Katalog

25 MAYIS1999SALI CUMHURİYET SAYFA JLJVv-Jiı \_JlfjJ. / ekonomı(« cumhunyet.com.tr 13 İlk çeyrekte, ihracat yüzde 10.4, ithalat yüzde 30.6 azaldı Durgunhık, dış ticareti gerflettiEkonomi Servisi - Dunyada vaşanan ekonomık durgunlu- ğa paralel olarak Turkıvede ithalat ve ihracat genleme>e devam edıyor Devlet Istatıs- tık Enstıtusu (DÎE) venlenne göre, geçen jılın aynı donemıvle kar- şıla$tınldığında ıhracat yuzde 104 ge- nlerken, ıthalattakı azalma da >üzde 30 6'ya ulaştı DİEden yapılan açıklamaya gore ocak-mart donemınde, 6 rruK ar 35 mıl- yon dolarlık ihracat, 7 mılyar 871 1 mılyon dolarlık da ithalat gerçekleştı Ithalattakı hızlı genlemeve paralel uç aylık donemdekı dış tıcaret açığı yüz- de 60 2 kuçulerek 1 rrul>ar836 ! mıl- yon dolara genledı tthalattakj hızlı ge- nleme, ıhracatın ıthalatı karşılama ora- nının yuzde 59 4'ten yuzde 76 7'ye çıkmasını sağladı Geçen >ılın ocak- mart donemınde 6 mılyar 735 2 mıl- von dolarlık ihracat 11 mılvar 344 3 • DÎE \enlenne göre, üç aylık donemdekı dış tıcaret açığı yüzde 60 2 kuçulerek 1 mılyar 836 1 mılyon dolara genledı mılyon dolarlık ithalat yapılırken 4 mılyar 609 1 mılvon dolarlık da dış tı- caret açığı venldı Finansal kiralamada arüş Ocak-mart donemınde finansal kı- ralama yoluyla vapılan ithalat da ge- çen yılın aynı donemıne gore yuzde 21 7 artarak 15 mılyon 640 bın dolar- dan 19 mılyon 33 bın dolara yukseldı Finansal kıralama \oluvla yapılan ıh- racat martayında geçen yılın aynı ayı- na gore yuzde 72 8 artarak 14 mılyon 524 bın dolar duze> ınde gerçekleştı DlE venlenne gore, mart aymda 2 mılyar 147 mılyon dolarlık ihracat, 2 mılyar 882 mılyon dolarlık da ithalat vapıldı Geçen yılın aynı ayı- na göre ihracat yüzde 13 3 ge- nlerken, ıthalattakı duşüş yuz- de 34 oldu Söz konusu ayda dış tıcaret açığı, geçen yılın aynı ayına göre yüzde 61 1 azalarak 734 6 mılyon dolara genler- ken, ıhracatın ıthalatı karşılama oranı vüzde 56 8'den yüzde 74 5'e çıktı DlE 'ye gore sermaye ve ara mallan ıthalatı da aynı donemde ortalama yuz- de 30 genledı Geçen yılın ocak-mart donemınde 2 mılyar 320 6 mılyon do- lar olan sermaye mallan ıthalatı, bu >ıl 1 mıryar 545 3 mılyon dolara duştu Ara mallan ıthalatı da 7 mılyar 739 7 mıl- yon dolardan 5 mılyar 351 6 mılyon do- lara ındı Aynı donemde, tuketım mal- lan ıthalatı da 1 mılyar 231 9 mılyon do- lardan 904 6 mılyon dolara genledı AB ülkelenne ihracat, buyılın ocak-martdo- nemınde yuzde 1 4 artarak 3 mılyar 302 7 mılvon dolara yukseldı EdebıyatımızdaAlmancılann Mu- nıh ıstasyonu oykulerının onemlı bır yerı vardır Toplumumuz henuz go- rebılmış degıl Bugunlerde Turkı- ye'de kuçuk kuçuk kımı ıstasyonlar oluştu Uzaktan baktığınızda ış ara- yanlann toplandıklan pazariara da benzıyor Park kenanndakı taş duvarlarotur- ma mekânı olmuş Kumeter halınde her yaştan genç sabahtan akşama kadar buralarda adeta pıneklıyor Kosova derneklerının onlenndekı yeşıl alancıklardan soz edıyorum Tek daırelık dernek bınalarının gıre- nı çıkanı ıse htç bellı degıl Tabıı kı odalann alabıldığı kadar sandalye yetrrnyor, çoğunluk ayaktasaatler ge- çınyor Yaşlılar ıçende gençler bına onundekı yeşıl alancıkta kendılennı daha bır guvencede goruyorlar Kosova da NATO bombardıman- lan ıle hızlanan goçun ılk sıcak gun- lennın ılgısı brttı Uçuncuayagınlmış- ken hâlâ goçun arkasının kesıleme- mış olmasının anlamını bıle kavra- yabılmış değılız Kosovalı Arnavut- lann eskı lıden Rugova, Kosova da bırkaç yuz bın Arnavutun ancak kal- dığını açıkladı Nufusun en az dort- te uçunun goç etmış, kamplarda kaçak yollarda olmasınt ne olçude algılayabılıyoruz kı? Arnavutluk Makedonya kampla- n, bombardımana akıl almaz para- lar harcayan zengın Kuzey'ın, NA- TO'nun, ABD ve AB ulkelennın kur- tarma mısyonunu usttendıklen, sa- vaştan kaçmış Kosovalı Arnavırtla- ra hâlâ kann doyuracak sıcak yemek sağlayamadıklan ıçın hep gundern- deter Kamplarda hergun ekmek,su, her tur yaşamsal gırışım ıçın oluşan kuyruklann trajık goruntusu artık çok İŞÇİNİN EVRENİNDEN ŞÜKRAN SONER İstasyondafazlayureğımızısızlatmıyor Nede olsa kanıksadık Belkı oncekı gece olduğu uzere, 15 yıl once kullanma tanhı bıtmış, ya- kılmış olması gereken salamlann gı- da yardımı olarak venlmesı ıle orta- ya çıkan buyuk zehırlenmede ınsan- lık adına bıraz utanıyoruz Ya da Ko- sova-Amavutluk sınınndakı kamp guvenlık gerekçesı ıle Arnavutluk ıçınetaşınmayabaşlandığında, "Ey- vah, karamudahalesı falan olmaya- cak bu ış sanılandan çok uzun sü- recek" dıye hayrflanıyoruz Aksaray'da Kosovalılar dernek- lennın onunde toplanan gençler hâ- lâ umutla yakın gunlerde ülkelenne evtenne donmekten soz etmeye ça- lışıyortar Onlar hanı en şanslı sayı- lanlardan Kosova ıçınden kaçama- mış, evınde aç, tehdıt altında olan bırkaç yuz bın ya da Kosova ıçınde evını terk etmek zorunda kalmış olum tehdıdı altında saklananlar ara- sında değıller Cezaevı koşullanndan hıç de da- ha ıvı olmayan mılyona varan Ma- kedon veAmavutfuk kamplanncia da bulunmuyorlar Bır ıkı cumlenın tçın- de hemenTurkıye'ye teşekkuretrnek gereğını duyuyorlar Ancak koşulla- nnın çok ryı olduğunu soyledıklen KırMarelı kampındakı yaşamın da, so- nunda ulkesınden atılmış, yapacak bır ışı olmayan msanlar ıçın karaba- sana donuştuğunu vurguluyortar Bugune kadar onlardan hep bır- kaç cumle ıle soz edıldı "Akrabala- n olanlar, onlann yanına yerleştı- ler " Sız uzak-yakın hıç bır akraba- nızda butun aıle bırkaç gun mısafir kaldınız mı? Ne bırkaç gunu, şımdı- den bırkaç ay oldu UsteSkevden bel- kı de ısıttığınız yemeğı yıyemeden ka- çıp çıkarken, gunluk gıyım gereksı- nımızı bıle alamadan beşkuruşpa- rasızken Zorunlu mısafir olan da, ağırla- yandapenşan Olumden kurtulmuş olmanın karşılıklı ılk gunlerdekı se- vıncı etkısını yrtırmış Gunluk yaşa- mın sorunlan egemen olmuş Sabah aıle bıreylen ışe gıderken, konuklar evde kalmanın aıle yaşamına kat- kıda bulunamamantn sıkıntısında Gençler ağırlıklı erkekler evlerde kadınlann hıç değılse ış yapabılme- sını sağlamak uzere sokaga çıkmak zorunluluğundalar Nereye gıdecekler'' Dil yok, çok dahaonemlısı parayok Evınetra- fmda kaybdmadan bırkaç tur sokak- ta yurumekle zaman geçmıyor Yu- ruyerek vanlabılen yadabedavabı- nılebılen otobuslerle gıdılebılen der- nekler en sıcak dost Oralarda da- ha doğrusu bınalann ıçıne sığılma- dığı ıçın kapı onlennde buluşuluyor Eskıden tunst olarak gelmışler, Turkçe bılenler dığerlenne yol gos- tenyor Bırgun otobuste Aksaray'dan Taksım'e gıdılıyor O gun, son ayla- nn yaşanılan en degtşık enrenklı gu- nu oluyor Okulundan kopmuş, savaştan kaçmış, gende bır yaşam bırakmış gençler parkçıklann taş duvarlann- datoplandıkça yokdan geçenierga- np ganp bakıyor Bılenler başını bı- le çevırmıyor Bılmeyenler, bıraz da meraklıysalaryaklaşıp "Bırşeymıol- du9 " dıye soru bıle sorabılryortar Park duvannı, orada buluşmayı mekân tek eğlence bellemış genç- ler, tıpkı mısafir kaıdıklan evlerde ol- duğu gıbı, sorulan her soruya tedır- gın, ayağa kalkıp "Yok bır şey" de- meyı bıle oğrenmışler En çok kım olduklannı oğrenıp, "Neden boş du- ruyorsunuz^ Ülkenızı kurtaımak ıçın savaşa gıtmıyorsunuz?" sorusuna hedef olmaktan gocunur olmuşlar Sız sormadan bıle durmadan bu so- ruya hedef olduklannı belırtıp, "Sı- lah versınler savaşmayı öğretsın- ler Bız kaçmıyorvz kı" dıye kendılı- ğınden savunmaya geçıyorlar Savaşın sorumlusu olmadıklan- nı savaşı çıkarmadıklannı savaş- mak zorunda olmadıklarını bıle sor- gulayamıyorlar Yanda kalan eğıtım- lennın ne olacağını duşunmek ıste- mıyoriar Yannlara ılışkın duş kura- mtyorlar Onlar goçmen degıl, sıyası ıltıca- cıdeğıl Geçıcı suresıbelırsızkonuk. Çalışma haklan, egrtım haklan, ak- rabalannın sağladığı olanaklarolçu- sunun dışına taşabılecek yaşam haklan yok Kknse bu zorunlu konukluğun su- resını akıl suzgecınden geçırmeye, ona gore çareler uretmeye yanaş- mıyor Sahı, bu savaş Kosovalılan kurtarmak ıçın değıl mıydı7 Hidroelektrik üretiminin yarısı bölgedegerçekleştirildi 1998yüısoau ıtibarivIaGAP kapsanundaki Karaka>a ve Atarurk barajlanndan 145.6 milyar lakrvatsaattik elektrik enerjisi uretimi gerçekleştirildi. l retilen elektriğin mad<figetirisî8.7 mihar dolar oldu. GAP, elektrikten kazandırdı MAHMUT ORAL DtY\RBAKIR- Başbakanlık GAP Idaresı'nın venlenne gore 1998 yılı sonu ıtıbanvla GAP kapsammdakı Ka- raka>ave Ataturk barajlanndan 145 6 mıl>ar kılovatsaatlık elektnk enerjısı üretımı gerçekleştınldı Uretılenelekt- nğın maddı getınsı ıse 8 7 mılyar do- lar oldu Başbakanlık GAP Idaresı'nın 'GAP'ta Son Durum" adlı yayınında, ıkıbarajınuretımegeçmesmden 1998 yılı sonuna kadar geçen sure ıçınde Karakaya'da89 98mıivarve Ataturk'te de 55 6 mıl>ar kılovatsaat olmak uze- re her ıkı barajda toplam 145 6 mılyar kılovatsaatlık elektnk enerjısı uretıldı- ğı, saglanan bu elektnğın parasal kar- şılığının ıse 8 7 mılyar dolar tutannda olduğu behrtıldı 36 milyon ton fuel oil'e eş Soz konusu ıkı barajdan uretılen elektnk enerjısının alternatıf kavnak- larla da karşılaştırmalannın vapıldığı ya>ında. uretılen elektnk enenısının, 36 4 mılyon ton fuel oılveva 28 1 mıl- yar metrekup doğalgaz ıthalatına eşde- ğer olduğu kaydedıldı Türkıye nın 1998 jılı ıçınde urettığı 42 2 mılyar kılovatsaatlık hıdroelektnk uretımı ıçın- de GAP kapsammdakı barajlann yak- laşık 20 mılyar kılovatsaatlık uretımle yuzde 47 4 luk paya sahıp olduğu be- hrtıldı Aynı donemde Türkıye'run top- lam elektnk uretımı olan 68 7 mılyar kılovatsaatlık elektnk uretımı ıçınde ıse GAP'ın payının yuzde 18 olduğu- na dıkkat çekıldı Aynca, GAP baraj- lanndan üretılmesı hedeflenen elektnk uretımının yılda 27 mılyar kılovatsaat olduğu ıfade edıldı Amerikan çelik işçileri NAFTA'ya savaş açtı ttalya Telekom'da işten çıkartma endişesi ltal>a Telekom'un yuzde 51 hısscsının kontrolunu akn Olıvet- tı fîrmasına tepkı gösteren ışçı sendıkalan, şırkeün ışçı çıkartma- sındanendışelenıyor Işçı sendı- kalan lıderlen, Olıvettı fırması- nın ışçı çıkartmak yenne yenı ış ımkânlan sağlaması ıçın baskı yapıyor Italya'da yayımlanan gunluk Corriere defla Sera gazetesıne konuşan Italya'nm onde gelen ışçı federasyonu CISL'mn lıden Sergei D'Antori, "İtal>« Tele- kom'u satın alan bu zengin şirke- tin işçi çıkartmaktan çok yeni iş- çiler alması genekir" dedı Işsizlik oranı >üzde 12 Işsızlık oranı yüzde 12'len aşan Italya'da merkez-sol hukumetın koahsyon ortağı Komunıstler, Italya Telekom'un ozelleştınl- mesıyle btrhktedevletın ehnde ka- lan yuzde 3 4'lük altın hıssenm bu saön almayı engelleyebılece- ğını belırttıler Devletınelındekı altın hısseler- le, Olrvettı'nın Italya Telekom'da- kı kontrolunu veto etme hakkı bulunduğu soylenmesıne karşın ulkenın Fınans Bakanı. veto et- mek ıçın bır nedenın olmadığını açıkladı Amenkan Çelık tşçılen Sendıkası N AFTA anlaş- masınakarşı>asalyoldan savaşımvenyor Sendıka- nın Bırmıngham Federal MahkemesrYargıcı Robert Propst a sundugu dos>ada >er alan ıddıası NAF- TA'nın bır 'ittifak' değıl 'anlaşma' ol- duğu vebuneden- le ancak ABD Kongresı nın uçte ıkı çoğunluğunun ona>ını alırsa ya- salaşabıleceğı te- zıne dayanıyor Amenkan Çelık tşçılen Sendıkası Başkanı George Becker anlaşmayı ortadan kaldırmak amacı>la>olaçık- tıklannı ve NAF- TA'nın bır 'anlaş- ma'olduğunu gos- tereceksavlan ge- lıştırmeveçalıştık- ik/eksıka'da ışgücünün çok daha ucuz olması nedenıyle ABD ve Kanada'dakı çok sayıda şırket, fabnkalannı bu ülkeye taşıdı Amenkan Çelık Işçılen Sendıkası'nın tahmmlenne gore NAFTA yüzıinden ışsız kalan Amenkan sanayı ışçılenmn sayısı 600 bmı aşıyor ş ç ş lannı vurgulavarak "Hukumeti- miz, işsiz kalan binlerce çelik işçi- si ve ailesine NAFTVnuı bir an- laşma değilde sadece bir ittifak ol- duğunu asla açıkJavamayacakür" dı>e konuşuvor NAFTA'nın etküeri Geçen şubat ayında, Alaba- ma'dakı Goodyear'aaıt Gadsden çelık ve kablo fabnkasının kapa- tılması ıle ışsız kalan 1300 çelık ışçısı, ABD Işçı Burosu'ndan NAFTA sonucu ışsız kalanlara venlen *ticariuyumyanb- mı' almaya riak kazan- mıştı Amenkan Çelık İşçileri Sendıkası'na bağlı bu ışçılenn bır kıs- mmın, NAFTA ıle ılgılı olarak dava dos- yasında ımzası bulunuyor NAFTA anlaş- ması ıle ABD, Kanada ve Mek- sıka arasındakı dış tıcaret sınırla- malan neredeyse tamamen kalktı Meksıka'da ışgu- cunun çok daha ucuz olması ne- denıyle ABD ve Kanada'dakı çok sayıda şırket, fab- nkalannı bu ul- keye taşıdı ABD Işçı Burosu'nun saptamalanna go- re, ABD'de geçen ekımayına kadar NAFTA yüzun- y den rşsız kalarak uyum yardunı alanlann sayısı 203 bın 374 An- cak Amenkan Çelık Işçılen Sen- dıkası'nın tahmınlen bu rakamın 600 bının üzennde olduğu yönün- de Kanada"da ıse 137 bın sanayı ışçısı ışınden oldu ABD'de ımalat sektöründe ça- lışan ışçılenn sayısı bızla azalır- ken Meksıkalı ışçılenn ucret du- zeylen ıse yuzde 29 oranında ge- nledı ve 8 mılyon orta gelırlı Mek- sıkalı yoksulluk sınınnda yaşa- maya başladı Eski tıraş makinenizi 10 milyon TL yerîne sayıyoruz! Artık tıraş olmak bir zorunluluk değil zevk! Philips sizin için ıslak tıraş deneyimiyle - kuru tıraş pratikliğini bir arada sunan yepyeni bir tıraş makinesi geliştirdi; Yeni Philishave Cool Skin. İşte kesiksiz, çiziksiz, şaşırtıcı yakınlıkta tıraşın sırrı; Philishave Cool Skin'in içindeki özel Nivea tıraş kremi, sakalı tıraşa hazırlar. Nivea krem ayrıca gözenekleri açar ve sakal tüylerinin dik durmalarını sağlar. Philips patentli iki bıçaklı sistem, kaldır-kes özelliği ile sakalı daha derinden keser. Philishave Cool Skin ''**&&/'<' ' **V\'-^'Cv 1 ^^ • Nivea krem sayesinde ıslak tıraş tazeliğini gün boyu hissedersiniz. getîr ....ö gotur Eski tıraş makinenizi | getirin, Philishave J Cool Skin'i götürün! 1 Philips Yetkili Satıcıları sizi Philishave Cool Skin ile tanıştırmak için sabırsızlanıyor. TUKETJCI DANIŞMA 0 800 261 33 02 www.philips.com.tr kef daJka Ojbjt. PHİLİPS