Katalog

18KASIM 1999 PERŞEMBE CUMHURİYET SAYFA ekonomiv; cumhuriyetcom.tr 13 Kamu çıkarlan açısından POAŞ'ın özelleştirilmesinin sakıncalı olduğu vurgulandı 'Hükümet., IMPnin taşeronu'ANKARA(CumhuriyetBurosu)-Pet- rol-Iş Sendıkası Genel Başkam Musta- fa Özöşkın Ozelleştırme Idaresı Baş- kanlığ'nca (OlB) POAŞ'ın yenıden ıha- leye çıkarılmasına tepkı gostererek, "Liusai savunmamız ve kamu çıkarian açısından POAŞ özeUeştirilmemeUdir" dedı Coalısyon hukumetını. IMF ve Dıuıya Bankası'nın taşeronu gıbı dav- ranma-da suçlayan Oztaşkın. ozelleş- tırmeclenn gücünu uluslararası serma- ye odakJanndan aldığını vurguladı Mustafa oztaşkın Turk-lş Genel Baş- kanı Bayram Meral'le bırlıkte konfe- derasyon genel merkezmde POAŞ'ın ıhaleye çıkanlması nedenıyle basın top- lantısı duzenledı 'Halkın mah vağma ediliyor' Meral. vergısını tahsıl edemeyen, hak- sız kazancın onune geçemeyen hukume- tın tek çareyı ozelleştırmelerde buldu- ğunu Mirguladı Meral, "Halkın biri- kimlen belli kesimlere vağma edilmek- tedir. Elde edılen gelir butce açıklanna. reklamlara, danışmanlıklara gitmiştir*" dıye konuştu Petrol-lş Sendıkası Başkanı Oztaşkın. Meclıs ın ozelleştırmeye yasal açıdan engellenn kaldınlması ve kolaylık sağ- lanması ıçın anayasanın 3 maddesını de- ğıştırdığını anımsatarak. "Bu değişikük- lerte yabana sermayeye tum gü- venceler verilmiş, ozelleştırme resmen hükum olarak ifade edü- miş ve Danıştay'ın kamu adına deneümi yok duze>de suııriandı- nlmışör" dıye konuştu Musta- fa Oztaşkın şunlan so\ledı "Özeueştirmelerin halkuı ya- raruıa olmadıgı her geçen gün daha net anlaşılmaktadır. Şim- diye değin vapılan 131 kurulu- şun özeDeştirmesi açıkça ortaya koymuş- tur ki, ozelleştırmeİer asla ve asla ıddLa ettikleri gibı ne butçenın kara delikleri- nı kapatmışür ne deozel sektor dinamiz- mj artürılarak ulkenın ekonomik sorun- larını çozmuş \e teknolojık gelışmeler sağlanmıştır. 500 buy uk sanavı kurulu- şunun en buy uk 5 firmasının 4"u KİTtir. En kârlı olanlann 5'i de yine KİTtir. 500 buy uk sana) i kuruluşunda yer alan 41 KİT, 500 kuruluşun odedikjeri toplam verginin dortte ücunu gerçekleştirmek- Petrol-İş Başkanı Oztaşkuı ve Türk-İş Başkanı Meral, POAŞ'ın saöşma karşı çıkülar. tedir. Vlne 500 büyük sanayi kuruluşu verikrine gore KtTTerde verhnlflik, f)zel sektorun 2 kaadır." Oztaşkın, POAŞ'ın oncelıkle hedef- lenmesının bır yönunûn, elektnk, doğal- gaz gıbı enerjı sektönınde bulunmasın- Oendıka başkanlan, stratejık önemı ve kamu çıkarlan açısından Petrol Ofîsı AŞ'nm özelleştınlmesıne karşı çıkarak bu satışm gerçekleşmesı durumunda özel sektör tekelı oluşacağına ve fîyatlann yükseleceğıne dıkkat çektıler. dan kaynaklanan stratejık onemınden geldığını soyledı Ozelleştırme gınşı- mınde yuksek kârlı olan konumunun et- kılı olduğuna dıkkat ceken Mustafa oz- taşkın, "Son derece kötu yönetilmesine ve yok pahasına satılması için zarar et- tirÛmeyeçabşılmasına rağmen POAŞ'ın 1998 yıh brırt kân 6&2 trilyon Bradır. 1999 ydı Uk9 a\ uk brut kân geçen yü a>nı dö- neme gore y uzde 104 oranında artarak. 47.6 trüyon liradan.97 trüyon lırava çık- mjşür" dıye konuştu. Tûrkıye'de petrol urün fiyatlannın gel- dığı duzeye dıkkat çeken Oztaşkın, Ey- lül 1999 ıtıbanyla AB'de ortalama süper benzın fıyatlan 0 74 dolar olurken Tur- kıye'de 0 94 dolar ve bugûn ıtıbanyla 1 dolann uzennde olduğunu vurguladı Mustafa Oztaşkın, süper ben- zınde vergı oranı Tûrkıye'de yüz- de 71 2 olurken, Yunanıstan'da yuzde 64 6, Ispanya'da yuzde 66 5 ve Irlanda'da yuzde 69 ol- duğunu soyledı Oztaşkın, üc- ret ve gehrlen Türkıyelı, fıyat- lan Avrupalı dûzeye çekmekten çekınılmedığıne ışaret ettı POAŞ'ın ulusal savunma açı- sından onemını vurgulayan Oz- taşkın. "Çünkü savunmaya akarvakıt ürünleri temini gorevi POAŞ'a verilmiş, AIST olıışturulmuşrur. POAŞ'ın 5 EylûJ 1990 tarihinde ozeDestirilmesine karar verimesi ve Başbakanlık Ozeüeştirme İda- resi BaşkanlığTna bağlanması sonucun- da en çok tartışüan, POAŞ Ue \NT ara- sındakı ilişld \e ANTnin geleceğinin ne olacağı konusudur. Burada tartışılması gereken nokta, Oİ B'nın 4046 sayılı ozel- leştirmeyasasına gore AJVTyiayırma yet- kisinin olup olmadığıdır" dıye konuştu Neden özelleştirilmemeli? \e\-gikaybuui neden oiacak POAŞ'ın ozelleştınlmesıyle bugünûn değen ıle 100 tnlyon lıranın oldukça uzennde kâr kaybı ve yıne bu tutann bırkaç katı önemlı vergı kaybı oiacağına dıkkat çekıldı Petrol dağrtımı ozel sektorün ehne geçınce kamu kurum ve kuruluşlannın akarvakıt gereksınmılennı peşın ödeme ıle karşılamak durumunda kaîacaklan ve Haztne Ozennde bûyük bır yükûn ortaya çıkacağı bıldınldı Bu da borçlanma ve kamu açıkJannın artmasına ve buna bağh olarak enflasyon üzennde olumsuz etkıJere yol açacak Petrot-tş Genel Başkanı Mustafa Oztaşkın POAŞ'ın neden özelleştınlmemesı gereküğını şoyle sıraladı •Özeileştınldığınde. toplumun ve ulusal savunmanın gereksınmılennı karşılamak tehlıkeye gırecektr Petrol sektörûnun önemlı bır halkasını oluşturan dagıtım ve pazarlamarun yalntzca kendı kânnı duşüneo yerlı-yabancı tekellenn denetımıne geçmcsı ıle ulkemız ve ıçınde bulunduğu bolge açısından mkier doğacaktır • POAŞ'ın ve dığer kamu petrol kuruluşlannın saaşıtun cazıbesını arttırmak ıçın, ne denlı kâr garantısınm sağlanacağını kesınleştınnek ıçın 1 Temmuz 1998'de petroî urünlennde otomatık fiyatlamaya geçılmıştır Bu uygulama bıle, sektor özeileştınldığınde ne deniı yuksek fıyatlarla karşılaşılacağını ortaya koymaktadır Çûnkü petroi urun fîyatlan enfîasyonun ıkı katı oranda artış göstermıştır • Tekellenn yeterh kâr getırmediğınden ıtıbar etmedığı özelhkle Doğu Anadolu ve kırsal kesunde akaryakıt gereksınunını karşıiamanın neredeyse olanaksız hale gelebıleceğı de goz onune almmalıdır • 18 Mart'ta yapılan ozelleştırme surecmde de görüldü kı POAŞ'ı tek başma alacak yerlı sermave grubu olmadığından yabancı tekellerle onakiık söz konusu ve bunun sonuçlanndan bm de mılyariarca dolann ülke dışına transfen. ulusal kaynak kaybıdır İŞÇİNİN EVRENİNDEN ŞÜKRAN SONER Ey Ruh, Neredeysen Gel.. Sabah deftenme bakınca aynmına var- dım Turk-lş'ın genel kuruluna topu topu 13 gun kalmış Ustelık TGS delegeayım Yurtdışından bır kahve ıçımlık uğrayan Prof Harun Gumrukçü'nun, başkanın kım da- bdecegısoajsunayanıtım, "Hıçbırfiknmyok" oldu Genel kurul oncesının son başkan- lar kurulu toplantısının haben dun gazete- nın ozet haberlenne ancak gırebılmıştı Bu kadar ılgısızlık, aldırmazlık ne anla- ma geiıyor? Ankara'da Turk-lş'ın koca bınaa, sendı- kalannın genel merkezien yerlı yerlennde du- ruyor Etklnlık, ışlevolarakarbk "Ankara'da Türk-lş var" dıyetnlıyor muyuz'? Turk-iş'ın genel başkanının yonetım kurulu uyelen- nın kımler olacağı kamuoyunu ne kadar ıl- gılendınyor^1 llgılendırse geçmışte olduğu gıbı aylar oncesınden kulıs haberlen, tartış- malargazetesayfalannda tetevızyon haber saatlerınde yennı alırdı Duşunuyorum da, 12 Eylul, sendıkal etkınlıklenn yasaklı oldu- ğu donemde dahı, Turk-iş'ın yonetımıne kımlenn geleceğı kamuoyunun ılgısını da- ha çok çekerdı Sendıkalann toplu pazar- lık grev başta pek çok haktannı kullana- madıklan bır geçış surecmde bıle Turk-lş'ın Ankara'da, sıyasette, 12 Eylul asken yone- tımı uzennde bır etkınlığı ağırlığı vardı Turk-lş önemlı olduğu ıçın yonetımı ıle ış- brtığınegıdılmıştı Bunun sonucundada, sen- dıkal hareket ıçınde, 12 Eylul asken yone- tımı ıle ışbırlığı yapan kadrolann Turk-lş ve emek hareketıne çok buyuk zararverdığı go- rulmuş, yonetımı değıştırmek uzere hareke- te geçılmıştı Sonuçta sendıkal anlayışta önemlı bır degışıklık gerçekJeşemese de, tş- çı çıkarlanna, sendıkal değerlere aylon ış yap- tıklan duşunuten, yıpranmış, dogrudan ta- raf olmuş lıder kadrolar değışmıştı 12 Eylul sonrasında srvıl ıktıdarlar done- mıne geçışle bırlıkte, sendıkal harekete guç kazandınlması Ankara'da yenıden bır Turk-lş'ın varedılmesı çabalan, ınışlı-çıkış- lı gelışmelerle gundeme geldı 12 Eylul'un yasaklı duzenıne karşın bahar eytemlen, yaz dırenışlen, buyuk Zonguldak dırenışı ıle Turk-lş yonetımlen lıder kadrolan ıçın pek sayılmasa da ışçıler ve sendıkalar ıçın yuz akı sayılabılecek kazanımlar elde edıldı Yine de 20 yılın sonuçlanna baktığımız- da, 12 Eylul'un yasaklannı ortadan kaldır- mak uzere 1980'lıyıllannıkıncıyansındago- rulen karariılık ve karşı duruş, eylemlern unutulacakboyutlardasöndüğünu yasak- lı anayasal ve yasal duzenın benımsendığı soylenemese de kabullenıldığını gozlemlı- yoruz. Yenı genel kurula hazırlanan Turk-lş'ın gundemınde artık 12 Eylul un yasaklı du- zenınden kurtulmak uzere kararlı dırenışle- re devam yok Oysa daha oncekı genel ku- rullann almış olduğu bugunku yonetımlen de bağlayıcı 12 Eylul duzenıne karşı sava- şım kararian duruyor 12 Eylul duzenı sa- yesınde, orgutlenmeksızın DlSK'ın uye ta- banını da kazanmış olarak sayısal buyuyen Turk-lş, 1984'ten bu yana gerek uye sayı- sı, gerekse uyelığın moral sendıkal gucu an- lamında sureklı, yavaş yavaş kan kaybedı- yor Sız resmı ıstatıstıklere ne bakıyorsunuz Genel kurul ıçın delege sayısını belırleme- de olçu olan sendıkaJann Turk-lş eatdat ba- ğı uyelıklen bıle gerçeğı yansıtmıyor Ger- çekte 1 mılyonun bırkaç yuz bın ustune çık- mış uye sayısı, şımdı 1 mılyonun bırkaç yuz bın altına ınmış bulunuyor Genel ozelleş- tımne, sendıkasızlaştırma taşeronlaştırma polrtıkalan ıle gelen uye kan kaybından da ha anlamlı ve önemlı olanı sendıkal moral değerlerde, uyelık bağlantısında ugranılan kayıplar Sendıkal lıder kadrolann, sendıka- cılığın geleceğınde moral değertennde ken dılen ıçın gelecek gormeyıp ışçılık, sendı- kacılıktan koparak yukselen değerlerle oz- deşleşmelen urkutücu boyutlarda 12 Eylul'un başı Evren Paşa, "Sendıka ağalan" demıştı Suçlamanın hedefı olanlar açısından buyuk haksızlığı bıryana o gunun sendıka ağası srfatını en hak etmış lıderı ıle bugunun hderlen arasındakı yozlaşma farkı goz onune ahndıgında ne kadar da masum kalıyorlarmış Sendıkal hareket genye duş- tukçe sendıkal lıder kadrolannda ışçı ve sendıkal yaşamdan kopukluk yozlaşma kırlılığe bulaşıklık o olçulerde boyutlandı Şımdı de elbette butun sendıkalann ge- nel kurullannda, son aşamada Turk-lş ge- nel kurulunda lıderlık yanşı var Kımılenn- deyonetımler kımılenndebaşkanleırdeğış- tı Turk-lş yonetımı ıçın de gerek yonetım kurulu, gerekse başkanm değıştınlmesı ıçın arayışlar var Ama bu yanşlarda ne yazık kı, gerçek sendıka lıderiığı, hızmet yanşın- dan pek de değıl galıba hıç soz edemıyo- ruz Ne yazık kı sendıka başkanlığının guç ve çıkar olarak dayanılmaz çekıcılığı tek be- lırleyıcı gıtn Bunun kaçınılmaz sonucu onu- muzdekı Turk-iş genel kurulu, Ankara'da koskocaman sendıka btnalanna karşın kay- bolmuş Turk-lş ı yenıden bulma, kazanma arayışı gıbı gozukmuyor Bunun olabılme- sı ıçın, Turk-lş'ın nasıl ve neden, emek ve sendıkal harekeb ezen duzenın yanmda, baş- kanlarınınhangıafedılemezkusurlan açık- lan çıkarlan yuzunden kaybedıldığının he- saplaşılmasının yapılması gerekıyor Kjşısel açıklan ayıplan, çıkarlan yuzunden en kntık rtoktalarda ışçının en haklı olduğu, ağırlığını koyabıldığı hakkjnı arayabıldığı ey- lemlerden çark eden lıderlenn hesap verme- dığı yenıden adayolabıldıklen seçılebtkjık- len bır ortamda Ankara da Turk-lş'ın kendı- sı değıl olsa olsa ruhu dolaşıyor olabılır Turk- Iş'ı Ankara da yenıden gorebılmek ıçın ga- lıba once ruhunu çagınp bulmak, nasıl oldu- ğunu sormak kımı sendıkal değerlen anım- samak gerekıyor Bu genel kurulda bırşey- ten başarmak pek de kolay gozukmuyor Emper'de hesap ilişkileri (EROYES) Mahmut] İBRAHİMİYEİ f Cem Mardin \ I HORULUOĞLU j Mustafa ODUNCU J ! T. Ergul, H. Aydın, HA. Guleç, A.E. Bucak, V. Şener (EMPER Yönebm Kurulu) Emper'de karışık hesaplar HACERGEMİCİ Istanbul Ağır Ceza Mahkemesı'nde gö- rûşulmeye başlanan ve oldurulen Ömer Lutfii Topal ın eşı Birsu Hüal Altmtaş'm Em- per Menkul Ki)Tnetler ın ıçını hılelı ışlem- lerle boşalttığı savı ıle açılan davada bılır- kışının hazırladığı rapor Başbakanlık Tef- tiş Kurulu'na gondenldı Cıddı ıddıalann bulunduğu bıhrkışı raporunda 1131 kıştnın alacağınm 1998 fîyatlan ıle 2 tnljonubul- duğu ve soz konusu paranın Ercıyes, As, Meksa aracı kurumlanna hılelı bır şekılde aktanldığı belırtılırken SPK de denetım- lerde yetersız kalmakla suç- lanıyor Bu arada uzmanlar Emper Menkul'den alacağı olan kışılenn söz konusu uç aracı kuruma ıhtıyatı tedbır koydurarak alacaklannı tah- sıl etme yolunun açık olduğu- nu belırtıyorlar Savcı Lnal Canpotat tara- fından tstanbul AğıtCeza va gondenlen ve Topal'ın ımam nıkâhlı eşı Altıntaş'ın 143 muştensını dolan- dırdığı savı ıle açılan davada savcı tarafın- dan < 4efeci" olarak adlandınlan Husejin De- re. Mahmut İbrahimive ve Gunduz Kapta- noğlu na toplam 147 mılyar hra aktanldığı belırtılıyor Savcı tarafından gorevlendın- len bılırkışının hazırladığı raporda, Ercıyes. \s ve Meksa Menkul'e ıse 1 rnryon 300 mılyarlıra aktanldığı ıfadeedılıyor Rapor- da, EmperMenkul'un batışında en buyuk pa- yın 7% mılyar hra ıle Ercıyes Menkul'e aıt olduğu ılen surulurken, ıkıncı sırada 506 mılyar hra ıle şırket portfbyu ve 600 no'lu Firdevs Hugulhesabından kaybolan hısse se- • Bıhrkışı raporunda, kayıp olan 2 tnlyonun bazı aracı kurumJar ve tefecılere kaydınJdığı belırtılıyor. netlennın geldığı ıfade edılıvor Bu arada As Menkul Kjymetler ve Mustafa Oduncu ara- cılığı ıle de 21 mılyar hra nakıt, 32 mılyar hra hısse senedı ışlemmın de zarara sebebı- yet verdığı kaydedılen raporda şöyle denı- lıyor "Levent'tekişirketeaitbinanuısatjşın- dan dotavı şirkete gen donmeven sanş bede- Knin de kav bı dikkate alındığında Emper'in babşımn. tespıt edılen toplam zarann 2 tril- yon liraya bahğ olduğu gorülür." SPK'nin sorumluluğu Bu arada 143 kışının şıka>etı ılebaşlayan davada dığer mağdurlann da başvurması durumunda 7tnlyon lıralık bır paranın aracı kurumdan kaçı- nldığınm tespıt edılebıleceğı kaydedıhyor Bılırkışı raporun- da SPK'nin soz konusu aracı kurumda defalarca ınceleme vaptığına dıkkat çekılerek, ku- rumun 4 Eylul 1998 tanhınde hazırladığı raporda aracı ku- rumun 500 mılyar nakde ıhtı- yacı olduğunun tespıt edıldığı ve 9 Eylul 1998 gunune kadar sure venldı- ğı belırtılerek "Yaklaştk bir seneden beri benzer aksaklıklara ılışkin lyileşnrmelerin yapılmamasına karşın, son derece knnk bir donemde bu surenin verilmesi, bu olayda SPK tarafindan yapılan en büyük yanhştr. Bu ek sure Emper'in maü dunınıunun güç- lendirilmesıiçın değiL kinin boşalolması için kullaıulmıştır" denılıyor SPK'nin yatınmcılann buyuk zarara uğ- radığı bu olayı ızledığı ve denetım sırasında ıhmalı olduğu kaydedılen raporda, bu konu- nun, kurulun bağh bulunduğu Başbakanlık'a duyurulması gerektığıne dıkkat çekıhyor Serbestlestirmegörüsmeleri 2000debaşlıyor Hizmetsektörü deAB 'yeoçüocak ANKARA (AA) - Avrupa Bırlığı (AB) Konseyı, AB ıle Turkıye arasında hızmet- ler ve kamu ahmlannın ser- bestleşmesmı sağlayacak bır anlaşmanın muzakerelennı yonlendırecek esaslan ka- bul ettı AB Kormsyonu Tur- kıye temsılcıhğı tarafından yapılan açıklamaya göre, on- cekı gun kabul edılen esas- larçerçevesınde ıkı taraf ara- sındakı resmı gorûşmeler 2000 yılı başlannda başlaya- cak AB ıle yapılacak hız- metlenn serbest tıcaretı an- laşması, meslekı, bılgısayar, Ar-Ge, gaynmenkul, ıletı- şım (posta, kurye ve haber- leşme), ınşaat ve muhendıs- lık, dağıtım (toptan, pera- kende), eğlence. kultur ve spor ulaşım, eğıtım. çev re, fınans, sağlık, tunzm ve se- yahat hızmetlennı kapsıyor Bu arada Iktısadı Kalkın- ma Vakii (ÖC\O Başkanı Me- ral'Gezgin Eriş'ın başkanlı- ğında İK\' heyetı, Helsınkı zırvesı oncesı Avrupa Bır- lığı (AB) vetkılılen ıle üst du- zey temaslarda bulunmak ' uzere 21-24 Kasım tanhle- nnde Bruksel'e bır zıyaret gerçekleştırecek Zıyaret sı- rasında Enş, AB Donem Başkanhğı'nı yurutmekte olan pek çok ulkenın temsıl- cısıyle göruşecek ERICSSON T U R K C E L L H K T T I V l « 86.900.000TLErulın Mltjlın HtzntlUn 102121 286 86 gâ Turkıyt Yttkıh DııtrıHuıırlm GEN P4 Vnjtm Hızmel/rn 10212) 2S7 r 17 (phc) K\ı K. MnjUr, Htzmttlcn (0216/ 44i 70 4İ (fix) *Turkcdl tsrafıiKİan ucnftsız a^ıljfalcTir Kultanıını aylık oorte tabıdır TURKCELL