Katalog

SAYFA CUMHURİYET 27 HA2İRAN 1999 PAZAF Mehmetıa cumhuriyetcom.tr www.nevarneyok.com f e n *e rIstanbul'un tüm kültürel ve sanatsal etkinliklerini detaylı olarak bulabileceginiz www.nevarneyok.coni adresi birçok Internet gezgininin en çok ziyaret ettigi sayfalar ara- sında. wwwjnevarneyok.com adre- sinden Tûrkçe, www.istanbui- dtyguide.com adresinden de fngilizce olarak ulaşabilece- ğiniz Istanbul Kent Rehbe- ri'nde, en çok satılan ve en yeni kitap ve albümlerden sergilere, vizyona yeni giren filmlerden tiyatrolann adres ve telefonlanna kadar en yeni bilgileri bulmak mürnkün. Sinema bölümünde viz- yondaki tüm fîlmlere, gör- mek istediğiniz fîlmlerin kısa tanıtımına, gösterildiği sine- malann telefon numaralanna ve fîJm gösterim saatlerine ulaşabilirsiniz. Kitap bölü- münde yeni kitaplann kısa ta- nıtımlannı, müzik bölümün- de ise yerli ve yabancı müzik albümlerini bulabilirsiniz. Is- tanbul'da açılan sergiler, kon- serler, festivaller, şovlar ile opera ve bale gösterileriyle gerçekleştirilecek müzayedeler hakkında da www.nevarneyok.com ad- resinden bilgi alabilirsiniz. .net MEHMET SUCU Dünya pamnaklannızın ucundaBilgisayarlann yayılması ve Inter- net kullanımının çoğalması ile bir- likte yeni kavramlar da yaşantımı- za girmeye başladı. Dûnyamız küçüldü, sınırsal engeller ortadan kalkmaya başladı. Kimimiz bu durumu global emperyalizm, ki- mimiz ise bilgınin demokratikles- mesi olarak nitelendirdik. Kabank telefon faturası getiren yurtdışı veya şehırlerarası dostluklar da întemetin gelmesiyle birlikte hem ucuzladı hem de kolaylastı. Bir bilgi okyunusu olan înternetin yeni bir özelligini keşfetmiştik ar- tık. Internetteki bazı kurumlann oda tabir et- tikleri yerlere bağlanıp buralarda pek çok kişı aynı anda konuşabiliyordu. lnternet sörfçüle- rinin yaşamına çat diye giren bu yenilik 'chat' olarak adlandınldı. Asıl adı IRC (lnternet Relay Chat - lnter- net Üzerinden Sohbet). Kısaca Chat deniyor. IRC, lnternet üzerinde birden çok kişinin ay- nı anda sohbet etmesini sağlayan bir servis. Bir anda olağanüstü rağbet gören chat'in tutkunlan oluştu. Internete girip de chat yap- mayan neredeyse yok denilebılir. Ülkemizde 2 sene kadar önce baslayan chat modası gide- rek yaygınlaşmaya başladı. Dünyanm çeşitli yerlerinden insanlar sanal bir odada karşı karşıya geliyor ve birbirlerinin yüzlerini gör- meden, mimiklerini izlemeden, sesle- rini duymadan yazışarak anlaşıyor- lar. Aına zaman içinde yazı dilin- de birtakım semboller de geliştir- diler. Artık oniann da mimikleri var. hatta daha da ötesi, kendile- rine özgü birjargonlan var. Ör- nefin :-) gülüyorum,:-)))) çok gülüyorum demek.;-) göz kırpıyo- rum, :-(üzgünüm,:-(((çok üz- günüm, anlamını taşıyor. Tecrübeii chat tutkunJan V harfi yerine W harfini kullanma- yı seviyorlar Hatta bazılan hiç Türkçe harf kullanmıyor. (Turkche yazıyorlar). Konuşma dilindeki ünlemleri bile bilgisa- yar klavyesine sığdırmaya çalışıyorlar. "Yaw geçen gün gördüün ben dnkum", "Allaaüaa ben sana nediyom W" diye yazabiliyorlar. Her toplumsal kurumda olduğu gibi chat'te de de- netim mekanizmalan bulunuyor. Chat yapan- Iar oda (an denetleyen ve adına irccop denilen bu insanlardan nefret ediyorlar. Tutkunlan, chat'in gerçek yaşamın bir kopyası oldugunu, ama orada tam anlamıyla bir sanallık bulun- duğunu ifade ediyor. Chat odalan insanlann istedikleri kimliklere bürünebildiği. istedigi rolü oynayabildiği, hatta kaçamak yapabil- diği yerler oldu. Ancak chat bağımlılannın asosyal davranış biçimleri sergiledikleri de bir gerçek. Türk usulü teknoloji kullanımı llk çılgınlık. 1980'lerde telsiz olayıy- la başladı. Telsiz kuilanım hakkını ka- zanan Türk ulusu, kısa sürede bu büyük , yenilığin hakkını vennekte gecikmedi:» "Şahin kargayı anyor, cevap ver kar- ' ga, tanıam." "Selam şahin ben karga, tamam." "Nasüsın karga, ben şahin, tamam.*" "Selam şahin, epeydir sesini duyama- dım, neredesin, tamam.*" "Sorma be karga, ishal oldum. bir haftadır. yatak döşek yatıyorum. Kenefe taşuımaktan anam ağiadı valiahi, ta- mam." "Geçmiş olsıuı şahin, atlattın mı bari, tamam.'* "Sağol karga. iyiyim, tamam." "fyi günler, tamam." "Baaj." Bir anda Türkiye semalannı, yukan- daki riirden muhabbetlerin radyo dalga- lan kapladı. Eh bu arada, telsizi işlevine uygun kullananlar da oldu elbette, an- cak onlar arada kaynayıp gitti... 1990'Iann sonuna yaklasırken Türki- ye bilgisayarla tanıştı. "MDenvum'*un eşiğine geldiğimizde de. bilgisayar artık yasamımızın bir parçası oldu. Üstelik bilgisayar telsızle kıyas kabul etmeyecek üstünlüJder ve olanaklara sahipti. Ve Türk ulusu. bu büyük yeniligin hakkını vermekte de gecikmedi. Önce Intemet'e girildi. ar- dından "chat" kapılan açıldı: "Zur- na"sından "Turna"sına, "Bukovs- kTsinden "Rakıcrsına binlerce kanal kuruldu sanal ortamda ve muhabbet başladı... "slm, nbr" "slm. i.lik" "nbr,Anton" "mrlm bzk" "At bu bykş'u kanaJdanr "Atnm.:-" Yani dıyorlarkı: "Selam, ne haber" "Selam, iyüik." "Ne haber Anton" "Moralim bozuk." (Diğeri araya giriyor) "At bu bay kuşu kanaldan" "Attım. (gülüşme sesleri)" Kısaca, Türki>e semalanndaki radyo dalgalannın yerini şimdı sanal ortamda- ki yazışmalar aldı. Aslmda bu "chat" işinin kımı yararlan da yok değil. Bir kere, her devrindeğişmezi. "telefon sa- pıklan" gıbi rahatsız edici değil, ister- sen görüşüyorsun. ıstemezsen atıyorsun kanaldan, olup bitiyor. Dahası millet daktılosunu da iyıce geliştirdi, hızlan- dırdı "chat" sayesinde. Hatta dil yanlışı yapanlara. diğerlerinden giydirme gel- diğinden. imlamız bile düzeldi nıspe- ten. Binlerce insan sanal ortamda arka- das oldu. tanıstı. işı evliliğe kadar götürenler oldu. Sözün kısası. kimseye pek zarar vermiyor bu "chat" işi, tek zaran telefon faturasını ödeyene: Bizim evin telefon faturası önce iki. sonra üç katına çıktı. Bu ay dört katına ulaşırsa şaşmam. Çünkü evdekilerin sanal ar- k^daşlannın sayısı hızla artıyor. Günde hepsine birer kez "slm, nbr" deseler yeter. yandı gülüm keten helva! Emin Özcan 'Chat' bağımlılık yapıyor Tuğba Araç. 24 ya- şındagenç birsosyo- log. Aynı zamanda da bir chat bağunhsL Tuğba Araç, chat arkadaşlaımı ve kurduklan sosyal yapıyı de- rinJemesine araştırmış. 758 kişiy- leönce 'maıl' yolu>lagörüşmüs. Ardmdan da 758 kişi arasından 'tesadüfi örnekleme* metoduyla yüz yüze görû$eceği kişüeri belir- leyip konuşmuş. Ara$ûrma\a kaölanlann yüz- de 89.1 'i erkek. Bekârlar çoğun- hıkta ve bunlann oranıysa yiizde 92.4. Evliter, chat yapanlann yüzde 6'sını ohışturuyor, dullaruı oranıysa yüzde 1.6. Kadınlar, er- keklerden daha bağımlı Vaş gnıplanna bakıldıgında ise en çok 19-24 yaş grubunun chat yapbğı görüliiyor. İkinti sı- rayı ise 18 yaş am grup alryor. Araştırmada şaşırtıcı sonuçlar da çıkmış. Örneğjn kadınlar chat'te erkeklerden daha çok za- man geçiriyor. Oğrenim durum- lannın sorulduğu sorulardan çı- kan sonuca göre chat kullanıcıla- n arasında lise mezunlan \e lise öğrenrileri çoğunluğu oluşturu- yor. Tuğba Araç, psikologlann normal yaşanıında çekingen ve içine kapanık olan insanlann kendilerini chat'te daha atak ve dışa dönük olarak tanrtnklannı iddia ettikJerini söylüyor. Araç'ın çauşmasından cıkan sonuca göre ise insanlar chat'te daha duygu- sal davranıyorlar. üstelik büyük bir çoğunluğu chat'te davramş- laruu değiştirmediklerini söy lü- yor. Kullanıcılann chat'e gjriş nedenlerinin başuıda arkadaş ediıune isteği geliyor. Belki de chat'in varuğuun en iinemli ne- deni bu. Araç, bu konuyla ilgili şunları söylüyor: "Ekran başın- da kimseden korkmanıza gerek yok. Bu yüzden cazip geliyor." Tuğba Araç, "Asosyal tipteki kullanıcılann çoğunluğu kur- duklan ilişkilerin chat'te kalma- sını istiyor. Bu tehlikeli, çünkü gerçek hayattan daha fazla ko- puyorlar ve bu sanal dünya onla- ra daha bir yeterli gelmeye başlı- AZILIM TANITIM Koray.Sonmezsoy(s cumhuriyet.com.tr En iyi e-posta okuyucusu: Outlook Microsoft Outlook Express 5 Jn- ternet üzerinde bulunan en ıyi elektronik posta ve haber okuyu- cusu. lnternet Explorer 5 ile bera- ber gelen bu ücretsiz program, kendinden beklenenin fazlasını yapabiliyor. Programın Unix, Wındows NT 3.51,4.0 ve Mac- hintosh versiyonlannı ise http://wAvw.microsoft.com'dan alabilirsiniz. # Birden fazla kullanıcı için bir- den fazla kimlik. Mesajlannıza Manage Identity (Kimlik Yönetı- mi) ile şifre koyabilir ve sadece siz okuyabilirsiniz. Birden fazla kullanıcı ıçin ise birçok kimlik oluşturulup şifrelenebilir. # Hotmail'den email hasabı olanlar ıçın hotmail desteği bulu- nuyor. # Bağlantı olmadan mesajlannı- ZÎ mesaj senkronize seçeneği ile okuyabilir ve gönderebilirsiniz. Tabiı ki gönderme işlemi siz bag- lanınca gerçekleşecek. # Contacts Paneli... Windows Adres Kıtabmızda kimler varsa burada görünüyor. Yani birini ad- res kitabına eklediğiniz zaman hemen Contacts Paneli'nden gö- rebiliyor ve değişiklikler yapabi- liyorsunuz. # Geüşmiş Bağlantı yönetimı. Eger siz modemle bağlanıyorsa- nız, isterseniz postalannız ahnıp otomatik olarak modem kapana- bilir veya otomatik olarak bağ- lantınız yapılabilir. Kısa Yol Tuşlan: Ctrl+B - Seçili mesajın dökümü- nü almak için. Ctrl+M - Posta al ve gönder. Del veya Ctrl-D - Seçili mesa- jı(lan) sil. Ctrl+N - Yeni bir mesaj yazmak için boş bir mesaj aç. Ctrl+R - Seçili mesajı yanıtla Ctrl+F - Seçili mesajı başkalanna yolla. Alt+Enter - Seçili Mesajın özel- liklermi gösterir. Ctrl+I - Gelenler (Inbox) kutusu Ctrl+U - Diğer mesaja geç. Ctrl-Y-Klasöregıt. Ctrl^O veya Enter - Seçili mesajı aç. Ctrl+Enter veya Ctrl+Q - Okun- mamış mesajı okunmuş olarak işaretle. Ctrl+Shıft+A - Tüm mesajlan okunmuş olarak işaretle. Esc - Mesajı kapat. Ctrl+K veya Shift+K - Mesaj penceresinde isimleri kontrol et. Ctrl-Shift+S - Mesaja imza ekle. İpuçları Posta gönderdiklerinızı otomatik olarak kişisel adres kitabına ek- lemek için Tools (Araçlar) mönüsünden Options'ı (Seçenek- ler) seçin ve burada da Send (Gönder) tabında Automatically put people I reply to in my Add- ress Book seçeneğini isaretleyin. yor" diyor. Araç, chat'in bağım- lılık yaratıp yaratmadıg) konusu- nu da anketinde arastırmtş. An- kete katüanlann yüzde 9O'ı ba- ğımhhk yarattığın] beürtmiş. Kendini bağımlı olarak gören kadınlann oranıysa erkeklerden daha yüksek. Chat yapanlann yüzde 6O'ı chat'i bırakmak iste- mediklerini belirtmiş. Bırakmak istemey is sebepierinin başınday- sa arkada^laria görüşme isteği geliyor. Normal yaşamda ofduğu gibi chat'te de seks yaşanıyor. Konuş- tuğu kişinin karşı cinsten ol- duğunu anlayan kişi "Benimle cybersex yapar mısın?" diy« sonıyor. Kabul görürse bir tür telefon seksi gibi bir deneyim yasanıy^r. AZILIM TANITIM VVord'ün akıllı yönleriDosya-özellikJer komuru Dosyalan kaydettikten sonra, ekra- na o dosya ile ilgili özet bilgiler gir- menizi sağlayan bir dıyalog kutusu ge- lir. Dosyanm üzerinde değişiklikler yaptıktan sonra komut vererek bu özet bilgileri güncelleştirmek mümkündür. Alt+F+Z Dosya mönüsünden 'özeliikler ko- mutu'nu tıklayınız. Bu dıyalog pence- resinde sizi en çok ilgileridiren iki kı- sım vardır. Bunlar 'özet' ve 'istatistik- ler' kısımlandır. ÖZET: Başhk: Yazı başlığı Konu: Yazı konusu Yazar: Yazan kişinin adı Anahtar keiimeier: Dosyaya ilişkin yorumlar, istatistikler. Dosya ile ilgili ıstatıstiklerin sergi- lenmesıni sağlar. Burada belgenizin sayfa sayisı, karakter sayısı. satır sayı- sı vb... gibi istaristikse! bilgileri göre- bılırsıniz. Dosya-yazdır komutu Dokümanı yazıcıya aktarmak için kullanılan komuttur. Ctrl+P Dosya mönüsünden *y»sdır' komu- tunu tıklaym. Standart araç çubuğun- daki 'yazdır' butonunu tıklaym. Bura- da şöyle bir fark vardır: Eğer standart araç çubuğundaki 'yazdır' butonunu tıklarsanız, yazınız dırekt olarak yazı- cıya gönderilir. Ekrana bir diyalog penceresi gelmez ve ayarlama yapa- mazsınız. Ayarlamalan yapacagınız diyalog penceresi sadece ve sadece klavyeden CtrFP tuslanna bastıgınız takdirde ya da 'dosya' mönüsünden 'yazdır' komutunu hkJadığınızda gö- rünecektir. Vazıcı: Windows programıyla ta- nımlanan yazıcı adı görüntülenir. Bu- radan sisteminize bağlı diğer çıkış ma- kinelerine de gönderebilirsiniz. Bulentcoskun@Cumhuriyetcom.tr DEĞtŞEN DUNYADAN HUSEYtN BAg Sıradaki! Yeni Dünya Düzeni'nin paylaşmasız patronu ve onun ardına takılan Avrupalı ortaklannın iki bin yılının eşiğinde oluşturmaya çalıştıklan "yeni strateji", son Yugoslavya saldınsından sonra, en azjndan ana hat- lanyia ortaya çıkmış görünmektedir. Başta Avrupa ol- mak üzere, dünyanm "hassas" bölgeleriyle ilgili so- runlann Birleşik Devletler'in ve ortaklannın "çıkarfan" dogruttusunda çözüme ulaştınlması için artık eskiden olduğu gibi büyük riskler taşıyan "göğüs göğüse" savaşlar gerekmiyor. Asıl amacın, yani ekonomik, si- yasal, ideolojik ve stratejikçıkariann açıkça ortaya kon- ması da keza, yeni "konsept'e göre gerekli değil. Asıl amacın gözden sakınılmasına yönelik "insanctl endi- şe" kamuflajı, güçlü beyin yıkama araçlarının da yo- ğun bir biçimde devreye sokulmasıyla, Yugoslavya sal- dınsında görüldüğü üzere başanyla kullanılmıştır. Za- man zaman "tek kutuplu dünyanm yeni efendisJ"nin, geçerfi uluslararası yasalan hiçe sayarak hükümran ülkelere karşı siyasal baskıdan ekonomik ambargo- ya, giderek düpedüz askeri harekâta uzanan müda- hale girişimlerinin önünde, "ayakbağı" olarak gorü- nen Birteşmiş Milletler'in gerektiğinde by-pass edil- mesiyle de neredeyse hiçbir engel kalmamıştır. VVashington ve onun vurucu gücü NATO'nun yeni konseptinde, "uyum sağlamayan" ülkelere "insancıl nedenlerie" müdaha\e, bütünüyle "yasaldır". Devtet- lerin egemenlik hakkı, "insancılnedenlen'e'' müdaha- le hakkını ortadan kaldırmaz. Gerçi, birdış polrtika ya- zannm dediği gibi, şu ana kadar küçük bir devletin, aynı gerekçelerie, büyük bir devlete "müdahale" et- tiği pek görülmemiştir ama hak, günümüzde güçlü ola- nındır. Aynca "uluslararası topluluk" deyince de yine, yeni anlayışa göre "Birleşik Devletler ve NATO'lu or- taklan" akla gelmek zorundadır. Birleşik Devletler ve NATO, hem polis hem yargıçtır. Ekonomik ambargo, yakılıp yıkılanın "onanlması* için -ki bu, yakıp yıkma kadar kârlı bir iştir- gerekli fonlann, VVashington 'un hoş- lanmadığı yönetimlerin alaşağı edilmesi koşuluna bağlanması, giderek tümü NATO üyesi ülkelere men- sup yargıçlardan oluşan sözde uluslararası mahke- menin "insanlık suçu işlemekle" suçladıkları bir ülke- nin yöneticileri için, "Vahşi Batı"n\n kasaba şerifleri gibi "tutuklama emri" çıkarması ve üstelik rnilyonlar- ca dolar ödül koyarak "ödül avcılannı" özendirmesi- nin uluslararası siyasetin içine sokulması da yine NA- TO'nun yeni konseptinin öğeleri arasında yeralmak- tadır. ••• NATO'nun Rambouillet görüşmeleri sırasında Yu- goslavya'ya asla kabul edemeyeceğı tavizler daya- tarak -üç yıl içinde bağımsızlıkla sonuçlanacağı ke- sin referandum dayatması vs.- saldınya gerekçe ha- zırhğı içinde olduğu günlerde, Bosna savaşından bu yana daldığı derin uykusundan silkinip Yugoslav lide- ri hakkında "tutuklama" karan çıkaran "Yugoslavya İçin Ceza Mahkemesi"rvr\ Kanadalı savcısı Louis Ar- bour, bu son derece ilginç zamanlamasının ve "acül" davranışının ödülü olarak "ülkesinin yargı hiyerarşi- sinde" müstesna bir göreve atanmış bulunmaktadır. Üstüne üstlük, NATO'nun bin yalanlı propagandası bu mahkemeyi ne denli '"uluslararası''olarak takdim et- se de sözü geçen mahkeme uluslararası değildir. Ev- rensel uluslararası mahkeme, 17 Temmuz 1998 ta- rihli Roma Antlaşması'yla kurulmuştur ve Birleşik Dev- letler tarafından reddedilmiştir. Genel Sekreter Solana, kuşkusuz, Kosova'da ko- nuşlanan gücün resmi adının Birleşmiş Milletter oto- ritesi altında bir "uluslararası güç" oldugunu unuta- rak "NATO üç yıl daha burada" buyurmuş. VVashing- ton'un eski Belgrad elçisine göre ise "bu süre" 20 ila 30 yıl!.. Balkanlar'dan, Ortadoğu petrol rezervlerini sol- ladığı bilinen Hazar'a uzanan cografyada, Kıbns'la birlikte önemli stratejik konuma sahip bölgede boy gösterme tutkusunun ardında işte bu tür "insancıl endişeler"(}) yer aldığında kuşku yok. Yeni konseptin uygulama alanı olarak, sırada şim- di, Kıbns vardır. G-8'ler, iki toplumu aralannda anlaş- maya varana kadar masaya oturtrnanın hazırlığında- dır. Bu konuda düğmeye basılmış ve sorun Birieşmiş Milletler Güvenlik Konseyi'ne havaJe edilmiştir. Kıb- ns, hakça bir çözüm konusunda umut vermeyen, bu yüzden de gerek Kuzey Kıbns Türk Cumhuriyeti'nin, gerekse de Ankara'nın sürekli karşı çıktığı "uluslara- rası" alana getirilmiştir. Birleşik Devletler ve Avrupa Birliği ülkelerinin ağırlıklarını Yunanistan lehine koya- caklarından kimsenin kuşkusu yoktur. Üstelik, bura- da, Kosova sorununda olduğu gibi, Güvenlik Konse- yi üyesi Rusya ve Çin'in "muhalefeti" de söz konusu değildir. Lefkoşa ve Atina'nın eteklerinin zil çalması, bu açıdan bakıldığında nedensiz sayılamaz. Ankara, bir dediğini iki etmediği Birleşik Devletler'in ve sürek- li dışlandığı Avrupa Bırfiği'nin kıskacı altında, neredey- se, uluslararası destekten bütünüyle yoksun biçim- de "masaya" oturmak zorunda bırakılmak istenmek- tedir. Kimi zaman "kraldan fazla kralcı" olan politika- larımızın bunda payı olmalı. Akıllı evler Akıllı evleri artık Türkiye'de de görebil- mek olanaklı. Bill Ga- tes'in evindeki akıllı teknoloji Türkiye'de Alkent Istanbul 2000 evlerinde kullanıhyor. Microsoft, Vestel ve Probil Grubu'nun kur- duğu Netcity 2000 pro- jesi evde yasayan aüe bireylerinin tümûnün rahatlıkla kullanabile- cegt bir sistem sunu- yor. Bu evi alabilecek kadar varlıklı olan her- kes günlük ihtiyacını, evin herhangi bir ye- rindeki ekran önünde; orurma odasındaki te- levizyondan veya Plas- ma TV'den, mutfaktaJci dokunmatik ekrandan ya da kişisel bilgisa- yardan karşılayabili- yor. NETCİTY 2000 pro- jesınde kültür, sanat, sinema ve eğlence için degişik seçenekler su- nuiuyor. Bu sıstemde dünyanın herhangi bir yerindeki radyo kanalı- nı stereo olarak dinle- mek, yeni vizyona gi- ren filmleri DVD kali- tesinde anında izle- mek, dünyanm en bü- yük kütüphanelerine ulaşıp bilgi almak ola- naklı. Bu evlcrde yaşa- yanlar Alkent tstanbul 2000'deki ahşveriş merkezinden (Intranet) veya Jnternet ortamın- da dünyanın herhangi bir ahşveriş merkezin- den diledigi ürünû ai- ma olanağınj da bulabilecekler.