Katalog
Yayınlar
- Anneler Günü
- Atatürk Kitapları
- Babalar Günü
- Bilgisayar
- Bilim Teknik
- Cumhuriyet
- Cumhuriyet 19 Mayıs
- Cumhuriyet 23 Nisan
- Cumhuriyet Akademi
- Cumhuriyet Akdeniz
- Cumhuriyet Alışveriş
- Cumhuriyet Almanya
- Cumhuriyet Anadolu
- Cumhuriyet Ankara
- Cumhuriyet Büyük Taaruz
- Cumhuriyet Cumartesi
- Cumhuriyet Çevre
- Cumhuriyet Ege
- Cumhuriyet Eğitim
- Cumhuriyet Emlak
- Cumhuriyet Enerji
- Cumhuriyet Festival
- Cumhuriyet Gezi
- Cumhuriyet Gurme
- Cumhuriyet Haftasonu
- Cumhuriyet İzmir
- Cumhuriyet Le Monde Diplomatique
- Cumhuriyet Marmara
- Cumhuriyet Okulöncesi alışveriş
- Cumhuriyet Oto
- Cumhuriyet Özel Ekler
- Cumhuriyet Pazar
- Cumhuriyet Sağlıklı Beslenme
- Cumhuriyet Sokak
- Cumhuriyet Spor
- Cumhuriyet Strateji
- Cumhuriyet Tarım
- Cumhuriyet Yılbaşı
- Çerçeve Eki
- Çocuk Kitap
- Dergi Eki
- Ekonomi Eki
- Eskişehir
- Evleniyoruz
- Güney Dogu
- Kitap Eki
- Özel Ekler
- Özel Okullar
- Sevgililer Günü
- Siyaset Eki
- Sürdürülebilir yaşam
- Turizm Eki
- Yerel Yönetimler
Yıllar
- 2024
- 2023
- 2022
- 2021
- 2020
- 2019
- 2018
- 2017
- 2016
- 2015
- 2014
- 2013
- 2012
- 2011
- 2010
- 2009
- 2008
- 2007
- 2006
- 2005
- 2004
- 2003
- 2002
- 2001
- 2000
- 1999
- 1998
- 1997
- 1996
- 1995
- 1994
- 1993
- 1992
- 1991
- 1990
- 1989
- 1988
- 1987
- 1986
- 1985
- 1984
- 1983
- 1982
- 1981
- 1980
- 1979
- 1978
- 1977
- 1976
- 1975
- 1974
- 1973
- 1972
- 1971
- 1970
- 1969
- 1968
- 1967
- 1966
- 1965
- 1964
- 1963
- 1962
- 1961
- 1960
- 1959
- 1958
- 1957
- 1956
- 1955
- 1954
- 1953
- 1952
- 1951
- 1950
- 1949
- 1948
- 1947
- 1946
- 1945
- 1944
- 1943
- 1942
- 1941
- 1940
- 1939
- 1938
- 1937
- 1936
- 1935
- 1934
- 1933
- 1932
- 1931
- 1930
Abonelerimiz Orijinal Sayfayı Giriş Yapıp Okuyabilir
Üye Olup Tüm Arşivi Okumak İstiyorum
Sayfayı Satın Almak İstiyorum
7EYLÜL1999SALI CUMHURtYET SAYFA
EKONOMt /ekonomi(o cumhuriyetcom.tr 13
Etibank'tan
bedelli askerlik
kredisi
• Ekonomi Servisi -
Bankalar. bedelli askerlik
yapmak isteyenlere fınans
desteği sağlamak üzere
harekete geçti. Etibank,
bedelli askerlik yapmak
isteyenlere yönelik
"Askerlik Kredisi" adıyla
yeni bir uygulama başlattı.
Etibank'ın yazılı bir
açıklamayla duyurduğu
uygulamaya göre, bedelli
askerlikten yararlanmak
isteyenlere mark bazında
12 aya kadar vadeli ve
uygun faizli kredi olanağı
sağlanacak. Etibank Genel
Müdürû Zeki Ünal, yeni
başlattıklan söz konusu
uygulamayla yurttaşlara
kredi
kullandırabileceklerini
belirterek pek çok ailenin
finansman gereksinimini
karşılamayı
hedeflediklerini dile
getirdi.
Ceylan
Grubu'ndan
savunma
• ANKARA(AA)-
Ceylan Holding, grup
içinde yaşanan sıkıntının
geçici olduğunu bildirdi.
Ceylan Holding'ten yapılan
yazılı açıklamada. Ceylan
Grubu şirketlerinin, ınşaat,
turizm, enerji ve fınans
sektörlerinde faaliyet
gösterdiği kaydedilerek,
grubun yılhk cirolannın
300 milyon dolar.
getirdikleri döviz
miktannın ise 60 milyon
dolar düzeyinde bulunduğu
kaydedıldı.
Sosyal güvenliğe
1.5 katrilyon
• ANKARA(AISKA)-
Yılın ilk yedi ayında
bütçeden sosyal gûvenlik
kuruluşlanna yapılan
aktarma 1 katrilyon 541
trilyon liraya ulaştı. Yedi
aylık gerçekleşmelere göre
Emekli Sandığı'na yapılan
aktarma yüzde 90.1 'lik
artışla 650 trilyona ulaştı.
.JJütççdenLSSK'ye yapdau
aktarma 113.4'lük artışla
$72 trilyona, Bağ-Kur'a da
yüzde 14.9'luk artışla 319
trilyon liraya çıktı.
GM'den, işçilere
güvence
• NEWYORK(AA)-
Amerikan General Motors
(GM) otomotiv fırması,
"Birleşik Otomobil tşçileri
Sendikası"naüye
işçilerine. yaşam boyu iş
güvencesi verdiğini
açıkladı. Güvenceden. en
az 10 yılhk kıdemi olan
işçilerin yararlanacaklan
belirtildi. General Motors
yeni sözleşme döneminde
işçilere, ilk yıl yüzde 2 zam
yapmayı önerdi. Söz
leşmenin imzalanması
halinde işçilere. ikinci yıl
yüzde 3 zam yapılacak. 3.
yıl ise seyyanen 1500 dolar
ödenecek. 30 yıl çalıştıktan
sonra emekliye aynlacak
işçiler ise ayda 2470 dolar
emekli ayhğı alacaklar.
Dünyanın en büyük
otomotiv kuruluşlanndan
GM'nin işçilerinın yaklaşık
yüzde 5'inin heryıl
emekliye aynldığı
belirtiliyor. İşçiler 30 yıl
çalışmadan sonra
emekliliğe hak
kazanıyorlar. ., .
TOBB'den
öneriler
• Ekonomi Servisi -
Türkiye Odalar ve Borsalar
Birliği (TOBB) Başkanı
Fuat Miras, Marmara
Bölgesi'nde yaşanan
deprem felaketinin,
alınacak önlemlerle bir
ekonomik kalkınmaya
dönüştürülmesi gerektiğini,
bunun başanlabileceğini
bildirdi. Miras. Bölge için
bir 'deprem fonu'
oluşturulmasını önerdi.
700. yıl hatra
parası
• Ekonomi Servisi -
Darphane ve Damga
Matbaası Genel
Müdürlüğü; Osmanlı
Imparatorluğu'nun kuruluş
yıldönümü nedeniyle "700.
Yıl Hanra Para c
»eti"
çıkanjor. Yanndan itibaren
satışa sunulacak setlerin
maksimum baskı adedinin
2 bin olduğunu belirten
genel müdürlük, satış
fiyatının da 85 milyon lira
düzeyinde olduğunu
açıkladı.
OECD Mali Eylem Görev Gücü raporunda, Türkiye'nin kara parayla mücadelesi değerlendirildi
KaraparakuryeylePARtS/ANKARA (AA) - Türkiye'deki
en yaygın para aklamanın, yurtdışına
kurye aracılığıyla para kaçırarak
bankalara yatırma ve orada lüks araçlar,
emlak ve kıymetli eşyaya yatınm
şeklinde olduğu belirtildi.
Ekonomik tşbirliğı ve Kalkınma örgütü
(OECD) içinde bulunan ve para aklama
ile mücadele eden Malı Eylem Görev
Gücü (FATF) tarafından düzenlenen en
son değerlendirme raporunda,
Türkiye'deki organize suç gnıplan ile
para aklama konusunda doğrudan bir
ilişki bulunduğu kaydedildi.
•• Raporda, Türkiye'de organize suç gruplan ile para
aklama arasında dogrudan bir ilişki bulunduğu
kaydedilerek, devletin tüm organlanyla topyekûn bir
mücadelenin gerektiğine dikkat çekildi.
önlemlerin genel olarak memnun edici
olduğu vurgulandı, ancak daha çok
önlem alınması gerektiğine işaret edildi.
Özellikle etkin bir bilgi ağı ve
denetimin para aklamaya karşı
mücadeleyi güçlendireceği ifade edildi.
Mali Suçlan Soruşturma Kurulu'nun,
kara para aklamaya karşı çok önemli bir
Türkiye'nin kara para ile mücadele
konusunda etkin bir gayret sarf ettiği
bildirilen raporda, Mali Suçlan
Soruşturma Kurulu'nun oluşturulması
ve bazı gerekli yasal düzenlemelerin
gerçekleştirilmesi olumlu gelişmeler
olarak sıralandı. Raporda, Türkiye'de
şüpheli işlemlere karşı alınan
organ olduğu vurgulanan raporda, bu
kurumun sorumluluklan ve yetkilerinin
arttınlması, tecrübeli eleman sayısının
çoğaltılması ve para aklama
mücadelelerinde koordinatör olması
gerektiğine işaret edildi.
Kara para aklamaya karşı mücadelede
mali sektörün işbirliğinin de çok önemli
olduğunun vurgulandığı raporda, para
aklamaya karşı, devletin tüm
organlanyla topyekûn bir mücadelenin
gerektiği, orta vadede stratejik bir
hükümet planının hazırlanmasının da
önemli olduğu ifade edildi.
Eğitim döneminin başlamasına kısa bir süre kala okul masraflan yüzde 100 arttı
Velilerin eylül kâbusuEkonomi Servisi - Hemen her yıl
yüzde 100"ü aşan oranlarda artan
eğitim harcamalan, bu yıl da aile-
lerin bütçesinde büyük delikler aça-
cak. Eğitim harcamalanndaki yıl-
hk artış, bu yılın temmuz ayında
yüzde 94.4'e ulaşırken okul malze-
meleri eğitim-öğretim döneminin
başlamasına kısa bır süre kala yüz-
de 100 oranında artış kaydetti.
Milyonlarca ailenin 90 milyon
lirayı bulmayan asgari ücretle ge-
çinmeye çalıştığı Türkiye'de, eylül
ayı işçi ve memur kesimıyle dar ve
sabit gelirli aileler içın kâbus olu-
yor. Bu ay öğrencı aileleri, gelirle-
rinin hemen yansını eğitim harca-
maJanna ayırmak zorunda kalacak.
Buna yakıtın başını çektiği kış har-
camalan da eklenecek.
Aileler, çocuklannın eğitim har-
camalannı karşılamak için aylar
öncesinden tasarruf yapmaya baş-
larken, alışverişin en mütevazı sa-
tış yerlerinden yapılması durumun-
da bile malzeme masrafı 40 ila 150
milyon lira arasında değişiyor. tlköğ-
retim birinci sınıfa başlayacak bir
öğrenci için yapüacak masraf sem-
te göre değişmekle beraber ortala-
ma 50 milyon lira ıken. bu rakam
lise öğrencisi için 150 milyon lira-
ya kadar çıkıyor. Liseye yeni başlayacak bir
öğrencinin okula başlama maliyeti en az 100
n^Uyon lira. Ilköğretim 6. sınıf öğrencisi-
nin kitap, kırtasiye ve giysi masrafı 90 mil-
yon 500 bin liraya kadar çıkıyor.
Toptancı ya da işportacıdan alışveriş
edilmesi durumunda giysı ve kırtasiye har-
camalan ilköğretim öğrencisi için 30 mil-
yon liraya gerileyebiliyor. Giysi, kırtasiye
ve kitap masrafı, daha üst sınıflardaki öğ-
renciler için giderek yükseliyor. Ulaşım gı-
derlenyle de giderek katlanan okul masra-
fı, lise ikinci sınıfa devam eden bir öğren-
ci için 130 milyon liraya tırmanıyor.
Okul önlüklerinin fiyatlan semtine gö-
re değişmekle beraber 3 milyon ila 12 mil-
yon lira arasında değişirken, çocuğunu li-
seye gönderen aileler için toplam fatura
çok daha yüksek. Lise öğrencileri için göm-
lek, ceket, pantolon ya da etekten oluşan
ve diğer aksesuvarlann da venldiği takım-
lar Tahtakale piyasasında bile 17 milyon li-
ra. Takım halindeki aynı okul giysileri. Ba-
kırköy, Üsküdar ve Kadıköy gibi semtler-
de 45 milyon lira ila 100 milyon lira ara-
sında değişiyor.
Eminönü'nde Gör-Al mağazasının sahi-
bi İbrahim Karaman. bu yıl toplam tale-
bin önceki yıllara göre çok düşük olduğu-
nu belirterek velilenn "aynı malzemeieıie
idare etme eğiliminde'* olduklannı söyle-
di. Karaman, "Veliler, zorunlu olmayan
malzemekri almamaya, biraz küçük gelse
de aynı önlükleri kullandırmaya çalışıyor"
dedi. Karaman, depremin toplam talebi et-
kilediğini ifade ederek "Ancakhalkuıafanı
gücü iyice geıüemiş durumda" diye komış-
tu.
Okul masraflannın faturasını. öğrenci-
nin gereksinimleri kadar alışveriş edilen
satış yeri de çok etkiliyor. Semte ve satış
yerine göre fiyatlar büyük farklıhk göste-
rirken, kalem kutulannın fiyatlan 1 milyon
850 bin liradan başlayarak 8 milyon liraya
kadar çıkıyor. Satış yerine göre büyük fark-
lıhk gösteren okul çantalannın fiyatlan da
8 milyon ila 15 milyon lira arasında deği-
şiyor.
Veüler işportaya yöneldi
Yüksek fiyatlarlaboğuşan öğrenci veli-
leri. faturayı düşürmek amacıyla toptancı
satış yerleri ile işportacılara yöneldi. Okul
alışvenşı için Eminönü'nde işporta tez-
gâhlannı ve mağazalan dolaşan veliler, fi-
yat artışlanndan yakmıyorlar. Biraz daha
ucuz olması nedeniyle işportacılan tercih
ettiklerini belirten velilerden Hatice Dön-
tnez, semte göre fıyatlann çok büyük fark-
lılık göstermesinın de kafalan kanştırdığı-
nı dıle getıriyor. Dönmez. sadece bir çocu-
ğu olduğunu 'şanstıyım' dıye söze başlaya-
rak söylerken sadece bir gömlek ve ayak-
kabıya 15 milyon hra harcadığını anlattı.
Dönmez, faturanın 100 milyon liraya kadar
çıkabileceğine değindi.
./ilışverişin en mütevazı satış yerlerinden
yapılması durumunda bile kırtasiye, kitap ve
okul giysilerine yapılacak harcama ilkokul
öğrencileri için 30 milyon lira düzeyinde.
Masraflar daha üst sınıflardaki öğrenciler için
giderek yükseliyor.
Eğitim harcamaları cep yakıyor
Ürûn Fıyat
3 milyon-12 milyon
2 milyon - 7.5 milyon
5 milyon-12 milyon
3 milyon -19 milyon
3.5 milyon - 7 milyon
4 milyon - 8 milyon
3 milyon - 8 milyon
RrA- 1 milyon 400 -1 milyon 850 bin
Çanta
Beslenme çantası
Sukabı
1 kilo defter.
12'lik paket defter (60 yaprak)
12'lik kurşun kalem
Kalem kutusu
12'lik kuruboya
12'lik suluboya
750 bin - 2 milyon
850 bin -1.5 milyon
1 milyon 200 bin
500 bin -1 milyon
200 bin - 8 milyon
500 bin - 2.5 milyon
750 bin - 2 milyon
Ortadoğu Finans AS. limanı ortagına devretti
AntofyaLimanı artık
Gariboğlu'nunANTALYA (AA)
- Ortadoğu Finans
AŞ, 29 milyon dolar
karşılığında satın al-
dığı Antalya Lima-
nı hisselerini, ortağı
ve geçen yılda skan-
dala dönüşen POAŞ .
ihalesine katılan
Hayyam Gariboğiu
grubuna devTetti.
Geçen yıl özelleş-
tirilerek Galatasaray
Kulübü Başkanı Fa-
rukSüren'in karde-
şi Refaa Süren' in sa-
hibi olduğu Ortado-
ğu Finans AŞ'ye 29 milyon dolar karşı-
lığı satılan Antalya Limanı el değiştirdi.
Ortadoğu Finans A$, Antalya Limaru'mn
özelleştirilmesi sırasında 23 milyon do-
lar karşılığı Hayyam Gariboğlu'na ait
Sümerbank'tan 23 milyon dolarlıktemi-
nat mektubu aldı. Gariboğiu Grubu da,
Antalya Limanı'nı ışleten Ortadoğu Li-
man Hizmetleri AŞ'ye ortak olma koşu-
luyla teminat mektubu verdi.
Antalya Limanı 'nin özelleştirilmesin-
de, liman içinde mannası olan Koç Hol-
ding, Ortadoğu Finans AŞ'ye ortak ol-
mak için girişimlerde bulunurken, ancak
iki grup arasında ortaklık konusunda an-
laşma sağlanamadı. Bunun üzerine Or-
VTeçen yıl
özelleştirilerek
Galatasaray Kulübü
Başkanı Faruk
Süren'in kardeşi
Reha Süren'in
sahibi olduğu
Ortadoğu Finans
AŞ'ye 29 milyon
dolar karşılığı
satılan Antalya
Limanı el değiştirdi.
tadoğu Finans AŞ, Antalya Limanı'nı iş-
leten Ortadoğu Liman Hizmetleri AŞ'nin
hisselerini Sümerbank'ın sahibi Hayyam
Gariboğlu'na devretti. Antalya Limanı
içinde, Koç Holding'e bağlı Setur Mari-
na, denizde 250, karada ise binin üzerin-
de yata hizmet veriyor. Antalya Lima-
nı'nda kiracı olarak bulununan Setur Ma-
rina'nın sözleşmesi 2001 yılında sona
erecek. Antalya Limanı işletmeciliğini
yapan Ortadoğu Liman Hizmetleri AŞ'nin
el değiştiren Yönetim Kurulu'nda Nida
Gariboğiu en büyük ortak olarak yer alır-
ken, diğer üyelerin de KamuranBeydo-
ğan. Gürcan Erkal ve Faruk Ünal ol-
duğu öğrenildi.
J a p o n y a v e A v r u p a ü l k e l e r i
Artık az çahşma,
çok verimhlikdönemiEkonomi Senisi -Avrupa ülkeleri ve Ja-
ponya'da kişi başına yılhk calışma süresı
azalırken, çalışma hayatında ABD'den da-
ha fazla verimhlik elde edildiği belirtildi.
Birleşmiş Milletler (BM) Üluslararası
Çalışma Örgütü (İLO) tarafından hazırla-
nan 600 sayfalık
u
Çalışma Piyasasf nın
Anahtar Göstergeleri 1980-1997" isimli
rapor yayımlandı. Raporda, sanayileşmiş ül-
keler arasında, 1997 yılı itibanyla yakla-
şık 2 bin saat ile kişi başına en fazla çalış-
ma süresinin ABD'de olduğu bildirildi.
ABD'de çalışma ha- ^ ^ ^ — _ ^ _ _
yatında 1980 yılında
kişi başına düşen yıl-
hk çalışma süresi bin
883 saat iken, bu süre
1997 yılında bin 996
saate yükseldi. ABD.
Japonya'yı kişi başı-
na düşen yılhk çahşma
süresi açısından ilk kez
XJuC/'nun açıkladığı
raporda, kişi başına düşen
yıllık çalışma süresinin en
fazla ABD'de olduğuna
dikkat çekildi.
1993 yılında geçti. Aynı dönemde, dünya-
nın ikinci büyük ekonomisine sahip Japon-
ya'da kişi başına düşen yıllık çalışma sü-
resinde azalma görüldü. Bu ülkede, 1980
yılında 2 bin 121 saat olan kişi başına dü-
şen yıllık çalışma süresi 1995 yılına kadar
yüzde 10 oranında gerileyerek bin 889 sa-
ate düştü.
Haftalık çalışma süresinin geçenlerde
35 saate indirildiği Fransa'da ise kişi başı-
na düşen yıllık çalışma süresinde de yıllar
itibanyla azalma görüldü. Fransa'da 1980
yılında bin 810 saat olan kişi başına düşen
yıllık çalışma süresi 1997 yılında bin 656
saate, aynı dönemde Almanya'da (Batı) bin
742 saatten bin 560 saate indi.
tngiltere'de 1997 yılında yılda bin 731
saat görev yapançahşanlann geçen süre için-
de tatil süresi bakımından bir kazanımla-
n, kayıplan görülmezken. Irlandalı işçile-
rin çahşma süresi bin 728 saatten bin 656
saate geriledi. Sanayileşmiş ülkeler arasın-
da Norveç. kişi başına düşen yıllık çalış-
_ - _ — ^ ^ ^ _ ma süresi bakımından
bin 399 saat ile en dü-
şük süreye sahip bu-
lunuyor.
ABD'de yülar itiba-
nyla kişi başına düşen
yıllıkçalışma süresin-
de artış yaşanırken, bu
ülkenin çalışma haya-
tında görülen verirnli-
lik artış oranı, çalışma süresinde gerileme-
nin olduğu Japonya, Almanya ve Fran-
sa'nm gerisınde ka'ldı. ABD'de 1980-1996
yıllan arasında çalışma hayatında görülen
verimhlik oranı yüzde 1.22 artarken bu
oran Japonya'da yüzde 1.43, Fransa'da yüz-
de 1.3, Almanya'da (Baü) yüzde 1.31 ora-
nında arttı.
Avrupa'da 1980-1997 yıllan arasında ça-
lışma hayatında en yüksek verimhlik artı-
şı yüzde 1.82 ile Irlanda'da görüldü.
IŞÇİNİN EVRENİNDEN
ŞÜKRAN SONER
Üretim Başlayacak mı?
Aradan üç hafta geçti. Depremden zarar görme-
miş en büyük işletmelerin bile üretime geçebilme
takvimine ilişkin kafalarda ciddi sorular var. Oysa
açılan işyerleri, çökmüş kentlerin yeniden yaşama
dönüştürülmesinde lokomotif olacaklar.
SEKA, fabrika olarak hemen üretime geçebile-
cek konumda iken, açılış tarihi hakkında henüz
kesin hiçbir bilgi yok. Çünkü SEKA'nın suyunu ge-
tiren hatta deprem hasar yapmış. Daha önce ça-
lışması yapıldığı için, ikinci bir hattan su getirilme-
si istense 4 günlük iş. Izmit Belediyesi, yaşama dö-
nüşte moral olacağı için simge işyerinin açılması-
na yönelik su sağlama konusunda üzerine düşen
görevi yapmada hazır olduğunu ilan etmiş. Anka-
ra'dan gereken karar bir türlü çıkmıyor. Gerçi ha-
berler olumsuz değil ama işler çok yavaş gidiyor.
Aslını ararsanız Izmit bölgesindeki ekonomide ye-
ri çok önemli fabrikaların hiçbirinde ağır hasar yok.
Üluslararası piyasada da yeri olan lastik fabrika-
larının kimi bölümlerinde hasarlar var. Halen ba-
kım ve onanm çalışmalan, çok sınıriı üretim söz ko-
nusu. Asıl sorun evleri yıkılmış, yakınlarını kaybet-
miş, deprem şokunu yaşamış işçileri fabrikalara so-
kabilmek. En küçük bir sarsıntıda herkes soluğu
sokakta alıyor. Evleri sağlam olanlar bile, evlerinin
bahçesinde bulabildikleri ya da kendılerinin nay-
lonlardan yaptıklan çadırlarda yaşıyorlar.
Gölcük zaten tersane demek. Onun da denizal-
tı tersanesi ve gemi onanm tesisleri çalışabilir ko-
numda. Yeniden çalıştırılamayacak deniz üstü ter-
sanesinin yeri Pendik ile doldurulmaya çalışılacak.
Aslında Pendik, Galata Köprüsü'ndeki anza ile
bağlantılı çalıştınlamayan Haliç Tersanesi'nin taşın-
ması ile gelıştirilecek. Yan sanayii ile birtikte 4500
işçi kapasiteli Gölcük ayakta tutulmaya çalışılacak.
Gölcükte normal yaşama dönüş, olağan üretim uzun
zaman alacak.
Çünkü tahribat, sadece binalarda değil, makine
aksamında da söz konusu. Insan üzerindeki tah-
ribat Gölcük'te Izmit'le kıyaslanamayacak kadar ağır.
Her şeyden önce işini kaybetmemiş işçi için kala-
cak ev yok. Yüzlerce işçinin ve onun binkaç katı
yakın aile kaybının, ölümün yanında oturacak evi
kalmış işçi parmakla sayılacak kadar az. Eş ve ço-
cuklar köylere, göç edilen merkezlere geri gönde-
rilmiş. Okullar nedeni ile büyük kentlerdeki akra-
balara da sığınma çok fazla.
Harb-lş Sendikası kendi kasasından milyarlar-
ca harcama yaptığı halde, şimdilik sadece çalışan
işçilerin birlikte kalacakları çadır sorunu çözülebil-
miş değil. Çok pahalıya sıparişle üretilen, soğuk h.-
valara kesin dayanıksız çadırlar yetiştirilemıyor.
Askerlerle biriikte Gölcük işçilennın, aileleri olmak-
sızın öncelikle tek başına barınabilecekleri, kışı ge-
çirebilecekleri yer sorunu için ortak projeler üretil-
meye çalışılıyor.
Deprem bölgesinde kışın kalınacak konutlar hak
getire, çadırlar bile yörede üretime hemen geçe-
bilecek ışletmelerde çalışmak zorunda olanları ba-
nndırabilecek kapasiteden çok uzakta.
Dikkat ederseniz, buraya kadar kışlık konut ko-
numunda olsalar bile, işletme bağlantısı çok olma-
yan, ağırlığı yazlıkçı Yalova'dan ve en çok hasar
gören Adapazan'ndan henüz söz etmedik. Çün-
kü Adapazarı sadece konutlarının yüzde sekseni-
ne varan bir çoğunluğu ile değil, sanayii ile de işi
bitik konumda. Parke, ağaç, tekstil, kayıtlı, hele de
kayıtsız ekonomi, küçük işletmeler, ticaret.. işyer-
leri evler kadar çok hasarlı, kullanılamaz durum-
da.
Adapazarı'nda açılabilecek işyeri, işçi çalıştır-
mada lokomotif olsa olsa enkaz kaldırma ve inşa-
at işkolu olabilecek. Kimse yüzdeler üzerinde ko-
nuşamıyor, bunun çalışması bile doğru dürüst ya-
pılmış değil. Gözlemlere dayalı olarak çok büyük
çoğunluğun hem evlerini, hem de işlerini kaybet-
tikleri, en büyük oranda göçün buradan olacağı ko-
nusunda birleşiliyor.
Göç, ama nereye? Nerede iş. ev, okul var ki? Ge-
çici sığınma için gidecek akraba evi dahi bulama-
yanlar, çadıriara sığınanlar, gelen herkese "Ge/e-
ceğimiz ne olacak?" sorusunu yöneltiyoriar. Yanı-
tı olan yok.
Dün birkaç fabrikası tamamen çökmüş Adapa-
zariı sanayici bir aileden kişilerie konuşuyordum.
Bu kadar çok başıboşluğa, yönlendirıci olamama-
ya, çözüm üretmemeye akıl sır erdiremiyorlar. Üç
hafta gibi uzun bir zaman dilimi içinde bir sürü il-
gili-ilgisiz, sorumlu-sorumsuz, yetkili-yetkisiz örgü-
tün toplantı yapmaktan başka, ciddi bir işin ucun-
dan tutulmadığına işaret ediyorlar. Üluslararası bir
yatırımcı, "Borçlarım, bağlantılar nedeni ile yurt-
dışına çıktım. Fabrikalann tamamen çöktüğünü
bildikleri için her tür kolaylığı, çözümü bir iki gün-
de ürettiler. Türkiye'de atılmış bir adım yok. Her
taraf duvar. Insanın aklı almıyor. Bizi unutalım.
Depremden şu kadargün sonra, Adapazan'nın mer-
kezinde bu yardım kuyruklan rezaletini açıklaya-
biliyor musunuz. Zaten çoğunlukgöçetti. Biryar-
dımı insan gibi dağıtmak bile becehlemiyor.." di-
ye dert yanıyor.
Yaralar belli ki hiç sarılamayacak, üretime baş-
layabilecek işletmelerde bile üretim nasıl başlaya-
cak, işçiler, aileleri nerede yaşayacak sorularına.
en basit örgütlenme ile çözülebilecek sorunlara
bile şimdilik yanıt bulunamıyor.
DİE'nin anketi
Sanayide çalışan
sayısı azaldı
ANKARA (ANKA) -
tmalat sanayiinde, üretim-
de çahşanların sayısında
bu yılın ikinci çeyreğinde
önemli bir düşüş yaşandı.
DİE'nin 3 bin büyük öl-
çekli imalat sanayii işye-
rinde yaptığı ankete göre,
üretimde çahşanlann sayı-
sı geçen yılın eşdönemine
göre yüzde 8.6 geriledi. Bu
gerileme daha çok özel sek-
törden kaynaklandı. Özel
sektörde üretimde çahşan-
laryüzde 9.8 azalırken, ka-
mu kesiminde yalnızca
yüzde 2.5'lik bir azalma
oldu.
Üretimde çalışılan saat-
ler de kamuda yüzde 4.3,
özelde yüzde 9.3. toplam-
da yüzde 8.5 azaldı. tma-
lat sanayiinde üretimde ça-
lışan kişi başına kısmi ve-
rimlilik yüzde 10.4 artış
gösterdi. Artış oranı kamu-
da yüzde 10.4, özel sektör-
de yüzde 10 olarak gerçek-
leşti. Üretimde çalışılan sa-
at başına kısmi verimlilik
kamuda yüzde 12.5. özel
sektörde yüzde 9.4, top-
lamda yüzde 10.3 arnş gös-
terdi.
DÎE anketine göre, ikin-
ci çeyrekte üretimde çah-
şılan saat başına ücret, ge-
çen yılın eşdönemine göre
yüzde 8.6 arttı. Üretimde
çalışan kişi başına kazanç-
larreel olarak kamuda yüz-
de 13.6, özel sektörde yüz-
de 5.7. toplamda vüzde 8 2
aıtışkayde:ı