Katalog

14 ŞUBAT 1999 PAZAR Ona bu yıl Kısa Mesaj Servisi'yle gül gönderin. Goncaıçtn @ ışaretını kullanın Gulün yaprakfarım ve gövdesmt üstten kesme, tıre ve vırgül ışarettenyte yapın Gül ekranınızda yatay otarak ohjşacak Sonra KısaMesaj Servtsı'm kulJanarak bu gülü ona göndenn Sevgililer gününüz kutlıröisun. URKCELL Bir Askerlik Filmi - 'Er Ryan'ı Kurtarmak' METIN ERKSAN # ngılızce adı bır "askerük" buyru- I gu ve anlamı kapsamında olan "Saving Private Ryan" (Ryan ı Ozel Kurtar)adlı Amenkan filmı getıncılennın çok vetkın bır çe- vınsıvle Turkıve'de "Er Ryan'ı Kurtarmak" adıyla sınemalarda goste- nlmıştır "ErRvan'ı Kurtarmak"ad]ı film tüm dunvada ve Turkıyede büyuk bır gelırsağlamasının yanı sıra Amenka'nın en savgm sınema odullennı almayabaş- lamıştır OyIe sezılıvorkı buyılın en uç- takı Amenkan v e dunya filmı "ErRyan'ı Kurtarmak" olacaktır "Er Ryan'ı Kurtarmak"adlı fîlm ûs- tunde. "uvgarhkbflün","insaııcılbiHnı", "askerlikbiUm". "sinemabuun" kapsa- mında duşunmek ve bılımsel bılgıler oluşturmak zorunludur U Dünya Savaşı nda (1939-1945) 6 Hazıran 1944 sabahı Amenkan-lngılız de- nız, kara, hava bırlıklen, Alman ordusu- nun ışgalınde bulunan Fransa'nm Nor- mandıva kıyılanna, mılyonlarfa asker- den oluşan bırçıkarma hareketı ba^Iatır- lar Fılmın başladığı "Omaha Beach" (Omaha Kumsalı) bu çıkarma bölgele- nnden bındır Burava çıkanAmenkan bır- lıklen Alman bırlıklenyle savaşarak bır "köprûbaşı"oluşturrnayaçalışırlar Ye- dek subay vuzbaşı Mıller komutasında- kı Amenkan bırlıgı bu çıkarma boigesı- nın en zorlu savaşlanndan bınnı yapar Orta-Ban Amenka'dayerleşık bırAme- nkan aılesının dort oğlu savaşa katılmış- tır Uçbuvukogul savaşta olur Dordûn- cu kuçuk oğul (Er Rvan) çıkarma sıra- sında Alman hatlannıngensmeparaşut- le atlamıştır Ölup olmedığı belh degıl- dır Cç oglunun olumunu ogrenen anne Amenkan Genelkurmay Başkanlığı'na bırmektupyazar Dördüncuoglunun sa- vaşta sağ kalmasmı ve Amenka'ya ge- tınlmesmı ıster Başkanlık, Normandı- va'da savaşan bırlıklerın komutanına, eğer sag kalmışsa "Er Ryan"ın savaştan alınması ve Amenka'va gondenlmesı ıçın buyruk venr Buyruk komuta aşama- sını ızleyerek yedek subay yuzbaşı Mıl- ler e venlır (ıntıkal eder) Yuzbaşı bu şaşırtıcı buyrugu "askerfige"ozel bırdu- zence (dısıplm) ıçınde alır Y uzbaşı Mıl- lerkomutasındakı asken bırlıgm bır bö- lûmu, vuzbaşı Mıller komutasında, sa- vaş cehennemı ıçınde "Er Ryan"ı ara- maya başlar Bırlıgı oluşturan erler, bu- yûk bır olasılıkla kendı olumlen sonucu yennegetınlebılecek bu şaşırtıcı buyru- gu "askerüge" ozel bırduzence ıçınde ara- lannda tartışırlar \ uzbaşı komutasın- dakı bırlıkzodu bırara> ı> ıvinde, bırkaç olu verdıktun soura^kıvarnet ve mahşer- . ^Jtflıgıon hatlarda bır koprugeçıdjpeya,- pılacak Alman saldınsını beklemekte- dır Yuzbaşı, "ErRyan"a uçağabeyının savaşta oldüğünu, bu nedenden oturu onun annesınm ıstegı uyannca ve yuk- sekkomutanlık buyrugu ıle savaştan alı- nıp Amenka'ya gondenlecegını söyler "Er Ryan" kardeşlennın savaşta olduk- lennı oğrenınce tanfsız bır acıyla sarsı- lır Fakat Alman saldınsını bekleyen bır- lıgını bırakıp gıtmeyeceğmı söyler. Bu davranış karşısında yuzbaşı ve yuzbaşının bırlığının sağ kalan erlen, "Er Ryan"m bırhğının yanında kalırlar Alman saldın- sı başlar tkı taraf muthış sava- şır Yuzbaşı Mıller, yuzbaşınrn bırlığmden sağ kalan erler ve "ErRyan"ın bırlığmden sag ka- lan erler savaşta ölürler "Er Ryan" sag kalır Fılmın yaratıcısı Steven Spi- eJberg,görkemlı, onurlu, ovule- cek ve çok duvgusal bır finalle fılmını bıtınr II Dunya Savaşı bıttıkten v ıllar sonra ıhtiyar "Er Ryan" her >ıl yaptığı gıbı, ya- nında aılesını oluşturan kışıler, yuzbaşı Mıller'm mezanran bu- Iunduğu asken mezarlıga gelır Ihtıyar "Er Ryan" ağlayarak yüzbaşımn mezannabıraskerse- lamı venr Yalnız Turkı>e'de bulunabı- lecek "kimikri" bu fılmı "savaş vandaşT, "savaşkarşıü". "sava- şın dehşeti", "savaşın sorgulan- ması'',oluşumunda aigılamışlar- dır "ErRyan'ıKurtarmak"ad- lı film yalnız ve yalnız nesnel (objektıf) ve yetİcm (mukem- mel) bır "askerfik"ve "ordu" filmıdır "SinemabiHın", "uhı- salbBmç". "tarih bflind". "ynrt- severfikbiHnci"gıbı olgulardan yoksun olduklannı yazılannda sureklı kanıtlayanve herzaman- kı gıbı "güdumlü"duşunen "ki- mileri", film gostenldığı sırada başlıklan yukanda yazılı "bil- gi^ik'ler yazmışlardır Ozgun duşunulen olmayan, çevırmen kışılıkh "kimileri","Er Ryan'ı Kurtarmak" adlı fîlrnı, bılım- sel bılgı dışı, yanlış yorumlarla çozümlemışlerdır Bır sure sonra, fılmın yaratı- cısı Musevi asıllı Amenkan sı- nemacısı Steven Spıelberg fîl- mını,II DunyaSav^şı'nayedek subav yuzbaşı olarakkanlrruşba- basınm anısına adanmış, "as- kerliğe" v e "orduya" ılışkın bır film olarak tanımlamıştır "Ki- milerinuı" bu açıklama sonucu ne duşunduklermı bılemem ama "Er Ryan'ı Kurtarmak", once de sonra da "askerfik" ve "or- du" olgusunu ânlatan, çozüm- ieyen. açıklayan yetkınbır fılm- dır Buvük bır sınemacı olan Steven Spıelberg, çıkarma ön- cesı Alman savunmasına karşı vapılan Amenkan-lngılız hava ve denız saldınlan eksıklığı dı- şında "askerliğe" ve "orduya" ılışkın "anıt" bır film yapmış- trr Dunyanıngelmış geçmışen buyük ko- mutanlanndan ve eşsız bır "askeriikbi- lim" kuramcısı olan Atatürk, "Lvgar (Medeni)Bügüer" adlı kıtabında "Ordu Hayaö" başlıkh bolumde "askeriiğe" ve "orduya" ılışkın şu bılgılen veduşünce- len yazmıştır Ataturkdıvorkı "AskerHködevini .vaparken,istekle5lu- me hazırbuhınmak, askeruğuı en gerçek göstergesidir. Askerlikte öJdıirmekvedo- layısıyla otane>e raa ve hazır bulunmak, askeriiğûı aslını ve konusunu oiuşturur. Buyurmak ve buyruğa uymak, askerii- ğinenönemHniteliğidir. L lusalordu,uhıs birliğinın ve devletin variığının en ba| simgesıdir. L lusal ordu, dışa karşı devle- tin varbğııu sağiar ve gerekrigüıde ıçtekı buyük güvensizliklen vok eder. L lusal ordu cumhunvet karşıd girisimlere kar- şı devletin ve sivasal vetkenin istencini (Iradesıni)vegucunuohışturur. Veryuzün- deki doktier savaşlar ile var ounuştur. Savaş araçlan olmavan \ada savaş araç- languçsûzolan uhıslar.guçhıuhıslaraye- nilmiş ve guçlu uluslann esiri oimuşlar- dır. Her halde guçlu birdeviet hayan için, ordunun varuğuıa kanıt ararnak gerek- sizdir. Çevresindekı devletler silahiı oi- dukça, hayır, dıinva viızunde bu- tek si- lahhdevletbulundukça.odevinı bilen bir deviet tum anlaşmaiara karşın ve tum anlaşmalar ıle buiîkte, kendi guvenhgı- ni oncelikle kendı silahh gucüne dayan- duır. Ehnde kılıçolan. bagmısızhğını her an savunan bir ulus, güvenliğini sağiar. Lluslann tum ozeUiklerini unutarak ve obur uluslar ile karşılıklı çıkarlannı ak- la uvgun bır konuma oerırerektüm dfin- va viızunde gerçekten ınsanca bırtektop- luluk oluşturabılecekleruıı düşunmelerı tath bu- kuramdır. Orduistemeyenveor- dunun yukieyeceği maddı ve manevi öz- venyı göze alamayan bu- uhıs,koteükzin- cuinı kendı eüyk' novnuna geçırir ve ba- ğunsızhğı uğrunaordusuna vapacağıöz- verinin on kannı, kendini nıtsak eden egemen uluslannçıkanuğrunaharcamak zonuıda kaliE" Turk ulusunun, Ataturk'ün bueşsızdu- şuncelen vebılgılen ustunde duşunme- sı bır "yurttaşuk" odevidır Baskomutan Ataturk' un yengıyle(ga- lıbıyetle) sonuçlandırdığı "Anadohı Sa- vaşı" sırasında, duşunur yazar, gazete- cı Ahmet \ğaoğlu Be> ın 19 Ağustos 1921 tanh ve 1325 sa>ılı "Vakit" gaze- tesındeyazdığı "MunevverlerCepoeye" başlıklı yazısının özetı şöyledır "Anka- ra ile Çankuı arasuıda kağnınuz Kızü- kava adında bır kove geldı. Yanımızaya- şınıkesftrernedığımihth'arbtrkadınvak- laştı. Konusmamı/ başladı: t. K.- Anka- ra'dan mıgeligrsunuz? A. A.»E'W»?LK.-'" "(MNİİlMMrne haİtr? \. A.- Ordu- mu/yakmdaduşmanıvokedecektir. LK.- Şükürier olsun evladun. \, \.- Evladın var mıanne?t K.-Dortoğlum vanh. Uçü şehh oldu. Biri cephede. Onun volunu beküvorum.A. A- tnşaUah gazioiarakge- ri döner. 1. K.- Ah evladun, tek memfc- ket kurtulsun. gâvur buralara gelmesin, bizherşeyerazıviz, bu topraklarçığnen- mesin." Bu bır "Türk annea"dır PENCERE Lavinia Saatlı MaarrfTakvımı'nın yaprağını kopardım, arka sayfada Öz- demir Asaf "Geldım" şıınyle karşıma çıkıverdı "Benı çağırmadınız, kalkıp ben kendım geldım. Uzaklardan sıze bır haber getırdım geldım. Bıraktıklannızdan, unuttuklannızdan, Sımsıcak-anılası gûnler getırdım geldım Solarken suladığım, koparken bağladığım, ölürken canlandığım, sözlergetırdımgeldım." Özdemır bır geldı mı, gecenın ıçınde seyahat başlar, en azın- dan sabahın uçunu bulurduk Kendıne gore reçetelen vardı, ıçerken bana mısın demezdı, ardından garsona seslenırdı: - Bırpepsı - Ne yapıyorsun'? Ortaya attığı kurama gore Pepstcola'da 'pepsın' varmış, mı- deyı rahatlatır, alkolun etkısını sıler supururmuş, anlattığına ına- nırdı, nuktenın, şıınn, edebıyatın dalgasında kayak yaparak ge- ceyı aşarken "Yuvarlağm Koşelen"nde dolaşırdı "Bınsı konuşurken bütün ış dınleyendedır. Bınsı dınlerken bütun ış konu$andadır Bınsı susarken bütün ış susandadır " Aramızdakı soyleşj bu kurala gore suregelırdı, ben neden sus- mayı yeğlıyordum'' "Yuvarlağm Koşelen"nı venrken krtabın ılk sayfasına şunu yazmıştı "llhan Selçuk'a, Ke/ımeterkelımelere ınsanlarfa ulaşırken.. 4 12 1961" • Lavinia'ya âşıkti Ozdemır Kral Latinus'un kızıydı Lavınıa; Vergilius'a gore Roma yakı- nındakı on uç sunaklı tapınağıyla unlu Latvımum kentı Lavı- nıa'nın onuruna kurulmuştu. Özdemır sevdığı kız ıçın uzun yıl- lar dıllerde dolaşan "Lavınıa" şıınnı yazdı "Sana gıtme demeyeceğım, Uşüyorsan ceketımı al, Gunûn en gûzel saatlen bunlar. Yanımda kal Sana gıtme demeyeceğım, Gene de sen bılırsın, Yalanlar ıstıyorsan yalanlar söyleyeyım, Incınırsın Sana gıtme demeyeceğım Ama gıtme, Lavınıa Admı gızleyeceğım, Sen de bılme Lavınıa." Yalnız özdemır mı, Koca Ressam Edip Hakkı da Lavinia'ya âşıkti 195O'lı yıllann Istanbulu, avarelığı ve sevdalan tohumla- yan yosun kokulu bır şehırdı Özdemır o kentın Boğaz'dan esen ruzgânnı da yazdı Bılmıyorum ne vardı saçlannda.. Ruzgâr mı delıce eserdı, , .>. Gozlenm mı oyle görürdu yoksa Saçlannın her halı hoşuma gıderdı .,• Oysa o yıllarda Lavınıa yere bakan bınne tutulmuştu, fırtınalı bır ılışkının tensel tennde kopuklenen dalgasını yaşarken, go- nullerde dolaşmanın çekımınden de vazgeçemıyordu, ılerde bunun hesabını acıyla vereceğınden habersızdı • Kimı gece Özdemır gelse de gıdıp ıçsek, anılanmızı paylaş- sak dıyorum, ancak 1981 'de yazdığı şıır bana zama t ğ j ^ nı anımsatıyor Gemıler geçıyor, sanfcf"çatec/Wan Gıdıyoriar mı, gelıyorlarmı bel/ı değıl Kuşlar uçuyoriar mı düşüyoriar mı belli değil Duşe kalka mınldanmalarta Öluyoriar mı yaşıyorfar mı Belh değıl... u> ettığımız doktoriara Koçbank'tan sevgi * ve saygıyla... Doktorlar için -ayrıcalıklı- bankacılık hizmeti. Koçbank, Türkiye'de ilk ve belki de gecikmiş bir bankacılık yakla^ımını özel bir heyecanla sunuyor. Dr. Koçbank! Doktoriara özel; kapsamlı, ayncalıklı, prestijli bankacılık hizmeti. Adınızın önündeki Dr. hekim anlamına geliyorsa, yapacağınız tek şey aşağıdaki numarayı aramak. Gerisi kendiliğinden gelecek. Doktorlarımız bu ayncalıklara, bu yenitiklere gerçekten layık: • Aynntılı bıljı verecek. yönlendirecek, seçenek sunacak uzmanfann jorev yaptıjı özel hîzmet jrubu • Tum Koçbank şubctenndo Dr. Koçbank {örevlîsi. • Doktoriara Özel Muayenehane Kredı'sİ Turkıye'dc tik *e te«t • DoktoHara Özel Tıbbi Donanım Kredisi Turkıye'de iik ve tek. • Doktoriara Özel Muayenehane Sijortası. Tvrkıyc'öc flk ve rek. • Doktoriara Özel Mesleki Risk Sijortası Turkıye de ılk ve tek. • Taşıc konut ve benzeri kredılerde faız avantajı. • Sağdk yatırımlanna yonclik özelfinansafkiraUma • Yatınm fonlan. portföy yöneomt. hısse sençdt ve ariişnrma uzmanlarından yararlanma olana^ı. KBÇBMM