Katalog
Yayınlar
- Anneler Günü
- Atatürk Kitapları
- Babalar Günü
- Bilgisayar
- Bilim Teknik
- Cumhuriyet
- Cumhuriyet 19 Mayıs
- Cumhuriyet 23 Nisan
- Cumhuriyet Akademi
- Cumhuriyet Akdeniz
- Cumhuriyet Alışveriş
- Cumhuriyet Almanya
- Cumhuriyet Anadolu
- Cumhuriyet Ankara
- Cumhuriyet Büyük Taaruz
- Cumhuriyet Cumartesi
- Cumhuriyet Çevre
- Cumhuriyet Ege
- Cumhuriyet Eğitim
- Cumhuriyet Emlak
- Cumhuriyet Enerji
- Cumhuriyet Festival
- Cumhuriyet Gezi
- Cumhuriyet Gurme
- Cumhuriyet Haftasonu
- Cumhuriyet İzmir
- Cumhuriyet Le Monde Diplomatique
- Cumhuriyet Marmara
- Cumhuriyet Okulöncesi alışveriş
- Cumhuriyet Oto
- Cumhuriyet Özel Ekler
- Cumhuriyet Pazar
- Cumhuriyet Sağlıklı Beslenme
- Cumhuriyet Sokak
- Cumhuriyet Spor
- Cumhuriyet Strateji
- Cumhuriyet Tarım
- Cumhuriyet Yılbaşı
- Çerçeve Eki
- Çocuk Kitap
- Dergi Eki
- Ekonomi Eki
- Eskişehir
- Evleniyoruz
- Güney Dogu
- Kitap Eki
- Özel Ekler
- Özel Okullar
- Sevgililer Günü
- Siyaset Eki
- Sürdürülebilir yaşam
- Turizm Eki
- Yerel Yönetimler
Yıllar
- 2024
- 2023
- 2022
- 2021
- 2020
- 2019
- 2018
- 2017
- 2016
- 2015
- 2014
- 2013
- 2012
- 2011
- 2010
- 2009
- 2008
- 2007
- 2006
- 2005
- 2004
- 2003
- 2002
- 2001
- 2000
- 1999
- 1998
- 1997
- 1996
- 1995
- 1994
- 1993
- 1992
- 1991
- 1990
- 1989
- 1988
- 1987
- 1986
- 1985
- 1984
- 1983
- 1982
- 1981
- 1980
- 1979
- 1978
- 1977
- 1976
- 1975
- 1974
- 1973
- 1972
- 1971
- 1970
- 1969
- 1968
- 1967
- 1966
- 1965
- 1964
- 1963
- 1962
- 1961
- 1960
- 1959
- 1958
- 1957
- 1956
- 1955
- 1954
- 1953
- 1952
- 1951
- 1950
- 1949
- 1948
- 1947
- 1946
- 1945
- 1944
- 1943
- 1942
- 1941
- 1940
- 1939
- 1938
- 1937
- 1936
- 1935
- 1934
- 1933
- 1932
- 1931
- 1930
Abonelerimiz Orijinal Sayfayı Giriş Yapıp Okuyabilir
Üye Olup Tüm Arşivi Okumak İstiyorum
Sayfayı Satın Almak İstiyorum
1 MA/IS1999CUMA CUMHURİYET SAYFA
E K O N O M I / ekono™i(« cumhuriyet.com.tr 13
[İT'terde kadno
lüzenlemesi
I A.NKARA (AA) -
îakanar ICurulu, bazı
ClTIein kadrolannı
pta. ecerken bazılanna
se }en kadrolartahsis
:tti. Resmı Gazete'de
(-ayTnlınan kararname ile
cadro düzenlemesine
jidiler kuruluşlar şöyle:
ITK., V1KEK. Elektrik
Sayıçhn Sanayı ve
Ticare- AŞ, TMO, TEAŞ,
TEDAŞ. TCDD.Tekel,
Tanm İşletmeleri Genel
Müdürlügü. Antalya Pil
Saray., Elmadağ Roket
Sanay. Hamitabat
Elektnk Üretim ve
Ticare AŞ ile Posta
Işletmesı Genel
Müdürlüğü.
Gümrüklepde
AB düzenlemesi
• ANKARA (AA)-
Gümruk Bırliğı
çerçe-sesinde 2000 yılı
başından itibaren, AB ile
Türkiye'nin gümrük
vergisını ortaklaşa askıya
almayı planladıklan
ürünlerin lıstesı, dünkü
Resmı Gazete'de
yayımlandı. Listede yer
alan ürünlerden herhangi
binni iireten
sanayicılerden, gümrük
vergisinin askıya
alınmasına itiraz etmek
isteyenlenn en geç 18
Haziran 1999'akadar
DTM lthalat Genel
Müdürlüğü'ne
başvurmalan gerektiği
bildinldi
Antalya'da
esnaf yürüyüşü
• ANTALYA (AA)-
Turizm sektörûnde
yaşanan olumsuzluk
esnafı da etkilemeye
başladı. Antalya'daki
esnaf temsilcileri.
hükümeti uyarmak için
yürüyüş düzenleyip
kepenk kapatmak için
kararalacak. Antalya
Deri lşadamlan Derneği
Başkanı Cemal Ar,
turizmde yaşanan
olumsuz gelişmelerin
esnaf kesrmini zora '"°'
soktugunu söyledi.
Halkbank'ın
61.yıMönümü
• ANKARA (AA) - Halk
Bankası, 61. kuruluş
yıldönümünü 22-23
Mayıs günlerinde
Şanlıurfa'da
düzenlenecek
etkinhklerle kutlayacak.
Halk Bankası Genel
Müdürü Yenal Ansen
"Doğu ve Güneydoğu
Anadolu'nun
kredilerimizden aldığı
pay 3 yıl önce yüzde 6
iken, şimdi yüzde 15
düzeyine çıktı" dedi.
Gelir
adaletsizliği
• İZMİR (AA) - lşadamı
Üzeyir Garih, Türkiye'de
çok ilginç bir paradoks
yaşandığını belirterek
"12 milyon nüfuslu
gelişmiş. 55 milyonluk
gelışmemiş Türkıye
yaşıyor" dedi. Garih,
Türkiye'de en büyük
tehlikenin gelir
dağıhmındaki dengesizlik
olduğunu söyledi.
Enflasyonun nasıl
düşeceğinin bilindiğinı
ama yapılamadığinı da
kaydeden Garih
"Türkiye'de enflasyon
lobisi var. Enflasyonun
düşmesinı önlemeye
çalışan güçler var" diye
konuştu.
Pazar liderlifir
konferansı
• Ekonomi Servisi -
Pazarlama stratejilen
ve davranış bilimleri
uzmanı Rr. Tony
Alessandra Türkiye'ye
geliyor. 1976'dan beri.
pek çok uluslararası
şirkete danışmanlık
yapan ve 12*kitabı
bulunan Alessandra. 27
Mayıs Perşembe günü
"2000"h yıUarda pazar
liderliği" konulu bir
konferans verecek.
Konferansta müşteri
memnuniyetini sağlama.
müşteri odaklı olma,
sadık müşteri yaratma
gibi konular ele
alınacak. Katılmak
isteyenlenn 287 10 80
numaralı telefondan
Tülay Şamcı ya da Seçıl
Seçer'le görüşmeleri
gerekiyor.
Öztürk, yerli şirketlerin petrol devlerine karşı emniyet supabı görevi gördüğünü söyledi
Akaryakıtta çokıılııslu tehdit
HAZAL ATEŞ ÇAKIR
Akaryakıt Ana Dagıtım Şir-
ketleri ve OPET Petrolcülük
AŞ'nin Yönetim Kurulu Başka-
nı Fikret Öztürk, Petrol Ofisi
Anonim Şirketı (POAŞ) ve yerli
firmalann Türk petrol sektörün-
de çokuluslu şırketlere karşı "em-
niyet supabı" göre\ i gördüğünü
söyledi. Özelleştırme Idaresı Baş-
kanlığı'nın (ÖİB) programında
yer alan TÜPRAŞ"ın satışınınbü-
yük bir "yanus," olduğunu ifade
eden Öztürk. "Kurumun bu yıl
500 milyon dolar kâr açıklaması
beklenhor. Petrol stratejik bir ko-
nu. Sanlırsadünya de% leri alacak.
O zaman da istedikleri gibi at oy-
• Akaryakıt Ana Dağıtım Şirketleri Yönetim
Kurulu Başkanı Öztürk, ÖİB'nin özelleştirme
kapsamına aldığı TÜPRAŞ'm satılmasının
büyük bir 'yanlış' olduğunu söyledi.
natacaklar" diye konuştu.
Türkiye genelinde 450 dağı-
tım bayisi bulunan \ e piyasının
yüzde 9'unu elinde tutan OPET
Petrol AŞ'nin Yönetim Kurulu
Başkanı Öztürk, TÜPRAŞ rafi-
nenlerinde üretilen petrolün yüz-
de 88'inin ithal edildiğini söyle-
di. Öztürk, petrol sektöründeki
gelişmeler. sınır ticareti yoluyla
getirilen akaryakıt, sektördeki
özelleştirme çalışmalanna iliş-
kin sorulan şöyle yanıtladı:
- Yerli ve yabancı şirketlerin
Türk petrol piyasasındaki payı
konusunda bilgi verir misiniz?
Bugün Türkiye, ham petrolünün
yüzde kaçuu ithal ediyor?
- Türkiye genelinde bugün 13
dağıtım şirketi var. Beyaz ürün-
lerde (motorin. benzın gibi) Pet-
rol Ofısi yüzde 33, BP yüzde 21,
Shell yüzde 12, Türk Petrol ve
Opet yüzde 9. Total yüzde 6, Elf
yüzde 3 ve devam ediyor... Bun-
dan 3 yıl önce Mobıl-BP birleş-
tı. Bu birleşme olmasaydı, istas-
yon ağı piyasa payı acısından
OPET. BP'den daha büyük paya
sahiptı. OPET"in pazar payı yüz-
de 9 civannda. Türkiye'de TÜP-
RAŞ'ın rafınenlerinde üretilen
ham petrolün yüzde 88'i ithal,
Hazine'den
kredioluru
ahnan
santrallar
arasında
tzmir, Ankara
ve Adapazan
doğalgaz
çevrim
santraüanda
bulunuyor.
Hazine'den santralprojelerinegaranti
ANKARA (AA) - Yap-lşlet modeli ile in-
şa edilecek ve toplam yatırım tutan 4 milyar
dolan bulan 5 enerji projesi için Hazine ga-
rantisi verildi. Hazine'den kredi oluru alınan
santrallar arasında Izmır, Ankara ve Adapa-
zan doğalgaz çevrim santrallan da bulunuyor.
Kredı garantisi alan enerji santral projeleri ile
teknik özelhkleri şöyle:
1- tzmir doğalgaz çevrim santrah: Toplam
kurulu gücü 1.400 rcvw. Yatınm tutan l mil-
yar dolar. Inşaat süresi ise 4 yıl.
2- AHağa doğalgaz çevrim santrah: 1.400
mw kurulu güçteki santralın toplam yatınm
tutan 1 milyar dolar. Intergen-Anka konsor-
siyumu tarafindan üstlenüen proje, Yap-lşlet
modeli ile gerçekleştirilecek.
3- Ankara doğalgaz çevrim santrah: Top-
lam kurulu gücü 700 mw olan bu santral için
ilgili Fırma grubu 480 milyon dolar yatınm
yapacak ve santral 4 yıl içinde işletmeye alı-
nacak. Ankara'mn ilk doğalgaz santrah özel-
liğini taşıyan santral, National Power- Bayın-
dır-Mimag tarafindan gerçekleştirilecek.
4-Adapazandoğalgaz çevrimsantrah: Sant-
ral 700 mw kurulu güçte enerji üretimine ka-
tılacak. Bu santral için 520 milyon dolarhk ya-
tınm yapılacak. 4 yıl içinde tamamlanması
planlanan santralın yapımı, Intergen-Enka
konsorsiyumu tarafindan gerçekleştirilecek.
5-İskenderun ithalkömür santrah: Yap-lş-
let modeli ileyapımı öngörülen ve Hazine ga-
rantisi sağlanan iskenderun ithal kömürsant-
rah, toplam 1.000 mw kurulu güçle enerji
üretimine alınacak. 1rnih/ardolara mal ola-
cak santralın yapımı, Siemens- Steagkonsor-
siyumu birlikteİiğiyle gerçekleştirilecek.
Enerji ihalelerinde ulusal hukuktan vazgeçmenin faturası ağır olacak
'Tahkime ara formiîl olmaz'
HACERGEMtCt
Cumhurbaşkanı Süleyman
Demirel başta olmak üzere
ANAP Genel Başkanı Mesut
Yıhnazile Enerji veTabıı Kay-
naklar Bakanı Ziya Aktaşın
da içinde olduğu birçok siya-
sinin dilınden düşürmediğı
enerji ihalelerinde uluslarara-
sı tahkime yönelık açıklama-
lan sert bir dille eleştiren Elekt-
rik Mühendisleri Odası (EMO)
Yönetim Kurulu enerjide ulu-
sal hukuktan vazgeçmeyı ka-
pitülasyonlara benzetti.
Bakan Aktaş' ın Daruştay'ı da
kısmen içine alan tahkime yö-
nelik ara formülünün, Danış-
tay'ı de\Te dışı bırakmak anla-
mı taşıdığını ikri süren EMO
yetkililen. u
Enerji hizmeti hem
kamu hizmetidir hem de değil-
• "Enerji hizmeti hem kamu
hizmetidir hem de değildir"
diye bir yol izlemenin mümkün
olamayacağını dile getiren
EMO Yönetim Kurulu, Enerji
ve Tabii Kaynaklar
Bakanlığı'nın bu formül ile Danıştay'm
kapısını çalmasının suç olduğunu ileri sürdü.
bu formül ileDanıştay'ın kapt-
sıru calması suçtur. Kendi ulu-
sal hukukuna karşı suç işle-
mektedir. Danıştay'm görevini
ahp uluslararası mahkemelere
devretmenin hiçbir haklı ge-
rekçesi olamaz."
Enerjı BakanlıgTnın yaban-
cı yatınmcılann takipçisi ol-
maması gerektiğinin altını çi-
zen EMO yönetimi, yabancıla-
nn abartılı bir yatınm poıtfb-
dir" diye bir yol izlemenin
mümkün olamayacağını dile
getirdiler. Enerji ihalelerinde
tahkimle birlikte ulusal hukuk-
tan vazgeçileceğini anımsatan
EMO yetkılilerinin konuyla il-
gili değerlendirmesi şöyle:
"Bu. kapitülasy onlarla eşde-
ğerdedir. Kendi bağımsıdığın-
dan. kendi geleceğinden vaz-
geçmekdemektir. Enerjive Ta-
bii Kaynaklar Bakanlığı'nın
yü çizmek suretiyle Türkiye'yi
kısa sürede karanlık günlerin
beklediği yolundabir dayatma
içinde olduklannı kaydederek
"Bu davatmalar süregdmekte-
dir. Ancak biz sömürge bir ül-
kedeyaşanuyoruz \t Enerji Ba-
kanı da sömürge bir ülkenin
bakanıdeğildir. Yaronmlanmı-
za kendimiz karar \'ermeli\ebu
sırada ulusal hukuktan da vaz-
geçmemelhiz. Biz ise ülkemiz-
de yatınm >apacak \-abancua-
ra bizim kurallarımızla geün
burada çahşın değil de, gelin
kendi kurallannızla tş yapın,
diyoruz. Bakanlığın da bunu
kabul ettirmeyeçahşmasuu an-
lamak mümkün değil. Bunlar
stratejik >atınmlardır. Tahkim
dediğinizandaanayasadayazan
sosyal de\let ilkesini çiğnemiş
olursunuz*" dedi.
yüzde 12'si de yerli ham petrol-
den karşılanıyor, Özellikle, S.
Arabistan, Irak, lran gibi Ortado-
ğu ülkelerinden ithal ediliyor.
- POAŞ başta ounak üzere sek-
töre ilişkin özelleştirmeler konu-
sunda ne düşünüyorsunuz?
- Türkiye'de petrol şirketi de-
yince akla POAŞ geliyor. Özel-
leştirilmesinin gündeme gelme-
siyle erimeye başladı. Yerli ser-
maye içinde POAŞ'm sermayesi
yüzde 50'nin üzerinde. Satışuıa
belki iyi niyetle başlandı. Ancak
firmalann seçitninde yanlışlık
yapıldı. POAŞ'ın saüş fıyan nor-
malin üstüne çıktı. Kurumun bü-
yük bir ağı var. Daha önceleri bü-
yük şehirlerde Petrol Ofısi'nin
istasyonlan daha çoktu. Ancak
bugün piyasa paymın önemli bö-
lümünü yabancı şırketler aldı.
- ÖtB'nin 1999 özelleştirme
programında,Türkiye'ninen çok
kâr getiren kamu kurumlanndan
biri olan TL'PRAŞ da yer aüyor?
SaOşı doğru buluyor musunuz?
-TÜPRAŞ rafınerileri yüksek
standartlara sahip. Avrupa stan-
dartlannda üretim yapılıyor. ÖtB
Başkanı Uğur Bayar bir toplantı-
da "özelleştirmezarar edenisata-
caksın, kâr edeni satmayacaksın
demekdeğü" dedi. Ben de 'Ka-
mu kurumlan içinde en iyiçalışan
TÜPRAŞ'tır. ÖzeUeştiriİebUecek
en son kamu kurumudur' yanıtı-
nı verdim, Bu yıl 500 milyon do-
lar kâr açıklamasını tahmin edi-
yorum. Böyle bir kuruluşu sat-
mak haksızlık. Bunlar özelleşti-
rilirse dünya devleri alacak. O za-
man istedikleri gibi at oynatacak-
lar. Petrol stratejik bir konu. Üre-
tımi durdursalar ne dıyeceksiniz.
Bugün Petrol Ofısi ve yerli şirket-
ler emniyet supabı görevi görüyor.
Onlann bağımsız davranışlannı
engelleyecektir.
Suur ticareti
-Özeflikie \«ü firmalann en çok
şikâyet ettigi konulardan biri de
suur ticareti yoluyla ülkeye giren
akaryakıt. Bunun piyasadaki
olumsuz etkileri neler?
- Sınır ticareti yoluyla giren
akaryakıttan devletin yılda 1.5
milyar dolar zaran var. Tüketici-
ye kalitesiz akaryakıt satılıyor.
Devlet burada Doğuve Güneydo-
ğu'daki terör olaylan nedeniyle
ses çıkarmıyor. Yöre vatandaşı iş
yapıyor diye bakıhyor. Ancak,
buradaki vergi kaybının 5'te biri
kadar para bile yöre halkının ce-
bine girmiyor. Smu- ticareti sınır
illeri arasında olur.
- Özellikle 1998 yüında dünya-
da petrol fıyatlannda önemli du-
şüşler yaşandı. Ancak Tü ridy e'de
akaryakıt fiyatlan yüksebneye de-
vam etti. Bunun nedeni neydi?
- Geçen yıl otomatik fıyatlan-
dırmaya geçmemiz nedeniy le, Av-
rupa petrol fryatlanna göre de ar-
tış ve düşüş gösterdi. Bizdeki fi-
yat artışı, dünyadaki petrol fıyat-
lanndaki artışbir de döviz artışın-
dan kaynaklanıyor.
Hükümet ısterse akaryakıta zam
yapmaz. Benzin'de yüzde 0-15
arasında değişen AFİF kesintisi
var. Yüzde 300 akaryakıt tüke-
tim vergisi, yüzde 15 KDV var. Bu
oranlan biraz düşürse zam yapıl-
maz.
Başkanı olduğunuz ADER'in
çahşmalan konusunda bîlgi verir
misiniz?
-1996 yıhnda bütün petrol şir-
ketleri bir araya gelerek PET-
DER' i kurduk. Piyasa payına ba-
kılmaksızın yerli ve uluslararası
sermayeden de temsilciler katıl-
dı. Ancak yabancı şirketler ken-
di düşüncelenne göre piyasayı
yönlendirmek istediler.
Ortadoğu'da banşm süreceği yönünde sinyal alan iş dünyası harekete geçti
Isaılaııılarııım Israil umudu
FATAtA KOŞAR
tsraü'de başbakanlık seçimini Iş-
çi Partisi lideri EhudBarak'ın ka-
zanmasımn ardından "Ortado-
ğu'da banşsürecinin" de\ am ede-
ceğı yönünde gelen demeçler iş
dün> asını harekete geçirdi.
tstanbul Ticaret Odası (tTO),
Türk-lsrail İş Konseyi, Valilik,
Emniyet Müdürlüğü yetkılilerin-
den oluşan bir heyetle. ekonomık,
tunzm ve kültürel alanda işbirli-
ğinı gehştirmek üzere bugün ls-
rail'egidıyor ABD ve Avrupa'mn
Ortadoğu projelenni Türkiye üze-
rinden yaşama geçirme planlan
bulundugunu göz önüne alanTürk
iş dünyası, tsraıl'le birlikte hare-
ket etmenin avantajlanndan ya-
rarlanmayı hedefliyor. lsrailliler-
le hareket edınce ABD pazannda
kota engelini aşan ve bu avantaj-
lann keyfini çıkarmak ısteyen işa-
damlan, ABD ile ls\ ıçre'de bulu-
nan finans kapılanni da bu yolla
zorlamayı planlıyor.
lstanbul Ticaret Odası Başka-
nı MetımetYıldınm, amaçlannın
ekonomik ilişkıleri gelıştirmeye
dönük olduğunu belirterek "İlst
düze> bir başlangıç yapabm de-
dik" diye konuştu. Yıldınm. İsra-
il'le hareket eden Türk işadamla-
nna "finans kapdanıun" açıldığı-
nı vurguladı.
800 milyon dolar iş hacmi
Israil'le turizm ve savunmada-
ki ışbirliğı haricinde geçen yıl so-
nu itibanyla ortalama 800 milyon
dolarlık ticaret hacmi olan Türki-
ye'nin söz konusu ülkeyle alışve-
rişi "serbest ticaretanlaşmasının"
yürürlüğe girmesinin ardından
yüzde 200'e yakın oranda arttı.
Turizm ve savunma işbirliğiyle
birlikte ise ticaret hacmi 4 milyar
dolara ulaşıyor.
1980"li yıllardan itibaren eko-
nomide uyguladığı "dışanyaacü-
ma, ner alandaliberalizasy on" po-
litıkalan Türkiye'yle benzerlik
gösteren lsrail'de "banş süreci-
nin'' devam etmesinin Türk yatı-
nmlanm buraya çekeceği belirti-
liyor. Yabancı yatınmlara
indirim paketi" adı altında büyük
avantajlar tanıyan lsrail'de tanm-
sal ürünlerden alınan vergileri dü-
şürmek üzere GATT çerçevesin-
de alınan kararlar yürürlükte bu-
lunuyor. Küreselleşmeye "ayak
uydurmaya" çalışan ve sermaye-
yi çekmek ısteyen ülke, ithalattan
alınan vergilerin düşürülmesi ama-
cıyla Türkiye'nin de aralannda
bulunduğupekçokülkeyle serbest
ticaret anlaşması imzalanuş du-
rumda. Temel gıdalara sübvansi-
yonlann tamamen kaldınldıgı ül-
'Bankacdık ele ahnmalı'
tSTANBUL(AA)-TürkiyeTekstil Sanayii tş-
verenleri Sendikası Başkanı Hafit Narin. yeni ku-
rulacak olan hükümetten, finans dünyasını dü-
zeltici ve ekonomiye katkıda bulunucu kararlar
alması beklentisinde oldukiarını söyledL
Tekstil sanayiinin sorunlan ve bu sorunlann
çözümlerinin tartışüdığı u
AnuaaKonferanst''nın
sonuçlan, eski Devlet Bakanı ve Sistem Mü-
hendisliği Hizmetleri Yönetim Kurulu Başkanı
Tınaz Tıtiz tarafindan açıklandı.
Türkiye Tekstil Sanayii Işverenleri Sendika-
sı Başkanı Halit Narin, Türkiye'de yalnız ban-
kacılık sektörü için çalışan ve bu sektörü disip-
lin altına almayan hükûmetler olduğunu savu-
narak, Türkiye'de son 3 ayda enflasyon raka-
mımn yüzde 10 civannda bulunmasına rağ-
men, bankacılık sektörünün kânnın aşın antığmı
söyledi.
kede tanınan avantajlar nedeniy-
le tşçi Partisi'nin seçünlen ka-
zanmasının Türk yatınmcısının
önünü kesmeyeceğine dikkat çe-
kiliyor. Hükümetin ekonomiye
doğrudan müdahalesinin ve mali
piyasalar üzerindeki konrrolünün
azaltılmasına ilişkin önlemlerin
aluıdığı lsrail'de. kamu teşebbüs-
lerinin faaliyetleri ise daha etkin
hale getirilmeye çalışılıyor.
Türkiye'nin îsrail'ejhraç etti-
ği kalemler de serbest ticaret an-
laşmasuıın yürürlüğe girmesiyle
arttı. 1997'den itibaren ihraçedil-
meye başlanan ürünlerin büyük
çoğunluğunun Israil'in devlet ko-
rumalannı kaldırdığı ürünler ol-
ması dikkat çekiyor.
Bu ürünler arasında organik
kimyasallar, mekanik cihazlar,
sebze tohumlan da yer alıyor.
Türk-tsrail tş Konseyi Yürütme
Kurulu Başkanı EkremGüvendi-
ren. İsrail'debulunacaklan temas-
larda, özellikle banş sürecinin
açıklandığı gibi devam edip et-
meyeceğine yönelik görüşmelere
ağırlık vereceklenni behrttı.
ÇtFTÇI DOSTU
SADULLAH USUMİ
Tekgıda-İş Tekel'e Sahip
Çıkmakta Kararlı
Demokrasinin "olmazsa oimaz" koşulu sermaye-
emek dengesidir. Eğer bu denge kurulamamışsa, de-
mokrasinin variığından söz edilemez.
Türkiye'de sendikacıhğın adı vardır, ama hakları
yoktur. 1982 Anayasası ve ona bağlı olarak çıkanlan
yasalar. işçi sendikalannın elini kolunu bağlarken ser-
maye kesimini egemen kılmıştır.
1980 yılından sonra işçileri rejim ve sermaye düş-
manı göstermek bir bakıma devlet politikası haline dö-
nüşmüştür. Hatta 12 Mart ve 12 Eyiül darbelennin, iş-
çi hareketlerinin güçlenmeşini önlemek için yapıldığı-
nı söylemek mümkündür. Özelleştirme de bu anlayı-
şın bir parçasıdır.
Çünkü işçi, rejimin teminatıdır. Devletin ve milletin
malını korumayı görev olarak üstJenmiştir. Bu neden-
le yağmacılar, çıkarcılar işçilerin örgütlenmesinden
korkariar.
Nitekim Tekgıda-lş, Tekel'in parçalanarak yabancı-
laştınlmasına karşı ciddi bir savaş vermiştir. Türk tü-
tün ve sigara sanayiinin Amerikan, Ingiliz ve Fransız
şirketlerine peşkeş çekilmesıne engel olmuştur Bu sa-
vaşta Tekgıda-lş'in Genel Başkanı Orhan Barta'nın
eski Tekel_müdürlerınden ve tütün platformu başka-
nı Orhan Özefin ve yann kongresi yapılacak olan TEK-
GIDA-IŞ'in Ege Bölgesi Şube Başkanı Doğan Kara-
yılan'ın ve diğer şube başkanlannın, tütün eksperle-
ri derneğinin, tütün kooperatiflerinin tütün üreticileri ile
bütünleşerek verdikleri cesur mücadele tarihe geçe-
cek niteliktedir.
Ancak Tekel'in yabancılara satışını tamamen önlen-
miş olarak kabul etmek büyük hata olur. Zira son gün-
lerdeki gelişmeler ve Tekel'e karşı sürdürülen iftira
kampanyalan Amerikan, Ingiliz ve Fransız şirketleri-
nin sigara fabrikalannı almaktan vazgeçmediklerini
gösteriyor. Tekel'in parçalanmast her an yenıden gün-
deme gelebilir.
•••
Tekgıda-iş'in Ege Bölge Kongresi'ne sunulan ra-
porunda çok önemli bilgiler var. Örgütlenme ve kü-
reselleşme konulannda şu görüşlere yer verilmiş:
"Örgütlenme hakkı, demokrasilerin en önemli gü-
vencesi olarak görülmelidir. Örgütlenme özgüriüğü-
nün yasaksız ve engelsiz olarak kullanıldığı dönem-
terde, sıgortasız çalıştırma ve haksız kazanç sağlama
önleneceğınden dolayı bu hakkın etkin bir şekilde
kullanılması büyük önem taşımaktadır.
Küreselleşme, sendikalanzayıflatmayı amaçlayan,
dolayısı ile örgütlenmenın önünde duran önemli bir
engeldir. Küreselleşmış ekonomılerde sendikal hak-
lann önünde birçokengellerbulunmaktadır. Küresel-
leşmiş ekonomilerde, ucuz işgücü ve sendikasız ça-
lıştırmak ön plandadır,"
Raporda aynca ülkemizde gelişen ve değişen ko-
şuliann en çok etkilendiği kesimin çalışanlar olduğu
beürtflmiştjr "Herhükümet dönemindeönleneceğiva-
atleri ile görev üstlenen sıyasal kadrolann uyguladık-
lan politikalar sonucu işçi, memur ve emeklinin eko-
nomik durumu iyileşmemiş ve satın alma güçlerinde
azalmalar olmuştur. Ülkeyi yönetenler, üreteni değil
para polıtikalannı öne çıkarmtştır. Yanlış uygulamala-
nn sonucu işletmelerin yatınm yapma yerine üretim
dışı geliriere yöneldikleri görülmüştür."
Tekgıda-lş'in Ege Bölgesi Şubesi'nin özelleştirme-
ye bakış açısı ise şöyle:
'1980'liytHardan itibaren ülkemizın gündemınde bu-
lunan ve iş başına gelen hükümetlerin temel hedefi
olan öze/teştırme politikalan, çalışanlann veyargı ka-
rahannın etkisi ile frenlenebilmiştir.
Bugüne kadar özelleştirilen KtT'lerde, çalışanlar
işinden olmuş, sendikasızlaştırma uygulamalan art-
mış, güvencesız ve sıgortasız birçalışma türü olan ta-
şeron çalıştırma yaygın duruma gelmiştir. Bu kuruluş-
lann özelleştirilmesinde tek bir amaç vardır. O da,
devletin ekonomideki paymın aza indinlmesı adı al-
tında KlT'lerin haraç-mezat olarak sermaye kesimi-
ne sunulmasıdır.
Özelleştirme, bir talan ve yağmaya dönüşmüştür.
Sigara sektörünün vepazannın korunması, sektör-
deki çalışanlann mağdurolmaması için tütün platfor-
mu 18 yerde toplantı düzenlemiş ve gerek basında
ve gerekse kamuoyu üzerinde olumlu imaj yaratmış-
tır. Sektörün çöküşünü öngören özelleştirme çalışma-
lan verilen mücadeleler sonucu önlenmiş ve işçiler-
le birlikte ülke ekonomisinin de korunması ve haraç-
mezat satılması durdurulmuştur..."
Tekgıda-lş'in Ege Bölgesi'ndeki 10 şubesinde 13
bini geçici oimak üzere 28 bin üyesı var. Kongre ya-
nn saat11.00'de Izmirfuanndaki Çarhoğlu Tesısleri'nde
yapılacak. Bölge Başkanı Doğan Karayılan "Yapa-
cağımız kongre, Tekel'e ve Türk tütününe sahip çık-
ma kongresı olacaktır" diyor...
Başbakanlık'tan
2000 yılı uyarısı
ANKARA (A\)-
Başbakanlık, kamu
kuruluşlanna. 2000
yıhna sorunsuz ge-
çişin sağlanabilme-
si için alınması ge-
rekli önlemlerin sıralandı-
ğı bir genelge gönderdi.
Genelgede, Ulusal Eylem
Planı'nın hedeflenen dü-
zeyde başanya ulaşabil-
mesi ve 2000yılına sorun-
suz geçişin sağlanabilme-
si için alınması istenen ön-
lemler sıralandı.
Buna göre, uyum çalış-
malan Ulusal Eylem Pla-
nı'na göre yapılacak ve ön-
celikle ele alınarak 1 Ka-
sım 1999 tarihine kadar
bitirilecek. Damşma ku-
rulu, teknikkurul ve çahş-
ma gruplan, 1 Mart 2000
tarihine kadarçalışmalan-
na devam edecek.
Uyum çalışmalanrun iz-
lenmesi ve denetlenmesi,
DPT Müsteşarlıgı bünye-
sindeki 2000 Yılı Danış-
manlıktzleme ve Denetle-
me Sekretaryası ile danış-
ma kurulu aracılığıyla yü-
rütülecek.
Her kuruluş, 2000 yılı
uyum çalışmalannın yü-
rütülmesinden ve karşıla-
şılacak zararlar-
dan kendisi so-
rumlu olacağın-
dan. yapılan ça-
hşmalar en üst
kademedeki yö-
neticılertarafindan izlene-
cek ve denetlenecek. Ulu-
sal Eylem Planı'nda belir-
tüen faaliyetler zamanın-
da ve eksiksiz yerine geti-
rilecek.
Rapor gönderildi
Çalışma grubunda yer
alan bakanlık ve kuruluş-
lar, çalışmalannın ne du-
rumda olduğunu gösteren
"DurumTespitRaporu*nu
doğrudan DPT'ye, diğer
kurum ve kuruluşlar ise,
bağlı veya ilgili olduklan
bakanlık bünyesındeki
2000 yılı problemi sorum-
lulanna her aym en geç
20'sinde ulaştıracak.
Söz konusu genelge, il-
gili bütün kuruluşlara gön-
derilirken, 2000 yılı soru-
nu nedeniyle kesintiye uğ-
ramaması ve problemin
olası etkilennin en aza in-
dirilmesi için yapılacak ça-
lışmalarda eşgüdüm sağla-
mak üzere DPT'ran görev-
lendirildiği anımsatıldı.