Katalog

3 HAZİRAN 1999 PERŞEMBE CUMHURİYET SAYFA H J J V U i ı \ _ / l f J J . / ekonomi(Scumhuriyet.com.tr 13 AR-GE yatınmı olmadığı için rekabette zorlanan yerli sanayi, kurtuluşu yüksek zamda anyor İlaçta küçük hesaplarFATMA KOŞAR Türkiye'de ıthal ılaçlann payının gi- derek artmasıyla yerli sanayi güç du- rumda kalırken, bunun gümrûk birliği ile GATT anlaşmalannın bir sonucu oldu- ğu ileri sürülüyor. Bunun yanı sıra yer- li ilaç sanayisinin zararetmesınde firma- lann AR-GE'ye (araştırma-geliştirme) yatınm yapmamasının da önemli rolübu- lunuyor. Yerli ilaç firmalan, ürünlerine yabancı ilaçlar kadar zam yapamadıkla- n gerekçesiyle enflasyonist ortamda za- rarettikJerini ve kapanma noktasına gel- diklerini belirterek Sağlık Bakanlığfnın fîyat kontrolünün sona erdirilmesini is- tiyor. Buna karşılık. yerli üretimin geri kalmasının sadece fiyatlardaki uçuru- ma bağlı olmadığına dikkat çekilerek söz konusu firmalann AR-GE"ye yö- nelmemelerinin pazarda geri kalmalan- na yol açtığı bildiriliyor. Yerli ilaç fırmalannın "kahcı çözüm- ler" yerine. kurtuluşu, fıyatı dövize pa- • Ithal ilaçlann payının giderek artmasıyla zor durumda kalan yerli ilaç firmalan enflasyonist ortamda zarar ettiklerini söyleyerek Sağlık Bakanlığı'nın fiyat kontrolünü sona erdirmesini istiyor. Ancak yerli firmalann AR-GE'ye önem vermemelerinin pazar kaybındaki etkenlerden biri olduğu da gerçek. ralel artan yabancı ürûnler kadar zam almakta görmesinin, "üaç fırmalannın küçük hesaplar peşinde oİduğu" ve bu- nun da faturanm yine halka çıkanlması anlamına geldiği bildiriliyor. Istanbul Eczacı Odası Başkanı Erkan Önsel, "Zam beild bir siire için soiuk akünr, ama nereye kadar?" diye konuştu. AR-GE yatınmı yok 1980 yılında yüzde 2 oranında bulu- nan ilaç ıthalannın 1998 yılında yüzde 35'lere vardığı ifade edilirken, ihracatın ithalatı karşılama oranı ise giderek dü- şüyor. îthalatın önûndeki engellerin kal- dmlmasıyla ulus ötesi fırmalarla reka- bet edemeyecek hale gelen yerli sanayi temsilcilen 'endüstrinin can çeldşmesi- ne' en azından enflasyonu yakalayan oranda zam verilmesinin çözüm olaca- ğını savunurken, Sağlık Bakanlığı'nın AR-GE'yi özendiren teşvik politikalan konusunda neredeyse geç kaldığına dik- kat çekiliyor. Yerli ilaç fırmalannın da AR-GE'ye hâlâ hiç yatınm yapmadık- lan bildiriliyor. ilaç sanayisinin 'kurtulmasım' nere- deyse Sağlık Bakanlığı'nın istenen oran- larda zamlara izin vermesine bağlayan ilaç ve Kimya Endüstrisi Işverenler Sen- dikası Başkanı Kaya Turgııt, Türkiye'de hem enflasyonun hem de malıyet unsur- lannın çok yüksek olduğunu söyledi. Turgut, bu duruma dayanacak güçleri kalmadığını belirterek. Bakanlığın 'ucuz fiyat politikasını' bırakması gerektiğini dile getırdi. Sendika Başkanı Turgut, fir- malann AR-GE'ye hiç yatınm yapma- dıklannı da ifade ederek T ü r k Daç en- düstrisi teknoloji yanşmdan kopmuş du- rumda" dedı. Yanştan kopma nedenle- rini yüzde 1 OO'lere varan enflasyona ve Sağlık Bakanlığı'nın teknolojiye yöne- lik teşvikleri olmamasına bağlayan Tur- gut. geç kalınan çözümü konusunda ise "ithalad daha da arttıracağı'* vurgulanan AB'ye uyum sürecinin hızlandınlması- nı gösteriyor. 'Yeni ilaç üretemiyoruz' tlaçta üretim tekniklerinin değiştiği- ne dikkat çeken Turgut. "Ancak Türki- ye'nin teknoiojkk altyapısı yok. Şimdi AB'nin kabul ettiği fiyat mekanizrnası- nı devreye sokmahyız. Yeni üaç üretemez hale geldik. Ancak bunun GB ya da GATT'la Ugisi yok" dedi. Eczacılar Birliği Başkanı Mehmet Do- maç ise ihracatın ithalatı karşılama ora- nının 1980'den sonraki yıllarda düşüşe geçtiğini ve şu an itibanyla yüzde 10'a ka- dar gerilediğini dile getirdi. Eczacılar Birliği Başkanı Mehmet Domaç, 1980'li yıllarda 1 milyon 843 bin dolarbk ithalat yapan Türkiye'nin bugün ise ilaç için dı- şan verdiği paranın 410 milyar dolar ci- vannda olduğunu belirtti. Yerli firmala- nn "yeni ilaç peşine düşmemderi" nede- niyle pazar paylannı koruyamadıklanna işaret eden Mehmet Domaç. "Yertiüreti- d dünyayıtakipaçtsmdangeridekakk" di- ye konuştu. GB ve GATT anlaşmaJanndan sonra it- halatın çok arttıgtna dikkat çeken Domaç, "tthalabn fiyat poötikasrylaflgisiyok" dedı. îşverenden Ecevit'e rapor ANKARA(AA)-Türkiye îşveren- ler Sendikalan Konfederasyonu (TİSK), Türkiye Odalar ve Borsa- lar Birliği (TOBB), TÜSİAD. TÜ- GÎAD, TÎM ve sanayi odalannın ekonomik, siyasi ve çalışma yaşa- mına ilişkin 57. hükümetten bek- lentileri, TİSK Başkanı Refık Bay- dur tarafından Başbakan Bulent Ecevit ile hükümet üyelerine bir ra- por olarak sunuldu. Söz konusu kuruluşlann yöneti- cilerinin katıhmı ile Tf SK'in ev sa- hipliğinde 12 Mayıs'ta Istanbul'da düzenlenen "TİSK Danışma Mec- Dsi" toplantısında alınan kararlar ve yeni hükümetten beklentiler bir ra- por haline getirildi. Raporun, önde gelen sanayici ve işadamlannın ülkenin temel so- runlan ve çözüme yönelik öneri- lerinin değerlendirilmesi sonucu oluşan ortak görüşleri olduğu kay- dedildı. Siyasi alanda istikran temin ede- cek, kamu yönetiminden halka ka- liteli kamu hizmetlerini sunacak ya- pısal önlemlerin uygulan masının zonınluiuk olduğu vurgulanan rapor- da, çalışma hayatına ilişkin düzen- lemelerin bir an önce yapılması is- tendi. Acil onlemler Raporda öncelikli onlemler şöy- le sıralandı: "TBMM'nto gündemindeld ban- kaiar, bütçe ve sosyal gövenlik yasa tasarüan hızla yasalaşmah, banka- cıhk sektörü dünya bankacıhk sek- törönonniannauygımbiryapıvaka- vuşturuhnahdır. İç borçlanmanıa kontrolü için devlet borçlanma ya- sası çıkanhnau, borçlanmanın büt- çenin belirii bir oranı De sınırlana- rak devlet bankaiannm kullarulma- sı da şartlara baglanmalıdır. Türk ekonomisinin uluslararası rekabet guriinüzayrflatanhaksızrekabetor- tamı yaratan durumlara karşı giim- rük idareieri yeniden organize edfl- melidir. Yabancı sermaye girişini Türkiye'nin ekonomik potansryeo" ile uyumlu bir seviyeye yükseltmek için vergi mevzuatı ve bürokratik süreçler yeniknmelidir" ı t " •tnvıns'vtea nsonrrmeı r tcra memurian, değer tespiti için Polylen, Şifaş veNergisHolding'deydi Çağlar'ınştrkeûerine haciz sürüyor BURSA (AA) - lnter- bank'tan trilyonlarca lirayı paravan şirketler kanalıyla kaçırdığı öne sürülen ışada- mı Cavh Çağlar ve ortakla- n ile ılgili haciz işlemleri sürüyor. lcramemurlan, dün Nergis Holding'e ait 3 fab- rikada tespit yaptı. Interbank yönetiminin başvurusu üzerine, Istanbul 5. Asliye Ticaret Mahkeme- si'nin verdiği 51 trilyon li- ralık haciz karan nedeniyle önceki gün. Cavit Çağlar'ın villasında değerli eşyalann Fabrikadaki icra takibine Nergis Holding'in avukan da kaüldı. tespıtini yapan icramemurlan. dün de Çağ- lar'm halka açık şirketleri Nergis Tekstil, Sıfaş ve Polylen'e gittiler. Fabrikada yapılan icra takibine Bursa 7. İcra Daıresı Müdürü Ozdemir Ataç ile tnterbank'ın avukan Metin Kınç, Nergis Holding'in avukan DoğanArar'ın katıldı- ğı öğrenildi. înterbank'ın genel müdürü Kadir Günay. Cavit Çağlar, ortağı ve da- yısı Şükrü Sankava ile Nergis Holding or- taklan adına bankadan alman paralann toplam 1.5 milyar dolar civannda olduğu- nu, ancak bunlann "normal bir alacak- borç" ilişkisı olmadığını belirtti. Borcun tam mıktannın bellı olmadığını söyleyen Günay. "Alacağınuz 1.5 milyar dolar dva- nndadır. Takipteki alacaldar tahsil edüene kadar sürecek" dıye konuştu. Günay, banka ka>Tiaklarından yapılan aktarmalann bellı olduğunu, ancak borç- lann tahsilinin "arapsaçına dönüştürüi- mek istendigjni" öne sürdü. Günay, şöyle konuştu:"Yeşflşehir'in hisse- lerinin tamamı bankayadev- redîmiş. YeşimTeksüTinyüz- de 20'sini bize satmışlar. Ya- zıklarotsun-Kalan hisselere rehin koyduk. Fabrikayı baş- kabirierinekinüaiMstar.Çağ- lar, paralan kaçımıak için ne varsav^pmış.Kaçmlan pan bankanm parasL" Nergis Tekstil, Sifaş ve Polylen firmalannda bir sü- re önce de icra için tespit ya- pıldığını hatırlatan Günay, "HerîeyehirazediyoriacMer- kez Bankası'nm kasasmdagö- rülen belgeler bile yok sayıhnak istenryor. Bunlar sadece hukuki süred uzanyor" dı- ye konuştu. Doğan Arar da yaptığı açıkla- mada, tnterbank' ın "hiçbir kurafaı uyma- dığuıı" öne sürdü. Bankanın yeni yönen- minin "şov vapmak" için temınat mektup- lannı icra yoluyla tahsile kalktığını söyle- yen Arar, "Kredi borcumuz, kuDandığı- nuzteminatmektupiandır. Meknıpiarnak- de dönüştü. Yapoğunız itiraziann işlem- leri yargıda devam edtyor" dedı. İTO'nun enerji araştırması 'Üretim kadar tasarruf da önemli 9 Ekonomi Servisi - Uzun bir süreden beri krizden ne kadar etkilendiklerini anla- tıp hükümetlerden onlemler almalannı istemekleyetinen meslek odalan, asıl görevle- rinın ne olduğunu hatırla- maya başladılar. Enerji tasar- rufu ve yalıtım sanayiınin durumunu araştıran Istan- bul Ticaret Odası (iTO). sürekli üretim ağırlık- lı yatınmlann yapıl- dığı enerjide tasarru- fun önemini gözler önüneserdi. Prof. Dr. Alpin Kemal Dağsöz tarafından gerçek- leştirilen araştırma sonuçla- n hakkında bilgi veren İTO Başkanı Mehmet Yıknrun, konutlarda enerji tasarrufu- na yönelik önlem şartının aranması halindedoğalgaz- dan sadece tstanbul'da 300 bin abonenin daha yararla- nabileceğini ifade etti. Yatı- nmlann bugüne kadar hep enerji üretimi ağırhklı ya- pıldığını dile getiren Yıldı- nm. "Tasamıfa da yeterin- ce önem verilseydi yalıDm ve ısıtma sektörlerinde bir can- lanmave\«rgigelirlerinde ar- üş olacakü. Aynca döviz ta- sarrufu, hava kirliliğinde azalma ve konutlarda daha ucuzaBnunaimkânına sahip oiacakbk" dedı. Araştırma sonuçlan- na göre 1998'de 12.384 milyar met- reküp olan doğalgaz ithalatı, 2020 yılında 78.478 milyar metre- küpe çıkacak. Ham petrol ithalatı da 29.4% bintondan 73.915 bin tona yükselecek. Tasarruf önlemlerinin alın- ması halinde her doğalgaz abonesinin en azından yüz- de 30 tasarruf sağlayacağı- nın kaydedildiği araştırma- da, yakacak tüketiminin yer- li üretimle karşılanma ora- nının bu yıl yüzde 36 iken 2020 yılında yüzde 25'e gerileyeceği \nrgulandi. 444 0 532 Turkcell Müşteri Hizmetleri'nin yeni numarası. hracatta kan kaybı sürüyor • İSTANBUL (A,\) - Türkiye'nin mayıs ayı ihracatı, geçen yılın aynı dönemine oranla yüzde 12.4 azaldı. 1998 yılı başından bu yana ihracatta yüzde 10'un üzerindeki ikinci düşüş, bu yılın ocak a>ındaki yüzde 14.6'dan sonra geçen ay gerçekleşti. Türkiye thracatçılar Meclisi'nden yapılan açıklamaya göre mayıs ayında 2 milyar 49 milyon 156 bin dolarlık ihracat gerçekleşti. Tüpgaza zam • ANKARA (AA) - Likit Petrol Gazı'nın (LPG) perakende satış fıyatlan >'üzde 2 ila yüzde 3.4 arasında değişen oranlarda arttınldı. Zam sonrası, Istanbul'da 12 kg'lik ev tüpü 2 milyon 720 bin lira, 2 kg'lik piknik tüpü 500 bin liraya satılmaya başlandı. IOSCO toplanülan İstanbul'da • Ekonomi Senisi - Aracı Kurum Komisyonlan Birliği'nin (IOSCO) 2002'nin mayıs ayında yapılacak yıllık toplantılannın. Sermaye Piyasası Kurulu ev sahipliğinde, Istanbul'da yapılması kararlaştınldı. IOSCO'nun sermaye piyasalannda düzenleyici otoritelerin, uluslararası alanda işbirliğini sağlamak, bu piyasalann hukuki yapısına ilişkin uluslararası standartlar geliştirmek amacıyla oluşturulduğu bildirildi. Ayakkabı fuarı • Ekonomi Servisi - Reklam Dekorasyon ve Fuarcılık Şirketi'nın düzenlediği 21. Uluslararası Ayakkabı Yan Sanayıi Fuan. bugün Tüyap-Beylikdüzü Fuar ve Kongre Merkezi'nde açılıyor. Fuarda. 2000'li yıllardaki ayakkabı modelleri sergilenecek. 444 0 532yı aradıgınızda fatura bılgılen, kayıp ve çalıntı bılgılen, PUK numarası ve SIM kan bılgılen, Turkcell tanfeierı ve diger ucretlendırracler, abonclık ışlemlen, telesekreter ve yazılı mesaj bilgfleri, uluslararası dolaşım gibi pek çok konu hakkında a\nntılı bılgı alabılırsınız. Turkcell Müşterı Hizmetleri'nı cep telefonunuzdan ararken bulunduğunuz şehrin alan kodunu tuşlamanız (0 XXX 444 0 532) gerekmektedır. TURKCELL Türkiye'nin güvenilir, lider GSM operatörü ! i İŞÇİNİN EYRENİNDEN ŞÜKRAN SONER Bir Zamanlar Bir zamanlar haziran ayına girdik mi işçi hak- lan ile ilgili bir kişi olarak sizlere Uluslararası Ça- lışma Örgütü ILO'nun genel kurulundan haber- ler ulaştırmaya çalışırdım. ILO'nun haziran ayı boyunca süren genel ku- rulu, Türkiye'de 12 Eylül Anayasası ve yasalan İle gelen sendikal hak yasaklanna karşı önemli bir demokratik savaşım alanı idi. Türk hükümetleri, Türkiye'nin imzaladığı ve uy- makla yükümlü olduğu ILO sözleşmelerini çiğ- neyen taraf olarak her yıl ilgili uzmanlık komite- lerinde hesap veriyor. O yılı hafif atlatmak üzere de bir sürü gerekçe gösterip, "Haklısınız suçlu- yum, ama iyi niyetliyim. llk fırsatta sendikal hak yasaklannı kaldıracağım..." diyor. ILO'nun topu tüfeği yok. İlgili uzmanlık komi- telerinin kararlannda "Türkiye şu şu nedenlerle ayıplı ülke, umanz gelecek yıla kadar durumunu düzettir, karşımıza ayıplı ülke olarak gelmez..." an- lamına gelen kararlar alıyor. Bu senaryo 1980'li yıllardan bu yana, aynısı- nın her yıl biraz daha silik bir kopyası ile sahne- ye konulup duruyor. Doğal ve kaçınılmaz olarak gazeteci, gazete okuru için de haber olma nite- liğini yitiriyor. llk yıllarda ILO genel kurulu, orada tartışılanlar, alınan Türkiye'yi kınama kararları ga- zetemizin manşetine girecek önemli haberier ara- sında yer alırdı. Birçok yıl arka arkaya Cenevre'ye gittiğimi ve nerede ise bir ay boyunca her gün haber ve sa- yısız köşeden yorum yazdığımı, yayımlandığını anımsıyorum. Türkiye'deki yasaklı sendikal dü- zenin masaya yatırılması yanında, dünyadakı emek haklan ile ilgili gidişi yansıtma anlamında da önemli idi. Küresel ideoloji ve medyanın emek haklannı, işçiyi unutan yaklaşımında, beyin yıkanması, so- nuç olarak en emekten yana geçinen bizlerin bi- le bundan pay almamız sonucunda bugün ILO haziran genel kurulunun Türkiye'ye ve dünya emek gündemine ilişkin çalışmaları ile ilgilenen yok. Bu köşenin en iyi okurlarından çoğunluğun bi- le, yazının üst paragraflarında ILO gündemini gö- rünce yazıyı okumayı sürdürmediklerinden emi- nim. llgi duymasa da sabırlı okuriar için devam ediyorum. İHiç kuşkunuz olmasın, bu yılın ILO genel kurulunda daTürkiye ayıplı ülke olarak he- sap verecek. Dünyadaki genel emek gündemine ilişkin ola- rak ise küresel ideoloji adına, az uluslu dünya te- kellerinin, paranın çıkariarını gözeten tek yanlı politikalar sonucunda, emek, işçi, sendikal hak- İardaki geri gidişin çarpıcı sonuçları tartışılacak. Örneğin en çok kayıt dışı dediğimiz kuralsız eko- nominin, bir zamanlar çağ dışında kaldığını san- dığımız vahşi kapitalizmin azması ile birlikte ya- şanan sorunlar masaya yatınlacak. Bu yılın gün- deminde ağırlıklı çocuk emeği sömürüsüne kar- şı dünya ölçeğinde alınacak onlemler var. Tabii yine en kalabalık işçi heyeti olarak her yıl Cenevre'de arzı endam eden sendikacılanmızın, güzelim kentte kendi kültür1erine(!) özgü turistik seferde olduklannı, merak edip komisyon çalış- malanna bile katılmadıklannı gözlerim kapalı bi- liyorum. Bu yılki sendikal(l) etkinliklerinde yine en çok kumar oynamak yanında, Türk-lş genel kuruluna yönelik kulis önemli yer alacak. Bilindi- ği üzere bu yılın son ayında genel kurul var. Ge-, leneksel olarak genel kurula yönelik hep bir ara- da eğlenilirken ciddi kulisler de atılır. Çoğu grup- laşma, anlaşmalann temeli Cenevre'de atılır. Biljyorum, ILO genel kurul çalışmalannın gün- demi, alınan kararlar, Türkiye'nin ayıplı durumun- da değişen bir şey olmaması ne ölçüde gündem dışı ise yıl sonunda yapılacak Türk-lş genel ku- rulu ve oradan seçilecekler de o ölçüde kamu- oyunun gündeminin dışında. Türk-lş'in etkinliği, sendikalann toplusal işlevi ortadan kalktıkça, kimler tarafından yönetildiği de önemini yitiriyor. Harçlıkçı, san sendikacı Ahmet ya da Mehmet olmuş, pek de kimseyi ilgilendirmiyor. Belki san- dıktan, işçiden kopmamış, hâlâ sendikal değer- lere inanan liderlerin çıkma şansı olsa, en azın- dan sermaye cephesi, "Yeniden işçi hakkı, sen- dikal hak deyip başımıza bela mı oluriar" kaygı- sı ile biraz ilgi duyacak. İşçi kendisine, çıkarlanna, örgütüne yabancı- laşmış, umutsuz, herşeyi oluruna bırakmış, umur- samıyor. Toplum yabancılaşmış, en aydınlanma- cı geçineni bile bir şey beklemediği için ilgilen- miyor. Cenevre'de Türk-lş'in yeni yönetim kad- rosunun yapılanması kotanlıyormuş, kimin umurun- da? Merkezşube Düsseldorf'ta açıldı GarantiBankası Almanya'da Ekonomi Servisi - Garanti Bankası'mn Almanya'daki merkez şubesi, Düsseldorf- Schadovvplatz'da hizmete açıldı. Garanti Bankası Genel Müdürü Akm Ongör, Hollanda'daki banka ile büyük tecrübe edindiklerini belirterek Düsseldorf'taki merkez şube ile Almanya'daki Türk vatandaşlanna her türlü bankacılık hizmeti vereceklerini söyledi. "Avrupa'daki Türklerin ihtiyaçlannı biliyoruz" diyen Akın Öngör, bireysel ve konut kredilerinin merkez şube tarafından verileceğini belirtti. öngör, Türkiye'nin en çok ticaret yaptığı ülkenin Almanya olduğunu kaydederek "Tüm bunlan ve Türk vatandaşlanmn en yoğun bulunduğu Kuzey Ren Vestfalya eyaletini göz önûnde tutarak merkez şubemizi Düsseldorf kentinde açük. Bu şubemiz Hollanda'da olduğu gibi Almanya'dada başanlı çalışmalar yapacaktır'' dedi. Merkez Şube Müdürü Fahri Birindoğln da yaptığı konuşmada, Türk vatandaşlanmn sadece Türkiye'ye yönelik havale işlemlerine değil, buradaki bankacılık sektörüne de hizmet vereceklerini söyledi. Açılışa, genel müdür yardımcılan Leyla Etker, Ergun Özen, Türk ve Alman banka temsilcilen ile işadamlan katıldı.