Katalog

Cumhuriye ouuuâ SMIKBMttZltlME SMTMMEKKtnPTBÜMl ş djgimz latabm adnn, kredı kartnuzıi] numarası ve soa kulîanma tanhı I bu^te bıldınn, kıtap evınızde olsun. Aduuzı. soyadmız. ^e teiefon •\ da btldırmeyı unutmayın. Cye degılsenız. dıkreenu üye de oluB ya da uvehğnüz; \enı!eyra ER İŞLEM BİR TELEFONL V:0212 514 01 96 71 YIL3AYI: 26999 / 250.000 TL (KDV,çinde) KURUCUSU: Y U N U S NADİ (1924-1945) BAŞYAZARI: NADİR NADİ (1945-1991) 8 EYLÜL 1999 ÇARŞAMBA u M H U R Y î N K U Ü R M I GAZI MUSTAFA KEMAL SIVAS KONGRESMI Sıvas Kongresi, Anadolu ve Rumelı'de kurulmuş olan butun Mudafaaı Hukuku Millıye Cemıyetlerini, Anadolu ve Rumelı Mudafaaı Hukuk Cemiyetı adı altında bırleştırdı. Erzuaım Kongresı'nde alınan kararları onayladı. Böylece vatanın bütünlüğunün ve bağımsızlığtnm sağlanması, bütun ulus adma kabul edilmış oldu. Vatanın herhangi bir parçası hukumetçe korunamazsa geçici hükümet kurularak yönetimin ele alınacağı bildirildi. Mısakı Millî'nin temelleri kararlaştınldı. Bu kararları uygulamak üzere birTemsil Heyeti seçildi. Mustafa Kemal, bu heyetin başkanlığına getirildi. Kongre çalışmaları sırasmda kimi üyeler Anadolu'da bağımsız bir Türk devleti kurulmasını önerdiler. Mustafa Kemal, bunun daha sırası gelmedığini soyleyerek öneriyi geri çevirdi. Ayrıca kongre, gündemine almış olduğu bir onergeyi de uztın uzun tartıştı. Bu onerge, Türkiye'nin ABD mandası altına girmesiydı. Mandacılar, ülkenin içinde bulunduğu durumu ileri sürerek, bu düşünceyi savundular. Fakat kabul ettiremediler. 'Sivas Kongresi-H' adlı kitap, Câzi Mustafa Kemal'in ölumsüz eseri Nutuk'tan alınmıştır. Bu çok onemli siyasal ve tarihsel kaynağı, orijinal metın ve günümüz Türkçesiyle tek kitap olarak, Sivas Kongresi'nin 80. yılında okurlarımıza sunmaktan büyük kıvanç duyarız. Cuma günü Cumhuriyet 'le birlikte... Yargıtay Başkanı'nın konuşmasına toplumun her kesiminden tepki Selçuk eleştiriliyor Tarüşma Kapısı.. L'zun bir süreden beri, her adaletyıluun açılışı ülketnizde olay hatinegeliyor: çünkü Yar- gıta> başkanlannın konuşma- lan laiklik ve demokrasi ko- nularmda uyan niteliği taşı- vor. Başta Cumhurbaşkanı o\- maküzere"de\leterkânı" bu konuşmalan sessizcedinliyor- lar; sonra bir yıl daha geçiyor, yeni adalet vılının açılışında Y'argıtay Başkanı toplumu ye- niden uyanmak zonında kâh- yor. • Ancak bu yıl bir değişiklik oldu. Yargıtay Başkanı Sayın Sa- mı Selçuk'un konuşmasını bu kez irtka basını manşetlere ge- çirdi se göklere çıkardı. Laik basın da görevini yapmaktan geri kalmadı. Başkanın açış konuşmasından övgüyle söz açö. Demek ki Sayın Selçuk'un elli beş sayfahk uzun konuş- masında her iki tarafin da be- ğeneceği bölümler bulunuyor- du; acaba söz konusu metin "eklektik" bir yapıda mıydı? Mernin tamamını okuya- madığunız için bu soruya ya- nıt verebilecek durumda de- ğiliz; ama Sayın Selçuk'un da çok iyi büdiği gibi bizde eleşti- ri görenegi yoktur: övgü ve yergi ağır basar, basınımızın i- ki kanadı da çok uzun metin- den kendi işlerine yarayan bö- lümleri ele aldılar. Sonuçta Yargıtay Başkanı amacına ulaşmış oldu, top- lumda bir tartışma kapısı açil- Ne yazık ki ülkemizde de- mokrasi talepleri 'seçıl- mış'lerden değil "atanmışlar- dan' geliyor; Yargıtay Başka- nı devletin yüksek memuru- dur. Hazine'den aylığını alır. Osmanh'dan beri bu kural de- ğişmedi. Batı'da ise demokrasi halk tabanından yükselen istençle gelişmiştir. Sayın Sami Selçuk'un için- de yaşadığımız düzene eleşti- rileri halkın seçtiği Meclis'i ne ölçüde etkileyecek; görecegiz. Her bölümüne ve açıklama- sına katılmadığımız bu uzun konuşmanın temelindeki de- mokrasi fıkrini yiirekten des- tekliyoruz. Türkiye'nin çağ- daş uygarbk düzeyine erişme- siyle demokratikleşmesi öz- deşleşmiştir. Bu volda her ge- cikme devletin, ülkenin, ulu- sun aleyhinedir; Yargrtay Baş- kanı'nın bu yoldaki uyansına kulak veriJmdidir. • Ancak açış konuşmasının kimi yerierinde Sayın Sel- çuk'un hukuk mantığına gö- re açmazlara düstüğünü söy- lemeden edemeyeceğiz. Bu yolda sütunumuz uzun irdele- melere el vermediği için bir ör- nekle yetineceğiz. Yargıtay Başkanı "1982 Anayasası geçersizdir, her açıdan gayn meşrudur" diyor. Bu hükmü doğru sayarsak 'geçersız" ve 'gayri meşru' anayasaya göre kurulan Yar- gıtay da "geçersiz" ve 'gayri meşru' sayılmaz mı?.. Cumhuriyet BORSA Dun Oncofcı 5S24 OOLAFI Dun 44&800 448.200 MAAK 243.600 önceta 243 000 ALTIN ûDun 3.710.000 3.680 000 Türkiye Barolar Birliği Başkanı Eralp Özgen, Selçuk'un "laikçilik ve teokratik rejim"in varhğı konusundaki görüşlerine katılmadığını söyledi. Özgen, "Laik cumhuriyet tehlikeye girdiğinde devlet dine müdahale edebilmeli'" diye konuştu. ADD Genel Başkanı Yekta Güngör Ozden, devletin değil, devlet adamlığına soy-unanlann eleştirilmesi gerektiğını belirterek Yargıtay Başkanı'nın uluslararası tahkim, af yasası, köktendinci ve bölücü eylemli tehJikelerden söz etmediğine dikkat çekti. ANKARA (Cumhuriyet Burosu) - Yargıtay Başkanı Sami Seiçuk'un adli yılın açılışında özellikle laikliğe ilişkin sözleri hukukçular tarafindan tepkiyle karşılandı. EmekJi Anayasa Mahkeme- si Başkanı ve Atatürkçü Düşünce Der- neğij ADD) Genel Başkanı Yekta Gün- görÖzden, devletin değil, devlet adam- lığına soyunanlann eleştirilmesi gerek- tiğini belirterek Yargıtay Başkanı'nın uluslararası tahkim, af yasası, kökten- dinci ve bölücü eylemli tehlikelerden söz etmediğine dikkat çekti. Özden, la- ikliğe ilişkin görüşlerin şeriat özlemci- lenne destek niteliği taşıdığına işaret ederken; Türkiye Barolar Birliği (TBB) Başkanı Eralp Özgen, Selçuk'un "bik- çflik ve teokratik rejim"ın \-arligi konu- sundaki görüşlerine katılmadığını söyle- di. Özgen, "Laik cumhuriyet tehlikeye MArkasıSa.7,Sü.8'de CHP: GÖRÜŞLERİNl SOMUTLAŞTIRMALI 'Laiklik ilkesi sonuna kadarkorunmalı' # Altan Öymen "Köktendinci tslami akımlann zaman zaman tehdit oluşturduğu ülkelerde laiklik ilkesinin sonuna kadar korunması gerektiği düşüncesindeyiz" dedi. Ecevit "Anayasa değişikliği için somut önerilerimiz olacak" diye konuştu. • 7. Sayfada 67'DEN BU YANA LAİKLÎK ÖN PLANDAYDI 30 yıllık geleneğin dışına çıktı... # Yargıtay Başkanı Sami Selçuk, inanç kavramma değinirken üstü örtülü olarak tarikatlan savundu. Selçuk, bu konuşmasıyla tüm Yargıtay başkanlannın 30 yıldır yaptığı konuşmalardan ayn bir tavır almış oldu. • 7. Sayfada 5.9 büyüklüğündeki sarsıntı nedeniyle Atina'dayüzlerce kişi enkaz altında *KoıiLsıı*cla deprem 17Agustos'taTürttiyeyiacrya boğandepremdün de Yunanistan'ı vurdu.Ölü sayıanmartacağuıdanendişeleniliyor. (REUTERS) # Merkez üssü Atina'nın 20 kilometre uzağında olan sarsıntı sırasında çok sayıda bina ve sanayi tesisi yıkıldı. MURAT tLEM ATİNA - Yunanistan'ın baş- kenti Atina'dadün 14.59'da5.9 büyüklüğünde deprem meyda- na geldi. llk belirlemelere gö- re, yaklaşık 10 saniye süren deprem sırasında çok sayıda sanayi tesisinin ve 20 kadar bi- nanın yıkıldığı, ilk belirlemele- re göre 2 'sı çocuk 30 kişinin öl- düğü, yüzlerce kişinin de en- kaz altında kaldığı bildirildi. Atina'da yaklaşık üç asır sonra böylesine büyiük bir deprem yaşanmasından hemen sonra hükümet "Olağanüstü Kriz Masası" oluşturdu. Merkezi Atina'nın 20 kilo- metre kuzeydoğusundaki Par- nitha adlı ormanlık alan oldu- ğu belirlenen yer sarsıntısı, kentte büyük bir panığe yol aç- tı. Bazı binalarda çatlaklar oluştuğu ve beton parçalannın caddelere düştügü ifade edilir- mArkasıSa.l9,Sû.l'de DÜNYA BANKASI'NDAN 1 MÎLYAR DOLARLIK YARDIM m 13. Sayfada DEPREM BtLtMDE FAY YARATTI m 3. Sayfada GUNCEL CUNE1T ARCAYUREK Ağlarken Gülmek! ikinci cumhuriyetçilerin, Fazılet Partisi'nin, kökten- dinci gazetelerin alkışlarıyla Yargıtay Başkanı Sami Selçuk, Türkiye Cumhuriyeti'nde var olan ne kadar değer varsa hepsini bir bir yadsıdı. Atatürk Cumhuriyeti'nin temel ilkelerini isim ve za- man vermeden yok saydı. "Inançlar cumhuriyeti" istiyor. "özürsüz ve ödün- süz laikliği geri istediğini" söylüyor. MArkosıSo. 19, Sü. l'de Demirelyasayı imzaladı Mezank omtşiaıuh # Cumhurbaşkanı Demirel, çalışanlann büyük tepkisini çeken Sosyal Güvenlik Yasa Tasansı'nı imzaladı. Başbakan Bülent Ecevit, yasaya gösterilen tepkilerin haksız olduğunu belirterek "Çalışanlara hayırlı olsun" dedi. • 5. Sayfada # CHP Genel Başkan Yardımcısı Selvi, Demirel'in yasayı imzalayarak kendiyle çeliştiğini söyledi. Türk-fş Genel Başkanı Meral, Demirel'in çalışanlan hayal kınklığına uğrattığını belirtti. Hak-Iş Genel Başkan Yardımcısı Tannverdi de yasanın bu haliyle halkı huzursuzluğa İteceğüli savundu. • 5. Sayfada AB-Türkiye ilişkileri Ko:Jar BnıkseVde paylaşılacak# 13 Eylül'de yapılacak "Türkiye-AB toplantısı"nda, taraflar görüşlerini bir kez daha ortaya koyma şansı bulacaklar. AB ve Türkiye burada boşa geçen iki yılın hesabını yapacak. SERKAN DEMtRTAŞ ANKARA - Türkiye ve Avrupa BirliSi (AB), Dışiş- leri Bakanı Ismail Cem'in de davetli olduğu 13 Ey- lül'de yapılacak Genel tşler Konseyi'nde Lüksemburg Zirvesi'nden bu yana boşa geçen 2 senenin hesabım ya- pacaklar. Ismail Cem'in "uzun ve etkffi" bir konuşma yapacağı toplanhda, depre- min yanı smı AB'nin eko- nomik, siyasi ve güvenlik konulanndaki gelişmeleri de ele alınacak. AB Dönem Başkanı Fin- landiya'nın Dışişleri Bakanı Tarja Halonen'in resmi da- veti sonucu 2 yıl aradan son- ra gerçekleşecek "Türkiye- AB toplannsı"nda, taraflar görüşlerini bir kez daha or- taya koyma şansı bulacak- lar. Dışişleri Bakanı Cem'in, toplantıda Marmara Bölgesi'nde yasanan deprem felaketi ile ilgili olarak dışişleri bakanlarına bilgi vereceği ve yapılan yardımlardan duyduğu memnuniyeti dile gehreceği öğrenil- di. Dışişleri Bakanlığı'nın üst düiey bir yetkılisinden alınan • Arkası Sa. 19, Sü. 9'da Ecevit IMF ile görüşecek # Başbakan Ecevit' in bu ay sonunda ABD'ye yapacağı gezide, Uluslararası Para Fonu'yla (IMF) yapılacak stand- by'ın koşullan belirlenecek. Ecevit'in IMF"yle görüşmeleri çerçevesinde Dünya Bankası'nın yapısal uyum kredileri de gündeme gelecek. • 13. Sayfada Siddet artıyor D. Timor'da sıkıyönetim # Endonezya, bağımsızlık karşıtı milislerin terör estirdiği Dofu Timor'da sıkıyönetim i- lan etti. ABD Dışişleri Bakanı Madeleine Albright Endonezya hükûmetine Doğu Ti- mor'daki olaylara hâkim olamamalan duru- munda uluslararası banş gücûnü kabul etme- ye hazırlanmalan uyansında bulundu. BM Doğu Timor Misyonu Başkanı fan Martin bölgenin başkenti Dili'de yasa tanımaziığın egemen olduğunu söyledi. Mll. Sayfada Çankaya senaryoları CHP'nin kuruluş yıldönümü Seçim 2000 Mayısı'nda Tören yapılmayacak 0 2000 yılı mayıs ayında yapılacak cumhur- başkanı seçimleri öncesinde yeni bir isim üzerinde uzlaşrna sağlanamaması dxmımun- da anayasa değişikliği yapılarak Cumhurbaş- kanı Süleyman Demirel'in görev süresinin uzatılabileceği belirtilirken; DSP milletve- killeri kendi genel başkanlanna Çankaya yo- iunun açıimasmı istiyor. ANAP Genel Başkanı Mesut Yılmaz'ın gönlünde de cum- hurbaşkanlığı yatıyor. • 5. Sayfada # 9 Eylül 'de 76. yaşma girecek olan CHP, bu yıl kutlama etkinlikleri yapmayacak. CHP Genel Başkanı Altan Öymen, örgüt birimle- rine gönderilmek üzere yayımladığı genel- gede, partinin kuruluş yıldönümönde gerçek- leştirilmesi planlanan etkinliklerin deprem nedeniyle iptal edilmesini istedi. CHP yöne- ticileri, Ankara'da Anıtkabir'i, diğer yerler- de de Atatürk anıtlannı ziyaret ederek çelenk bırakacaklar. • 4. Sayfada