Katalog

Cumhuriye sMmointtıizııiET tun MREK ıtnp imMâ SMTÛYEÜKMMlJ) SMT ntnp HPNRİS ouuuıâ KMMlJ) HPNRİS TURtnP i adım. kredı kaıtnnzHi numarası ve son kuılannu tanfaı n, Itıtap evımztfc olsım Admra, so>admızı \c telefoo ldıniK>ı anutmaynL Cye tteplsaaz. dtlenenız öyc de ^ olun ya da ujehgınm \enıleyın EM BİR TELEFONLA:0212 514 01 9* 76. YIL SAYI: 27009 / 250.000 TL (KDVıynde) KURUCUSU: Y U N U S NADİ (1924-1945) BAŞYAZARl: NADİR NADİ (1945-1991) 18 EYLÜL 1999 CUMARTESİ u M H U R 1 I N K Ü L U R H I M I İLHAN BAŞGÖZ KARAC'OGLAN - II Halk edebiyatımızda, gıizeli anlatmada kullanılan en yalın, en renkli ve şiir yükü en yoğun dizeleri söyleyen ozandır Karac'oğlan... Derviş şıirtnin yinelene yinelene bayatlayan sevgili imgelerini bir fırça vuruşuyla, tek bir sözcük ekleyerek tumden değiştirmiş; onlara yerel bir bezek vurmuştur. "Sevgilinin memesi bizim şiirimizde her zaman elmaya ve turunca benzetilmiştir. • q II HAX SA%uO/ KARAC'OCLAN II f SittVrısdea CmMatc l 1 Karac'oğlan ise bunun usanç verdiğinin farkındadır. Büyük sanatçı bir yerde büyüklüğünü gösterecektir; o da sevgilisınin memesini elma olarak görür ama, onunki Yusuf elmasıdır; yahut turunçtur, ama Aydın turuncudur; sevgilinin diliyse sadece şeker değil Frenk şekeridir." İlhan Başgöz. Bu yaratıcılığıyla ve doğaya, kadına, aşka bakışıyla, kendinden önce söylenegelen şiire bir başkaldırmadır Karac'oğlan şiiri. Belki de, Türkmen konar-göçerlerinin Osmanlı toplum düzenine şiirle başkaldırması... Bu haftanın kitabı, Türk halk şiirinin buyük ozanı Karac'oğlan'ın en güzel şiirlerinden oluşan bir güldeste... Salı günü CumhurİyeCle birlikte... Maliyetinden düşük gazete satarak tekel yaratılmak isteniyor Basmda 'haksızrekabet'# Gazete sahiplerinin basın dışı sektörlerdeki faaliyetlerinin ortaya çıkardığı olumsuz uygulamalara bir yenisi daha eklendi: 'Ucuz gazete.' Uzan Grubu'nun yayımladığı Star gazetesiyle başlayan maliyetinden düşük fiyata gazete satışı 'haksız rekabet' yarattı. Yenigün Haber Ajansı Basın ve Yayıncılık AŞ (Cumhuriyet), "maliyetin altında satış yapıp, diğer kuruluşlan piyasa dışına iterek zor durumda bırakma tehlikesi yarattıkları" gerekçesiyle Uzan, Doğan ve Bilgin gruplannı Rekabet Kurumu'na şikâyet ediyor. Haber Merkezi - Basında te- kelleşme ve bankacılıktan ener- ji sektörüne kadar çeşıtlı alan- larda faalıyet gösteren medya gruplannın yarattığı "haksız re- kabet'' bu kez de "zararuıa ga- zete" satışlanyla kendını göster- dı. Yenigün Haber Ajansı Basın ve Yayıncılık AŞ, söz konusu uygulamayı başlatan kuruluşla- n, "Piyasa şartlanna göre fiyat beliriemeyip, mali>etlerin altın- da satış yapmak sureti> le, pazar- daki diğer kuruluşlan pi\ asa dı- şma ıtmek, zor durumda bırak- mak tehlikesini yarattıkları ve böylece hâkim dunımlaruıı kötüye kullandık- lan" gerekçesıyle Rekabet Kuru- mu'na şikâyet ediyor. Tekelleşme ve gazete sahıpiennın basın dışı sektörlerdekı faaltyetlennin ortaya çıkardığı haksız rekabet Türk basınınm oldukça sık karşılaştığı bir uygulama. Promosyon, ikiz gazete ya da fiyat düşürme basında tekelleş- meyle birlıkte önü alınamayacak bo- yutlara ulaşti. Fiyat düşürme uygula- masını ise ılk olarak Sabah gazetesı başlatmıştı. Daha sonra Cumhuriyet gazetesine rakıp olarak çıktıklan iddia edilen Yenı Yüzyıl ve Radikal gazete- leri satış rakamlannı arttırmak içın fi- yat düşürmüşlerdi. Başan sağlamayan bu uygulamalann ardından lmar Ban- kası ve Adabank'm da sahıbi olan Uzan Grubu, çıkardığı Star gazetesı- nin fiyatını 130 bin liradan 50 bin li- raya indırdı. 5 Eylül'de "Türtdye da- ha çok gazete okusun" sloganıylabaş- ) Rekabetin Korunması Hakkındaki Yasa'ya aykın olan söz konusu uygulamalann aynı zamanda basın özgürlüğünü engellemeye yönelik olduğu da belirtilen Yenigün Haber Ajansı Basın ve Yayıncılık AŞ'nin başvuru dilekçesinde "basın sektöründe çalışan on bini aşkın çalışanın işini kaybetmesi, birçok basın kuruluşunun piyasanın dışına itilmesi gibi zararlan doğurucu nitelikteki şikâyet edilenlerin ihlalinin sona erdirilmesi; şikâyet edilenler hakkında soruşturma başlatılması ve yasal yaptınmlann uygulanması" istendi. ortakolan Etibank'ın sahıbi Bil- gın Grubu da 9 Eylül'de Ekono- mık Takvım'in fiyatını 75 bin li- radan 25 bin liraya düşürdü. Basıt bir hesap, medya grup- lannın söz konusu gazeteleri sa- dece kâğıt parasından bile düşük fiyata sattıklannı ortaya çıkan- yor 50 bin liraya satılan, 32 say- fa gazete ve 12 sayfa da ek veren Star gazetesinın sadece kâğıt malıyeti gazete başına 60 bin li- ra. En ucuz kâğıt olan yerli kâ- ğıttan yapılan bir hesaplamanın sonuçlan şöyle: 5.5 gram olan 1 gazete sayfasının kâğıt malıyeti 1.128 lira. 44 sayfalık bir gazetenın mahyetı ise 49 bin 632 lira. Yüzde 19 iade, kâğıt masraflan- na katıldığında ise bir gazetenın sade- ce kâğıt malıyeti otomatik olarak 60 MArkasıSa.l9,SiL31e layan fiırya, öteki medya gruplannı da arkasından sürükledi. Dışbank'ın sahibi olan Doğan Grubu. 8 Eylül'de 75 bin liralık Posta gazetesını 50 bin liraya, 50 bin liralık Gözcü gazetesini ise 30 bin liraya düşürdü. Sabah gazetesı ve atv'de, Demir- bank'ın sahibi Cıngıiuogiu aılesiyle Afet bölgesinde incelemeler yapan Meclis Deprem Araştırma Komisyonu'ndan uyan 'Sosyal paüamalar olabitir'Deprem tahribatının iyileştirilmesi yolundaki adımlann ağır aksak sürdürülmesi Mechs'te kurulan komisyon tarafından eleşririldi. TBMM Deprem Araştırma Komisyonu Başkanı Atilla Mutman bölgede tespit ettikleri aksaklıklar ve yapılması gerekenler hakkında bilgi verdi. Büvük depremin ardından. yaşamın normale dönmeye başladığı sırada yaşanan 5.8 büyüklüğündeki artçı depremin yeniden tedirginlik yarartığına işaret eden Mutman, özellikle Gölcük'te yeterince iyileşme göremediklerinı söyledı. Deprem komisyonu, gelecek 30 yıl içinde Istanbul'da büyük bir deprem yaşanabileceğı olasıhğı doğrultusunda, ahnacak önlemleri raporunda ayn bir bölüm olarak değerlendırecek. îsmail Cem 'Dostluğunuzu unutmayacağız' # Dışişleri Bakanlığı, deprem felaketinin ardından Türkiye'ye yardımda bulunan ülke ve kuruluşlara dün törenle birer teşekkür plaketi verdi. Aralarında Liectenstein ve Monaco gibi devletlerin de butunduğu 87 ülkeye birer gümüş plaket ile teşekkür edilirken, Türkiye'ye depremden ancak bir hafta sonra geçmiş olsun mesajı gönderen Libya ile Yugoslavya'ya plaket verilmedı. • 19. Sayfada ANKARA (Cumhuriyet Bürosu) - Kocaelı depre- mının ardından kurulan TBMM Deprem Araştırma Komisyonu, bölgeye yap- tığı 2. inceleme gezısinin ardından, halkın önüne so- mut bir hedef konulama- ması durumunda "sosval patlamalar olabileceği" uyarısında bulundu. Ko- misyon Başkanı Atilla Mutman, tstanbul'da gele- cek 30 yıl içinde büyük bir deprem yaşanabileceği ola- sıhğı doğrultusunda, ahna- cak önlemlere komisyon raporunda ayn yer verecek- lerini bildırdi. Komisyon, 27 Eylül Pazartesı günü dınlemek üzere Kızılay Başkanı Kemal Demir ve Afet Işleri Genel Müdürlü- ğü yetkililenni komısyona MArkasıSa.l9,Sü.l'de Avcılarkaderineterkedildi Siniıierin son derece gergin olduğu Avcılar'da ağur hasarh olduğu gerekçesiyle olerine giremeyen depremzedelerin yanı sıra, iki artçı depremin ardından korkudan çadniarda yaşayanların savısı da ol- dukça fazia. Gündüzkri çadırlarda örgü ören. tığ işleyen, çay demleven kadınlar olağan görüntüleri oluşturuyor. tlçe halkı yetküılerin ilgisi/liğinden şikâyet ederken, birçoğu evlerini sabşa çıkanyor. Avcılar'da deprem öncesinde 160 bin mark fiyat biçilen evler, 100 bin'marka satışa çıkanbyor. (Fotoğraf: tPEK YEZDANİ) • 3. Sayfada Annan 'ın yeni temsilcisi Şilili ABD'nin Kibrıs oyunu tutmadı• ABD'nin BM Büyükelçisi Richard Holbrooke'un, Birleşmiş Milletler Genel Sekreteri Kofı Annan'ın Kıbns özel temsilciliğine Norveç Dışişleri Bakan Yardımcısı Jan Egeland'ı atamaya çalışma oyunu tutmadı. # Türkiye ve KKTC'nin devreye girmesi sonucunda Şilili James Holger, Annan'ın yeni temsilcisi olarak atandı. Holbrooke'un çabalan, 1997 yıluıdan bu yana Kıbns konusunda beraber çalıştığı Egeland'ı bu göreve getirerek çözüm sürecini perde arkasından yönetmek olarak değerlendirildi. SERKAN DEMtRTAŞ ANKARA-ABD'nin BM Büyükelçisi Richard Holbro- oke'un, Birleşmiş Milletler (BM) Genel Sekreten Kofi Annan'ın Kıbns özel temsil- ciliğine Türkiye'nın karşı çıkoğı Norveç Dışişlen Ba- kan Yardımcısı Jan Egeland'ı atamaya çalışma oyunu tut- madı Türkiye ve KKTC'nin devreye girmesi sonucunda Şilili James Holger, An- nan'ın yeni temsilcisi olarak atandı. Holbrooke'un çaba- lan, 1997 yılından bu yana Kıbns konusunda beraber ça- lıştığı Egeland'ı bu göreve getirerek çözüm sürecini per- de arkasından yönetmek ola- rak değerlendınldi. Bosna'daki savaşı bitiren Dayton Antlaşması'nın mi- man olarak bilinen ve daha sonra el attığı Kıbns'ta başa- nsızlığa uğrayan ABD'nin BM'dekı parlak diplomatı Holbrooke'un, adada çözüm sağlanmasına yönelik girişi- mi tutmadı. Annan'ın Yeni Zelandah Kıbns özel temsıl- cisı Ann Hercusun görevi bı- MArkasıSa. 19,Sü.8'de Yunanistan tatbikatı erteledi • 19. Sayfada PİŞMANLIKYASASI 342PKKH başvurdu % Ölüm cezasına mahkûm edilen Şemdin ve Arif Sakık kardeşlerin de aralannda bulunduğu 342 PKK'li, TBMM tarafından geçen ay çıkanlan "Pişmanhk Yasası"ndan yararlanmak için başvuru yaptı. Yaklaşık 5 yıldan bu yana Pişmanhk Yasası'nı bekleyen Doğu ve Güneydoğu Anadolu bölgelerinin çeşitli cezaevlerinde bulunan binin üzerindeki PKK'li, geçen ay TBMM tarafından çıkanlan yasadan yararlanmak için başvurulannı yapmaya başladı. • 4. Sayfada APO AYRIMSIZ AF ÎSTEDÎ • 5. Sayfada Siyasal gerginlik arttı Rusya sarsûıyor # Rusya, önceki gece sabaha karşı yeni bir patlamayla sarsıldı. Ülkenin ikinci büyük kenti olan St. Petersburg'daki 9 katlı bir apartmanda önceki gece yerel saatle 23.16'da meydana gelen patlamada 4 kişi öldü, 4 kişi de yaralandı. Federasyon Konseyi'nin dünkü özel oturumunda, Devlet Başkanı Yeltsin'in istifaya çağnlması hakkındaki önerge ise reddedildi. • 10. Sayfada FRANSA'DA PATLAMA • 19. Sayfada CEZAYlR BARIŞA 'EVET' DEDl M 11. Sayfada FAfZ BANKALAR] DA BÎTÎRDİ M 12. Sayfada StNEMADAN MÜZÎĞE DESTEK M 14. Sayfada BOflSA û6168 OncM 6151 DOLAR | T Dui 45B-200 Öoc«*u 459 000 MARK %\? Dur 2M0O0 Oncek ALT1N 3.775.000 3.776.000 GUNCEL CUNEYT ARCAYUREK Eşgüdümdeki Eşgüdümsüzlük! Başbakan Ecevrt ya da Başbakan adına konuşan yardımcısı Hüsamettin Özkan, her konuda fazlasry- la titiz. Yazılarda, haberlerde en ufak bir aykırılık gördüler mi, telefona sarılıp ilgilinin dikkatini çekiyorlar. Bu duyariı davranışlar elbette "takdire şayan". Amma... Başbakan Ecevit'le O'nun adına yeterin- ce konuşan özkan, deprem faciasındaki eşgüdüm- MArkosıSo. 19,Sü. l'de Yalova'da yağma uyarısı • TMMOB 2. Başkanı Beşiktepe, Yalova'da hangi taş kaldınlırsa kaldınlsın deprem bölgesinin yağmalandığına dair belgelere ulaşıldığını söyledi. Beşiktepe, yapılan prefabrike evleri "köpek kulübeleri"ne benzetti. • 9. Sayfada Ihaleler için komisyon # Ecevıt, Yalova'daki ihale paylaşımının Başbakanlık, içişleri. milli eğitim ve bayındırlık bakanlıklannın müfettışlerince incelenmesini istedi. Hükümet Sözcüsü Mehmet Alı lrtemçelik, basına yansıyan iddıalann tümünün gerçek olmadığını savundu. • 9. Sayfada Uydu görüntüleriyle Marmara depremine bakış C Kuzey Anadolu Fayı nedir? & Bizde deprem kültürü yok mu? C Depreme dayanıklı yapı tasarımında gelişmeler... C Deprem sonrası psikolojik yıkım C Atina ve çevresinde n'oluyor? Bugün Cumhuriyet 'le birlikte