda kullaruldığı tespit edıliyor.
Daha önce uygulanan yöntemle, bu işlem 24 günde
yapılabiliyordu.
Emniyet Müdûrû Gaffar Okan, teknolojiye ayak
uydurduklanru ve Avrupa standartlarmı yakaladık-
lannı söyledı. Okan, sistemtn Amerika, fsrail, Ka-
nada, Yunanistan ve Güney Afrika'da kullanüdığını
belirterek, 4 kişilik bir ekibin Amenka'da sistemle
ilgili eğitim aldığrnı söyledi. ABD'li 6 uzmanın da
Diyarbakıra gelerek 1.5 ay ilgililere kurs verdiğini
belirten Okan, sıstemin, faili meçhul olaylann kısa
sürede aydınlatılmasını sağlayacağını kaydetti.
Okan, şöyle devam etti:
"IBIS sistemi Türkiye'de sadece Ankara ve Diyar-
balor'da buhuıuyor. Şu anda sisteme, geçmiş dönem-
terde çeşitii oiaybrda kuflanılan âlahlara ait 300 bin
mermmin yükieme»yapdıyor. BA sistemsayesinde efe
geçfriecek bir mermiçekirdegiveyakovantn daha ÖB-
ceki olayiarda kulbuuhp knHmıılmmtıgı, hangi mar-
ka suaha ait olduğu, 3 sanrve gibi kısa bir sürede tes-
pit edflecek. DevletGnvenfik Mahkemesi'nde bu ko-
nuyla ilgili raportan bekleyen çok sayıda dosya var.
Bu sistemle dava dosyabnmn raporlan beklemeden
tamamianacak. Bu sayede çok sayıda faili meçhul o-
lay da aydmiaofamş olacak."
Korucubası öldürüldü
Hizbullah usulü cinayet
DtYARBAKIR (Cumhuriyet Bürosu) - Eski korucubası
Abbas Yurter. Diyarbakır'ın Mardinkapı semtinde uğradığı
silahlı saldında yaşamını yıtırdı. Saldın yöntemi ve olayda
kullanılan tabancanın markası uzun sûredir iç hesaplaşma
içinde bulunan Hizbullah'ı gündeme getırdı.
Diyarbakır'ın Silvan üçesine bağlı An köyûnde daha ön-
ce korucubası olarak görev yapan 45 yaşmdaki Abbas Yur-
ter, Mardinkapı Savaş Mahallesi'nde dün saat 15.00 sırala-
nnda kımlıklen tespit edılemeyen taşi ya da kişilenn silahlı
saldınsına uğradı. Kafasına ıki mermi isabet eden Yurter o-
lay yennde yaşamını yitirdi.
Cinayet yerinde inceleme yapan polis ekipleri, Takarov
marka silaha ait iki adet boş kovan buldu. Emniyet bırimle-
ri, cinayetın ışlenış yöntemi ve olayda kullanılan Takarov
marka silah nedooiyle Hizbullah üzerinde duruyor. Yetküi-
ler eski korucubası olması nedeniyle Abbas Yurter'in PKK
tarafindan da öldürûhnüş olabıleceğını söyledıler.
Demirerin çıkarması
• Baştarafi 1. Sayfada
nnın bölgedeki diğer ülke-
lere sıçramasının çok va-
him sonuçlara yol açabile-
ceğmi kaydetti. tki cum-
hurbaşkanı Azerbaycan
Cumhurbaşkanı Haydar
AKyev'in 3 ülkenin bir ara-
ya gelerek oluşturmalannı
önerdiği "GûvenKkPakü"
kpnusunu da görüştüler.
Demirel, Şevardnadze'ye
Tûrkiye'nin Gürcistan'a 5
milyon dolar tutannda 10
bin ton mazot yardımı ya-
pacağı sözünü de verdi.
Edınilen bilgilere göre
Demirel, bu görüşmede Se-
vardnadze'ye Bakû-Cey-
han ıle ilgili kapsamlı bir
rapor sundu. "Çevre, gü-
venhk, istimlak, geçiş ücre-
ti ve tazminat" konulanrun
aynntılı ışlendiği raporda
şu unsurlar yer aİdı: •
- Azerbaycan ve Gûrcis-
tan bu 5 konunun çoğunda
ters görüşteler. Bu uzlaş-
mazlık boru hattının gele-
ceği ile ilgili kaygılara da
neden olmakta. Şirketler
konsorsiyumu, Gürcistan'-
m sunduğu öneriler ile ya-
tınm yapmasmm olanaklı
olmadığını bildiriyor.
- Gürcistan geçiş ücreti-
Kampanya süresince tüm mağazalardan toplam 15 milyonluk alışveriş yapanlara..
Akmerkez den
2000 yılı armağanı
TOYOTA
LAND CRUISER
1 KİŞİYE 1 ADET
Toyota Land Cruiser 100 VX
Y © f l İ Y l l f C d r D D â n V â S t Akmerkez'deki tüm mağazalardan kampanya
süresince yapacağmız toplam 15 milyonluk her
6 A r a l l k 1 9 9 9 - 6 Şlibat 2 0 0 0 alışveriş size yeni bir şans kuponu kazandıracak.
1 adet 2000 model siyah metalik Toyota Land
Cruiser 100 VX için fırsatı kaçırmayın.
bnkabt. Vüb D6v.j ttiKKu. C»v 5
Sîandt VF Otopark Gişeierr
bu kampanyanm dı^ındadır
Çekiüş tarihı: 09.02.2000
E I I I f R
nin öncelikli olarak belir-
lenmesini istiyor. Şirketler
ise geçiş ücretinin belirlen-
mesi için önce boru hattı-
nın malıyetinin hesaplan-
ması gerektığı görûşûnde.
Gûrcistan'ın bu ısranndan
va2geçmesi gerekir.
- Boru hattuun geçeceği
topraklann yüzde 25'i dev-
letin elinde. Gerısi özele
devredihniş. Gürcistan, is-
timlak bedehnin şirketlerce
hallediunesini istiyor. An-
cak bununpratik olarakuy-
gulanması imkânsız. Tür-
kiye istimlak için şirketler-
den 99 milyon dolar alıyor
ve kamulaştırmayı sağlı-
yor. Gürcistan da belli mik-
tar parayla bu işi gerçekleş-
tırebılır.
- Gürcistan son gelişme-
lerden sonra hattın güven-
liğını de kendisinin sağla-
yamayacağım, şu-ketlerin
devreye girmesi gerektiği-
ni belirtiyor. Bu öneri de
kabul edılemez.
- Gûrcistan'ın önerileri
boru hatrınm maliyetini ve
geçiş ücretini de arttıncı
özellikte. Geçiş ücretinin
yüksek olması Kazakis-
tan'ın Tengiz petrollerini
taşımak için Bakû-Ceyhan
yerine daha ucuz olan Rus
hattını seçmesine neden
olabilir. Bu da Bakû-Cey-
han açısından olumsuz bir
gelışme olur.
'Pûrüzler aylacak'
Şevardnadze, Demirel
ile görüşmesinin ardından
yaptığı açıklamada, Türki-
ye ile Gürcistan'm Bakû-
Ceyhan konusunda aynı fı-
kirde olduklarmı ve bunu
bugün dünyaya ilan ede-
ceklerini kaydetti. Cum-
hurbaskanı Demirel de
uçakta gazetecilerin soru-
lannı yanıtlarken, Bakû-
Ceyhan ile ilgili pûrüzlerin
çok önemsenmemesi ge-
rektiğini söyledi. Ancak
diplomatik kaynaklar an-
laşmalann şubat ayına ye-
tışmesinin zor olduğunu
kaydedıyorlar.
'Kafkaslar önemli'
Cumhurbaşkanı Demirel
uçaktaki açıklamalannda
Kafkaslar'daki dengeler
üzerinde de durdu. Kafkas-
lann Tûrkiye'nin dış poli-
tıkasında Balkanlar ve Or-
tadoğu ıle birlikte 3. önem-
li ayağı olduğunu anlatan
Demirel, Türkiye ile Rus-
ya'nm bölgede rekabet
edip etmedikleri sorusuna
"Rusya ayn bir memteket
Azerbaycan ile Gürcistan
da bağunsız birer devlet
Nereye giderlerse oraya gi-
derier. Bunlann zaten ba-
ğunsız devletler topluluğu
dije bir kurumşlan var.Za~
man zaman toplanûlan da
var. Ama bizün bu toplan-
tuaröncesindeGurdstan'a
geunemizle Haydar Ali-
yev'in Türkiye'ye gehne-
sinde bir bağlantı yok. A-
ma karşıhkh olarak hep is-
tişarelerde bulunuyoruz
7
'
yanıtını verdı.
G U N D E M MUSTAFA BALBAY
• Baştarafi 1. Sayfada
şımız bulunduğu dikkate alındığında, bu coğrafya-
larda meydana gelen kanlı olayların ülkemizi ne öl-
çüde etkilediği daha iyi anlaşılacaktır.
1998'de Türkmenistan'ın Türkmenbaşı kentin-
den Azerbaycan'ın başkenti Bakû'ye feribotla ge-
lip, buradan da tren-karayolu kanşımı, Tıflis-Ba-
tum-Sarp yolculuğu yaparken, sadece Azerilerin
değil Gürcülerin de Tûrkiye'yi önemli bir umut ka-
pısı olarak görmeleri dikkatimi çekmişti. Sohbet et-
ttğim Gürcülerin çoğu en az bir kez Türkiye'ye gel-
mişti ve ileriye dönük planlan arasında Türkiye'yle
iş yapmak da vardı.
Daha önceki Balkanlar, Otadoğu gezilerinde de
benzer gözlemlerim olmuştu. O zaman ortaya şöy-
le bir tablo çıkryor:
Türkiye, sorunlu üçgenin ortasında... Kendi için-
de, üçgenin uçlanyla nassas bağlantılar var... Uç-
geninucundakiler Türkiye ile doğrudan ilgili...
Peşrevi kısa tutup, gündeme gelelim...
Cumhurbaşkanı Süleyman Demirel'in iki gün-
lük Gürcistan gezisinin dört unsuru var:
- Kafkaslar'da birlikte hareket etmenin zeminini
güçlendirmek. Bu birlikteliğe önce Azerbaycan'ı
katmanın, ardından olabilirse Ermenistan'ı da ek-
lemenin yolunu bulmak.
- Çeçen mültecilere insani yardım yapılması için
gerekli organizasyonu sağlamak.
- Bakû-Ceyfıan projesinin bir an önce yaşama
geçirilmesi için ortak çaba harcamak, engelleri kaf-
dırmak.
- Gürcistan'la ikili ilişkileri geliştirmek.
Bu ülkeyle Tûrkiye'nin kuracağı bağlar salt "iki-
li ilişkiler" anlamına gelmryor. Kafkaslar'ın 2000'li
yıllardaki yapılanmasında büyük önem taşıyor.
Gürcistan'ın kuzeyi Çeçenistan, güneyi Ermenis-
tan, doğusu Azerbaycan... Türi<iye'nin bu ülkeyle
kuracağı sağlam ilişkiler önemli bir tutamak.
Gûrcistan'ın istemleri arasında Kars-Tiflis de-
miryolu projesi ile Çıldır sınır kapısının açılması da
var.
Putin potinleri giyerken
Türkiye, Kafkaslar'la bağlannı güçlendirmeye
çalışırken Rusya'nın da harekete geçtiği dikkati
çekiyor.
Potinleri giyen Putin Çeçenistan operasyonunu
şiddetlendirirken, Gürcistan Cumhurbaşkanı Edu-
ard Şevardnadze'ye telefon etti:
- 24 Ocak'ta Moskova'da görüşelim.
Ardından Azerbaycan Devlet Başkanı Haydar
Aliyev'i aradı:
- 24 Ocak'ta Moskova'da görüşelim.
Benzer çağn Ermenistan'a da yapıldı.
Önce dörtlü bir zirve. Ardından Bağımsız Dev-
letler Topluluğu'na (BDT) yeni biçim verme hanr-
lığı...
Putin, Aliyev'in ağzına bir parmak bal çalmayı ih-
mal etmedi:
- Şu Yukan Karabağ sorununu da çözeiim artıkl
Rusya, zor durumda olduğu Çeçenistan'dan
sağlam çıkmak için Gürcistan'ı da kullanmak iste-
mişti. Ancak, Gürcistan buna izin vermemişti. Ya-
kın gelecekte ne der, şu aşamada kestirmek zor.
Rusya, gerek Kafkas gerekse Orta Asya ülkete-
rine şu tanımla yaklaşıyor:
- Yakın çevremiz!
Mesajın çoğu Türkiye'ye:
Bu coğrafya bize hem çevre hem yakın, ilişki ku-
rarken biraz sakın!
Burada çok hassas bir soru gündeme geliyor
Türkiye, Kafkaslar ve Orta Asya'da Rusya'yla
kafa kafaya tokuşmalı mı, ortak adımlar aramalı
mı?
Soruya akılcı yanıt vermek gerekiyor. Kafkasya
ve Orta Asya ile ilişkilerimizin üçüncü ülkeye kar-
şı olmadığını anlaşılır bir sekilde anlatabilirsek,
Rusya'yla da aynca iyi bağlar kurabiliriz...
Ancak bunun için öncelikle Rusya'nın bağ ku-
rulabilir bir zeminde olması gerekiyor.
Enerji pazarlıkları
ANKARA (Cumhuriyet
Bürosu)-ABD, Bakû-Cey-
han petrol boru hattıyla il-
gili pûrüzlerin aşılamaması
ûzerine yeniden devreye
girdi. CKnton'ın Hazar hav-
zası enerji kaynaklarından
sorumlu özel temsilcisi
John Wolf un, Türk, Azeri
ve Gürcü yetküilerin yapa-
caklan görûşmelerin he-
men öncesinde Türkiye'ye
geleceği bildirildi. Rusya
ise Mavi Akım için baskıla-
rmı artnnyor. Rusya Dışiş-
leri Bakan Yardımcısı tvan
tvanov, Gazprom ve Raoes
şirketi yetküilerinden olu-
şan bir heyet ile pazartesi
gûnü Ankara'da temaslarda
bulunacak.
Istanbul'dayapılan AGİT
zırvesi sırasmda ABD Baş-
kam Bill Clınton'ın tanıklı-
ğında imzalanan Bakû-
Ceyhan petrol boru hattı
konusunda pûrûzler giden-
lemezken, Clinton'm özel
temsilcisi John Wolf'un 21
Ocak'ta Ankara'ya gelece-
ği bildirildi. Wolf'un ziya-
reti, Türk, Azeri ve Gürcü
yetküilerin 21 -22 Ocak ta-
rihlerinde Türkiye'de ger-
çekleştirecekleri çalışma
toplanüsına rastlıyor. Üç ûl-
ke yetküilerinin pûrüzlerin
aşılmasına yönelik önerile-
ri ele alacaklan görûşmeler
sırasında John Wolf 'un An-
kara'da bulunmasının, öze-
llikle Gürcistan'm ikna
edılmesi ve boru hattının
inşasının bir an önce baş-
lanmasına yönelik çahşma-
lann başlatılması açısından
önemli olduğu kaydedili-
yor.
Azeri ve Gûrcü heyetle-
rin geçen gûnlerde Tiflis'te
yaptıklan görûşmelerde,
geçiş ücreti ve istimlak ma-
liyetının kimin tarafindan
karşılanacağı konularmda-
ki sonmlar giderilememiş-
ti. Azerbaycan CumhuTbaş-
kanı HaydarAliyev'in sürp-
riz Ankara ziyaretinde gün-
deme getırdıği pürûzler ko-
nusunda devreye giren
Cumhurbaşkanı Süleyman
Demirel, dûnkû Tiflis ziya-
retinde Gürcistan Cumhur-
başkanı Eduard Şevard-
nadze ile sorunlan baş ba-
şa görûştü. Liderlerin baş
başa görüşmelerinin ardın-
dan çahşma gruplanmn gö-
rûşmelerinde yaşanan tıka-
nıklığın aşıhnası bekleni-
yor.
Rusya ise Mavi Akım
Doğalgaz Boru Hattı için
baskılannı artnnyor. Rus-
ya'nm ekonomik ilişkiler-
den sorumlu Dışişleri Ba-
kan Yardımcısı Ivan Ivanov
bu konuda görûşmelerde
bulunmak ûzere pazartesi
günü Ankara'ya geliyor.
Ivanov'un heyetinde, Rus-
ya'nm en büyük şirketlerin-
den olan Gazprom'un yet-
küileri ve Rusya'nın enerji
sistemlerinin oluşturulma-
sıyla ilgili şirketi Raoes
Başkanı AnatoB Çubais
yer ahyor.