Katalog

16 HAZİRAN 1999 ÇARŞAMBA CUMHURİYET SAYFA KULTUR kultur ı cumhuriyet.com.tr 15 ALLECRO EVtN tLYASOĞLU Bayezid IstanbuPu büyülediBir mekâna göre opera yaratmak. unu- tulmuş bir operayı yaşama kavuştur- mak, tam anlamıyla barok dönemi gü- nümüze taşımak ve bu etkinliği Osman- lı'nın 700. yılında gerçekleştirmek! So- nuç, harikabirprodüksiyon: VTvfüdi'nin Bajazet (Tameriano) operasırun ilk sah- nelenişi. Torino kentinin kitaphğında bulunan notalardan yola çıkırmış. Ley- la Gencer gibi bir danışmanın yönlen- dirmesiyle, Fabio Biondi gibi bir barok uzmanı şefın yönetiminde ve Pier-Lu- igi gibi bir tasanmcının zengin imgele- minde. Aya Irini'nin opera sahnesıne dönüştürdlen ortamında unutulmaya- cak bir temsil izledik. Yalnız îstanbul için değil, dünya müzik tarihine de önemli bir katkı Bayezid Operası'nın yaşama ka- vuşması. Aya trini'nin o kûçücûk sahnesine yerleştirilen son derece işlevsel dekor, arkadakı kocaman pencerelerden sızan gün batımının ışığı ile birleşmiş; turun- cular, yeşiller, sanlar büyüleyici bir or- tam yaratmıştı. Giysiler, 18. yüzyıl Ve- nedik ressamlannın tablolanndan esin- lenerekhazırlanmış. Özellikle Frances- coGuardi'nin tablolanndan. Böylelik- le AgostinoPiovene'nin librettosundaki konu gibi, çizgilerde Batılı gözüyle yo- rumlanmış. Pizzi'nin önceden izledigimiz Orfeo temsilinde olduğu gibi özenle işlediği ka- rakterlerin porselen bebek görünümü bu kez daha da etkileyici idi. Tüm ha- reketlerin tüy gibi inceliği; ellerin. par- maklann, ayaklann devinimindeki za- rafet, aynntının bir opera sanatındaki önemini bir kez daha ortaya koyuyordu. Her sahneyi, renkleri ve ışığı ıle ayn bir yağlıboya tablo olarak dondurup duva- nnıza asabilirdiniz. Genç oyuncu kad- rosunun pınl pınl sesleri, barok dinamik- lerini ve söylemini doğru yorumlama- lan ayn bir başanydı. Hele kontrtenor Robert Expert'ın Androniko rolündeki castrato tıplemesi harikaydı. Birde Ley- la Gencer yanşmasındakı birinciliği ile dünya sahnelerine adımını atan Enke- lejda Shkosa yı Asteria rolünde Îstan- bul'da ızlemeİc, bizler için ayn bir an- lam taşjyordu. Aramızda kalsın ama, lrene' nin söylediği ünlü arya "Sposa son disprezatta", Leyla Gencer'in ve Zeh- ra Yüdız'ın sesi ıle daha etkileyici anı- lar bırakmış belleklerimizde. Olgun-barok döneminin usta besteci- • Harika bir prodüksiyon: Vivaldi'nin Bajazet (Tameriano) operasımn ilk sahnelenişi. Torino kentinin kitaphğında bulunan notalardan yola çıkılmış. Leyla Gencer gibi bir danışmanın yönlendirmesiyle, Fabio Biondi gibi bir barok uzmanı şefin yönetiminde ve Pier-Luigi gibi bir tasanmcının zengin imgeleminde, Aya Irini'nin opera sahnesine dönüştürülen ortamında unutulmayacak bir temsil izledik. Yalnız Îstanbul için değil, dünya müzik tarihine de önemli bir katkı Bayezid Operasf nın yaşama kavuşması. si Vivaldi. 1729 ile 1739 arasında 37 opera bestelemiş. Bir opera bestecisi olarak seçkınleşmek istediği, bu neden- le 100 kadar opera bestelediği ileri sü- rülür. Bunlardan yalnız 46'sının varlığı saptanmış ve ancak 20'sinin notalan gü- nümüze ulaşmıştır. 1735'te, Bayezid operası ile birlikte, aynı yıl içinde Ade- laide, Griselda. II Giorno Felice ve Aris- tıde gibi operalan da bestelemiş. Ancak Vivaldi. çağdaşı Handel gibi bir opera bestecisi olarak değil de çalgısal beste- ciliği ile müzik tanhine geçmiş. Yaban- cı basından temsili izlemeye gelen eleş- tirmenler umanz bizler kadar etkilenmiş- lerdir ve yazılanyla çevrelerini etkile- yip bu prodüksiyonun diğer ülkelere de satılmasını sağlarlar. Îstanbul Müzik Festivali'nin katılabil- diğim ilk etkinliği olan Bayezid Opera- sı, uzun zaman unutamayacağım büyü- lü bir dünyaya götürdü beni. Festivalin açılış günlerinde Kâmran Inceprogramlannj kaçırmıştım. Açılış- tan bir gece önceki geleneksel törende yine Kâmran Ince'nin yapıtlannın ça- lınması ve ilk konserin tümüyle Ince'ye aynlması birçok anlamı bir arada taşı- yor. Hem yeni kuşaklardan bir besteci- mizin festival ailesine sunulması hem de evrensel besteciler arasında yer alan bir bestecimizin kendi topraklannda alkış- lanması adına çok yönlü bir başan. Fes- tival yönetiminin bu yürekliliğinin de- vamını dileriz. Kâmran İnceİTÜ'de Îstanbul Teknik Üniversitesi'nde în- ce'nin fılm müziklerinden seçmeleri, keman konçertosunu ve eşliksiz çello için MGK Çeşitlemeleri'ni dinleme frrsatı- nı bulduk. Her şeyden önce iTÜ'nün G Amfısi olarak bilegeldiğimiz konser sa- lonunun Mustafa Kemal Amfısi olarak yenilendiğini görmek sevindiriciydi. Özellikle sahne arkasmda yapılan ina- nılmaz değişiklik için okulun rektörü SayınGübünSagJamer'ikutlamamızge- rek. Çünkü sahne üstündeki sanatçı ge- nellikle perdenin arkasına geçtiğinde içler acısı bir ortamda bulur kendini. Işıksız koridorlar, su yüzü görmemiş tu- valetler, kınk dökük aynalarla akıl almaz bir ortamda kendini hazırlamak duru- mundadır. Bütün bunlann değiştiğini görmek, uygar ülkelerdeki gibi sanatçı- ya verilen önemin de arttığının bir gös- tergesi. Kâmran Ince'nin film müziklen do- ğal ki onun diğer senfonik yapıtlanndan farklı özelliklertaşıyor. Ince, günümü- zün yeni akımlannı içinde yaşayan, Amerika'daki yöntemlenn nabzını ya- kından tutan bir bestecimiz. Kendisine pek çok yapıt ısmarlanması ve dünya- nın değişik müzik merkezlerinde yalnız onun yapıtlanndan oluşan konserlerin ya- pılması kıvanç verici. Örneğin hemen bu hafta Hollanda Festivali'nde başlı başı- na onun yapıtlanndan oluşacak progra- mı dinlemeye gitti. înce'nin müziğini de- ğerlendirirken bir yandan da Philipp Glass, John Adams, Michael Torke gi- bi bestecileri düşünüyordum. Özellikle Torke'un Javelin başlıklı CD'sindeki "RıuT ya da "Music on the Ftoor" ad- lı yapıtlann söyleminden hıç de uzak ol- madığını. Üstelik Kâmran'ın yapıtla- nnda bu söyleme ek, bir Islam ilahisi, bir Gregoryen chant'ı gibi kendi kültü- rünün derinlikleri de karşınıza çıkabili- yor. Günümüzde müzik topluluğunun ekonomik kullanımını, her üyenin bir- kaç işlevi olmasını gözeten bir görüşe sahip. Örneğin bir vokalist piyano par- tisinî de çalabiliyor, topluluğa tempo da vurabiliyor. Birkemancı vokallere de ka- tılabiliyor.. Kâmran tnce, bizim, dünyaya açılan pencerelerimizden birisi. e-mail:evini(a boun.edu.tr Agora'da Alman 'reguiem7 ÖNDER KÜTAHYAJU tZMİR - Bir işadamı ya da devlet memuru, ekonomik olanaklardan doğanın güzel- liğüie dek çeşitli nedenlerle tz- mir'de çalışmayı ısteyebilir, fakat degerli valimiz Sayın Kemal Nehrozoğlu'nu kentı- mize çeken etmen, lzmir'de uluslararası nitelıklı sanat fes- tivallerinın düzenlenebılmesi- dir. Evet, 13. Uluslararası Iz- mir Müzik Festivali'nin tanı- tımı için 'İzmir Kültür Sanat ve Eğitim Vakfı'nca (İKSEV) düzenlenen basın toplanüsın- da bu sözleri duymak yürek- lendinciydi. Bugün Hannover Bach Ko- rosu, Rengim Gökmen yöne- timindeki tZDSO'nun eşli- ğinde Brahms ın "Alman 're- qukm'i"ni, kentimizin Ago- ra'sında seslendirdi. 18 Haziran Cuma akşamı İZDOB Elhamra Salonu'nda, Emre Aracı'nın kurduğu 'Londra Osmanlı Saray Mü- ziği Akademisi Orkestrası'nı dinleyeceğiz. 20 Haziran ak- şamı EÜ Atatürk Kültür Mer- kezi'nde izleyeceğımiz göste- riyi, 'Bundesjugend' (Alman Gençlik) Caz Orkestrası suna- cak. Kudsi Erguner'in 'Tac Mahai' dinletisi, 22 Hazi- ran'da ve yine EÜ Atatürk Kültür Merkezi'nde. 26 Ha- ziran akşamı, Efes Antik Ti- yatro'da Çek Filarmoni Or- kestrası var. VTadimir Ashke- nazy'nin yöneteceği topluluk, G. Mahler'in 7. senfonisini seslendirecek. Ünlü klarnet- çi Sabine Meyer de solocu olarak dinletiye kahlacak. 29 Haziran akşamı Efes Celsus Kıtaplığı'nda. Aristophanes'in "Bans"ı izlenecek. 1 Tem- muz akşamı tzmir Kültürpark Açıkhavarıyatrosu'nda. 'New YorkOty Baka', onlann kar- şısına. adı bu toplulukla özdeş- leşen BalanchinekoreogTafi- lerinden bir demetle çıkacak. 3 Temmuzda Kültürpark Açıkhava Tiyatrosu"nda CMa Rudner yönetimindeki 'Vi- yanaStraussOrkestrası', bes- tecinin sevilen yapıtlannı ça- lacak. 6 Temmuzda 'The Ken- nedy Eıperience' topluluğu- nun gösterisi Çeşme Açıkha- va Tiyatrosu'nda. Aynı yerde 7 Temmuz'da Bryan Adams ve 9 Temmuz'da JamesBronn cazseverlerin karşısmda olacak. •rr- KÜLTÜR • SANAT 293 89 78 (3 HAT) PIMAPEN KULTUREVI 8 - 22 llaaran 99 "Karma Sercisi" CANER KARAUİT KADİR DEMİR MAHMUT BOZKURT Tel 0.212.296 90 36 İlanlarınız için: 0212. 293 89 78 AUŞVERIS ve EĞIENCE MERKE2İ A**-tCd Sa f *le«!**an\lt 0;ı* W2 60 30-31 İZLEYİCİNİN SEÇTİÖİ TÜRK fİLMLERİ A SALONU 11.30-14.00-16.30-19.00-21.30 HERŞEY ÇOK GÜZEL OLACAK * 4 11.15-13.45-21.15 GEMİDE 16.15-18.45 GELECEK H A F T A »HOŞÇAKAl YARIN »AZİZE GERÇEK EFSANELER 11.00-13.00-15.00-17.00-19.00-21.00 C SALONU K A R Y A I S I F T M I S I P I R • krtapkulubül DINLET1 TAKSİM SERGİ SALONU'NDA 17 Haziran Perşembe (Yannl Saat:18.00-20.00 "Denize Dönmek İstiyorum" İstiklal Cad. (Fransız Konsolosluğu yanı) Taksim Tel: 252 38 81/82 Yaz Festivali'nde müzik ve tiyatro Pekinel kardeşler Salzburg'da « Cumhuriyet - ^ kitap kuMbü I B oğaz Tur u 10 ÇESIT MtZE BAllKJAVUMEYVt UMIT2C YERU IÇKl' movi REZ:( 0 212 ) 224 00 89- 231 03 13 îyi k i d o ğ d u n FAZO Seni seviyoruz. ECE-HALUK IAÇÎRDIGINIZYAPİMD.. TAKSİM SERGİ SALONU'NDA 17 Haziran Pernembe EVİTA Bir Alan Parker Müzikali Madonna Antonio Banderas Jonathan Pryce (Vıdeo Gösterimi) SaatU.OOve 18.00'de Süresı:129Dakıka tııgılızce sözlü, Almanca alt yazüı İstiklal Cad. (Fransız Konsolosluğu yanı) Taksim Tel: 252 38 81/82 Kültür Servisi - Reform Tur ile Ipar Tanıtım ve Orga- nizasyon, Avusturya Hava- yollan'nın sponsorluğunda bu yılki Sakburg Yaz Festi- vali'ne gezi düzenliyor. 24 Temmuz-29 Ağustos tarih- leri arasında gerçekleşecek olan festivalde operadan kla- sik mûzik konserlerine, kilı- se müziğinden tiyatroya uza- nan pek çok etkinlik yer alı- yor. Hkkezl920'deHugovon Hofmannsthal'in "Jeder- mann'ının gösterimiyle baş- layan Salzburg Festıvali bir- iki yıl kesintıye uğradığı Na- zi dönemi dışında evrensel düzeyde bir müzik ve tiyat- ro şölenı olma özelliğini sür- - dürüyor. Salzburg, gotik, rö- nesans, barok mimarisinin özgün örnekleriyle bezen- miş olmasının yanı sıra mü- zik tarihinm eşsiz ustası olan VVolfgang Amadeus Mozart ile şef Herbertvon Karajanı dünyaya armagan etmiş, seç- kin bir sanat metropolü. Festivalde Sihirli Flüt, Cro- naca Del Luogo. Les Bora- des. Doktor Faust. La Dam- mation De Faust Don Gi- ovanni, Don Carlo operalan sahnelenecek. Viyana Filar- moni Orkestrası, Bernard Haituik.RkardoMuti, Pier- reBonlez,SeitiOzawaveSır Simon Rattle yönetiminde dönüşümlü olarak konserler verirken Camerata Acade- mıca Salzburg, Franz Wel- serMöst Viyana Radyo Sen- foni Orkestrası, Dennis Rus- sdDavies; Pittsburgh Senfo- ni Orkestrası, Mariss Jan- soos; Israil Filarmoni Orkest- ŞefClaudioAbbado rası, ZubinMehta: Scala Fi- larmoni Orkestrası, Rkardo Mutti, Berlin Filarmoni Or- kestrası da Claudio Abbado yönetiminde ulaşacak izle- yicilere. Mozarteum Orches- ter Salzburg'un 14-15 Ağus- tos tarihlerinde Christian Ar- miflg yönetiminde vereceği konsere solıst olarak Gûber- Süher Pekinel kardeşler ka- tılacak. Tiyatro etkinlikleri arasın- da ise 11. Uluslararası îstan- bul Tiyatro Festivali'nde de sahnelenen FaustSürfim 3.0 adlı yapıt yer alacak. Festi- valde Schlachten, Zur Scho- enen Aussicht, Jedermann Denn Alle Lust Will Ewig- keit adlı oyunlar Almanca, Theatre de Complicite adlı oyun da Ingilizce olarak sah- nelenecek-Festivalprogramı ve tur tarihleri hakkında ay- nntılı bilgi almak isteyen sa- natseverler 0216-361 94 98 No'lu telefonu arayabilirler. Nüfiıs cüzdammı kaybettim Hükümsüzdür. HATÎCEAKTAŞ Güher-Süher Pekinel'in konseri 14-15 Ağustos'ta. Ergun Şenlendirici anılıyop • Kültür Servisi- 1997 yılında aramızdan aynlan, Türk cazına yapmış olduğu katkılan ve virtüözitesi ile tanınan Bergamalı trompetçi Ergun Şenlendirici, bu akşam Babylon'da dostlan, sahne arkadaşlan ve bırlikte çahştığı müzisyenlerin bir araya gelecekleri bir konserle arulacak. Konsere, Şenlendirici'nin oğlu Hüsnü Şenlendirici, Laço Tayfa, Okay Temiz, Balık Ayhan gibi müzisyenler konuk olacak. Kariyerinde türlü yöresel ezgileri, Roman türkülerini, Türk sanat müziği bestelerini bir araya getirerek cazla yoğuran Şenlendirici Bergama'da gelin ağlatan trompetçi olarak düğünlerde, Îstanbul'da çeşitli mekânlarda, Okay Temiz Magnetic Band ve birçok Okay Temiz projesiyle dünyamn dört bir yanındaki caz ve dünya müziği festivallerinde, Mehter Takımı'yla rurnelerde çaldı. David Murray, Charles Lloyd, Arthur Blythe gibi cazcılann övgüyle söz ettikleri Şenlendirici'yi Don Cherry de büyücü diye tanımlıyordu. (252 5! 67) Cazda modern anlayışlar • Kültür Servisi - Caz trombonisti ve piyanist Elvan Aracı, Borusan Kültür ve Sanat Merkezi'nin konuğu olarak yarın saat 18.30'da 'Caz Emprevizyonunda Modern Anlayış' başlıklı bir söyleşi gerçekleştirecek. Müzik yaşamına 16 yaşinda başlayan Aracı, 1968-77 tarihleri arasında fstanbul'un önde gelen orkestralannda görev aldı. 1977'de lsveç'e yerleşen sanatçı, burada Okay Temiz, Mafı Yalay, Horace Parlan, Dug Rainey gibi caz dünyasınm önemli isimleriyle çalıştı. The New School of Social Research for Jazz and Contemporary Music'ten (Caz ve Çağdaş Müzik Üzerine Sosyal Araştırmalar Okulu) mezun olan sanatçı 1994-97 yıllan arasmda New York'ta çeşitli caz kulüplerinde çaldı. Latin müziği üzerine araştırmalar yaptı. Aracı'nın Peter Gullin ile *Out of Love', Mafı Malay ile 'We 6' ve Monica Borfors ile gerçekleştirdiği 'Out of Touch' başlıklı albümleri bulunuyor. Orhan Coplu'nun karikatüpteri Amerfta'da sergHeniyop • Kültür Servisi - Karikatürleri 12-13 Haziran tarihleri arasında Allentovvn Art Festivali'nde sergilenen karikatür sanatçısı Orhan Coplu'nun yapıtlan 20 Haziran'a dek de Pittsburg Three Rivers Art Festivali'nde yer alacak. Coplu her yıl yaklaşık 750 bin kişinin ziyaret ettiği festivallere serbest çahşmalanyla katıldı. Sanatçı 99 yaz dönemi sergilerini Kanada ve ispanya'da sürdürecek. Coplu'nun bugüne dek katıldığı çok sayıda ulusal ve uluslararası sergisinin yam sıra yine ulusal ve uluslararası alanda kazandığı 25 kadar ödülü bulunuyor. Karikatür sanarının gelişmesi ve dünyaya açılması yolunda pek çok çahşması olan Orhan Coplu, eserlerini aynı zamanda Internet kullanıcılannın izlenimine sunuyor. (http:www.coplu.com) Star VVars'un rekoru kınHi • VVASHINGTON (AA) - -Austin Powers: The Spy Who Shagged Me' adlı film gösterime girdiği ilk gün büyük bir gişe başansı sağlayarak yılın en iddialı filmi Star Wars'un önüne geçtı. ABD'de geçen cuma günü gösterime giren film 20.2 milyon dolarlık hasılat toplarken, mayıs ayında gösterime girdiği gün 17.4 milyon dolar toplayan Star Wars'un üç katmdan fazla izleyici çekti. Başrolünü Mike Myers'ın oynadığı film son yıllann en komik filmi olarak tanıtılıyor. Bejan Matur'un yeni şiir kitabı • Kühür Servisi - Defter, Adam Sanat, Edebiyat Eleştinsi gibi dergilerde yayunlanan şiirleriyle tanınan Bejan Matur'un yeni kitabı 'Tann Görmesin Harflerimi' Metis Edebiyat Dizisi'nden çıktı. Metis, şairin ilk baskısı 1996'da yapılan ve 1997 Orhon Murat Anburnu ve Halil Kocagöz ödüllerini alan Rüzgâr Dolu Konaklar kitabmın ikinci baskısuu da yaptı. 'Sen Hiç Ateşböceği Gördün mü? r Adanada sahnelenecek • ADANA (AA) - Beşiktaş Kültür Merkezi Oyunculan'nın sahnelediği, Yılmaz Erdoğan'ın 'Sen Hiç Ateşböceği Gördün mü?' adlı oyunu 17-18 ve 19 Haziran tarihlerinde Çukurova Üniversitesi Açıkhava Tiyatrosu'nda sahnelenecek. Yönetmenliğini Yılmaz Erdoğan'rn yaptığı iki perdelik oyunda başrolleri Demet Akbağ, Zerrin Sümer. Sinan Bengier, Salih Kalyon, Bican Günalan, Şebnem Sönmez ve Gürdal Tosun paylaşıyor. Oyunun dekorlannı Ali Cem Köroğlu, kostümlerini Ayçm Tar, müzüderini de Metin Kalender hazrrladı. BUGÜN • • KADIKÖYTOPLLMSAL ARAŞTIRMALAR VAKFI bahçesinde saat 19.30'da Tolga Bedir, Kaan Yıldız, Özgür Tirilogurta, Ulaş Kurugüllü'den oluşan Grup Değişken'in caz dinletisi dinlenebilir. (0126 346 04 87) 27. ULUSLARARASI İSTANBUL MUZİK FESTİVALİ BUGUN • II Giardino Armonico topluluğu saat 19.30'da Aya trini'de bir konser verecek. • Doğan Dikmen ve Gnıbu saat 21 30'da AKM Konser Salonu'nda izlenebilir. YARIN • Galina Gorchakova (soprano) ve Larissa Gergeva'mn (piyano) konserleri saat 19.30'da Aya Irini Müzesi'nde izlenebilir.