Katalog
Yayınlar
- Anneler Günü
- Atatürk Kitapları
- Babalar Günü
- Bilgisayar
- Bilim Teknik
- Cumhuriyet
- Cumhuriyet 19 Mayıs
- Cumhuriyet 23 Nisan
- Cumhuriyet Akademi
- Cumhuriyet Akdeniz
- Cumhuriyet Alışveriş
- Cumhuriyet Almanya
- Cumhuriyet Anadolu
- Cumhuriyet Ankara
- Cumhuriyet Büyük Taaruz
- Cumhuriyet Cumartesi
- Cumhuriyet Çevre
- Cumhuriyet Ege
- Cumhuriyet Eğitim
- Cumhuriyet Emlak
- Cumhuriyet Enerji
- Cumhuriyet Festival
- Cumhuriyet Gezi
- Cumhuriyet Gurme
- Cumhuriyet Haftasonu
- Cumhuriyet İzmir
- Cumhuriyet Le Monde Diplomatique
- Cumhuriyet Marmara
- Cumhuriyet Okulöncesi alışveriş
- Cumhuriyet Oto
- Cumhuriyet Özel Ekler
- Cumhuriyet Pazar
- Cumhuriyet Sağlıklı Beslenme
- Cumhuriyet Sokak
- Cumhuriyet Spor
- Cumhuriyet Strateji
- Cumhuriyet Tarım
- Cumhuriyet Yılbaşı
- Çerçeve Eki
- Çocuk Kitap
- Dergi Eki
- Ekonomi Eki
- Eskişehir
- Evleniyoruz
- Güney Dogu
- Kitap Eki
- Özel Ekler
- Özel Okullar
- Sevgililer Günü
- Siyaset Eki
- Sürdürülebilir yaşam
- Turizm Eki
- Yerel Yönetimler
Yıllar
- 2024
- 2023
- 2022
- 2021
- 2020
- 2019
- 2018
- 2017
- 2016
- 2015
- 2014
- 2013
- 2012
- 2011
- 2010
- 2009
- 2008
- 2007
- 2006
- 2005
- 2004
- 2003
- 2002
- 2001
- 2000
- 1999
- 1998
- 1997
- 1996
- 1995
- 1994
- 1993
- 1992
- 1991
- 1990
- 1989
- 1988
- 1987
- 1986
- 1985
- 1984
- 1983
- 1982
- 1981
- 1980
- 1979
- 1978
- 1977
- 1976
- 1975
- 1974
- 1973
- 1972
- 1971
- 1970
- 1969
- 1968
- 1967
- 1966
- 1965
- 1964
- 1963
- 1962
- 1961
- 1960
- 1959
- 1958
- 1957
- 1956
- 1955
- 1954
- 1953
- 1952
- 1951
- 1950
- 1949
- 1948
- 1947
- 1946
- 1945
- 1944
- 1943
- 1942
- 1941
- 1940
- 1939
- 1938
- 1937
- 1936
- 1935
- 1934
- 1933
- 1932
- 1931
- 1930
Abonelerimiz Orijinal Sayfayı Giriş Yapıp Okuyabilir
Üye Olup Tüm Arşivi Okumak İstiyorum
Sayfayı Satın Almak İstiyorum
MAYIS1999 CUMARTESİ CUMHURİYET SAYFA
EKONOMİ /ekonomiı f cumhuriyet.com.tr 13
İRKETLERDEN
YKM, deniz mevsimini
şlatb. Mayo reyonlannda
rli ve yabancı markalarm
ünlerini renk, model ve
at atternatifleriyle
nuyor.
COMPAQ, IBM ve
nta Cruz Monterey Unix
jjesine destek vermek
ere iş birliği yapıyor.
üşteriler yeni unıx
zümleri ile IA- 32
tınmlannı korumaya ve
n uyumlu 1A-64
aıolojisıne sorunsuz
çme avantajlanna sahip
ıyor.
LACOSTE tûm dünva
ığazalanıun 2000 yıh
uüm katologiannın ve
sterterinin çekimlerini
ıtalya'da Türk
ınkenlerle gerçekleştirdL
kimleri görsel tasaruna
ıchael Roberts ve
ografçı Michael Perez
netti.
TONKtNOS, sağlıkh
>lenmeyi tercih edenlere
nbe etli ton balığı
zetini sunuyor. Ayçiçek
*ında konserve edilen
ıkinos, lOOve 180
lık ambalajlarda satışa
mldu.
ALO yenilenerek Alo
tomat adıyla piyasaya
ü. Çesitli kilolarda 4
kh boyu olan deterjanın
re korumasına özen
teriterek üretildigi ifade
SINGER. bayilerinde
JŞ kurslan açtı. Çın
esinden beyaz ışe kadar
aş çeşitleri öğretilen
ıhmcılara kurs sonunda
tifıka verilivor.
PINAR, 'Canım çekti
lı yoğurt' ambalajı ile
E tarafinda verikn alün
balaj ödülünden sonra
lya ambalaj ödülûnü de
LPuıar'aödülü
ıanya'da düzenlenen
>rpak 99 Fuan'nda
ildi
5IEMENS kınşıklan
1tan ve ütütemeyi
vylaştıran çamaşır
cinesı SrVv\MAT XL'i
ilenne tanıttı. 6 kg kuru
ıaşır kapastesine sahip
ı makine 'solay
eme' tuşuüe
laşırlardak kınşıklan
tıyor.
UCDENtZSİGORTA
ın kaynakknna önem
;n şjrketienn bir adım
a önde ola-ağını ifade
^ek şirket demanlanna
im veriyor A>Tica
dikrinisirekli
iejerekkırumsal
liklerine v ülke
lomisüıe latkıda
uunayıheiefliyor.
• YAŞAR
x>ya ve
dmyagrubu
21. yüzyıla
m" adlı tayiler
arnsını
ekleştirdToplantıda
ir3ornov.'ya'DYO
aalık Enıüstn Meslek
si inşa eıeceklerini
lalı.
'ENGUE* gıda sanayi
9*02 kate belgesini
Rrmada yapüan
lanada rüşteri
ınıniyeüden yola
n k râkrçerle
foak yene sürekli
jtrmeniiimaç
liji beüridi.
İ T H Y
yılın en iyi
havayolu
şirketleri
anketinde
farklı
prilerdo ödül aldı.
Hava 'Vlan'nın yanı
îirkiyei hızmet
diğer vus
ilannaa ödülleri
TEAŞ, nükleer santralm yeni hükümet tarafından onaylanacağına kesin gözüyle bakıyor
Santral karar aşamasında
EBRUTOKTAR
ANKARA - Türkiye Elektrik
Üretim ve Iletim AŞ (TEAŞ), Ak-
kuyu'da yapımı planlanan nükle-
er santral ihalesinde değerlendir-
melennı tamamladı Değerlen-
dinne Komisyonu, 57. hüküme-
tin göreve başlamasından sonra so-
nuçlan açıklama karan aldı. Di-
ğer ihalelerden farklı olarak nük-
leer santral ihalesınden devletin
tüm kurumlannın sorumlu olma-
sını öngören TEAŞ. yeni hüküme-
tin onayını da alacak.
Radyoaknfaük sorunu nedenıy-
le gelişmış ülkelerın sayısını azalt-
maya başladığı nükleer santral-
lar, Türkiye'de çevreci örgütler
ve nükleer uzmanların uyanlan-
na karşın kuruluyor.
Mersın'de Akkuyu Nükleer
Santralı'nı kurmak için ihaleye
katılan fırmalara ılişkin doküman
ve belgeler ile ihale sonucu rapor
halinde hükümete sunulacak. TE-
AŞ yetkılileri, "Hükümet, ihale-
yi ve nükleer santrallann Türki-
ye için gerekliügini onaylarsa, he-
men Akkuyu Nükleer Santrab'nm
inşaatma başlanacak" dedıler.
Geçicı temınat mektubunu de-
ğıştırerek. büyük çıkar sağladığı
konsorsiyumlann genel şartna-
me hükümlen yerine kendi öne-
rilerinde ıstedikleri maddelerden
yükümlü olmasını saglayan TE-
AŞ, raponında fırmalara ilişkin şu
bilgilere yer veriyor:
- NPI konsorsıyumu; Zengin-
57. hükümetin göreve
başlamasuun hemen
ardından ihale
sonuçlan
açıklanacak.
thaleyi,
Westinghouse,(ABD-
Japonya) Atomic
Energy Canada
Limited (AECL)
konsorsiyumu ve
Nüclaer Power
International (NPI)
(Almanya-Fransa)
konsorsrvumlanndan
biri kazanacak.
leşmış uranyumla çalışan hafıf su
reaktörlü nükleer santral öneri-
yor.
- WESTtNGHOUSE konsorsi-
yumu: PWR zenginleştirilmiş ya-
lat sistemimn kullanılrligı basınç-
Akkuyu'da tahkim dayatması
ÖZLEMYÜZAK
Akkuyu'da yapımı planlanan nükleer sant-
ralı üıalesıne uluslararası tahkim hükmünün ek-
lendiğinin ortaya çıkması ortahğı kanştırdı.
Enerji Bakanı Ziya Aktaş. söz konusu madde-
nin kendi bakanhğı döneminin öncesinde ek-
lendiğini belirtirken 1997 yılında ihale için
teklif veren firmalann isteğı üzerine Türkiye
Elektrik Üretim ve Iletim AŞ'nin (TEAŞ),
ihale tamamlanmadan uluslararası tahkim şar-
tını kabul etmesi sivil toplum kuruluşlannı
harekete geçirdi.
Elektrik Mühendisleri Odası (EMO) gere-
kirse dava açabileceklerini belirtirken MA1
(Çok Uluslu Yatınm Anlaşması) ve Küresel-
leşme Karşıtı Çalışma Grubu da uluslararası
tahkimde yatınmcı hak ve çıkarlannın korun-
masının binncil hedef olduğunu ve olası an-
laşmazhklarda insan ve çevre faktörünün göz
ardı edilebileceğini vurguladı.
Konu ile ilgili görüşlerini aldığımız Enerji
Bakanı Zıya Aktaş, uluslararası tahkim şar-
tının ihaleye kendi bakanhgı döneminde de-
ğil 1997 yıh sonunda eklendiğini açıkladı. Ak-
taş bu tür yatınmlara uluslararası tahkim ve-
rilmesinin gereksiz olduğunu kaydetti.
Elektrik Mühendisleri Odası (EMO) avu-
katlanndan GökhanCandoğan tahkim şart ek-
lenmesınin yasal olmadığını ıleri sürerek "Ana-
yasal değişiklikyapıfanaduı bu şartin etdenme-
sihoşbiruygulaınadeğirdedı Nükleer sant-
ral inşa etmenin de işletmenin de zor olduğu-
nu söyleyen Candoğân, "Türldye'de nükleer
santrahninsasmmardındandevrevegjrerekiş-
letecekteknoiojive bflş birikimi mevcnt değB.
Bûyük olasıhkla Yap-Işkt-Devlet türûnden bir
uygulamayageçiecektir*' dedı. imtıyaz sözleş-
melennde ana sözleşmenin altında birçok söz-
leşmenin de bulunduğuna dikkat çeken Can-
doğan, olası bir anlaşmazlıkta Türkiye'nin hiç-
bir söz hakkı kahnayacağını söyledı.
lı hafif su reaktörü kullanıyor.
- AECL: Ağır su ve doğal uran-
yum yakıt kullanımlı nükleer sant-
ral . Çevre Mühendislen Odası ta-
rafından hazırlanan raporda ise
nükleer santrallann yarattığı atık
sorununun dünyada hâlâ çözüm-
lenemedıği vurgulandı.
Atık sorunu
Akkuyu Nükleer Santralı için
öneri veren Fransız Framatom ve
Alman Siemens ortaklı NPI kon-
sorsiyumunun dünyanın çözüm
bulamadığı atık sorunu için To-
ros Dağlan'nı önerdiğine dikkat
çekilen raporda, "Kendi pazarla-
n daralan uluslararası nükleer
ölüm tacirleri,ekonomik kurtuluş-
lannı Akkuyu Nükleer Santrah
özetindebizinıülkemizdearamak-
tadııiar. NPI, aoklann Toros Dağ-
ian'nadepobnabfleceğiıü hiç utan-
madan önerebilmiştir'" denildi.
ABD'de 45 bin depolama saha-
sından 3 milyon metreküpten faz-
la yer kaplayan radyoaktif atıkla-
nn bulunduğu sahalann temiz-
lenmesi için 500 milyar do-
larlık bütçenin hesaplandığı-
na dikkat çekilirken, bunun
bugüne kadar nükleer enerji
santrallan için yapılan har-
camaya eşit olduğu vurgu-
landı. 1990 yılına kadar
ABD'de atık sorunu için 3
milyar dolar harcandığı bildi-
rilen raporda, şöyle denildi:
"1987 yıhnda yüksek sevi-
yeü radyoaktif aoklann de-
polanması için Yucca Dağia-
n'nda cataşmalara başlanmış-
br. Topiam inşaat maüyetinin
26 miiyar dolarolduğu bu te-
siste, sadece yer seçimi için 6
milyar dolar harcanmış ve
1998'de tamamlanması plan-
lanan sahanın açıhşı, 2010 yı-
lına ertelenmiştir."
Beslenme için asgari harcama tutarı 95 milyon 838 bin liraya çıktı
Yoksulluksınırı 291 milyon liraANKA-
RA (Cum-
huriyet Bü- Toprak Mahsulleri Ofisi dış kredi arıyor
rosu)
Türk-Iş
Araştırma
Merkezi,
dört kişılik
ailenın beslenme için yapma-
sı gereken asgan harcama tu-
tannın bir öncekı aya göre
2.7 oranmda artarak, 95 mil-
yon 838 bin liraya ulaştığını
saptadı. Gıda harcamasının
yanı sıra temel gereksinim
kalemi içınde yer alan kıra.
ulaşım, giyim, eğitim ve kül-
tür harcamalan da dikkate
alınarak yapılan çalışmada.
mayıs ayı yoksulluk stnm 291
milyon 300 bin lıra olarak he-
saplandı.
Türk-lş Araştırma Merke-
zi. gıda harcamasının son 1 yıl
itibanyla yüzde 57 oranında arttığını bil-
dirdi. Geçen yılın aynı ayı itibanyla 12 ay-
hk artış yüzde 99.8 oldu. Bu oran 1997 yı-
lında yüzde 68.5 olarak hesaplanmıştı.
Süt, yoğurt ve peynir gibı ürünlerin bu-
lunduğu grupta, süt ve peynirin fiyatm-
da yüzde 9'lara ulaşan düzeyde artış ol-
du. Kıyma fıyatı yüzde 7, kuşbaşı yüz-
de 10 oranında arttı.
Kuru bakhyatın bulunduğu grupta,
Desteklemeye IMF ayarı
AMCARA(CumhuriyetBürosu)-Tanmsal
destekleme fıyatlan, Uluslararası Para Fonu
(IMF) ile yapılan Yakın Izleme Anlaşması
uyannca, yıllık ortalama yüzde 44.4*lük enf-
lasyon hedefınegöre belirleniyor. Alımlar so-
nucu borç yükü altına giren Toprak Mahsul-
leri Ofisi'nin (TMO) de dış kredi arayışında
olduğu öğrenildi.
1999 yıh yaş çay yaprağı alım fıyatlannda,
yıllık ortalama yüzde 44.4'lük enflasyon ora-
nını (deflatör) aşmayarak. yüzde 44 oranında
artış verildi.
Buoran, IMF'yle parasal destek içeren an-
laşrna yapmaya çahşacak olan yeni hüküme-
tin, özellikle memurve emekli maaşlan ile ta-
nmsal desteklemelerde hedeflenen enflasyon
oranını geçmeyecek artışlar yapacağının işa-
reti olarak değerlendirildi.
Hububat alımlannda da aynı ortalama enf-
lasyon oraıumn dikkate alınması bekleniyor.
Destekleme alımlannda ağır dış borç yükü
altına giren TMO, dış kredi almaya hazırla-
nıyor. Kamu bankalanna olan borcu 475 tril-
yon liraya yaklaşan TMO'nun, bu borçlan-
nın bir bölümünü ödemek ve hububat alım-
lannda kullanabilmek amacıyla yakın 2a-
manda 250 milyon dolarlık dış borç alacağı
hesaplanıyor.
araştırma kapsamındaki tüm bakliyat
ürünlerinın fiyatının arttığı hesaplandı.
Kuru fasulyede bu ay yüzde 4.8, kırmı-
zı mercimek ve barbunyadaki artış ora-
nı yüzde 9.8 düzeyinde gerçekleşti. Mey-
ve ve sebze fiyatlannm mevsim koşul-
lanna bağlı olarak bu ay ortalama yüz-
de 5.5 oranında genlediği bildirildi
Ekmek, makarna, pirinç gibi yoğun
tüketilen temel gıda maddelerinin fiyat-
lan geçen aya göre değişmedi. Uzun bir
süredir fiyatı değişmeyen çayın fıyatı da
arttı. Bu artış Rize Çayı'nda yüzde 8 olur-
ken, Kamelya Çay'da yüzde 17.8 oldu.
Gıda harcamasının yanı sıra temel ge-
reksinim kalemi içinde yer alan kira, ula-
şım, giyim, eğitim ve kültür harcamala-
n da dikkate alınarak yapılan çalışma-
da, mayıs ayı yosulluk sının 291 milyon
300 bin lira olarak hesaplandı.
Yenilenen Opel Vectra Türkiye yollarındallk kez 1988 yılında satışa
sunulan Opel Vectra,
1995 yılında baştan aşağı
yenilenerek orta sınıfın en
çok rağbet gören modeli
olmuştu. Geçen günlerde
tam 2 bin 700 ayrı parçası
değiştirilerek oldukça
farklı bir otomobıl olarak
karşımıza çıkan yeni
Vectra daha ekonomik,
daha sessiz, daha güvenli
ve daha fonksiyonel bir
yapıya kavuşmuş. Yeni
Opel Vectra'nın eskiden
olduğu gibi 1.6 litre, 2.0
litre, 2.5 litre V6 motor
seçeneklen bulunuyor.
Yeni Vectra dışarıdan,
krom çerçevelı ön
panjuru, yeni
tasanm far ve
stop lambaları,
daha büyük
tamponları ve
daha büyük
yan aynalan ile
eski modelden
18 mm. daha
uzun.
Iç mekânda da
birtakım
iyileştirmeler
göze çarpıyor.
Yeniden
şekıllendirilen
ön koltuk
arkalıkları
sayesinde,
arkada
oturanlar için
bacak
mesafesi eskı
Vectra'ya
oranla 3 santimetre
genişlemiş, sürücü için
göstergelerin pozisyonu
yükseltilerek daha kolay
okunabilmelerı
sağlanmış. Kapı
içlerinde kullanılan tek
renkli kumaşlar genişlik
hissini arttırmış. Ön
koltuklarda kullanılan aktif
kafalıklar arkadan
çarpmalarda daha iyı
koruma
sağlıyor.
500 litrelik
büyük
bagaj
hacmi orta
koltuklar
yatınlınca
1240 litreye kadar
genişleyebiliyor.
Opel mühendisleri 1.6
litrelik Ecotec motorda
ateşleme sistemini
getiştirerek yakıt
tüketimini, 20 litrelik
motordaysa titreşim
ve sarsıntıyı azaltmayı
başarmışlar. Türkiye'de
de üretilen yeni Vectra
için 6 yıl olan
paslanmazlık garantisi 10
yıla çıkanlmış.
Opel Vectra 1.6 GL'nin
anahtar teslim satış fıyatı
7 milyar 752 milyon lira.
Vectra 1.6 GL'nin
standart donanımında
ABS, çift hava
yastığı, hidrolik
direksiyon,
klima, yükseklik ve bel
destek ayariı sürücü
koltuğu, elektrikli ön
camlar, uzaktan
kumandalı merkezi kilit,
alaşım jantlar, asimetrik
katlanabilen arka koltuk,
radyo, teyp, immobilizer,
polen fıltresi, üçüncü fren
lambası bulunuyor.
TEKNIK OZELLIKLER
Opel Vectra 1.6 iGL
Motor özeiükien
Maksımum güç
M*SKraimtoA(Nnı!
Makamum hız ı'km's!
û-IOOkm/sManma
««tft«tt«ff«ÛGtoı)
Ağrtkjkg)
Lastte
Bagajhacm •- -
4 süffidir, 1598 cc, EC0TEC,16v
100HR 6000d/d
150 Nm, 6000 d/d
188 KIIVS
12.5 sn.
91 litre
1286 kg.
449SW/1425mm.
195'55 H16
500-1240 It.
Mark Parris
ABD'den
tahkim baskısı
Ekonomi Servisi - ABD'nin Ankara Büyü-
kelçısi MarkParris, yabancı yaünmcılann Tür-
kiye'de büyük mıktarlarda yatınm yapmak
için tarafsız bir tahkim kurulunun güvence-
sine ihtıyaç duyduklanna ışaret ederek bu gü-
vence olmadan uluslararası finans kaynağı
bulunamadığını vurguladı. Yaünmcılann özel-
likle enerji ve telekomünikasyon alanında ya-
tınm yapmak için Türkiye'nin kapısında bek-
lediklerine işaret eden Parris, Türkiye'nin ge-
lecek 20 yılda enerji açığını kapatabilmek
için yılda 4 milyar dolar yatınm yapması ge-
rektiğıni hatırlatarak bu yatınmlann, var olan
Türk yasalannda bir imtiyaz olarak değer-
lendirildiğini ifade etti.
Dış Ekonomik Ilişkiler Kurulu (DEİK)
Türk-ABD İş Konseyi Genel Kurulu'nda ko-
nuşan Parris, bu yatınmlann altyapı gelişimi-
ni ve üretim gücünü kalkındıracağını ifade ede-
rek "Bunlar sürekli ve güçlü bir ekonomik
büyüme için kesin gereklfliklerdir"' dedi. DE-
İK Türk Amenkan İş Konseyi Başkanı Mus-
tafa Koç ise, Konseyin, Türk-ABD ticari iliş-
kilerini geliştirmek için çalıştığını ifade ede-
rek, iki ülke arasındaki ilışkinin geliştirilme-
si açısından önemınin giderek arttığını dile
getirdi. İş Konseyi'nin geçen yıl çok yoğun
dönem geçirdiğini vurgulayan Koç, gelecek
yıl özellikle ABD'nm Türk tanmına uygula-
dığı tarife dahilı ve harici engellerin kaldı-
nlmasına ya da en azından yumuşatılması-
na çalışacaklanm bildirdi.
İŞÇİNİN EVRENİNDEN
ŞÜKRAN SONER
Ölüm Oyunu
Haberci ilgiyi çekmek üzere olayı çarpıtma-
mışsa, ki verilen aynntılar haberin gerçekliğini
kuvvetlendiriyor, Gaziantep'te Serdar Kısa-
cık adlı bir genç, arabasına aldığı genç kızla-
ra, "Şimdi size bir macera yaşatacağım. Ço-
cuklara çarpıp 10 milyar verip kurtulacağım"
demiş ve bisikletli iki gençten birinın ölümüne,
diğerinin ağır yaralanmasına neden olmuş.
Haberci değertendirmesinde "macera ya-
şamakisteyen birmanyak" diye bir sonuca va-
nyor. ABD'de de okullarda donanımlı silahlar-
la cinayet işleyen gençler olayına böylesine
yüzeyse) yaklaşma, teğet geçme eğilimleri ağır
basıyor. Toplumsal sorunlar ve sorgulamadan
kaçmak, düzenin ideolojisi ile hesaplaşma-
mak için kolay yol oluyor.
Diyelim ki kimi insanlardoğuştan suç eğilim-
li oluyor. Ama henüz çalışma sorumluluğu ve-
rilmemiş, "ekmekparası kazanma" kavramını
duymamış bir genç insana, macera, heyecan
yaşamak üzere lüks araba teslim etmek, sıkış-
tığında kolaylıkla 10 milyar ödemekten söz
edebilecek para musluklannı akıtmak neyin
nesi, nasıl bir kültür?
Türkiye'de emeği ile geçinen işçiden de geç-
tik, bir bilim insanı kaç yıl çalışıp 10 milyar bi-
riktirebilir dersiniz? Çalışmayan bir gence ko-
layca 10 milyar aktaracak bir aile, alın teri ile
mi para kazanmıştır?
Gaziantep, 'Anadolu Aslanlan'nm sıçrama
yaptığı bir kentimiz. Kayrt dışı ekonomi, vergi-
si, sigortası ödenmeyen üretim, ağır emek sö-
mürüsüne dayalı hızlı zenginleşmenin, gelir
dağılımı çarpıklıklannın en fazia olduğu illeri-
mizden biri.
Istanbul'da Bağdat Caddesi gibi zengin
semtlerde, sonradan görme kültürü ile yetiş-
tirilmiş çocuklann araba yanşlan, kaza yap-
malan ve trafik suçu işlemelerinden bunalmış
trafik polislerinden çok dinlemişimdir. Ceza
yazmak üzere yaklaşırlarken, gençlerin onlar-
la alay etmek üzere, bir trafik polisinin bir ay-
da değil, bir yılda ancak kazanabileceği para-
yı ceplerinden çıkanp göstererek "Uzatma, ne
ceza yazacaksan yaz da gidelim.." türûnden
çıkışlar yaptıklannı.
AşağKJan gelenler, yoksullar suç işlemiyor mu?
Sayıya vurulsa, oranlansa belki de varsıllar-
dan daha çok. Ama suç nedenleri ve suç ni-
telikleri değişiyor.
Tınerci sokak çocuğu da ölüm oyunu oynu-
yor. Tinerci çocuklar akıl almaz bir kin ve öfke
içinde öğretmen genç kız ve annesine teca-
vüz etmekle yetinmeyip, sadist duyguların uc
noktasında cinayet işliyorlar.
Varsıl çocuğun yaşamda amaçsızlık, sorum-
suzluk, hiçbir değer kazanamamış olmanın
sapkınlığında oynadığı ölüm oyunu başka. Ti-
nerci çocuğun, ulaşamadığı güzelliklere duy-
duğu kin ve öfke içinde oynadığı ölüm oyunu-
nun nedenleri ise çok daha başka.
Toplumun bu iki türden ölüm oyunlannı da
çok ciddiye alması, bunlardan derster çıkarma-
sı, korkması, önlem alması gerekiyor. Ama top-
lumsal, sosyal nedenler, düzenin çarpıklıklan
sorgulanmadığında, olaya sıradan bir suç va-
kası olarak bakıldığında, korku ile alınan ön-
lemler, bu türden suç işleyenlerden uzak dur-
maya çalışmakla sınıriı kalıyor. Pek de bir işe
yaramıyor.
Bir zamanlar ABD'de gördüğüm, rating, pa-
zar, para kazanma adına her tür hastalıklı suç
eğilimlerinı, güdüleri besleyen haber program-
lan, filmler Türkiye'de de almış başını gidiyor.
Düzeni, nedenlerini sorgulayanlar, insanı ınsa-
na ait değeriere yönlendiren işe yarar program
ve filmler ise ya yok ya da çoğunluğun izleye-
meyeceği saatlerde veriliyor.
ÂBD'de, onlann deyimi ile "kriminal" adı suç-
lar ekonomik maliyeti kaldınlamaz yük oluştu-
runca, tartışması, önlemleri ancak gündeme ge-
liyor. New Ybrk'ta her bilmem kaç dakikada bir
cinayet işlenir olunca, halkın uyanmasını sağ-
lamak üzere, kent merkezinde insanlan uya-
racak ziller çalmaya başlıyor.
Türkiye'de zil çalaraktoplumu uyarmayı dü-
şünen henüz olmadı. Ama küçük Amerika ola-
rak çarpık düzenin bütün hastalıklarını en ağır
boyutlan ile yaşıyoruz. Türkiye'de varsıldan ve
en yoksuldan gençler, düzene tepkilerini ölüm
oyunu ile ortaya koyuyorlar.
Interbank ve Bank Ekspres 359 trilyon zarar açıkladı
Fon bankaları tepetaklak
TARIKYILMAZ
TasarrufMevduaü Sıgorta Fonu'nadevTedilen ban-
kalardan Interbank ve Bank Ekspres yıh büyük za-
rarlarla tamamladılar. Geçmiş yıllarda zarar açık-
lamamış olan Interbank 1998 yıh bilançosunda 226
trilyon 850 milyar, Bank Ekspres de 131 trilyon
824 trilyon lira zarar açıkladı.
Interbank ve Bank Ekspres'in geçmiş yıllarda
"kârh" görünen bilançolan bu yıl tepetaklak oldu.
Her iki bankantn da fona geçmesiyle gerçek yüzü
ortaya çıkan iki bankanm topiam zaran 358 trilyon
684 milyar liraya ulaşıyor.
* 1997 yılında sadece 1.6 trilyon liralık takipteki
alacağı bulunan Interbank'ın takipteki kredileri ge-
Türkbank'tan 'sendika'cezası
çen yıl tam 270 kat artarat 432.1 trilyon liraya yük-
seldi. Bankanın geçen yıl topiam aktifleri 532 tril-
yon lira olarak açıklandı. Ocak ayı başında fona ge-
çen bankanm yeni yönetiminin takipteki alacakla-
ra 147.9 tnlyon liralık karşılık ayırdığı görüldü.
Öte yandan bankanın mali oranlannın da 1998
yıhndahızlakötüleştiği gözleniyor. 1997 yılında ban-
kanın takipteki kredilerinin topiam kredilere oranı
yüzde 0.9 iken 1998 yılında bu oranın yüzde 397.5'e
yükseldiği görünüyor. Başka bir deyişle bankanın
1 liralık kredisine karşılık yaklaşık 4 liralık takip-
teki kredisi bulunuyor
1997 yılında yüzde 0.2 olan takipteki alacakla-
n/toplam krediler rakamı 1998 yılında yüzde 136.1 'e
çıktığı gözleniyor. Bank Ekspres'te de benzer bir
durum görünüyor. Banka
1998'i 131.8 trilyon lira dö-
Ekonomi Servisi-Türk
Ticaret Bankası'nda sen-
dika seçimlerinin yapıl-
masına bir hafta kala baş-
kan adayının görevi de-
giştirildı. Bankanm Menkul Kıy-
met Grup Müdürüolan Rı&tBal-
kan, önceki gün genel müdürün
talimatıyla muhasebe binminde
telefonsuz bir masada görevlen-
dhildi.
Sadece Türkbank'ta örgûtlü
olan ve 5-6 Haziran tarihlerinde
seçimleri yapılacak olan Banka
ve Sigorta Işçileri Sendikası'nda
(BANK-Sİ-SEN) Bal-
kan'mpasif göreve getiril-
mesı banka içinde şaşkın-
lıklakarşılandı. Banka içi
kaynaklar, Balkan'm salı
günü sendıkabaşkanlığı için aday-
hğını koyma karan aldığını, eıte-
si gün Menkul Kıymet Müdürü
HüseyinArabul'un Balkan'm gö-
revini değiştırdiğine ilişkin kara-
n açıkladığını söylediler.
Edinilenbilgiye göre Balkan'm
şu anda boş ve telefonsuz bir ma-
sada muhasebe fişlerini yazmak-
la görevlendirildiğini söylediler.
1997'ye göre 170 kat arta-
rak 89.5 trilyon liraya çıktı-
ğı gözleniyor. Banka yöneti-
mi takipteki kredilere 79.2
trilyon lira karşılık ayınrken
takiplerden sonra bankanın
net faiz geliri 85 trilyon ek-
siye geriliyor.
Bank Ekspres'in mali oran-
lan 1998'de olumsuz bırgö-
rünüm arzediyor. Takipteki
alacaklann topiam aktıfiere
oranı yüzde 1.6'dan yüzde
226.9 yükselirken kârlıhk
oranlannın eksiye düşmesi
dikkat çekiyor.