Katalog

SAYFA CUMHURİYET 23 EYLÜL 1999 PERŞEMBE HABERLER DUNY4DA BUGÜN ALt SİRMEN Demirel'in Neyini Tartışıyorlar ki? Metropollerinde, kentlerinde, kasabalannda ve köylerinde binalan 5-7 büyüklüğündeki bir depreme dayanamayan toplumun siyasal sis- teminin 3 büyüklüğünde bir sarsıntıya bile ta- hammülü yok. Yapı dayanıksızlığı, binalann çürüklüğünden, malzeme çalınmasından, yeraçmak için kolon yıkılmasından, teknolojiden yararlanılmamasın- dan kaynaklanırken, sistemdeki zayrfiık, sahne- deki kurum veaktörterin, kendi özgül güçleri- ne dayanacak, güçlerini temellerinden alacak yerde, karşısındakinin zayıflığından almalann- dan, yani hepsinin bir boşluğa dayanmasından kaynaklanıyor. Bu durumda, anayasanın gerekli gördüğü, her demokraside olan, zamanı bilinen normal değişiklikler bile sistemi tehlikeli bir biçimde sallıyor. Değişime kapalı sistem, kendini korumak için en masum nöbet değişikliklerinden bile korku- yor, onu önlemek için elinden geleni yapıyor. Bildiğiniz gibi, Cumhurbaşkanrnın, yani Sü- ieyman Demirel'in, görev süresi sonunda Çan- kaya'dan aynlması anayasal birgereklilik. 1982 Anayasası'na göre, Demirel bir daha adaylığı- nı da koyamayacak. Ama bu değişiklikten sistemin öğeleri ve ak- törleri korkuyorlar. Kısacası Demirel'in yerine, kendilerini sarsmayacak, taşlan yerinden oy- natmayacak bir seçenek bulamıyortar. Çare olarak da Süleyman Demirel'in görev süresini uzatmayı öneriyorlar. Ve tam bu sırada bir gazetede bir haber çıkı- yor: "Demirel Tartışılıyor" • • • Doğrusu fevkalade ayıp bir durum. Demirel'in neyini tartışıyorlar ki? Şu sistem içinde Demirel kime garip ve ters gelebilir ki? İLKSAN olayında, "Verdiysem ben verdim. Ne olmuş?" diyen Demirel, Tansu Hanım'a mı ters gelecek? Banka boşaltanla, ihale mafyasıyla, adı etra- fında spekülasyon ayyuka çıkmış olanlarla aile fotoğrafı çektiren Demirel, Turgut Özal'ın kur- duğu ANAP'a ve onun şimdiki genel başkanı Mesut Yılmaz'a mı ters gelecek? Olaylara şöyle bir bakıldığında tevhid-i tedri- sata Erbakan'dan daha büyük darbeler indir- miş olan Demirel, Fazilet'e mi ters gelecek? Iktidarlan döneminde Türkiye'de en fazla i- mam-hatip okulunu açmak onuruna sahip olan Demirel'i kendilerine ters görmek, laikliğin altı- nı oymak isteyenler açısından ne derecede tu- tariı bir davranış olarak kabul edilebilir ki? Şili'de AHende'nin Pinochettarafından silah- la devrilmesi ve öldürülmesi üzerine, "Derdest edip götürdüler" diyen Demirel'i kendilerine W s görmek hangi çifte standartçıya uygun dü- şerki? ••• Başbakanlıklan döneminde Nurcular ile kol kola girmiş, onlann aylık dergilerinin her sayısı- na yazı yazmış olan Demirel, kendisiyle biriikte Fethullah Gülen'den hoşgörü ödülü alan ve "Yararh tarikatlar da vardır" diyen Ecevit'e mi ters gelecek? Milliyetçi Cephe'yi kuran, Erba- kan ve Türkeş'i iktidar ortağı yapan ve tosun- cuklann cinayetleri üzerine, "Bana sağcılarsuç işliyor, dedirtemezsiniz" diyen Demirel, MHP'ye mi aykırı gelecek? "Cumhuriyet laikliği, daha ziyade Marksist ateizmden etkilenmiştir" diyen Demirel, numa- racı cumhuriyetçilerle mi ters düşecek? "Dün dündür, bugün bugündür" diyen Demi- rel, düzenin ve medyanın fınldaklannca mı ya- dırganacak? Bu ortamda Demirel'in tartışılması son derece gariptir ve fevkalade ayıptır. CHPden Hak-işe ziyaret Salim Uslu: Hükümet 100 günde bitti ANKARA (Cumhuriyet Biirosu) - Hak-lş Başkanı Salim Ushı, 18Nisan seçimlerinin üzerinden birkaç ay geçmesine karşın, hükümetin kamuoyu desteğini yitirdiğini belirterek, parlamentodan- çıkanlan yasalann hiçbirirun toplumun beklentilerine denk düşmediğini söyledi. CHP Genel Başkanı Altan Oymen de hükümetin politikalannın işçi haklannı tahrip edecek biçimde geliştiğini kaydetti. CHP Genel Başkanı Altan Oymen, dün Hak-lş Genel Başkanı Salim Uslu'yu konfederasyon genel merkezinde ziyaret etti. Hükümeti eleştiren Uslu, hükümetin sorun çözmek yerine, günü kurtarma anlayışıyla hareket ettiğini kaydetti. Uslu, "Hükümet, kuruluşunun 100. gününde kendini tamamen yitirnıiştir. Halkın tepldsini anlayamamaktadır" dedi. Depremin üzerinden 38 gün geçmesine karşm hâlâ yaralann sanlamadığına dikkat çeken Uslu, devleti temsil edenlerin devleti küçük düşürdüğünü söyledi. Öymen de hükümetin politikalannın genel olarak işçi haklannı tahrip edecek biçimde genişlediğini belirtti. Herkesin depremle iJgilendiği bir sırada Sosyal Güvenlik Yasası'nı çıkardığını anımsatan Öymen, bunun toplumda huzursuzluk yarattığına dikkat çekti. Öymen, CHP'nin sendıkalarla işbirliğine giderek, çalışma yaşamında sendikalann aleyhine olan yasalann kaldınlması için biriikte mücadele edeceklerini kaydetti. 'Anayasa taslağı hazırlıyoruz f diyen Oymen, CHPdekiyenidenyapılanmayı anlattı MHP kadrolasması tehlikeliMUTLUSERELİ ANKARA - 26 Haziran'daki olağanüstü kurultayın ardından yeniden yapılanma çalışmalannı sürdüren CHP'nin Genel Başkanı AHan Öymen. kurultayın 1.5 yıldan önce gerçekleşmeyeceğini belirterek, tüzük değişikliği için 9 Ekim'de düğmeye basacaklannı söyledi. Parlamento dışında olmasma karşın CHP'nin ülke sorunlanna çözüm konusundaki etkinliğini sürdürdüğünü vurgulayan Oymen, anayasa taslağı hazırlıklan başlattıklannı, sonuçlanmasının ardından kamuoyunun tartışmasına açacaklannı bildırdi. Hükümeti başansız bulan Öymen, "bükiimete karşı yeterli muhalefet yapılmadıgı" yönündeki eleştirileri "Gece gündüz hükümeti sallamak gibi bir kaygmuz yok. Sallama merakj bazen aksi sonuçlar doğurabilir. Hükümeti sallarken kendin düşebilirsin" diye yanıtladı. Öymen, partiye yönelik eleştiriler konusunda ad vermeden eski genel başkan Deniz Baykal'a yakın partılilenn manipülasyonuna işaret etti. 18 Nisan seçimlerinin ardından parlamento dışında kalan CHP, bir yandan partide yeniden yapılanma çalışmalannı sürdürürken ülke sorunlan konusunda da politika üretmeyi sürdürüyor. CHP Genel Başkanı Öymen, Cumhuriyet'in son politik gelişmelerle parti içi sorunlara ilişkin sorulannı yanıtladı. - BüJent Ecevit başkanbğındaki hükümet sancılı bir süreçten sonra kuruidu ve ilk uygulamalan toplumda tepkivle karsılandi. Kaygıyia karşüânan MHP kadrolasması da sürüyor. Deprem sonrası müdahaie ve önJemler konusunda eleştiriliyor. Son deprem olayı çerçevesinde hükümeti değeriendirir misiniz? Başanh buluyor musunuz? Hükümet başarısız' Hükümeti başansız buluyorum maalesef. Başanh olmasını bir muhaiefet partisinin genel başkanı olarak isterdim. Başanlı olması, biz iktidara geldiğimiz zaman başlayacağımız noktanuj daha iyi olması anlapyna gelir. Bu hükümet dağılsa, Meclis'te de bunlardan başka olasıhk görünmüyor. Depremdeki basansızlıklan ayn. Biz bu konuyu siyasi istismar konusu yapmadık. Ama deprem de hükümetin ne kadar yetersiz oidugunu gösterdi. Hazırlıksızlığın yanmda çelişki içinde oidugunu da gösterdi. En basit konularda bile büyük kararsızlıklar içinde kaldı hükümet. Gelen yardımlar konusunda. su gemisi konusunda, hastane gemisi konusunda hep çelişkiler yaşandı. Bu yardımlar reddedildi. Sağlık , Bakanı'nı hükümet başkanı da dahil herkes bagnna bastı. Okullann tatil edilmesi konusunda zikzaklar yaşandı. Prefabrik mi, toplu konut mu tartışması hâlâ sürüyor. Biz, deprem bölgesinde kendine özgü bir deprem idaresi kurulması gerektiğini söyledik. Özel afet yasası çıkmahydı. Bunun yerine sosyal güvenlik yasasını, af yasasını çıkarmaktaki inatlannı sürdürdüler. Depremden kanun kaçırdılar. Ekonomideki tüm olumsuzluklann yükü çalışanlann sırtına yüklendi. Sırtüstü yatarak paradan para kazananlann vergi yükünü hafiflettiler. Büyük para sahiplerinin vergi yükü yüzde 40'tan yüzde 13'e indi. Sosyal devlet iddiasmı tahrip ettiler. Kayıt dışı ekonomiyi kayıt içine almakta olan vergi yasasını değiştirdiler. Vergi kaçakçılıgını yasal hale getirdiler. Geçen dönemde yasadan sonra önemli adımlar atılmıştı. Bunu biz de desteklemiştik. Bu yasaya reform demişlerdi. Şimdi bundan geri adım attılar ve buna da reform diyorlar. Bu nedenle hükümetin beğenilecek tarafmı bulmak fevkalade zor bizim için. Ancak, çekilmek zorunda kalırlarsa daha da kötüsü gelebilir. Bu yasama dönemi açısından endişe verici bir gidiş var. - Deprem bölgesinde yaralann sanbnası sürecinde de kuşkulu • 'Ecevit'in koalisyon hükümeti başansız ama başanh olmasını isterdim. Çünkü biz iktidara geldiğimiz zaman başlayacağımız nokta daha iyi olurdu' • 'Gece gündüz hükümeti sallamak gibi bir kaygımız yok. Sallama merakı bazen aksi sonuçlar doğurabilir. Hükümeti sallarken kendin düsebilirsin' CHP Genel Başkanı Altan Öymen, kurultayın 1.5 \ ıldan önce gerçekleşnıeyeceğinj belirterek, tü- zûk değişikliği için 9 Ekim'de düğmeye basacaklannı söyledi. (Fotoğraf: SERDAR ÖZSOY) kararlar alındıgına Uişldn haberler geliyor. thaleler MHP ve ANAP yandaşlanna veriüyor. Bunu nasıl değerlendiriyorsunuz? Bölgedeki ihalelerde yaşananlar tam bir rezalet tabii. Buna şiddetle tepki gösterdik. Yalova il başkanımız bunu örnekleriyle açıkladı. Deprem büyük bir acı, daha çadıra bile girememiş insanlar var. Bu durumda bile iddialann da yabana atılmaması lazım. Adam kayırma düşüncesiyle hareket ediyorlar. - Kadrolaşma konusunda da ciddi iddialar gündeme geidL. Bayındırlık ve lskân Bakanlığı'nda Afet Işleri Genel Müdürlüğü var. Bunun başındaki genel müdür görevinden alındı. Belli bazı mevkilere birikimle geliniyor. Onu enformasyon oluyor ya da veriliyor basına. Mesela Kurthan Fişek Hürriyet'te bir yazı yazmıştı. "CHP'nin sesi çıkmıyor. Bölgeye yardım yapmıyorlar" diye. Biz yaptıklanmızın listesini gönderdik. Ertesi gün güzel bir yazı yazdı. Ama kendisine CHP'liler bir şey yapmıyor, demişler herhalde. Belki de iyi oldu. Çünkü biz bunlan 'Sosyal devlet tahrip edildf partizan düşüncelerin devreye girmesi korİomç bir şey. Bölgede yapılacak o kadar çok iş varken Sağlık Bakanı. sınavla doktor ahnması yönetmeliğinde değişiklik yaparak sınavı kaldınyor. Atamalar yapıyor. Böyle bir ortamda nasıl bunlar düşünülebilir. anlamak mümkün değil. Amacı kendi adamlannı bir yerlere yerleştirmek. Danıştay'm daha önce yasakladığı bir şeyi yeniden gündeme getirmeye çahşıyorlar. Danıştay, yeniden yönetmeliği iptal etse bile, şu ana kadar yerleştirdigi kişileri görevlerinden almak zor. Prefabrik konutlarda ısrar edilmesinin, yine kendi yandaşlanna çıkar sağlamak amacı taşıdığuıa yönelik iddialar var. Başka örneklere bakıhrsa bu 'Deprem bölgesindeki ihaieler rezalet' alıyorsunuz, yerine birikimli olmayan kişileri getirince işler yürüyemiyor. Deprem özellikle birikim işi. Böyle olağanüstü durumlarda Afet Işleri Genel Müdürlüğü'ne özellikle dikkat edilir. Bunlar, bu gibi konulara hiç bakmıyor. Biz TBMM dışında olmamıza karşın, partimizdeki bu konuda uzman arkadaşlanmızı hemen toplayıp bir komisyon oluşturduk. Rapor hazırladık. Facialann bu kadar büyük olmasmda kayırmacılıklann da büyük rolü olduğu muhakkak. - Deprem konusunda basuıda CHP'ye yönebk eleştiriler de geidL "CHP depremle ilgili olarak hiçbir şey yapmadı" deniyor. Bu eleştiriler neden kaynaklamyor? Çeşitli nedenleri olabilir. Yanlış söylemiyoruz. Yapılan yardım söylenmez. Bu, yapanın vicdanının rahat etmesi, alanın da memnun olması, faydalanması amacıyla yapılır. Biz bölgeye giderken parti aracmı bile götürmüyoruz. Bundan da pişman değiliz. - Sidn kişisel olarak yöneticOik yaklaşımınız konusunda da eleştiriler var. "Deniz Baykal olsaydı hükümeti sallardı" deniyor-. Buna benzer bazı şeyler çıktı. "Esld genel başkan olsaydı çizmesmi çekerdi, hükümeti sallardı" gibi. Gece-gündüz, sabah-akşam hükümeti sallama gibi bir kaygımız yok. Bu hükümet başansız olsa, düşse yerine koyacak başka bir şey yok. Sallama merakı bazen aksi sonuçlar doğurabilir. Hükümeti sallayayım derken kendin düsebilirsin. Siyasi hayatımızda bunun örnekleri olmuştur. - Partide yeniden yapılaıuna çahşmaJan sürüyor. Bu konuda eleştiriler var. Üye kayıtlanmn yenflenmesL, boş olan örgüt birimkrine atama yapılması gibi karariara parti içinden tepkiler var. Son olarak PM üyesi Mehrnet Sevigen konuyia ilgili bir basın toplantısı düzenledi... O arkadaşımız parti meclisi salonuna gideceğim diye herhalde basın toplantısı salonuna girdi. Çünkü böyle şeyler PM'de konuşulur. Bu yönetmelik oybirliğiyle çıktı. O zaman hep biriikte konuştuk, tartıştık ve bu konuda bir şey söylenmedi. Bunlann da etkisiyle böyle haberler, yazılar çıkıyor. Ben bunlara önem vermiyorum. Herhalde bu arkadaşımız da artık PM'de konuşur. Herkes eleştirebilir, beğenmeyebilir de. Eski yönetimin yeniden gelmesini isteyebilirler. Ama bunlar parti usulüne, adabına uygun olarak yapılırsa sorun yoktur. Ne konuşulacaksa yetkili kurullarda konuşulur. Ne söyleyeceksen, o kişiye söylersin. Basına yanhş haberler. dedikodular ulaştınp bunlar üzerinden hareket etmek doğru bir yöntem değildir. - "Yanlış enformasyonlann" Baykal'a yakın partUiler tarafindan venldiğini mi söylüyorsunuz? 49-50 senelik gazeteciyim. Haber nereden veriliyor anlanm. Belli ki o taraftan bazı şeyler gidiyor. MYK, genel başkan, genel sekreter f yardımcılan 17 Temmuz'da belirlendi. Yani partinin yönetimi bu tarihte oluştu. Deprem olduğunda 1 aylık yönetim vardı. Depremden bu yana burada çok şey yapıldı, yapılıyor. Bunlan görmemek için ya çok kötü niyetli olmak ya da hiç ilgilenmiyorolmak lazım. Ancak şunu da mutlaka belirtmek isterim ki, partide o eski kavga ortamı yok. Söylem birliğine büyük ölçüde ulaşılmış durumda. - Kurultayda tüzük ve programuı değiştirilmesi konusunda görüş birtiği sağlandı. Partide bu konuda çahşmalann sürdüğü de biüniyor. Takvtm nasıl işleyecek? '':' *. '' Tüzük çalıgmaları başlıyor MYK olarak 9-10 Ekim tarihlerinde, buradan başka bir yerde toplanacağız ve tüzük çalışmalannı başlatacağız. Program çahşmalan da biriikte başlayacak. Bu toplantıda, çahşmalan bir takvime oturtacağız. Şu anda MYK üyesi Hahık Özdalga başkanlığında bir komisyon "Seçüni niye kaybettik'" sorusunun yanıtlannı araştınyor. Burada alınacak yanıtlar çok önemli. Program değişsin fıkri çıkarsa takvimin süresi uzar. Yorumlansın denirse daha normal bir süre olur. - Kuruhay ne zaman j apılacak? Kurultayı bütün bu çahşmalann tamamlanmasının ardından gerçekleştireceğiz. Önümüzdeki 1- 1.5 seneden sonra kurultayı yapabiliriz sanıyorum. - CHP, deprem, uluslararası tahkim ve af konulannda ayn ayn raporlar hazırtadı. Benzer çalışmalar var mı? Anayasa değişikliği metni hazırlıyoruz. SHP zamanuıda 1982 Anayasası'nın tümünün değiştirihnesi için bir çalışma yapılmış, bir taslak hazırlanmış. Şu anda bu taslak üzerinde bir çalışma yapıyoruz. O metinde özgürlükler üzerinde dunılmuş ağırlıklı olarak, bir de sistem değişikliği ile ilgili kısmı var. O zamanki taslakta özgürlükler ile ilgili kısım başanlı. MYK tüzük ve program çalışmalannı konuşacak. Programda ne yapacağınuz sistem konusundaki görüşlerimizi de ortaya koyacak. Programda çok büyük bir değişiklik yapılacağını sanmıyorum. Sistem değişikliği ile ilgili bir şeyler yaparsak bu anayasa taslağına da yansır. Anayasanın düşünce suçlanna ilişkin 87. maddesi ile milletvekili ve bakanlann dokunulmazlıklanna ilişkin 83. ve 100. maddelerinin değiştirilmesi gerek. Bayrampaşa Cezaevi'nde yaşanan olaylar, yönetim yetersizliğini gündeme getirdi Seyfi Oktay: Olaylarm soıiuıılıısu siyasflerdir tLHANTAŞÇI ANKARA - Bayrampaşa Cezaevi 'nde 7 kişinin ölümüyle sonuçlanan çatişma. yönetim "Taflyetini" yeniden gündeme getirdi. Eski Adalet Bakanı Sey- fi Oktay, "büyüklaf etmekle" reform yapılamaya- cağını, bina yapısı, cezaevi mevzuatı ve yönetim bi- çiminde yeniliğe gidilmediği sürece bu tür olayla- nn sürecegini vurgularken, bunun sorumlusunun da siyasiler oidugunu kaydetti. Insan Haklan Deme- ği (IHD) Genel Başkanı HüsnfiÖndiU, cezaevi yö- netiminin iç işleyişi ve denetimini sorgulaması ge- rektiğine dikkat çekti. Çağdaş Hukukçular Deme- ği (ÇHD) Genel Başkanı Ayduı Erdoğan, silahla- nn içeriye yönetimin destegi ile sokulduğunu, ki- mi yöneticilerin suç organizasyonlanyla işbirliği yaparak kazanç elde ettiğini söyledi. Eski Adalet Bakanı Seyfi Oktay, cezaevlerinde- ki sorunlann ortadan kaldınlabilmesi için kökten reform gerektiğini vurgulayarak "Yönetim biçimi- nin, cezaevi kural ve mevzuatuun tümüyle yenilen- mesi ve zenginleştirilmesi gereklL Bina yapılanma- sının da yeni model üzerinde vapılandınlması gere- Jdr" dedi. Modem cezaevinin yapısı itibariyle bu tür olay- lara yer vermeyeceğini kaydeden Oktay. cezaevle- rindeki yönetim yapısının günün gereksinimleriy- le bağdaşmadığınj söyledi. Var olan gereksinimle- ri karşılayacak uzmanlık kollannın olması gerek- tiğini anlatan Oktay, bakanlığı döneminde kapsam- lıreformhaarlığı yaptığını, ancak yasalaştmlma- dığını anımsattı. Sorunlann temelinde siyaset sisteminin yattığı- na işaret eden Seyfi Oktay, "Bu memJekette kolay kolayreformyapumaz. Büyüklafetmeklesorun çö- zü/müyor. 'Düzeltilmesi lazım' demek yetmiyor. Sistem değjşmediği sürece olumsuzluk her zaman çıkar. Nedenlerini başka yerde aramamak Nedeni var olan siyaset güruhudur. Hangi konuda kökten reform yapıldı ki? Kimsede suç aramasuıiar" diye konuştu. fHD Genel Başkanı Hüsnü öndül, meydana ge- len her olayda yetkililerin genel tavnnın suçu tu- tuklulara yüklemek oidugunu anlatırken "Cezaev- lerininyenidenyapılanması,bu nedenledehücresis- temine geçflmesi doğnütusunda öneriler geüştirfl- mektedir. Oysa konunun hücre sistemi ile alakası yok. Sorun, doğrudan cezaevi yönetim sisteminden kaynaklamyor" dedi. Çağdaş Hukukçular Derneği Genel Başkanı Ay- dın Erdoğan, yaşanan olaylann yeni yasama döne- minde gündeme gelecek af yasasıyla bağlantılı de- ğerlendirilmesi gerektiğini söyledi. Meclis'te bulu- nan partilerin af kapsamına aldığı kişilerin bunlar olduğuna dikkat çeken Erdoğan, şunlan söyledi: "Bırakın isledikleri suçtan dolayı ıslah obnayı. dö- nüp topluma yararh insanlar haline gefaneyi, ceza- evinde idarenin de ihmali, desteği ve hoşgörüsüyle silahlanmış çete faalivetini içeride yüriifüyorlar. Dı- şandaki uzanblannı içeriden yönlendiriyortar."