Katalog

Cumhuriyet İmtiyaz Sahibi: Berin Nadi Genel Yayın Yönetmenı Orhan Erinç # Genel Yayın ICoordınatöru: Hikmet Çetinkaya • Yazıişlen Mudurü Ibrahim Yüdız • Sorunüu Müdür. Fikret tlkiz 0 Haber Merkezi Müdürii Hakan Kara • Göısel Yönetmen- Fikret Eser tstıhbarar Cengiz Yıldınm # Ekonomı Özlem Yüzak 0 Kultur Handan Şenköken # Spor: Abdulkadir \ ucelman • Makaleler: Sami Karaören • Duzeltme. Abdullah Yazıcı • Fotograf. Erdoğan Köseoğlu • Bılgı-Belge: Edibe Buğr» • Yurt Haberlen Mehmet Faraç Yayın Kunılu: llhan Selçuk (Başkan), Orhan Erinç, Oktay Kurtböke. Hikmet Çetinkaya, Şüknn Soner, tbnüıim YıMız, Orhan Borsalı, Mustafa Balbay, HskanKıra. Ankara Temsücisı: Mustafa Balbay Atatürk Bulvan No: 125, Kat:4, Bakanlıklar-Ankara Tel: 4195020 (7 hat). Faks:41950279bnuıTemsücısi SerdarKıak, H.ZıyaBlv 1352 S.2/3Tel-4411220. Faks:4419117 # Adana Temsılcısı: Çetin Yiğenogju, tnönü Cd 119 S.No.l Kat.l.Tel:363 12 11,Faks 363 12 15 Müessese Müdürii- Üftün Akmen 9 Koordınatör Ahmet Korulsan • Muhasebe Bûlent Yener • 1da- re: Hüscyiıı Gnrer • Bılgı-lş- lem: N«il tnal • Satı$: Fazilet Kuza MEDYA C: • Yonetım Kunılu Başkanı - Genel Müdür Gölbla Erduran • Koordınatör Reha Iptnun # Genel MüdürYanhmaa: SevdaÇoban Tel 514 07 53 - 513 95 80-513846O-61,Faks:5U8463 YayımUyan \e Basan: V em Gün Haber Ajansı, Basm vt Yayıncılık A Ş Tuıkocagı Cad 39 4 i Cagaloglu 14334 Istanbul PK 246 - Sutecı 34435 lstanbul Tel (0<212)5I2O5 05(2Ohat) Faks (0712)513 85 95 ww-w.cumhunyet.com.tr 6ARALIK1999 lmsak:5.34 Gûneş: 7.07 Öğle: 12.02 îkindi: 14.22 Akşam: 16.43 Yatsı: 18.11 Dünya güzeli Hindistan'dan • Haber Merkezi - Londra Ol>Tnpia'da önceki gün yapılan * Dünya Güzellik Yanşması 94 ülkeden gelen güzellerin katılırruyla gerçekleşti. Yanşmaya Hindistan'dan katılan 20 yaşındaki Yukta Mookhey, "'Dünyanın en güzel kızı" ilan edildi. Mookhey, her binnci seçilen güzel gibi ağlamak yerine gülümsemeyi tercih etti. Yanşmada ikinci güzel, güzelleriyle ünlü Venezüella'dan seçılirken, üçüncülük tacını Güney Afrikalı yanşmacı giydi. Çocukla iletişîmin önemi • NEVŞEHİR (Cumhuriyet) - Çocuğun gelışme sürecinde ailenin çocukla istenilen düzeyde iletişim kuramamasuun, çocuğun gelecek yaşlardaki gelişimini olumsuz yönde etkilediği bildinldi. Rehberlik ve psikoloji uzmanı Efkan Yeşildağ, Kaysen Genç Sanayici ve Işadamlan Demeği'nin 6. eğitım seminerinde "Çocuk Eğitiminde Ailenin Önemi" konusunda bir konferans verdi. Yeşildag, çocuk eğitiminde ailenin tutarlı, dengeli ve kararlı bir model içerisinde olmasının önemine dikkat çekti. TEMA'nın düzenlediği Erozyonla Mücadele Haftası, 7 bölge adına seçilen 7 ilde meşe dikim törenleriyle kutlandı BM velstanbul Haber Servisi - TEMA Vakfi 8i- lim Kunılu Başkanı Prof. Dr. Metiıı Bahtiyar, Birleşmiş Milletler (BM) Dünya Çevre Ko- misyonu'nun modern çöl tanınîlamasına gö- re, Türkiye'nin yandan fazlasının çöl duru- munda olduğunu belirtti. TEMA Vakfı'nın düzenlediği "Erozyonla Mücadele Haftası" bu yıl, 27 Kasım-3 Ara- lık tarihleri arasında 7 bölge adına seçilen 7 ilde meşe dıkim törenleriyle kutlandı. Cum- hurbaşkanı Sfileyman DemireTin katılımıyla Ankara'da başlayan Erozyonla Mücadele Haf- tası etkinlıkleri, Samsun, Kocaelı. Kütahya- Tavşanlı, Adana, Adıyaman ve Bayburt'ta gerçekleştirildi. Prof. Bahtiyar, gerçekleştirilen etkinlikle- rin amacının erozyonla mücadele etmek, ağaç ve diğer doğal varhklann korunması bakı- mından kamuoyunu bilinçlendirmek, gerek- li önlemlerin alınması için de siyasileri ve yönetimleri harekete geçirmek olduğunu be- göre, Türldye^nm yana çöl Erozyon tehlikesi büyük Türkiye kara yüzeyiain yüzde 85'inin yüzde 54'ü şiddetli, yüzde 20'si de orta şiddetli olmak üzere erozyonla karşı karşıyadır. îşlenen tanmalanlannrn yüzde 75' indeyoğun erozyon görülmektedir. Fırat Nehri yılda 108 milyon ton, Yeşilırmak 55 milyon ton toprak taşımaktadır. Her yıl Keban Barajı'na 32 milyon, Karakaya Barajı'na 31 milyon ton toprak binkmektedir. Erozyonla, yüda 90 milyon ton bitki besin maddesi toprakla beraber yitirilmektedir. Her yıl tanm alanlanndan 500 milyon ton, tüm ülke yüzeyinden 1.4 milyar ton verimli üst toprak erozyonla kaybedilmektedir. Kaybedilen bu topraklar, 25 cm. kahnhğmda,yaklaşsk 400 bin hektargenişliğindebir araziye eşdeğerdir (Kıbns Adası kadar). Erozyonun yalnızca buğday ûretim bazında yol açtığı zarar, ortalama 3t/Ha verim, 55 milyorı TL/ton fiyat hesabıyia, 66 trilyon liradır. Yitirilen organik madde maliyeti ise 1996 fıyatlanyla yılda 7.6 trilyon TL'lik gübreye eşdeğerdir. lirtri. Toprağın meydana gelmesi ve yenilen- mesinin, diğer kaynaklara göre son derece zor ve uzun bir süreyi gerektirdiğini. diğer bir deyişle, üretilmesinin olanaksız olduğunu kaydeden Prof. Bahtiyar, "Toprak yoksa su da yoktur. Yağmur sularını depolayan tek madde, gözenekti yapısıyla topraknr. Toprak otanazsa,yağmur sulan selgibiderelere, ırmak- lara. göllere, barajlara akar. Halbuki bitkisel üretim yazın yapılabilmektedir. Suyu tutacak toprak obnazsa, bitkisel üretim nasıl yapda- cak?" diye konuştu. Amaç dışı arazi kullanımı ve erozyonu, toprağın ölümü, toprak kirlenmesi ve çorak- laşmayı da toprağın hastalanması olarak ni- telendiren Prof. Bahtiyar, "Şiddetie yağan yağmur, hızla toprağa ulaşüğında toprağı bo- zar, toprak yüzeyini balçıklaşnnr. Yüzey akış suyu da toprağı alıp götürerek sel felaketine yol açar. Bu, toprağın kaıu, canı olan kil ve or- ganik maddeierin ghmesi, verûnini kaybet- mesi demekür. Böylece, toprağın kum. çakıl ve taştan ohışan bkelet matervali ortaya çıkar ki bu da toprağın çöUeşmesi demektir" dedi. Bahtıyar, BM Çevre Komısyonu'nun "Ku- rak ve yankurak iklim bölgelerinde büyük iklim değişiklikleri ve susuzluk nedeniyle top- raklaruı verimsizleşmesi ve bozulması oteyV na çölleşme denir" tanımına göre, ülkemizın yandan fazlasının çöl olduğunu söyledi. Prof. Bahtiyar, bu nedenle erozyonla mücadelenin en kestirme yolunun, arazınin doğal bitki ör- tüsüyle kaplı bulunması olduğunu kaydetti. Tanm alanlanndaki artışa karşın, kişi ba- şına düşentanm arazisi miktannda, nüfiıs ar- tış hızının daha yüksek olması nedeniyle önemli bir azalma meydana geldiğini, son 15 yılda fert başına tanm arazisi miktannın ge- lişmiş ülkelerde yüzde 14.3, gelişmekte olan ülkelerde yüzde 40 oramnda azaldığını ifade eden Bahtiyar, Türkiye'nin ise toprak rezer- vıninkalmadığını savundu. Bahtiyar, 1991 ge- nel tanm sayımına göre, Türkiye yüzölçü- münün yüzde 34'ünün işlenen tanm arazisi, yüzde 28'inin çayır-mera, yüzde 26'sının da ormanlık olduğunu belirtti. Bahtiyar, "Tan- ma açümamış alanlann 6.1 hektannın bu amaçla kuUanümaması gereken mera ve or- man alanlan olduğu göz önüne ahnırsa Tür- ktye'de toprak kuüanım potansiyelinin kal- madığı ortaya çıkacaktu-" dedi. Kennedy onurödütteriABD'nin ûnlü isünleıi, Dışişleri Bakanhğı'nın düzenlediği Kennedy Center Onur Ödülleri için verilen yemekte önceki gece bir ara>a geidi. Onur ödülüne layık görülen ünlü sinema sanatçısı Sean Connery 'nin geceye katılan ABD Dışişleri Bakanı Madeleine Albrighfla sergilediği samimi tavııiar dikkat çekti. Dennis Hopper. geceye eşi Victoria Duffy Hopper'la kaülırken Catherine Zeta Jonesia olan ilişkisi geçen zamanlarda tarüşma konusu olan Mkhael Douglas, gecede sevgjlisiyle haar bulundu. Kennedy Center'm Onur Ödülüne Irnık gördüğü isimler arasında, gözleri görmeyen ünlü sanatçı Steive VVonder ve Jason Robards da bulunu\ordu. GALATASARAY BOLOGNA 1905 9 Aralık Perşembe EMCSSON 9 CIN65 Hemen iiye olun. yenilemenizi son giine bırakmayın! (0212)225 55 55 www.cme5.com.tr sadece . yaşımızda herkese cep telefonu hedıye! AVRUPA SİNEMASI1VIN 'BÜYÜKLERİ' SECtLDl En iyi yönetmen Almodovar BERLtN (AA) - Avrupa Sinema Akademisi tara- findan verilen Avrupa sine- masının "Büyük Ödüfleri" (Grand Prix) sahiplerini bul- du. Onlü Ispanyol yönetmen PedroAlmodovareniyifılm ve en iyi yönetmen ödülünü aldı. Avrupa Sinema Akade- misi'nin veTdiğı ödüllerin dağılımı şöyle: En iyifihn:Todo sobre mi madre - Annem hakkındaki herşey. En iyi kadm oyuncu: "To- do sobre mi madre" filmiy- le tspanyol CeriKa Roth. En iyi erkek oyuncu: "Sunshtae'' fılmiyle Ingıliz Ralph Fıennes. En iyiyönetmen halk ödü- lü: "Todo sobre mi madre" fılmiyle Pedro Abnodovar. En iyi kadm oyuncu halk ödfilü: "Entrapment" fil- miyle Ingilız Catherine Ze- ta Jones En iyi erkek oyun- cuha&ödüJü: "Entrapment'' fılmiyle lngiliz Sean Con- nery. En iyi senaryo: "Suns- hine" fılmiyle Macar Istvan Sztbove IsraelHorovvTtz. En iyiibtoğrafdirektörü: "Suns- hine" ve "La Legenda del pi- anistasulloceano-Okyanus piyanistmin efeanes" filtn- leriyle Macar Lajos Koltai. En ivibdgesd(ARTE ödü- lü): "Buena Vista Social Ctab" adlı fılmiyle Aknan yönetmen 'VVîm Wenders. En iyi kısa metrajh fihn: "Benvenuto a San Sarvario - San Sarvario'ya hoş gddmiz" adlı fılmıyle Enrico Verra. Avrupafflkelerid^şmda çe- kflen en Ki rum: "The Stra- yıtStory" fılmiyle ABD'li yönetmen Davkl Lynch. Sinernaeleştinnenteriödii- lü (Fipresd ödülü): "Adieu, plancherdes vaches" fılmiy- le Otar Iossetiani. En iyi keşif ödülü (Fass- bmderÖâü)ü):"TheWffZo- ne" adlı fılmiyle lngiliz Tkn Roth Onur ödülü: EnnktMor- ricone. AntonioBanderas ıle Roman Potanstd de, dünya sinemasına Avrupa katkısı ödülüne layık görüldüler. e-posta: tan @ prizma. net tr SÖYLEŞİ ATTİLÂ İLHAN Yeltsin, Clinton'a Neden Sövdü? AGİT Zirvesi'nin, sanınm, en 'sıcak' dakikasıydı: Başkan Clinton, o pespembe, iyi beslenmiş be- bek suratıyla; Başkan Yeltsin'e kibarca, 'eski günle- ri' hatırlatıyor Hanı SovyetJer Birliği kanşmıştı, Yelt- sin vazıyete birden el koymuş; bir tankın üzerine çıka- rak, gölgede bıryöneticı olduğu ülkede, birden üne ka- vuşmuştu; hem de, çetin birözgüriük savaşçısı olarak! O zaman Clinton (ABD) ona hayrandi, alkışlamış, ar- ka çıkmıştı; çünkü 'ya başkan olacak, ya hapse düşe- cekti; sonuçta başkan olmuştu ama, eger hapse düş- müş olsaydı, bugün ABD de, Başkan Clinton da, - Çeçenler'e nasıl arka çıkıyorsa-; ona, yine arka çıka- caktı; bu bakımdan, Yeltsin, Çeçenler'e 'sert yapar- ken", ikı kere düşünmelıydi. Yeltsin, bu pek 'masum' hatırlatmaya, Rusça bir kütürle cevap verdi: 'O.... Çocuğu!'; Zirve'yı terketti, ertesı gün de, çekti gitti. Bu kadar kızacak ne vardı ki? Daha doğnjsu, Yeltein'i çileden çıkarması ıçın, Clin- ton'ın yaptığı 'imâ'öa, ne yoktu ki? Başkan, uslu üni- versite öğrencisi ses ve edâsıyla ona, Gorbaçofun 'dev- ri/mes/'ndeveSSCB'nin 'dağıtılmasında 'oynadığı 'ro- lü'; o 'ro/ü'Washington'ın nasıl 'desteklediğini' hatır- latıyor, bir manada, 'gözdağı' veriyordu: fevri ve 'sar- hoş' Yeltsin öyle bir yerde, böyte bir 'açmaz'a itiiirse, küfretmez de, ne yapar? Bu ikircikli durumun perde arkasını, Media'nın, Türk halkına açıklamasını, beyhude bekledik; ne gezer, his- terique bir Clinton 'hayranlığı' pompalamatelâşı için- deydıler, demek bunu görev edinmışler; düşündüm ki bazı 'çağnşımlan' kâğıdadökmek, bazı önemli 'tanık- lan' dinlemek, hepimize yarariı olabilir. Söz Mlhayıl Gorbaçof un... Tanık/1: Mihayıl Gorbaçof, eski SSCB Devlet Başkanı, Komünist Partisi Genel Sekreteri: "...ben, inanmış bir sosyalistim; sosyalizm, yüz- yıllardır var olan, yüzyıllardır kendine bir yol açan, bir düşünce; sosyalizmi savunanlar, bu savunan- lar arasından birçok ülkede iktidara gelenler var; sosyalist hareketin farkJı yollan var, çünkü toplu- ma zorla kabul ettirilebilecek bir model değil..." "...Yüksek Sovyef in, Rusya Federasyonu Yöne- timi'nin ve diğer cumnuriyet yönetimlerinin, sos- yalizmi SSCB topraklanndan sınırdışı etmek gerek- tiği yönündeki talepleri, birbirini izledi; çok tehli- keli bir utopia bu, bu utopia'ya kimsenin ulaşama- yacağı açtkl Sosyalizm'i lânetlemek, modern tarz- da bir dinî savaştan, bir Haçlı Seferi'nden başka bir şey değildJr..." (Hürriyet, 30 Ekim 1991) 'Esas Hakkında Mütalâa': "...ABD'yi asıl irkilten, Gorbaçof'un asıl bu özelliğiydi; adam, Sovyetter Bir- liği'n/, yani dünyadaki öteki 'süper gücü', 'totalrteriik' ayıbından anndırarak, sosyalizmın cevherindezaten var olan 'özgürîükçülüğe' kavuşturmak istiyor; 'totalrter* SSCB ıle zorbaşa çıkabilen, ABD'nin, gerçekten de- mokrat ve sosyalist bir SSCB'nin 'çekiciliğıyle' başa çıkabilmesi, nasıl mümkün olacaktı ki? Gorbaçof bas- bayağı bir 'kompto' ıte devre dışı bırakılmıştır..." 'Ek Bilgi': Gorbaçof'un sözünü ettiği, Rusya Fede- rasyonu Yönetimı'nin baştnda, Boris Yeltsin bulunmak- ta idi; yâni, 'sosyalizmi sınır dışı edelım' dıyenlerin, ba- şını o çekiyordu. Llgaçef, komplo'yu açıklıyor... Tanık/2: Igor LJgaçef, SSCB Komünist Partisi, es- ki Politbüro üyesı: "...bilryorsunuz Rusya Dev- let Başkanı Yeltsin, Ukrayna Devlet Başkanı Krav- çuk, Beyaz Rusya Devlet Başkanı Şoşkiyeviç, SSCB'yi yok ettiler. Bu oluşumdan Gorbaçof'un gerçekten, sonradan haberi oldu: BDTnin kuru- luşu ve SSCB'nin kuruluşuyia ilgili olarak, ona hiçbir bilgi vermediler. Gorbaçof, SSCB'nin da- ğrâlmasına, sonuna kadar karşı çıktı, dağılmayı içtenlikle istemiyordu: Onun istediği, yeni ve kon- federatif bir SSCB idi, daha demokratik bir ülke istiyordu. Buna karşılık, Yeltsin, Kravçuk arkadan iş yaparak, kendi cumhurbaşkanlanna değil, baş- ka bir ülkenin cumhurbaşkanına (ABD) yeni olu- şumu haberverdiler..." (Cumhuriyet, 19 Ocak 1992) Tanık Igor Ligaçef'e soru: 'Acaba tanık Igor LJga- çef, o başka ülke cumhurbaşkanının, 'oluşumu' sa- hiden bilmediğini mi sanıyor?' Temel stratejlk amaç' neymlç? Çağnşım/1. Wotfowitz Raporu! Pentagon tara- fından, ABD Ulusal Güvenlik Konseyi, Başkan'ın danışmanlan ve 'bizzaf Başkan1 la istişâre edılerek, hazırianmış olan rapor. Raporun, olağanüstü önem taşıyan, şu saptaması: "...açıkça anlaşılryor ki, Körfez Savaşı sırasın- da desteğini sağlamak, ya da nükleer ve kon- vansiyonel silahsızlanma anlaşmalannı gerçek- leştirip, uygulamasına gecebilmek niyetiyte, dav- ranışını zaman zaman yumuşatmış olması bir ke- nara bırakılırsa, (buraya dikkat) ABD, SSCB'nin çöküşünü amaçlamıştir..." "...öyle ki, Sovyetler'de merkezi bir iktidann mevcudiyeti, birteşik Amerika'nın siyasal ve stra- tejik çtkartan bakımından yararsız sayildığı anda, SSCB'nin dağılısı gündeme gelmiş; (buraya dik- kat!) ...bunun ilk işaretleri, Amerikalı yetkiliter ta- rafından farkedilir edilmez de, temel stratejik amaç' bu olmuştur..." (The New YorkTımes, 8 Mart 1992) •Bilirkişi Raporu': Paul Marie de la Gorce, Wol- fowitz Raporu'nu degerlendiriyon "...rapora göre, Avrupa'daki istikran; ya Rus- ya'da Milliyetçiliğin diriltilmesi; ya da Rusya'nın, SSCB'den aynlarak bağımsızlığını ilan etmtş ül- keleri, yeniden kendisine bağlaması teşebbüsü, bozabilir Ukrayna'yı+Beyaz Rusya'yı, belki daha başkalannı? (Niye Çeçenistan olmasın?) Işte bu- rada, gelecek yıliara değgin Amerikan politikası- nın, hangi 'temel düşûnce'ye dayandığı meydana çıkiyor Ne pahasına olursa olsun, eski Sovyet- ter Birliği'nin dağınık halde kalmasını, korumak; hatta gerekirse, bu dağılmayı hızlandırmak, han- gi şartta olursa olsun, Rusya'da ya da (Buraya dikkat!) ...Rusya etrafında güçlü bir 'süper devlefin oluşmasını önlemekl..." (Le Monde Diplomatique, Nisan 1992) Meraklısı için NotV Sadece Paul Marie de la Gorce'un 'tesbiti' bile, Çeçenistan Olayı'nın 'perde arkast'n, AGİT Ziryesi'ndeki Clinton/Yertsin çatş- masının 'gerçekyûzünü', 'beyhude' Yeltsin'in han- gi 'çıkmaz' içinde kıvrandığını göstermiyor mu? 2/Gorce'un fesö/f/'ndeki, adamakıllı can alıa o son satriar, acaba Ankara için de önemli bir uyan sayı- iamaz mı? http^/wvvw.prizrna.nett-/AILHAN http'y/www.bilgiyayınevi.com.tr7ailhan Faks/0-212/2e019 88