Katalog

Cumhuriyet hntivaz Sahibi: Berin Nadi Genel Yayın Yönetmenı: Orhan Erinç # Genel Yayın Koordınatörü. Hikmet Çetinkaya # Yazıışlen Mudürü tbrahim Yüdız • Sorumlu Müdur: Fikret tlkiz 0 Haber Merkezı Müdürü Hakan Kara • Görsel Yönetmen: Fikret Eser Istüıbarat Cengjz Yıldırım • Ekonomı Özlem Yüzak • Kıiltur. Haodaa Şesköken • Spor: Abdülkadir Yücelman • Makaleler Sami Kıraören • Duzeltme Abdullah Y azıcı • Fotoğraf Erdoğan Köseoğlu • Bılgı-Belge: Edibe Buğra • Yuıt Haberlen. Meiunet Faraç Yayın Kurulu llhân Selçuk (Başkan), Ortlao Erinç, Okta> Kurtböke. Hikmet Çetinka> a, Şükran Soner, tbrahim Y ıldız. Orhan Bursak. Mustafı Balbav Hakan Kara. Ankara Temsücısr Mustafa Balbaj Atatürk Bulvan No: 125, Kat:4, Bakanlüdar-Ankarâ Tel 4195020(7 hat), Faks:4195027©IznurTansı]cısı.SerdarKızık, RZıyaBlv. 1352 S.2'3Tel-4411220, Faks-4419117 • Adana Temsilcısı: Çetio Yiğenoğla, Inönû Cd. 119 S No lKat:l,Tel 363 12 11, Faks-363 12 15 Muessese Mûdürü Lstûn Akmen # Koordınatör Ahtnet Kornlsan • Muhasebe Büleot Yener • tda- re: Hüseyin Gürer 9 Bılgı-lş- lem NaiJ Inal • Sarış: FazMet Koza MEDYA C: • Yonetım Kurulu Başkanı - Genel Mudür Gâlbiıı Erdurın • Koordınatör Reha Işıtmas 9 Genel MüdürYardımcısı SevdMÇoban Tel 514 07 53 - 51395 80-5B84ĞMl.Faks.5B8463 } aumlavaD \t Basan- \ enı Gun Haber Ajansı. Basın ve Yayıncıltk A Ş Türkocagı Cad 39 41 Cagaloglu 34334 tstanbul PK 246 - Sirkecı 34435 Istanbul Tel (0,212)51205 05(20hal) Faks (0,212)513 85 95 www.cumhuriyetcom.tr 17ARALIK1999 İmsak:5.42 Güneş: 7.16 Öğle: 12.07 tkindi: 14.24 Akşam: 16.44 Yatsı: 18.12 AımaveKral • Haber Merkezi - ABD'li ûnlü sanatçı Jodıe Foster, son fılmi "Anna ve KraTın gala gecesıne katılmak üzere önceki gûn yıldızlar kenti olan HoUyvrood'a gitti. Ünlü müzikal "Kral ve BerTe dayandınlarak senaryosu yazılan film, bugün ABD'de gösterime gınyor. Fılmde başrol oyuncusu Jodie Foster'ın yanı sıra Baı Ling ve Chow Yun-Fat da önemlı rolleri paylaşıyorlar. Mahkeme karanyb bestenme • LONDRA(AA)- Ingıltere'de bır baba, zayıflama saplantısı yüzünden anorexia (yemek yıyememe) hastalığına tutulan kızını, mahkemeden çıkarttıga kararla zorla besletti. Ingiltere'nin Stockport kentinde yaşayan 16 yaşındakı iise öğrencisi Vicki Carter'ın babası David Carter, rejiın sonucu anorexıa hastalığına tutulan genç kızın, 56 kilodan 35 kiloya kadar düştüğûnü söyledi. David Carter, "Son çare olarak mahkemeye başvurduk ve Vıcki'nin zorla bır hastanede tutulmasını kabul ettırdik" dedı MB'dennaki önlemi • ANKARA (ANKA)- Mıllı Eğitim Bakanlığı, nakıl esaslan ıle ilgilı yönetmelik hükmünün yanlış yorumlanması dolayısıyla imam-harip liselen ve meslekı teknık liselerden genel hse'lere geçışlerin durdunıhnasına yönelik olarak yönetmelü değişiklıği yaptı. Bu arada bakanük, özellikle İise son srnıf öğrencılerinin, dershanelerde ünıversıte sınavlarrna hazırlanabiimek amacıyla rapor alarak devamsızhk yapmalannı önlemek ıçın de yenı düzenlemeye gıtti. Mazerete bağlı olarak öğrencilerin 90 gün devamsızlık yapabileceğini düzenleyen yönetmelik hükmünde değişiklik yapıhrken, mazerete bağlı devamsızlık 45 gün ile sınırlandınldı. AÇikO9P6tlll1 kayrtlapı • YurtHaberteriServisi- Anadolu Cniversıtesrne bağh Açıköğretim, tküsat ve Işletme fakültelennde 1999- 2000 dönemıne ilışktn kayıt yenıleme işlemleri 21 Aralık'ta sona eriyor. Işlemler için açıköğretim bürolannın 18 Arahk Cumartesi günü de açık bulunacağuıı belirten AÖF Dekanı Prof. Dr. Ali Ekrem Özkul, süre uzatunının kesinlikle mümkün olmayacağını bildirdi. Kayıi yenileme dosyalan ellerine geçmeyen öğrencüerin en kısa zamanda şahsen, bağh bulunmak ıstedikleri büro1 başvurarak işlemlerini tamamlamalan gerektiğini söyleyen Özkul, işlemleri son güne bırakmamalan konusunda öğrencileri uyardı. 26.5 trilyon liralık tazminat • VVASHINGTON (AA) - ABD'nin Pennsylvania eyaletınde, metro çıkışındaki yürûyen merdıvenlerde sıkışan ayağuıı kaybeden 7 yaşmdakı bir çocuğa mahkeme. 50 milyon dolar (26.5 trilyon TL) tazminat verilmesini kararlaştırdı. Bölge mahkemesı tarafindan, Shareıf Hall adlı çocuğun ayağını kaybetmesıne, Güneydoğu Pennsylvania Ulaştırma Kurumu'nun metro merdıvenlenne gereken bakımı yapmamasının nedeı olduğuna karar verildi. Turizmciler, adaylık sürecinde turizmle ilgili iç hukukumuzu AB'ye uyumlu hale getirmemiz gerektiğini belirtiyor AB adayhğıveTürkturizmi• Antalya Kent Konseyi Turizm Komisyonu Başkanı Turgay Alp, Avrupa basınında Türkiye'nin adının 'trafik terörü' ile birlikte anıldığına dikkat çekerek karayollan ulaşım ağının, özellikle turizm bölgelerinde süratle iyileştirilmesi gerektiğini kaydetti. ANTALiA(AA)-Türkıye'nin Av- rupa Birhği 'ne adaylık sürecmin baş- lamasıyla birükte, turizm sektörünün çeşitlı kesımlen, konuyla ilgilı dü- zenlemelerm vakıt geçirihneden ger- çekleştırihnesün, eksikJıklerin gıde- nlmesını istiyor. Türkiye'ye en çok turistgeriren tur operatörü Oger Tours Yönetım Ku- rulu Başkanvekılı Ünal Öger, Avru- palı turisttn haklarımn zaten belli ku- rallar çerçevesinde ve hukukı zemın- de korunduğunu belirterek, Türk tu- rizminin AB'ye uyum sağlaması için fazlaca yapılacak şey olmadığın] söy- ledi. Ünal Öger, 'Frankfürt Tabela- s' olarak adlandınlan kurallar zınci- rinin, tur operatörü, seyahat acente- si, havayolu şirketi ve konaklama te- sislennin bir tüketici olarak turistin haklannı hukukj olarak garantı altı- na aldığuıı ifade etti. Bunun yanında, seyahat acentele- nnin sigorta şırketlerine, turist sayı- sına göre prim ödemek zonmda ol- duklanna değınen Öger, şunlan söy- ledi: »ABVadav bir ülkeolarak, berko- nuda okhığu gibi rurizm sektöründe de, Avrupa normlanna uvum göster- mek durumundayız. Ancak, Türk ru- rizmj bu nornılan zaten önceden be- ri uyguluvor. Bir tüketici olan turis- tin hak ve ödevleri Frankfürt Tabela- sı'nda beiüienmjş. Bu kurallara uy- mayan seyahat acentesi haf\p ayolu şir- ketiya da konaklama tesisi, her hata- smm bedefim tazminat whn1a ödemek zorundadır.Turist, rezerv asyon yapı- lan otel yerine başka bir otele görürii- Kirse, rur paketi fiyaünın jüzde 20'si, otei gürûltülü ise \iizde 15, havıız kir- Hyse yözde 15 oranında tazminata hak kazamr." Ünal Öger, artık turiste hitap eden tüm işletmelenn fiyatmı önceden ilan etmek mecburiyetinde olduğuna da değınerek. "Lokanta fiyat tarifesini dışandan görûnecek şekilde asacak- ür. Ahşveriş yapılan diğer dükkânlar dafi^etikederimgörimürşekiklema- hn üstüne iüştireceklerdir*' dıve ko- nuştu. Tesisler Avrupa normlannda Türkıye'deki turistik tesıslerin stan- darduun ıse zaten Avrupa normlann- da, hatta Avrupa normlannm üzenn- de olduğunu kaydeden Öger, "Tür- kiye'deld en eski tesis 10 yılnk. AB üyesi \îınanistan ve İspan\a 'da ise20- 30 yıllık oteller \an Bizim oteDermü- zin yüdızlan standartlarının da üs- fündesa>Thr.4\TİdıziıbiroteümizYu- nanistan'a göre adeta 5 yddız seviye- smdedir" dedı. Türkiye Seyahat Acenteleri Birli- ği (TÜRSAB) Araşürma-Gehştırme (Ar-Ge) Bölümü Sorumlusu EroJKa- rabulut da, Türkiye ile Avrupa Bırli- ğı arasındaki ilışkının halen 'adayhk' statüsünde olduğunu belirterek, "To- rizm alanında şu anda AB mevzuat- lanna uymak zonmda değihz. Ama, turizmk ilgili iç hukukumuzu da, sü- reç içerisinde buna göre düzenlemek zorundavız" dedı Avrupa 'nın bir 'Paket Seyahat Yö- netmetiği'bulunduğunu ve yönetme- liğin, tunst-acente-ulaşım sektörü- konaklama tesisi arasındaki ılişkıle- ri düzenledığini kaydeden Karabu- lut, benzeri bir sözleşmeyi Türki- ye'nin de oluşturması gerektiğini bil- dirdi. TÜRSAB'ın Kütahya'da yap- tığı toplantıda oluşturulan ve bu ne- denle 'Kütahya Çizelgesi' adı verilen ilkelenn bu alanda atıhnış önemli bır adım olduğuna değinen Karabulut, bu ilkelenn tunzm sektöründe tüke- tici ıle acente-konaklama tesisinin haklanm ve ödevlerini karşıhklı ola- rak saptadığıru söyledi. Antalya Kent Konseyi Tunzm Ko- misyonu Başkanı Turgay Alp, AB ile Türkiye arasında tunzmin uyumuna yönelik çalışmalarda, ulaşun koşul- İannın iyıleştirihnesinin mutlaka göz önünde bulundurulması gerektiğini bildirdi. Alp, her tunzm sezonunda, Avrupa basınında Türkiye'nin adı- nm trafik terörû' ile birükte anıldı- ğına da dikkati çekerek, karayollan ulaşım ağımn, özellikle turizm böl- gelerinde süratle iyileştiriimesi ge- rektiğini kaydetti. İÜRSAB 'DANlÇ TURlZMtCANLANDIRMA ÇABASI Turiste tüketici kredisi Ekooomi Servisi - Sıkınülı geçirdıklen son ikı sezonda, yıllardır ihmal ettikleri yerli tunstlen "mumla arayan" turizmci- ler, ıç tunzmı canlandırmak için çalışma- larmı sürdürüyorlar. Dış tunzmi olduğu kadar iç turizmi canlandırmak için de ön- lemler alacaklaruu behrten Türkiye Seya- hat Acentalan Birhği'nin (TÜRSAB) ye- ni Yönetım Kurulu Başkanı Başaran Uhı- soy, yeriı tunste tüketici kredisi sağlanma- sı konusunda büyük bankalarla temasta ol- duklaruu dile getirdi. Ulusoy, tüketici kredisi verilmeye baş- lanmasıyla yerli tunst sayısında artış bek- ledıklenni de sözlerine ekledi. Ulusoy, 1999 yüı içinde sektörün aldığı teşviklerden ne kadannın yahnma dönüş- tüğü sorusuna, "Sektör, Eıimbank kredi- lerinden faydalaııamadığı gibi, doğru dü- rûst teşvik de ahnamtşür. Alınabilen teş- vflder de banka faizi ödemelerine gitmiştir. Teşvik alamayuıca da sektör yatınmlan durma noktaâna gefaniştir ~ yanıtuu verdi. Tunzmin finansman sonınunuTurizm Ban- kası'm (TURBANK) kurarak çözecekle- rüıi kaydeden Ulusoy, bu konudakı çalış- malann son aşamaya geldiğinı behrttı. Turizmde son üa yıldır yaşanan sıkmü- larda sıyasılerin uyguladığı yanlış politika- lann da etkıli olduğunu kaydeden Ulusoy, yenı dönemde kimseyle kavgah ohnadık- lannı vnrguladı. Türkiye'ye AB kapılannın açıhnasının ardından turizm sektörünün olumlu etki- leneceğini ıfade eden Ulusoy, "Arök Av- rupa ülkeieri birük dışuıda oMuğumuz ge- rekçesrvie aynmyapmadan kendivatandaş- lannı Türfch e've gönderecekter. Bu çerçe- vede Türkiye'nin Avrupa'dald olumsuz imajmm da düzekceğini umutedjyoruz" dı- ye konuşru Sektörün2000yüına umutlabaküğını da behrten Ulusoy, özellikle AB ülkelerinden gelecek turistsayısında önemh aruşlarbek- lediklerinı de dile getirdi. TEMA ile çevreci projeter TEMA Vakri ile çevrenın ve doğal ha- yatın korunması çerçevesinde birlikte ça- lışmalaryürüteceklerinı kaydeden Ulusoy, arazı teşvıklennin doğa tahribatı yapabi- lecek projelere tahsisuıe de karşı olduğu- nu belirth. Ulusoy, Manyas Gölü, Beydağ- lan, Antarya-Lara, Uludağ gjbı doğalve mil- lı parklann korunması için çalışmalarda bulunacaklannı kaydetti Ulusoy, ıç tunzmı canlandırmak amacıy- la 80 ilin valisine mektup yazarak, düzen- lenen yöresel festıvallere turizmcılenn de çağrümasmı ıstediklenni sözlerine ekledi. Sokaktaki şiddet Meksika'nın başkenti Meksiko'da. ülkenin en büyük sosyal sorunlanndan biri olan "sokak çocuklanna" vardım eti uzatmak için fıükümet yetküileri ve sivil topium örgutleri, çeşitü önlemler almava çalışrvor. Her ne kadar başkentteki Casa Daya gibi bannaklarda çocuklara yatacak yer ve yiyecek verüse de bu, geçid bir önlem olmaktan ileri gjtmiyor. Evierindeki şiddet, taciz ve suiistimallerden kaçan çocuklar sokakta evlerinde gördükleri şiddetin inanıhnaz bov utlan> la karşıiaşrvorlar. Meksika'da sayiian saptanan 13bin sokak çocuğunun yüzde 90"ının her boyutta cinsel tacize uğradıklan bildirüiyor. Çocuklar e\1erini terk ettikleri andan iribaren fdhuş tuzağına düşürülüvor, uyuşturucuya ahşonlıyor, fıziksdşiddetle karşdaşiyorUr. CharlieBrown emekliye aynltyorTürkrye'de olduğu kadar tüm dünyada çocuklann sevgüısi olan Peanuts karakterierinin yarancıs] Charles Schulz çfcdmkrine son verdiğini açıkladı. 77 yaşmdaki ûnlü çizgi karakter ustasına kolon kanseri teşhisi konduğu beürtildi Chartie Brovvn ve Snoopy gibi ünlü çizgi karakterierin yer aldığı Peanuts dizilerinin son versrvonlan 2000 yılmın ocak ve şubat aylannda son olarak yayımlanacak. Peanuts karakterieri başta Charlie Brown, Snoopj ohnak üzere VVbodcock, Pigpen, Pepermint Patt\- Schroeder, Linus, Frankün, SaJh, Lucy ve Marcie'nin hikâyeleri yaklaşık 50 \ıldır j'alnızca Schulz tarafindan çizilip, renklendirflip konuşturuluyordu. (REUTERS) BUNLARI BİLİYOR MUYDUNUZ? MULTISPRINC •Alfemo'nun sağlıklı uykular ıçın urettığı Multısprıng yatakların Turkıye'de bır ılk olduğunu, • Multısprıng'ın % 81 daha fazla yay kullanımıyla mega ortopediklık sağlayan bır sıstem olduğunu, • Yayların ISO 9000 standartiarına uygun çelik telden uretıldığını, •Hıjyenıklığ sağlamak için sıhkonize elyaf, özel dokuma kumaş ve hava kapsüllen kullanıldığını bılıyor muydunuz1 A L F E M O o m u r y u e-posta : tan @ prizma. net tr SÖYLEŞİ ATTİUİLHAN Ulusal 'Nükleer' Savunma p ünya Bankası'nın, 1999/2000 için hazıriadığı LJ raporda, 'satın alma gücü paritesine göre' Türkiye, dünyanın 16. en büyük ekonomisi imiş! Şaşırtıcı sayılmaz, geçen yıl da duaım aynı idi! (Hürriyet, 7 Aralık 1999). Daha evvel, ABD Hazine Bakan Yardımcısı Mark Medish, 'Türkiye'nin önemli bir enerji yolunun ortasında bulundu- ğunu' belirtmiş; 'ekonomik ve politik olarak, bölgenin anahtar ülkesi olduğunu' vurgulamış- tı. (Cumhuriyet, 8 Kasım 1999) Bu tespitler, insana ister istemez, Amerika'nın en ilginç savunma dergisinın, yâni Armed Forces Journal'ın yazdıklannı hatıriatıyor: "...XXI. yy'da, Türkiye, büyük bir olasılıkla, 'bölgesel bir güç'ten, 'global bir güç'e dönü- şümün kavgasını verecek! Bu da giderek artan askeri gücünden değil, ekonomik kuvveti ve sı- nırlannı aşan etkisinden kaynaklanacak! 'Kö- tü Mahalle'deki (Ortadoğu demek ister) son ge- lişmeteri izlerken, satar aralannı okuyabilen uz- manlar, bu evrimin gerçekleşeceğini görmek- te zoriuk çekmryorlar..." (Hümyet, 14 Ekim 1999) Bunun çıkış yolu nedir; akıllı ve tutarlı bir Avras- ya Polrtikasj mı? 'Savunma', 'nükleer' olmadı mı? t A vrasya 2. EkonomikZirvesı'nde bufikrinal- /Atını çizen, Prof. Dr. Şükrü Sinâ Gürel, ne de- mişti bakar mısınız: "..JVvrupa Biıiiği Türkrye'ye karşı; hem or- taklıktan, hem de Gümrük Biıiiği ilişkilerinden kaynaklanan yükümlülüklerini yerine getirmi- yor." Arkasından, 'Türkiye'nin Türkcumhuriyetle- riyle ilişkilerini geliştirmesi gerektiğini' belirttikten sonra, eklemişti: "...Avrasya bütünlüğü için ön- ce özgün koşullara bakmalıyız; eğer bu koşul- lar yoksa, kendi özgün koşullanmıza bakıp, kendi modellerimizi yaratmalıyız; kalıcı işbirli- ğinin temellerini atmalıyız!" Doğru, ama eksik! Acaba o 'özgün koşullar', bu 'kalıcı işbihiğini', Birleşik Amerika'nın 'koruyucu kanatian' altında gerçeklestirmeye çalışmamamı- zı mı öngörüyor; yoksa, Çin Halk Cumhuriyeti gi- bi, Rusya gibi, Hindistan gibi hepsi Avrasyalı 'güçler'\e, üstelik eşit düzeyde gerçekleştirilmesi- ni mi? Dikkat isterim, bu güçler aynı zamanda 'nük- leer' güçleıi Yalnızonlarmı canım? Pakistan, Ku- zey Kore, hatta Irak ve Iran; çağdaş savunmanın 'olmazsa olmaz' şartı olan 'nükleer teknolojiyi' ele geçirmekle kalmamış; geiiştinme sürecine gimniş- lerdir. O zaman sorulacak soru şu mu: Türkiye, nük- leer teknolojiye ulaşmadan, nasıl 'globalgüç' ola- bilecek? VVashington'ın lütfen göndereceği ve 'kullanılması onun iznine bağlı' Patriot füzeleri ile mi? Çünkü bilmem farkında mısınız: 'Baby Face' Başkan Clinton'la mutabık kalınan 'nükleerener- ji santrallan' bahsinde, şu 'çekince' ileri sürül- müştür "...Türkiye ile ABD arasında nükleer gücün banşçı amaçlaria kullanılması anlaşmasının metni, dinton'ın ziyareti esnasında gündeme geldi. ABD'nin bu anlaşmayı imzalayacaK Tür- kiye'nin ilerde kurması olası nükleer santral- lan (buraya dikkat)... sadece enerji üretimi açı- sından kullanacagı garantisini almak istiyor..." (Cumhuriyet, 24 Kasım 1999) Savunması 'nükleer' olan ülkelerin hepsi, bu mertebeye, nükleer enerji santrallan ile başlayarak gelmediler mi? Birleşik Amerika, şımdi bu sant- rallan bize hem kendisi yapmayatalip oluyor; hem de Türkiye'nin başka alanlarda, hele savunma alanında nükleer teknolojiye geçmesıne izin ver- miyor. Neden mi? Orası belli: konvansiyonel savun- ma teknolojisi ile bile, 'bölgesel güç' mertebesi- ne yükselmiş Türkiye'nin; nükleer bir savunma gücü ile, ne kadar rahatça 'global güç' mertebe- sine yükselebileceği apaçık meydanda! Ünlü Woifowitz raporuna göre, öyle gerektiği için; VVashington, 'ulusal çıkariannı' gözeterek, elve- rişsiz saydığı böyle biryükselmeyi engellemek için; Türkiye'nin kendi 'ulusal çıkarlan' açısından, as- lında çok da geciktiği bu mertebeye yükselmesi- ni hoş görmüyor: yâni neyi, Avrasya'da, 'yerli' bir 'süpergüç'ün oluşmasını! Bilmem 'temiz doğa' budalası bazı 'ilerici' ay- dınlanmız, nükleer santrala karşı çıkarak, neye hiz- met ettiklerini görebiliyorlar mı? Mütteflklere karşı da geçerir Bilirkişi Raporu: Fransa'da yayımlanan 'La De- fense Nationale / Ulusal Savunma' dergisi- nin direktörü, Paul Marie de la Gorce, yazdığı 'ra- porunda' diyor ki: "...Wotfowrtz Raporu'nun daha ilk sayfalan bi- le, amacın ne olduğu konusunda, hiçbir kuş- kuya yer bırakmryor: Sovyetler Biriiği'nin çö- küşü ardından, Birleşik Devletler'in ele geçir- miş olduğu, 'tek süper güç' olma imtiyazını ve statüsünü muhafaza etmek..." "..ABD için, yeryuzünde 'tek süper güç' ola- rak kalmak arzusu, münhasıran eski hasımla- nna karşı değil, aynı zamanda müttefiklerine karşı da geçeıiidir; Wotfowitz Raporu'nun en açık olduğu noktalardan birisi de budur; diyor ki: '...sadece Avrupalılann kablacağı, bu yüz- den de NATO'nun istikrannı bozabilecek,' her- hangi bir güvenlik sisteminin oluşması teşeb- büsüne engel olmalıyız..." (Le Monde Dıploma- tique, Nisan1992) Meraklısı için not: Bunlar aslında bir değil, iki rapor; her ikısi de, çok üst düzeyde, tartışılarak ha- zırianmış; ilkiJeremiah Raporu, 18 Şubat 1991 'de IntemaüonalHerafd Tribune'deyayımlanmış; Uon- cisi Wotfowitz Raporu, 8 Mart 1922'de New York Times'da yayımlanmış! Her ikisi hakkında -aynca bu raporlar hakkında Paul Marie de la Gorce'un yorumlan üzerine- da- ha çok bilgi için Bkz: 'Hangi Küreselleşme', s. 59 ve sonrası, Bilgi Yayınevi. http://www.prizma.net.tr/AimAN http://www.bilgiyavmevi.com.tr./ailhan Faks/0-212/26019 88