Katalog

SAYFA CUMHURİYET 2 EYLÛL 1999 PERŞEMBE 14 KULTUR kultur@cumhuriyet.com.tr V E N E D 1 K FİLM F E S T 1 VA L 1 B A Ş L A D I Pornografi yasallaşıy or...Kültür Servisi - 56. Venedık Film Fes- tivali, mart ayında yaşama veda eden Staniey Kubrick'ın son filmi 'Gözleri Ta- mamen Kapah'nın (Eyes Wide Shut) gös- tenmiyle dün başladı. 11 Eylül tarihıne dek sürecek olan ve jün başkanlığını Emir Kusturica'nın yapacağı festıvalde 88 uzun ve 38 kısa metrajlı olmak üzere toplam 126 film gösterilecek. Venedık'te kariyer ödülü bu yıl Amerikalı komed- yen Jerry Lewis'e verilecek. Eleştirmenler. Venedik'ın, içensınde cüretkâr aşk sahnelenran bulunduğu 'Göz- leri Tamamen Kapah'y la açılmasının si- nema tanhınde. bugüne dek sektörün tü- kelım araci olarak kullandığı pornogra- fiyi yasallaştıran birgeçış dönemini baş- latacagını savunuyorlar. Öncekı yorum- larda da bu yıl aşk tannsı Eros'u Vene- dık'e konuk edeceğı belirtilen festivalde cinsellik temalı filmlenn belırgin bir ye- ri var. Yüzyılın son, 49 yaşındaki başkan Al- berto Barbera'nın ıse ılk deneyimi olan 56. Venedik Film Festivali'nde gösten- lecek 126 film, toplam 900 yapım ara- sından seçılmiş. Festivalin, özellikle sı- nema dünyasının ıki büyük 'K'sıne say- gı nitelıgı taşıdığı belirtiliyor: Kubrick ve Kurosava... Geçen yıl yaşama veda eden Akıra Kurosava'nın başyapıtlannın vanı sıra ardında bıraktığı 'Yagmurdan Son- ra' senaryosundan asıstanı Takashi Ko- izumi tarafından sınemaya aktanlan film de Venedık'te gösterilecek. Festıval 11 Eylül tarihinde, Martm Scorsese'nın "Ustalanm Rossellım ve Antonıonı'ye saygı dunışu" olarak nite- lendırdiği ve Italyan sıneması üzerine belgesel nıteliği taşıyan 'Tath Sinema' başlıklı filmıyle sona erecek VVoody Al- len, Abbas Kiarostami, ZhangYimou, Ja- ne Campion. Philippe Garrel, Kira Mu- ratova, Amos Gftai, Wes Craven gibi ün- lü yönetmenlerin yenı çalışmalan ve An- tonio Banderas'ın yönetmenliğini üst- lendıği ılk film olan 'Crazy in Alabama' Venedik'te gösterilecek. Festival çeşitlı tür- lerde filmler, uzun ve kısa metrajlılar, klasikler ve yenı yapımlan bir araya ge- tinyor. Festival, 18 filmin yer alacağı ulusla- rarası yanşmanm yanı sıra Amsma,Gü- nümüz Sineması, Düşler ve Görüşler, Ye- ni Topraklar. Kısa-Çok Kısa, Özel Prog- ranılar, Restorasyonlar ve Lluslararası Eleştirmenler Haftası başlıklı bölümler- den oluşuyor. Kısa-Çok Kısa bolümünde Ta>1iiJi Pirselimoğlu nun Dayun'adlı ilk kısa metrajlı filmi de yanşacak. Kusturica başkanlığındakı yanşma jü- nsi Mareo BeUocchio. MaggieCheung, Jo- nathan Joe. Jean Douchet. Shouzou Ic- hiyama. ArturoRipstein ve CindySber- man'dan oluşuyor. Festıvalde Luigi de Laurentis ödülünü verecek olan jüri ise yönetmen Claire Denis başkanlığında Ferzan Ozpetek. Ferid Boughedir, Kent Jones ve Moranda Morandini'den olu- şuyor. Bu yıl Venedik'e konuk olacak oyun- cu ve yönetmenlerin listesi de yine olduk- ça kabank. Açılışta hazır bulunan Kub- rick ailesı ve Gözleri Tamamen Kapalı fıl- mının başrol oyunculan Tom Cruise ile Nicole Kidman'm yanı sıra kariyer ödü- lü alacak olan Jerry Lewis, yönetmen Martin Scorsese; David Fincherın 'Flght Club' adlı filminin o> r unculan Brad Pitt, Helena Bonham-Carter ve Ed>vard Nor- ton; Banderas ve eşi Melanie Griffith; •Being John Malkovkh' filminin oyun- culan Malkovıch, CameronDiazve John Cusak; 'Holly Smoke' filminin oyuncu- lan Harvev Keitel ve KateVVInslet; 'Buddy Boy' filminin başrol oyuncusu Emanu- elle Seigner ve eşı Roman Polanski; 'Pas de Scandale' filminin oyunculan IsabeJ- le Huppert ve Fabrice Luchini; 'Musk of the Heart' filminin oyunculan Meryl Streep, Gloria Estefan ve Angela Bassett 'The Venice Project'te rol alan Lauren Ba- call. Dennis Hopperv e yönetmen Wes Cra- ven da Venedik'te olacaklar. Daha önce Venedik'e geleceği bildiri- len ama son anda festivale katılamayaca- ğını aciklayan yıldızlar da var. Bunlar- dan ikisı Charlize Theron ve yeni filmi- nin çekimlerini gerekçe olarak gösteren Ewan McGregor. Theron'un yerine. 'The Cider House Rules' filminde başrolü pay- laştığı Michael Caine Venedik'te olacak. Festivale katılıp katılmayacağı henüz ke- sinleşmeyen ısimlerse, Alan Cordu- ner,Jim BroadbentSean Penn, Uma Thur- man ve Catherine Deneuve. Katılan filmler vckonuklann zengin- liğine karşın Venedik hâlâ.türh festıval- lerin 'Külkedisi' olarak değerlendırilı- yor; çünkü organızasyonda çözülemeyen pek çok yapısal sonın var. Kullanılan top- lam altı sinemadan dördü gösterimler için yetersiz ve konforsuz. Konuklar için uy- gun sadece iki otel ve üç restoran çalışı- yor. En önemlisi de koşullar halkın fes- tivali izlemesıne olanak tanımıyor. Yö- neticileryıllardır Venedik'tekı sorunlann çözümlenmekte olduğunu ve organızas- yonda yenilikler yapılacağını söylüyor- iar, ancak hâlâ değişen bir şey yok. Tar- tışmalara konu olsa da Venedik kültür, sa- nat ve gösten dünyası için çok önemli bir buluşmaya ev sahipliği yapmayı sürdü- rüyor. Festival başkanı Barbera, yenı bir binyıla gırildiğinı ve Venedik'te yaşanan sorunlann kısa zamanda çözüleceğinı be- lirtiyor. Barbera, festivalin Kubnck'in son filmiyle açılmasından da çok mem- nun: "Kubrick sinemada her zaman ye- ni şey lersöylemiş ve farklı biçimlerde söy- lemiştir. Evet bdki bu filmi tamamlaya- madı; ama TrufTaut'nun da dediği gibi 'Başyapıtlar. kusurlu olanlardtr'-. Gfe- leri Tamamen Kapan, günümüzde yaşa- nan ilişkiler, cinsellik ve erotizm üzerine çokbüy ük bir ninı. Ldeyiciyi,yanıtiarbul- maktan çoksorular sormaya >öneltiyor." Yuan'ın "17 yaş'ı îşçilere bakışKültür Servisi- Çinli yönetmen Zhang Yuanın yeni filmi '17 Yaş' Ve- nedik Film Festivali'nde yanşıyor. Fes- tival başkanı Barbera'nın yanşmalı bölümde yer almasına son anda karar verdıği bu bağımsız film, Çin-îtalyan ortak yapımı. Çin'de çekilen filmin montajı ttalya'da JacopoQuadri tara- fından gerçekleştirilmiş. Ancak sosyal içeriği nedeniyle Çın Hükümetinden hala 'Çin filmi' patentini taşıma onayı alamayan film Altuı Aslan'ı kazanırsa, ödülün Italya'ya gitme olasılığı var. 36 yaşındaki Yuan, 17 Yaş'ın Çin hü- kümetinden gösterim onayı alacağı ko- nusunda hâlâ umudunu yıtirmemiş. Yu- an, yüksek bütçesiyle de 17 Yaş'ın bu- güne dek Çin'de çekilen en cıddi film olduğunu düşünüyor. Gerçek bir olay- dan esınlenen fılmde, kız kardeşinı öl- dürmekle yargılanan ve hapse mahkûm edilen 17 yaşındaki genç kızın öyküsü anlatılıyor. Henüz 17'smdeyken bu su- çu işleyen genç kız, tam 34 yaşında ye- nı yıl kutlamalan için üç günlüğüne evine geri gönderiliyor. "Amacnn, son ydUnn değisinıini iz- levememiş birinin gözüyle Pekin işçi sı- nıfinabakmaktı" dıyor Yuan, "buyüz- yüda Çin'de yaşananlar, aslında şiddet- li bir dönüşüme işaret ediyor. Biz feodal bir toplumken sosyalist cumhurhete ge- çiş yapbk. Ancak bugün vahşi kapita- lizrnin hâkim olduğu devietlerden biri- yiz. Özellikle de zengjnleşmeyi başara- mayanlardan ka> naklanan büyük çe- lişkiler var toplumda. Bu insanlar, ço- ğunluğu oluşturuyor." Yuan ınsanlann, Çin'in bugüne dek bilinmeyen yüzünü görmelerini istiyor. Ancak filminin gösterilmesi için san- süre uğraması gibi bir bedel ödemeye de hiç nıyetli değil: "YetldhTerte aram- da dürüstbir Oişki var. Ben, ülkemin sos- yal durumu üzerine şüpheterimi ifade eden filmler yapıyorunı: onlar da bana güvçnmemeyisürdüriryorlaK" 11 Yaş*ta. işçi sırufinın yaşamı, tutsaklıkla ve hapis- hanede yaşamakla karşılaştınlıyor. Festivalin yarışmalı bolümünde dört ABD, on Avrupa, üç Uzakdoğu ve bir Asya yapımı yer altyor Campion, Kiarostami, Leigh, Yimou -ADomani yön Gianni Zanasi. oyn: Stefania Rivi, Andrea Corneti - 1tarya - Not OneLess >ön: Zang Yimou, oyn: VVei Minzhi, Zhang Huike - Çin - The VVınd VVffl Carry Us yön: Abbas Kiarostami. oyn: Behzad Dourani - lran - Le Vent De La Nuit yön: Philip Garrel, oyn: Catherine Deneuve, Daniel DuvaL Xavier Beauvois - Fransa - Une Liason Pornografique ' yön: Frederic Fonte>Tie. oyn: NathaUe Baye, Sergi Lopez - Belçıka, Fransa - Nordrand ' yön Barbara Albert. oyn. Nina ProH, Edita Malovcic - Avusturya - Holy Smoke / yön: Jane Campion, oyn: HarvW Kehel, Kate VVİnslet, PamĞrier -ABD - Jesus'Son yön: Alison MacLean. oyn: Büly Crudup, Holly Hunter. Dennis Hopper - ABD - Iies ' > ön: Yang Sun Woo, oyn: Lee Sang Hyıın, Kim Tea Yeon - Kore - Appassionate • yön: Tonino De Bernardi. oyn: Isabel Ruth, Iaia Forte, Anna Bonaiuto, Caıio Festivalin açıhşı düru mart ayında ökn Stanley Kubrick'in tarüşmah filmi 'Gözleri Tamamen kapalı'yla gerçekleşti. Cecchi - ttalya - Mal' yön: Alberto Seixas Santos, oyn: Pauline CadelL, Rui Morrisson - Portekiz - Rien a Faire / yön: Marion Vernouı, oyn: Val'eria Bruni Tedeschi Sergi Lopez - Fransa - A Week in the Life of a Man ' yön: Jerzy Sthur, oyn: Jerzy Sthur, Gosia Dobrovvolska - Polonya - Seventeen Years ' yön: Zhang Yuan, oyn: LJu LJn, Li Bingbing, Li Yeping - Çin - Topsy Turvy / yön: Mike Leigh. oyn. Jim Broadbent, Alan Corduner - tngiltere - The Cider House Rules yön. Lasse Hallstrom. oyn: Tobey Magırire, Charlize Theron, Michael Caine - ABD - Crazy in Alabama / yön: Antonio Banderas. oyn: Melanie Griffhh, David Morse, Rod Steiger, Cathy Moriarthy - ABD - Pas De Scandale yön. Benoit Jacquot. oyn: Fabrice Luchini, Isabeüe Huppert, Vlncent LJndon - Fransa YAYINE VLERİNDEN YENİ KİTAPLAR (7) Küçük Prens, Davidts'le geri döndü Remzi Kitabevi Remzi Kitabevi yenı yayın dönemin- de Türk Yazarlan. Best Seller ve Çocuk Klasikleri dızilerinden kıtaplaryayımla- yacak. Mario Levi anL'inceleme türün- deki 'İstanbul Bir Masaldı' adlı yapıtın- da çocukluğunun masallannı, çocukluğu- nun insanlannı ve çocukluğunun Istan- bul'unu özleyen herkese seslenıyor Hay- rullah Örs, 'Musa ve Yahudüik'tc Musa peygamberin Yahudileri Mısır'dan çıkar- masından itıbaren Yahudilerin tarihini ve günümüzde yaşayan Yahudıliği anlatı- yor Paul Doherty'nın 'Ra'nın Maskesi', John Grisham'ın 'Vasiyetname' ve Da- niel Steel'ın 'Yüzük' adlı romanlan da Best Seller dizisınden çıkacak. Vasiyet- name'de tekerlekli sandalyeye mahkûm bır şekilde etrafında akbabalar gibi dö- nen vârısleriyle ölümü bekleyen Troy Phelan, hızlı bir yaşam sürdükten sonra alkol bağımlılığından kurtulmak için yat- Erhan Bener tığı klinikten çıkan Nate O'Riley ve ken- dıni Tann'ya adayan ve modera dünya- dan koparak Brezilya ormanlannda ılkel bir kabileyle yaşamayı yeğleyen Rachel Lane'ın kesişen hayatlan anlatılıyor. Yü- zük'te ise otuzlu yıllann Almanya'sında Feyza Hepçüingirler Berlinli bir bankerle evli olan ancak Ya- hudi biryazarla aşk yaşayan Kassandra' nın trajik bir sonla noktalanan aşkı ve bu tra- jediden genye kalan yüzüğün öyküsü an- latılıyor. AntoinedeSaintExupery ünlükitabı Mario Levi Küçük Prens'in sonunda. "Karşınızabir çocukçıkarsa,gülüyorsa, altın saçlan var- sa. sorulara karşılık \ermiyorsa, biliniz ki odur. O zaman n'olur yüreğinıe su serpin. Haber salın, geri döndüğünü bildirin ba- na" diyordu.îşte bu sözlenn kaleme alm- masından tam yanm yüzyıl sonra Jean- Pierre Davidts. 'Küçük Prens Geri Dön- dü' dıyerek dünya edebiyatının en tanın- mış kahramanlanndan birine yeniden ya- şam veriyor. Kitabevinin Çocuk Klasik- leri dizisinden aynca Alexandre Du- mas'nın 'Kara Leke', Edith Nesbit'ın 'Demiryohı Çocuklan' ve RX. Steven- son'ın 'Kaçuılan Çocuk' adlı kıtaplan çıkacak. Emre Kongar. Türk Yazarlan dizisin- den çıkacak 'Konsantremi Bozma' adlı ki- tabmda Türkıye'dekı medyanın ve med- yatık Türkçenın sorunlanna değiniyor. Türkçe Off ile büyük ilgi gören Feyza Hepçflinghier bu kitabın devamı niteli- ğindekı 'Dedhn: Ah' ile çıkacak okurun karşısına. Kitabevinin Türk Yazarlan dizisinden aynca Orhan Hançerlioglu'nun 'Ali/Ku- tu Kutu tçinde' ve 'Bordamıza Vuran Deniz", Erhan Bener' ın 'Köleler ve Tut- kular ve Feyza Hepçılingırler'in 'Ürkek Kuşlar' adlı kitaplan çıkacak. IŞILDAK VE YELPAZE ATİLLA BtRKİYE • • Oztemin... Istanbul'un tüm caddelerirM, sokaklannı yürü- yorum. Her adımımı ağır ağır atıyorum, zaman geçme- li... Zamanı yürüyerek geçirmeye çalışıyorum, gök- yüzünde gülüşüne rastlıyorum, birsokağın köşe- sinde omzumdaki dokunuşuna rastlıyorum. Kuleli'nin ışıklan henüz yanmamış, Boğaz'm sırt- lannda yüzün. Tüm anılar btrakıkjıklan yerde duruyor kentin ışık- lan kınlmaya başladı, güneş erken batıyor, akşam erken çöküyor kentin üstüne. Yürüyorum ne kadaryürüyebilirsem o kadaryü- rüyorum. Boğaz'ın bir kıyısından telefon ediyorum. Tam da anıların bırakıldığı bir yerden, sesjmi du- yumnak imkânsız. Yürüyorum, nesnelere, insanlara bakıyorum, yal- nızca bakıyorum. Derinliklerini, nesnelerin ve insanların öyküleri- ni o bakışla okuyamıyorum; oysa kısa da olsa bir geçmiş kesitinde, bir kitap yazacak kadar, okur- dum o yüzleri. Belki de yalnızca tek bir şeyi görmek için bakı- yorum; tekbirşeyi... Belki de yaşamımda yakaladığım en güzel şe- yi, en güzel estetik özneyi görmek için bakıyorum. Yürüyorum, dolunayın ışığının düştüğü yerden sola dönüyorum... Dalgalar sessizliğime eşlik ediyor, kıyıya çarpı- yor, ama bana olan saygılanndan ses çıkarmıyor- lar. Dalgalann sessızliğinde, kendi yalnızlığımla ken- tin içinde ne kadar yürünebiliyorsa yürüyorum. Tüm yürüyüşüm zamanı geçiyor; zamanı kate- diyorum, metreleri katettiğim gibi... Ağır ağır yürüyorum, ne kadar ağır yürürsem o kadar üstünlük sağlıyorum zamana. Her köşebaşı saatime bakıyorum, yalnızca bir- kaç dakika geçmiş bır önceki bakışımdan. Sonsuzluğayürümüyorum.yürüdüğümyerbel- li; kaçınılmaz, bir masanın başında noktalanacak. Bir yandan yürüyüşüm hiç bitmesin istiyorum - çünkü hem zamana üstünlük sağlıyorum hem de bırakılmış anılara bir kez daha bakıyorum... Bir yandan da masamın başında olmak istiyo- rum, artık. Çünkü kalem ve kâğıtlar beni bekliyor. Yürüyüş bitiyor ister istemez, zamanı yenmek, zamana karşı egemenhk sağlamak güç, çok güç... Bu kez ellerim yol alıyor beyaz kâğıtlar üstünde, genç bir kızın saflığı kadar beyaz olan kâğıtlar üs- tünde. Ellerim ise ayakianmın tersine çok hızlı, onten dur- durmak imkânsız. Bıri kalem tutuyor ve hızla yazıyor, öteki ona yar- dım edip sayfaları düzeltiyor. sonra çeviriyor. Ama kalem tutan elimin hızına hiçbir şey yetişe- mez, beynimın hızı bile. Hızla yazıyor, hiçbir şey ona yetişemiyor. ' YeöşemezfÇünkü sana yazıyor... Kosuth'dan Goethe'ye saygı • Kültür Servisi- Kavramsal sanatın önde gelen temsilcilerinden Joseph Kosuth, ünlü Alman yazar Goethe'nin 250. doğum yılı kutlamalan çerçevesinde 'Konuklar ve Yabancılar: Goethe'nin Italya Yolculuğu' başlıklı bir sergiyi izleyıcilere sunuyor. Frankfurt. Schim Kunsthalle'de açılan sergi siyah bir duvann üzenne değişik büyüklükte ve farklı karakterle yazılmış cümlelerden oluşuyor. Kosuth, sergisinde Frankfurt doğumlu yazar Goethe'nin 1775 yılında gerçekleştirdiği ilk Italya yolculugundan yola çıkarak yazann 'dünya vatandaşlığına geçışıni' konu ediniyor. Titterington'ın konseri iptal edüdi • Kültür Servisi- Britısh Council'm davetlisi olarak 25 Eylül'de Istanbul'da St.Antuan Kilisesi'nde bir konser verecek olan org sanatçısı David Titterington'un konseri, 17 Ağustos tarihinde Marmara bölgesinde meydana gelen deprem felaketi nedeniyle iptal edildi. Konser, Thomas Dallam adındaki org yapımcısının. Kraliçe Elizabeth'in Sultan III. Mehmet'e hediye olarak gönderdiği orgu Topkapı Sarayı'nda sultana sunduğu tarihin (25 Eylül 1599) 400. yılı dolayısıyla düzenlenecekti. Bizabettı Tayior bir daha hiç yüpüyemeyebilip • WASfflNGTON (AA)- Onülü sinema sanatçısı Elizabeth Taylor'ın 19 ay içerisinde bel kemiğinı ikinci kez kırması yüzünden bir daha yürüyememe tehlikesı bulunuyor Geçen hafta meydana gelen kazanın, ünlü sanatçıyı duygusal olarak çok etkilediği ve Taylor'ın yeniden yürüyebilmek için gereken gücü toplayamayacağından endişe edildiği söyleniyor. Kaza, Taylor'ın, Los Angeles'taki evinde arkadaşlanyla birlikte pop yıldızı Cher'in konserine gitmeye hazırlanması sırasında meydana gelmişti. Sanatçının, Amerikan dergisi Globe'a açıklama yapan yakın bir aıkadaşı, "Liz hayaü boyunca pek çok kaza geçirdi. Dokuz canlı bir kedi olsaydı. şimdiye kadar çoktan ölmüşnl Ancak bu son kaza onu çok yıprattı. Hasfa yatağmda sürekli ağlıyor" dedi Taylor, 1994 ve 1997 yıllan arasında kalça kemiğınden bir dizı ameliyat geçirmış, beyninden de tümör aldırmıştı. Daha sonra Şubat 1998'de düşerek bel kemiğini kıran sanatçının beliyle ilgıli sorunlan. ilk olarak 1945 yılında film . çekimi sırasında attan düşmesiyle başlamıştı. • .-. Bovvie'nin yeni albümü İnterııerte • WASHINGTON (AA) - Teknolojideki gelişmelere uyan rock yıldızı David Bovvie'nin ' yeni albümü, müzik marketlerindeki yerini almadan önce Internet'te yayımlanacak. Bovvie'nin 'Hours...* adlı albümü, tnternet müzik şirketlerinin sayfalanndan 21 Eylül gününden itibaren belli bir ücret karşılığında müzikseverlere sunulacak. tnternet kullanıcılan, albümdeki parçalan, kredi kartıyla ödeyecekleri bedel karşılığında bilgisayarlanna yükleyebilecekler. Ocret ise CD fiyatmdan daha düşük olacak. Kendini 'tnternet tutkunu' olarak tanımlayan Bowıe iki yıl önce 'Telling Lies' adlı şarkısını yalnızca tnternet'ten yayımlamıştı Sanatçının 'BowieNet' isimli bir tnternet şirketi de bulunuyor. Yıldızın hayranlan, aylık abonelık ücreti karşılığında haberler, spor haberleri ve Bovvie'nin stüdyo çalışmalanna ilişkin bilgilere erişebiliyorlar. Sanatçının tnternet sayfasına da 'www.davidbowie.com.' adresmden girilebiliyor.